زین قند پارسی - علیرضا حیدری
14.5K subscribers
537 photos
73 videos
9 files
1.66K links
درست بنویسیم، درست بگوییم
ارتباط با مدیر:
@alireza_heidaree
09153026689
Download Telegram
هر روز یک نکته ویرایشی

آزمایشات نشان می‌دهد.
پیشنهادات خوبی داریم.
گزارشات زیادی تاکنون به دست ما رسیده است.

جمع بستن واژه‌های فارسی با "ات" عربی مانند: گزارشات، سفارشات، فرمایشات، نگارشات، آزمایشات و... درست نیست؛ زیرا واژه‌هایی مانند: گزارش، آزمایش، نگارش، سفارش، فرمایش و... .فارسی‌اند و نباید با "ات" عربی جمع بسته شود. به جای آن باید این واژه‌ها را با "ها"ی فارسی جمع ببندیم .

با "زین قند پارسی" همراه شویم و هر روزیک نکته ویرایشی بیاموزیم.

@qande_parsi
هرروزیک نکته ویرایشی

برخورداری
"برخورداری" معنا و بار مثبت دارد و در جمله‌هایی استفاده می‌شود که مفهوم مثبتی در پی داشته باشد.

ـ مشهد ازظرفیت‌های گردشگری خوبی برخورداراست. (درست)
ـ این مقاله از غلط‌های بسیاری برخوردار است. (نادرست)
در موردجمله دوم می‌توان نوشت:
ـ این مقاله غلط‌های بسیاری دارد.

با "زین قند پارسی" همراه شویم و هرروزیک نکته ویرایشی بیاموزیم.


@qande_parsi
هرروزیک نکته ویرایشی

دارا بودن

بهتر است برای روان شدن نوشته و رعایت کوتاه‌نویسی به‌جای:

او دارای مدرک کارشناسی است.
سخنان ترامپ نشان داد که او دارای اختلالات رفتاری است.

بنویسیم:
او مدرک کارشناسی دارد.
سخنان ترامپ نشان داد که او اختلالات رفتاری دارد.

با "زین قند پارسی" همراه شویم و هرروزیک نکته ویرایشی بیاموزیم.

@qande_parsi
نمونه‌ای از ویراستاری بخشی از یک خبر از کتاب" ویراستاری و مدیریت اخبار" تالیف دکتر احمد توکلی
@qande_parsi
هر روزیک نکته ویرایشی

مواجه/ مواجهه

مواجهه، مصدراست به معنای "رودررویی" و مواجه، اسم فاعل است به معنای "روبه‌رو"، بنابراین باید درکاربست درست آن دقت کرد.
در مواجه با مشکلات باید شکیبا بود. (نادرست)
در مواجهه با مشکلات باید شکیبا بود. (درست)

با "زین قند پارسی" همراه شویم و هر روزیک نکته ویرایشی بیاموزیم.

@qande_parsi
هرروز یک نکته ویرایشی

قابل و غیر قابل
به‌جای «غیرقابل» می‌توان عوامل منفی‌ساز فارسی و به‌جای "قابل" برابر‌های فارسی مناسب به کاربرد مانند:

قابل قبول← پذیرفتنی
قابل اجرا← اجرا شدنی
غیرقابل انکار← انکارناپذیر
غیرقابل اجتناب ← اجتناب‌ناپذیر
غیرقابل انتظار← دوراز انتظار
غیرقابل دسترس← دوراز دسترس
قابل دسترس← دردسترس
غیرقابل بازگشت← بی‌بازگشت
قابل توجه← شایان/ درخور/ شایسته توجه
قابل ذکر← شایان ذکر
قابل تحسین← تحسین برانگیز
قابل اشتعال← اشتعال‌زا
خسارت قابل ملاحظه← خسارت زیاد
قابل احترام← محترم

با "زین قند پارسی" همراه شویم و هر روزیک نکته ویرایشی بیاموزیم.


@qande_parsi
هر روزیک نکته ویرایشی

* من از کلاس شما استفاده بردم.
با واژه "استفاده" نباید فعل"بردن" به کار برد. برخی به اشتباه همانند بهره بردن، سودبردن و فایده بردن، استفاده بردن را هم به کار می‌برند که نادرست است. پس باید نوشت:
* من از کلاس شما استفاده کردم.

با "زین قند پارسی" همراه شویم و هر روزیک نکته ویرایشی بیاموزیم.

@qande_parsi
هرروز یک نکته ویرایشی

وقتی می‌شود از وجه معلوم در فعل استفاده کنیم، چرا سراغ وجه مجهول برویم؟
حتما جمله:
" علی پیشنهاد حسن را پذیرفت"
بهتراست تا:
" پیشنهاد حسن از طرف علی مورد قبول قرار گرفت"
جمله دوم هم سرراست‌ نیست، هم طولانی‌تر است.

با"زین قند پارسی" همراه شویم و هر روزیک نکته ویرایشی بیاموزیم.


@qande_parsi
 هر روز یک نکته ویرایشی

فهرستی از برابرهای فارسی برای واژه‌های پرکاربرد

فستیوال                 جشنواره
 لیست                    فهرست
 کلیپ                     نماهنگ
 تیراژ                     شمارگان
آرشیو                    بایگانی
ورکشاپ                 کارگاه

اتوبان                    بزرگ‌راه
بیوگرافی                زندگی‌نامه
ادیت                       ویرایش
اسپری                   افشانه
انیمیشن                  پویانمایی
آدرس                     نشانی
سرچ                      جست‌وجو
تکنولوژی                 فناوری
اس ام اس                پیامک

تایم                        زمان
ورژن                      نسخه
سناریو                    فیلمنامه
دیالوگ                    گفت‌و گو
دپارتمان                بخش ـ گروه
تست                    آزمون
سمبل                   نماد
شیفت                  نوبت
فاز                      گام

فرم                     برگه
ابتدا                    نخست
ابتکار                  نوآوری
اتباع                    شهروندان
اخاذی                   زورگیری
اخطار                    هشدار
اتوماتیک                خودکار
ایاب و ذهاب           رفت و آمد
درحال حاضر          هم‌اکنون
علی‌رغم               با این‌که
احتمالا                  شاید

با" زین قند پارسی" همراه شویم و هر روزیک نکته ویرایشی بیاموزیم.


@qande_parsi
هرروز یک نکته ویرایشی

هرچه قدر
"هرچه قدر" از جمله عبارت‌های نادرستی است که در رسانه‌ها کم‌و بیش به کار می‌رود.در حالی که جایگزین درست آن"هرچه" و " هرقدر" است.
هرچه قدر گفتم، گوش نکرد. (نادرست)
هرقدر گفتم، گوش نکرد. ( درست)
هرچه گفتم، گوش نکرد. ( درست)

با"زین قند پارسی" همراه شویم و هر روزیک نکته ویرایشی بیاموزیم.


@qande_parsi
هر روز یک نکته ویرایشی

با کمال تاسف!

* بارها دیده و شنیده‌ایم که می‌گویند یا می‌نویسند: با کمال تاسف، درکمال‌ ناباوری، در کمال پستی، درکمال بی‌چشم و رویی و ...

* "کمال" در امور مثبت به کار می‌رود، نه منفی؛ یعنی می‌توان گفت: درکمال خوشبختی یا با کمال مسرت و ....

* به جای در"کمال ناباوری" می‌توان گفت: ناباورانه و به جای "درکمال پستی" گفت : بانهایت پستی

با "زین قند پارسی" همراه شویم و هر روزیک نکته ویرایشی بیاموزیم.

@qande_parsi
هرروز یک نکته ویرایشی

همزه در فارسی

واژه‌های فارسی را نباید با همزه به کار ببریم.
پائیز( نادرست) پاییز( درست)
آئین( نادرست) آیین( درست)
می‌گوئیم( نادرست) می‌گوییم( درست)
بیائیم( نادرست) بیاییم( درست)

با کانال"زین قند پارسی" همراه شویم و هر روزیک نکته ویرایشی بیاموزیم.

@qande_parsi
هرروز یک نکته ویرایشی

به خاطر

ـ او به خاطر دیدن من می‌آید.
ـ او به خاطر بیماری‌اش امروز نمی‌تواند بیاید.

تعبیر"به خاطر" گاهی در جای خود به کار نمی‌رود، مثلا در نمونه‌های بالا بهتر است بنویسیم:

ـ او برای دیدن من می‌آید.
ـ او به سبب بیماری‌اش امروز نمی‌تواند بیاید.

با"زین قند پارسی" همراه شویم و هر روزیک نکته ویرایشی بیاموزیم.

@qande_parsi
معرفی کتاب☝️☝️

این روزها کتابی را می‌خوانم که دریغم آمد معرفی نکنم. موضوع این کتاب درباره دردسرهای ویراستاران است. این مجموعه گزارشی است درباره حرفه ویراستاری، دشواری‌های آن، معرفی شیوه‌نامه‌های ویرایش و بررسی موضوعاتی نظیر غلط‌های نگارشی و ویرایشی، بحث مترادف‌ها واژه‌ها، آسیب‌های زبان، نشانه‌های ویرایشی و ضوابط مادی و حقوقی ویراستاری. در این اثر نگارنده گزارش‌هایی از حرفه شخصی خود (ویراستاری) آورده است. محتوای مطالب بیشتر نزدیک به بیان تجربیات و یافته‌های شخصی یک ویراستار در زمینه ویرایش متون و قوانین حاکم در این حرفه است.

با "زین قند پارسی" همراه شویم و هر روزیک نکته ویرایشی بیاموزیم.

@qande_parsi
هرروز یک نکته ویرایشی

حرف اضافه مناسب

گاهی برای دو اسم که به یکدیگر عطف شده‌اند، از یک حرف اضافه استفاده می‌کنیم که نادرست است. در حالی که ممکن است حرف اضافه‌ای که به کاربرده‌ایم برای یکی مناسب و برای دیگری نامناسب باشد.

دولت مصمم به جلب و حمایت از سرمایه های خارجی است.
"حمایت از "درست است، اما" جلب از " نادرست

با "زین قند پارسی" همراه شویم و هر روزیک نکته ویرایشی بیاموزیم.

@qande_parsi
هرروز یک نکته ویرایشی☝️☝️

شاید نویسنده این برگه نمی‌دانسته است، "درب" واژه‌ای عربی است به معنای دروازه‌ ابتدای شهر و محله و درهای بزرگی مثل درب‌های کاروان‌سراها و گاراژها و نباید آن را به جای واژه فارسی"در" به کاربرد. پس نباید روی در اتاقمان بنویسیم: "درب را ببندید"


با"زین قند پارسی" همراه شویم و هر روزیک نکته ویرایشی بیاموزیم.


@qande_parsi
هرروز یک نکته ویرایشی

باید و بایست

اینکه کجا "باید" و "نباید" و کجا "بایست" و "نبایست" به کاربریم، به زمان فعل و جمله بستگی دارد. "باید" و "نباید" برای زمان حال و "بایست" و "نبایست" برای زمان گذشته به کار می‌رود.
نادرست: بایست امروز به سینما برویم.
درست: باید امروز به سینما برویم.
نادرست: نبایست این حرف را بزنم.
درست: نبایست این حرف را می‌زدم.

با "زین قند پارسی" همراه شویم و هر روزیک نکته ویرایشی بیاموزیم.


@qande_parsi
هرروز یک نکته ویرایشی

تعدادی برابر فارسی
نادر کمیاب
نهایتا سرانجام
هیچ وقت هیچ‌گاه
وضوح روشنی
مضیقه تنگنا
اکثر بیشتر
پروسه فرایند
بالاخص به‌ویژه
ایاب و ذهاب رفت و آمد
راندمان بهره وری


با "زین قند پارسی" همراه شویم و هر روزیک نکته ویرایشی بیاموزیم.


@qande_parsi
هرروز یک نکته ویرایشی

واحدهای شمارشی

۱- «اصله» برای درخت: پنج اصله درخت.
۲- «باب» برای خانه و دکان و کاروانسرا و ... دو باب خانه، پنج باب مغازه.
۳- «برگ» برای کاغذ جلد نشده: پنج برگ کاغذ.
۴- «بند» برای کاغذ که شامل 500 برگ در ابعاد معین است: سه بند کاغذ.
۵- «پرده» برای تابلو نقاشی: سه پرده تابلو نفیس استاد فرشچیان.
۶- «تخته» برای فرش و پتو و جز آن: دو تخته فرش، سه تخته پتو.
۷- «تن» برای انسان (به جای نفر): ده تن سرباز.
۸- «توپ» برای پارچه: سه توپ فاستونی.
۹- «جام» برای قطعات شیشه ساختمانی و آینه های بزرگ: دو جام شیشه.
۱۰- «جلد» برای کتاب و دفتر: دو جلد کتاب.
۱۱- «جفت» برای کفش و جوراب و جز آن ها: دو جفت کفش، دو جفت جوراب.
۱۲- «حلقه» برای چاه و قنات و فیلم و نوار و لوح فشرده: سه حلقه چاه، چهارفیلم
۱۳- «دانه» برای برخی اشیاء: دو دانه سیب، 5 دانه آب نبات.
۱۴- «دست» برای شش عدد ظرف و قاشق و غیره و همچنین لباس: یک دست قاشق
۱۵- «دستگاه» برای اتومبیل و رادیو و تلویزیون و موتور و جز آن: دو دستگاه اتومبیل
۱۶- «دو جین» برای هر دسته یا بسته دوازده تایی: یک دو جین جوراب.
۱۷- «دهنه» برای دکان: یک دهنه دکان نانوایی.
۱۸- «رأس» برای گاو و گوسفند و بز و امثال آن ها: سه رأس گاو.
۱۹- «رشته» برای گردن بند و دست بند، نیز برای قنات و چاه و جز آن (به جای حلقه): دو رشته قنات، سه رشته گردن بند.
۲۰- «زنجیر» برای فیل: دو زنجیر فیل
۲۱- «سر» برای انسان (به جای نفر در عائله): پنج سر عائله.
۲۲- «سنگ» برای آب آبیاری و آسیا: سه سنگ آب.
۲۳- «شاخه» برای سیم و لوستر و تیر آهن و جز آن: سه شاخه سیم، دو شاخه لوستر
۲۴- «شعله» برای وسایل روشنایی مانند چراغ و شمع: دو شعله چراغ.
۲۵- «طاقه» برای شال و پتو و پارچه: دو طاقه شال، چهار طاقه پتو.
۲۶- «عدد» برای برخی اشیا : 4 عدد بستنی.
۲۷- «عراده» برای توپ: سه عراده توپ.
۲۸- «فروند» برای کشتی و هواپیما و بالگرد: سه فروند هواپیما.
۲۹- «فقره» برای نامه، سند، چک و مانند آن ها: سه فقره نامه.
۳۰- «قالب» برای قطعات بریده شده و جدا از هم: دو قالب کره، چهار قالب صابون
۳۱- «قبضه» برای اسلحه سبک: دو قبضه برنو، یک قبضه شمشیر.
۳۲- «قرص» برای نان: دو قرص نان.
۳۳- «قطعه» برای زمین و باغ، همچنین برای فرش، عکس، جواهر،جوجه، مرغ، خروس، ماهی و اسکناس،: دو قطعه زمین ، چند قطعه فرش، سه قطعه عکس، دو قطعه اسکناس.
۳۴- «قلاده» برای سگ و شیر و ... دو قلاده سگ.
۳۵- «قواره» برای زمین و برای پارچه ای که برای یک دست لباس کافی است: سه قواره زمین، چهار قواره پارچه.
۳۶- «مجلد» برای کتاب و دفتر: چهار مجلد کتاب.
۳۷- «نخ» برای سیگار: سه نخ سیگار بهمن.
۳۸- «نفر» برای انسان و شتر: سه نفر راهزن، ده نفر شتر.

برخی واحدهای شمارش ویژه یک اسم است مانند «اصله» برای درخت، ولی برخی ممکن است به طور مشترک به کار رود، مانند عدد

با " زین قند پارسی " همراه شوید و هر روز یک نکته ویرایشی بیاموزیم.
@qande_parsi