به مناسبت ۲۸ دسامبر زادروز جان فون نیومن

در سال ۱۹۴۵، جان فون نیومن، دانشمند مجارستانی در طی یک مقاله ۱۰۱ صفحه‌ای آنچه را امروزه معماری فون نیومن میدانیم توضیح داد.
معماری کامپیوتر در واقع اجزاء کامپیوتر و ارتباط آنها را توضیح می‌دهد
معماری فون نیومن شامل

واحد پردازش مرکزی (CPU)
واحد کنترل (control uint)
حافظه
دستگاهای ذخیره اطلاعات خارجی
و مکانیزم ورود و خروج اطلاعات

است

فون نیومن از دانشمندان بزرگ قرن بیستم است و در بسیاری از اکتشافات ابتدای قرن بیستم دخیل بوده است.
فیلم در مورد "معماری فوت نیومن" توضیح میدهد.
https://youtu.be/-SADbPS8UgA
البته باید دانست جزوه منتشر شده توسط فون نیومن بسیار مورد بحث و مناقشه است چرا که تعدادی از همکاران خود را که در آن نقش داشتند در نویسندگان وارد نکرده و تمامی افتخار فقط برای فون نیومن باقی مانده است
#نوابغ_علم
von Neumann, John (1945), First Draft of a Report on the EDVAC

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://t.me/pubethicsmums/2093

به مناسبت ۳۰ دسامبر زادروز یویو تو
طب سنتی چراغ راه طب نوین

امروزه شاهد هستیم که افرادی تحت عناوین طب سنتی، طب اسلامی،..؛ پارادایم های شناخته شده را زیر پا گذاشته و قصد درمان بیماری‌ها با پارادایم های یونان باستان دارند یا  این درمانها را به ائمه نسبت داده و در حال گمراه کردن مردم و ایجاد ضرر و زیان مالی و جانی هستند.
ماجرای کشف داروی آرتیمیسینین برای درمان مالاریا باید چراغ راه ما درباره ارزش طب سنتی باشد.

در سال ۱۹۶۲، دولت چین طی پروژه ۵۲۳، به تعدادی از دانشمندان چینی ماموریت داد با استفاده از درمانهای طب سنتی چینی، دارویی موثر برای مالاریا بیابند. در سال ۱۹۷۲، یویو تو موفق شد پس از آزمایش تعداد زیادی گیاه ذکر شده در منابع سنتی چینی، داروی موثر را بیابد. ماده موثر آرتمیسینین که از گیاه "خاراگوش چینی" استخراج شد باعث نجات جان میلیونها انسان گردید.
درمان مالاریا در چین با این دارو قدمت هزاران ساله داشته است (اولین بار "گه هانگ" در سال ۳۴۰ میلادی در کتاب 肘後備急方 به آن اشاره کرده است).
"تو" در سال ۲۰۱۵ موفق به دریافت جایزه نوبل شد.
فیلم درباره این کشف بزرگ است.
#نوابغ_علم

http://t.me/pubethicsmums/2096

به مناسبت ۸ ژانویه زادروز استفن هاوکینگ

در سال ۱۹۷۸، استفن هاوکینگ در مقاله ای پیشبینی کرد که سیاهچاله ها میتوانند تابش داشت باشند. این پدیده به تابش هاوکینگ مشهور است و از مواردی در فیزیک است که مکانیک کوانتوم و نسبیت عام انیشتن با هم در یک نظریه جمع شده‌اند.

سیاه‌چاله ها اجسامی هستند که طبق نسبیت عام هیچ چیز حتی نور هم توانایی فرار از خمیدگی فضا-زمان آنها را ندارد. به این ترتیب به نظر می‌رسد سیاه‌چاله فقط قادر به بلعیدن ماده از اطراف و بزرگ شدن است

هاوکینگ با استفاده از پدیده انرژی کوانتومی خلاء موفق شد پیش‌بینی کند که سیاه‌چاله امکان تابش دارد!
این تابش بسیار ضعیف است به خصوص سیاه‌چاله هرچه بزرگتر باشد دمای آن (میزان تابش آن) کمتر است. حتی سیاه‌چاله کوچکی به جرم خورشید ۱۰ به نوان ۶۷ سال طول می‌کشد که کاملا از بین برود!

تابش هاوکینگ هنوز از نظر تجربی مشاهده نشده است چرا که بسیار ضعیف است.


https://youtu.be/AXR-etStvCI

#نوابغ_علم
Black hole explosions. S.W. Hawking. Nature 248 (1974) 30-31.

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید

http://t.me/pubethicsmums/2106

به مناسبت ۸ بهمن روز بزرگداشت جراحان عمومی.

در قرن چهارم هجری أبو القاسم خلف بن عباس الزهراوي پزشک مسلمان اهل اندلس کتاب گرانقدر "التصريف لمن عجز عن التأليف" را به نگارش درآورد. در فصل سی ام کتاب، الزهراوی به علم جراحی میپردازد و تعداد زیادی از تجهیزات و ادوات پزشکی ساخته خودش را معرفی میکند. اولین توصیف علمی هموفیلی، تراکئوستومی، اولین توصیف درمان زگیل با حرارت، اولین توصیف هیدروسفالی، اولین لیتوتریپسی سنگ مثانه، اختراع catgut, توصیف لیگاتور شریانها برای اولین بار، اولین لیگاتور شریان تمپورال برای درمان میگرن (که بر روی خودش انجام داد)، اولین جراحی تیروئید و خارج کردن کیست تیروئید  همه توسط او انجام شده است. الزهراوی بنیانگذار علم جراحی نوین است.
او مواد آرایشی را هم تحت عنوان "علم الزینه" مورد بحث قرار داد و اولین توصیف دئودرانت و رژ لب اولیه را ارائه میدهد.
فیلم در مورد اهمیت کار او و معرفی وسیله‌ایست که برای جراحی لوزه ابداع کرده است. او در غرب به Albucasis معروف است.
https://youtu.be/phliSBcjAoQ

#نوابغ_علم
در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید

http://t.me/pubethicsmums/2124

اول فوریه ۱۹۷۲، آرتور اشکین مقاله ای بی‌نظیر در مورد نیرویی که پرتوهای لیزر بر اجسام وارد می‌کنند به چاپ رساند.
در سال ۱۹۸۶، آرتور اشکین با استفاده از پرتوهای نور متمرکزشده توانست ذرات بسیار ریز را در فضا معلق نگه دارد و جا به جا کند. این کار شروعی بود بر تکنولوژی "موچین نوری" یا optical tweezers.

امروزه با استفاده از این تکنیک میتوان باکتری ها، ویروسها و مولکول‌ها و اتم‌ها را به دام انداخت و جا به جا کرد.
اشکین در سال ۲۰۱۸ در سن ۹۵ سالگی موفق به دریافت جایزه نوبل شد.

فیلم در مورد این تکنیک بحث می‌کند و نحوه انجام ِآنرا با لیزر نشان می‌دهد.
https://youtu.be/y-Tp5oswnNA

#نوابغ_علم
The Pressure of Laser Light" in Scientific American 226, 2, 62-71 (February 1972)

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://t.me/pubethicsmums/2128

به مناسبت ۲ فوریه زادروز دیمیتری مندلیف

درسال ۱۸۶۷، دیمیتری مندلیف جدول تناوبی عناصر را ارائه داد. جدول او اولین جدول عناصر  که بر اساس خواص آنها طبقه شده باشند، نبود ولی او با هشیاری جای بعضی عناصر را خالی گذاشت.  در واقع پیش‌بینی کرد که بعضی عناصر هنوز کشف نشده‌اند و خواص آنها را هم بیان کرد (مانند جرم اتمی، نقطه ذوب و جوش، ،،،).
هنوز مندلیف زنده بود که دو عنصری که پیش‌بینی کرده بود یعنی گالیوم و ژرمانیوم یا همان خواصی که او بیان کرده بود کشف شدند.
رنیوم، اسکاندیوم، و تکنسیوم هم از پیش‌بینی های او بودند. جالب است تکنسیوم آنقدر در طبیعت نادر است که در سال ۱۹۳۷ به طور مصنوعی تولید شد!
مندلیف متاسفانه برنده جایزه نوبل نشد ولی عنصر ۱۰۱ جدول تناوبی به افتخار او نامگذاری شده است.
جدول تناوبی عناصر از بزرگترین دستاوردهای فکری و علمی بشر است. فیلم در مورد اهمیت کار مندلیف توضیح می‌دهد.

https://youtu.be/fPnwBITSmgU

#نوابغ_علم

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://t.me/pubethicsmums/2129