📌دکتر اورانگوتان!

🟠#باشگاه_مجلات
🟡 بابک عزیزافشاری، ۱۲ خرداد ۱۴۰۳
🟢 azizafshari@yahoo.com

▫️راکوس ۳۰ سال را رد کرده است. او ساکن جنگل‌های استوایی شمال اندونزی و منطقه سوماترا است و به دنبال زخم بدی که روی صورتش زیر چشم راست ایجاد شد، با توجه به عدم دسترسی به جراح یا درمانگاه اورژانس، تصمیم به خوددرمانی گرفت.

او چند برگ از گیاه آکار (فیبروره تینکتوریا) را که خواص دارویی آن در اندونزی شناخته شده، کند و پس از چندین بار جویدن روی زخمش گذاشت. این خوددرمانی ممکن است پیش‌پاافتاده به نظر برسد اما نکته این است که راکوس نه یک آدم ماجراجو در جنگل بلکه یک اورانگوتان است که در ۲۰۲۲ توسط گروهی از محققین که مشغول تحقیق درباره اورانگوتان‌ها بودند در جنگل سوماترا مشاهده شد.

محققین گزارش این مورد خوددرمانی اورانگوتان را در شماره ۲ مه ۲۰۲۴ مجله ساینتیفیک ریپورتز (نیچر) منتشر کردند. آنان راکوس را از ۲۰۰۹ می‌شناختند. میمون‌های انسان‌نمای بزرگ مانند او ۹۷ درصد با انسان شباهت ژنتیکی دارند.

علت زخم راکوس مشخص نبود اما محتمل‌ترین فرضیه این بود که از درخت افتاده چون اورانگوتان‌ها بیشتر زندگی خود را در بالای درختان سپری می‌کنند. شاید هم این زخم حاصل یک دعوای مختصر با یک اورانگوتان دیگر بود.

محققین زخم راکوس را نخستین بار در ۲۲ ژوئن ۲۰۲۲ دیدند. او درمان را پس از ۳ روز شروع کرد و با توجه به زمان تهیه و مصرف نسبتاً طولانی (به ترتیب ۱۳ دقیقه و ۷ دقیقه) و مکرر و این‌که اورانگوتان‌ها به ندرت از این گیاه تغذیه می‌کنند، محققین به این نتیجه ‌رسیدند که راکوس این کار را از روی برنامه و آگاهانه انجام می‌دهد.

او پیش از استفاده از این مرهم بیش از ۳۰ دقیقه مشغول آماده کردن آن از برگ‌های آکار بود و به نظر می‌رسید در طول درمان بیشتر استراحت می‌کند. و ظاهراً درمان مؤثر بود چون زخم پس از چند روز کاملاً بهبود یافت.

خوددرمانی در میمون‌های انسان‌نما پیش از این نیز گزارش شده است. جین گودال، آنتروپولوژیست سرشناس در دهه ۱۹۶۰ متوجه شد شامپانزه‌ها احتمالاً با هدف درمان گیاه دارویی مصرف می‌کنند، اما مصرف موضعی این گیاهان توسط میمون به ندرت مشاهده شده است. این نخستین بار است که یک گیاه دارویی که خواص آن برای انسان نیز شناخته شده توسط یک حیوان وحشی به صورت موضعی مصرف می‌شود.

این مطالعه علاوه بر تأکید مجدد بر شباهت‌های قابل‌توجه بین انسان و میمون، نشان می‌دهد داروها احتمالاً از ابتدای پیدایش انسان شناخته شده بودند. و این‌که قدمت استفاده از گیاهان دارویی احتمالاً به ۱۳ میلیون سال پیش بازمی‌گردد.

اما پرسشی که باقی می‌ماند این است که «راکوس پزشکی را کجا آموخته است؟» آیا با توجه به توانایی بالای یادگیری در اورانگوتان‌ها، او این روش را از میمون‌های دیگر (احتمالاً از مادرش) یاد گرفته، یا به‌طور تصادفی کشف کرده است؟

🔗منبع: مدسکیپ

کانال تلگرامی پزشکان گیل
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil

📌غربالگری ویتامین دی توصیه نمی‌شود

🟠#باشگاه_مجلات
🟡 بابک عزیزافشاری، ۱۸ خرداد ۱۴۰۳
🟢 azizafshari@yahoo.com

▫️براساس تازه‌ترین دستورالعمل انجمن غدد آمریکا که در ۳ ژوئن ۲۰۲۴ در نشست سالانه این انجمن ارائه و به‌طور هم‌زمان در مجله «اندوکرینولوژی بالینی و متابولیسم» منتشر شد مقدار مصرف مکمل‌های ویتامین دی در گروه‌های خاص پرخطر باید بیش از میزان توصیه‌شده قبلی باشد و غربالگری روتین با انجام آزمایش ویتامین دی خون در افراد سالم توصیه نمی‌شود.

افرادی که احتمالاً از مکمل ویتامین دی سود می‌برند شامل اطفال ۱ تا ۱۸ سال برای پیشگیری از راشیتیسم و کاهش خطر عفونت‌های تنفسی، زنان باردار برای کاهش خطر عوارض مادر و جنین یا نوزاد، بزرگسالان بالای ۷۵ سال برای کاهش خطر مرگ، و بزرگسالان مبتلا به پیش‌دیابت برای کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ هستند.

مصرف مکمل در این گروه‌ها ترجیحاً باید به‌صورت روزانه باشد اما میزان آن که پیش از این به‌صورت تجربی و براساس دستورالعمل ۲۰۱۱ آکادمی ملی پزشکی (انستیتو پزشکی) آمریکا ۶۰۰ واحد برای زیر ۷۰ سال و ۸۰۰ واحد برای سنین بالاتر توصیه می‌شد‌ همچنان نامشخص است، هرچند محدوده آن براساس شواهد موجود قابل ارائه است.

برخی گروه‌های پرخطر احتمالاً از مصرف مقادیر حتی بیشتر از میزان توصیه‌شده ویتامین دی سود می‌برند اما سایر گروه‌ها و افراد سالم نیاز به مصرف این مکمل ندارند. غربالگری افراد سالم در هر سنی از نظر کمبود ویتامین دی، احتمالاً آنان را در معرض خطر عوارض ناشی از مصرف غیرضروری مکمل ویتامین دی قرار می‌دهد و بنابراین توصیه نمی‌شود.

یک محدودیت دستورالعمل اخیر این است که به نحوه اداره وضعیت ویتامین دی در بیماران خاص مانند مبتلایان به بیماری مزمن کلیه، بیماری التهابی روده، و پوکی استخوان به حد کافی نپرداخته است. همچنین به اهمیت آزمایش‌های جایگزین مانند «پروتئین متصل‌شونده به ویتامین دی» که نقش مهمی در تفاوت‌های بین‌فردی و تفسیر نتایج آزمایش ویتامین دی دارد کمتر توجه شده است.

🔗منبع: مدسکیپ

کانال تلگرامی پزشکان گیل
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil

📌تعریف جدید کووید طولانی توسط آکادمی ملی

🟠#باشگاه_مجلات
🟡 بابک عزیزافشاری، ۲۴ خرداد ۱۴۰۳
🟢 azizafshari@yahoo.com

▫️اخیراً آکادمی ملی علوم، مهندسی، و پزشکی ایالات متحده با هدف کمک به توافق در زمینه مستندسازی و درمان در برگسالان و اطفال تعریف تازه‌ای از #کووید طولانی ارائه کرده که براساس آن #کووید_طولانی یک وضعیت مزمن مرتبط با عفونت است که پس از عفونت #کروناویروس سارس-۲ روی می‌دهد و دست‌کم ۳ ماه به‌شکل مداوم، عودکننده، یا پیشرونده، یک یا چند عضو بدن را گرفتار می‌سازد.

مبتلایان به کووید طولانی ممکن است با یک یا چند علامت از فهرست بلندبالای علائمی مانند تنگی نفس، تپش قلب، خستگی مفرط، بدحالی به‌دنبال فعالیت، یا اختلال خواب مراجعه کنند و تشخیص واحد یا متعدد شامل بیماری ریوی بینابینی، آریتمی، سندرم تاکیکاردی وضعیتی ارتوستاتیک، سندرم آنسفالومیلیت میالژیک/ خستگی مزمن، دیابت، یا اختلالات خودایمنی برای آنان مطرح شده باشد. این وضعیت ممکن است یک بیماری قبلی را تشدید کند یا به‌شکل یک بیماری جدید تظاهر کند.

این تعریف نیاز به اثبات عفونت اولیه به‌روش آزمایشگاهی یا روش‌های دیگر ندارد. کووید طولانی ممکن است به دنبال عفونت خفیف یا شدید یا حتی ابتلای بدون علامت به کروناویروس سارس-۲ پیش بیاید و بنابراین ممکن است تشخیص داده نشود.

پیش از این تعاریف متعددی برای کووید طولانی از جمله توسط سازمان سلامت جهانی و مرکز پیشگیری و کنترل بیماری ارائه شده اما اتفاق نظر در زمینه تعریف یا ترمینولوژی واحد شکل نگرفته است.

تعریف جدید به درخواست اداره آمادگی و پاسخ راهبردی و دفتر معاونت وزیر سلامت ایالات متحده و توسط یک پانل مشترک متشکل از بخش‌های دولتی، گروه‌های منطقه‌ای، مقامات محلی، فعالان غیردولتی، نهادهای بین‌المللی و شرکای بخش خصوصی تنظیم شده است. طبق توصیه این پانل تعریف فوق باید به‌طور یکسان توسط دولت فدرال، انجمن‌های بالینی، پزشکان، بیمه‌ها، صنعت دارویی، و سایرین هنگام استفاده از اصطلاح کووید طولانی به‌کار رود.

براساس آخرین آمارها میلیون‌ها نفر یعنی حدود ۷ درصد آمریکایی‌ها کووید طولانی را تجربه کرده یا در حال تجربه آن هستند. تعریف جدید مشکل «قضاوت بالینی» را به‌طور کامل حل نمی‌کند اما می‌تواند احتمال طرح تشخیص کووید طولانی را در موارد تظاهرات بالینی غیرعادی افزایش دهد.

یک تفاوت این تعریف با تعاریف منابع دیگر مانند سازمان سلامت جهانی این است که سایر تعاریف عمدتاً براساس رد بقیه تشخیص‌ها استوار هستند درحالی‌که در تعریف جدید وضعیت‌هایی مانند سندرم آنسفالومیلیت میالژیک/ خستگی مزمن بخشی از کووید طولانی و جزو تظاهرات آن و نه جایگزین آن محسوب می‌شوند.

یک اصطلاح جدید در تعریف آکادمی ملی، «وضعیت مزمن مرتبط با عفونت» است که شامل خانواده بزرگی است که کووید طولانی بخشی از آن است. همچنین برای توصیف کووید طولانی از اصطلاح «وضعیت مرضی» استفاده شده که منعکس‌کننده حضور واقعی آن در زندگی بیماران است.

🔗منبع: مدسکیپ

کانال تلگرامی پزشکان گیل
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil

📌 هشدار مرکز پیشگیری و کنترل بیماری درباره گسترش سریع تب دِنگی

🟠#باشگاه_مجلات
🟡 بابک عزیزافشاری، ۸ تیر ۱۴۰۳
🟢 azizafshari@yahoo.com

▫️در پی افزایش موارد جهانی ابتلا به بیماری #تب_دنگی (بیماری #دانگ [تلفظ فرانسوی])، مرکز پیشگیری و کنترل بیماری (سی‌دی‌سی) هشداری در این زمینه منتشر کرد.

امسال هم‌زمان با ثبت رکورد افزایش دما در کشورهای مختلف، وقوع این بیماری خونریزی‌دهنده نیز به بالاترین میزان طی سال‌های اخیر رسیده و گرمای هوا یکی از عوامل افزایش زاد و ولد پشه ناقل تب دِنگی است.

چند اقدام ساده پیشگیرانه برای مقابله با این بیماری شامل اقامت در مکان‌هایی که دارای تهویه مطبوع هستند، استفاده از اقلام دفع‌کننده حشرات، و پوشیدن لباس‌های دارای آستین و پاچه بلند است.

براساس گزارش سی‌دی‌سی طی سال جاری میلادی تاکنون در مجموع ۲۲۴۱ مورد ابتلا به تب دِنگی در ایالات متحده گزارش شده که ۱۴۹۸ مورد آن مربوط به پورتوریکو بوده و اداره بهداشت عمومی این جزیره در ماه مارس به همین دلیل وضعیت اضطراری اعلام کرد.

بیشتر موارد تب دِنگی گزارش‌شده در ایالات متحده مرتبط با مسافرت است و تعداد آن طی سال گذشته حدود ۳ هزار نفر بود. تنها در نیمه اول سال جاری تعداد موارد ابتلا در کشورهای آمریکای لاتین حدود ۱۰ میلیون نفر بوده که بیش از ۲ برابر تعداد موارد در سال ۲۰۲۳ است.

علائم تب دِنگی ممکن است خفیف باشد و بیشتر مبتلایان در عرض یک هفته بهبود می‌یابند، اما بیماری در موارد شدید می‌تواند باعث شوک، خونریزی داخلی، و حتی مرگ شود و بستری شدن در بیمارستان ضروری باشد. احتمال بیماری شدید در افرادی که قبلاً سابقه ابتلا به تب دِنگی دارند بیشتر است. ویروس دِنگی دارای چهار نوع است و هر نفر در طول عمر خود تا چهار بار ممکن است به این بیماری مبتلا شود.

سی‌دی‌سی از پزشکان خواسته است به‌ویژه در افرادی که سابقه مسافرت به مناطق شیوع تب دِنگی دارند نسبت به علائم این بیماری هشیار باشند و ضمن آموزش راه‌های پیشگیری همه موارد ابتلا را به اداره بهداشت منطقه خود گزارش کنند.

📌تصویر: علائم شایع تب دِنگی (تب، درد چشم، سردرد، درد عضله، تهوع و استفراغ، درد استخوان، بثورات جلدی، درد مفصل).

🔗منبع: سی‌دی‌سی

کانال تلگرامی پزشکان گیل
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil

📌 چند توصیه از پزشکی که ۸ سال پیش مبتلا به آلزایمر شد (بخش اول)

🟠#باشگاه_مجلات
🟡 بابک عزیزافشاری، ۱۰ تیر ۱۴۰۳
🟢 azizafshari@yahoo.com

▫️وقتی پای صحبت دکتر دانیل گیبس نشسته بودم، گاهی فراموش می‌کردم که او به بیماری #آلزایمر مبتلا است. مثلاً درباره مشاهده شفق قطبی در سفر اخیرش به شمال نروژ به من یادآوری کرد که این هنگام از سال در آن‌جا شب نیست و بنابراین نمی‌توان چنین صحنه‌ای را دید.

اما گیبس که ماه ژوئیه امسال ۷۳ سال دارد واقعاً به آلزایمر مبتلا است و به نظر خودش نخستین علائم بیماری وی در ۲۰۰۶ و زمانی آشکار شد که به‌تدریج حس بویایی خود را از دست داد، هرچند آن زمان تصور می‌کرد این موضوع ناشی از پیری طبیعی باشد.

او شش سال بعد در پژوهشی که توسط همسرش در حال انجام بود شرکت کرد که شامل آزمایش دِنا بود. این آزمایش علاوه بر شناسایی اجدادش نشان داد که گیبس ۲ نسخه از ژن جهش‌یافته آپولیپوپروتئین ای (آپو-ای۴ یا اپسیلون۴) دارد و بنابراین در معرض خطر ابتلا به بیماری آلزایمر است.

اکنون از زمانی که تشخیص بیماری او قطعی شد ۸ سال گذشته و بااین‌که بازنشسته شده همچنان با نوشتن و سخنرانی به آموزش افراد درباره بیماری آلزایمر ادامه می‌دهد. نخستین گفتگوی وی با مجله انجمن پزشکی آمریکا (جاما) ۳ سال پیش هم‌زمان با انتشار کتاب او به نام «یک خالکوبی روی مغزم» انجام شد. در این مدت یک مستند کوتاه براساس کتاب فوق ساخته شده و مجموعه نوشته‌های گیبس درباره آلزایمر نیز اخیراً تحت عنوان «اعزامی از سرزمین آلزایمر» انتشار یافته است.

او می‌گوید پیشرفت بیماری بسیار کند بوده و در مستند می‌بینیم که قادر به یادسپاری ۵ واژه‌ای که نورولوژیست وی چند دقیقه پیش به او گفته نیست. گیبس ترجیح می‌دهد امور مالی خانواده را همسرش لوییز انجام دهد و گاهی لوییز ناچار است دنبال او راه بیفتد تا مطمئن شود چراغ‌ها را خاموش می‌کند و آب را می‌بندد. وی در این گفتگو که اخیراً انجام شد از وضعیت سلامت خود، سوءتفاهم‌ها درباره آلزایمر، و کارهایی که برای کنترل آن انجام می‌دهد گفته است.

-از آخرین بار که با هم گفت‌وگو کردیم در چه حالی؟

-خوب در کل شکایتی ندارم. دیروز نمره‌ام در آزمون موکا ۲۲ از ۳۰ بود که طی چند سال اخیر تقریباً ثابت مانده و نشان‌دهنده «اختلال شناختی خفیف» است.

-موکا چه هست؟

-موکا مخفف «آزمون شناختی مونترئال» است که جزو آزمون‌های معروف غربالگری است. خودم پیش از بازنشستگی از آن برای غربالگری بیمارانم استفاده می‌کردم و مزیتش این است که ۳ نسخه کاملاً متفاوت دارد. یک مشکل آزمون‌های غربالگری این است که افراد پس از چند بار تکرار، پاسخ پرسش‌ها را یاد می‌گیرند و مثلاً من به یاد دارم که سه کلمه‌ای که در آزمون کوتاه وضعیت ذهنی (ام‌ام‌اس‌ای) باید به یاد بسپارید سیب، میز، و سکه است. اما پرسش‌ها در موکا تکراری نیست.

حافظه کوتاه‌مدت من اندکی بدتر شده اما هنوز به سطح هشدار نرسیده است. گاهی جای اشیا را گم می‌کنم اما در کل راضی هستم. کمتر کتاب می‌خوانم چون سرعت خواندنم کندتر شده و هر بار باید برگردم و صفحات قبلی را دوباره بخوانم. البته همچنان از مطالعه لذت می‌برم. اخیراً «دریای بی‌کران بی‌کران» کتاب جدید همپتون سایدز درباره آخرین سفر ناخدا جیمز کوک به هاوایی را به پایان رساندم. امروز کتاب سبک‌تری را شروع کردم که «پول دردسرساز» پی. جی. وودهاوس است. آثار او مفرح و کوتاه و خواندن آن‌ها راحت است. تعداد شخصیت‌ها نیز کم است. خواندن داستان‌هایی که چندین شخصیت دارند برایم راحت نیست. داستان‌های معمایی را دوست دارم اما اگر مثلاً تعداد مظنونین بالقوه به ۱۰ یا ۱۲ برسد به مشکل می‌خورم. معمولاً تنها ۴ شخصیت اصلی را به خاطر دارم.

-این‌که نمره‌ات در آزمون موکا ثابت مانده به چه دلیل است؟

-تصور می‌کنم یک سوءتفاهم در مورد بیماری آلزایمر وجود دارد و اغلب آن را یک اختلال سریعاً پیشرونده تلقی می‌کنیم. قبلاً فکر می‌کردم ۸ سال پس از تشخیص خواهم مُرد اما اکنون تعریف آلزایمر گسترده‌تر شده و محققین متوجه شده‌اند که تغییرات آسیب‌شناختی در مغز حدود ۲۰ سال پیش از بروز هرگونه تغییرات شناختی آغاز می‌شود. پیش از این حتی نخستین مرحله قابل تشخیص، یعنی اختلال شناختی خفیف را جزو بیماری آلزایمر نمی‌دانستند.

📌تصویر: دانیل گیبس در حال خواندن کتاب برای نوه‌اش.

🔗منبع: جاما، ۲۸ ژوئن ۲۰۲۴.
🔗فایل صوتی گفتگو.
🔗بخشی از مستند کوتاه «یک خالکوبی روی مغزم»

🔗بخش دوم
🔗بخش سوم و پایانی

کانال تلگرامی پزشکان گیل
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil

📌 چند توصیه از پزشکی که ۸ سال پیش مبتلا به آلزایمر شد (بخش دوم)

🟠#باشگاه_مجلات
🟡 بابک عزیزافشاری، ۱۱ تیر ۱۴۰۳
🟢 azizafshari@yahoo.com

▫️در مورد خودم از وقتی متوجه شدم دو نسخه از ژن آپو-ای۴ را دارم، تلاش کردم تا کارهایی انجام دهم که پیشرفت بیماری کندتر شود. بیشترین داده در این زمینه مربوط به فعالیت‌های هوازی است. دویدن عالی است هرچند اغلب ما وقتی به ۷۰ سالگی می‌رسیم، پیاده‌روی را ترجیح می‌دهیم. از رژیم مایند پیروی می‌کنم (مداخله برای تأخیر زوال عصبی، نوعی رژیم غذایی مدیترانه‌ای که شامل سبزیجات، انواع توت، آجیل، غلات سبوس‌دار، حبوبات، روغن زیتون، ماهی، مرغ، و پرهیز از شیرینی، نمک، کره، پنیر، گوشت قرمز، غذاهای سرخ‌شده، و فست‌فود است).

تغییر بعدی در سبک زندگی که مهم است، هرچند داده‌های چندانی در حمایت از آن نداریم، ادامه فعالیت ذهنی و اجتماعی است. و همچنین به نظر می‌رسد خواب شبانه کمتر از ۷ و نیم ساعت خطر آلزایمر را افزایش می‌دهد. این خطر زیاد نیست اما آن‌قدر کافی است که نیاز به توجه داشته باشد. همه عوامل خطرساز قلبی‌عروقی نیز مطرح هستند زیرا هر چیزی که برای قلب بد باشد برای مغز هم بد است. افرادی که ژن آپو-ای۴ دارند بیشتر دچار بیماری قلبی‌عروقی می‌شوند. من از زمانی که دانشجو بودم متوجه شدم که چربی خونم بالا است. اکنون برای کنترل چربی دارو مصرف می‌کنم و رژیم غذایی گیاهی دارم.

در مورد الکل توصیه جدید این است که مصرف نشود. البته باید اقرار کنم که به این توصیه پایبند نیستم چون یک گیلاس شراب همراه با شام یکی از لذت‌های معدود زندگی من است.

-اخیراً یک مطالعه نشان داد داشتن ۲ نسخه از ژن آپو-ای۴ شکل منحصربه‌فردی از بیماری آلزایمر است. نظرت چیست؟

-دور از ذهن نیست. سال‌ها است که می‌دانیم هوموزیگوت بودن از نظر این ژن خوب نیست. البته بسیاری از این افراد به سایر دلایل و نه آلزایمر فوت می‌کنند. مثلاً به من نگاه کنید. من ۲ نسخه ژن آپو-ای۴ دارم و حدود ۲۰ سال است که علائم شبیه به آلزایمر را هم دارم.

-به ادامه فعالیت ذهنی و اجتماعی اشاره کردی. خودت چگونه این کار را انجام می‌دهی؟

-از صحبت کردن در گروه‌ها لذت می‌برم. بیش از هر چیز جمع سالمندان را دوست دارم چون پرسش‌های خوبی مطرح می‌کنند. تاکنون فیلم (یک خالکوبی روی مغزم) را ۳ یا ۴ بار به نمایش گذاشته‌ام و پس از هر بار پرسش و پاسخ انجام شده است. گاهی جلسه پرسش و پاسخ بیش از یک ساعت طول می‌کشد و این برای من واقعاً مفید است. حس می‌کنم تفاوتی ایجاد کرده‌ام. قرار است یک جلسه در جایی که دوره دستیاری‌ام را گذراندم و اکنون تحت درمان هستم یعنی دانشگاه بهداشت و علوم اورگون به عنوان بخشی از برنامه روز دانش‌آموختگان برگزار شود که شامل غربالگری و پرسش و پاسخ با حضور همسرم لوئیز و نورولوژیست من جو کین است.

فکر می‌کنم دیگر کتابی نخواهم نوشت. نوشتن وبلاگ برایم سخت‌تر شده است. اگر مقاله‌ای در یک مجله ببینم و از آن یادداشت برندارم کلاً فراموش می‌کنم که آن را خوانده‌ام. چند پست وبلاگ در ذهن دارم و می‌خواهم هر ماه دست‌کم ۱ یا امیدوارم ۲ پست داشته باشم.

-براساس تجربه خودت برای کسی که به‌تازگی تشخیص بیماری آلزایمر برایش مطرح شده چه حرفی داری؟

-این‌که مراقب بی‌علاقگی و بی‌تفاوتی باشند. حالا دیگر در گروه‌ها عملکرد خوبی ندارم. از عهده یک شام خانوادگی یا حتی جشن تولد نوه‌هایم برمی‌آیم اما تا وقتی مجبور نشوم به مهمانی کوکتل نمی‌روم چون نمی‌توانم چند مکالمه هم‌زمان را از هم تفکیک کنم. این البته شکلی از بی‌علاقگی یا بی‌تفاوتی نیست اما می‌تواند باعث شود ضداجتماعی باشیم. ممکن است حتی با آن‌چه درباره سخن گفتن در گروه‌ها گفتم در تناقض باشد اما در آن‌جا افراد یکی یکی با من صحبت می‌کنند و مشکلی پیش نمی‌آید.

بخشی از بی‌علاقگی ناشی از راحت نبودن در حضور جمع است اما بخشی نیز حاصل تغییراتی است که در مغز اتفاق می‌افتد. این با افسردگی متفاوت است هرچند مطمئناً ارتباط نزدیکی با آن دارد. چند سال پیش شروع به مصرف یک داروی ضدافسردگی کردم که واقعاً به من کمک کرد و فکر نمی‌کنم آن را قطع کنم. گاهی داروهایم را که تعداد آن‌ها همواره در حال افزایش است مرور می‌کنم. فکرش را بکنید، بدون آن‌ها چه می‌توانم بکنم؟ بیشتر این داروها برای چربی خون من است. بهترین اتفاق در صورت قطع آن‌ها اگر شانس بیاورم و نمیرم، سکته مغزی و فلج نیمی از بدن من است.

📌تصویر: دانیل گیبس در حال خواندن کتاب برای نوه‌اش.

🔗منبع: جاما، ۲۸ ژوئن ۲۰۲۴.
🔗فایل صوتی گفتگو.
🔗بخشی از مستند کوتاه «یک خالکوبی روی مغزم»

🔗بخش اول
🔗بخش سوم و پایانی

کانال تلگرامی پزشکان گیل
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil

📌 چند توصیه از پزشکی که ۸ سال پیش مبتلا به آلزایمر شد (بخش سوم و پایانی)

🟠#باشگاه_مجلات
🟡 بابک عزیزافشاری، ۱۱ تیر ۱۴۰۳
🟢 azizafshari@yahoo.com

▫️آیا کاری هست که به دلیل این بیماری کنار گذاشته باشی و دلت برایش تنگ شده باشد؟

-واقعاً برای کارهایی که دیگر قادر به انجامشان نیستم تأسف نمی‌خورم. شاید دلیلش این باشد که چیزی از آن‌ها به یاد ندارم. چیزی نیست که آزاردهنده باشد و مثلاً بگویم اوه پسر، چه دوران باشکوهی بود و چه و چه. این به نظرم یکی از جنبه‌های خوب از دست دادن حافظه است. ما زیاد کباب نمی‌خوریم اما وقتی کباب را روی منقل می‌بینم یادم می‌آید که قبلاً یکی از بوهای مورد علاقه من بود و الان دیگر بویی حس نمی‌کنم. در حد بالا انداختن شانه‌ها است و آزارم نمی‌دهد. بو مطمئناً لذت از غذا را شدت می‌بخشد و حال مزه همه غذاها برایم تقریباً یکسان است. اما به آن عادت کرده‌ام و کلی ادویه به غذا اضافه می‌کنم تا مزه‌اش بهتر شود. اگر از دست دادن بویایی مانند کووید ناگهانی باشد احتمالاً بیشتر آزاردهنده است. این اتفاق در مورد خودم تدریجی بود.

-نوشته‌ای که بیشترین شانس توقف پیشرفت بیماری آلزایمر این است که درمان پیش از بروز علائم آغاز شود. اما خود تو به دنبال دریافت آدوکانومَب (آدوهِلم) در جریان کارآزمایی بالینی دچار عوارض بالقوه مرگبار این دارو (اِدم مغزی، اختلال تصویری مرتبط با آمیلوئید [آریا]) شدی. آیا به نظر تو درمان افراد بدون علامت برای وضعیتی که ممکن است هرگز تظاهر بالینی نداشته باشد کار عاقلانه‌ای است؟

-هر چیز تازه‌ای در پزشکی شامل تعادل بین خطرات و فواید است. اکنون همین وضعیت را در مورد داروهای آلزایمر شاهد هستیم. احتمالاً میزان این خطر در سطح قابل قبول است. البته داروها در مقایسه با چیزی که ما می‌خواهیم هنوز خیلی خوب نیستند. مطمئناً آمیلوئید را حذف می‌کنند و از این نظر عالی هستند اما این تاکنون تنها با کند شدن حداکثر ۳۵ درصدی پیشرفت بیماری همراه بوده است. به نظر من باید با این داروها به سراغ مراحل پیش‌علامت‌دار (پره‌سمپتوماتیک، پیش از علامت‌دار شدن بیماری) برویم و البته باید میزان خطر این کار ارزیابی شود. امیدوارم عوارض جانبی این داروها در بیماری پیش‌علامت‌دار کمتر باشد و به نظرم این یک حدس منطقی است.

مثلاً چیزی که فرد را نسبت به این عارضه دارویی (آریا) مستعد می‌کند آسیب عروقی یا آنژیوپاتی ناشی از رسوب آمیلوئید در عضله صاف عروق کوچک مغز است. و این مطمئناً با بیماری آلزایمر مرتبط است هرچند دقیقاً همان چیز نیست. و ما به‌ویژه در افراد جوان‌تر چندان اطلاعاتی درباره آن نداریم، چون تقریباً همه داده‌ها درباره آنژیوپاتی آمیلوئید مغزی از کالبدشکافی به دست آمده است.

من چند ماه پیش در گراند راند انستیتو ملی سلامت حدود ۲۰ دقیقه درباره این عارضه در خودم صحبت کردم و سپس استیو گرینبرگ (پزشک و دانشمند هاروارد) ۹۰ دقیقه به تفصیل به ارتباط آریا و آنژیوپاتی و آلزایمر پرداخت. امیدوارم ۱۰ درصد آن‌چه او گفت یادم مانده باشد و باز هم امیدوارم خطر دارو در این مطالعات پیش‌علامت‌دار کمتر باشد و ما موفقیت بیشتری در توقف پیشرفت بیماری داشته باشیم. البته این مانند یک میدان مین است و هر اتفاقی ممکن است روی دهد.

-درباره مفهوم ذخیره شناختی چه؟ آیا این احتمالاً پیشرفت بیماری آلزایمر تو را آهسته‌تر نکرده است؟

-متأسفانه کار زیادی در این زمینه نمی‌توان کرد. این بازمی‌گردد به آموزش من و احتمالاً ژن‌های من. داشتن ذخیره شناختی بیشتر یک عامل محافظ مغز است اما احتمالاً وقتی این ذخیره به پایان برسد شاهد پیشرفت سریع بیماری خواهیم بود و نتیجه نهایی مشابه فردی خواهد بود که ذخیره شناختی کمتری دارد. این دست‌کم یکی از الگوهایی است که نقش ذخیره شناختی را نشان می‌دهد. اما چو فردا شود فکر فردا کنیم و من امروز تلاش می‌کنم همچنان از زندگی لذت ببرم.

📌تصویر: دانیل گیبس در حال خواندن کتاب برای نوه‌اش.

🔗منبع: جاما، ۲۸ ژوئن ۲۰۲۴.
🔗فایل صوتی گفتگو.
🔗بخشی از مستند کوتاه «یک خالکوبی روی مغزم»

🔗بخش اول
🔗بخش دوم

کانال تلگرامی پزشکان گیل
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil

📌ابزار جدید انجمن قلب آمریکا برای محاسبه خطر قلبی‌عروقی

🟠#باشگاه_مجلات
🟡 بابک عزیزافشاری، ۱۵ تیر ۱۴۰۳
🟢 azizafshari@yahoo.com

▫️اخیراً مقایسه دو ابزار محاسبه خطر قلبی‌عروقی در حدود ۴ هزار فرد ۴۰ تا ۷۵ ساله در شماره ۱۰ ژوئن ۲۰۲۴ مجله انجمن پزشکی آمریکا (جاما) نشان داد خطر ۱۰ ساله با ابزار جدیدتر بسیار پایین‌تر از ابزار قبلی (۴٫۳ درصد در مقابل ۸ درصد) است و تفاوت‌های چشمگیری در زیرگروه‌های مختلف وجود دارد.

محققین با تعمیم این داده‌ها به کل جمعیت ایالات متحده به این نتیجه رسیدند که حدود ۱۷ میلیون نفر که با ابزار قبلی باید تحت درمان استاتین قرار می‌گرفتند براساس ابزار جدید از این درمان معاف هستند.

نسخه جدید ابزار محاسبه خطر قلبی‌عروقی موسوم به «پریوِنت» که تفاوت‌های مهم و متعددی با نسخه پیشین (اِی‌اس‌سی‌وی‌دی، ۲۰۱۳) دارد، براساس تازه‌ترین دستورالعمل انجمن قلب آمریکا (مجله سیرکولیشن، ۶ فوریه ۲۰۲۴) با همکاری گروهی از محققین بیماری‌های کلیوی طراحی شده است.

هدف ابتدایی از طراحی نسخه ۲۰۱۳ این ابزار توسط انجمن قلب و کالج متخصصین قلب آمریکا برآورد میزان خطر بیماری آترواسکلروتیک و لزوم اقدامات پیشگیرانه به‌ویژه تجویز استاتین و متغیرهای آن شامل سن، جنسیت، نژاد، فشارخون، کلسترول تام و اچ‌دی‌ال، و سابقه مصرف سیگار، دیابت، و درمان پرفشاری بود. چهار تفاوت اصلی نسخه ۲۰۲۴ با نسخه ۲۰۱۳ به شرح زیر است:

ابزار جدید حاصل داده‌های ۴۶ مطالعه کوهورت در فاصله ۱۹۹۲ تا ۲۰۱۷ و با شرکت ۳٫۳ میلیون نفر است درحالی‌که داده‌های ابزار قبلی مربوط به ۲۵ هزار نفر در فاصله دهه ۱۹۶۰ تا ۱۹۹۰ بود.

متغیرهای پریوِنت برخلاف محاسبه‌گر ۲۰۱۳ شامل نمایه وزن بدن (بی‌ام‌آی)، میزان تخمینی پالایش گلومرولی (ای‌جی‌اف‌آر)، و (به‌صورت انتخابی) هموگلوبین گلیکه (اِی‌وان‌سی) و نسبت آلبومین به کراتی‌نین ادرار است. دلیل افزودن این متغیرها توجه فزاینده به نقش عوامل متابولیک و کلیوی در افزایش خطر قلبی‌عروقی است.

نژاد در نسخه ۲۰۲۴ حذف شده و در مقابل، این گزینه در اختیار پزشکان قرار گرفته که با وارد کردن کد پستی افراد، وضعیت اجتماعی آنان را مورد توجه قرار دهند.

خروجی‌های پریوِنت جامع‌تر از ابزار ۲۰۱۳ است و در کنار محاسبه خطر کلی قلبی‌عروقی، آن را به صورت جزئی (شامل خطر بیماری آترواسکلروتیک، بیماری کرونری، سکته مغزی، و نارسایی قلبی) نیز بیان می‌کند. به‌علاوه برای افراد ۳۰ تا ۷۹ ساله خطر ۱۰ ساله و برای افراد ۳۰ تا ۵۹ ساله خطر ۳۰ ساله نیز محاسبه می‌شود.

یافته‌های این مطالعه با گزارش‌های متعدد قبلی مبنی بر برآورد بیش از میزان واقعی خطر قلبی‌عروقی توسط ابزار قبلی در برخی جمعیت‌ها سازگار است.

🔗منبع: جاما

کانال تلگرامی پزشکان گیل
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil

📌خطر خواب و نوشیدن الکل در پروازهای طولانی

🟠#باشگاه_مجلات
🟡 بابک عزیزافشاری، ۲۳ تیر ۱۴۰۳
🟢 azizafshari@yahoo.com

▫️یک مطالعه در شماره ۳ ژوئن ۲۰۲۴ نشریه توراکس، مجله پزشکی بریتانیا نشان می‌دهد نوشیدن الکل به‌ویژه در سنین بالا، احتمالاً ایده خوبی در پروازهای طولانی نیست.

مطالعات قبلی نشان داده که سفرهای هوایی طولانی در سال‌های اخیر افزایش یافته و از حدود یک میلیارد سفر در ۲۰۰۲ به ۴ میلیارد سفر در ۲۰۱۸ رسیده است. گاهی در سفرهای هوایی طولانی، به‌ویژه شب‌ها که نظم خواب افراد به هم می‌خورد، برخی مسافران ممکن است تصمیم بگیرند‌ برای خوابیدن از الکل کمک بگیرند.

محققین آلمانی در این مطالعه از ۴۸ داوطلب جوان (۱۸ تا ۴۰ ساله) با نمایه وزن طبیعی درخواست کردند دست‌کم ۴ ساعت در آزمایشگاه خواب انستیتو پزشکی هوافضا و داخل اتاقکی که شرایط پرواز در ارتفاع بالا (هیپوباریک) در آن شبیه‌سازی شده بود بخوابند.

هدف پژوهشگران این بود که اثر ترکیبی کاهش فشار داخل کابین هواپیما و مصرف الکل را بر سرعت ضربان قلب، درصد اشباع اکسیژن خون، و کیفیت خواب افراد بسنجند. غلظت هدف الکل خون ۰٫۰۶ درصد (معادل مصرف متوسط) بود.

اشباع اکسیژن حین خواب، با یا بدون الکل، در ارتفاع دریا ۹۵ درصد و در ارتفاع بالا بدون الکل ۸۷ درصد بود اما با مصرف الکل به ۸۵ درصد رسید. سرعت ضربان قلب در ارتفاع دریا بدون الکل ۶۳ و با الکل ۷۸ ضربان در دقیقه بود که در ارتفاع بالا به ترتیب به ۷۸ و ۸۵ ضربان در دقیقه افزایش یافت.

اشباع اکسیژن و سرعت ضربان قلب در شرایط هیپوباریک با و بدون مصرف الکل اختلاف معنادار داشت. کیفیت خواب (احتمال بیدار شدن در آغاز خواب و مدت خواب عمیق براساس منحنی پلی‌سومنوگرافی [مجموعه نوار مغز، نوار چشم، و نوار عضله تحت‌فکی) نیز در افرادی که الکل مصرف کردند بدتر بود.

محدودیت اصلی مطالعه فوق تعداد اندک شرکت‌کنندگان و مدت کوتاه آن است. اثر ترکیبی ارتفاع بالا و نوشیدن الکل در این افراد جوان و سالم از نظر عوارض خطرناک قلبی‌عروقی قابل چشم‌پوشی است اما افرادی که بیماری قلبی یا ریوی ناشناخته یا شناخته‌شده دارند یا سالمندان را به مدت طولانی در معرض هیپوکسمی (اشباع اکسیژن زیر ۹۰ درصد) قرار می‌دهد و بنابراین می‌تواند مشکل‌ساز باشد.

🔗منبع: توراکس

کانال تلگرامی پزشکان گیل
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil

📌بهترین ضدعفونی‌کننده جراحی: یُد یا کلر؟

🟠#باشگاه_مجلات
🟡 بابک عزیزافشاری، پاتولوژیست، ۴ مرداد ۱۴۰۳
🟢 azizafshari@yahoo.com

▫️یک مطالعه در شماره ۱۷ ژوئن ۲۰۲۴ مجله انجمن پزشکی آمریکا (جاما) به مقایسه دو ماده رایج برای گندزدایی انسیزیون جراحی یعنی پوویدون آیُداین و کلرهگزیدین گلوکونات پرداخته است.

این مطالعه که از نوع «ناکِهتری» است در سه مرکز جراحی قلب و شکم در سوئیس بر روی ۳۳۶۰ بیمار انجام شد و نشان می‌دهد کارایی پوویدون آیُداین در پیشگیری از عفونت‌های محل جراحی کمتر از کلرهگزیدین گلوکونات نیست.

مطالعه ناکِهتری (نان‌اینفریوریتی) نوعی کارآزمایی بالینی است که در مواردی انجام می‌شود که امکان استفاده از دارونما وجود ندارد و مثلاً نشان می‌دهد یک داروی جدید نسبت به یک داروی قبلی (شاهد) اثربخشی کمتر یا ضعیف‌تری ندارد.

براساس توصیه سازمان سلامت جهانی، محلول‌های کلرهگزیدین گلوکونات با پایه الکل فرآورده ارجح برای گندزدایی پوست و پیشگیری از عفونت محل جراحی در کشورهای توسعه‌یافته هستند.

نتایج چندین متاآنالیز نیز این برتری را تأیید می‌کند اما محققین به‌دلیل هزینه بالاتر و نگرانی از بروز مقاومت میکروب‌ها به کلرهگزیدین گلوکونات در اثر مصرف بی‌رویه آن و همچنین محدودیت مطالعات پیشین از نظر کیفیت شواهد تصمیم به ارزیابی مجدد این موضوع گرفتند.

میزان وقوع عفونت محل جراحی در گروه پوویدون آیُداین ۵٫۱ درصد و در گروه کلرهگزیدین گلوکونات ۵٫۵ درصد گزارش شد که در حاشیه از پیش تعریف شده برای ناکهتری بود. نتایج از نظر نوع یا محل جراحی یا عمق زخم یکسان بود.

محدودیت جزئی مطالعه فوق این است که تصادفی‌سازی به شکل خوشه‌ای انجام شده و نه فردی و همچنین به دلیل تفاوت رنگ پوویدون آیُداین و کلرهگزیدین گلوکونات، امکان کورسازی برای جراح و بیمار فراهم نبوده است.

دلیل تفاوت نتایج این مطالعه با مطالعات پیشین روشن نیست هرچند این احتمال وجود دارد که درصد الکل و یُد آزاد در محلول‌های پوویدون آیُداین قدیمی نسبت به انواع جدیدتر متفاوت باشد.

پیش از این نیز یک مطالعه دیگر در شماره ۳۱ ژانویه ۲۰۲۴ مجله پزشکی نیوانگلند نشان داده بود کارایی برخی فرآورده‌های پوویدون آیُداین (دوراپرِپ) که نسبت متفاوتی از یُد و الکل دارند در پیشگیری از عفونت محل جراحی بهتر یا معادل کلرهگزیدین گلوکونات (کلراپرِپ) است.

🔗منبع: جاما

کانال تلگرامی پزشکان گیل
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil