نخستين دليل #بردگي دروني انسان، ناداني و  جهالتش است و بيش از هر چيز جهالتش نسبت به خودش، بدون شناخت خود، بدون درك طرز كار و عملكردهاي ماشين‌‌اش، انسان نمي‌تواند آزاد باشد، نمي‌تواند خود را اداره كند و هميشه برده و بازيچه دست نيروهايي باقي مي‌ماند كه روي او عمل مي‌كنند.به همين دليل است كه در تمامي تعاليم باستاني، نخستين چيزي كه ابتدا برای رهايي طلبيده مي‌شد، دستورالعمل (خودت را بشناس) بود.

#گورجیف
@pendarenic