پهلەی نوین (صفحەی کورد) تاریخی
224 subscribers
8.59K photos
5.31K videos
1.12K files
9.98K links
هدف غنای فرهنگ صفحەی تاریخی کورد جنوب استان ایلامە و بە ویژە ایل کورد پهلە، در جنوب استان و شرق دجلە‌
پهلە شهری در استان ایلام و پهلەی باستانی ایالت بزرگ ساسانیە
پهلەیی:فهلەیی،:فهلەوی:فەیلی: فیلی
🙏
#پهلە_نوین
👇
┏━🍃 ━━━━━━┓
@pehleynuw
┗━━━💫 ━━━━┛
Download Telegram
#بهروز_یاسمی ،

شاعر فارسی‌گوی و کوردی‌گوی ایلامی

خبرها حاکی از دستگیری وی می‌باشد
👇
دوستان خود را بە کانال
#پهلە_نوین دعوت کنید
🙏
لینک کانال: 👇
┏━🍃 ━━━━━━┓
@pehleynuw
┗━━━💫 ━━━━┛
🖌ئاگاداری

بۆ:گۆڤاری ژماره ۳۰ ی:
#لە_داوێنی_ئاربەباوە
تایبەت:
بە مانگی سەرماوەزی ۲۷۲۲

چاوەڕوانی؛
بەرهەمی قەڵەمەکانی کوردستانین

بەرهەمەکانتان هەموو مانگێک،
لە ٥ تا ۲۰ی مانگ
بۆ ئایدی خوارەوە بنێرن
@kdazad

تکایە:
بەرهەم+ناوی نووسەر+ناوی شار یا دێ+وێنەی تازەی نووسەر

لە گەڵ سپاس و ڕێز
گۆڤاری لە داوێنی ئاربەباوە:
@Le_daweni_Arbebawe

سەرنووسەر:  #ک_د_ئازاد

👇

همە را بە کانال فرهنگی-ادبی کوردی زیر دعوت کنید

کانال تلگرامی پهلەی نوین (صفحەی تاریخی کورد)

https://t.me/pehleynuw
‏خواهر گرامی
سرکار خانم دکتر مهین عباسی
عضو هیات موسس جامعەی ایلامیان مرکز (جام) و مسئول جام بانوان
و فرزند شایستەی ایل کورد (کوردەلی) و صفحەی تاریخی کورد جنوب استان ایلام و شهر نخبەپرور آبدانان

با سلام و احترام
انتخاب شایستەی شما بە عنوان یکی از زنان توانمند و تاثیرگذار نخبه علمی، مدیریتی، فرهنگی، ورزشی ، در هلدینگ های گروه شستا را تبریک می‌گوییم.
آرزوی توفیقات روزافزون الهی را برای شما و خانوادەی محترمتان داریم.

جامعەی ایلامیان مرکز (ج ا م)

👇

کانال پهلەی نوین

هدف غنای فرهنگ صفحەی تاریخی کورد جنوب استان ایلامە و بە ویژە ایل کورد پهلە، در جنوب استان و شرق دجلە‌
پهلە شهری در استان ایلام و پهلەی باستانی ایالت بزرگ ساسانیە
پهلەیی:فهلەیی،:فهلەوی:فەیلی: فیلی
🙏
#پهلە_نوین
👇
┏━🍃 ━━━━━━┓
@pehleynuw
┗━━━💫 ━━━━┛
م خۆ ئژ کەس گولە ئوو شەنگ نەێخوازم

تفەنگ و تانک رەنگاوڕەنگ نەێخوازم

ڤتم: "No War" و کەس ئژ خوەم یە نەژنەفت

ڤ ِ کۆم زۆنێ یە بیشم:
"جەنگ
ن
ە
ێ
خ
و
ا
ز
م"
.
.
.
ڤەر ِ "زاڕووەل ِ جەنگ"
رودوس فەیلی "مستەفا بەیگی"
تێهران ئسفەند ١٤٠٠
.
برای کودکان جنگ
٭ترجمە:

من کە از کسی گلولە نمی‌خواهم
تفنگ و تانک رنگارنگ نمی‌خواهم
گفتم: "No War" ولی کسی گوش نکرد
آخە بە چە زبانی باید گفت:
من
جنگ
ن
م
ی
خ
و
ا
ه
م."
.
٭فەرهەنگۆک وە بن‌زوان کوردی فەیلی، بنزار کوردی پەهڵەیی "کوردەلی" ئێڵ کورد لاخوار ئیلام
-ئژ، ئەژ: از
خۆ:کە
ئوو= و،حرف پیوند
-شەنگ، گولە= فشنگ، گلولە
-نەێخوازم: نمی‌خواهم
-ڤتم: گفتم
ڤ: بە
کۆم: کدام
زۆن، زڤۆن: زبان
-یە: این
-بیشم: بگویم
-نەژنەفت: نشنید
-ڤەر ِِ ، وەر ِ: برای
-زاڕوو: بچە
-زاڕووەل= بچەها
-م ِ= من
.

.
دوستان خود را بە کانال
#پهلە_نوین دعوت کنید
🙏
لینک کانال:
👇
┏━🍃 ━━━━━━┓
@pehleynuw
┗━━━💫 ━━━━┛
نبی احمدی، پیامبری کە برگزیده نشد ...

#مصطفی_بیگی "رودوس فەیلی"

  آشنایی من با نبی‌ ناپیامبر، دیرگاهی‌ست بە تعمق عشق رسیدە است.
کم نیست اگر کە او را سعدی‌ روزگار و خداوندگار غزل نو فارسی با سبک‌ گفتار بدانم و بە میمنت وجود پربرکت او، آبدانان را مهد نوآوری در غزل بدانم.
اولین بار کە این غزل مرا گرفت، چنان دیرگیر و شیرگیر بود کە در دل و جان خانە کرد.
شهر شب مهتاب را گم کردە است . . .
و بی‌درنگ، سحر کلام ناپیامبرِ من، چنان مرا مفتون خود کرد کە غزلی بە کوردی تحت تاثیر آن مرا چنین سرود:

شار ئیمە مانگەشەو گوم کردگە
رەنگ عشق نیمەشەو گوم کردگە
یە خیاوان،
وە خیاوان،
هە خیاوانە،
خیاوان پەتی
خوەی دە نام قیلتاو گوم کردگە ...

و چنان سرود و چنان کرد کە اندر وصف نآید آنگونە کە آن شدم و پس از آن، زبان آرکائیک من در غزل کوردی بە سمت "زبان گفتار" رفت.
همانگونە کە نبی، پیامبری کە برگزیدە نشد، در شعر کوردی‌‌اش نیز بە استادی آنگونە همی‌ کند.

از جملە ویژگی‌های نبی عشق او بە "کلمە" است و این عشق زائدالوصف او، چنان روحش را تسخیر کردە کە هر آنکە همدم او شود لختی، گویی کە جرعەای از آن می‌نوشد و سرمستی نهان در کلمە را می‌نیوشد و چنان کند کە گویی "نفخت فیە من روحی" شود و تکەای از کلمات او و روح او در تن و جانت ساری و جاری می‌شود.
برای او کلمە، کلمە است چە فارسی باشد و چە عربی و چە لوری و چە لکی و چە تورکی و نیز چە کوردی و این راز تساهل و تسامح همان است کە سعدی، استاد سخن، در نهاد نبی کە عاشق سعدی است بە ودیعە نهادە شدە است، همان روحی کە پیشتر آلمان و فرانسە و غرب را تسخیر کرد چنان کە گویند مدل دموکراتیک "حکمروایی خوب" و رواداری در قول و عمل، بە جای " حکمرانی" و راندن حکم خود کە در اروپا خلق شد، وامدار گلستان سعدی است و چە بسیار نجیب‌زادگان و شهزادگان کە نام پسران خود را سعدی نهادەاند.

نبی، را باید نبی راستینی در برابر پانیست‌ها دانست، آنان کە  نانجیب‌ نانبی‌های پانکوردیسم و پانفارسیسم و پانعربیسم و پانلوریسم و پانتورکیسم و پان‌ایرانیسم و .... هر پان‌تفکری دیگری کە هستند و او در عمل، و با عمل خود، "پان" نبودن را بە ما یاد داد و عشق بە ایرانیتی کە روح است نە خاک و فرامرزی است نە مرز و عشق بە کوردایەتی کە بی‌سنووری است و لاقیدی و لامکانی کە هم در روح و هم در شعر بزرگان ماست چە مولوی کورد و چە مولوی بلخی و ملای روم، روح پر تلاتم ایرانیت کە همدلی را تقدم بر همزبانی، تعلیم داد.

او ستایشگر بخردی فردوسی است کە پیش از آغاز عصر خردورزی، سخن را با نام خداوندی حکیم و سخندان کە "جان" و "خرد" را برابر آفرید. او در زبان شعری، سعدی ثانی است
و در رندی حافظ و در فهم و احیای فولکلور میرنوروز زندەی لور و کاظم کورد زەڕووش زندە و در گیرایی تورکەمیرلک و در وامداری از سعدی، پیرو شهریار آذری است کە تورکی‌‌اش محشر است و فارسی‌اش محشر کبرا و چە نیکو روز شعر فارسی را روز تولد او نام نهادەاند، خصلتی کە در نبی ما نیز هست
و در شاعرانەهاش نزار قبانی است
و روح سرکش شێرکۆ بێکەس و عبداللەپەشێو در دل و جان او، همانند دو بال، وی را بر فراز کوههای قاف سبکباری و اوج شاعرانەگی نشان‌دە است.

نبی، پیامبری کە برگزیدە نشد، ناپیامبر ماست کە راوی عشق‌های رفتە از یاد است و بالاتر از همە عشق بە کلمە و زبان، خواە زبان فارسی، خواە لوری، خواە لکی، خواە عربی، خواە تورکی، همانگونە زبان مادری و زبان پدری‌‌اش یعنی زبان کوردی.

متبرک باد نام تو
نبی، پیامبری کە الهام‌بخش فرم و زبان نوغز‌ل‌های من شد.
ناپیامبری کە از "طعن حسود"  گزندش نیست، نە خود و نە کاخی بلند کە از شعر و نظم فارسی و کوردی سرودە است.


هدف غنای فرهنگ صفحەی تاریخی کورد جنوب استان ایلامە و بە ویژە ایل کورد پهلە، در جنوب استان و شرق دجلە‌
پهلە شهری در استان ایلام و پهلەی باستانی ایالت بزرگ ساسانیە
پهلەیی:فهلەیی،:فهلەوی:فەیلی: فیلی
🙏
#پهلە_نوین
👇
┏━🍃 ━━━━━━┓
@pehleynuw
┗━━━💫 ━━━━┛

👇

https://t.me/pehleynuw
سەرۆک کومار  ڤڵات دڵ
👇

شنەێ بای سەر ڤ ئێڤارە، خوەتی خوەت

شەو و شەوگار و شەوگارە، خوەتی خوەت

م دیر ئژ تو ، تو خوەت دیر ئژ ڤڵاتی

سەرۆک کوومار ئاوارە، خوەتی خوەت

٭شعری از
رودوس فەیلی "مصطفی بیگی"
بە گویش کوردی فەیلی "فیلی، فهلەوی، پهلەوی"

٭ترجمە

تو نسیم خوش عصرگاهان ، توئی تو

تو شباهنگام و سپیدەدمان ، توئی تو

من دور افتادە از تو و تو نیز هم تبعیدی و دور از سرزمین مادری ماندەای

ای تو، رییس جمهور آوارە، توئی تو


-توضیح
این شعر بە لهجەی کودەلی ایل کورد پهلە، جنوب استان ایلام، سرودە شدە
.
گویش کوردی فەیلی "فیلی، فهلەوی، پهلەوی" شامل دو شاخەی اصلی است؛
لهجەی کورده‌کارە "ئەڕا ئەڕایانە"، خاص ایلات شمال استان ایلام "ئەڕا زوان"
بەنظر می‌رسد کوردەکارە ریشە در ایل ساسانی کوردشبانکارەی داشتە باشد و مخفف آن بودە، چرا کە شرق دجلە، تیسفون و بغداد و پهلەی باستانی "فهلە/پاڵە/ پەڵە/ پەلی" یا زاگرس میانی، در این محدودە ساکن بودە و زبان آنان بە زبان پهلەوی معروف است و هنوز هم طایفەی از ایل کورد پهلە در شهرستان دهلران، بخش پهلەی زرین‌آباد بە نام "شوانکارە" معروفند و نیز یک ایل بزرگ همجوار آن در شهرستانهای مهران و ایلام بە نام ایل "شووهان/ شوان/ شۆهۆن، شۆهۆ" معروف است.
بجز نام کورد فەیلی، "بالەوی" نیز نام یکی از طوایف بزرگ ایل کورد پهلە است کە بە نظر میرسە دگرگون‌شدەی همان "پاڵەوی/پالەوی/پهلەوی/فەیلی/فیلی" باشد.
👇
هدف غنای فرهنگ صفحەی تاریخی کورد جنوب استان ایلامە  و بە ویژە ایل کورد پهلە، در جنوب استان و شرق دجلە‌
پهلە شهری در استان ایلام و  پهلەی باستانی ایالت بزرگ ساسانیە
پهلەیی:فهلەیی،:فهلەوی:فەیلی: فیلی
🙏
#پهلە_نوین
👇
┏━🍃 ━━━━━━┓
@pehleynuw
┗━━━💫 ━━━━┛
هێگوا دۆناس. باوکم کەفت ئەو نووا؛ مِ ئل پشتِ سەرێ.  ها دچی ڤەزِ دەرسیم بپرسێ.
ڤیر کرد ئڵ مۆئەلمه ڤت: چتەوره ؟
- هیچ   خاس نیه، نێزانی چه بنیسِنێ"
باوکم ڤت: خەتێ هێگوا خووه.
- "چەفت بەنه نەقاشیان کێ "
یایم تیای، فێرِ کەلەمە دکردم هئ چی خوەێ د نیسەنِمئ.
جەم و منهام خوو بی. هفزیاتم فرە تەریفێ ناشت. سەرێ قوینێ داشتم ئو مەس‌کار بیم ئەو کەس زوورم ناشت.
ئژ ئەولا کە یەتێم دڵم هئ ڕپ‌ڕەپ دِکِرد نۆوا باوکم بکۆشێکەیم.
- یانه هیچ سەرۆ نێاو.
ساڵِ سڤم کەفتم ژێرِدەس ِ"موحسن پووڕ "
حورووفەیلِ بێ‌سدا چی دَرێ مینن  ئەر لەولا ناشتووئن نئتونن جم بخۆرن.  حروفەیل سدادار لەولا ئی دَرە سان.
همە ئی ساڵەیله کِ مۆعەلمی کردم ئەو قسئ باوکمه هە ڤیرم.
- " یانە هیچ سەرۆ نیاو"

( #مۆبارەک_نەسیری ) ئاوێنۆ/ آبدانان



تولدی مبارک برای نثر

حتی اگر همانند ایرانیان (نطم و شعر) در تاریخ و فرهنک و ادبیات جایگاهی درخور داشتە باشد باز هم این نثر است کە بیش از شعر نمایانگر پیشرفت فرهنگی و ادبی آن ملت است.
در تاریخ ایران شاید فقط سعدی توانستە باشد کە در هر دو زمینەی نثر و شعر ( نظم) ماندگار و بی‌بدیل ظاهر شود و شاید هم از این روست کە وی را (استاد سخن) و معمار نوشتن بە زبان گفتار فارسی نامیدەاند.
پس از سعدی، شاید محمدعلی فروغی بیش از همە و سپس محمدعلی جمالزادە بیشترین سهم را در مورد مهندسی زبان فارسی داشتەاند.
در فرهنگ و ادبیات کوردی در استان ایلام کە بە دلیل فقدان سواد نوشتن حتی بە فارسی، شعر بە دلیل داشتن وزن و امکان بە حافظە سپردن و فراگیر شدن، توفیق بیشتری در توسعە و ماندگاری داشتە اما نسل نواندیش کورد ضرورت نگاشتن بە نثر را دریافتەاند و علیرغم نبود امکانات زیرساختی لازم با تلاشی مضاعف در زندە نگاە داشتن و بالندگی زبان مادری بە عنوان یکی از مواریث کهن جهانی، سعی وافری نمودەاند.
بازنشر یک داستانک  از برادر گرامی جناب استاد مبارک نصیری دبیر بازنشستەی آ. پ بە لهجەی ایل کورد یعنی کوردی پهلەیی، بارقەهایی از امید را در دل شهروندان دوستدار توسعەی فرهنگی ایجاد نمود کە اگر نگوییم در حد خبر بهرەبرداری از تونل آبدانان-درەشهر مشعوف کنندە بود  کمتر از آن نبودە است چرا کە مردم می‌دانند کە در طول قرون متمادی با عرض گلایە یک ریال برای حفظ و توسعەی این زبان محاورەای منحصربەفرد هزینە نشدە و حال آنکە با کمال تشکر در طول یکی دو دهەی گذشتە هم دولت و هم پیمانکاران خوشنام استان بیش از هزار میلیارد تومان برای این ابرسازەی کشوری هزینە نمودەاند.
بە قول حضرت فردوسی:
پی‌افکندم از نظم کاخی بلند
کە از باد و باران نیابد گزند
امید است کە کاک مبارک و مبارک‌های بسیار دیگری کە داریم آستین همت بالا بزنند و این بار از نثر، چنان کاخ بلندی را پی‌ریزی کنند کە گرد بی‌مهری‌های روزگار همانند پشت‌قلعە و هزاردر بر آن ننشیند.

از این رو نام کاک مبارک را با شاهد مثال از ماندگاری و تاثیر کارهای بزرگ بزرگان فوق‌الذکر  آوردم کە عظمت این کار ستودنی ایشان را ولو در قالب چند کلمە و یک داستانک متذکر شوم.
امید است کە این خواهش و پوزش مرا هم بە عنوان کسی کە از دهەی شصت خود را وقف فرهنگ و ادبیات و زبان مادری کردە پذیرا شوند.

با سپاس
#مصطفی_بیگی (رودوس فەیلی)
(از هووز  ڕیزەوەن زەڕووش مێهران، فرزند ایل کورد)
آذر ماە 1402، تهران


دوستان خود را بە کانال
#پهلە_نوین دعوت کنید🙏
لینک کانال: 👇
┏━🍃 ━━━━━━┓
@pehleynuw
┗━━━💫 ━━━━┛
یەڵدای م شەو نییە، سێ‌یی میِ تونە
ئێمشەو د ڤڵاتِ "پەڵە" هەم قیِ تونە

ئەفتاو چییە پشت گێس شەو قایم بوو
ئی ڤەرشە ک هە دِ ئاسمۆ ڕی تونە

#نەبی‌ئەحمەدی

ترجمە:
یلدای من شب نیست، سیاهی موی توست
امشب در دیار "پهلە" دعوا بر سر توست
آفتاب رفتە است تا در پشت گیسوان توپنهان؟بشود
این درخشش کە در میان آسمان است رخسارەی  توست

@Nabiahmadii
#نبی‌_احمدی


دوستان خود را بە کانال
#پهلە_نوین دعوت کنید🙏
لینک کانال: 👇
┏━🍃 ━━━━━━┓
@pehleynuw
┗━━━💫 ━━━━┛
به یاری خداوند و
بە پاسداشت کشف آتش در زاگرس سترگ کە همارە دژی مستحکم برای حفظ اصالت‌ بودە است و
بە پیشواز نوروز باستانی
کە علاوە بر جنبەهای فرهنگی، کارناوالی باستانی و اصیل برای شادمانی و همدلی و دورهمی ما بودە است؛
پایگاه خبری فریاد اشراق با مدیریت جناب آقای رضا پورسردار در نظر دارد آئین باستانی جشن  نوروز را در شهرستان آبدانان برگزار نماید.
تاکنون عزیزان نامبرده ذیل :
گروه موسیقی کەژاڵ
آقای تقی غلامی
خانواده جهاندیده؛ نور افشانی
شهرداری؛ آقای ذبیح دوستی ، تقبل ریسه‌کشی و آماده‌سازی محیطی
تهیه مشعل توسط آقای احسانی‌فر ( کریمی زاده)
انجام بخشی از این کار پسندیدە را عهدە‌دار شده‌اند.
لذا از کلیه عزیزان خصوصا جوانانی که مایل به همکاری در راستای برگزاری شکوهمندانەی  این جشن هستند درخواست می‌شود کە هر چە سریع‌تر با شماره همراه آقای پورسردار تماس حاصل نمایند:
شماره تماس آقای پورسردار
‎0918 345 3631
قطعا حضور با لباس‌های اصیل ایرانی ــ زاگرسی (کوردی و لوری) بر اصالت این جشن خواهد افزود و موجب امتنان خواهد بود.
24 اسفند 1402 برابر با 14 مارچ 2024
👇
هدف غنای فرهنگ صفحەی تاریخی کورد جنوب استان ایلامە و بە ویژە ایل کورد پهلە، در جنوب استان و شرق دجلە‌
پهلە شهری در استان ایلام و پهلەی باستانی ایالت بزرگ ساسانیە
پهلەیی:فهلەیی،:فهلەوی:فەیلی: فیلی
🙏
#پهلە_نوین
👇
@pehleynuw
👇
بە کانال پهلەی نوین بپیوندید
https://t.me/pehleynuw
نووڕوژی 5324 ئیلامی= کوردی، پیرۆز بوێ
ڤەتوون

نووڕووژی 4247 گوتی= کوردی، پیرۆز بوێ
ڤ ئێڤە

نووڕووژی 2724 مادی= کوردی، پیرۆز بوێ
وەتوون

👇


هدف غنای فرهنگ صفحەی تاریخی کورد جنوب استان ایلامە و بە ویژە ایل کورد پهلە، در جنوب استان و شرق دجلە‌
پهلە شهری در استان ایلام و پهلەی باستانی ایالت بزرگ ساسانیە
پهلەیی:فهلەیی،:فهلەوی:فەیلی: فیلی
🙏
#پهلە_نوین
👇

┏━🍃 ━━━━━━┓

@pehleynuw

┗━━━💫 ━━━━┛

https://t.me/pehleynuw