✨﷽✨

💠   رأی خائنانه

🔹 ﴿لا تَخُونُوا اللّهَ وَ الرَّسُولَ وَ تَخُونُوا أَماناتِكُمْ وَ أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ﴾؛
چون منشأ خیانت ها یا #جلب_منفعت است یا #دفع_مضرت و بالأخره به مال و اولاد برمی‌ گردد، می ‌فرماید: ﴿وَ اعْلَمُوا أَنَّما أَمْوالُكُمْ وَ أَوْلادُكُمْ فِتْنَةٌ﴾ كه درباره همین ابی ‌لبابه می‌ گویند چون اموال و اولادش نزد یهودی های بنی ‌قریظه بود، برای حفظ این اموال و اولاد خیانت كرد.

🔹 #خیانت_در_رأی هم جزء خیانت به پیغمبر است؛ اگر انسان در مشورت كردن ها رأی باطل ارائه كند، خیانت در امانت كرده است.
كسی به جای رأی مثبت رأی منفی بدهد، به جای رأی منفی رأی مثبت بدهد، به جای موافق مخالف رأی بدهد یا به جای مخالف موافق رأی بدهد یا به جای مخالف یا موافق، ممتنع رأی بدهد، همه اینها خیانت در امانت است.

🔹 ابی ‌لبابه هم همین كار را كرده است یعنی در جریان مشورت خیانت كرده است، چون یهودی های بنی ‌قریظه با او مشورت كردند كه آیا ما حكمیت سعد را بپذیریم یا نپذیریم، او اشاره كرد به حلقش یعنی شما را سر می ‌برند. خب اینها جزء خیانت های به خدا و پیغمبر است.

#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی

📚 سوره مبارکه انفال جلسه 35
تاریخ: 1379

💠   رفعت امام

🔹 مؤمن عادی ممکن است در حدّ کعبه باشد اما مؤمنی که ولی خداست پیغمبر است یا امام است، به مراتب بالاتر از کعبه است!

🔹 کعبه محترم است، حفظ آن واجب است، اهانت به آن حرام است؛ اما همین کعبه که قبله مسلمین است همین کعبه که مطاف مسلمین است، یک وقت ابرهه با فیل می آید که کعبه را ویران کند، طیر ابابیل که مأموران الهی هستند جلویش را می گیرند ولی یک وقت است که ابن زبیر با امام زمانش نساخت و در برابر امام زمانش داعیه ای داشت، این ابن زبیر که با امام زمانش نساخت، در مکه بود بعد وارد مسجد شد بعد درون کعبه رفت بَست نشست، مأموران اموی و مروانی آمدند بالای کوه ابوقبیس منجنیق کار گذاشتند و با سنگ کعبه را ویران کردند؛ دیگر طیر ابابیلی نبود!

🔹 ابن زبیری که با امام زمانش نسازد، اگر به درون کعبه هم پناهنده بشود خدا پناهش نمی دهد. این بیان لطیفی است که مرحوم صدوق در من لایحضره الفقیه که از کتب اربعه ماست می گوید امام بالاتر از کعبه است!
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی

📚 سخنرانی عمومی
تاریخ: 1388/12/06

🔹 ویژ‌گی‌ های مشاور


امیرمؤمنان علی (ع) در عهدنامه خود به مالك اشتر می ‌فرماید: با سه گروه مشورت نكن:
ـ بخیلی كه تو را از فضل و بخشش باز می ‌دارد و از فقر و نیاز می‌ ترساند و
ـ ترسویی كه اَقدام تو را از اِقدام سست می ‌كند و
ـ حریصی كه به ناروا حرص و آز را در نگاه تو می‌ آراید. [1]

[1]. لا تُدْخِلَنَّ فِى مَشُورَتِكَ بَخِیلاً یعْدِلُ بِكَ عَنِ الْفَضْلِ وَ یعِدُكَ الْفَقْرَ وَ لا جَبَاناً یضْعِفُكَ عَنِ الأُمُورِ وَ لا حَرِیصاً یزَینُ لَكَ الشَّرَهَ بِالْجَوْرِ (نهج البلاغة، نامه 53).

#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی

📚 مفاتیح الحیات ص 488.

✨﷽✨

💠 خانواده

🔸 اخلاق از ملکات نفسانی است که از درون می جوشد و در رفتار فردی ظهور و سپس در تعامل با اطرافیان تجلّی می یابد.
اعضای خانواده نزدیک ترین افرادی هستند که با هم پیوند وثیق دارند و بیشتر ظرفیت های اخلاقی و معنوی در این نهاد بروز می کند، چون خانواده یک نهاد اساسی امت است که به صورت جامعه خرد و کوچک عمل می کند.

👈 اسلام بر این نکته تأکید دارد که اعضای خانواده باید با حفظ #رعایت_فضایل_اخلاقی بر تحکیم آن همّت گمارند و #بر_پایه_محبت و رحمت و گذشت و مهربانی اخلاق انسانی را شکوفا سازند.

🔸 روزی اقرع بن حابس دید کرد که پیامبر(ص) با امام حسن(ع) بازی می کند؛
ـ با تعجّب پرسید: ای رسول خدا! شما هم با بچه ها بازی می کنید!
ـ حضرت فرمود: چطور؟
ـ اقرع گفت: من ده فرزند دارم و تا کنون به هیچ یک از آنان علاقه ای ابراز نکرده ام.
ـ پیامبر(ص) به او نگاه کرد و فرمود که اگر خداوند قلب تو را از محبت و شفقت محروم ساخت، من چه کنم؟!

#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی

📚 ادب قضا در اسلام، ص109

✨﷽✨

💠   فرزندان ائمه (علیهم السلام)

▫️ از خدا می‌ خواهیم كه ما را طالب خونبهای حسین ‌بن ‌علی قرار دهد!
خونبهای هر كسی را اولیای او, فرزندان او باید بگیرند: ﴿مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِیهِ سُلْطاناً﴾.
وجود مبارك ولی عصر(ارواحنا فداه) ولی ِ دَم است، او حق دارد كه قیام كند و خونبها بگیرد.

▫️ ما كه عرض می‌ كنیم، خدا آن توفیق را به ما دهد كه ما خونبهای سالار شهیدان را بگیریم؛ برای آن است كه ما در حقیقت فرزندان این خاندان هستیم. وقتی كه وجود مبارك پیغمبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) اعلام كرد، فرمود:
«أَنَا وَ عَلِیٌّ أَبَوَا هَذِهِ الْأُمَّة»
من و علی‌ بن ابی ‌طالب #پدران_امت هستیم، اعلام كردند، فرمودند: بیایید، فرزندان ما شوید، ما شما را به عنوان فرزندی قبول داریم، ما هم این افتخار را پذیرفتیم، آنها را به عنوان #پدران_روحانی ‌ما پذیرفتیم و شیعیان و پیروان اینها و فرزندان اینها شدیم.

▫️ اگر ما فرزندی اینها را قبول كردیم، آنها هم ما را به عنوان فرزندی قبول كردند، در حقیقت پدر ما را شهید كردند و چون پدر ما را شهید كردند، ما حق داریم كه قیام كنیم و خونبها بگیریم.

▫️ وقتی ما فرزندان این خاندان شدیم، به یاد یك جدّ هم می ‌افتیم، اینها پدران ما هستند و جدّ دور ما هم وجود مبارك #ابراهیم_خلیل_سلام_الله_علیه است، بر اساس همان معیاری كه پیغمبر و امیرمومنان (علیهما السلام) پدران ما هستند، آنها جدّ ما می ‌شوند.

👈 در بخش پایانی سوره مباركه «حج» آمده است: ﴿مِلَّةَ أَبیكُمْ إِبْراهیمَ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمینَ مِنْ قَبْلُ﴾ كه این ﴿مِلَّةَ﴾ منصوب است، یعنی #دین_پدر خود را بگیرید، شما فرزندان ابراهیم خلیل هستید، او موحّدانه عالَم را تربیت می ‌كرد،
شما بیایید، دین پدری‌ خود را حفظ كنید!

#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی


📚 دیدار اعضای مجمع تربيتی بانوان با حضرت استاد
تاریخ: 1393/08/25

✨﷽✨

💠   سیره جاهلی

▫️ دو غدّه بدخیم جاهلیت را قرآن معرفی کرد و بر روی آنها خطّ بطلان کشید؛ گفت یک غدّه بدخیم فکری این است که اینها #بر_مدار_گمان حرکت می ‌کنند و غدّه دیگر این است که در مقام عمل، #با_میل حرکت می‌ کنند نه با عقل عملی.
﴿إِنْ یتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ﴾ در بخش اندیشه،
﴿وَ ما تَهْوَی الْأَنْفُسُ﴾ در بخش انگیزه!

👈 فرمود در مرز عمل، با هوا تصمیم می‌ گیرند و در مرز اندیشه، با گمان فکر می ‌کنند: ﴿إِنْ یتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَ ما تَهْوَی الْأَنْفُسُ﴾.

▫️ فرمود جاهلیت این است، ما آمدیم هر دو را اصلاح کردیم؛ گفتیم: ﴿إِنَّ الظَّنَّ لا یغْنی‏ مِنَ الْحَقِّ شَیئاً﴾ یعنی تا می ‌توانید #در-مدار_علم حرکت کنید،
بعد هم گفتیم: «أَعْدَی عَدُوِّكَ نَفْسُكَ الَّتِی بَینَ جَنْبَیكَ»؛ اگر بخواهید به مقصد برسید باید روی #هوس پا بگذارید، چون هیچ دشمنی بدتر از هوس نیست.

▫️ #دشمن_بیرون از ما زمین می ‌خواهد و معدن می ‌خواهد و حداکثر جان ما را می ‌خواهد؛ اما #هوس که با معادن ما و با مال ما کار ندارد، هوس در درجه اوّل با دین ما کار دارد، بعد با آبروی ما. اگر کسی را ـ خدای ناکرده ـ بی ‌دین کرد، این طور نیست که او را رها کند، بلکه او را «مسلوب الحیثیة» و بی ‌آبرو می ‌کند، بعد می ‌اندازد دور.
این دو کار برای هوس است؛ لذا وجود مبارک پیغمبر (علیه و علی آله آلاف التّحیة و الثّناء) فرمود بدترین دشمن، همین هوس است.
این نه از ما خانه و باغ و راغ می ‌خواهد، نه معدن نفت و گاز می ‌خواهد؛ از ما اوّل دین می خواهد، بعد آبرو؛ انسان را بی ‌حیثیت می ‌کند.

#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی

📚 درس اخلاق
تاریخ: 1396/11/05

✨﷽✨

🏴 انقلاب سید الشهداء

▪️ یك وقت است در حال عادی عقیده مردم محفوظ است اخلاق مردم محفوظ است؛ ولی گاهی سیئاتی در جامعه مورد ارتكاب است، در چنین فضایی كارهای فكری، #كارهای_فرهنگی، رهنمودهای تبلیغی سودمند هستند؛
اما یك وقت حادثه تلخی پدید آمد، حادثه شوم و مشئومی خود را نشان داد، در آن روزگار، كارهای فرهنگی و فكری و سخنرانی ها اثر ندارد، چاره جز #انقلاب نیست؛ مثلاً یك وقت كسی بیماری عادی دارد این با دارو و شربت و قرص و كپسول قابل حل است؛ اما یك وقت است حادثه سنگینی رخنه كرده است كه چاره جز جراحی و عمل كردن نیست.

👈 ائمه دیگر فراغتی و فرصتی داشتند كه با كارهای فرهنگی و فكری آن مشكلات جامعه را حل كنند؛ ولی #سالار_شهیدان (سلام الله علیه) دید با روی كار آمدن یزید با كار فكری و فرهنگی نمی ‌توان جامعه را زنده كرد؛
پس كار ابی عبدالله با كار ائمه دیگر فرق دارد.

#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی

📚  سخنرانی محرم
تاریخ: 1385/11/04

✨﷽✨

🔴طاغیان صهیونیست

تقریباً 586 سال قبل از میلاد مسیح، بنی اسرائیل گرفتار بُخت ‌نصر و اینها شدند یعنی بُخت ‌نصر آمده در همین سرزمین بنی ‌اسرائیل، اینها را به هلاكت رسانده است.
بار دوم تحت سلطه امپراطوری روم، اینها گرفتار شدند.

بار اول كه نجات پیدا كردند، برای اینكه امپراطوری ایران بر بُخت ‌نصر مسلّط شد و این بنی ‌اسرائیل در سایه پیروزی ایرانی ها نجات پیدا كردند نه اینكه خود اینها جنگیدند و آ‌ن بُخت ‌نصرها را از پا درآوردند.
بار دوم امپراطوری روم بر اینها مسلّط شد؛ ﴿وَلِیدْخُلُوا الْمَسْجِدَ كَمَا دَخَلُوهُ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَلِیتَبِّرُوا مَا عَلَوْا تَتْبِیراً﴾ راجع به همین كاری است كه امپراطوری روم به سرِ اینها درآورد.

اینجا كه ذات اقدس الهی فرمود بار دوم این ‌‌چنین است، پشت سرش فرمود سنت_ما این طور است که ﴿اِن عُدتُّمْ عُدْنَا﴾؛ شما اگر برگردید به فساد، ما هم عده ‌ای را بر شما مسلّط می‌ كنیم؛ اما حالا این گروهی كه ما مسلّط می ‌كنیم نظیر همان گروه اول و دوم ‌اند كه ﴿لِیدْخُلُوا الْمَسْجِدَ﴾ باشد، این ‌‌چنین كه وعده نداد.
فرمود ما دمار شما را در می ‌آوریم، تبتیرتان می ‌كنیم، به هلاكت گرفتارتان می ‌كنیم.

اصل كلی این است كه ﴿إِنْ عُدتُّمْ عُدْنَا﴾؛ فرمود شما برگردید لطف ما هم بر می‌ گردد. بنابراین هم جا برای امیدواری هست و هم اینكه دعا را ما نباید فراموش كنیم.

جریان فلسطین و امثال اینها این طور نیست كه حالا انسان سالی یك بار در آخرین جمعه ماه مبارك رمضان در تظاهرات روز قدس شركت بكند و خودش را قانع بكند؛ در نماز شب ها، در سحرها، در نمازهای دیگر، در حَرم ها، در هر وقتی انسان حال پیدا كرد، نسبت به این عزیزان باید دعا بكند!
دعا سهم مؤثری دارد.

#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی

📚 سوره مبارکه اسراء جلسه 10
تاریخ: 1386

✨﷽✨

✅  ادعای پوشالی

یهودی ‌ها اصرار داشتند که ما از اولیای خاص الهی هستیم، احبّای الهی هستیم و گاهی هم تعبیر می ‌کردند ما ابنای الهی هستیم؛
ولی خصلت آنها فرار از مرگ بود و حرص به دنیا بود.

قرآن تحدّی کرد فرمود اینکه شما می ‌گویید: «نحن احباء الله»، یک؛ «ابنائه»، دو؛ ﴿اولیاءُ لِلّه﴾، سه؛ چرا ﴿أَحْرَصَ النَّاسِ عَلَی حَیاةٍ﴾ هستید؟! ﴿فَتَمَنَّوا الْمَوْتَ﴾.
تمنّی مرگ یعنی از مرگ فرار نکنید، ﴿أَحْرَصَ النَّاسِ عَلَی حَیاةٍ﴾ نباشید، مانند دیگران باشید.

برخی از اولیای الهی که مشتاق مرگ‌ هستند، برای اینکه مشتاق_لقای_الهی‌ هستند نه برای اینکه شانه از مسئولیت ‌ها خالی کنند.
اینکه می‌گویند درخواست مرگ، روا نیست؛ یعنی کسی بخواهد شانه از زیر بار مسئولیت خالی کند، این روا نیست؛ اما طلب کردن لقاء_الله، جزء کمالات است.

قرآن فرمود اگر شما «احباء اللّه» هستید، یک؛ «ابناءُ الله» هستید، دو؛ ﴿اولیاءُ لِلّه﴾ هستید، سه که هر سه را شما ادعا می‌کنید، با این ﴿أَحْرَصَ النَّاسِ عَلَی حَیاةٍ﴾ بودن شما سازگار نیست، لذا فرمود: ﴿فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِن كُنتُمْ صَادِقِینَ﴾، در حالی که اینها این چنین نیستند.

#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی


📚 سوره مبارکه جمعه جلسه 9
تاریخ: 1397/01/27

✨﷽✨

✅ خیانت مستمر

خطری كه برای ما مطرح است را ذات اقدس الهی به ما گوشزد كرد و به ما هشدار داد؛ فرمود شما دشمن قهّار و غدّاری دارید كه هرگز دست از شما برنمی ‌دارد و آن دشمنِ صهیونیست است و حامیان_صهیونیسم كه استكبار هم در همان حوزه است.

به وجود مبارك پیغمبر (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) فرمود: ﴿لا تَزالُ تَطَّلِعُ عَلی‏ خائِنَةٍ مِنْهُمْ﴾؛ مشركان حساب دیگری دارند، مسیحی ‌ها حساب دیگر دارند؛ اما فرمود صهیونیسم طوری است كه هر روز علیه اسلام و مسلمان‌ ها نقشه می ‌كِشد.
این ﴿لا تَزالُ﴾ را در تعبیرات ادبی عرب، برای استمرار به كار می ‌برند؛ یعنی همواره! فرمود همواره اینها در صدد نقشه ‌اند.

این طور نیست كه شما اینها را از #خیبر بیرون كردید اینها دست از مبارزه بردارند؛ ﴿لا تَزالُ تَطَّلِعُ عَلی‏ خائِنَةٍ مِنْهُمْ﴾. منظور خیانت نسبت به نظام اسلامی است نه نسبت به شخص پیامبر، برای اینكه اینها با اسلام، با قرآن، با عترت و با این مكتب الهی مخالف بودند.
امروز هم همان وضع است؛ ما باید بدانیم كه با چه دشمنی روبه‎رو هستیم و او از كجا دارد نقشه می ‌كشد.

خدا مرحوم شهید_مطهری را غریق رحمت کند! این حرف حرفِ بسیار خوبی است، ایشان گفته بود که آن شمری که ملعون ازل و ابد است و جهنم جای اوست، الآن ما با آن #شمر روبرو نیستیم ما با موشه‌ دایان و اینها روبرو هستیم.
الآن شمر ما نتانیاهو است!

#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی

📚 درس اخلاق و درس خارج فقه نکاح جلسه 135
تاریخ: 1395/08/13
تاریخ: 1395/08/12

✅   فرامین فراگیر

یک وقت است که سخن از مؤمنین، متّقیان و اهل ولایت است، آنها حکم خاص خودشان را دارند؛ اما یک وقت با «النّاس» یا با «الانسان» کار دارد که از این معلوم می شود:

1️⃣ اولاً این #حکم_بین_المللی_اسلام است و اختصاصی به هیچ ملت و نحلتی هم ندارد
2️⃣ دوم اینکه همین مطلب را به انبیا و اُمم قبلی هم گفتند.

آن حکمی که مربوط به انسانیت_انسان است، #قانون_بین_المللی_اسلام است نه قانون محلّی که مخصوص مسلمین باشد و نه قانون منطقه ای که مخصوص مسلمین و مسیحی ها و یهودی ها و زرتشتی ها باشد، بلکه حکم بین ‌المللی است؛ یعنی کلّ انسان را در بَر می گیرد و مخاطب، کلّ انسان است؛ مثل اینکه می فرماید: ﴿قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً﴾ یا ﴿لاَ تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْیاءَهُمْ﴾. اینها جزء احکام بین‌ المللی اسلام است؛

فرمود با هر کسی حرف می زنید مؤدّبانه حرف بزنید، اگر برخوردتان برخورد انسانی باشد، او اگر استفاده هم نکند نمی رنجد؛ هر تجارتی، هر معامله ای، هر قطع نامه ای و هر عهدنامه ای که با هر کسی دارید نقض نکنید: ﴿لاَ تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْیاءَهُمْ﴾.

اگر بنا شد جایی بروید سخنرانی کنید ـ در جمع کفّار، مسیحی یا یهودی ـ عالمانه سخنرانی کنید، حق آن مجلس را ادا کنید و وقت افراد را ضایع نکنید. اگر کسی بی مطالعه رفت یک جا حرف زد، معنایش این است که وقت مردم را تلف کرد!
دو نفر هم بحث هستند، این شخص باید مطالعه بکند تا فردا در بحث شرکت بکند اما همین ‌طور رفته در بحث نشسته، این حرمت دارد!

فرمود چیزی از مردم کم نگذارید؛ وقت مردم را، مال مردم را، حق مردم را کم نگذارید! اینها جزء احکام بین‌ المللی اسلام است.

#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی

📚 سوره مبارکه احقاف جلسه 11
تاریخ: 1395/01/29

✨﷽✨

✅وطن حقیقی

اینكه می ‌گویند: «حُبُّ الوَطَنِ مِنَ الْایمان»، این یك مرحله ظاهری دارد که آن هم حق است که در فقه اصغر, جریان جهاد را برای #حفظ_وطن لازم دانستند؛
اما وطن اصلی ما جایی است كه از آن‌جا آمدیم.

  ما كه از خاك نیامدیم؛ درست است که بدن ما از خاك است؛ اما جان ما كه از خاك نیست. از هر جایی كه آمدیم، وطن اصلی ما همان‌ جاست.

اینكه سیدالشهداء (سلام الله علیه) فرمود: «مَنْ كَانَ‏ بَاذِلًا فِینَا مُهْجَتَهُ‏ وَ مُوَطِّناً عَلَی لِقَاءِ اللَّهِ نَفْسَهُ»، این«توطین»؛ یعنی :
ــ معرفت وطن (یك),
ــ گرایش به وطن (دو),
ــ كوشش برای رسیدن و هجرت به وطن (سه).

فرمود شما وطنتان لقاء_الله است و از آن‌جا آمدید، باید توطین كنید؛ یعنی وطن ‌شناسی كنید, وسیله رسیدن به وطن را فراهم كنید و هجرت كنید. انسان مهاجر به وطن اصلی خود بر می ‌گردد.
اگر تعبیر به رجوع است، برای اینكه ما از آن‌جا آمدیم: ﴿إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیهِ راجِعُونَ﴾.

#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی

📚 درس اخلاق
تاریخ: 1393/03/08

✨﷽✨

✅ قبولی عمل

بهترین راه برای تشخیص قبولی عمل، مراجعه انسان به درونِ خویشتن است.
الآن همه ما به خوبی می‌ توانیم بفهمیم این نمازی كه صبح خواندیم قبول شد یا نه، چون قرآن درباره اثر نماز فرمود:
﴿إِنَّ الصَّلاَةَ تَنْهَی عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنكَرِ﴾.

اگر انسان در این مدت بین صبح تا ظهر به چند امر امتحان شد و سرافراز از این امتحان ها برآمد، خدا را شاكر باشد كه آن نماز قبول شد و اگر _ خدای ناكرده _ در بین این دو نماز، تن به آلودگی داد، مطمئن باشد كه این نماز قبول نشد.

قبول_كلامی نیست؛ گرچه صحیح_فقهی است یعنی اعاده و قضا ندارد؛ اما آن اثر كلامی را كه ﴿تَنْهَی عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنكَرِ﴾ باشد ندارد. انسان به خوبی می ‌تواند بفهمد كه نماز او قبول شد یا قبول نشد.

#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی

📚 سوره مبارکه نساء جلسه 68
تاریخ: 1371

✨﷽✨

🔴آتش قیامت

﴿فَاتَّقُوْا النَّارَ الَّتِی وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ﴾؛ فرمود در جهنّم، وقودش خود شمایید یعنی #خودتان_مشتعلید. اگر خود انسان مشتعل شد كجا فرار كند؟! اگر هیزمی جدای از انسان باشد و انسان را با آن هیزمِ جدا بسوزانند، احیاناً احتمال فرار هست؛ امّا اگر خود انسان مشتعل شد، كجا فرار كند؟! راه برای فرار نیست!

اگر هیزمی افروخته شد و انسان را با آن هیزم سوزاندند، بالأخره آن هیزم، جسم را می سوزاند، دیگر روح را كه نمی سوزاند؛ امّا وقتی خود انسان مشتعل شد، این هم روح را می سوزاند و هم جسم را می سوزاند، چون انسان نه جسم تنهاست و نه روح تنهاست، لذا هم جسم گداخته می شود: ﴿كُلَّمَا نَضِجَتْ جُلُودُهُم بَدَّلْنَاهُمْ جُلُوداً غَیرَهَا﴾ و هم روح گداخته می شود: ﴿نَارُ اللَّهِ الْمُوقَدَةُ ٭ الَّتِی تَطَّلِعُ عَلَی الأَفْئِدَةِ﴾.

بر فرض انسان را در یك كوره ذوب آهن قرار بدهند، روح كه در كوره سوخته نمی شود؛ اما آتش قیامت هم روح را می سوزاند و هم جسم را می ‌سوزاند. این كدام آتش است؟ آتش اگر از درون سر نزند روح را می سوزاند؟!
﴿نَارُ اللَّهِ الْمُوقَدَةُ ٭ الَّتِی تَطَّلِعُ عَلَی الأَفْئِدَةِ﴾؛ فرمود آتش قیامت از فؤاد و از دل سر بر می آورد و زبانه می زند.

#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی

📚 سوره مبارکه بقره جلسه 69