#تاریخ

یکی از فرنگیان در زمان فتحعلی شاه به ایران آمده بود و قدری سیب‌زمینی هدیه کرد و به شاه گفت: این را در آمریکا پیدا کرده‌اند و در اروپا شایع شده؛ فایده زیاد دارد و برای دفع قحطی خیلی لازم است. بدهید در ایران هم بکارند، فایده بردارند.

فتحعلی شاه فرمود: خوب به دولت چه تقدیم می کنید تا این کار را بنماییم؟

«فتحعلی شاه قصد رشوه گرفتن داشت، گمان کرده بود انگلیسی ها طبق معمول باز هم از دولت ایران امتیاز میخواهند و شاه قاجار هم میخواست یک پولی این وسط به جیب زده باشد!

📚 تاریخ اجتماعی ایران، ج ۴ قسمت ۲/ ص ۱۰۳۲
✍️ مرتضی راوندی


@parsplanet 💫

#تاریخ

سکه نقره کمیاب هخامنشی با نقش داریوش بزرگ‌

محل کشف: منطقه کاریا در ترکیه / ۴۰۰-۵۰۰ ق.م

«کاریا» یکی از شهربانهای ده‌گانهٔ هخامنشیان در آسیای کوچک بوده و جنگجویان آن جزء سپاهیان ایران به‌شمار می‌رفتند.


@parsplanet 💫

#کتاب #تاریخ

نادر شاه در اولین اقدام پس از تاج‌گذاری دستور داد تا جیره هفتاد هزار طلاب که از دولت مقرری میگرفتند قطع شود. بزرگان طلاب نزد نادر رفتند. نادر پرسید: کار شما در این مملکت چیست؟ گفتند: لشکر دعا هستیم. هنگامی که سپاه شما به جنگ میرود ما با دعا پیروزی‌شان را تضمین میکنیم. چرا باید سلطان نان ما را قطع نماید؟

نادر فریاد زد: وقتی لشكر محمود افغان ایران را گرفت، یکصد هزار طلاب علوم چرا جواب آنها را ندادند؟ پاسخی از کسی شنیده نشد؛ نادر دستور داد آنان را به زمین‌های زراعتی فرستادند و به کشاورزی واداشتند.

📚 تاريخ اجتماعى ايران / جلد ٨
✍️ مرتضی راوندی


@parsplanet 💫

#تاریخ

عمیدالسلطنه معروف به سردار امجد، یکی از خان‌های گیلان بود که در دوره ناصرالدین شاه ستم‌های بسیار به مردم روا داشت. پس از مرگ ناصرالدین شاه و تاجگذاری مظفرالدین شاه، عده‌ای از روستاییان بی‌پناه جهت دادخواهی از ستم‌های عمیدالسلطنه نزد وی رفتند. شاه دستور اعدام عمیدالسلطنه با توپ را صادر کرد.

روز اعدام به گونه ای او را بسته بودند که تیر توپ به او آزاری نرساند. توپ شلیک شد و او زنده ماند. مردم از همه جا بی خبر می‌گفتند معجزه را حضرت عباس کرده، ولی معجزه را پنج هزار تومان پولی کرده بود که عمید السلطان به امیر نظام و ولیعهد محمد علی میرزا رشوه داده بود.

مظفرالدین شاه نیز که از دادن رشوه اطلاعی نداشت، نجات وی را معجزه قلمداد کرد و حتی گفته شده که از او حلالیت طلبید که در موردش چنین بد قضاوت کرده بوده!

گمان میکنم دیگر خودتان بتوانید حدس بزنید که عمیدالسلطنه با این قرب و منزلتی که نزد شاه یافته بود چه بلایی بر سر آن روستاییان بخت‌ برگشته‌ای آورد که برای دادخواهی و شکایت از او، نزد شاه رفته بودند!

🔗 منبع: خاطرات و خطرات ص ۱۰۸
مهدی ‌قلی هدایت، انتشارات زوار تهران ۱۳۶۱


@parsplanet 💫

#تاریخ

✨ امامزاده ها از کجا آمدند؟

امامزاده به کسانی اطلاق می‌شود که از نسل امامان شیعه باشند...

در زمان یورش اعراب به ایران آنها به مناطق زیادی حمله کردن و نواحی گسترده ای از ایران را ویران کردند و به خاک و خون کشیدند، به خصوص در نواحی گیلان و مازندران ایرانیان مقاومت جانانه ای کردند.

جنگ تا مدت زیادی ادامه داشت تا قسمت های ماوراءالنهر و خراسان که در این بین از هر دو طرف کشته می شدند.

جالب اینجاست هرگاه از لشگر اعراب، فرمانده یا فرماندهانی کشته می‌شدند اعراب برای آن ها مقبره ای می‌ساختند و طبق رسوم اعراب جاهلیت، آن مکان را مقدس می‌شمردند و بعد از فتح منطقه، به ایرانیان تحمیل میکردند و چون به اسم اسلام وارد خاک ایران شده بودند این قبور را قبور اصحابه ی رسول الله تفهیم می‌کردند و ایرانیان را مجبور می‌کردند که این قبور را مورد عزت و احترام قرار بدهند!

دقیقا از این زمان بنیان امامزاده و امامزاده سازی در ایران شروع شد!

🔗 منابع:
📚 تاریخ اجتماعی ایران
📚 تاریخ پس از اسلام / استاد مشکور
📚تاریخ طبری


@parsplanet 💫

#تاریخ

نماد حکومتی با نقش شیر دال منسوب به خشایارشا هخامنشی
۴ و ۵ قبل از میلاد.
موزه هنر شیکاگو

شیردال یا گریفین (در پارسی میانه: بَشکوچ) موجودی افسانه‌ای با تن شیر و سر عقاب (دال) و گوش اسب است.

مردم ایران باستان شیردال‌ها را نگهبان گنجینه‌های ایزدان می‌پنداشتند.


@parsplanet 💫

▪️اندر احوالات «فحش دادن» ایرانیان در طول #تاریخ

▫️میرزا سالور نیز در باب فحش دادن ایرانیان در روزنامه خاطرات عین السلطنه می‌نویسد: طناب را به گردن میرزا رضا انداختند و او را بالا کشیدند. حین بالا رفتن، جمعیتی که مشغول تماشا بودند شروع به فحاشی و ناسزاگویی به میرزا رضا کردند.

▫️محمد علی جمالزاده در قصه ما به سر رسید می‌نویسد: در ایران فحش را در مکاتب و مدارس با گفتن پسرک فضول و بی‌چشم و رو، بی‌حیا، حمار بن حمار، گوساله، ولد الزنا، چه گهى می‌خوری، خبیث، ملعون و... به بچه‌ها آموزش و یاد می‌دهند!

▫️غزالی نیز در کیمیای سعادت می‌نویسد: اندر دوزخ کسان باشند که از دهان ایشان پلیدى همى رود، چنانکه از گند آن همه دوزخیان به فریاد آیند و گویند این کیست؟ گویند این آنست که هر کجا سخن فحش و پلید بود دوست داشت و خود همى می‌گفت.

▫️این نشان می‌دهد که حتی در قرن پنجم هجری نیز، فحاشی و ناسزاگویی یکی از خلقیات ناپسند ایرانیان بوده و به قدری عمومیت داشته که فیلسوفی همچون غزالی را بر آن داشته تا در نکوهش و مذمت آن سخن بگوید و پندها بدهد.


@parsplanet 💫

#تاریخ

▫️گلدان طلا، حدود هزار سال قبل از میلاد
▫️کشف شده در تپه مارلیک، شمال ایران
▫️موزه رضا عباسی


@parsplanet 💫

#تاریخ

سر تبر جنگی با نقش دو گاو نر
لرستان
۱۵۰۰ ق.م
برنز
گالری لاکما لس آنجلس


@parsplanet 💫

#تاریخ #کتاب

از جمله اعتقادات عوام در دوره قاجار این بود که مسلمان باید شپش داشته باشد! مقدار ایمان هر مسلمان هم منوط به تعداد شپش‌هایی بود که در تن داشت!

این عقیده از هندوها که آزار جانوران را جزو گناه کبیره می‌دانستند رسوخ کرده بود و تنبلی و فقر مالی و نداشتن خرج حمام و شستشو نیز این اندیشه را قوت می‌بخشیده...

عقیده دیگری که در دوره قاجار اکثریت مردم آن را باور داشتند این بود که دختر حق ندارد موی خود را تا قبل از ازدواج شانه بزند! عدم استحمام نیز به این موارد کمک می‌نمود ‌و در موهای دختران، شپش پشتک میزد...

برای دختران هم شپش نه تنها عیب نبود، بلکه فضیلت بود. مردم می‌گفتند دختری که سرش شپش نداشته باشد، احتمالا سر و گوشش جنبیده...

📚 طهران قدیم، جلد اول
✍ جعفر شهری


@parsplanet 💫

#تاریخ

🔸 از صاحبقران تا قران

در گذشته، هر دوره سی ساله (به گفته بعضی مورخان هر بیست و‌ پنج سال) را یک «قرآن» می گفتند و هر کس که به سی سالگی می‌رسید، می‌گفتند: یک قرآن را پشت سر گذاشته.

با رسیدن به سال سی‌ام سلطنت فتحعلی شاه، یک لقب جدید بر القاب شاه افزوده شد و آن صاحبقران بود!

(اگر چه که پیش از آن به نادرشاه افشار و شاه ‌عباس دوم صفوی نیز «سلطان صاحبقران» می‌گفتند؛ بعدها این لقب برای ناصرالدین شاه قاجار هم استفاده می شد)

بعد از این تاریخ بر روی سکه های هزار دیناری (که به آن یکهزاری می‌گفتند) عنوان صاحبقران را هم حک کردند که به سکه‌ی صاحبقران معروف شد.

به ‌مرور زمان و به واسطه‌ی تکرار، آن‌ را قران گفتند که یکی از واحد های پول ایران در گذشته قران بوده است که سال هاست متروک شده ولی مردم همچنان از آن در #ضرب_المثل ها و زندگی استفاده می‌کنند.

قِران واحد پول ایران بین سال‌های ۱۲۰۱ خورشیدی تا ۱۳۱۱ خورشیدی بود. نام قران کوتاه شده صاحب‌ قران است. هر قران معادل ۲۰ شاهی و یا ۱۰۰۰ دینار می‌باشد و هر ۱۰ قران معادل یک تومان است.

در سال ۱۳۱۱ واحد ریال جایگزین قران گردید و واحد جز آن را هم دینار انتخاب کردند، چنانکه هر ریال کنونی به ۱۰۰ دینار تقسیم می‌شود.

قران، دیگر در نظام پولی ایران کاربرد رسمی ندارد اما ایرانیان هنوز به طور گسترده‌ای از این واژه در مکالمات روزمره و ضرب‌المثل‌ها بهره می‌برند و در عرف عامه هر ریال امروزی ایران معادل یک قران است.

🔗 @His_tory

@parsplanet 💫

#تاریخ

🔸 خساست آغا محمدخان

نوشته اند كه: وقتی به دليل خطایی جزیی، حكم كرد كه گوش مرد فقيری را ببرند و بعد شنيد كه بيچاره به مير غضب می‌گفت كه اگر همه ی گوشش را نبرد چند قرانی به او خواهد داد.

آغا محمد خان وی را صدا زد و گفت كه اگر مبلغی را كه به مير غضب پيشنهاد كرده ای دو برابر کنی و به خود من بدهی من تو را می‌بخشم. بيچاره دهقان فكر كرد كه خان شوخی می‌کند و او را بخشيده است.

برای همين جلوی خان به خاک افتاد و پس از تشكر قصد رفتن كرد. اما هنوز قدمی برنداشته، اطرافيان شاه به او فهماندند كه اين خواسته ی خان شوخی نبوده و وی بايد آن مبلغ را بپردازد.

🔗 منبع: ایران در دوره سلطنت قاجار ✍ علی اصغر شمیم / صفحه ۵۲


@parsplanet 💫

#تاریخ

ماهی طلا
گنجینه آمودریا
اندازه: 24cm
این ماهی به عنوان روغن دان یا عطردان یا به عنوان آویز استفاده می شده است.
هخامنشی
۴.۵ ق.م
موزه بریتانیا


@parsplanet 💫

#تاریخ

‍ آقا شيخ علی، مؤلف کتاب قانون ناصری، يکی از نوابغ و دانشمندان عصر قاجار بود.

چند اختراع جالب دارد که يکی از آنها يک مدل از تفنگ ته پر بود.

روزی به ناصرالدين شاه پيشنهاد کرد، می‌تواند کالاسکه ای اختراع کند که آن را کوک (شارژ) کنند يک فرسخ (۶ کیلومتر) راه را طی کند، آن وقت چند دقيقه بايستد چهار طرف درهايش باز شود و توپ شليک کند و راه رفته را بازگردد! به شرطی اين اختراع را تحويل می‌دهد که ايران، ارتش را برای پس گرفتن شهرهای از دست رفته آماده کند.

ناصرالدين شاه در پاسخ گفت: ما جز با رعيت خود با کسی جنگ نداريم! به اندازه آنها هم توپ و سرباز داريم!

📚 تاريخ بيداری ايرانيان
✍ ناظم الاسلام کرمانی


@parsplanet 💫

#تاریخ

از آن روز دیگر، روزهای عاشورا را در منزل ماندم و از منزل خارج نشدم. در دوره ی قاجار، در طول ماه محرم و به خصوص روز عاشورا، دسته های قمه زن از هر محله ای به راه می افتادند. این قمه زن ها اغلب از الواط و اشرار محلات بودند و این کار را کفاره ی گناهان یک ساله ی خود می پنداشتند. اعیان و ثروتمندان نیز روپوش های سفید قمه زنی به آنان می‌دادند تا اینگونه، در ثواب قمه زنی شرکت کرده باشند.

الواط و اشرار قمه زن با پوشیدن این روپوش های سفید، دوستان و دستیاران خود را که در اثر شرارت، به زندان افتاده بودند، آزاد می‌کردند. روش آنها نیز چنین بود که دسته های قمه زن الواط و اشرار، به خانه های شاکیانی می‌رفتند که از دوستان آنها شکایت کرده و آنها را به زندان انداخته بودند؛ سپس در خانه ی آنها به قدری قمه می‌زدند که بعضی بیهوش شده و برخی حتی می مُردند؛ تا بالاخره شاکی مجبور می‌شد رضایت داده و زندانی آنها را بخشیده و آزاد کند.

این دسته ها گاهی اوقات نیز به خانه حاکم رفته و این مراسم را در آنجا اجرا کرده و آزادی رفقایشان را از حاکم می‌خواستند. به خاطر دارم سردار جنگ بختیاری، حاکم اصفهان بود و در ایوان بزرگ چهل ستون روضه خوانی می‌کرد. روز عاشورا بود و من نیز آنجا بودم. دسته های قمه زن آمدند و هر یک نمایشی داده و زندانی محله ی خود را آزاد کرده و می‌رفتند.

یک دسته آمده بودند و زندانی خطاکاری را می خواستند اما سردار در آزادی او مقاومت می‌کرد. این دسته هم بنا به رسم خود مشغول نمایش و قمه زنی شدند و آنقدر بر سر زدند تا سردار جنگ مجبور شد زندانی خطاکار را از زندان آورده و به آنها تحویل دهد. من خود شاهد بودم که زندانی را که آوردند و به سردسته تحویل دادند، سردسته برای آنکه به حاکم معلوم کند که زندانی مجازات خواهد شد و از این پس توبه کرده است، قمه را بلند کرده و آنچنان بر فرق سر زندانی زد که صدای آن را از دور شنیدم!

فوراً خون از سر زندانی جاری شد و مضروب در حین خوردن ضربه بی اختیار سر و چشم و صورتش را حرکاتی داد که بسیار رقت آور بود و اگر چندین سال در زندان می‌ماند بهتر از چنین مجازاتی بود! من از دیدن این منظره بسیار ناراحت شدم و حس کردم قلبم ذوب شد و یکباره طاقت ایستادن از من سلب شد و به جای خود نشستم. شخص ناشناسی پهلوی من ایستاده بود و حالت مرا دید، فوراً آب سردی برای من آورد و به من نوشاند تا کمی حالم رو به راه شد، دست مرا گرفت و از راهی دیگر که قمه زنان را نبینم مرا راهنمایی کرد و تا درب خروجی چهل ستون برد.

از آن روز دیگر روزهای عاشورا را در منزل ماندم و از منزل خارج نشدم و اگر بیرون رفته ام، جایی رفته ام که از این لوطی بازی ها نبوده است.

🔗 منبع: اوضاع اجتماعی نیم قرن اخیر (ص ۵۱)
✍️ معزالدین مهدوی


@parsplanet 💫

#تاریخ

روح‌الله خمینی، ۷ آبان ۵۷:
آتشی را که الان در ایران روشن شده هیچکس نمی‌تواند خاموش کند. فقط کلیدش دست خود ایشان است که گورش را گم کُند، برود.

مردم بازارها را می‌بندند، به ساختمان‌های دولتی تعرض می‌کنند، یعنی نمی‌خواهندش. از ۵۰ سال اختناق خسته شده‌اند. چنین ملتی نمی‌شود پیروز نشود.


@parsplanet 💫

#تاریخ

ميرزا شفيع خان، سفیر ايران در انگلستان در دوره ناصرالدین شاه بود. وی در سال ۱۲۳۱ در نامه‌ای به ميرزا آقاخان نوری می‌نویسد:

"روزنامه‌های فرنگستان از جور و ستمگری‌های حکومت ایران و از نبود عدالت و قانون در ایران سخن می‌رانند و از شكنجه و آزار و كشتن متهمان و گناه كاران بدون محاكمه و رسيدگی قانونی، به سختی انتقاد می‌کنند و شمع‌ آجين كردن و گوش و بینی بریدن و شقه کردن و چشم درآوردن و دم توپ گذاردن و چوب زدن را غیر اخلاقی و غیر انسانی می‌نامند و از من خواستند تا اینها را به دولت متبوع خود اعلام کنم.

لكن این چاکرِ بی‌اختیار، که بنده و نمک پرورده اعليحضرت شاهنشاه روح العالمين فداه ناصرالدین شاه است در جواب به آنها گفتم: آیين عدالت و شكوه حكمرانی را همه دول (دولت‌ها) از دولت عليه ايران اخذ كرده‌اند؛ بنده چگونه چیزی را ياد دهم به دولتی كه به عموم دول، معلم است."

ميرزا شفيع در ادامه نوشته‌های روزنامه‌های انگلستان را «چرنديات اراجيفه» می‌نامد و در انتها می‌نویسد: «ديگر چه عرض كنم، چيزها نوشتند از ظلم و ستم بر رعایا كه مخلص، در ايران نه ديده و نه شنيده. در همه جا اين فقرات چند روز محل گفتگو بود و مخلص توبيخ شدم»

🔗 منبع: مجله سخن، شهريور ۴۴ / مقاله فريدون آدميت.
📌 گردآوری و نگارش: تاریخ و داستان


@parsplanet 💫

#تاریخ

نیکسون: سادات با لباس نظامی به سمتم آمد. با دو دست سلام کرد و گفت: چقدر کار خوبی کردید که آمدید، چه کار خوبی کردید.

گفتم: آقای رئیس جمهور چه شهامتی کردید که شاه را وقتی همه دست رد به سینه‌اش زدند پذیرفتید.

سادات گفت: شهامت قربان؟ ایستادن در کنار یک دوست شهامت نمی‌خواهد.


@parsplanet 💫

#تاریخ

جام زرینِ مارلیک از آثار باستانی متعلق به اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره اول پیش از میلاد (بیش از ۳۰۰۰ سالِ پیش) است که در موزه ایران باستان نگه‌داری می‌شود.

این اثر یکی از جام‌های طلایی است که در کاوشِ منطقه باستانی مارلیک در استان گیلان کشف شده است.

جام مارلیک ۱۸ سانتی‌متر ارتفاع دارد و به صورت نقش حکاکی برجسته با چهار گاو بالدار اسطوره‌ای تزیین شده‌ است.


@parsplanet 💫