گذرگاه تاریخ
581 subscribers
4.16K photos
3.45K videos
1.35K files
6.04K links
گریزی بر رویدادهای تاریخی ایران و جهان
Download Telegram
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
⭕️🎼«شهاب مقامی ترانه ی فریبا»


متن ترانه؛
فریبا فریبا دل آرام زیبا
دریغا دریغا نسازی تو با ما
نغمه خوان شادی کن شوری بر پاکن
معجزه کن لطفی کن دردم دوا کن
از غم هجرانت قلبی پر خون دارم
نو گل من رحمی بر این دل شیدا کن
فریبا فریبا تو با ما بی وفایی
فریبا بگو خصم به جان ما چرایی
باز آ ای مه کم کن آزارم
رحمی بنما به قلب بیمارم
هر شب در دام غم گرفتارم
خون میبارم ز چشم بیدارم
بی تو فریبا دلدار زیبا حالی ندارم بیـــمارم
بنشین کنارم بی تو نگارم از زندگانی بیـــزارم

این ترانه توسط داوود مقامی یکی از مشهورترین خواننده های سبک کوچه بازاری حدود پنجاه سال پیش خوانده شد
داوود مقامی در ۳۵ سالگی با بیماری سرطان فوت کرد
این ترانه معروف و خاطره انگیز او توسط شهاب مقامی باز خوانی شده
روحش شد https://t.me/parsomad
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
زبان‌شناس ترکیه ای:

تمدن ایران برای ما، مانند تمدن یونان برای اروپا است.

همینه و کاملا درسته

برای نمونه:

معماری گنبدی جهان اسلام که برگرفته از معماری گنبدی ایران باستان مانند اروپا که معماریش برگرفته از یونان است

بسیاری از شهرهای منطقه خاورمیانه که اکثرا نام هایی با پیشنه پارسی دارن( از بغداد تا بخارا )
مانند اروپا که خیلی جاها اسامی لاتین دارند

تمام اروپا تحت تاثیر داستان های افسانه ایی و قهرمانان یونانی میباشند و خاورمیانه که داستانهای حماسی شاهنامه بشدت آنان را تحت تاثیر قرار داده(برای مثال پس از الب ارسلان تمامی پادشاهان و سلاطین سلجوقی نامهای شاهنامه ای داشتند مانند کیکاووس و کیخسرو و کیقباد)

اروپاییان دانشمندان یونانی مانند سقراط و افلاطون و....افتخارات خود میدانند دانشمندان ایرانی مانند ابن سینا و بیرونی و خوارزمی و رازی و خیام و جرجانی و .....افتخار علمی بشریت هستند
https://t.me/parsomad
۲۲ اردیبهشت - ۱۲ مِی؛ در تاریخ چه گذشت؟
۲۳ پیش از میلاد : «صلح رومي» برضد امپراتوري ايران
طبق پيوستي كه بر تاريخ روم تاليف «ليوي = تيتوس ليويوس Titus Livius» مورخ اين كشور در سده يكم پيش از ميلاد نوشته شده است، «اگوستوس Gaius Julius Caesar Augustus» امپراتور روم ۱۲ ماه می سال ۲۳ پيش از ميلاد (و اين تاريخ بعدا پس از تبديل و احتساب تقويم ها به دست آمده است) اعلام كرده بود كه دولت روم يك دولت تجاوزگر نيست و جنگهايي را كه به آن دست مي زده است به منظور تامين صلح بوده و «آزاديبخش» بايد بشمار آيند! و دستور داده بود كه رويدادنگاران ارتش روم كه وقايع روزانه فعاليتهاي نظامي را ثبت مي كردند و هر مورد آن «وقعه» خطاب مي شد از آن پس اين نكته را از نظر دورندارند و وقايع را طوري ننويسند كه نشان دهد روميان تجاوزگر و توسعه طلب بوده اند [که نخستین سانسور قلم بشمارآورده شده است]، ما دولت تيسفون (ايرانيان و به نوشته روميان، پارتيان) نيستيم كه از سلطه گري دست بر نمي دارد! و .... از آن پس، عبارت صلح رومي (پاكس روماناPax Romana) وارد تاريخ شد و مورخان عهد امپراتوري اين كشور، تجاوزات؛ جنگها و اشغالگري هاي روم را «خدمت و فداكاري به خاطر صلح ـ و يک وظيفه جهاني!» مي نوشتند.
420 - اهميت پرچم ايران باستان در ميدان جنگ و براي سرباز ايراني
تئودوسيوس دوم امپراتور روم ۱۲ مه سال ۴۲۰ ميلادي در آخرين ديدار خود با افسران واحدهاي ارتش اين كشور كه عازم جنگ با ايران بودند به آنان توصيه كرد كه پس از رو به رو شدن دو ارتش و آغاز زد و خورد، بهترين هنگ رومي را مأمور تصرف پرچم ايران كنند و تأكيد كرد كه با تصرف پرچم، سربازان ايران روحيه خود را از دست خواهند داد كه عاملي است مهم به سود ما.
مورخ ارتش روم كه در اين جلسه حضور داشت و بعدا ناظر صحنه هاي اين جنگ ايران و روم بود كه دو سال طول كشيد نوشته است كه در جريان جنگ، نيروهاي رومي بارها كوشيدند تا پرچم ايران را به دست آورند، ولي موفق نشدند. اين مورخ سپس به توصيف اين پرچم و روش محافظت از آن پرداخته و نوشته است: ابعاد پرچم ايران (درفش كاويان) هفت متر در پنج متر است (اندازه ها بعدا به نظام متريك محاسبه شده است)، بر بالاي آن نقش يادآوري اهورا مزدا (فروهر) قرار دارد، علامت برجسته پرچم با نخ هاي سيم و زر و گوهرهاي گرانبها (ياقوت و ...) دوخته شده و اين گوهرها به گونه اي قرار گرفته اند كه اشعه آفتاب را تا مسافتي دور منعكس مي كنند. اين پرچم در جريان جنگ روي يك تپه يا زمين مرتفع قرارداده مي شود و سه رديف سرباز نيزه دار بلند قامت دايره وار از آن محافظت مي كنند.
جنگي كه از آن ياد شد در سال ۴۲۲ ميلادي با امضاي يك پيمان صلح ميان دو ابر قدرت وقت پايان گرفت. بايد دانست كه پرچم ملي ايران باستان تنها يك بار تصرف شد و آن در جريان جنگ قادسيه در نوامبر سال 637 ميلادي بود. با ازدست رفتن پرچم، امپراتوری ساسانیان نیز ازمیان رفت.
1812 - قتل نخست وزير انگلستان در پارلمان
1941 - زادروز کامپيوتر در آلمان
12 ماه مه سال 1941 (دوران جنگ جهاني دوم) كنراد زوس Konrad Zuse دانشمند آلماني كامپيوتري را كه ساخته بود، خودكار و توان برنامه نگاري (پروگرامينگ) داشت در شهر برلين به معرض تماشا گذارد. وي كه در دسامبر 1995 درگذشت
1949 - تقسيم برلين پايتخت آلمان به دو قسمت شرقي و غربي
۱۹۵۳ - زادروز بمب هيدرژني
۱۲ ماه مه ۱۹۵۳ زادروز بمب هيدرژني است و دارندگان آن عمدتا روسيه، آمريكا و چين هستند. ترومن رئيس جمهوري وقت آمريكا ۳۱ ژانويه ۱۹۵۰ پس از اطمينان از اتمي شدن روسيه، دستور تهيه بمب هيدرژني را بر پايه فعل و انفعالي كه حرارت خورشيد ناشي از آن است يعني ادغام هسته هاي اتم هيدرژن سنگين با اتم دئوتريوم صادر كرد. به هم پيوستگي اين دو هسته نيروي وسيعي را آزاد مي كند. طبق آمار منتشره، آمریکا تعداد بيشتري بمب هيدرژني در زرادخانه خود دارند.....
1349 - استقلال بحرين با تأييد سازمان ملل متحد
در بيست و دوم ارديبهشت ماه سال 1349 شمسي شوراي امنيت سازمان ملل متحد با صدور قطعنامه شماره 278، نظرخواهي فرستاده سازمان ملل از مردم بحرين را به اتفاق آرا تأييد كرد و به اين ترتيب، اين كشور جزيره‏اي، مستقل شد. فرستاده سازمان ملل به بحرين، در مدت دو هفته، از طريق گفتگو با سران قبايل و افراد صاحب نفوذ در اين كشور، به اين نتيجه رسيده بود كه بحرين باید مستقل شود. جزيره بحرين در خليج فارس قبل از ظهور اسلام جزو قلمرو ايران بود و با تشكيل حكومت اسلامي، تحت كنترل خلفاي مسلمان درآمد. تا اين كه پس از چندين بار جابجايي قدرت بین امیران عرب در اين جزيره، بحرين در آستانه جنگ جهاني اول، تحت‏الحمايه انگلستان گرديد. بحرین طی هفتصد سال گذشته هیچ گاه جزیی از ایران نبود و یک امیر نشین عربی محسوب میشد
حتی در زمان قاجار وقتی امیر بحرین از ایران کمک خواست ناصرالدین شاه قاجار گفت به ما مربوط نیست
درگذشت‌ها
۱ - پرویز شهریاری، ریاضی‌دان، مترجم، روزنامه‌نگار، فعال سیاسی ایرانی

بیست و دوم اردیبهشت در آینه تاریخ معاصر ایران
22 اردیبهشت 1357
رادیو بی بی سی اعلام كرد: ایران و انگلیس یك مجتمع بزرگ اسلحه سازی در اصفهان ایجاد خواهند كرد.
22 اردیبهشت 1357
محمدرضاشاه پهلوی و همسرش برای مدت چهار روز به مجارستان مسافرت كردند.
22 اردیبهشت 1356
سایروس ونس و دیوید اوئن وزیران امور خارجه آمریكا و انگلیس برای شركت در اجلاس وزیران امور خارجه سازمان پیمان مركزی(سنتو) وارد تهران شدند.
22 اردیبهشت 1348
دولت ایران تعداد ایرانیان اخراجی از عراق را شش هزار تن اعلام كرد. این موضوع واكنش‌های بین‌المللی و داخلی فراوانی را به دنبال داشت به گونه ای كه حكومت عراق مجبور شد در پی افزایش واكنش‌ها علیه این اقدام، پس از چند هفته اخراج ایرانیان را به صورت موقت متوقف كند.
22 اردیبهشت 1344
میان وزیران امور خارجه ایران و آرژانتین موافقتنامه فرهنگی در بوئنوس آیرس امضاء و مبادله شد. این سند سپس در مجلس های سنا و نمایندگان ایران نیز به تصویب رسید و به دلیل اینكه پیش تر در قوه مقننه آرژانتین تصویب شده بود، لازم اجرا شد. در این موافقتنامه علاوه بر تأكید بر ارائه تسهیلات دو طرف بر مبادله، توزیع و فروش كتاب و نشریه های ملی، به برگزاری نمایشگاه های هنری، فیلم های مستند، فرهنگی و تربیتی در زمینه تحكیم روابط دوستی دو كشور اشاره شده بود.
22 اردیبهشت 1342
موسی عمید رئیس دانشكده حقوق دانشگاه تهران و صاحب آثاری همچون «وصیت و هبه» كه مدتی نایب رئیس مجلس شورای ملی نیز بود، درگذشت و به دیار حق شتافت.
22 اردیبهشت 1333
محمد مصدق در دادگاه تجدیدنظر نظامی به سه سال زندان محكوم شد. او در یك دادگاه نظامی در 30 آذر 1332 هجری خورشیدی به سه سال حبس محكوم شده بود

22 اردیبهشت 1304
دومین دكل فرستنده رادیویی در تهران برپا شد. نخستین دستگاه كامل فرستنده بی سیم موج بلند در 1303 خورشیدی به وسیله وزارت جنگ، با قدرت 20 كیلو وات برای تهران و شش دستگاه موج بلند چهار كیلوواتی برای شهرهای تبریز، مشهد، كرمان، كرمانشاه، خرمشهر، سفارش داده شد و دكل فرستنده بی سیم تهران با ارتفاع 120 متر در زمین های اطراف قصر قاجار برپا و این سرآغازی بر تكوین و تولید رادیو در ایران شد.
22 اردیبهشت 1303
گروهی از اهالی نطنز و كاشان در اعتراض به انتخابات مجلس شورای ملی در این دو شهر تحصن كردند.
22 اردیبهشت 1303
ركن الدوله حاكم قم، از كار بركنار و به جای وی اعتمادالدوله به این مقام برگزیده شد.
22 اردیبهشت 1302
گیلیانویی كورا وزیر مختار تازه ایتالیا و احمدشاه درباره تحكیم ارتباط دو كشور دیدار و گفت و گو كردند.
22 اردیبهشت 1302
رضاخان وزیر جنگ به عنوان نماینده نخست آذربایجان در مجلس شورای ملی انتخاب شد. پیش از انتخابات بنابر دستور اركان حزب كل قشون به حاكمان نظامی، وی باید در تمامی حوزه های انتخاباتی كه زیر نظر نظامیان بود، به عنوان نماینده نخست آن ناحیه انتخاب می شد.
22 اردیبهشت 1300
وزارت امور خارجه در یادداشتی به تمامی سفارت خانه های كشورهای خارجی به غیر از سفارت روس، عثمانی، آذربایجان و ارمنستان اعلام كرد كه دولت ایران تصمیم گرفته است به دلیل های اقتصادی، اداره محاكمات وزارت امور خارجه و قسمت مربوط به امور قضایی كارگزاری های ولایت ها را به وزارت عدلیه انتقال دهد و وظایف سیاسی كارگزاری ها را نیز به معاونان حكام واگذار كند كه این تصمیم دولت ایران از یكم خرداد همین سال اجرا خواهد شد.
22 اردیبهشت 1286
مجلس شورای ملی، قانون 177 ماده ای انجمن های ایالتی و ولایتی را تصویب كرد و بر پایه آن شرط اسلام و سوگند به قرآن از شرایط انتخاب شوندگان حذف ‏شد.
برگرفته از: روزشمار تاریخ معاصر ایران(جلد 1و 3)
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
#آخرین_هشدار_جرج_اورول

جرج اورول، داستان‌نویس، روزنامه‌نگار، منتقد ادبی و شاعر انگلیسی بود. شهرت او بیشتر به دلیل نوشتن دو رمان مزرعه حیوانات و همچنین رمان ۱۹۸۴ است.

اورول در این مصاحبه که در اواخر عمر او تهیه شده است، درباره تصویر خودش از آینده هشدار می‌دهد، تصویری که موضوع اصلی رمان ۱۹۸۴ را تشکیل داده است.

اورول در این کتاب، آینده را برای جوامعی به تصویر می‌کشد که در آن ويژگی‌هایی نظیر تنفر از دشمن و علاقه شدید به رهبر تبلیغ می‌شود. در ضدآرمان‌شهر اورول، گناه‌کاران به سادگی اعدام می شوند و آزادی‌های فردی و حریم خصوصی افراد به شدت با قوانین حکومتی نقض خواهند شد.
مصاحبه_با_جورج_اورول
https://t.me/parsomad
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
18‌ام می زادروز یکی از تاثیرگذارترین افراد قرن بیستم، برتراند راسل است.

برتراند راسل‌ هم فیلسوف بود، هم منطق‌دان، هم ریاضی‌دان، هم مورخ، هم فعال سیاسی و هم‌ نویسنده‌ای که برنده جایزه ادبی نوبل شد.

ارزشمندترین پیامی که می‌توانید به آیندگان، در مورد زندگی خود و آنچه از آن آموخته‌اید، بدهید چیست؟
وی در این ویدیوی کوتاه به این سوال پاسخ می‌دهد.


راسل در یکی از دیگر سخنان معروف خود می‌گوید :
«راز شادمانی در این است: بگذارید دلبستگی‌های شما تا حد امکان گسترده باشند. بگذارید واکنش‌هایتان نسبت به چیزها و اشخاصی که به آنها دلبستگی دارید، به جای دشمنانه بودن، تا حد امکان دوستانه باشد.
اگر خوب زندگی کنی به حتم شاد نمی شوی، اما اگر شاد باشی خوب زندگی خواهی کرد.»
https://t.me/parsomad
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
🎥زرتشت علیزاده شرق‌شناس و پژوهشگر اهل باکو درباره تاریخ باکو و سرزمین تحت حکومت آن می‌گوید. او تصریح می‌کند که حکومت چیزهایی جعلی به نام تاریخ منتشر می‌کند برای کسب مشروعیت خود. مردم باکو هم آن را باور می‌کنند.
https://t.me/parsomad
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
شوش یکی از قدرتمندترین شهرهای جهان.
https://t.me/parsomad
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
بخشی از سرگذشت ورود و زندگی پارسیان، از ایران به هندوستان
https://t.me/parsomad
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
ایرانی_باشیم
نظر یک کارشناس تاریخ در باره ایران و تاریخ ایران که هزاران سال است باقی مانده و فلات ایران که هزاران سال است میزبان نسل های ایرانی بوده اند
https://t.me/parsomad
تمام ستارگان، گنبد آسمان شب
مربوط به ستارگان کهکشان راه شیری هستند
در واقع ما هیچ ستاره ای را خارج از کهکشان راه شیری
قادر به دیدن نیستیم
آنچه را هم که بوضوح توان دیدن با چشم غیر مسلح داریم، بازوان این کهکشان میباشند
که درون آن خانه داریم

این ساختار گنبدین ستارگان به چه معناست؟
آیا خود کهکشان راه شیری هم شکلی گنبدین
و کروی دارد؟ البته که خیر
کهکشان راه شیری در مجموع مارپیچی و تخت،
مایل به فرمی عدسی دارد،،، اما برای ناظرین زمینی بدلیل زاویه دید محدود و بعلت انکه
در درون این ساختار واقع شده اند،
پیرامون خود را کروی میبینند

با چشم غیر مسلح
و بر اساس چگالی ظاهری ستارگان،
که بر سطح این گنبد قیرگون نقش بسته اند،
ما حدودا بالغ بر ۶ هزار ستاره را
قادر به دیدن هستیم
در حالیکه بر طبق چگالی ستارگان درون کهکشانی
(راه شیری) دراین کهکشان
حدود ۲۵۰ میلیارد ستاره تردد دارند
در ابعاد کیهانی و کیهان شناخته شده ما،،،
قریب یک میلیون میلیارد میلیارد ستاره در دو هزار میلیارد کهکشان در حال گردش هستند

در جهان بی انتهای این هستی،
بینهایت ستاره موجودیت دارند
که در فهم محدود فیزیکدانان مدعی،
قابلیت گنجایش ندارند
سیاهچاله حاصل سقوط آوارهای گرانشی میباشد:

سیاهچاله یک تکینگی است با چگالی بسیار زیاد
و بسی فشرده، عاری از فضا
عاری از فضا،،، بدان معنا که، فضاهای بین اجزای داخلی
(حتی ذرات)
در اثر سقوط آواراهای گرانشی تخلیه میگردند
اما زمان در سیاهچاله ماهییتی متفاوت پیدا نمیکند،
زیرا زمان ساختاری سیال مانند ندارد
که در هر محیطی، متفاوت عمل کند
بدلیل آنکه زمان، قائم به ذات است
بر سیاهچاله نیز همچو دیگر پدیده ها عمر میگذرد

یک تخته سنگ گرانیت، اگر شرایط ثابت بمانند،
پس از میلیونها سال، بدون تغییر عمر میگذراند
اما این قطعه سنگ بعنوان یک پدیده،،،
هم در فضا واقع است و هم برتارپودش،
علیرغم داشتن ثبات،،، زمان میگذرد

سیاهچاله یک پدیده مادی است،
که مطابق اصول فیزیک، در فضا واقع شده
و با زمان، همسو میباشد

اما قوانین بنیادی، کنترل کننده فیزیک کیهانی
درون آن، بهم میامیزند و با گرانش، یکی میشوند
سیاهچاله قادرست، با گرانشی عظیم،
هر جرمی را در کام خود فرو بلعد
اجرامی که تحت تأثیر این حوزه گرانشی
واقع میشوند،،، چرخش وار به قلب مرکزی آن
سقوط میکنند.
حوزه مؤثر را اصطلاحاً افق رویداد مینامند
https://t.me/parsomad
عملکرد مغز و مسئله ادراک
<unknown>
جلسه ی پرسش و پاسخ

موضوع:عملکرد مغز و مسئله ادراک
با حضور  دکتر تقی کیمیایی اسدی

زمان :پنج شنبه ۲۰ اردیبهشت
ساعت ۲۰:۳۰ به وقت تهران
Audio
رباعیات خیام - با صدای فریدون فرح‌ اندوز
https://t.me/parsomad
آرش کمانگیر
فریدون فرح اندوز
آرش کمانگیر

متن کامل منظومه آرش کمانگیر
شاهکار سیاوش کسرائی
صدا: فریدون فرح اندوز

موسیقی: محمدرضا علیقلی
میکس و مسترینگ: کاوه ادیب
ضبط صدا: مرتضی برجسته


آرش_کمانگیر

https://t.me/parsomad
Forwarded from گذرگاه تاریخ (ع نفریه)
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
نظر مورخ آذری جناب « بابک امیر خسروی » در مورد ریشه زبان آذری پهلوی
http://telegram.me/parsomad
Forwarded from گذرگاه تاریخ (ع نفریه)
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
آشنایی بیشتر با پیشرفت وتمدن ایران باستان

بالاخره بعد از گذشت سالهای متمادی، باستان شناسان ایرانی، راز چگونگی ساخت بزرگترین شهر سنگی جهان، تخت جمشید، را کشف کردند! این همه سنگهای عظیم در تخت جمشید از کجا آورده شده اند، در حالیکه دور تا دور تخت جمشید دشت و کوه غیر سنگی است! ایرانیان باستان سنگهای پنجاه تنی را از کیلومترها دورتر بُرش داده و از کوهها و مسیرهای صعب العبور رد می کردند تا با آن پاسارگاد و تخت جمشید را ساختند! این گزارش باعث تعجب و حیرت شما از پیشرفت و هوش و نبوغ ایرانیان باستان خواهد شد، به گونه ای که بر ایرانی بودنتان می بالید!
http://telegram.me/parsomad
📌دکتر احسان یارشاطر:

📌...صفاریان(دوره اول: ۸۶۷-۹۰۱) آغازگر رستاخیز ایران بودند. بنیانگذار این سلسله یعقوب لیث (حکومت: ۸۶۷-۸۷۹)سربازی با شهامت و با قابلیت استثنایی بود که از خانواده ای از مردم عادی و از پدری مسگر برخاست و حکمران شرق و جنوب ایران گشت، تا بعداد لشکر راند و قدرت معتمد خلیفه عباسی را به مبارزه طلبید. وقتی شاعری بنا بر رسم زمان قصیده ای به عربی در مدح او سرود، وی او را ملامت کرد که چرا به زبانی که نمی فهمد برایش شعر سروده است. با شنیدن این سخن، محمد بن وصیف که اداره امور دیوان يعقوب را بر عهده داشت قصیده ای به فارسی در مدحش سرود و این قصیده آغاز سرودن شعر درباری به این زبان گردید.

📷 آرامگاه یعقوب لیث صفاری
http://telegram.me/parsomad
Forwarded from کوروش
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
دره اناران

سپیددشت(لرستان)


‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌​​​ ‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌
۲۳ اردیبهشت - ۱۳ مِی؛ در تاریخ چه گذشت؟
۵۹۰ - قتل بزرگمهر؛ وزير معروف و باتدبير خسروانوشيروان
مورخان اروپايي ماه مي سال ۵۹۰ ميلادي را به دلايل متعدد آغاز پايان كاردودمان ساسانيان ايران نوشته اند كه يكي از اين دلايل؛ كنار گذاشتن، بازداشت و احيانا قتل مديران مجرّب و ايراندوست كشوري و لشكري بود. در اين ماه «بزرگمهر» وزير معروف و باتدبير خسروانوشيروان نيز به دستور خسروپرويز كشته شد و ايرانيان از داشتن يك مدير شايسته، مدبّر، انديشمند و ميهندوست عاري شدند.
يك سال پس از قتل بزرگمهر، خسروپرويز به توصيه دلسوزان ايران كه اسپهبد بهرام چوبين را ببخشد و اين نابغه نظامي را از دست ندهد اعتناء نكرد و در سال ۵۹۴ هم نقشه قتل سپهبد بستام (بيستام، امروزه: بَسطام) ساساني را كشيد كه فرار كرد و در غربت درگذشت. در عهد خسروپروير بسياري از ژنرالهاي برجسته ايران در جنگهاي غير ضروري او كشته و يا قرباني سوء ظن وي شدند و جان باختند. مديران اداري شايسته هم از گزند او در امان نماندند، بنابراين ديگر شخصيتي باقي نمانده بود كه امپراتوري كهنسال ايرانيان را با تدبير و نيرو حفظ كند و ظرف چند دهه از هم گسيخت.
در كتاب «مديريت در ايران باستان» تاليف «تاراپور» آمده است كه از زمان تاسيس ايران واحد به دست كوروش بزرگ، رسم بود كه از مديران شايسته (نظامي و اداري) و مردان انديشه و دانش تا سالهاي پاياني عمر استفاده مي كردند و در مورد مديران امور كه گردانندگان چرخهاي امپراتوري بودند؛ زماني از كارشان (به صورت مدير و مقام) و زماني ديگر از تجربه و مغز آنان (به صورت مشاور و اندرزگو). اين رسم پسنديده پس از سلطه عرب و تا حمله مغول هم كم و بيش رعايت مي شد و امويان و عباسيان روش ها و تجربيات مديريت امپراتوري ايرانيان را بكار بستند و موفق بودند. ايلخانان مغول و اميرزادگان تيموري نيز اين روش را تا حدي دنبال مي كردند ولي با اندك سعايتي، مدير ايراني را منهدم و يا از صحنه بيرون مي انداختند و به همين دليل دركار خود موفق نبودند و دولتي مستعجل داشتند. صفويه، جز شاه عباس يكم، معتقد به نقش تجربه و مغز (انديشه و دانش) نبود كه افشاريه و به ويژه زنديه بازگشت به اصل (دوران امپراتوري باستاني) كردند.
در عصر قاجاريه، تنها امير كبير را با بزرگمهر قابل مقايسه دانسته اند.
در كشورهاي پيشرفته، از دير زمان وزيران، مديران و ژنرالها را پس از اتمام دوره و يا در زمان بازنشستگي به عنوان مشاور، استاد و اندرزگو بكار مي گيرند. حتي رسانه هاي اين ممالك هنگام ضرورت نظر آنان را درباره «موضوع روز» مي پرسند و راهنمايي هايشان را منتشر مي سازند و روي اين نظرات بحث طولاني مي كنند تا جامعه به بيراهه نيافتد.
۱۸۵۷ - بپاخيزي بزرگ هنديان علیه انگلیس ها
دهم ماه مي سال ۱۸۵۷ و دو ماه پس از لشكركشي انگليسي ها به ايران به منظور جداساختن افغانستان از پيكر ميهن، هندياني كه به عنوان نظامي محلي به استخدام انگلستان درآمده بودند پس از پي بردن به نيات اين دولت از استقرار در شبه قاره هند، دست به عصيان و نافرماني زدند، افسران انگليسي خود را كشتند و روز بعد (۱۱ مي) دهلي را تصرف و به امپراتور تيموري هند مهر «بي عرضگي» زدند و او را در كاخش بازداشت كردند. اين هنديان از روز بعد در دهلي و هر نقطه اي را كه آزاد مي كردند، انگليسي ها نابود مي ساختند. آنان در اندك زماني بر سراسر مناطق مركزي، شمالي و شمال شرقي و شمال غربي هند استيلا يافتند و نزديك به يك سال با انگليسي ها كه پي در پي نيروي كمكي مي فرستادند جنگيدند. هنديان به اين قيام كه نخستين بپاخيزي آنان برضد انگليسيهاست افتخار و مباهات مي كنند.
انگليسي ها قبلا به نام تجارت و زير پوشش كمپاني هند شرقي انگلستان گام به هند نهاده بودند كه به تدريج، نخست به نام حفاظت از اموال كمپاني واحد نظامي ايجاد كردند و پس از اين كه قوت گرفتند به كنترل امور اداري و سياسي دست زدند و امپراتور را عروسك دست خود قراردادند و ... كه هنديان متوجه نّيت آنان شدند و دست به قيام زدند. كارل ماركس در ۳۰ گزارش مقاله مانند كه از لندن درباره بپاخيزي هنديان نوشته كه در روزنامه آمريكايي «نيويورك ديلي تريبيون» چاپ شده وضعيت اين بپاخيزي و علل آن را شرح داده است. بنابراين، دلايلي را كه مورخان انگليسي نوشته اند از جمله بكاربردن پيه خوك و گاو براي نگهداري (جلوگيري از زنگ زدگي) كارتريج فشنگها دقيق نيست.
در پي فرونشستن بپاخيزي درخشان سالهاي 1857 و 1858 هنديان (که سالها آغاز آن مي گذرد) دولت لندن امور كمپاني هند شرقي را رسما برعهده گرفت، به جاي امپراتور تيموري يك راجه انگليسي را فرماندار كل هندوستان كرد و .....
1309 - انحصار چاپ اسكناس در ايران توسط بانك ملّي ايران
كشور فرانسه براي اولين بار پس از انقلاب كبير خود، پول كاغذي را رواج داد. در ايران تا سال 1268 ش كه بانك شاهنشاهي تشكيل شد، پول رايج كشور، مسكوكِ طلا و نقره بود. در آن سال نشر اسكناس در سراسر ايران منحصراً به بانك شاهنشاهي وابسته به انگليس تعلق گرفت. دو سال بعد، اسكناس جديد بانك با سرلوحه فارسي و علامت شير و خورشيد و عكس ناصرالدين شاه قاجار و ذكر ارزش آن منتشر شد. مجموعاً بانك شاهنشاهي، چهل سال در ايران اسكناس منتشر كرد تا اين كه در 23 ارديبهشت 1309 ش، حق انتشار اسكناس از آن بانك سلب و در مقابل دويست هزار ليره انگليس، به بانك ملي ايران واگذار گرديد. اسكناس‏هاي بانك ملي در سال 1310 ش منتشر شد و تا سال‏ها، رايج بود.

بیست و سوم اردیبهشت در آینه تاریخ معاصر ایران
23 اردیبهشت 1357
روزنامه ی دست چپی !! لوموند چاپ فرانسه با انتشار مقاله ای با نام خشم شدید بازاری ها در تهران به نقش سیاسی بازاریان در ایران پرداخت.
23 اردیبهشت 1356
مطبوعات از موافقت فرانسه با ساختن 2 مولد هسته ای 900 هزار كیلو واتی در ایران به ارزش 2 میلیارد دلار خبر دادند.
23 اردیبهشت 1349
اردشیر زاهدی وزیر امور خارجه ی ایران برای شركت در هفدهمین اجلاس شورای وزیران سازمان پیمان مركزی(سنتو) به واشنگتن رفت. وی روز بعد در كاخ سفید با ریچارد نیكسون رییس جمهوری آمریكا دیدار كرد
23 اردیبهشت 1335
دریادار جان كویین كه برای گفتگو با مقام های ایرانی درباره ی كمك های نظامی آمریكا به ایران آمده بود، هنگام ترك تهران گفت: كمك های نظامی آمریكا به ایران ادامه می یابد و به زودی 10 ناوچه ی توپدار به این كشور تحویل داده می شود.

23 اردیبهشت 1329
نشریه ی اصناف به دستور شهربانی توقیف شد.
23 اردیبهشت 1309
وزارت امور خارجه در كابینه ی مخبرالسلطنه هدایت به محمد علی فروغی واگذار شد. فروغی همزمان وزیر اقتصاد نیز بود.
23 اردیبهشت 1309
حق انتشار اسكناس به بانك ملی ایران واگذار شد. این حق كه تا 40 سال برای بانك شاهنشاهی وابسته به دولت انگلیس بود، در برابر 200 هزار لیره ی انگلیس در اختیار بانك ملی قرار گرفت. اسكناس هاي بانك ملي در 1310 خورشیدی منتشر شد.
23 اردیبهشت 1307
سرتیپ بوذر جمهری شهردار تهران برای ایجاد نظم در مسایل رانندگی، نخستین آیین‌نامه ی راهنمایی و رانندگی را منتشر كرد. با گذشت ماه‌ها از نصب علایم راهنمایی و رانندگی در سطح شهر، این نشانه ها برای رانندگان و همچنین مردم، عجیب به نظر می‌رسید اما شهرداری با صدور بیانیه‌یی پیروی رانندگان را از این علایم خواستار بود.
23 اردیبهشت 1307
كورت لیندن بلات شهروند آلمان برای برعهده گرفتن ریاست بانك ملی ایران وارد تهران شد. وی پیش از این در برلین برای این عنوان انتخاب و استخدام شده بود.
23 اردیبهشت 1303
نخستین هواپیماهای نظامی ایران در منطقه ی قلعه مرغی فرود آمدند. این هواپیماها چندی پیش از روسیه خریداری شده بودند.
23 اردیبهشت 1302
عبدالعلی صدیق السلطنه از مهره های درجه یك وزارت امور خارجه به عنوان وزیر مختار جدید ایران در آلمان برگزیده شد.
23 اردیبهشت 1302
نمایندگان سیاسی دولت های اسلامی در تهران به میهمانی افطار وزارت امور خارجه دعوت شدند.
23 اردیبهشت 1300
كارگزاری اردبیل در گزارشی به وزارت امور خارجه اعلام كرد كه بلشویك ها به طرف مرزهای ایران پیشروی و روستاهای مرزی كشور را بمباران كردند.
23 اردیبهشت 1297
وزارت امور خارجه در نامه یی به وزارت كشور (داخله) از اعتراض سفارت آلمان به شكستن پیمان بی طرفی دولت ایران در جنگ جهانی اول خبر داد.
23 اردیبهشت 1296
جان لارنس كالدول وزیر مختار آمریكا در ایران در جریان جنگ جهانی اول در تلگرافی به كشورش اعلام كرد كه قحطی ایران را در برگرفته است و روزانه هزاران تن در این كشور جان خود را از دست می دهند.
23 اردیبهشت 1289
دولت های روسیه و انگلیس پیشنهاد كردند كه هر یك 200 هزار لیره به دولت ایران وام بدهند، با این شرط كه دولت ایران قرارداد 1907 میلادی كه در سن پطرزبورگ به امضا رسیده بود، اجرا كند. این قرارداد درباره ی تقسیم ایران میان 2 كشور بود.
23 اردیبهشت 1288
گروهی از مبارزان جنبش مشروطه كه در حرم حضرت عبدالعظیم(ع) و سفارت عثمانی اجتماع كرده بودند، از تحصن خارج شده و برای رویارویی با حكومت به پا خواستند.
برگرفته از: روزشمار تاریخ معاصر ایران(جلد 1و 3)