pakmehrco

‎موریانه
موریانه های از راسته Isoptera حشراتی هستند با اندازه کوچک تا متوسط که به صورت دسته جمعی زندگی می کنند و از این نظر تکامل زیادی پیدا کرده اند.در هر کلنی موریانه ممکن است انواع بالدار یا فاقد بال دیده شود و بالها در صورتی که وجود داشته باشند دو جفت هستند که هر دو جفت بال غشایی و از نظر اندازه و شکل تقریبا یکسان است. در انواع بالدار موریانه،بال در اندازه های کوتاه و بلند دیده می شود. بال دارای رگبال زیادی است و بال ها در هنگام استراحت روی بدن قرار می گیرند. در موریانه ها اندام دهانی از نوع جونده و متامورفوز ناقص می باشد.
موریانه ها را در برخی موارد مورچه سفید نیز می نامند ولی بین آنها تفاوتهای زیادی وجود دارد تا این حد که به دو راسته مختلف تعلق دارند.
موریانه ها دارای بدنی نرم و به رنگ روشن هستند، بالها یک شکل و یک اندازه هسنتد و رگبال زیاد دارند، سینه و شکم در یک سطح عریض به هم متصل می شوند، آنتن ها مونیلی فورم یا فیلی فرم است. و زندگی اجتماعی در آنها نیز به صورت نسبتا تکامل یافته است و در کاست های کارگر و سرباز هر دو جنس نر و ماده دیده می شوند و نمف ها نیز بعنوان کارگر نقش دارند.

در موریانه ها ملکه و نر کاملا تکامل یافته هستند و از نظر شکل ظاهری به راحتی از سایر اعضای کلنی جدا می شوند. نرها اغلب کوک و ملکه ها بزرگتر از آنها می باشند و در برخی گونه ها ملکه ممکن است تا حدود 75 میلیمتر یا بیشتر رشد کند. ملکه موریانه ها تا چند سال عمر کرده و طی این مدت هزاران تخم می گزارند. جفتگیری از طریق پروازهای جفت گیری صورت می گیرد که در گونه های مختلف، از نظر زمان در طول سال متفاوت است.
در کلنی موریانه ها کاست های دیگری به جز ملکه و شاه دیده می شوند. این کاستها از نظر شکل ظاهری متفاوت هستند و اغلب از نمف ها و بالغ های استریل تشکیل می شوند و سرباز یا کارگر نامیده می شوند. در کاست کارگر بال و چشم مرکب دیده نمی شود، آرواره ها کوچک هستند و کارهای کلنی مانند تهیه مواد غذایی برای ملکه ، تغذیه کردن ملکه، محافظت از کلنی و نوزادانی که تازه از تخم خارج شده اند، مراقبت از مزارع قارچ، ساختن لانه، ایجاد تونل ها و گالری ها بعهده این کاست است. کاست سرباز بالغ های استریلی هستند با سری بزرگ و ماندیبولهای رشد کرده و ممکن است دارای چشم مرکب بوده و یا فاقد آن باشند و محافظت کلنی را بعهده دارند.در برخی گونه ها کاست دیگکری دیده می شود به نام ناسوتی که قسمت جلوی سر آنها باریک و پوزه مانند است و مواد چسبنده سیمانی از خود ترشح می کنند.ناسوتی ها عملکردی مانند کاست سرباز دارند و محافظت کلنی بعهده آنهاست و با ترشح و پرتاب این مواد قدرت حرکت را از دشمنان سلب می کنند. در برخی گونه های موریانه ها فقط دو کاست سرباز و ملکه بارور دیده می شود و فعالیت های مختلف کلنی توسط نمف های این دو کاست صورت می گیرد.
موریانه ها همواره با ضمائم دهانی خود همدیگر را می لیسند که این کار در تنظیم امور و نظم کلنی نقش دارد.
از این رفتار موریانه ها در کنترل و مبارزه با آنها می توان استفاده برد. بدین معنا که با جمع آوری نمونه هایی از موریانه ها از یک کلنی و آلوده سازی آنها طی مراحل آزمایشگاهی با سموم دیر اثر و رها سازی مجدد آنها در کلنی، بر اثر رابطه نزدیک موریانه ها با هم جمعیت یک کلنی را کنترل کرد.
از نظر محل های زندگی کارگرها بسیار متفاوت عمل کرده برخی در مناطق خشک و بیابانی و در بالای زمین لانه سازی می کنند، به صورتی که در برخی گونه ها ارتفاع لانه ساخته شده تا 9 متر نیز می رسد.
غذای اصلی موریانه ها مواد گیاهی، چوب و خصوصا سلولز آنهاست که در مورد موریانه های پست این سلولز توسط تاژکدارانی که در دستگاه گوارش موریانه ها که به صورت سمبیوز زندگی می کند هضم می شود.

روش های مبارزه با موریانه ها

مقاوم سازی ساختمان ها با آغشته سازی مصالح در خطر با مواد دور کننده در برابر موریانه ها
مه پاشی ساختمان توسط سموم کشنده علیه موریانه.
ردیابی دالانهای موریانه توسط دستگاه های اولترا سونیک و تزریق سموم در داخل دالانها
استفاده از روشهای IPM از قبیل مبارزه بیولوژیک توسط نمونه های آلوده به سموم موریانه

تصاویری از موریانه ها

109 views09:54