(ဧပြီ-၂၅၊ ၂၀၂၅) ကမ္ဘာ့ ပထမဆုံး သိုရီယမ်နျူကလီးယားဓာတ်ပေါင်းဖိုကို တရုတ်နိုင်ငံတွင် အောင်မြင်စွာ လည်ပတ်နိုင်ခဲ့၊ သတ္တုမိုင်းတစ်ခုတည်း၏ ရင်းမြစ်ဖြင့် တရုတ်တစ်နိုင်ငံလုံး စွမ်းအင်လိုအပ်ချက်ကို နှစ်ထောင်ချီ ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်မည်
===
တရုတ်နိုင်ငံသိပ္ပံပညာရှင်များဟာ သိုရီယမ်အရည်ကို အခြေခံတဲ့ နျူကလီးယားဓာတ်ပေါင်းဖို လည်ပတ်နေစဉ် လောင်စာအသစ်ကို အောင်မြင်စွာ ထည့်သွင်းနိုင်ခဲ့ကြောင်း နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာများက ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ ဒီဖြစ်ရပ် ဟာ သန့်ရှင်းတဲ့ စွမ်းအင်နည်းပညာမှာ မှတ်တိုင်တစ်ခုဖြစ်လာပါတယ်။ ယူရေနီယမ်ထက် ပိုမိုဘေးကင်းပြီး ပမာဏပိုမိုကြွယ်ဝစွာ တွေ့ရှိရတဲ့ သိုရီယမ်ကို အသုံးပြုရေး နိုင်ငံတကာယှဉ်ပြိုင်ပွဲမှာ တရုတ်နိုင်ငံကို ရှေ့ တန်းသို့ တွန်းပို့လိုက်ခြင်းပဲဖြစ်တယ်လို့ “ဆောက်သ်ချိုင်းနားမောနင်းပို့စ်” (17 April 2025) က ရေးသားပါ တယ်။
..
သိုရီယမ်ဒြပ်စင်ဟာ ငွေရောင် သတ္တုတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး အတန်အသင့် ပျော့ပြောင်းပါတယ်။ အရွယ်အစားချင်းတူရင် ခဲသတ္တုထက် ပိုမိုလေးလံပြီး လေနဲ့ထိတွေ့တဲ့အခါ သံလွင်ရောင် ပြောင်းလဲသွားတတ်ပါတယ်။
.
၁၈၂၈-ခုနှစ် ဆွီဒင်ဓါတုသိပ္ပံပညာရှင်တစ်ဦးက သိုရီယမ်ကို တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ နော့ဒစ်တို့ရဲ့ "မိုးကြိုးနဲ့စစ်နတ် ဘုရား" Thor "သောရ်" ကို အစွဲပြုပြီး "သိုရီယမ်" လို့ အမည်ပေးခဲ့ပါတယ်။ Thor ဆိုတဲ့ အမည်ကိုတော့ ယနေ့ ခေတ် “မာဘယ်လ်စီးရီး” သိပ္ပံဆန်းကြယ် ဇာတ်လမ်းတွဲများကြောင့် လူသိများပါလိမ့်မယ်။
.
သိုရီယမ်ဟာ ရေဒီယိုသတ္တိကြွသတ္တုဖြစ်သော်လည်း ယူရေနီယံထက်စာလျှင် အလွန်နည်းပါးပါတယ်။ ခြောက် သွေ့တဲ့ လေထုမဲ့ပတ်ဝန်းကျင် (ဥပမာ - အာဂွန် ဓာတ်ငွေ့) မှာ စိတ်ချလုံခြုံစွာ သိမ်းဆည်းထားနိုင်ပါတယ်။ သိုရီယမ်ကို အသုံးပြုရန် ပြင်ဆင်မှု အထူးတလည် မလိုအပ်ပဲ Th-232 အဖြစ် တည်ငြိမ်စွာ ထားရှိနိုင်ပါတယ်။
.
ယူရေနီယမ်နဲ့ မတူဘဲ သိုရီယမ်ဟာ သဘာဝအတိုင်း နျူလီယာကွင်းဆက် တုံ့ပြန်မှု (chain reaction) ဖြစ် ပေါ်စေခြင်း မရှိတဲ့အတွက် မတော်တဆမီးလောင်/ပေါက်ကွဲ/ရေဒီယို ဓါတ်ရောင်ခြည်သင့်မှု အန္တရာယ် မရှိသလောက်နည်းပါးပါတယ်။ အပူချိန် အလွန်မြင့်မားတဲ့အခါ မီးမလောင်ပဲ ဓါတ်တိုးမှုသာ ဖြစ်စေတဲ့အတွက် လက်ရှိ နျူကလီယာဓါတ်ပေါင်း ဖိုများကဲ့သို့ အရည်ပျော်ကျခြင်း မဖြစ်နိုင်ပါဘူး
.
ယနေ့ခေတ် နျူကလီယာနည်းပညာသုံး ယူရေနီယံဟာ သိုယီယမ်ထက် ပိုမိုရှားပါးပြီး အဏုမြူလောင်စာ အဖြစ်အသုံးပြုနိုင်တဲ့ အိုင်ဆိုတုပ် U-235 ဖြစ်လာဖို့ ချဲ့ထွင်ပြုပြင်ပေးရပါတယ်။ သိုရီယမ်ကို နျုကလီယာ ပစ္စည်းအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့ရင် ထွက်ပေါ်လာတဲ့ ရေဒီယိုသတ္တိကြွစွန့်ပစ်ပစ္စည်း ပမာဏဟာ ယူရေနီယမ်နဲ့ ယှဉ်လျှင် အလွန်နည်းပါတယ်။ သက်တမ်းအားဖြင့်လည်း တိုတောင်းပြီး နှစ် ၅၀၀ အတွင်း သူ့ဖာသာ ၉၀% လျောနည်းသွားပါတယ်။
.
သဘာဝအလျောက် သိုရီယမ်ကို ယူရေနီယမ်ထက် ၃-၄ ဆ ပိုမိုပြီး ပေါများစွာတွေ့ရှိရပါတယ်။ အိန္ဒိယ၊ သြစ တြေးလျ၊ ဘရာဇီးနဲ့ အမေရိကန်တို့မှာ အဓိက တွေ့ရှိရပြီး အပူချိန်အလွန်မြင့်မားစွာ ပေးရတဲ့ မီးစာဖူးလို ပစ္စည်းများမှာ အသုံးပြုနေကြပါတယ်။
အောင်မြင်မှုကို ဧပြီလ ၈ ရက် တရုတ်သိပ္ပံအကယ်ဒမီမှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ တံခါးပိတ်အစည်း အဝေးတစ်ခုမှာ အဲ့ဒီ ပရောဂျက်ရဲ့ ဦးဆောင်သိပ္ပံပညာရှင် ရှူဟုန်ကျီးက ကြေညာခဲ့ကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံအနောက်ပိုင်း ဂိုဘီကန္တာ ရမှာ တည်ရှိတဲ့ အဲ့ဒီ စမ်းသပ်ဓာတ်ပေါင်းဖိုဟာ ရေဒီယိုသတ္တိကြွဒြပ်စင် သိုရီယမ်ကို လောင်စာအဖြစ် အသုံး ပြုထားကြောင်း၊ “အရည်ပျော်ဆား“ ကို လောင်စာသယ်ဆောင်တဲ့ ပစ္စည်းအဖြစ်၎င်း၊ အအေးခံပစ္စည်းအဖြစ်၎င်း အသုံးပြုပြီး အပူစွမ်းအင် ၂-မီဂွါဝပ်ကို တည်ငြိမ်စွာ ထုတ်လုပ်နိုင်တယ်လို့ သတင်းများက ဖော်ပြပါ၄င်တယ်။
အဲ့ဒီ နည်းပညာဟာ ဖန်လုံအိမ်ဓါတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုကြောင့် ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုကို ရှောင်ရှားလိုတဲ့ နောက်မျိုးဆက်အတွက် စွမ်းအင်တော်လှန်ရေးအဖြစ် ကျွမ်းကျင်သူအချို့က ရှု့မြင်ကြပြီး သီအိုရီအရ မွန်ဂို လီးယားအတွင်းပိုင်း သိုရီယမ်ကြွယ်ဝတဲ့ သတ္တုတွင်းတစ်ခုတည်းဖြင့်ပင် တရုတ်နိုင်ငံ၏ စွမ်း အင်လိုအပ်ချက်ကို နှစ်ပေါင်း ထောင်ချီ၍ ဖြည့်ဆည်းနိုင်မှာဖြစ်ကြောင်း၊ ရေဒီယိုသတ္တိကြွမှု နည်းပါးတဲ့ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများသာ ထွက်ရှိတဲ့အတွက် ကိုင်တွယ်ထိန်းသိမ်းရန် အလွန်လွယ်ကူကြောင်း သိရှိရပါတယ်။
ယခုအခါ တရုတ်နိုင်ငံဟာ "ကမ္ဘာ့အဆင့်မီ နည်းပညာများကို ဦးဆောင်နေပြီ" လို့ ဧပြီ ၈ ရက်နေ့အစည်းအဝေး မှာ ရှူဟုန်ကျီးက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း ကွမ်မင်း နေ့စဉ်သတင်းစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
..
#HtayOung, #OungMarine
.
https://www.scmp.com/news/china/science/article/3306933/no-quick-wins-china-has-worlds-first-operational-thorium-nuclear-reactor?module=inline&pgtype=article
===
===
တရုတ်နိုင်ငံသိပ္ပံပညာရှင်များဟာ သိုရီယမ်အရည်ကို အခြေခံတဲ့ နျူကလီးယားဓာတ်ပေါင်းဖို လည်ပတ်နေစဉ် လောင်စာအသစ်ကို အောင်မြင်စွာ ထည့်သွင်းနိုင်ခဲ့ကြောင်း နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာများက ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ ဒီဖြစ်ရပ် ဟာ သန့်ရှင်းတဲ့ စွမ်းအင်နည်းပညာမှာ မှတ်တိုင်တစ်ခုဖြစ်လာပါတယ်။ ယူရေနီယမ်ထက် ပိုမိုဘေးကင်းပြီး ပမာဏပိုမိုကြွယ်ဝစွာ တွေ့ရှိရတဲ့ သိုရီယမ်ကို အသုံးပြုရေး နိုင်ငံတကာယှဉ်ပြိုင်ပွဲမှာ တရုတ်နိုင်ငံကို ရှေ့ တန်းသို့ တွန်းပို့လိုက်ခြင်းပဲဖြစ်တယ်လို့ “ဆောက်သ်ချိုင်းနားမောနင်းပို့စ်” (17 April 2025) က ရေးသားပါ တယ်။
..
သိုရီယမ်ဒြပ်စင်ဟာ ငွေရောင် သတ္တုတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး အတန်အသင့် ပျော့ပြောင်းပါတယ်။ အရွယ်အစားချင်းတူရင် ခဲသတ္တုထက် ပိုမိုလေးလံပြီး လေနဲ့ထိတွေ့တဲ့အခါ သံလွင်ရောင် ပြောင်းလဲသွားတတ်ပါတယ်။
.
၁၈၂၈-ခုနှစ် ဆွီဒင်ဓါတုသိပ္ပံပညာရှင်တစ်ဦးက သိုရီယမ်ကို တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ နော့ဒစ်တို့ရဲ့ "မိုးကြိုးနဲ့စစ်နတ် ဘုရား" Thor "သောရ်" ကို အစွဲပြုပြီး "သိုရီယမ်" လို့ အမည်ပေးခဲ့ပါတယ်။ Thor ဆိုတဲ့ အမည်ကိုတော့ ယနေ့ ခေတ် “မာဘယ်လ်စီးရီး” သိပ္ပံဆန်းကြယ် ဇာတ်လမ်းတွဲများကြောင့် လူသိများပါလိမ့်မယ်။
.
သိုရီယမ်ဟာ ရေဒီယိုသတ္တိကြွသတ္တုဖြစ်သော်လည်း ယူရေနီယံထက်စာလျှင် အလွန်နည်းပါးပါတယ်။ ခြောက် သွေ့တဲ့ လေထုမဲ့ပတ်ဝန်းကျင် (ဥပမာ - အာဂွန် ဓာတ်ငွေ့) မှာ စိတ်ချလုံခြုံစွာ သိမ်းဆည်းထားနိုင်ပါတယ်။ သိုရီယမ်ကို အသုံးပြုရန် ပြင်ဆင်မှု အထူးတလည် မလိုအပ်ပဲ Th-232 အဖြစ် တည်ငြိမ်စွာ ထားရှိနိုင်ပါတယ်။
.
ယူရေနီယမ်နဲ့ မတူဘဲ သိုရီယမ်ဟာ သဘာဝအတိုင်း နျူလီယာကွင်းဆက် တုံ့ပြန်မှု (chain reaction) ဖြစ် ပေါ်စေခြင်း မရှိတဲ့အတွက် မတော်တဆမီးလောင်/ပေါက်ကွဲ/ရေဒီယို ဓါတ်ရောင်ခြည်သင့်မှု အန္တရာယ် မရှိသလောက်နည်းပါးပါတယ်။ အပူချိန် အလွန်မြင့်မားတဲ့အခါ မီးမလောင်ပဲ ဓါတ်တိုးမှုသာ ဖြစ်စေတဲ့အတွက် လက်ရှိ နျူကလီယာဓါတ်ပေါင်း ဖိုများကဲ့သို့ အရည်ပျော်ကျခြင်း မဖြစ်နိုင်ပါဘူး
.
ယနေ့ခေတ် နျူကလီယာနည်းပညာသုံး ယူရေနီယံဟာ သိုယီယမ်ထက် ပိုမိုရှားပါးပြီး အဏုမြူလောင်စာ အဖြစ်အသုံးပြုနိုင်တဲ့ အိုင်ဆိုတုပ် U-235 ဖြစ်လာဖို့ ချဲ့ထွင်ပြုပြင်ပေးရပါတယ်။ သိုရီယမ်ကို နျုကလီယာ ပစ္စည်းအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့ရင် ထွက်ပေါ်လာတဲ့ ရေဒီယိုသတ္တိကြွစွန့်ပစ်ပစ္စည်း ပမာဏဟာ ယူရေနီယမ်နဲ့ ယှဉ်လျှင် အလွန်နည်းပါတယ်။ သက်တမ်းအားဖြင့်လည်း တိုတောင်းပြီး နှစ် ၅၀၀ အတွင်း သူ့ဖာသာ ၉၀% လျောနည်းသွားပါတယ်။
.
သဘာဝအလျောက် သိုရီယမ်ကို ယူရေနီယမ်ထက် ၃-၄ ဆ ပိုမိုပြီး ပေါများစွာတွေ့ရှိရပါတယ်။ အိန္ဒိယ၊ သြစ တြေးလျ၊ ဘရာဇီးနဲ့ အမေရိကန်တို့မှာ အဓိက တွေ့ရှိရပြီး အပူချိန်အလွန်မြင့်မားစွာ ပေးရတဲ့ မီးစာဖူးလို ပစ္စည်းများမှာ အသုံးပြုနေကြပါတယ်။
အောင်မြင်မှုကို ဧပြီလ ၈ ရက် တရုတ်သိပ္ပံအကယ်ဒမီမှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ တံခါးပိတ်အစည်း အဝေးတစ်ခုမှာ အဲ့ဒီ ပရောဂျက်ရဲ့ ဦးဆောင်သိပ္ပံပညာရှင် ရှူဟုန်ကျီးက ကြေညာခဲ့ကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံအနောက်ပိုင်း ဂိုဘီကန္တာ ရမှာ တည်ရှိတဲ့ အဲ့ဒီ စမ်းသပ်ဓာတ်ပေါင်းဖိုဟာ ရေဒီယိုသတ္တိကြွဒြပ်စင် သိုရီယမ်ကို လောင်စာအဖြစ် အသုံး ပြုထားကြောင်း၊ “အရည်ပျော်ဆား“ ကို လောင်စာသယ်ဆောင်တဲ့ ပစ္စည်းအဖြစ်၎င်း၊ အအေးခံပစ္စည်းအဖြစ်၎င်း အသုံးပြုပြီး အပူစွမ်းအင် ၂-မီဂွါဝပ်ကို တည်ငြိမ်စွာ ထုတ်လုပ်နိုင်တယ်လို့ သတင်းများက ဖော်ပြပါ၄င်တယ်။
အဲ့ဒီ နည်းပညာဟာ ဖန်လုံအိမ်ဓါတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုကြောင့် ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုကို ရှောင်ရှားလိုတဲ့ နောက်မျိုးဆက်အတွက် စွမ်းအင်တော်လှန်ရေးအဖြစ် ကျွမ်းကျင်သူအချို့က ရှု့မြင်ကြပြီး သီအိုရီအရ မွန်ဂို လီးယားအတွင်းပိုင်း သိုရီယမ်ကြွယ်ဝတဲ့ သတ္တုတွင်းတစ်ခုတည်းဖြင့်ပင် တရုတ်နိုင်ငံ၏ စွမ်း အင်လိုအပ်ချက်ကို နှစ်ပေါင်း ထောင်ချီ၍ ဖြည့်ဆည်းနိုင်မှာဖြစ်ကြောင်း၊ ရေဒီယိုသတ္တိကြွမှု နည်းပါးတဲ့ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများသာ ထွက်ရှိတဲ့အတွက် ကိုင်တွယ်ထိန်းသိမ်းရန် အလွန်လွယ်ကူကြောင်း သိရှိရပါတယ်။
ယခုအခါ တရုတ်နိုင်ငံဟာ "ကမ္ဘာ့အဆင့်မီ နည်းပညာများကို ဦးဆောင်နေပြီ" လို့ ဧပြီ ၈ ရက်နေ့အစည်းအဝေး မှာ ရှူဟုန်ကျီးက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း ကွမ်မင်း နေ့စဉ်သတင်းစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
..
#HtayOung, #OungMarine
.
https://www.scmp.com/news/china/science/article/3306933/no-quick-wins-china-has-worlds-first-operational-thorium-nuclear-reactor?module=inline&pgtype=article
===
South China Morning Post
‘No quick wins’: China has the world’s first operational thorium nuclear reactor
Team working on project reportedly achieves milestone by completing fuel reloading while experimental molten salt reactor was running.
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
(ဧပြီ-၂၅၊ ၂၀၂၅)
ယနေ့ မြန်မာနိုင်ငံမီးသတ်တပ်ဖွဲ့က
မန္တလေးမြို့၊ လမ်း (၃၀) ၇၀×၇၁ လမ်းကြားရှိ Golden City Hotel အဆောက်အအုံအား
ဖယ်ရှားရှင်းလင်းခြင်းနှင့် ရုပ်အလောင်းထုတ်ယူရေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိ
၁၁၂၂ နာရီတွင် သေဆုံး မ (၁) ဦး၏ ရုပ်အလောင်းနှင့်
၁၁၃၆ နာရီတွင် သေဆုံး ကျား(၁) ဦး၏ ရုပ်အလောင်းတို့အား ထုတ်ယူနိုင်ခဲ့ပါသည်။
Credit: Myanmar Fire Services Department
.
#HtayOung, #OungMatine
ယနေ့ မြန်မာနိုင်ငံမီးသတ်တပ်ဖွဲ့က
မန္တလေးမြို့၊ လမ်း (၃၀) ၇၀×၇၁ လမ်းကြားရှိ Golden City Hotel အဆောက်အအုံအား
ဖယ်ရှားရှင်းလင်းခြင်းနှင့် ရုပ်အလောင်းထုတ်ယူရေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိ
၁၁၂၂ နာရီတွင် သေဆုံး မ (၁) ဦး၏ ရုပ်အလောင်းနှင့်
၁၁၃၆ နာရီတွင် သေဆုံး ကျား(၁) ဦး၏ ရုပ်အလောင်းတို့အား ထုတ်ယူနိုင်ခဲ့ပါသည်။
Credit: Myanmar Fire Services Department
.
#HtayOung, #OungMatine
(ဧပြီ-၂၆၊ ၂၀၂၅) လာမည့် မေလတွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၌ SpaceX ၏ ဂြိုလ်တုဝန်ဆောင်မှုဆိုင်ရာ လုပ်ငန်း စဉ်များ စတင်မည်။ PayPal ကို ဒါကာ၏ ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေပေးငွေယူစနစ်များနှင့် ချိတ်ဆက်မည်
===
ကာတာနိုင်ငံ ဒိုဟာမြို့ Earthna Summit 2025 ကျင်းစဉ် SpaceX ရဲ့ နိုင်ငံတကာ ဆိုင်ရာပူးပေါင်းဆောင် ရွက်ရေး ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ လော်ရိန်း ဒရိုင်ယာက ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရ အကြံပေးအရာရှိချုပ် ဒေါက်တာမိုဟာမက် ယူနွတ်နဲ့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ အစည်းအဝေးပြင်ပမှာ တွေ့ဆုံခဲ့ပါတယ်။ အကြံပေးအရာရှိချုပ်နှင့် တွေ့ဆုံစဉ် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံမှာ SpaceX ဂြိုလ်တုဝန်ဆောင်မှုများ အသုံးပြုနိုင်ရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုရဲ့ နောက်ဆုံးအဆင့်များကို အဓိကထား ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း အကြံပေးအရာရှိချုပ်ရုံး သတင်းပြန်ကြားရေး လက်ထောက်အတွင်းရေးမှူးက ပြောပြတယ်လို့ “ဒါကာထရိုင်ဗြွန်း” (23 April 2025) က ရေးသားပါတယ်။
.
သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး၊ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုနဲ့ ရိုးရာအသိပညာများကို ပေါင်းစပ်ပြီး ရေရှည်တည်တန့်အောင်မြင်တဲ့ စိမ်းလန်းသော အနာဂတ်တည်ဆောက်ရေး၊ ကမ္ဘာ့လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလုံး ပါဝင်တာဝန်ယူ/တာဝန်ခံမှုကို ဆွေးနွေးရန်ရည်ရည်ရွယ်ပြီး ကာတာနိုင်ငံ ဒိုဟာမြို့မှာ “Earthna Summit 2025” ကို ကျင်းပခဲ့တယ်။ အာရဗီ ဘာသာ “အတ့်သ်နာ” (ငါတို့ရဲ့ကမ္ဘာမြေ) လို့ အဓိပ္ပါယ်ရတဲ့ အဲ့ဒီဆွေးနွေးပွဲမှာ နိုင်ငံတကာအစိုးရကိုယ်စားလှယ်များ၊ ကုလသမဂ္ဂနဲ့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနဲ့ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများ တက်ရောက်ခဲ့ကြရာမှာ အမေရိကန် SpaceX ကုမ္ပဏီလည်း ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံပေါင်း ၁၀၀ ကျော် မှ အဖွဲ့အစည်း ၄၀၀ ကျော်တို့က ဆွေးနွေးပွဲတက်ရောက်ခဲ့ခြင်းဟာ Earthna Summit 2025 ရဲ့ ကမ္ဘာ့ အတိုင်းအတာအထိ ကျယ်ပြန့်မှုကို ဖော်ပြနေသလိုရှိခဲ့ပါတယ်။
.
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံမှာ ဂြိုလ်တုဝန်ဆောင်မှုများ အသုံးပြုနိုင်ရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ယူနွတ်အစိုးရရဲ့ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုတွေဟာ တိုးတက်မှုရှိကြောင်း အယ်လွန်မက်စ်နဲ့ နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကျော်ကြာ လက်တွဲအလုပ်လုပ်ခဲ့သူ လော်ရိန်း ဒရိုင်ယာက ဝန်ခံတယ်လို့ အကြံပေးအရာရှိချုပ်ရုံး သတင်းပြန်ကြားရေး လက်ထောက်အတွင်း ရေးမှူးက ဆိုပါတယ်။ မေလအတွင်း နည်းပညာဆိုင်ရာလုပ်ငန်းစဉ်များ အချိန်ပြည့်အသင့်ရှိရန် SpaceX က အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ကို တာဝန်ပေးထားပြီး အကောင်အထည်ပေါ်ရန် အလွန်နီးကပ်နေပြီဖြစ်ကြောင်း လော်ရိန်းက အကြံပေးအရာရှိချုပ်ကို အသိပေးပါတယ်။
.
ဒီကိစ္စဟာ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများအကြား စိတ်လှုပ်ရှားစရာ ဖြစ်ခဲ့ရကြောင်း အကြံပေးအရာရှိချုပ် ယူနွတ်က ပြန်လည် ပြောဆိုပြီး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံအတွက် တကယ့် ဧရာမ သတင်းကောင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်သူများဟာ ဂြိုလ်တုဝန်ဆောင်မှုအကြောင်းကို အမျိုးမျိုး ခန့်မှန်းပြောဆိုနေကြပြီး အကောင်အထည်ပေါ်လာတဲ့အခါ အကြီးအကျယ် ချီးကျူးကြလိမ့်မယ်လို့ မှတ်ချက်ပေးကြောင်း သိရှိရပါတယ်။
..
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ Space X တို့ရဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဟာ နည်းပညာဆိုင်ရာစမ်းသပ်လုပ်ငန်းများနဲ့ စတင်မည်ဖြစ်ပြီး နောက်ဆုံးပြဿနာအချို့ဖြေရှင်းပြီးပါက အပြည့်အဝအကောင်အထည်ပေါ်လာလိမ့်မယ်လို့ မျှော် လင့်ရပါတယ်။
.
အယ်လွန်မက်စ် တည်ထောင်ခဲ့တဲ့ PayPal ကိုလည်း “SpaceX ပဏာမခြေလှမ်း” လို့ လူသိများတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေပေးငွေယူများမှာ အသုံးပြုနိုင်ဖို့ စမ်းသပ်စစ်ဆေးလျက်ရှိပါတယ်။ အဲ့ဒီအစီအစဉ် ကလည်း မူလအစတည်းက စနစ်တကျ စီစဉ်ချမှတ်ထားတဲ့ လုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်တယ်လို့ လော်ရိန်းဒရိုင်ယာက ပြောပါတယ်။
.
SpaceX ရဲ့ နိုင်ငံတကာ ဆိုင်ရာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ လော်ရိန်း ဒရိုင်ယာနဲ့ ကြားဖြတ်အစိုးရ အကြံပေးအရာရှိချုပ်တို့ တွေ့ဆုံရာမှာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံခြားရေးရာမှူးကြီး၊ အမျိုးသားလုံခြုံရေးမှူးကြီး၊ ကုလသမဂ္ဂ ရေရှည်တည်တန့်မည့် ဖွံ့ဖြိူးရေး ရည်မှန်းချက်များဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းရေးမှူးနဲ့ အကြီးတန်းအရာရှိများ တက်ရောက်ကြတယ်လို့ သတင်းမှာ ဖော်ပြပါတယ်။
.
#HtayOung, #OungMarine
.
https://www.dhakatribune.com/bangladesh/foreign-affairs/379442/spacex-technical-launch-in-bangladesh-by-may
===
ကာတာနိုင်ငံ ဒိုဟာမြို့ Earthna Summit 2025 ကျင်းစဉ် SpaceX ရဲ့ နိုင်ငံတကာ ဆိုင်ရာပူးပေါင်းဆောင် ရွက်ရေး ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ လော်ရိန်း ဒရိုင်ယာက ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရ အကြံပေးအရာရှိချုပ် ဒေါက်တာမိုဟာမက် ယူနွတ်နဲ့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ အစည်းအဝေးပြင်ပမှာ တွေ့ဆုံခဲ့ပါတယ်။ အကြံပေးအရာရှိချုပ်နှင့် တွေ့ဆုံစဉ် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံမှာ SpaceX ဂြိုလ်တုဝန်ဆောင်မှုများ အသုံးပြုနိုင်ရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုရဲ့ နောက်ဆုံးအဆင့်များကို အဓိကထား ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း အကြံပေးအရာရှိချုပ်ရုံး သတင်းပြန်ကြားရေး လက်ထောက်အတွင်းရေးမှူးက ပြောပြတယ်လို့ “ဒါကာထရိုင်ဗြွန်း” (23 April 2025) က ရေးသားပါတယ်။
.
သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး၊ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုနဲ့ ရိုးရာအသိပညာများကို ပေါင်းစပ်ပြီး ရေရှည်တည်တန့်အောင်မြင်တဲ့ စိမ်းလန်းသော အနာဂတ်တည်ဆောက်ရေး၊ ကမ္ဘာ့လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလုံး ပါဝင်တာဝန်ယူ/တာဝန်ခံမှုကို ဆွေးနွေးရန်ရည်ရည်ရွယ်ပြီး ကာတာနိုင်ငံ ဒိုဟာမြို့မှာ “Earthna Summit 2025” ကို ကျင်းပခဲ့တယ်။ အာရဗီ ဘာသာ “အတ့်သ်နာ” (ငါတို့ရဲ့ကမ္ဘာမြေ) လို့ အဓိပ္ပါယ်ရတဲ့ အဲ့ဒီဆွေးနွေးပွဲမှာ နိုင်ငံတကာအစိုးရကိုယ်စားလှယ်များ၊ ကုလသမဂ္ဂနဲ့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနဲ့ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများ တက်ရောက်ခဲ့ကြရာမှာ အမေရိကန် SpaceX ကုမ္ပဏီလည်း ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံပေါင်း ၁၀၀ ကျော် မှ အဖွဲ့အစည်း ၄၀၀ ကျော်တို့က ဆွေးနွေးပွဲတက်ရောက်ခဲ့ခြင်းဟာ Earthna Summit 2025 ရဲ့ ကမ္ဘာ့ အတိုင်းအတာအထိ ကျယ်ပြန့်မှုကို ဖော်ပြနေသလိုရှိခဲ့ပါတယ်။
.
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံမှာ ဂြိုလ်တုဝန်ဆောင်မှုများ အသုံးပြုနိုင်ရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ယူနွတ်အစိုးရရဲ့ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုတွေဟာ တိုးတက်မှုရှိကြောင်း အယ်လွန်မက်စ်နဲ့ နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကျော်ကြာ လက်တွဲအလုပ်လုပ်ခဲ့သူ လော်ရိန်း ဒရိုင်ယာက ဝန်ခံတယ်လို့ အကြံပေးအရာရှိချုပ်ရုံး သတင်းပြန်ကြားရေး လက်ထောက်အတွင်း ရေးမှူးက ဆိုပါတယ်။ မေလအတွင်း နည်းပညာဆိုင်ရာလုပ်ငန်းစဉ်များ အချိန်ပြည့်အသင့်ရှိရန် SpaceX က အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ကို တာဝန်ပေးထားပြီး အကောင်အထည်ပေါ်ရန် အလွန်နီးကပ်နေပြီဖြစ်ကြောင်း လော်ရိန်းက အကြံပေးအရာရှိချုပ်ကို အသိပေးပါတယ်။
.
ဒီကိစ္စဟာ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများအကြား စိတ်လှုပ်ရှားစရာ ဖြစ်ခဲ့ရကြောင်း အကြံပေးအရာရှိချုပ် ယူနွတ်က ပြန်လည် ပြောဆိုပြီး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံအတွက် တကယ့် ဧရာမ သတင်းကောင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်သူများဟာ ဂြိုလ်တုဝန်ဆောင်မှုအကြောင်းကို အမျိုးမျိုး ခန့်မှန်းပြောဆိုနေကြပြီး အကောင်အထည်ပေါ်လာတဲ့အခါ အကြီးအကျယ် ချီးကျူးကြလိမ့်မယ်လို့ မှတ်ချက်ပေးကြောင်း သိရှိရပါတယ်။
..
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ Space X တို့ရဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဟာ နည်းပညာဆိုင်ရာစမ်းသပ်လုပ်ငန်းများနဲ့ စတင်မည်ဖြစ်ပြီး နောက်ဆုံးပြဿနာအချို့ဖြေရှင်းပြီးပါက အပြည့်အဝအကောင်အထည်ပေါ်လာလိမ့်မယ်လို့ မျှော် လင့်ရပါတယ်။
.
အယ်လွန်မက်စ် တည်ထောင်ခဲ့တဲ့ PayPal ကိုလည်း “SpaceX ပဏာမခြေလှမ်း” လို့ လူသိများတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေပေးငွေယူများမှာ အသုံးပြုနိုင်ဖို့ စမ်းသပ်စစ်ဆေးလျက်ရှိပါတယ်။ အဲ့ဒီအစီအစဉ် ကလည်း မူလအစတည်းက စနစ်တကျ စီစဉ်ချမှတ်ထားတဲ့ လုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်တယ်လို့ လော်ရိန်းဒရိုင်ယာက ပြောပါတယ်။
.
SpaceX ရဲ့ နိုင်ငံတကာ ဆိုင်ရာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ လော်ရိန်း ဒရိုင်ယာနဲ့ ကြားဖြတ်အစိုးရ အကြံပေးအရာရှိချုပ်တို့ တွေ့ဆုံရာမှာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံခြားရေးရာမှူးကြီး၊ အမျိုးသားလုံခြုံရေးမှူးကြီး၊ ကုလသမဂ္ဂ ရေရှည်တည်တန့်မည့် ဖွံ့ဖြိူးရေး ရည်မှန်းချက်များဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းရေးမှူးနဲ့ အကြီးတန်းအရာရှိများ တက်ရောက်ကြတယ်လို့ သတင်းမှာ ဖော်ပြပါတယ်။
.
#HtayOung, #OungMarine
.
https://www.dhakatribune.com/bangladesh/foreign-affairs/379442/spacex-technical-launch-in-bangladesh-by-may
Dhaka Tribune
SpaceX technical launch in Bangladesh by May, VP tells Yunus
Lauren Dreyer, Vice-President for Global Engagement at SpaceX, met Bangladesh's Chief Adviser Professor Muhammad Yunus on the sidelines of the Earthna Summit in Doha on Wednesday. Their discussion centred on the final stages of the collaboration that is set…
(၂၆ ဧပြီ ၂ဝ၂၅) ယနေ့ နံနက် ၀၅၃၀ နာရီအချိန်
စလင်းမြို့နယ် ဆင်ကြုံးလုံခြုံရေးဂိတ်အား အကြမ်းဖက်သမားတို့က ဝိုင်းပတ် တိုက်ခိုက်လျက်ရှိ
.
#HtayOung #OungMarine
စလင်းမြို့နယ် ဆင်ကြုံးလုံခြုံရေးဂိတ်အား အကြမ်းဖက်သမားတို့က ဝိုင်းပတ် တိုက်ခိုက်လျက်ရှိ
.
#HtayOung #OungMarine
(ဧပြီ ၂၆၊ ၂ဝ၂၅)ကက်ရှ်မီးယား ပါဟယ်လ်ဂမ် ပစ်ခတ်မှုဟာ နိုင်ငံကြီးတွေ လက်သပ်မွေးထားတဲ့ Proxy war လားဆိုတာ
လက်လှမ်းမီသမျှ အချက်အလက် လိုက်လံရှာဖွေ ရေးသားနေပါတယ်၊ ယခု အွန်လိုင်းမှာ အရမ်းကာရော ဝေဖန်ပြောဆိုသူများနဲ့ အများကြီးကွဲလွဲနိုင်ပါတယ်
ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံနဲ့ အဝေးကြီး ဆိုပေမယ့် သတိထားရမယ့် ဆင်တူရိုးမှားတွေလဲ တွေ့ရတယ်
အပေါ်ယံ ကြည့်လိုက်ရင် ထောကင်ကဲ လက်မည်းကြီးလိုလို CIA ကြိုးကိုင်သလိုလို ထင်ရတယ်
ထင်ရလောက်တဲ့ နောက်ခံရာဇဝင်လည်း ရှိနေတယ်၊
ဒါပေမယ် မဖြစ်နိုင်ဖို့က ရာနှုန်းများတယ်
ဒါဆို ဘာ့ကြောင့်ဖြစ်လဲ အနီးစပ်ဆုံး အဖြေရှာရတော့မယ်
ဒါပေမယ့် မက်ပြီး မီးပျက်သွားလို့ တစ်ပိုင်းတစ်စ ရပ်ထားရပါကြောင်း
.
#HtayOung #OungMarine
လက်လှမ်းမီသမျှ အချက်အလက် လိုက်လံရှာဖွေ ရေးသားနေပါတယ်၊ ယခု အွန်လိုင်းမှာ အရမ်းကာရော ဝေဖန်ပြောဆိုသူများနဲ့ အများကြီးကွဲလွဲနိုင်ပါတယ်
ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံနဲ့ အဝေးကြီး ဆိုပေမယ့် သတိထားရမယ့် ဆင်တူရိုးမှားတွေလဲ တွေ့ရတယ်
အပေါ်ယံ ကြည့်လိုက်ရင် ထောကင်ကဲ လက်မည်းကြီးလိုလို CIA ကြိုးကိုင်သလိုလို ထင်ရတယ်
ထင်ရလောက်တဲ့ နောက်ခံရာဇဝင်လည်း ရှိနေတယ်၊
ဒါပေမယ် မဖြစ်နိုင်ဖို့က ရာနှုန်းများတယ်
ဒါဆို ဘာ့ကြောင့်ဖြစ်လဲ အနီးစပ်ဆုံး အဖြေရှာရတော့မယ်
ဒါပေမယ့် မက်ပြီး မီးပျက်သွားလို့ တစ်ပိုင်းတစ်စ ရပ်ထားရပါကြောင်း
.
#HtayOung #OungMarine
(ဧပြီ-၂၆၊ ၂ဝ၂၅) စပါးဈေးကျလို့ မိုးစပါး မစိုက်နိုင်လောက်အောင် လယ်သမားတွေ အခက်တွေ့နေကြပေမယ့်
ဆန်ဈေးက လုံးဝ မကျဘူး ဗျို့
ကုန်ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်ရေး အဘတွေ အိပ်ပျော်နေ
.
.
#HtayOung #OungMarine
ဆန်ဈေးက လုံးဝ မကျဘူး ဗျို့
ကုန်ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်ရေး အဘတွေ အိပ်ပျော်နေ
.
.
#HtayOung #OungMarine
(ဧပြီ-၂၆၊ ၂၀၂၅) အိန္ဒိယ-ပါကစ္စတန် စစ်ခင်းရမည့် ကက်ရှ်မီးယားပစ်ခတ်မှုဖြစ်စဉ် Proxy War လား ဘာသာရေးစစ်သွေးကြွတို့ရဲ့ တိုက်ပွဲခေါ်သံလား
===
၂၀၂၅-ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၂-ရက်နေ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း ဂျမူး-ကက်ရှ်မီးယားဒေသ အန်နန့်နက်ခရိုင် ပါ ဟယ်လ်ဂမ်မြို့ မှ ၄-မိုင်ကျော်အကွာအဝေးရှိ “ဘိုင်ဆာရမ်_ချိုင့်ဝှမ်း မြက်ခင်းပြင်” အတွင်း စစ်သွေးကြွ ၅-ဦး ဝင်ရောက်လာခဲ့ပါတယ်။ ခြေလျင် သို့မဟုတ် မြင်းစီးပြီးသာ ဝင်ရောက်နိုင်တဲ့ အဲ့ဒီနေရာလေးဟာ ရေပန်းစား တဲ့ အပန်းဖြေနေရာတစ်ခုဖြစ်ပြီး ပတ်ပတ်လည်မှာ ထူထပ်တဲ့ ထင်းရူးတောများက ဝန်းရံထားပါတယ်။
.
စစ်ပုံစံယူနီဖောင်းများ ဝတ်ဆင်ထားတဲ့ စစ်သွေးကြွ ၅-ဦးဟာ M4 ကာဘိုင်များနဲ့ AK-47 မောင်းပြန်သေနတ် များကို ကိုင်ဆောင်ထားကြပါတယ်။ သူတို့ဟာ အမျိုးသမီးများအပါအဝင် မြက်ခင်းပြင်အတွင်းရောက်ရှိနေသူ များကို အမည်-ကိုးကွယ်ရာ ဘာသာတရားနဲ့ပတ်သက်လို့ တစ်ဦးချင်းစီ မေးမြန်းခဲ့ကြောင်း၊ ဘာသာရေး ကျမ်းစာကို ရွတ်ဆိုခိုင်းပြီး အမျိုးသားများကို ဘောင်းဘီချွတ်ပြခိုင်းခဲ့ကြောင်း၊ အဲ့ဒီနောက် လူရွေးပြီး သွေးအေး အေးနဲ့ အနီးကပ်ပစ်ဿတ်ခဲ့တယ်လို့ အသက်ဘေးမှ လွတ်မြောက်လာသူများက ပြောပြကြောင်း နိုင်ငံတကာ မီဒီယာများက ဖော်ပြနေကြပါတယ်။
.
အိန္ဒိယပြည်နယ်အများအပြားမှ ၂၃-ဦး၊ ဂျမူးနဲ့ ကက်ရှ်မီးယားဒေသခံ ၁-ဦး၊ နီပေါနဲ့ ယူအေအီးနိုင်ငံမှ ပြည်ပခ ရီးသွား ၂-ဦးအပါအဝင် ဟိန္ဒူဘာသာဝင် အနည်း ၂၆-ဦး သေဆုံးပြီး လူ ၂၀-ကျော် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပါတယ်။ သေ ဆုံးသူ အိန္ဒိယနိုင်ငံသားများမှာ အစိုးရအရာရှိ ၃-ဦး၊ လေတပ်နဲ့ ရေတပ်မှ အရာရှိများ၊ ထောက်လှမ်းရေးဗျူရိုမှ အရာရှိတစ်ဦး ပါဝင်ပါတယ်။
.
အခင်းဖြစ်ပွားရာ ဧရိယာကို ယာယီတားမြစ်နယ်မြေသတ်မှတ်ပြီး အိန္ဒိယစစ်တပ်၊ အရံတပ်၊ ဂျမူး-ကက်ရှ်မီး ယား ရဲတပ်ဖွဲ့က စစ်ဆင်ရေး စတင်ခဲ့ရာမှာ ရဟတ်ယာဉ်များလည်း ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒဏ်ရာရရှိသူများမှ ၁၁-ဦးသာ ကနဦး ကယ်တင်နိုင်ခဲ့ပြီး အသက်ဘေးမှ ထွက်ပြေးလာသူများကို လိုက်လံရှာဖွေခဲ့ရပါတယ်။ လွတ် မြောက်သွားတဲ့ သေနတ်သမားကို လိုက်လံရှင်းလင်းစဉ် အိန္ဒိယစစ်သား ၁-ဦးသေဆုံးပြီး အခြား ၂-ဦး ဒဏ်ရာရ ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒီဖြစ်ရပ်ဟာ သေနတ်သမား ၉-ဦးအပါအဝင် လူပေါင်း ၁၇၅-ဦးသေဆုံးခဲ့ရတဲ့ ၂၀၀၈-ခုနှစ် မွန် ဘိုင်းတိုက်ခိုက်မှု 26/11 နောက်ပိုင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ သွေးထွက်သံယိုမှုအများဆုံး လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခအဖြစ် မှတ်တမ်းဝင် သွားခဲ့ပါတယ်။
.
ကုလသမဂ္ဂက အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် သတ်မှတ်ထားတဲ့ “လက်ရှ်ခါ_အီး_တိုင်ဘာ” အဖွဲ့က ပါ ဟယ်လ်ဂမ်တိုက်ခိုက်မှုဟာ သူတို့ “ခုခံရေးတပ်ဦး” (TRF) ရဲ့ လက်ချက်ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာပါတယ်။ အယ်လ်ကိုင်ဒါ အိုစမာဘင်လာဒင်နဲ့တောင် အဆက်အသွယ်ရှိခဲ့ဖူးတယ်ဆိုတဲ့ အဲ့ဒီ အစ္စလာမ်မစ်သဘောထား တင်းမာသူတွေဟာ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံအတွင်းမှာ အခြေစိုက်ပြီး ပါကစ္စတန်စစ်ထောက်လှမ်းရေး ISI ဆက်နွယ်နေ တယ်လို့ ဗြိတိန် MI6 အမေရိကန် CIA အိန္ဒိယ RAW ထောက်လှမ်းရေးက အတည်ပြုထားပါတယ်။
.
ယခုဖြစ်စဉ်မှာ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ ပါဝင်ပတ်သက်နေတယ်လို့ အိန္ဒိယက အတိအလင်း စွပ်စွဲပြီး “၁၉၆၀-ခုနှစ် အိန္ဒူမြစ်ရေ သဘောတူညီချက်” ကို ရပ်ဆိုင်းမယ်လို့ ခြိမ်းခြောက်ပါတယ်။ နယ်စပ်ပိတ်ဆို့ခြင်း၊ လေယာဉ်ခရီး စဉ်များ ဖျက်သိမ်းခြင်း၊ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံသားများကို ဗီဇာရပ်ဆိုင်းပြီး သံတမန်များကို နှင်ထုတ်ခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့ ပြီး ကက်ရှ်မီးယားဒေသအတွင်း အိန္ဒိယစစ်တပ်က TRF အဖွဲ့ဝင်များရဲ့ နေအိမ်တွေကို ဖျက်ဆီးခဲ့ပါတယ်။
.
အကြမ်းဖက်သမားနဲ့ ဆက်နွယ်ကြောင်း နယူးဒေလီရဲ့ ပြောဆိုချက်တွေကို ပါကစ္စတန်က ငြင်းဆိုလိုက်ပြီး အိန္ဒိယသံတမန်များကို နှင်ထုတ်ခြင်း၊ ဗီဇာရပ်ဆိုင်းခြင်း၊ လေကြောင်း ခရီးစဉ်များ ဖျက်သိမ်းပြီး ဝေဟင်ကန့် သတ်ခြင်းများနဲ့ တုန့်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ တောင်အာရှဒေသရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးအမှတ်အသား ဖြစ်တဲ့ အိန္ဒူမြစ်ရေစာ ချုပ်ကို အိန္ဒိယက တစ်ဖက်သပ် ရပ်ဆိုင်းခဲ့ရင် စစ်ရေးလုပ်ရပ်အဖြစ် သတ်မှတ်မယ်လို့ ကြေညာခဲ့ပါတယ်။
.
ကက်ရှ်မီးယားဟာ တောင်အာရှဒေသရဲ့ ယမ်းအိုးကြီး ဖြစ်နေခဲ့တာ ၁၉၄၇-ခုနှစ်တည်းက ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီအ ချိန် အိန္ဒိယတိုက်ငယ်ကို လွတ်လပ်ရေးပေးရတော့မယ့် ဗြိတိသျှတို့ဟာ တိုင်းပြည်နယ်နိမိတ်အဖြစ် ရေမြေပထ ဝီဝင်အနေအထားကို အခြေမခံပဲ ဟိန္ဒူ-မွတ်စလင် ဘာသာရေးကွဲပြားအရ နယ်ခြားသတ်မှတ်ရာက စတင်ခဲ့ ပါတယ်။ အဲ့ဒီအချိန် ကက်ရှ်မီးယားစော်ဘွားဟာ ဟိန္ဒူအိန္ဒိယနဲ့ ပေါင်းစည်းရန် သဘောတူညီခဲ့ပေမယ့်နေ ထိုင်သူ အများစု ၇၇% ဟာ မွတ်စလင်များ ဖြစ်နေပါတယ်။ လွတ်လပ်ရေးရရှိပြီး ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်အ ကြာ ၁၉၄၇-ခုနှစ် စက်တင်ဘာလမှာ ကက်ရှ်မီးယားကို ပါကစ္စတန်ဘက်မှ လက်နက်ကိုင်များနဲ့ လူမျိုးစုများက ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခြင်းဖြင့် “ပထမအကြိမ် အိန္ဒိယ-ပါကစ္စတန်စစ်ပွဲ’ ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။
ကုလသမဂ္ဂ ကြားဝင် ဖြန်ဖြေမှုနဲ့ စစ်ပွဲရပ်ဆိုင်းသွားပေမယ့် ကက်ရှ်မီးယားဟာ နှစ်နိုင်ငံအသီးသီး ပိုင်းခြား ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ အငြင်းပွား နယ်မြေဖြစ်သွားပါတယ်။ ဘာသာတူ ပါကစ္စတန်နေသူများအတွက် ဂျမူးနဲ့ ကက်ရှ်မီးယားဟာ အိန္ဒိယကျူးကျော်ခံရတဲ့ “ဒဏ်ရာရ ကက်ရှ်မီးယား” အဖြစ် ဂရုဏာသက်ကြပါတယ်။
===
၂၀၂၅-ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၂-ရက်နေ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း ဂျမူး-ကက်ရှ်မီးယားဒေသ အန်နန့်နက်ခရိုင် ပါ ဟယ်လ်ဂမ်မြို့ မှ ၄-မိုင်ကျော်အကွာအဝေးရှိ “ဘိုင်ဆာရမ်_ချိုင့်ဝှမ်း မြက်ခင်းပြင်” အတွင်း စစ်သွေးကြွ ၅-ဦး ဝင်ရောက်လာခဲ့ပါတယ်။ ခြေလျင် သို့မဟုတ် မြင်းစီးပြီးသာ ဝင်ရောက်နိုင်တဲ့ အဲ့ဒီနေရာလေးဟာ ရေပန်းစား တဲ့ အပန်းဖြေနေရာတစ်ခုဖြစ်ပြီး ပတ်ပတ်လည်မှာ ထူထပ်တဲ့ ထင်းရူးတောများက ဝန်းရံထားပါတယ်။
.
စစ်ပုံစံယူနီဖောင်းများ ဝတ်ဆင်ထားတဲ့ စစ်သွေးကြွ ၅-ဦးဟာ M4 ကာဘိုင်များနဲ့ AK-47 မောင်းပြန်သေနတ် များကို ကိုင်ဆောင်ထားကြပါတယ်။ သူတို့ဟာ အမျိုးသမီးများအပါအဝင် မြက်ခင်းပြင်အတွင်းရောက်ရှိနေသူ များကို အမည်-ကိုးကွယ်ရာ ဘာသာတရားနဲ့ပတ်သက်လို့ တစ်ဦးချင်းစီ မေးမြန်းခဲ့ကြောင်း၊ ဘာသာရေး ကျမ်းစာကို ရွတ်ဆိုခိုင်းပြီး အမျိုးသားများကို ဘောင်းဘီချွတ်ပြခိုင်းခဲ့ကြောင်း၊ အဲ့ဒီနောက် လူရွေးပြီး သွေးအေး အေးနဲ့ အနီးကပ်ပစ်ဿတ်ခဲ့တယ်လို့ အသက်ဘေးမှ လွတ်မြောက်လာသူများက ပြောပြကြောင်း နိုင်ငံတကာ မီဒီယာများက ဖော်ပြနေကြပါတယ်။
.
အိန္ဒိယပြည်နယ်အများအပြားမှ ၂၃-ဦး၊ ဂျမူးနဲ့ ကက်ရှ်မီးယားဒေသခံ ၁-ဦး၊ နီပေါနဲ့ ယူအေအီးနိုင်ငံမှ ပြည်ပခ ရီးသွား ၂-ဦးအပါအဝင် ဟိန္ဒူဘာသာဝင် အနည်း ၂၆-ဦး သေဆုံးပြီး လူ ၂၀-ကျော် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပါတယ်။ သေ ဆုံးသူ အိန္ဒိယနိုင်ငံသားများမှာ အစိုးရအရာရှိ ၃-ဦး၊ လေတပ်နဲ့ ရေတပ်မှ အရာရှိများ၊ ထောက်လှမ်းရေးဗျူရိုမှ အရာရှိတစ်ဦး ပါဝင်ပါတယ်။
.
အခင်းဖြစ်ပွားရာ ဧရိယာကို ယာယီတားမြစ်နယ်မြေသတ်မှတ်ပြီး အိန္ဒိယစစ်တပ်၊ အရံတပ်၊ ဂျမူး-ကက်ရှ်မီး ယား ရဲတပ်ဖွဲ့က စစ်ဆင်ရေး စတင်ခဲ့ရာမှာ ရဟတ်ယာဉ်များလည်း ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒဏ်ရာရရှိသူများမှ ၁၁-ဦးသာ ကနဦး ကယ်တင်နိုင်ခဲ့ပြီး အသက်ဘေးမှ ထွက်ပြေးလာသူများကို လိုက်လံရှာဖွေခဲ့ရပါတယ်။ လွတ် မြောက်သွားတဲ့ သေနတ်သမားကို လိုက်လံရှင်းလင်းစဉ် အိန္ဒိယစစ်သား ၁-ဦးသေဆုံးပြီး အခြား ၂-ဦး ဒဏ်ရာရ ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒီဖြစ်ရပ်ဟာ သေနတ်သမား ၉-ဦးအပါအဝင် လူပေါင်း ၁၇၅-ဦးသေဆုံးခဲ့ရတဲ့ ၂၀၀၈-ခုနှစ် မွန် ဘိုင်းတိုက်ခိုက်မှု 26/11 နောက်ပိုင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ သွေးထွက်သံယိုမှုအများဆုံး လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခအဖြစ် မှတ်တမ်းဝင် သွားခဲ့ပါတယ်။
.
ကုလသမဂ္ဂက အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် သတ်မှတ်ထားတဲ့ “လက်ရှ်ခါ_အီး_တိုင်ဘာ” အဖွဲ့က ပါ ဟယ်လ်ဂမ်တိုက်ခိုက်မှုဟာ သူတို့ “ခုခံရေးတပ်ဦး” (TRF) ရဲ့ လက်ချက်ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာပါတယ်။ အယ်လ်ကိုင်ဒါ အိုစမာဘင်လာဒင်နဲ့တောင် အဆက်အသွယ်ရှိခဲ့ဖူးတယ်ဆိုတဲ့ အဲ့ဒီ အစ္စလာမ်မစ်သဘောထား တင်းမာသူတွေဟာ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံအတွင်းမှာ အခြေစိုက်ပြီး ပါကစ္စတန်စစ်ထောက်လှမ်းရေး ISI ဆက်နွယ်နေ တယ်လို့ ဗြိတိန် MI6 အမေရိကန် CIA အိန္ဒိယ RAW ထောက်လှမ်းရေးက အတည်ပြုထားပါတယ်။
.
ယခုဖြစ်စဉ်မှာ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ ပါဝင်ပတ်သက်နေတယ်လို့ အိန္ဒိယက အတိအလင်း စွပ်စွဲပြီး “၁၉၆၀-ခုနှစ် အိန္ဒူမြစ်ရေ သဘောတူညီချက်” ကို ရပ်ဆိုင်းမယ်လို့ ခြိမ်းခြောက်ပါတယ်။ နယ်စပ်ပိတ်ဆို့ခြင်း၊ လေယာဉ်ခရီး စဉ်များ ဖျက်သိမ်းခြင်း၊ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံသားများကို ဗီဇာရပ်ဆိုင်းပြီး သံတမန်များကို နှင်ထုတ်ခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့ ပြီး ကက်ရှ်မီးယားဒေသအတွင်း အိန္ဒိယစစ်တပ်က TRF အဖွဲ့ဝင်များရဲ့ နေအိမ်တွေကို ဖျက်ဆီးခဲ့ပါတယ်။
.
အကြမ်းဖက်သမားနဲ့ ဆက်နွယ်ကြောင်း နယူးဒေလီရဲ့ ပြောဆိုချက်တွေကို ပါကစ္စတန်က ငြင်းဆိုလိုက်ပြီး အိန္ဒိယသံတမန်များကို နှင်ထုတ်ခြင်း၊ ဗီဇာရပ်ဆိုင်းခြင်း၊ လေကြောင်း ခရီးစဉ်များ ဖျက်သိမ်းပြီး ဝေဟင်ကန့် သတ်ခြင်းများနဲ့ တုန့်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ တောင်အာရှဒေသရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးအမှတ်အသား ဖြစ်တဲ့ အိန္ဒူမြစ်ရေစာ ချုပ်ကို အိန္ဒိယက တစ်ဖက်သပ် ရပ်ဆိုင်းခဲ့ရင် စစ်ရေးလုပ်ရပ်အဖြစ် သတ်မှတ်မယ်လို့ ကြေညာခဲ့ပါတယ်။
.
ကက်ရှ်မီးယားဟာ တောင်အာရှဒေသရဲ့ ယမ်းအိုးကြီး ဖြစ်နေခဲ့တာ ၁၉၄၇-ခုနှစ်တည်းက ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီအ ချိန် အိန္ဒိယတိုက်ငယ်ကို လွတ်လပ်ရေးပေးရတော့မယ့် ဗြိတိသျှတို့ဟာ တိုင်းပြည်နယ်နိမိတ်အဖြစ် ရေမြေပထ ဝီဝင်အနေအထားကို အခြေမခံပဲ ဟိန္ဒူ-မွတ်စလင် ဘာသာရေးကွဲပြားအရ နယ်ခြားသတ်မှတ်ရာက စတင်ခဲ့ ပါတယ်။ အဲ့ဒီအချိန် ကက်ရှ်မီးယားစော်ဘွားဟာ ဟိန္ဒူအိန္ဒိယနဲ့ ပေါင်းစည်းရန် သဘောတူညီခဲ့ပေမယ့်နေ ထိုင်သူ အများစု ၇၇% ဟာ မွတ်စလင်များ ဖြစ်နေပါတယ်။ လွတ်လပ်ရေးရရှိပြီး ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်အ ကြာ ၁၉၄၇-ခုနှစ် စက်တင်ဘာလမှာ ကက်ရှ်မီးယားကို ပါကစ္စတန်ဘက်မှ လက်နက်ကိုင်များနဲ့ လူမျိုးစုများက ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခြင်းဖြင့် “ပထမအကြိမ် အိန္ဒိယ-ပါကစ္စတန်စစ်ပွဲ’ ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။
ကုလသမဂ္ဂ ကြားဝင် ဖြန်ဖြေမှုနဲ့ စစ်ပွဲရပ်ဆိုင်းသွားပေမယ့် ကက်ရှ်မီးယားဟာ နှစ်နိုင်ငံအသီးသီး ပိုင်းခြား ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ အငြင်းပွား နယ်မြေဖြစ်သွားပါတယ်။ ဘာသာတူ ပါကစ္စတန်နေသူများအတွက် ဂျမူးနဲ့ ကက်ရှ်မီးယားဟာ အိန္ဒိယကျူးကျော်ခံရတဲ့ “ဒဏ်ရာရ ကက်ရှ်မီးယား” အဖြစ် ဂရုဏာသက်ကြပါတယ်။
ယခုအခင်းဖြစ်ပွားရာ ဘိုင်ဆာရမ်ချိုင့်ဝှမ်း မြက်ခင်းပြင်ဆိုတာ အိန္ဒိယထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ဂျမူနဲ့ ကက်ရှ်မီးယား ဒေသ အတွင်းပိုင်းမှာတည်ရှိပေမယ့် မဟာဗျူဟာမြောက် လာဒက်ဒေသနဲ့ ပိုမိုနီးကပ်ပြီးပါတယ်။ ကျူးလွန်သူ တွေဟာ တစ်ကိုယ်တော် သေနတ်သမားများ မဟုတ်ပါဘူး၊ လာဒက်ဒေသ အရှေ့ပိုင်းဟာ အိန္ဒိယက သူတို့ပိုင် ဆိုင်တယ်ပြောပြီး တရုတ်တပ်များ ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ နယ်ေြ့မဖြစ်နေပါတယ်။
.
ကက်ရှ်မီးယားနဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံအတွင်း ဖောက်ခွဲသတ်ဖြတ်မှုများ ပြူလုပ်နေတဲ့ LeT အဖွဲ့ခေါင်းဆောင်များကို ၂၀၂၂-ခုနှစ် ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီက “နိုင်ငံတကာအကြမ်းဖက်သမားစာရင်း” သွတ်သွင်းရန် နယူးဒေ လီရဲ့ တင်ပြချက်ကို တရုတ်က ဗွီတိုအာဏာအသုံးပြုပြီး ပယ်ချခဲ့ဖူးပါတယ်။ ဒီလိုဆိုရင် ယခု ပါဟယ်လ်ဂမ် ပစ်ခတ်မှုမှာ ကျူးလွန်သူ TRF တို့ဟာ တရုတ်က မွေးမြူထားတဲ့ Proxy များဖြစ်တယ်လို့ ထင်မြင်လျှင် လုံး၀ မှားယွင်းနိုင်ပါတယ်။ တရုတ်အနေနဲ့ သူ့ရဲ့ မဟာမိတ်ဖြစ်သူ ပါကစ္စတန်အပေါ် ဖိအားပေးခံရခြင်းမှ ကာကွယ် လိုခြင်း၊ ပြိုင်ဘက် အိန္ဒိယရဲ့ ပါဝါချိန်ခွင်ညှာကို ချိန်ညှိခြင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံအနောက်ပိုင်း ရှင်းကျန်ပြည်နယ် ဝီဂါ မွတ်စလင်တို့နဲ့ ပတ်သက်ပြီး အယ်လ်ကိုင်ဒါနဲ့ အိုင်စစ် IS တို့ ခြိမ်းခြောက်ခြင်းမှ အာရုံပြောင်းရန် နည်းလမ်း ရှာခြင်းသာဖြစ်ပြီး အဲ့ဒီအဖွဲ့အစည်းနဲ့ ဆက်စပ်ပတ်သက်ကြောင်း ဘာအထောက် အထားမှ မရှိပါဘူး။
.
အထူးသဖြင့် LeT, TRF တို့ရဲ့ လုပ်ရပ်ကြောင့် အိန္ဒိယနဲ့ ပါကစ္စတန်အကြားစစ်မက်ဖြစ်ပွားနိုင်ကြောင်း၊ အဲ့ဒီ အခါ သူ့ရဲ့ အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာ (အာရေဗျပင်လယ်) ထွက်ပေါက် “တရုတ်-ပါကစ္စတန်စီးပွားရေးစင်္ကြံလမ်း” CPEC ထိခိုက်နိုင်ကြောင်း သိရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ကက်ရှ်မီးယားအစ္စလာမ်မစ်စစ်သွေးကြွ “ဂျာရစ်ရှ်_အီး_မိုဟာ မက်” JeM အပါအဝင် LeT, TRF တို့ကို သွေးထိုးမြှောက်ပင့် ပေးစရာ အကြောင်း မရှိပါဘူး။
.
၁၉၇၉-ခုနှစ် ဆိုဗီယက်ကျူးကျော်ခံရတဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံမှာ “တရားသော ခုခံရေးစစ်ပွဲ” ဆင်နွှဲရန် ကမ္ဘာ အရပ်ရပ်မှ မွတ်စလင်ဘာသာဝင်များကို “မူဂျာဟီဒင်” (ဘာသာရေးစစ်သည်တော်) အဖြစ် အမေရိကန် CIA က ခေါ်သွင်းခဲ့ပါတယ်။ ဆိုဗီယက်အကျိုးစီးပွားကို ဖြိုဖျက်ဖို့အတွက် ပါကစ္စတန်စစ်ထောက်လှမ်းရေး ISI မှ တဆင့် လက်နက်-ငွေကြေးနဲ့ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ပေးအပ်ခဲ့ပြီး အဲ့ဒီ မူဂျာဟီဒင်များဟာ နောင်အခါ အိုစမာ ဘင်လာဒင်ရဲ့ “အယ်လ်ကိုင်ဒါ နိုင်ငံတကာ အကြမ်းဖက် ကွန်ရက်” ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့ပါတယ်။
.
ဒါပေမယ့် 9/11 ဖြစ်စဉ်အပြီး အမေရိကန်ဟာ အစ္စလာမ်မစ်စစ်သွေးကြွများနဲ့ ခါးခါးသီးဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သွား ပါတယ်။ ၂၀၀၈-ခုနှစ် မွန်ဘိုင်းတိုက်ခိုက်ခံရပြီးနောက် LeT တို့ကို အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ တစ်ဖက်မှာလည်း အမေရိကန်ဟာ ပါကစ္စတန်နဲ့ ကောင်းမွန်တဲ့ ဆက်ဆံရေးရှိနေပါတယ်။ အထူး သဖြင့် အနောက်အုပ်စုရဲ့ တရုတ်သြဇာလွှမ်းမိုးမှု တားဆီးရေး QUAD ရဲ့ မဟာဗျူဟာ မဟာမိတ်ဖြစ်သူ အိန္ဒိ ယအနေနဲ့ LeT, TRF တို့ရဲ့ လုပ်ရပ်ကြောင့် ပါကစ္စတန်နဲ့ စစ်ခင်းရမှာကို ဘယ်လိုမှ နှစ်သက်စရာ မရှိပါဘူး။
ပါဟယ်လ်ဂမ်ပစ်ခတ်မှုဟာ ဒေသတွင်းနဲ့ ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးနိုင်ငံတို့ရဲ့ Proxy War မဖြစ်နိုင်ဘူးဆိုရင် ပါ ကစ္စတန်နိုင်ငံနဲ့ JeM LeT, TRF စစ်သွေးကြွတို့ရဲ့ သဘော သဘာဝကို လေ့လာကြည့်ရအောင်ပါ။
.
ပါကစ္စတန်အစိုးရများဟာ သမိုင်းကြောင်းအရ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များကို ထောက်ပံ့ခဲ့တယ်တယ်လို့ ၂၀၂၁-ခုနှစ်မှာ အဲ့ဒီအချိန် ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်သူ အင်မရန်ခန်းက ဝန်ခံခဲ့ပါတယ်။ အသေးစိတ် ဖော်ပြခြင်း မရှိပေမယ့် ခန်းရဲ့ ပြောဆိုချက်ဟာ ပါကစ္စတန် စစ်ထောက်လှမ်းရေးနဲ့ JeM, LeT တို့အကြား ဆက်နွယ်ကြောင်း အရိပ် အမြွက် ပြောဆိုခြင်းလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ၂၀၀၁-ခုနှစ် အမေရိကန်နဲ့ နေတိုးမဟာမိတ်တို့က အာဖဂန်ကို ကျူးကျော်ထိုးစစ်ဆင်စဉ် တာလီဘန်ခေါင်းဆောင် မူလာအိုမာနဲ့ အယ်လ်ကိုင်ဒါ ခေါင်းဆောာင် အိုစမာဘင် လာဒင်တို့ ထွက်ပြေးလွတ်မြောက်သွားပါတယ်။ ဆယ်နှစ်ကျော် ရှာပုံတော်ဖွင့်ခဲ့ရတဲ့ အမေရိကန် နေဗီဆီးလ် အထူးတိုက်ခိုက်ရေးတပ်ဟာ ၂၀၁၁-ခုနှစ် ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ အနောက်မြောက်ပြည်နယ် အဘော့တဘက်မြို့ စစ် တက္ကသိုလ်အနီး နေအိမ်တစ်လုံးမှာ အသေဖမ်းဆီးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီဖြစ်ရပ်ဟာ ISI အနေနဲ့ အစွန်းရောက် အစ္စလာမ်မစ်များအပေါ် ထောက်ပံ့နေကြောင်း သက်သေတစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
.
JeM, LeT, TRF အဖွဲ့အစည်းတွေဟာ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်များဆိုပေမယ့် အယ်လ်ကိုင်ဒါနဲ့ အိုင်စစ်တို့ ဒဿ နအတိုင်း သီးခြားကိုယ်ပိုင်အယူအဆရှိပါတယ်။ ကိုရမ်ကျမ်းလာများကို သူတို့လိုချင်သလို အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုပြီး “ကမ္ဘာ့မြို့ပြအဖွဲ့အစည်းများကို စစ်ရေးနဲ့ ဖျက်ဆီးရန်” ဆိုတဲ့ ရည်မှန်းချက်မျိုး ရှိကြပါတယ်။ စစ်ပွဲဖြစ်ပွား မယ်ဆိုရင် မွတ်စလင်လူငယ်အားလုံးက သူတို့ကို ဝန်းရံလာမှာဖြစ်ပြီး “ဘာသာရေးစစ်” မှာ အောင်ပွဲရလိ မ့် မယ်လို့ ယုံမှားနေကြပါတယ်။ အဲ့ဒီအတိုင်းလဲ ဟောပြောစည်းရုံးနေပါတယ်။
.
ကက်ရှ်မီးယားနဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံအတွင်း ဖောက်ခွဲသတ်ဖြတ်မှုများ ပြူလုပ်နေတဲ့ LeT အဖွဲ့ခေါင်းဆောင်များကို ၂၀၂၂-ခုနှစ် ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီက “နိုင်ငံတကာအကြမ်းဖက်သမားစာရင်း” သွတ်သွင်းရန် နယူးဒေ လီရဲ့ တင်ပြချက်ကို တရုတ်က ဗွီတိုအာဏာအသုံးပြုပြီး ပယ်ချခဲ့ဖူးပါတယ်။ ဒီလိုဆိုရင် ယခု ပါဟယ်လ်ဂမ် ပစ်ခတ်မှုမှာ ကျူးလွန်သူ TRF တို့ဟာ တရုတ်က မွေးမြူထားတဲ့ Proxy များဖြစ်တယ်လို့ ထင်မြင်လျှင် လုံး၀ မှားယွင်းနိုင်ပါတယ်။ တရုတ်အနေနဲ့ သူ့ရဲ့ မဟာမိတ်ဖြစ်သူ ပါကစ္စတန်အပေါ် ဖိအားပေးခံရခြင်းမှ ကာကွယ် လိုခြင်း၊ ပြိုင်ဘက် အိန္ဒိယရဲ့ ပါဝါချိန်ခွင်ညှာကို ချိန်ညှိခြင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံအနောက်ပိုင်း ရှင်းကျန်ပြည်နယ် ဝီဂါ မွတ်စလင်တို့နဲ့ ပတ်သက်ပြီး အယ်လ်ကိုင်ဒါနဲ့ အိုင်စစ် IS တို့ ခြိမ်းခြောက်ခြင်းမှ အာရုံပြောင်းရန် နည်းလမ်း ရှာခြင်းသာဖြစ်ပြီး အဲ့ဒီအဖွဲ့အစည်းနဲ့ ဆက်စပ်ပတ်သက်ကြောင်း ဘာအထောက် အထားမှ မရှိပါဘူး။
.
အထူးသဖြင့် LeT, TRF တို့ရဲ့ လုပ်ရပ်ကြောင့် အိန္ဒိယနဲ့ ပါကစ္စတန်အကြားစစ်မက်ဖြစ်ပွားနိုင်ကြောင်း၊ အဲ့ဒီ အခါ သူ့ရဲ့ အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာ (အာရေဗျပင်လယ်) ထွက်ပေါက် “တရုတ်-ပါကစ္စတန်စီးပွားရေးစင်္ကြံလမ်း” CPEC ထိခိုက်နိုင်ကြောင်း သိရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ကက်ရှ်မီးယားအစ္စလာမ်မစ်စစ်သွေးကြွ “ဂျာရစ်ရှ်_အီး_မိုဟာ မက်” JeM အပါအဝင် LeT, TRF တို့ကို သွေးထိုးမြှောက်ပင့် ပေးစရာ အကြောင်း မရှိပါဘူး။
.
၁၉၇၉-ခုနှစ် ဆိုဗီယက်ကျူးကျော်ခံရတဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံမှာ “တရားသော ခုခံရေးစစ်ပွဲ” ဆင်နွှဲရန် ကမ္ဘာ အရပ်ရပ်မှ မွတ်စလင်ဘာသာဝင်များကို “မူဂျာဟီဒင်” (ဘာသာရေးစစ်သည်တော်) အဖြစ် အမေရိကန် CIA က ခေါ်သွင်းခဲ့ပါတယ်။ ဆိုဗီယက်အကျိုးစီးပွားကို ဖြိုဖျက်ဖို့အတွက် ပါကစ္စတန်စစ်ထောက်လှမ်းရေး ISI မှ တဆင့် လက်နက်-ငွေကြေးနဲ့ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ပေးအပ်ခဲ့ပြီး အဲ့ဒီ မူဂျာဟီဒင်များဟာ နောင်အခါ အိုစမာ ဘင်လာဒင်ရဲ့ “အယ်လ်ကိုင်ဒါ နိုင်ငံတကာ အကြမ်းဖက် ကွန်ရက်” ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့ပါတယ်။
.
ဒါပေမယ့် 9/11 ဖြစ်စဉ်အပြီး အမေရိကန်ဟာ အစ္စလာမ်မစ်စစ်သွေးကြွများနဲ့ ခါးခါးသီးဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သွား ပါတယ်။ ၂၀၀၈-ခုနှစ် မွန်ဘိုင်းတိုက်ခိုက်ခံရပြီးနောက် LeT တို့ကို အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ တစ်ဖက်မှာလည်း အမေရိကန်ဟာ ပါကစ္စတန်နဲ့ ကောင်းမွန်တဲ့ ဆက်ဆံရေးရှိနေပါတယ်။ အထူး သဖြင့် အနောက်အုပ်စုရဲ့ တရုတ်သြဇာလွှမ်းမိုးမှု တားဆီးရေး QUAD ရဲ့ မဟာဗျူဟာ မဟာမိတ်ဖြစ်သူ အိန္ဒိ ယအနေနဲ့ LeT, TRF တို့ရဲ့ လုပ်ရပ်ကြောင့် ပါကစ္စတန်နဲ့ စစ်ခင်းရမှာကို ဘယ်လိုမှ နှစ်သက်စရာ မရှိပါဘူး။
ပါဟယ်လ်ဂမ်ပစ်ခတ်မှုဟာ ဒေသတွင်းနဲ့ ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးနိုင်ငံတို့ရဲ့ Proxy War မဖြစ်နိုင်ဘူးဆိုရင် ပါ ကစ္စတန်နိုင်ငံနဲ့ JeM LeT, TRF စစ်သွေးကြွတို့ရဲ့ သဘော သဘာဝကို လေ့လာကြည့်ရအောင်ပါ။
.
ပါကစ္စတန်အစိုးရများဟာ သမိုင်းကြောင်းအရ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များကို ထောက်ပံ့ခဲ့တယ်တယ်လို့ ၂၀၂၁-ခုနှစ်မှာ အဲ့ဒီအချိန် ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်သူ အင်မရန်ခန်းက ဝန်ခံခဲ့ပါတယ်။ အသေးစိတ် ဖော်ပြခြင်း မရှိပေမယ့် ခန်းရဲ့ ပြောဆိုချက်ဟာ ပါကစ္စတန် စစ်ထောက်လှမ်းရေးနဲ့ JeM, LeT တို့အကြား ဆက်နွယ်ကြောင်း အရိပ် အမြွက် ပြောဆိုခြင်းလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ၂၀၀၁-ခုနှစ် အမေရိကန်နဲ့ နေတိုးမဟာမိတ်တို့က အာဖဂန်ကို ကျူးကျော်ထိုးစစ်ဆင်စဉ် တာလီဘန်ခေါင်းဆောင် မူလာအိုမာနဲ့ အယ်လ်ကိုင်ဒါ ခေါင်းဆောာင် အိုစမာဘင် လာဒင်တို့ ထွက်ပြေးလွတ်မြောက်သွားပါတယ်။ ဆယ်နှစ်ကျော် ရှာပုံတော်ဖွင့်ခဲ့ရတဲ့ အမေရိကန် နေဗီဆီးလ် အထူးတိုက်ခိုက်ရေးတပ်ဟာ ၂၀၁၁-ခုနှစ် ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ အနောက်မြောက်ပြည်နယ် အဘော့တဘက်မြို့ စစ် တက္ကသိုလ်အနီး နေအိမ်တစ်လုံးမှာ အသေဖမ်းဆီးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီဖြစ်ရပ်ဟာ ISI အနေနဲ့ အစွန်းရောက် အစ္စလာမ်မစ်များအပေါ် ထောက်ပံ့နေကြောင်း သက်သေတစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
.
JeM, LeT, TRF အဖွဲ့အစည်းတွေဟာ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်များဆိုပေမယ့် အယ်လ်ကိုင်ဒါနဲ့ အိုင်စစ်တို့ ဒဿ နအတိုင်း သီးခြားကိုယ်ပိုင်အယူအဆရှိပါတယ်။ ကိုရမ်ကျမ်းလာများကို သူတို့လိုချင်သလို အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုပြီး “ကမ္ဘာ့မြို့ပြအဖွဲ့အစည်းများကို စစ်ရေးနဲ့ ဖျက်ဆီးရန်” ဆိုတဲ့ ရည်မှန်းချက်မျိုး ရှိကြပါတယ်။ စစ်ပွဲဖြစ်ပွား မယ်ဆိုရင် မွတ်စလင်လူငယ်အားလုံးက သူတို့ကို ဝန်းရံလာမှာဖြစ်ပြီး “ဘာသာရေးစစ်” မှာ အောင်ပွဲရလိ မ့် မယ်လို့ ယုံမှားနေကြပါတယ်။ အဲ့ဒီအတိုင်းလဲ ဟောပြောစည်းရုံးနေပါတယ်။
တည်ငြိမ်တိုးတက်မှုဟာ သူတို့အတွက် သတင်းဆိုးဖြစ်ပါတယ်။ အစ္စလာမ်ကို ဖျက်ဆီးနေတဲ့ (အိန္ဒိယ) ကို တိုက်ခိုက်ရန် စိတ်ဝိညာဉ်ရေးအရ တာဝန်ရှိကြောင်း ဒီအတွက် အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ရင် “အာဇာနည်” ဖြစ်တယ်လို့ ယုံကြည်ကြသူများဖြစ်ပါတယ်။ ပါဟယ်လ်ဂမ်ပစ်ခတ်မှုဟာ သူ တို့ရဲ့ လက်ချက်ဖြစ်ပြီး ကက်ရှ်မီးယားမှာ နေ ထိုင်သူလူဦးရေအချိုးအစား ပြောင်းလဲအောင် ဖန်တီးနေတဲ့ အိန္ဒိ ယရဲ့ လုပ်ရပ်ကို ဟန့်တားခြင်း ဖြစ်တယ်လို့ Telegram ချန်နယ် TRF ရဲ့ ကနဦး သတင်းထုတ်ပြန်ချက်မှာ တွေ့ရှိရပါတယ်။
.
ဒါပေမယ့် သူတို့လက်ချက်ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို နောက်ပိုင်းမှာ TRF တို့က ပြင်းထန်စွာ ငြင်းပယ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီ ကြေညာချက်ဆိုတာ သူတို့ရဲ့ ဝက်ဘ်ဆိုက်မှာ အိန္ဒိယစစ်ထောက်လှမ်းရေးများက ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ပြီး သ တင်းမှား လွှင့်တင်သွားခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ လူ ၂၆-ဦး သေဆုံးခဲ့ရတဲ့ ဖြစ်စဉ်မှာ အိန္ဒိယရဲ့ အစီအစဉ်သာဖြစ် ကြောင်း ဒီကိစ္စအတွက် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းအနေနဲ့ လွတ်လပ်သော စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု ပြုလုပ်ရန် လိုအပ် တယ်လို့ ပြောဆိုပါတယ်။ လွတ်လပ်သော စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ရန် ပါကစ္စတန် ဝန်ကြီးချုပ် ရှာဘက်ဇ်_ ရှရစ်ဖ်က ကမ်းလှမ်းပေမယ့် အိန္ဒိယက ပယ်ချလိုက်ပါတယ်။ TRF နဲ့ ဆက်နွယ်သူ ၁၇၅-ဦးကို အိန္ဒိယက ဖမ်း ဆီးခဲ့ပြီး ပါကစ္စတန်နဲ့ ထိစပ်နေတဲ့ ကက်ရှ်မီးယားဒေသ “ထိန်းချုပ်မျဉ်း” LoC တလျောက် ပစ်ခတ်မှုများ ပြုလုပ် နေပါတယ်။ ပါကစ္စတန်ဘက်က ပစ်ခတ်တဲ့အတွက် တုန့်ပြန်ရခြင်း ဖြစ်တယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။ အနောက် မီဒီယာတို့က ပါဟယ်လ်ဂမ့်ဖြစ်စဉ်ကို “အကြမ်းဖက်မှု” လို့ မဖော်ပြပဲ “တိုက်ခိုက်မှု” လို့ ဖော်ပြတဲ့အတွက် အိန္ဒိယမီဒီယာများက မကျေနပ်ကြဘူး။
.
ဒါပေမယ့် ပါဟယ်လ်ဂမ်ပစ်ခတ်မှုမှာ အိန္ဒိယဘက်က သက်သေအခိုင်အမာပြသရန် လိုအပ်နေသေးပြီး နယူး ဒေလီရဲ့ နိုင်ငံရေး မဟာဗျူဟာကို အစဉ်တစိုက် ထိုးနှက်နေတဲ့ TRF တို့ရဲ့ ငြင်းဆိုမှုကလည်း ကက်ရှ်မီးယား ပဋိပက္ခရှုတ်ထွေးပုံကို ထင်ဟပ်နေပါတယ်။ လောလောဆယ်မှာတော့ နျူကလီယာလက်နက်ပိုင် အိမ်နီးချင်း ၂-နိုင်ငံတို့ဟာ သွေးချောင်းစီး စစ်ပွဲချောက်ကမ်းကို ဦးတည်သွားနေသလို မြင်တွေ့ရပါတယ်။
.
ဒီကိစ္စမှာ အိန္ဒိယရော ပါကစ္စတန်ပါ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အစဉ်အလာ မိတ်ဆွေများဖြစ်ကြပါတယ်။ အထူးသဖြင့် လွန်ခဲ့တဲ့ မတ်-၂၈ ငလျင်ကြီးမှာ အခြားပြည်ပနိုင်ငံများနဲ့အတူ အိန္ဒိယနဲ့ ပါကစ္စတန်တို့ မိတ်ဆွေကောင်း ပီသ စွာ စိတ်ရောကိုယ်ပါ ကူညီမှုများကို မြန်မာပြည်သူတို့ စိတ်နှလုံးမှာ ထာဝစဉ် သိမ်းဆည်းထားမှာ သေချာပါ တယ်။
.
ပါဟယ်လ်ဂမ့်ဖြစ်စဉ်မှာ နိုင်ငံတကာ ငွေကြေးဆိုင်ရာဆောင်ရွက်မှု တာဝန်အဖွဲ့ Financial Action Task Force (ၤFATF) ရဲ့ ပါကစ္စတန်အပေါ် မီးခိုးရောင်စာရင်း ထည့်သွင်းထားခြင်းကို အတော်လေးပြောဆိုကြ ကြောင်းတွေ့ရှိရပါတယ်။
ဒီလိုဆို ၂၀၁၉-ခုနှစ်မှာ အဲ့ဒီမီးခိုးရောင်စာရင်းမှာ ပါကစ္စတန်နဲ့ အတူပါခဲ့ပြီး ၂၀၂၂-ခုနှစ်မှာ “ငွေကြေးခဝါ ချခြင်းနဲ့ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းများထံ ငွေကြေးစီးဆင်းခြင်း” ကြောင့် အမည်းရောင်စာရင်း Black Listed ဖြစ်သွားရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံက ဘာတွေ သင်ခန်းစာ ယူသင့်လဲ၊ လက်ရှိ ပြည်တွင်းစစ်မှာ တော်လှန်ရေးနဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များအပေါ် ဘာတွေ သက်ရောက်မှု ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သလဲ သီးခြားရေးသား ပါဦးမယ်။
.
#HtayOung #OungMarine
===
.
ဒါပေမယ့် သူတို့လက်ချက်ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို နောက်ပိုင်းမှာ TRF တို့က ပြင်းထန်စွာ ငြင်းပယ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီ ကြေညာချက်ဆိုတာ သူတို့ရဲ့ ဝက်ဘ်ဆိုက်မှာ အိန္ဒိယစစ်ထောက်လှမ်းရေးများက ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ပြီး သ တင်းမှား လွှင့်တင်သွားခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ လူ ၂၆-ဦး သေဆုံးခဲ့ရတဲ့ ဖြစ်စဉ်မှာ အိန္ဒိယရဲ့ အစီအစဉ်သာဖြစ် ကြောင်း ဒီကိစ္စအတွက် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းအနေနဲ့ လွတ်လပ်သော စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု ပြုလုပ်ရန် လိုအပ် တယ်လို့ ပြောဆိုပါတယ်။ လွတ်လပ်သော စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ရန် ပါကစ္စတန် ဝန်ကြီးချုပ် ရှာဘက်ဇ်_ ရှရစ်ဖ်က ကမ်းလှမ်းပေမယ့် အိန္ဒိယက ပယ်ချလိုက်ပါတယ်။ TRF နဲ့ ဆက်နွယ်သူ ၁၇၅-ဦးကို အိန္ဒိယက ဖမ်း ဆီးခဲ့ပြီး ပါကစ္စတန်နဲ့ ထိစပ်နေတဲ့ ကက်ရှ်မီးယားဒေသ “ထိန်းချုပ်မျဉ်း” LoC တလျောက် ပစ်ခတ်မှုများ ပြုလုပ် နေပါတယ်။ ပါကစ္စတန်ဘက်က ပစ်ခတ်တဲ့အတွက် တုန့်ပြန်ရခြင်း ဖြစ်တယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။ အနောက် မီဒီယာတို့က ပါဟယ်လ်ဂမ့်ဖြစ်စဉ်ကို “အကြမ်းဖက်မှု” လို့ မဖော်ပြပဲ “တိုက်ခိုက်မှု” လို့ ဖော်ပြတဲ့အတွက် အိန္ဒိယမီဒီယာများက မကျေနပ်ကြဘူး။
.
ဒါပေမယ့် ပါဟယ်လ်ဂမ်ပစ်ခတ်မှုမှာ အိန္ဒိယဘက်က သက်သေအခိုင်အမာပြသရန် လိုအပ်နေသေးပြီး နယူး ဒေလီရဲ့ နိုင်ငံရေး မဟာဗျူဟာကို အစဉ်တစိုက် ထိုးနှက်နေတဲ့ TRF တို့ရဲ့ ငြင်းဆိုမှုကလည်း ကက်ရှ်မီးယား ပဋိပက္ခရှုတ်ထွေးပုံကို ထင်ဟပ်နေပါတယ်။ လောလောဆယ်မှာတော့ နျူကလီယာလက်နက်ပိုင် အိမ်နီးချင်း ၂-နိုင်ငံတို့ဟာ သွေးချောင်းစီး စစ်ပွဲချောက်ကမ်းကို ဦးတည်သွားနေသလို မြင်တွေ့ရပါတယ်။
.
ဒီကိစ္စမှာ အိန္ဒိယရော ပါကစ္စတန်ပါ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အစဉ်အလာ မိတ်ဆွေများဖြစ်ကြပါတယ်။ အထူးသဖြင့် လွန်ခဲ့တဲ့ မတ်-၂၈ ငလျင်ကြီးမှာ အခြားပြည်ပနိုင်ငံများနဲ့အတူ အိန္ဒိယနဲ့ ပါကစ္စတန်တို့ မိတ်ဆွေကောင်း ပီသ စွာ စိတ်ရောကိုယ်ပါ ကူညီမှုများကို မြန်မာပြည်သူတို့ စိတ်နှလုံးမှာ ထာဝစဉ် သိမ်းဆည်းထားမှာ သေချာပါ တယ်။
.
ပါဟယ်လ်ဂမ့်ဖြစ်စဉ်မှာ နိုင်ငံတကာ ငွေကြေးဆိုင်ရာဆောင်ရွက်မှု တာဝန်အဖွဲ့ Financial Action Task Force (ၤFATF) ရဲ့ ပါကစ္စတန်အပေါ် မီးခိုးရောင်စာရင်း ထည့်သွင်းထားခြင်းကို အတော်လေးပြောဆိုကြ ကြောင်းတွေ့ရှိရပါတယ်။
ဒီလိုဆို ၂၀၁၉-ခုနှစ်မှာ အဲ့ဒီမီးခိုးရောင်စာရင်းမှာ ပါကစ္စတန်နဲ့ အတူပါခဲ့ပြီး ၂၀၂၂-ခုနှစ်မှာ “ငွေကြေးခဝါ ချခြင်းနဲ့ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းများထံ ငွေကြေးစီးဆင်းခြင်း” ကြောင့် အမည်းရောင်စာရင်း Black Listed ဖြစ်သွားရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံက ဘာတွေ သင်ခန်းစာ ယူသင့်လဲ၊ လက်ရှိ ပြည်တွင်းစစ်မှာ တော်လှန်ရေးနဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များအပေါ် ဘာတွေ သက်ရောက်မှု ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သလဲ သီးခြားရေးသား ပါဦးမယ်။
.
#HtayOung #OungMarine
===
(ဧပြီ-၂၆၊ ၂၀၂၅) အိန္ဒိယ-ပါကစ္စတန် စစ်ခင်းရမည့် ကက်ရှ်မီးယားပစ်ခတ်မှုဖြစ်စဉ် Proxy War လား ဘာသာရေးစစ်သွေးကြွတို့ရဲ့ တိုက်ပွဲခေါ်သံလား
=== #HtayOung, #OungMarine
=== #HtayOung, #OungMarine
(ဧပြီ-၂၇၊ ၂ဝ၂၅)
🤪 မီဒီယာလိုလို ဘာလိုလိုနဲ့
အဲ့ဒီလို ကောလဟလ သတင်းမှားမျိုးတွေ လွှင့်ထုတ်ခြင်းရလဒ်က
ဧရာဝတီတိုင်းမှာ စပါးဈေးပြုတ်ကျပြီး လယ်သမားများ ဒုက္ခရောက်ရခြင်းပါ 🤪🤪
ကမ္ဘာ့ဆန်ဈေး အေးနေချိန် ဧရာဝတီတိုင်းရဲ့ စပါးဈေးကျဆင်းမှုဟာ ပဲခူးတိုင်းဘက်ကို ကူးစက်နေပြီလို့ မြင်ရတယ်
နွေစပါး ဈေးကျ/ စိုက်ပျိုးစရိတ်
မရလို့ မိုးစပါးမစိုက်နိုင်ခဲ့ရင်
ဧရာဝတီတိုင်းကို ဆန်အိုးကြီးအဖြစ် မှီခိုနေရတဲ့ အောက်မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှမ်းလုံး အငတ်ဘေး ဆိုက်ရလိမ့်မယ် 😭😭😭
.
.
#HtayOung #OungMarine
🤪 မီဒီယာလိုလို ဘာလိုလိုနဲ့
အဲ့ဒီလို ကောလဟလ သတင်းမှားမျိုးတွေ လွှင့်ထုတ်ခြင်းရလဒ်က
ဧရာဝတီတိုင်းမှာ စပါးဈေးပြုတ်ကျပြီး လယ်သမားများ ဒုက္ခရောက်ရခြင်းပါ 🤪🤪
ကမ္ဘာ့ဆန်ဈေး အေးနေချိန် ဧရာဝတီတိုင်းရဲ့ စပါးဈေးကျဆင်းမှုဟာ ပဲခူးတိုင်းဘက်ကို ကူးစက်နေပြီလို့ မြင်ရတယ်
နွေစပါး ဈေးကျ/ စိုက်ပျိုးစရိတ်
မရလို့ မိုးစပါးမစိုက်နိုင်ခဲ့ရင်
ဧရာဝတီတိုင်းကို ဆန်အိုးကြီးအဖြစ် မှီခိုနေရတဲ့ အောက်မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှမ်းလုံး အငတ်ဘေး ဆိုက်ရလိမ့်မယ် 😭😭😭
.
.
#HtayOung #OungMarine
(ဧပြီ-၂၇၊ ၂ဝ၂၅) ပါဟယ်လ်ဂမ်ကိစ္စကြောင့်
.
ပါကစ္စတန်နဲ့ အိန္ဒိယဟာ
လွန်ခဲ့တဲ့၂ဝ၁၉ နှစ်တုန်းကလို ကက်ရှ်မီးယား "ထိန်းချုပ်မျဉ်း" LoC တလျောက် နေရာကန့်သတ်ပြီး စစ်တိုက်ကြတာ ဖြစ်ကို ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ လေ့လာသူတစ်ချို့ ခန့်မှန်းတယ်
ဒါပေမယ့် ကက်ရှ်မီးယား စစ်သွေးကြွ JeM, LeT, TRF တို့ကတော့ ယခင်အတိုင်း ဆက်ရှိနေမယ်တဲ့
အစ္စလာမ်မစ်အစွန်းရောက်တွေကို မွတ်စလင်တိုင်းပြည်အားလုံးကသာ လက်မခံရင် Al Qaeda, IS ဆိုတာ မရှိတာ ကြာပြီ တဲ့
.
.
#HtayOung #OungMarine
.
ပါကစ္စတန်နဲ့ အိန္ဒိယဟာ
လွန်ခဲ့တဲ့၂ဝ၁၉ နှစ်တုန်းကလို ကက်ရှ်မီးယား "ထိန်းချုပ်မျဉ်း" LoC တလျောက် နေရာကန့်သတ်ပြီး စစ်တိုက်ကြတာ ဖြစ်ကို ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ လေ့လာသူတစ်ချို့ ခန့်မှန်းတယ်
ဒါပေမယ့် ကက်ရှ်မီးယား စစ်သွေးကြွ JeM, LeT, TRF တို့ကတော့ ယခင်အတိုင်း ဆက်ရှိနေမယ်တဲ့
အစ္စလာမ်မစ်အစွန်းရောက်တွေကို မွတ်စလင်တိုင်းပြည်အားလုံးကသာ လက်မခံရင် Al Qaeda, IS ဆိုတာ မရှိတာ ကြာပြီ တဲ့
.
.
#HtayOung #OungMarine
(ဧပြီ-၂၇၊ ၂၀၂၅) အမေရိကန်နှင့် အနောက်အုပ်စုအတွက် ညစ်ပတ်သည့် အလုပ်များကို လုပ်ခဲ့ရ။ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များအား ထောက်ပံ့မှု ပေးခဲ့ကြောင်း ပါကစ္စတန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဝန်ခံ
===
ပါကစ္စတန်အစိုးရအနေနဲ့ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များအား ငွေကြေးထောက်ပံ့ခဲ့တဲ့ သမိုင်းကြောင်း ရှိ-မရှိ မေးမြန်းခံရတဲ့အခါ အမေရိကန်နဲ့ အနောက်နိုင်ငံများအတွက် အဲ့ဒီ ညစ်ပတ်တဲ့ အလုပ်များကို လုပ်ခဲ့ ရဖူးတယ်လို့ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ဝန်ခံကြောင်း၊ ဒီဖြစ်ရပ်ဟာ မကြာသေးခင် အရပ်သား ၂၆-ဦး သေဆုံးခဲ့ရတဲ့ (ဂျမူး-ကက်ရှ်မီးယား) ပါဟယ်လ်ဂမ် အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်ခံရမှုအပြီး ပေါ် ထွက်လာခြင်းဖြစ်တယ်လို့ နယူးဒေလီအခြေစိုက် “ NDTV” ( 25 April 2025) က ရေးသားပါတယ်။
..
“Sky News” ဗြိတိသျှ သတင်းဌာနနဲ့ တွေ့ဆုံစဉ် မေးခွန်းများကို ပါကစ္စတန်ဝန်ကြီး ခါဝါဂျာ_ အမ် _အာရှစ် က အဲ့ဒီလို ပြန်လည်ဖြေဆိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။
“ဝန်ကြီးခင်ဗျား ..အဲ့ဒီ အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်းတွေကို ထောက်ပံ့ကူညီ၊ လေ့ကျင့်ပေးမှုနဲ့ ရန်ပုံငွေ ပံ့ပိုးမှုတွေအတွက် ပါကစ္စတန်မှာ ရှည်လျားတဲ့သမိုင်းကြောင်းရှိတယ်ဆိုတာ ဝန်ခံပါသလား “ လို့ သ တင်းထောက်က မေးမြန်းခဲ့ပါတယ်။
ပါကစ္စတန်ဝန်ကြီးက " ကျွန်တော်တို့ဟာ အနောက်နိုင်ငံနဲ့ ဗြိတိန်အပါအဝင် လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၃၀ လုံးလုံး အမေရိကန်အတွက် အဲ့ဒီညစ်ပတ်တဲ့ အလုပ်တွေကို လုပ်ခဲ့တာပါ.."
.
ဒါပေမယ့် “မှားလို့” လို့ အမြန် ပြောဆိုလိုက်ပြီး အဲ့ဒီလို လုပ်တဲ့အတွက် ပါကစ္စတန်က အကျိုးဆက် များကို ခံစားခဲ့ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အာဖဂန်စစ်ပွဲနဲ့ 9/11 ဖြစ်စဉ် နောက်ပိုင်း အမေရိကန်ဦးဆောင် တာလီဘန်တိုက်ဖျက်ရေးစစ်ပွဲမှာ အနောက်နိုင်ငံများနဲ့ မပူးပေါင်းခဲ့ဘူးဆိုရင် ပါကစ္စတန်ရဲ့ မှတ်တမ်း ဟာ " ခြောက်ပစ်ကင်း သဲလဲစင်" ဖြစ်နေစရာရှိတယ်လို့ ဖြည့်စွက်ပြောဆိုပါတယ်။
..
အိန္ဒိယထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ဂျမူး-ကက်ရှ်မီးယား ဘိုင်ဆာရမ် ချိင့်ဝှမ်းရှိ အပန်းဖြေမြက်ခင်းပြင်တစ်ခုမှာ အပြစ်မဲ့အရပ်သား ၂၆ ဦး ပစ်သတ်ခံခဲ့ရတဲ့ “ပါဟယ်လ်ဂမ်အကြမ်းဖက်မှု” အပြီး အမေရိကန်နဲ့ အ နောက်နိုင်ငံများအတွက် အကြမ်းဖက်သမားများကို ကျောထောက်နောက်ခံပေးခြင်းဖြင့် ညစ်ပတ်တဲ့ အလုပ်များကို လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ပါကစ္စတန်ဝန်ကြီးရဲ့ ဝန်ခံချက်ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်ပါတယ်။
.
ဆိုဗီယက်-အာဖဂန်စစ်ပွဲ( ၁၉၇၉-၁၉၈၉ ခုနှစ်) မှာ ပါကစ္စတန်ဟာ အမေရိကန်ကို ကူညီတဲ့အနေနဲ့ ဆိုဗီယက်တို့ကို တိုက်ထုတ်ရန် လက်နက်ကိုင်စစ်သွေးကြွများကို လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးခြင်း၊ လက် သင့်ခံ ခိုလှုံခွင့်ပေးခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ အာဖဂန်နစ္စတန်နဲ့ နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေတဲ့အတွက် အမေရိကန်နှင့် ဆိုဗီယက်တို့ကြား “ကိုယ်စားပြုစစ်” Proxy war မှာ ပါကစ္စတန်ဟာ ဗိုက်အငှားနဲ့ ဒါး ထိုးခံရင်း အရေးပါတဲ့ အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်လာခဲ့ပါတယ်။ စစ်ပွဲဟာ အာဖဂန်နစ္စတန်မှ ဆိုဗီယက်တိ့ု ဆုတ်ခွာခြင်းနဲ့အတူ ပြည်တွင်းစစ် ပြီးဆုံးခဲ့ပြီး ၂၀၀၁ ခုနှစ် အမေရိကန် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးစင်တာ အဆောက်အအုံကို တိုက်ခိုက်ခံရချိန်အထိ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုနီးပါး တာလီဘန်များက ဦးဆောင်နေရာ ယူထားနိုင်ခဲ့ပါတယ်။
အဲ့ဒီကာလ အိုစမာဘင်လာဒင်ရဲ့ အယ်လ်ကိုင်ဒါများကို တာလီဘန်တို့က အာဖဂန်မှာ ခိုလှုံခွင့်ပေး ထားချိန်ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၀၁- ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၁၁-ရက်နေ့မှာ အယ်လ်ကိုင်ဒါတို့ဟာ အမေရိကန် မြေပေါ်မှာ အကြီးမားဆုံး တိုက်ခိုက်မှုကို ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့အတွက် လူပေါင်း ၂,၉၉၆-ဦး သေဆုံးခဲ့ရတယ်။ အမေရိကန်ဟာ အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံအတွင်း အလုံးစုံ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး တစ်ဖန် တာလီဘန် များကို ချေမှုန်းရာမှာ ပါကစ္စတန်ဟာ အမေရိကန်ဦးဆောင်တပ်များ စစ်ဆင်ရေးရဲ့ အချက်အချာ ဖြစ် နေခဲ့ပါတယ်။
.
အိန္ဒိယ ဆန့်ကျင်ရေး အကြမ်းဖက်သမားတွေကို သူ့ရဲ့ မြေပေါ်မှာ ကျောထောက်နောက်ခံပြု၊ ငွေ ကြေးထောက်ပံ့ လေ့ကျင့်ပေးနေတဲ့ ပါကစ္စတန်ဟာ ပါဟယ်လ်ဂမ်မှာ အရပ်သားတွေကို သတ်ခဲ့တဲ့ တိုက်ခိုက်သူတွေကို ပံ့ပိုးပေးတယ်လို့ ထပ်မံစွပ်စွဲခြင်း ခံရပါတယ်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ အလိုအရှိဆုံး အ ကြမ်းဖက်သမားတစ်ဦးဖြစ်သူ “ဟာဖက်ဇ်_ဆာအိဒ်” ဦးဆောင် “လက်ရှ်ခါ-အီး_တိုင်ဘာ” နဲ့ ဆက် နွယ်နေတဲ့ “ခုခံရေးတပ်ဦး” (TRF) က တိုက်ခိုက်မှုဟာ သူတို့လက်ချက်ဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
..
ယခုတိုက်ခိုက်မှုဟာ တားမြစ်ပိတ်ပင်ခံထားရတဲ့ လက်ရှ်ခါအီးတိုင်ဘာ (LeT) အကြမ်းဖက်အဖွဲ့ဲ့ရဲ့ ဆက်စပ် အမာခံအအဖွဲ့က ကျူးလွန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ တိုက်ခိုက်သူများအများစုဟာ နိုင်ငံခြားသား အကြမ်းဖက်သမားများဖြစ်ကြပြီး ဒေသခံတော်လှန်ရေးသမားများနဲ့ မြေပေါ်ထောက်ပို့များကလည်း ကူညီပေးခဲ့ကြကြောင်း၊ အဲ့ဒီအဖွဲ့ကို ၂၀၀၈-ခုနှစ် မွန်ဘိုင်းတိုက်ခိုက်မှု “26/11” ကြိုးကိုင်သူ ဟာ ဖက်ဇ်ဆာအိဒ်က ထိန်းချုပ်ထားတယ်လို့ သတင်းရင်းမြစ်များအရ သိရှိရပါတယ်။
အဆိုပါအဖွဲ့ဟာ ကက်ရှ်မီးယားမှာ အချိန်ကြာမြင့်စွာ လှုပ်ရှားနေခဲ့ကြောင်း၊ နယ်မြေ ၃-ခုအပါအဝင် ဒေသအနှံ့ ထင်ရှားတဲ့ တိုက်ခိုက်မှုအတော်များများဟာ သူတို့လက်ချက်ဖြစ်တယ်လို့ လုံခြုံရေးအေ ဂျင်စီများက ယုံကြည်ကြပါတယ်။
===
ပါကစ္စတန်အစိုးရအနေနဲ့ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များအား ငွေကြေးထောက်ပံ့ခဲ့တဲ့ သမိုင်းကြောင်း ရှိ-မရှိ မေးမြန်းခံရတဲ့အခါ အမေရိကန်နဲ့ အနောက်နိုင်ငံများအတွက် အဲ့ဒီ ညစ်ပတ်တဲ့ အလုပ်များကို လုပ်ခဲ့ ရဖူးတယ်လို့ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ဝန်ခံကြောင်း၊ ဒီဖြစ်ရပ်ဟာ မကြာသေးခင် အရပ်သား ၂၆-ဦး သေဆုံးခဲ့ရတဲ့ (ဂျမူး-ကက်ရှ်မီးယား) ပါဟယ်လ်ဂမ် အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်ခံရမှုအပြီး ပေါ် ထွက်လာခြင်းဖြစ်တယ်လို့ နယူးဒေလီအခြေစိုက် “ NDTV” ( 25 April 2025) က ရေးသားပါတယ်။
..
“Sky News” ဗြိတိသျှ သတင်းဌာနနဲ့ တွေ့ဆုံစဉ် မေးခွန်းများကို ပါကစ္စတန်ဝန်ကြီး ခါဝါဂျာ_ အမ် _အာရှစ် က အဲ့ဒီလို ပြန်လည်ဖြေဆိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။
“ဝန်ကြီးခင်ဗျား ..အဲ့ဒီ အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်းတွေကို ထောက်ပံ့ကူညီ၊ လေ့ကျင့်ပေးမှုနဲ့ ရန်ပုံငွေ ပံ့ပိုးမှုတွေအတွက် ပါကစ္စတန်မှာ ရှည်လျားတဲ့သမိုင်းကြောင်းရှိတယ်ဆိုတာ ဝန်ခံပါသလား “ လို့ သ တင်းထောက်က မေးမြန်းခဲ့ပါတယ်။
ပါကစ္စတန်ဝန်ကြီးက " ကျွန်တော်တို့ဟာ အနောက်နိုင်ငံနဲ့ ဗြိတိန်အပါအဝင် လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၃၀ လုံးလုံး အမေရိကန်အတွက် အဲ့ဒီညစ်ပတ်တဲ့ အလုပ်တွေကို လုပ်ခဲ့တာပါ.."
.
ဒါပေမယ့် “မှားလို့” လို့ အမြန် ပြောဆိုလိုက်ပြီး အဲ့ဒီလို လုပ်တဲ့အတွက် ပါကစ္စတန်က အကျိုးဆက် များကို ခံစားခဲ့ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အာဖဂန်စစ်ပွဲနဲ့ 9/11 ဖြစ်စဉ် နောက်ပိုင်း အမေရိကန်ဦးဆောင် တာလီဘန်တိုက်ဖျက်ရေးစစ်ပွဲမှာ အနောက်နိုင်ငံများနဲ့ မပူးပေါင်းခဲ့ဘူးဆိုရင် ပါကစ္စတန်ရဲ့ မှတ်တမ်း ဟာ " ခြောက်ပစ်ကင်း သဲလဲစင်" ဖြစ်နေစရာရှိတယ်လို့ ဖြည့်စွက်ပြောဆိုပါတယ်။
..
အိန္ဒိယထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ဂျမူး-ကက်ရှ်မီးယား ဘိုင်ဆာရမ် ချိင့်ဝှမ်းရှိ အပန်းဖြေမြက်ခင်းပြင်တစ်ခုမှာ အပြစ်မဲ့အရပ်သား ၂၆ ဦး ပစ်သတ်ခံခဲ့ရတဲ့ “ပါဟယ်လ်ဂမ်အကြမ်းဖက်မှု” အပြီး အမေရိကန်နဲ့ အ နောက်နိုင်ငံများအတွက် အကြမ်းဖက်သမားများကို ကျောထောက်နောက်ခံပေးခြင်းဖြင့် ညစ်ပတ်တဲ့ အလုပ်များကို လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ပါကစ္စတန်ဝန်ကြီးရဲ့ ဝန်ခံချက်ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်ပါတယ်။
.
ဆိုဗီယက်-အာဖဂန်စစ်ပွဲ( ၁၉၇၉-၁၉၈၉ ခုနှစ်) မှာ ပါကစ္စတန်ဟာ အမေရိကန်ကို ကူညီတဲ့အနေနဲ့ ဆိုဗီယက်တို့ကို တိုက်ထုတ်ရန် လက်နက်ကိုင်စစ်သွေးကြွများကို လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးခြင်း၊ လက် သင့်ခံ ခိုလှုံခွင့်ပေးခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ အာဖဂန်နစ္စတန်နဲ့ နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေတဲ့အတွက် အမေရိကန်နှင့် ဆိုဗီယက်တို့ကြား “ကိုယ်စားပြုစစ်” Proxy war မှာ ပါကစ္စတန်ဟာ ဗိုက်အငှားနဲ့ ဒါး ထိုးခံရင်း အရေးပါတဲ့ အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်လာခဲ့ပါတယ်။ စစ်ပွဲဟာ အာဖဂန်နစ္စတန်မှ ဆိုဗီယက်တိ့ု ဆုတ်ခွာခြင်းနဲ့အတူ ပြည်တွင်းစစ် ပြီးဆုံးခဲ့ပြီး ၂၀၀၁ ခုနှစ် အမေရိကန် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးစင်တာ အဆောက်အအုံကို တိုက်ခိုက်ခံရချိန်အထိ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုနီးပါး တာလီဘန်များက ဦးဆောင်နေရာ ယူထားနိုင်ခဲ့ပါတယ်။
အဲ့ဒီကာလ အိုစမာဘင်လာဒင်ရဲ့ အယ်လ်ကိုင်ဒါများကို တာလီဘန်တို့က အာဖဂန်မှာ ခိုလှုံခွင့်ပေး ထားချိန်ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၀၁- ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၁၁-ရက်နေ့မှာ အယ်လ်ကိုင်ဒါတို့ဟာ အမေရိကန် မြေပေါ်မှာ အကြီးမားဆုံး တိုက်ခိုက်မှုကို ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့အတွက် လူပေါင်း ၂,၉၉၆-ဦး သေဆုံးခဲ့ရတယ်။ အမေရိကန်ဟာ အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံအတွင်း အလုံးစုံ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး တစ်ဖန် တာလီဘန် များကို ချေမှုန်းရာမှာ ပါကစ္စတန်ဟာ အမေရိကန်ဦးဆောင်တပ်များ စစ်ဆင်ရေးရဲ့ အချက်အချာ ဖြစ် နေခဲ့ပါတယ်။
.
အိန္ဒိယ ဆန့်ကျင်ရေး အကြမ်းဖက်သမားတွေကို သူ့ရဲ့ မြေပေါ်မှာ ကျောထောက်နောက်ခံပြု၊ ငွေ ကြေးထောက်ပံ့ လေ့ကျင့်ပေးနေတဲ့ ပါကစ္စတန်ဟာ ပါဟယ်လ်ဂမ်မှာ အရပ်သားတွေကို သတ်ခဲ့တဲ့ တိုက်ခိုက်သူတွေကို ပံ့ပိုးပေးတယ်လို့ ထပ်မံစွပ်စွဲခြင်း ခံရပါတယ်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ အလိုအရှိဆုံး အ ကြမ်းဖက်သမားတစ်ဦးဖြစ်သူ “ဟာဖက်ဇ်_ဆာအိဒ်” ဦးဆောင် “လက်ရှ်ခါ-အီး_တိုင်ဘာ” နဲ့ ဆက် နွယ်နေတဲ့ “ခုခံရေးတပ်ဦး” (TRF) က တိုက်ခိုက်မှုဟာ သူတို့လက်ချက်ဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
..
ယခုတိုက်ခိုက်မှုဟာ တားမြစ်ပိတ်ပင်ခံထားရတဲ့ လက်ရှ်ခါအီးတိုင်ဘာ (LeT) အကြမ်းဖက်အဖွဲ့ဲ့ရဲ့ ဆက်စပ် အမာခံအအဖွဲ့က ကျူးလွန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ တိုက်ခိုက်သူများအများစုဟာ နိုင်ငံခြားသား အကြမ်းဖက်သမားများဖြစ်ကြပြီး ဒေသခံတော်လှန်ရေးသမားများနဲ့ မြေပေါ်ထောက်ပို့များကလည်း ကူညီပေးခဲ့ကြကြောင်း၊ အဲ့ဒီအဖွဲ့ကို ၂၀၀၈-ခုနှစ် မွန်ဘိုင်းတိုက်ခိုက်မှု “26/11” ကြိုးကိုင်သူ ဟာ ဖက်ဇ်ဆာအိဒ်က ထိန်းချုပ်ထားတယ်လို့ သတင်းရင်းမြစ်များအရ သိရှိရပါတယ်။
အဆိုပါအဖွဲ့ဟာ ကက်ရှ်မီးယားမှာ အချိန်ကြာမြင့်စွာ လှုပ်ရှားနေခဲ့ကြောင်း၊ နယ်မြေ ၃-ခုအပါအဝင် ဒေသအနှံ့ ထင်ရှားတဲ့ တိုက်ခိုက်မှုအတော်များများဟာ သူတို့လက်ချက်ဖြစ်တယ်လို့ လုံခြုံရေးအေ ဂျင်စီများက ယုံကြည်ကြပါတယ်။
၂၀၂၄-ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတုန်းက ဘိုသာပတ်သာရီနယ်မြေ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်ခံရမှုမှာ အိန္ဒိ ယစစ်တပ်မှ တပ်ဖွဲ့ဝင်နှစ်ဦးအပါအဝင် လူလေးဦးတို့ သေဆုံးခဲ့ရပါတယ်။ အဲ့ဒီလမှာပဲ ဆိုနာမာ့ဂျ် နယ်မြေ ဥမင်လိုဏ်ခေါင်းဆောက်လုပ်ရေးမှာ အလုပ်သမားခြောက်ဦးနဲ့ ဆရာဝန်တစ်ဦးတို့ သေနတ် နဲ့ ပစ်သတ်ခံခဲ့ရပါတယ်။ ယခု ပါဟယ်လ်ဂမ် အစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်မှုမှာ “ဟာရှင်_မူဆာ” ဟာ အဓိက တာဝန်ရှိသူလို့ သံသယရှိပါတယ်။
.
#HtayOung #OungMarine
.…
https://www.ndtv.com/world-news/doing-dirty-work-for-us-west-pakistan-minister-khwaja-m-asif-admits-funding-terrorism-pahalgam-terror-attack-8252859
.
#HtayOung #OungMarine
.…
https://www.ndtv.com/world-news/doing-dirty-work-for-us-west-pakistan-minister-khwaja-m-asif-admits-funding-terrorism-pahalgam-terror-attack-8252859
NDTV
'Doing Dirty Work For US, West...': Pak Minister Admits To Funding Terrorism
Pakistan's defence minister admitted to doing "dirty work" for the US and the West when asked whether Islamabad has a history of funding and backing terror groups.
(ဧပြီ-၂၈၊ ၂၀၂၅) ပြန်လည်ပေါင်းစည်းခြင်း သမိုင်းဝင်စစ်ရေးပြပွဲ၌ ပူးပေါင်းချီတက်ရန် တရုတ်တပ်ဖွဲ့ဝင်များ ဗီ ယက်နမ်သို့ ရောက်ရှိလာ။ အတိတ်ကာလ အင်ဒိုချိုင်းနားစစ်ပွဲနှင့် စစ်အေးတိုက်ပွဲ
===
ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းခြင်း နှစ် ၅၀ ပြည့် သမိုင်းဝင်အထိမ်းအမှတ် စစ်ရေးပြပွဲမှာ ပါဝင်ချီတက် ကြမယ့် တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်သားများနဲ့ စစ်ဘက်အရာရှိ ၁၁၈ ဦးတို့ဟာ သောကြာနေ့ မှာ ဟိုချီမင်းမြို့တော်ကို ရောက်ရှိလာခဲ့တယ်လို့ VN Express (25 April 2025) က ရေးသားပါတယ်။
ဒုတိယကမ္ဘာစစ် (၁၉၃၉-၁၉၄၅ ခုနှစ်) မတိုင်မီ မြန်မာနိုင်ငံဟာ အင်္ဂလိပ်ကိုလိုနီဖြစ်နေခဲ့သလို လာအို၊ ဗီယက် နမ် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံတို့ကလည်း ပြင်သစ်ကိုလိုနီဖြစ်နေခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒီ ၃-နိုင်ငံကို ပေါင်းပြီး “ပြင်သစ်အင်ဒို ချိုင်းနား” လို့ ကမ္ဘာက သိရှိကြပါတယ်။ ဥရောပတိုက်မှာ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မီးဟာ (အမေရိကန်) ပုလဲဆိပ်ကမ်းကို ဂျပန်က ဗုံးကြဲပြီးနောက် အာရှတိုက်ကို ကူးစက်လာခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒီအချိန် အမေရိကန်ကိုလိုနီ ဖြစ်နေတဲ့ ဖိလစ်ပိုင်၊ ဒတ်ချ်ကိုလိုနီ အင်ဒိုနီးရှား၊ ဗြိတိသျှကိုလိုနီ မြန်မာနဲ့ မလေးကျွန်းဆွယ် (ယခု မလေးရှား-စင်္ကာပူ) တို့ကို “အာရှအတွက် အာရှ” ကြွေးကြော်သံနဲ့အတူ ဂျပန်က ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက် သိမ်းယူခဲ့ပါ တယ်။
.
ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မှာ အရေးနိမ့်ပြီး ဂျပန်တို့ ဆုတ်ခွာသွားတဲ့ အာရှတိုက်ကို ယခင် လူဖြူကိုလိုနီအရှင်သခင် ဟောင်းများ ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာပါတယ်။ စစ်ကြီးအတွင်း အမျိုးသားရေးစိတ်ဓါတ် နိုးကြားနေပြီးနေပြီး လွတ်လပ်ရေးတောင်းဆိုနေတဲ့ အာရှတိုက်သားများနဲ့ ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားလာရပါတယ်။ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံမှာ ဟိုချီမင်း ဦးဆောင်တဲ့ “ဗီယက်မင်း” များရဲ့ လှုပ်ရှားမှုကို ပြင်သစ်တို့က ပြင်းပြင်းထန်ထန်နှိမ်နင်းခဲ့ပြီး လာအို-ကမ္ဘောဒီးယား-ဗီယက်နမ်တို့ဘက်က ဆိုဗီယက်ယူနီယံ (USSR) နဲ့ တရုတ် (PRC) တို့က နိုင်ငံရေးနဲ့ စစ် ပစ္စည်းများ ပံ့ပိုးကူညီခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၅၄-ခုနှစ် ဒိန်ဘင်ဖူးစစ်ပွဲမှာ ပြင်သစ်တို့ ရှုံးနိမ့်ပြီး ဂျီနီဗာ သဘောတူညီ ချက်အရ ဗီယက်နမ်ဟာ လတ္တီကျု့ဒ် ၁၇ ဒီဂရီမျဉ်းပြိုင်မှာ ပိုင်းခြားခံရပြီး နှစ်ပိုင်းကွဲသွားပါတယ်။
.
အဲ့ဒီအချိန် ကမ္ဘာကြီးမှာလည်း စစ်အနိုင်ရရှိထားတဲ့ အမေရိကန်နဲ့ ဆိုဗီယက်ယူနီယံတို့အကြား ပထဝီနိုင်ငံ ရေး ဆိုင်ရာ အားပြိုင်မှု ဖြစ်ပေါ်နေပါတယ်။ အရင်းရှင်စံနစ် အနောက်အုပ်စုနဲ့ ကွန်မြူနစ်စနစ် အရှေ့အုပ်စုတို့ အကြား လက်နက်ကိုင်ခြင်း မပါဝင်သော်လည်း ထိပ်တိုက်ပဋိပက္ခများဖြစ်ပွားခြင်းကြောင့် “စစ်အေးတိုက်ပွဲ” လို့ ခေါ်ကြပါတယ်။ အင်အားကြီးနိုင်ငံအချင်းချင်း အတိအလင်းစစ်ခင်းခြင်း မရှိကြပေမယ့် သူတို့ကို ကိုယ်စားပြုတဲ့ စစ်ပွဲ Proxy War များကတော့ ကမ္ဘာအနှံ့ နိုင်ငံငယ်အတော်များများမှာ ဖြစ်ပွားနေပါတယ်။
တရုတ်ပြည်မှာ မော်စီတုန်းတို့ ကွန်မြူနစ်များ အောင်ပွဲခံခြင်းနဲ့အတူ ဆိုဗီယက်သြဇာလွှမ်းမိုးမှု ကျယ်ပြန်လာ ပြီး ကမ္ဘာအနှံ့ ဆိုရှယ်လစ်နိုင်ငံများ ပေါ်ထွန်းလာနေခြင်းကို တားဆီးဖို့အတွက် အမေရိကန်ဟာ အင်ဒိုချိုင်းနား စစ်ပွဲအတွင်း ပြောင်ပြောင်တင်းတင်း ဝင်ရောက်လာပါတယ်။ ပြင်သစ်တို့ ထွက်ခွာသွားပြီး ကွန်မြူနစ်အစိုးရ အုပ်ချုပ်နေတဲ့ မြောက်ပိုင်းနဲ့ အမေရိကန်ကျောထောက်နောက်ခံပြု တောင်ပိုင်းတို့အကြား ပြင်းထန်စွာ တိုက် ခိုက်ကြတဲ့ “ဗီယက်နမ်စစ်ပွဲ” ဟာ ၁၉၅၅-ခုနှစ်မှာ တရားဝင်ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။ ဆိုဗီယက်-တရုတ်တို့အကူအ ညီနဲ့ မြောက်ပိုင်းက အနိုင်ရရှိပြီး ၁၉၇၅-ခုနှစ်မှာ စစ်ပွဲပြီးဆုံးသွားပါတယ်။ “ဆိုင်ဂုံမြို့ ကျဆုံးခြင်း” တစ်နည်း အားဖြင့် တောင်နဲ့မြောက် ပြန်လည်ပေါင်းစည်းပြီး နိုင်ငံတော်အချုပ်အချာ အာဏာကို ပြန်လည်ရရှိခဲ့တဲ့ ဧပြီလ ၃၀-ရက်နေ့ကို ဗီယက်နမ်မှာ သမိုင်းဝင်နေ့အဖြစ် သတ်မှတ်ထားပါတယ်။
===
ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းခြင်း နှစ် ၅၀ ပြည့် သမိုင်းဝင်အထိမ်းအမှတ် စစ်ရေးပြပွဲမှာ ပါဝင်ချီတက် ကြမယ့် တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်သားများနဲ့ စစ်ဘက်အရာရှိ ၁၁၈ ဦးတို့ဟာ သောကြာနေ့ မှာ ဟိုချီမင်းမြို့တော်ကို ရောက်ရှိလာခဲ့တယ်လို့ VN Express (25 April 2025) က ရေးသားပါတယ်။
ဒုတိယကမ္ဘာစစ် (၁၉၃၉-၁၉၄၅ ခုနှစ်) မတိုင်မီ မြန်မာနိုင်ငံဟာ အင်္ဂလိပ်ကိုလိုနီဖြစ်နေခဲ့သလို လာအို၊ ဗီယက် နမ် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံတို့ကလည်း ပြင်သစ်ကိုလိုနီဖြစ်နေခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒီ ၃-နိုင်ငံကို ပေါင်းပြီး “ပြင်သစ်အင်ဒို ချိုင်းနား” လို့ ကမ္ဘာက သိရှိကြပါတယ်။ ဥရောပတိုက်မှာ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မီးဟာ (အမေရိကန်) ပုလဲဆိပ်ကမ်းကို ဂျပန်က ဗုံးကြဲပြီးနောက် အာရှတိုက်ကို ကူးစက်လာခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒီအချိန် အမေရိကန်ကိုလိုနီ ဖြစ်နေတဲ့ ဖိလစ်ပိုင်၊ ဒတ်ချ်ကိုလိုနီ အင်ဒိုနီးရှား၊ ဗြိတိသျှကိုလိုနီ မြန်မာနဲ့ မလေးကျွန်းဆွယ် (ယခု မလေးရှား-စင်္ကာပူ) တို့ကို “အာရှအတွက် အာရှ” ကြွေးကြော်သံနဲ့အတူ ဂျပန်က ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက် သိမ်းယူခဲ့ပါ တယ်။
.
ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မှာ အရေးနိမ့်ပြီး ဂျပန်တို့ ဆုတ်ခွာသွားတဲ့ အာရှတိုက်ကို ယခင် လူဖြူကိုလိုနီအရှင်သခင် ဟောင်းများ ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာပါတယ်။ စစ်ကြီးအတွင်း အမျိုးသားရေးစိတ်ဓါတ် နိုးကြားနေပြီးနေပြီး လွတ်လပ်ရေးတောင်းဆိုနေတဲ့ အာရှတိုက်သားများနဲ့ ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားလာရပါတယ်။ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံမှာ ဟိုချီမင်း ဦးဆောင်တဲ့ “ဗီယက်မင်း” များရဲ့ လှုပ်ရှားမှုကို ပြင်သစ်တို့က ပြင်းပြင်းထန်ထန်နှိမ်နင်းခဲ့ပြီး လာအို-ကမ္ဘောဒီးယား-ဗီယက်နမ်တို့ဘက်က ဆိုဗီယက်ယူနီယံ (USSR) နဲ့ တရုတ် (PRC) တို့က နိုင်ငံရေးနဲ့ စစ် ပစ္စည်းများ ပံ့ပိုးကူညီခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၅၄-ခုနှစ် ဒိန်ဘင်ဖူးစစ်ပွဲမှာ ပြင်သစ်တို့ ရှုံးနိမ့်ပြီး ဂျီနီဗာ သဘောတူညီ ချက်အရ ဗီယက်နမ်ဟာ လတ္တီကျု့ဒ် ၁၇ ဒီဂရီမျဉ်းပြိုင်မှာ ပိုင်းခြားခံရပြီး နှစ်ပိုင်းကွဲသွားပါတယ်။
.
အဲ့ဒီအချိန် ကမ္ဘာကြီးမှာလည်း စစ်အနိုင်ရရှိထားတဲ့ အမေရိကန်နဲ့ ဆိုဗီယက်ယူနီယံတို့အကြား ပထဝီနိုင်ငံ ရေး ဆိုင်ရာ အားပြိုင်မှု ဖြစ်ပေါ်နေပါတယ်။ အရင်းရှင်စံနစ် အနောက်အုပ်စုနဲ့ ကွန်မြူနစ်စနစ် အရှေ့အုပ်စုတို့ အကြား လက်နက်ကိုင်ခြင်း မပါဝင်သော်လည်း ထိပ်တိုက်ပဋိပက္ခများဖြစ်ပွားခြင်းကြောင့် “စစ်အေးတိုက်ပွဲ” လို့ ခေါ်ကြပါတယ်။ အင်အားကြီးနိုင်ငံအချင်းချင်း အတိအလင်းစစ်ခင်းခြင်း မရှိကြပေမယ့် သူတို့ကို ကိုယ်စားပြုတဲ့ စစ်ပွဲ Proxy War များကတော့ ကမ္ဘာအနှံ့ နိုင်ငံငယ်အတော်များများမှာ ဖြစ်ပွားနေပါတယ်။
တရုတ်ပြည်မှာ မော်စီတုန်းတို့ ကွန်မြူနစ်များ အောင်ပွဲခံခြင်းနဲ့အတူ ဆိုဗီယက်သြဇာလွှမ်းမိုးမှု ကျယ်ပြန်လာ ပြီး ကမ္ဘာအနှံ့ ဆိုရှယ်လစ်နိုင်ငံများ ပေါ်ထွန်းလာနေခြင်းကို တားဆီးဖို့အတွက် အမေရိကန်ဟာ အင်ဒိုချိုင်းနား စစ်ပွဲအတွင်း ပြောင်ပြောင်တင်းတင်း ဝင်ရောက်လာပါတယ်။ ပြင်သစ်တို့ ထွက်ခွာသွားပြီး ကွန်မြူနစ်အစိုးရ အုပ်ချုပ်နေတဲ့ မြောက်ပိုင်းနဲ့ အမေရိကန်ကျောထောက်နောက်ခံပြု တောင်ပိုင်းတို့အကြား ပြင်းထန်စွာ တိုက် ခိုက်ကြတဲ့ “ဗီယက်နမ်စစ်ပွဲ” ဟာ ၁၉၅၅-ခုနှစ်မှာ တရားဝင်ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။ ဆိုဗီယက်-တရုတ်တို့အကူအ ညီနဲ့ မြောက်ပိုင်းက အနိုင်ရရှိပြီး ၁၉၇၅-ခုနှစ်မှာ စစ်ပွဲပြီးဆုံးသွားပါတယ်။ “ဆိုင်ဂုံမြို့ ကျဆုံးခြင်း” တစ်နည်း အားဖြင့် တောင်နဲ့မြောက် ပြန်လည်ပေါင်းစည်းပြီး နိုင်ငံတော်အချုပ်အချာ အာဏာကို ပြန်လည်ရရှိခဲ့တဲ့ ဧပြီလ ၃၀-ရက်နေ့ကို ဗီယက်နမ်မှာ သမိုင်းဝင်နေ့အဖြစ် သတ်မှတ်ထားပါတယ်။