👑یک ستاره در هفت آسمان👑
1.12K subscribers
2.29K photos
598 videos
73 files
5.28K links
وبلاگ تخصصی نجوم و اخترفیزیک که از سال ۲۰۱۰ تاکنون بی‌وقفه به کار ترجمه‌ی مطالب متنوع و گوناگونِ این حوزه‌ی دانش، از معتبرترین سایت‌های بین‌المللی می‌پردازد:
http://www.1star7sky.com/
فیسبوک: https://www.facebook.com/1star7sky/
Download Telegram
«نور عجیب به جای شفق قطبی!»
—---------------------------------------
https://goo.gl/uWBgQm
دو شب پیش، گردشگرانی که برای تماشای #شفق_قطبی به پارک ملی آبیسکوی سوئد رفته بودند با چیزی نامنتظره روبرو شدند. الیور رایت، رهبر این گروه ۸ نفره می‌گوید: «نخست یکی از مهمانان چیزی را دید و فریاد زد "این چیست؟" من دوربین دوچشمی‌ام را برداشتم و این "نور" هلالی-شکل جالب را دیدم که داشت به آرامی در آسمان جابجا می‌شد.»

رایت با چاد بلیکلی از مرکز "نورها بر فراز لاپلند" تماس گرفت و او هم تایید کرد که دوربین‌های زنده‌ی مرکز آن را دیده‌اند (تصویر دوم را ببینید👇🏼👇🏼👇🏼).

ولی این شفق قطبی نبود. چنان چه کارشناسان نظر دادند، در همان روز، یک موشک #اتلس_۵ برای بردن ماهواره‌ی ورلدویو-۴ به مدار از پایگاه نیروی هوایی وندنبرگ در کالیفرنیا به فضا پرتاب شده بود. کمی بعد از پرتاب، مرحله‌ی (بخش) بالایی موشک (مرحله‌ی سنتاور) سوخت اضافی‌اش را بیرون ریخت که همین باعث پیدایش این ابر شبحگونه در آسمان #سوئد شد.

#نورها_بر_فراز_لاپلند
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/11/blog-post_92.html
—-------------------------------------------------

به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«تنها چند روز به آغاز "پایان" کاسینی مانده»
—------------------------—
در توییتر یک روبات (bot) درست شده که به طور تصادفی این پیام را می‌فرستد: "NOOOOOOOO Cassini can’t be ending!" (با شمار Oهای متفاوت). پیام @CassiniNooo غم و اندوه و آشفتگی همه‌ی کسانی مانند ما را بیان می‌کند که نمی‌توانیم باور کنیم ماموریت تاریخی و گسترده‌ی کاسینی تا چند ماه دیگره به پایان خواهد رسید.

و اکنون چند روز بیشتر به آغاز این پایان نمانده. در روز ۳۰ نوامبر، #فضاپیمای_کاسینی گامی از ماموریتش را آغاز می‌کند که دانشمندان نام آن را "مدارهای حلقه-خراش کاسینی" گذاشته‌اند و در آن، فضاپیما از لبه‌ی بیرونی #حلقه‌های_کیوان می‌گذرد. در زمان‌هایی از این گذر، فاصله‌ی کاسینی از حلقه‌ها تنها حدود ۷۸۰۰ کیلومتر خواهد بود.

لیندا اسپیلکر، دانشمند پروژه‌ی کاسینی می‌گوید: «داده‌های علمی این عملیات باورنکردنی خواهد بود. ما چیزهایی را بررسی خواهیم کرد که هیچ جای دیگری امکانش را نداشتیم.»

کاسینی از ۳۰ نوامبر ۲۰۱۶ تا ۲۲ آوریل ۲۰۱۷ از فاصله‌ی بسیار زیاد به گرد قطب‌های #کیوان (به عربی: زحل) خواهد چرخید و هر هفت روز یک بار به درون بخش‌های ناشناخته‌ای از لبه‌ی بیرونی حلقه‌های اصلی شیرجه خواهد زد (روی هم رفته ۲۰ بار).

دستگاه‌های کاسینی در این گذرهای نزدیک به طور مستقیم از ذرات یخی حلقه‌ها و مولکول‌های گازهای پراکنده‌ای که نزدیک حلقه‌ها یافته شده نمونه بر می‌دارند. کاسینی همچنین برحی از باکیفیت‌ترین عکس‌هایش را نیز از حلقه‌ها و ماه‌های کیوان -#اتلس (اطلس)، #پان، #دافنیس، و #پاندورا- که نزدیک لبه‌ی بیرونی حلقه‌ها هستند خواهد گرفت.

فضاپیما در دو مدار حلقه خراشِ نخست یکراست از درون یک حلقه‌ی بی‌اندازه کم‌نور که در اثر برخورد شهاب‌های ریز به دو ماه کوچک -#ژانوس و #اپیمتئوس- پدید آمده می‌گذرد. در گذرهای بعدی که در مارس و آوریل انجام خواهند شد، کاسینی از درون کناره‌های بیرونی و غبارآلود حلقه‌ی F می‌گذرد.
اِرل مایز، مدیر ماموریت کاسینی در JPL می‌گوید: «اگرچه نزدیک‌تر از همیشه از کنار #حلقه‌_F می‌گذریم، نگرانی بسیار کمی بابت خطر غبارهای آن داریم.»

البته "پایان بازی" در ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۷، و زمانی خواهد بود که کاسینی #Grand_Finale را انجام داده و به درون خود کیوان فرو می‌رود. کاسینی سوختش دارد به پایان می‌رسد و هر آن امکان دارد به یکی از ماه‌های کیوان بخورد به همین دلیل دانشمندان این برنامه را ریخته‌اند تا مبادا به یکی از ماه‌های احتمالا زیست‌پذیرش برخورد کرده و محیط آن را با میکروب‌های زمینی که ممکن است هنوز همراهش باشند بیالاید.

مهندسان کاسینی برای آماده‌سازی این پایان بزرگ، از ژانویه‌ی ۲۰۱۶ دارند کم کم مدار فضاپیما را تغییر می‌دهند و با روشن کردن موتور آن، مانورهایی را انجام می‌دهند که فضاپیما بتواند پیش از فرو رفتن در کیوان، پی در پی از درون شکاف باریک میان سیاره و حلقه‌ها بگذرد. در برخی از این مدارهای پایانی، کاسینی از فاصله‌ی تنها ۱۶۲۸ کیلومتری قله‌ی ابرهای کیوان خواهد گذشت.

یک پرسش برای گروه مهندسان کاسینی اینست که واقعا چقدر سوخت در مخزن موتورهای اصلی کاسینی که برای انجام تنظیمات مدار نیازست باقی مانده، در سال گذشته هر بار که موتورهای اصلی را روشن می‌کردند خدا خدا می‌کردند که سوخت کافی داشته باشد.

به گفته‌ی مایز، در روز ۴ دسامبر، موتور فضاپیما برای آخرین بار روشن خواهد. این کار برای تنظیم دقیق مدار و انجام درستِ واپسین گام ماموریت اهمیت دارد.

وی می‌گوید: «بر پایه‌ی برنامه‌ریزی کنونی، این ۱۸۳مین و آخرین دور روشن شدن موتور اصلی کاسینی خواهد بود. گرچه ما هنوز می‌توانیم تصمیم بگیریم که [بعد از آن] باز هم موتور اصلی را روشن کنیم، ولی برنامه‌ی کنونی اینست که مانورهای بعدی را به کمک پیشران‌ها انجام دهیم.»

مایز و اسپیلکر در گفتگویی که چند ماه پیش انجام شد مشتاقانه گفته بودند که برخی از "آخرین‌ها"ی ماموریت را آغاز کرده‌اند: آخرین دیدار با ###انسلادوس و ماه‌های دیگر. و یک "آخرین"بزرگ در پیش است: روز ۲۹ نوامبر، کاسینی از فاصله‌ی حدود ۱۱۰۰۰ کیلومتری تیتان می‌گذرد و آخرین دیدارش را با این ماه زمین‌سان ولی همچنان به کلی ناشناخته انجام خواهد داد.

این واپسین گذر که عملیات "#Flyby_T125" نام گرفته دو هدف عمده دارد: نقشه‌برداری از سطح تیتان، و امکان‌پذیر ساختن تغییر مدار فضاپیما برای آغازِ پایان ماموریت [تیتان با گرانش خود "لگدی" به فضاپیما زده و آن را وارد مدار تازه می‌کند-م]. ولی این شاید شجاعانه‌ترین و هراس‌انگیزترین بخش از ماموریت تقریبا ۲۰ ساله‌ی کاسینی هم باشد.

با این وجود باز هم می‌گوییم: نــــــــــــــــــــــــــــــــــه‌!

🔴 تصویر را در پست بعد ببینید 👇🏼👇🏼
«نزدیک‌ترین عکس‌ها از ماه "بشقاب پرنده‌ای" کیوان»
—---------------------------------------------—

* اتلس (اطلس) نه آسمان‌ها را بر دوش دارد و نه حلقه‌های کیوان را. بهترین تصاویری که از این ماه کوچک کیوان گرفته شده آن را با سطحی نرم و کرکی، و مسئولیتی کمتر از آنچه فکر می‌کردیم نشان می‌دهد. [جمله‌ی نخست اشاره به اتلس در افسانه‌های یونان باستان است-م]

در روز ۱۲ آوریل، #فضاپیمای_کاسینی ناسا از فاصله‌ی ۱۱۰۰۰ کیلومتری #اتلس، ماه سیاره‌ی کیوان گذشت و بهترین عکس‌هایی که تاکنون از این ماه کوچک دیده‌ و تا زمانی دراز خواهیم دید را از آن گرفت. این عکس‌های تازه با وضوح ۸۴ متر بر پیکسلی خود شناخت ما از اتلس را دو برابر می‌کنند. این واپسین و نزدیک‌ترین دیدار کاسینی با اتلس تا پیش از پایان ماموریتش در ماه سپتامبر بود.

ریچار تریله از آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا، که این ماه را سال ۱۹۸۰ یافت، دیدار نزدیک با آن پس از چند دهه که از یافتنش می‌گذرد را رخدادی بسیار هیجان‌انگیز می‌داند.

برخی از ماه‌های کیوان که به نام #ماه‌های_چوپان شناخته می‌شوند، با گرانش خود ذرات حلقه‌های پرآوازه‌ی این سیاره را جابجا کرده و آنها را مانند چوپانی که گوسفندان در پی‌اش می‌روند، به دنبال خود می‌کشند. ولی اتلس به نظر می‌رسد یک ماه چوپانست که مسئولیت چوپانی ذرات حلقه را انجام نمی‌دهد.

تریله می‌گوید: «ما در گذشته فکر می‌کردیم این ماه لبه‌ی حلقه‌ی A را بیرون می‌کشد و با خود جابجا می‌کند.» ولی اکنون پی برده‌ایم که شکل این حلقه دستاورد دو ماه دیگر است: اپیمتئوس و ژانوس. تریله می‌افزاید: «این یک گونه رقص دینامیکی بسیار جالب است که این ماه‌ها با ذرات حلقه انجام می‌دهند.»

ما از پیش می‌دانستیم که اتلس دارای پشته‌ای برجسته در راستای استوایش است که پیکره‌ی آن را مانند یک بشقاب پرنده کرده، ولی شگفت آن که عکس‌های تازه نشان می‌دهند این پشته‌ها صاف و گرد هستند. تریله می‌گوید: «ملایم‌تر از چیزی که می‌پنداشتیم به نظر می‌رسد. انگار که با گونه‌ای مواد نرم و کرکی پوشیده شده.»

پل هلفنشتاین از دانشگاه کرنل در ایتاکای نیویورک که در برنامه‌ریزی این گذر همکاری داشت می گوید: «چیزی که به ویژه جالب است گستردگی جاهاییست که به نظر می‌رسد مواد نرم، هر گونه ساختار مکان‌نگاشتی تیز و لبه‌دار در آنها را پوشانده و پنهان کرده‌ است، حتی در ساختار "هسته‌ی" مرکزی.»

پان، یکی دیگر از ماه‌های کیوان هم دارای برجستگی استوایی است، ولی کاسینی در یکی از دیدارهای تازه‌اش با آن نشان داده بود که برجستگی آن خشک و خشن، با ترک‌های تنشی و دهانه است. هر دو ماه تقریبا هم‌اندازه‌اند، ولی پان درون یک حلقه جای دارد و اتلس بیرون از لبه‌ی حلقه.

نظریه‌ی پیشرو برای چگونگی پیدایش این پشته‌های این ماه‌ها اینست که قطر این ماه‌ها بسیار بیشتر از ضخامت حلقه است و از همین رو به هنگام گذشتن از کنار ذرات سرگردان حلقه، آنها را روی استوای خود انباشته‌اند. ولی این کار شاید به این آسانی نباشد. تریل می‌گوید: «این می‌تواند گونه‌ای اثر کشند گرانشی نیز باشد که به دلیل نزدیک بودن به این همه ذرات حلقه رخ داده [در اثر گرانش ذرات، استوای آن برآمده شده-م].»

شناخت پان و اتلس می‌تواند کلید شناخت نقش گرانش در همه‌ی ماه‌های کیوان باشد. تریله می‌گوید: «همان گرانشی که باعث همه‌ی این پدیده‌هایی که در این ماه‌های کوچک می‌بینیم شده، انرژی را به برخی از ماه‌های بزرگ‌تر هم می‌دهد. و این انرژی می‌تواند اقیانوس‌های زیرزمینی، و حتی چه بسا محیط‌هایی زیست‌پذیر بیافریند.»

#اطلس
https://goo.gl/klToVG
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/04/Atlas.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«سه شگفت‌انگیز »
—---------------

اتلس (اطلس)، دافنیس، و پان که هر سه ماه‌های کوچک درون حلقه‌های کیوانند، در این تصویر با یک مقیاس دیده می‌شوند. این تصویر یک پیوند از سه عکس جداگانه‌ایست که توسط فضاپیمای کاسینی ناسا که هنوز در مدار کیوان (زحل) است گرفته شده‌اند.

جالب است بدانید که دافنیس در سال ۲۰۰۵ و توسط خود #فضاپیمای_کاسینی یافته شده و اتلس و پان نیز نخستین بار در عکس‌های وویجرهای ۱ و ۲ شناسایی شده بودند.

اتلس که پیکره‌ای بشقاب پرنده-مانند دارد نزدیک لبه‌ی بیرونی حلقه‌ی درخشان A به گرد #کیوان می‌چرخد، دافنیس در شکاف باریک درون حلقه‌ی A به نام شکاف کیلر، و پان هم در شکاف پهن‌تر حلقه‌ی A به نام شکاف اِنکه.

پشته‌های شگفت‌انگیزی که در راستای استوای این سه ماهِ حلقه‌ای دیده می‌شود می‌تواند در اثر انباشته شدن مواد حلقه به گرد آنها در گذر زمان درست شده باشد.

گفتنی است #دافنیس با همه‌ی کوچکی‌اش هنگامی که در شکاف کیلر به پیش می‌رود، موج‌هایی در لبه‌ی آن پدید می‌آورد.

هر سه عکس به کمک دوربین زاویه-باریک کاسینی گرفته شده‌اند. در زمان گرفتن هر یک از عکس‌ها، فاصله‌ی فضاپیما ۱۶۰۰۰ کیلومتر از #اتلس، ۲۶۰۰۰ کیلومتر از #پان و ۲۸۰۰۰ کیلومتر از دافنیس بوده.

#apod
https://goo.gl/HXzuDD
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/07/Atlas-Daphnis-Pan.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies