👑یک ستاره در هفت آسمان👑
1.19K subscribers
2.29K photos
598 videos
73 files
5.28K links
وبلاگ تخصصی نجوم و اخترفیزیک که از سال ۲۰۱۰ تاکنون بی‌وقفه به کار ترجمه‌ی مطالب متنوع و گوناگونِ این حوزه‌ی دانش، از معتبرترین سایت‌های بین‌المللی می‌پردازد:
http://www.1star7sky.com/
فیسبوک: https://www.facebook.com/1star7sky/
Download Telegram
«ابرهای ستاره‌زا در قیفاووس»
—------------------------------—
https://goo.gl/ybZ2ZP
به نظر می رسد انبوه ستارگان داغ جوان و ستون‌های کیهانی از گاز و غبار در ان‌جی‌سی ۷۸۲۲ گرد آمده اند. این منطقه‌ی برافروخته‌ی ستاره‌زایی، حدود ۳۰۰۰ سال نوری دورتر از ما در صورت فلکی شمالی #قیفاووس و در لبه‌ی یک ابر مولکولی غول‌پیکر جای دارد.

این نمای رنگین کیهانی که از همگذاری داده‌های باریک-باند درست شده، لبه‌های روشن و شکل‌های تیره‌ی درون سحابی را آشکار کرده و تابش اتم های اکسیژن، هیدروژن، و گوگرد را به ترتیب به فام‌های آبی، سبز و سرخ می‌نمایاند. دوستداران بایگانی عکس‌های تلسکوپ هابل با این خط #گسیلشی و رنگ‌های به کار رفته به خوبی آشنا هستند، زیرا این طیف‌ها در تصاویر هابل هم با همین رنگ‌آمیزی نشان داده می‌شوند.

این تابش‌های اتمی دستاورد برانگیختگی اتم‌ها توسط پرتوهای پرانرژی ستارگان داغ مرکزی است، ستارگانی که با بادها و پرتوهای نیرومندشان، مواد محیطی را هم پس زده و تراشیده‌اند و افزون بر آفریدن ساختارهای ستونی چگال، یک حفره‌ی غارمانند به گستردگی چند سال نوری که ویژه‌ی چنین فعالیت‌هایی است را پدید آورده اند.

#رمبش_گرانشی درون این ستون‌ها می‌تواند به ساخته شدن ستارگان تازه بیانجامد، ولی با کنار زده شدن ستون‌های غبار، ستارگانی که در آنها شکل گرفته‌اند نیز این ذخیره از مواد ستاره‌ساز را از دست خواهد داد.

گستردگی میدان این تصویر در فاصله ی برآوردی ان‌جی‌سی ۷۸۲۲ حدود ۴۰ سال نوری است.
#NGC_7822 #apod #ستاره‌زایی
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/11/blog-post_18.html
—-------------------------------------------------

به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
👑یک ستاره در هفت آسمان👑
«آیا انفجار یک ستاره کم‌جرم آغازگر پیدایش منظومه خورشیدی بوده؟» —--------------------------------------------------------------------- https://goo.gl/5KZ5xG * یک گروه پژوهشی به رهبری یونگ-ژون کیان، استاد دانشکده‌ی فیزیک و اخترشناسی دانشگاه مینه‌سوتا، به کمک…
ادامه ی پست قبل
... کیان می‌گوید: «یافته‌های ما مسیر پژوهشمان را به کلی تغییر داد. این مدل ابرنواختر کم‌جرم افزون بر این که فراوانی بریلیم-۱۰ را توضیح می‌دهد، هسته‌ی کوتاه-عمر کلسیم-۴۲، پالادیم-۱۰۷، و چند عنصر دیگر که در شهاب‌سنگ‌ها یافته شده را هم توضیح می‌دهد. چیزهایی که این مدل نمی‌تواند توضیح دهد را باید به چشمه‌های دیگری نسبت داد که نیاز به بررسی بیشتر دارند.»

به گفته‌ی کیان، گروهش می‌خواهند رازهای باقی مانده درباره‌ی هسته‌های کوتاه-عمری که در شهاب‌سنگ‌ها یافته شده را بررسی کنند. ولی نخستین گام، تقویت نظریه‌شان با جستجوی لیتیم-۷ و بور-۱۱ است که به همراه بریلیم-۱۰ در پی اسپالاسیون نوترینو در ابرنواخترها پدید می‌آیند. کیان می‌گوید گروهش شاید این جستجو را در پژوهش بعدی انجام دهند و به پژوهشگرانی که شهاب‌سنگ‌ها را بررسی می‌کنند انگیزه‌ بدهند تا با سنجش‌های دقیق، پیوندهای میان این سه هسته را پیدا کنند.

* توضیح تصویر: ابر زاینده‌ی سامانه‌ی خورشیدی احتمالا همانند برخی مناطق در این مجموعه‌ی بسیار بزرگ گاز و غبار که ۴۵۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد و در صورت فلکی ماکیان دیده می‌شود بوده. این عکس را تلسکوپ اسپیتزر ناسا گرفته.

#ابرنواختر #سامانه_خورشیدی #بریلیم_۱۰ #اسپالاسیون #تریشش #فرآورده_واپاشی #محصول_واپاشی #هسته_اتم #شهاب‌سنگ #رمبش_گرانشی
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/12/supernova.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«هندسه شگفت‌انگیز یک ستاره نوزاد»
—-------------------------

یکی از چیستان‌های بزرگ اخترفیزیک چگونگی پیدایش ستارگانی مانند خورشید از رُمبش ابرهای مولکولی در مناطق ستاره‌زایی کیهان است. نام فنی این چیستان، مساله‌ی تکانه‌ی زاویه‌ای در پیدایش ستارگان است [تکانه= اندازه حرکت].

پرسش اساسی اینست: گازهای درون ابر ستاره‌زا به گونه‌ای در چرخش است که باعث می‌شود هر عنصر درون این گاز تکانه‌ی زاویه‌ای متفاوتی پیدا کند. این ابر به دنبال رمبش، سرانجام به حالتی می‌رسد که در آن کشش گرانشی ستاره‌ی نوزادی که دارد از رمبش پدید می‌آید با نیروی مرکزگریز (گریز از مرکز، centrifugal force) برابر می‌شود، در نتیجه رمبش به درون در یک شعاع متوقف می‌شود مگر این که بتواند بخشی از تکانه‌ی زاویه‌ایش را پس بزند (بیرون بریزد). این نقطه به نام "سد مرکزگریز" شناخته می‌شود.

اکنون گروهی از دانشمندان به رهبری نامی ساکائی از آزمایشگاه زایش ستاره و سیاره‌ی ریکن (RIKEN) با بهره از داده‌های آنتن‌های رادیویی به سرنخ‌هایی درباره‌ی این که گازهای درون ابر چگونه می‌توانند راهشان به سطح ستاره‌ی نوزاد را پیدا کنند دست یافته‌اند. ساکائی و گروهش برای بهتر شناختن این فرآیند به سراغ رصدخانه‌ی آلما رفتند، آرایه‌ای از ۶۶ آنتن در بیابان آتاکاما در شمال شیلی. این آنتن‌ها با هماهنگی دقیقی که با یکدیگر دارند می‌توانند عکس‌هایی از تابش‌های رادیویی مناطق پیش‌سیاره‌ای در آسمان بگیرند.

این پژوهشگران پیش‌ستاره‌ای به نام ال۱۵۲۷ در یک منطقه‌ی ستاره‌زایی نزدیک به نام ابر مولکولی گاو (ثور) در حدود ۴۵۰ سال نوری زمین را برگزیدند. این پیش‌ستاره دارای یک قرص پیش‌سیاره‌ای چرخان است که از دید ما تقریبا از لبه دیده می‌شود (لبه‌نما است) و در دل پوشش گسترده‌ای از مولکول‌ و غبار جای گرفته.

ساکایی پیش از این با شناسایی مولکول‌ها پیرامون همین پیش‌ستاره دریافته بود که بر خلاف فرضیه‌ی رایج، گذار از پوشش بیرونی به قرص درونی آن هموار و یکنواخت نیست بلکه بسیار پیچیده است (قرص درونی همان قرصیست که در آینده سیاره‌ها را می‌سازد). ساکایی می‌گوید: «ما با بررسی داده‌ها دریافتیم که منطقه‌ی نزدیک سد مرکزگریز -جایی که پیشروی ذرات به درون متوقف می‌شود- بسیار پیچیده است، و پی بردیم که بررسی جابجایی‌ها در این منطقه‌ی گذار می‌تواند برای شناخت چگونگی رمبش پوشش بیرونی نکته‌ای کلیدی باشد. مشاهدات ما نشان می دهند که پوشش بیرونی در این نقطه دارد پهن می‌شود، نشانه‌ی چیزی مانند یک "ترافیک" در منطقه‌‌ای درست بیرون از سد مرکزگریز، جایی که گازها در اثر یک موج شوک داغ می‌شوند. مشاهدات نشان دادند که بخش چشمگیری از تکانه‌ی زاویه‌ای دارد توسط گازهایی که در راستای عمودی از قرص تخت پیش‌سیاره‌ای پیرامون پیش‌ستاره بیرون می‌زنند از دست می‌رود.»

این رفتار با محاسبه‌هایی که گروه دانشمندان با بهره از یک مدل‌ پرتابی خالص انجام داده بودند جور در می‌آمد. در این مدل، ذرات مانند پرتابه‌های ساده‌ای رفتار می‌کردند که نیاز به تاثیر نیروی مغناطیسی یا نیروهای دیگر نداشتند.

ساکایی می‌گوید: «ما قصد داریم برای پالایش بیشتر دانسته‌هایمان از پویایی (دینامیک) پیدایش ستارگان و یافتن توضیح کامل چگونگی رمبش مواد برای ساختن ستاره، به رصدهایمان با آرایه‌ی نیرومند #آلما ادامه دهیم این همچنین می‌تواند به ما در شناخت بهتر فرگشت سامانه‌ی خورشیدی خودمان هم کمک کند.»

گزارش این پژوهش توسط انتشارات دانشگاه آکسفورد در ماهنامه‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی منتشر شده است.

#ستاره‌زایی #قرص_پیش‌سیاره‌ای #رمبش_گرانشی
https://goo.gl/DTtJ5J
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/L1527.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«برخی از پیرترین ابرسیاهچاله‌ها می‌توانند از رُمبش ابرستارگان پدید آمده باشند»
—------------------------------------------------------------------

* احتمالا کهن‌ترین ابرسیاهچاله‌های کیهان در دوران نوزادی‌شان هم بزرگ بوده‌اند. اگر چنین باشد، این می‌تواند وجود این هیولاها در یک میلیارد سال نخست پس از مهبانگ که به تازگی دیده شده‌‌اند را توجیه کند.

ساخته شدن ابرسیاهچاله‌ها (سیاهچاله‌های ابرپرجرم) زمان درازی می‌بَرَد، از همین رو انتظار دیدن شمار بسیاری از آنها در روزگار آغازین کیهان را نداریم. هر چه بیشتر ابرسیاهچاله‌های باستانی پیدا می‌کنیم، احتمال این که آنها هم به روش ابرسیاهچاله‌های امروزی شکل گرفته باشند، یعنی با بلعیدن گاز و غبار [که فرآیندی آرام و زمان‌بر است] کمتر می‌شود.

مارکو آیِلو از دانشگاه کلمسون در کارولینای جنوبی می‌گوید: «ممکن است چند سیاهچاله‌ای وجود داشته باشد که به مدتی بسیار دراز، با بالاترین نرخ ممکن برافزایش انجام دهند، ولی همه‌ی آنها این گونه نیستند.»

ولی به طور کلی ستارگان می‌توانند سریع‌تر از سیاهچاله‌ها بر جرم خود بیافزایند. جوزف اسمیت از آزمایشگاه ملی لوس آلاموس در نیومکزیکو به همراه همکارانش می‌گویند این می‌تواند وجود ابرسیاهچاله‌ها در روزگار جوانی کیهان را توضیح دهد.

اگر یک ستاره به جرم حدود ۱۰۰ هزاربرابر خورشید برُمبد، می‌تواند بی‌درنگ یک سیاهچاله‌ی بزرگ پدید آورد [چنین ستاره‌ی هیولایی می‌تواند وجود داشته باشد ولی بر پایه‌ی نسبیت عام، ناپایدار است و می‌رمبد و یک #سیاهچاله به بزرگی ۱۰۰ برابر خورشید می‌سازد- منبع: ۱ و ۲]. این سیاهچاله می‌تواند با خوردن گازهای سرد، با روندی آرام و با طمانینه رشد کرده و در همان یک میلیارد سال نخست کیهان، به جرم یک میلیارد برابر خورشید برسد.

اسمیت و همکارانش پرجزییات‌ترین شبیه‌سازی‌ برای این سناریوی "رمبش مستقیم" تا به امروز را انجام دادند. در این شبیه‌سازی، همین سیاهچاله‌هایی که امروزه می‌بینیم، و همچنین گازهای یونیده پیرامون آنها و نرخ ستاره‌زایی کهکشان میزبانشان پدید آمد.

اسمیت می گوید: «نتایج دیگر نشان دادند که می‌توان جرم بسیاری به دست آورد- ولی سیاهچاله‌ها چیزی بیش از جرمند. ما نشان داده‌ایم که می توانیم چندین ویژگی دیگر که به طور مستقل دیده شده‌اند را با یکدیگر همخوان کنیم.»

تاکنون اخترشناسان هیچ ستاره‌ی هیولاپیکری [supermassive star یا SMS] را در روزگار آغازین کیهان به طور مستقیم ندیده‌اند. ولی اگر چنین اَبَرستارگانی وجود داشته باشند، تلسکوپ فضایی جیمز وب که سال آینده راهی فضا می‌شود، توانایی دیدنشان را خواهد داشت.

با این همه، رُمبش مستقیم هنوز یک احتمال است. نظریه‌های دیگر، مانند ادغام سیاهچاله‌های کوچک همچنان اعتبار دارند، و پژوهشگران نیز هنوز به درستی نمی‌دانند که واقعا چند سیاهچاله در کیهان آغازین وجود داشته.

پریاموادا ناتاراجان از دانشگاه ییل می‌گوید: «به گمان ما بیشتر سیاهچاله‌های بزرگ آغاز کیهان از رمبش مستقیم پدید آمده بودند، ولی شمار کمتری هم می‌توانسته‌اند از راه‌های دیگر پدید آمده باشند.»

#رمبش_گرانشی #برافزایش

—---------------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/03/SMS.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
https://goo.gl/fVKJnh

عکس بسیار زیبا و باکیفیتی که #تلسکوپ_فضایی_هابل در سال ۲۰۰۵ از ستارگان نوزاد در سحابی ان‌جی‌سی ۳۴۶ در #ابر_ماژلانی_کوچک گرفته بود.
این ستارگان که از فرآیند رُمبش گرانشی ابرهای گازی این سحابی پدید آمده‌اند هنوز به اندازه‌ی کافی فشرده نشده‌اند که بتوانند کوره‌ی هیدروژن‌سوزی در دلشان را برای به راه انداختن #همجوشی_هسته‌ای روشن کنند.
کوچک‌ترینِ این ستارگان تنها نصف خورشید ما جرم دارند.

#خوشه_باز #رمبش_گرانشی #SMC #ستاره‌زایی

@onestar_in_sevenskies