👑یک ستاره در هفت آسمان👑
1.12K subscribers
2.29K photos
598 videos
73 files
5.28K links
وبلاگ تخصصی نجوم و اخترفیزیک که از سال ۲۰۱۰ تاکنون بی‌وقفه به کار ترجمه‌ی مطالب متنوع و گوناگونِ این حوزه‌ی دانش، از معتبرترین سایت‌های بین‌المللی می‌پردازد:
http://www.1star7sky.com/
فیسبوک: https://www.facebook.com/1star7sky/
Download Telegram
«تماشای یک آفت کیهانی»
—----------------------

تلسکوپ فضایی اِسا/ناسای هابل را با عکس‌های خیره‌کننده‌ای که از کیهان می‌گیرد می‌شناسیم. ولی این عکس تازه‌ی هابل در نگاه نخست، چیزی کاملا برخلاف آن را نشان می‌دهد: تیغه‌های مات و دندانه‌دار، لکه‌های نوفه (نویز)، و رنگ‌های تند و متضاد. با این وجود، اگر بفهمید دارید به چه نگاه می‌کنید، عکس‌هایی مانند این هم برایتان به همان‌اندازه خیره‌کننده و شگفت‌آور خواهد بود.

در این عکس، یک کهکشان دوردست را می‌بینیم (لکه ی پایین، سمت راست) که دارد از پشت یکی از ستارگان کهکشان خودمان می‌گذرد- رویدادی که به نام "گذر" (ترانزیت) می‌شناسیم. این ستاره اچ‌دی ۱۰۷۱۴۶ نام دارد و در مرکز چارچوب دیده می‌شود. در این تصویر جلوی نورش گرفته شده تا محیط کنار خودش، و همچنین آن کهکشان کم‌نور دیده شوند. جای دقیق ستاره با دایره‌ی سبز نشان داده شده.

دایره‌ی نارنجی‌رنگی که ستاره‌ی اچ‌دی ۱۰۷۱۴۶ را در بر گرفته یک قرص پیرا-ستاره‌ای است، قرصی از غبار و مواد آواری که به گرد ستاره می‌چرخد. قرص پیراستاره‌ای اچ‌دی ۱۰۷۱۴۶ از روی زمین درست از روبرو دیده می‌شود. از آنجایی که این ستاره بسیار همسان با خورشید ماست، یک هدف علمی جالب برای بررسی است: #قرص_پیراستاره‌ای آن شاید همسان با سیارک‌های درون سامانه‌ی خورشیدی و کمربند کویپر باشد.

بررسی دقیق این سامانه برای دانشمندان امکان‌پذیر است زیرا کم کم دارد از جلوی آن کهکشان دوردست، که به دلیل حضور مزاحمش، برخی آن را "کهکشان آفت" (Vermin Galaxy) نامیده‌اند می‌گذرد.

این زوج نامعمول نخستین بار در سال ۲۰۰۴ با دوربین پیمایشی پیشرفته‌ی هابل، و بار دوم نیز در سال ۲۰۱۱ با طیف‌نگار تصویربردار این تلسکوپ به تصویر کشیده شدند. در اینجا تصویر دوم را می‌بینید که در آن، کهکشان آفت به اچ‌دی ۱۰۷۱۴۶ رسیده، آغاز به گذشتن از پشت آن کرده، و تا سال ۲۰۲۰ به طور کامل پشت آن پنهان خواهد شد. ولی حتی اگر بخشی از آن هم به پشت ستاره برود، دستاوردهای علمی هیجان‌انگیزی به ارمغان خواهد آورد. نوری که از این کهکشان می‌آید تا پیش از رسیدن به تلسکوپ‌های ما ناچارست از درون قرص آوارهای پیرامون ستاره بگذرد. این به ما اجازه می‌دهد تا ویژگی‌های نور و شیوه‌ی دگرگونی آن را بسنجیم و بدین ترتیب به ویژگی‌های خود قرص پی ببریم.

ستاره‌ی اچ‌دی ۱۰۷۱۴۶ با فاصله‌ی ۹۰ سال نوری از زمین، در #صورت_فلکی_گیسو جای دارد.

#تلسکوپ_فضایی_هابل #گذر
https://goo.gl/8oeTfw
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/06/VerminGalaxy.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«کشف سیاره غول‌پیکری که "نباید وجود داشته باشد"!»
—---------------------------------------------—

* سیاره‌ی غول‌پیکری یافته شده که به گرد یک ستاره‌ی کوتوله‌ی فراسرد می‌گردد. این بزگ‌ترین سیاره نسبت به ستاره‌اش است که تاکنون یافته شده و دانشمندان را درباره‌ی چگونگی شکل‌گیری‌اش با چالش روبرو کرده.

به گزارش دانشگاه واریک، این سیاره‌ با نام ان‌جی‌تی‌اس-۱بی (NGTS-1b) در فاصله‌ی ۶۰۰ سال نوری زمین جای دارد و یک غول گازی تقریبا هم‌اندازه‌ی مشتریست. از سوی دیگر، ستاره‌ی میزبانش تنها نصف شعاع خورشید را دارد. فاصله‌ی این سیاره از ستاره‌اش ۳ درصد فاصله‌ی زمین تا خورشید است و هر ۲.۶ روز زمینی یک دور مدارش به گرد ستاره را کامل می‌کند. [پس این سیاره در حقیقت یک #مشتری_داغ است- م]

یک گروه بین‌المللی از پژوهشگران این سیاره را به کمک "پیمایشگر گذر نسل آینده" (NGTS) پیدا کردند، آرایه‌ای از ۱۲ تلسکوپ در رصدخانه‌ی پارانال در شمال شیلی که به جستجوی نشانه‌های اُفت ستارگان دوردست در اثر #گذر یک سیاره از کنارش می‌پردازد.

دانیل بیلیس، نویسنده‌ی اصلی این پژوهش و پژوهشگر دانشگاه واریک بریتانیا می‌گوید: «کشف سیاره‌ی ان‌جی‌تی‌اس-۱بی یک شگفتی کامل برای ما بود [زیرا] فکر نمی‌کردیم چنین سیاره‌ی بزرگی بتواند پیرامون ستاره‌ای به این کوچکی وجود داشته باشد. این نخستین #سیاره‌_فراخورشیدی است که با دستگاه تازه‌ی NGTS یافته‌ می‌شود و هنوز هیچ نشده ما را با شناختمان از فرآیند سیاره‌زایی درگیر چالش کرده.»

ستاره‌ی میزبان این سیاره یک کوتوله‌ی کوچک و کم‌نور رده‌ی ام [یک کوتوله سرخ] است- فراوان‌ترین گونه‌ی ستاره‌ای در آسمان. کوتوله‌های سرخ سوختشان را بسیار کندتر از ستارگان خورشیدسان می‌سوزانند و از همین رو می‌توانند تریلیون‌ها سال عمر کنند. بر پایه‌ی این پژوهش تازه، این سومین بارست که یک غول گازی به گرد یک #کوتوله‌_سرخ یافته می‌شود، ولی این سیاره بزرگ‌ترین موردست.

به نوشته‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی بریتانیا، با آن که دیدن سیاره‌ها به گرد کوتوله‌های رده‌ی ام به اندازه‌ی کافی سخت است، ولی این روزها پژوهشگران سیاره‌های سنگی بسیاری را به گرد آنها پیدا می‌کنند، نمونه‌اش همین هفت سیاره‌ی سنگی‌ای که پیرامون ستاره‌ی کوچک و کم‌نور تراپیست-۱ یافته شده. ستاره‌ی ان‌جی‌تی‌اس-۱ بزرگ‌تر از تراپیست-۱ است ولی پژوهشگران هنوز سر در نمی‌آورند که این ستاره در دوره‌ی شکل‌گیری سامانه، چگونه توانسته به اندازه‌ی کافی مواد گردآوری کند تا چنین غول گازی بزرگی بسازد.

پیمایشگر NGTS برای یافتن این سیاره، تا چند ماه با دوربین‌های حسمند به نور سرخ خود بخش‌های ویژه‌ای از آسمان را برای مشاهده‌ی هر گونه تغییری در نور ستارگان درون میدان دیدش زیر نظر گرفت. پژوهشگران یک کاهش نور که هر ۲.۶ روز یک بار رخ می‌داد را در این کوتوله‌ی ام دیدند که نشان می‌داد یک همدم سیاره‌ای دارد. سپس با سنجش این که ستاره در هر دور مدار سیاره‌اش چگونه در اثر کشش گرانشی آن "می‌لولد" (اندازه‌گیری سرعت شعاعی) پی بردند که با سیاره‌ای غول‌آسا روبرو هستند.

بیلیس می‌گوید: «ان‌جی‌تی‌اس-۱بی اگرچه سیاره‌ای غول‌پیکر است ولی یافتنش دشوار بود زیرا ستاره‌ی میزبانش کوچک و کم‌نور است. ستارگان کوچک عملا فراوان‌ترین ستارگان کیهانند، بنابراین نتیجه می‌گیریم که شمار فراوانی از این سیاره‌های غول‌پیکر چشم به راهِ یافته شدنند.»

وی می‌افزاید: «تاکنون چالش ما یافتن میزان فراوانی این گونه سیاره‌ها در کهکشان بوده، و اکنون با یافته‌ی تازه‌ی آرایه‌ی NGTS در جایگاه خوبی قرارگرفته‌ایم.»

گزارش این دانشمندان اکنون در arXiv در دسترس است و برای چاپ در ماهنامه‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی بریتانیا پذیرفته شده است.
https://goo.gl/8M8eaG
—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/NGTS-1b.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«ناهید سیاه و خورشید سه رنگ»
—----------------------------

در سال ۲۰۱۲ گونه‌ای خورشیدگرفتگی نامعمول رخ داد.

معمولا این ماهِ زمین است که میان زمین و خورشید می‌آید و یک خورشیدگرفتگی پدید می‌آورد. ولی در آن سال، این کار را سیاره‌ی ناهید انجام داد.

مانند خورشیدگرفتگی‌های ماه، همترازی ناهید و خورشید هر روز بیشتر شده و گام هلالش هم شب به شب نازک‌تر می‌شد. سرانجام همترازی کامل شد، گام ناهید به صفر رسید، و مانند نقطه‌ای تیره از جلوی خورشید گذشت. این را می‌شد یک #خورشیدگرفتگی حلقه‌ای (حلقوی) ناهیدی، با یک حلقه‌ی آتش بی‌اندازه پهن و بزرگ هم دانست.

این عکس در زمان همین فروپوشانی (اختفا)، در سه رنگ از طیف فرابنفش توسط فضاپیمای دینامیک خورشیدی ناسا (اس‌دی‌او) که به گرد زمین می‌گردد گرفته شده. منطقه‌ی تیره‌ی سمت راست خورشید نشانگر یک حفره‌ی تاجی است.

چند ساعت بعد، ناهید که در مدارش به پیش می‌رفت دوباره به هلال نازکی تبدیل شد.

#گذر بعدی #ناهید از برابر خورشید در سال ۲۱۱۷ رخ خواهد داد.
#apod
https://goo.gl/LdAuuK
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/02/ap180204.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«فردا جانشین کپلر راهی فضا می‌شود»
—----------------------------------

تلسکوپ بعدی ناسا برای شکار سیاره‌های فراخورشیدی دارد برای پرتاب آماده می‌شود. این فضاپیما که "ماهواره‌ی پیمایش فراسیاره‌های گذرنده" (تِس، TESS) نام دارد بر پایه‌ی برنامه، در روز ۱۶ آوریل با یک موشک فالکون ۹ راهی فضا خواهد شد.

#تس جانشین تلسکوپ فضایی کپلر که انتظار می‌رود تا پایان امسال سوختش به پایان برسد می‌شود. کپلر تاکنون بیش از ۵۰۰۰ نامزد فراسیاره یافته که حدود نیمی از آنها تایید شده‌اند. تس می‌تواند گستره‌ای ۳۵۰ برابر میدان کپلر را بکاود و انتظار می‌رود تنها در دو سال نخست ماموریتش حدود ۲۰ هزار فراسیاره را بیابد.

تس وارد مداری در فاصله‌ی تقریبا یک دوم فاصله‌ی زمین و ماه می‌شود و از همین رو حدود دو ماه زمان می‌برد تا در مدارش جای بگیرد و دوربین‌هایش را بیازماید. پژوهشگر اصلی این ماموریت، جورج ریکر از بنیاد فناوری ماساچوست (ام‌آی‌تی) می‌گوید: «پس از آن [پس از جایگیری در مدار و آزمایش دوربین‌ها] سیلی از داده‌ها سرازیر خواهد شد.»

چشم به آسمان
تس هم از همان روش کپلر برای یافتن سیاره‌ها بهره می‌گیرد- روش #گذر. در این روش، اُفت‌هایی که در پی گذشتن یک سیاره از میان یک ستاره و تلسکوپ در نور ستاره رخ می‌دهد بررسی می‌شود. هر چه این افت نور بیشتر تکرار شود نشانگر سریع‌تر بودن چرخش فراسیاره به گرد ستاره‌ی میزبانش خواهد بود، و اندازه‌ی این کاهش نور هم درباره‌ی بزرگی فراسیاره به ما خواهد گفت.

بر خلاف کپلر که به رصد ستارگان دوردست در یک منطقه‌ی کوچک آسمان می‌پردازد، تس ستاره‌های نزدیک‌تر در منطقه‌ای گسترده‌تر -۸۵ درصد آسمان- را خواهد کاوید. این تلسکوپ برای رصد ستارگان کوچک‌تر و خنک‌تر که به طور عمده نور سرخ می‌گسیلند بهینه‌ شده.

ریکر می‌گوید: «۹۰ درصد از ستارگان کهکشان راه شیری در این طول موج‌های سرخ نور می‌گسیلند، و همچنین به نظر می‌رسد شمار سیاره‌هایشان بیشتر از شمار سیاره‌های ستارگانی مانند خورشید است، به ویژه سیاره‌های هم‌اندازه‌ی زمین. طبیعت واقعا دارد می‌گوید "اینجا را نگاه کنید، اینجا را نگاه کنید" و ما هم دقیقا می‌خواهیم همین کار را بکنیم.»

از آنجایی که این ستارگان [ستارگانی که تس خواهد یافت] بسیار به ما نزدیکند و سیاره‌های بسیاری هم دارند، هدف‌هایی آرمانی برای تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) خواهند بود. جیمز وب که برای پرتاب در سال ۲۰۲۰ برنامه ریزی شده به بررسی جو فراسیاره‌ها و جستجوی شناسه‌های زیستی در آنها خواهد پرداخت، کاری که تنها برای ستارگانِ به نسبت نزدیک شدنی است.

#سیاره_فراخورشیدی
https://goo.gl/4c2MAK
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/04/TESS.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky