«خلاصه‌ای از کهکشان راه شیری!»
—------------------------------------—
https://goo.gl/4pDO9B
ماهواره‌ی اروپایی گایا (Gaia) سرگرم پیمایش (نقشه‌برداری) از ستارگان کهکشان راه شیری و پیرامونش است تا بتواند دقیق‌ترین نقشه‌ی سه بُعدی از راه شیری را پدید آورده و به پرسش‌های مربوط به ساختار، ریشه، و فرگشت آن پاسخ دهد.
گایا در سال ۲۰۱۳ به فضا پرتاب شد و تاکنون توانسته در بزرگ‌ترین پیمایش سرتاسری اجرام آسمانی که تا امروز انجام شده، نخستین کاتالوگش را از بیش از یک میلیارد ستاره تهیه کند.
این فضاپیما برای دستیابی به هدف‌های علمی‌اش دقتی بی‌اندازه بالا دارد، و برای آن که دانشمندان گروه بازرسی بتوانند کارایی و عملکرد آن را زیر نظر داشته باشند، به طور منظم گزارش‌هایی درباره‌ی وضعیت خود و ستارگانی که مشاهده کرده به زمین می‌فرستد.
اکنون دانشمندان با گردآوری این داده‌های مهندسی در مدت ۱۸ ماه و پیوند آنها یک "نقشه" از انبوهیِ ستارگان دیده شده تهیه کرده‌اند. در این نقشه می‌توانیم یک نمای مجازی و شبحگون از کهکشان پرشکوه راه شیری را ببینیم که خوشه‌های کروی کناره‌اش و همچنین ابرهای ماژلانی همسایه‌اش هم در آن نمایانست.
جاهایی مانند مرکز کهکشان که پرستاره‌تر است در نقشه روشن‌تر دیده می‌شوند و هر چه کم‌ستاره‌تر می‌شود تیره‌تر به نظر می‌آید. در این نقشه داده‌های درخشش مربوط به چندین میلیون ستاره به کار رفته است.
#گایا #کهکشان_راه_شیری #پیمایش #Gaia
🔴 این تصویر را در اندازه‌ی بسیار بزرگ‌تر (۹.۹۱ مگابایت) در این پیوند ببینید: https://goo.gl/CzcK81
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/11/gaia-MW.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
—------------------------------------—
https://goo.gl/4pDO9B
ماهواره‌ی اروپایی گایا (Gaia) سرگرم پیمایش (نقشه‌برداری) از ستارگان کهکشان راه شیری و پیرامونش است تا بتواند دقیق‌ترین نقشه‌ی سه بُعدی از راه شیری را پدید آورده و به پرسش‌های مربوط به ساختار، ریشه، و فرگشت آن پاسخ دهد.
گایا در سال ۲۰۱۳ به فضا پرتاب شد و تاکنون توانسته در بزرگ‌ترین پیمایش سرتاسری اجرام آسمانی که تا امروز انجام شده، نخستین کاتالوگش را از بیش از یک میلیارد ستاره تهیه کند.
این فضاپیما برای دستیابی به هدف‌های علمی‌اش دقتی بی‌اندازه بالا دارد، و برای آن که دانشمندان گروه بازرسی بتوانند کارایی و عملکرد آن را زیر نظر داشته باشند، به طور منظم گزارش‌هایی درباره‌ی وضعیت خود و ستارگانی که مشاهده کرده به زمین می‌فرستد.
اکنون دانشمندان با گردآوری این داده‌های مهندسی در مدت ۱۸ ماه و پیوند آنها یک "نقشه" از انبوهیِ ستارگان دیده شده تهیه کرده‌اند. در این نقشه می‌توانیم یک نمای مجازی و شبحگون از کهکشان پرشکوه راه شیری را ببینیم که خوشه‌های کروی کناره‌اش و همچنین ابرهای ماژلانی همسایه‌اش هم در آن نمایانست.
جاهایی مانند مرکز کهکشان که پرستاره‌تر است در نقشه روشن‌تر دیده می‌شوند و هر چه کم‌ستاره‌تر می‌شود تیره‌تر به نظر می‌آید. در این نقشه داده‌های درخشش مربوط به چندین میلیون ستاره به کار رفته است.
#گایا #کهکشان_راه_شیری #پیمایش #Gaia
🔴 این تصویر را در اندازه‌ی بسیار بزرگ‌تر (۹.۹۱ مگابایت) در این پیوند ببینید: https://goo.gl/CzcK81
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/11/gaia-MW.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«غنی‌ترین نقشه از ستارگان کهکشان راه شیری»
—------------------------------------------
این نمای گسترده‌ی سراسر آسمان از کهکشان راه شیری و کهکشان‌های نزدیکش یک عکس نیست. این نقشه‌ایست که بر پایه‌ی سنجش‌های انجام شده روی تک به تکِ "۱.۷ میلیارد" ستاره‌ی نزدیک پدید آمده است.
این سنجش‌ها دستاورد دومین دسته‌ی منتشر شده از داده‌های ماهواره‌ی #گایا (Gaia) است. از جمله‌ی این داده‌ها، اندازه‌گیری‌های بسیار دقیقیست که از جایگاه، دیدگشت (اختلاف منظر)، درخشندگی، و رنگِ ۱.۳ میلیارد ستاره انجام شده. اگرچه گفتنیست که این همه تنها حدود ۱ درصد شمار کل ستارگان کهکشان راه شیری را تشکیل می‌دهند.
بیش از همه، صفحه‌ی تخت کهکشان است که در این تصویر خود را نشان می‌دهد. این صفحه که بیشتر ستارگان کهکشان راه شیری را در خود جای داده، در مرکز نقشه داده‌های ستاره‌ای گایا خودنمایی می‌کند.
شکاف‌ها و جاهای خالی‌ای که در صفحه‌ی کهکشان دیده می‌شود در حقیقت ابرهای غبار میان‌ستاره‌ای هستند که جلوی نور ستارگان پشتشان را گرفته‌اند و از همین رو تیره و تهی دیده می‌شوند.
پایین، سمت راست نقشه ستارگان ابرهای کوچک و بزرگ ماژلان دیده می‌شود، کهکشان‌های همسایه که در این نقشه، درست آن سوی کهکشان دیده می‌شوند.
#apod
https://goo.gl/22ZJi1
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/04/ap180427.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
—------------------------------------------
این نمای گسترده‌ی سراسر آسمان از کهکشان راه شیری و کهکشان‌های نزدیکش یک عکس نیست. این نقشه‌ایست که بر پایه‌ی سنجش‌های انجام شده روی تک به تکِ "۱.۷ میلیارد" ستاره‌ی نزدیک پدید آمده است.
این سنجش‌ها دستاورد دومین دسته‌ی منتشر شده از داده‌های ماهواره‌ی #گایا (Gaia) است. از جمله‌ی این داده‌ها، اندازه‌گیری‌های بسیار دقیقیست که از جایگاه، دیدگشت (اختلاف منظر)، درخشندگی، و رنگِ ۱.۳ میلیارد ستاره انجام شده. اگرچه گفتنیست که این همه تنها حدود ۱ درصد شمار کل ستارگان کهکشان راه شیری را تشکیل می‌دهند.
بیش از همه، صفحه‌ی تخت کهکشان است که در این تصویر خود را نشان می‌دهد. این صفحه که بیشتر ستارگان کهکشان راه شیری را در خود جای داده، در مرکز نقشه داده‌های ستاره‌ای گایا خودنمایی می‌کند.
شکاف‌ها و جاهای خالی‌ای که در صفحه‌ی کهکشان دیده می‌شود در حقیقت ابرهای غبار میان‌ستاره‌ای هستند که جلوی نور ستارگان پشتشان را گرفته‌اند و از همین رو تیره و تهی دیده می‌شوند.
پایین، سمت راست نقشه ستارگان ابرهای کوچک و بزرگ ماژلان دیده می‌شود، کهکشان‌های همسایه که در این نقشه، درست آن سوی کهکشان دیده می‌شوند.
#apod
https://goo.gl/22ZJi1
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/04/ap180427.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«مشاهده ستارگان سرگردان میان کهکشان»
--------------------------------------------
یک گروه از اخترشناسان که با بهره از داده‌های فضاپیمای #گایا در جستجوی ستارگان پرسرعتی که از کهکشان راه شیری به بیرون پرتاب شده‌اند بودند، به جای آنها ستارگانی را دیدند که دارند با سرعت به سوی کهکشان می‌آیند- شاید از سوی کهکشانی دیگر. گزارش این بررسی در ماهنامه‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی منتشر شده است.
در فضای پیرامون کهکشان راه شیری ستارگانی با سرعت‌های چند صد کیلومتر بر ثانیه به این سو و آن سو می‌روند که حرکتشان گنجینه‌ای از اطلاعات را درباره‌ی تاریخ گذشته‌ی کهکشان در بر دارد. سریع‌ترین آنها که به نام ستارگان فراسریع (hypervelocity star یا HVS) شناخته شده‌اند، گمان می‌رود در جایی نزدیک مرکز کهکشان به دنیا آمده بوده‌اند و بعدها با گذشتن از کنار ابرسیاهچاله‌ی مرکز کهکشان و برهمکنش با آن، رو به بیرون کهکشان پرتاب شده‌اند.
کهکشان راه شیری بیش از یکصد میلیارد ستاره دارد که بیشتر آنها در یک صفحه با یک کوژ مرکزی فشرده که ابرسیاهچاله‌ای در آن لانه کرده جای دارند. بقیه‌ی این ستارگان دریک هاله‌ی کروی بسیار گسترده‌تر پراکنده شده‌اند. [در این نوشته، بیشتر ستارگان فراسریعی که درباره‌شان می‌گوییم در همین هاله دیده شده‌اند-م]
النا ماریا روسی، یکی از نویسندگان این پژوهش از دانشگاه لیدن هلند می‌گوید: «ما از میان هفت میلیون ستاره از ستارگان داده‌های گایا که نقشه‌ی سرعتشان به طور کامل در سه بعد به دست آمده، بیست ستاره را یافتیم که سرعتشان به اندازه‌ی کافی سریع هست که سرانجام بتوانند از کهکشان راه شیری بگریزند.»
ولی این دانشمندان از دیدن چیزی شگفت‌زده شدند. تووماسو مارکتی، یکی دیگر از نویسندگان پژوهش می‌گوید: «بیشتر ستارگان فراسریعی که دیدیم به جای آن که از مرکز کهکشان رو به بیرون بروند، گویا دارند به سوی آن می‌آیند. اینها می‌توانند ستارگان کهکشانی دیگر باشند که یکراست وارد کهکشان ما شده‌اند.»
شاید این مسافران میان‌کهکشانی از ابر ماژلانی بزرگ آمده باشند -کهکشانِ به نسبت کوچکی که ماهواره‌ی راه شیری است- یا شاید هم از کهکشانی دورتر آمده‌اند. اگر چنین باشد، پس آنها نشان و مُهرِ جایی که در آن به دنیا آمده‌اند را با خود دارند، و بررسی آنها از این فاصله که بسیار نزدیک‌تر از کهکشان خودشانست می‌تواند آگاهی‌هایی بی‌سابقه درباره‌ی سرشت ستارگان در کهکشانی دیگر به ما بدهد- مانند بررسی مواد سیاره‌ی بهرام به کمک سنگ‌هایی که از آن جدا شده و به شکل شهاب‌سنگ بر زمین افتاده‌اند.
النا توضیح می‌دهد: «ستارگان با گذشتن از نزدیک یک ابرسیاهچاله می‌توانند شتاب گرفته و به بیرون پرتاب شوند. پس وجود این ستارگان می‌تواند نشانه‌ی وجود چنین سیاهچاله‌هایی در کهکشان‌های نزدیک باشد. ولی این ستارگان شاید زمانی عضو یک سامانه‌ی دوتایی بوده‌اند که در پی انفجار ابرنواختریِ همدمشان، به سوی راه شیری پرتاب شده‌اند. در هر دو صورت، بررسی آنها می‌تواند چیزهای بیشتری درباره‌ی این فرآیندها در کهکشان‌های نزدیک به ما بگوید.»
یک توضیح دیگر هم هست که این ستارگان از آغاز در خود هاله‌ی کهکشان راه شیری بوده‌اند (ستارگان هاله‌ای) ولی در پی برهمکنش یکی از کهکشان‌های کوتوله با راه شیری در آغاز شکل‌گیری‌اش، این ستارگان هاله‌ای هم رو به درون کهکشان شتاب گرفته‌اند. آگاهی‌های بیشتر درباره‌ی سن و همنهش این ستارگان می‌تواند به اخترشناسان در شناسایی زادگاه آنها کمک کند.
--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/10/HVS.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
--------------------------------------------
یک گروه از اخترشناسان که با بهره از داده‌های فضاپیمای #گایا در جستجوی ستارگان پرسرعتی که از کهکشان راه شیری به بیرون پرتاب شده‌اند بودند، به جای آنها ستارگانی را دیدند که دارند با سرعت به سوی کهکشان می‌آیند- شاید از سوی کهکشانی دیگر. گزارش این بررسی در ماهنامه‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی منتشر شده است.
در فضای پیرامون کهکشان راه شیری ستارگانی با سرعت‌های چند صد کیلومتر بر ثانیه به این سو و آن سو می‌روند که حرکتشان گنجینه‌ای از اطلاعات را درباره‌ی تاریخ گذشته‌ی کهکشان در بر دارد. سریع‌ترین آنها که به نام ستارگان فراسریع (hypervelocity star یا HVS) شناخته شده‌اند، گمان می‌رود در جایی نزدیک مرکز کهکشان به دنیا آمده بوده‌اند و بعدها با گذشتن از کنار ابرسیاهچاله‌ی مرکز کهکشان و برهمکنش با آن، رو به بیرون کهکشان پرتاب شده‌اند.
کهکشان راه شیری بیش از یکصد میلیارد ستاره دارد که بیشتر آنها در یک صفحه با یک کوژ مرکزی فشرده که ابرسیاهچاله‌ای در آن لانه کرده جای دارند. بقیه‌ی این ستارگان دریک هاله‌ی کروی بسیار گسترده‌تر پراکنده شده‌اند. [در این نوشته، بیشتر ستارگان فراسریعی که درباره‌شان می‌گوییم در همین هاله دیده شده‌اند-م]
النا ماریا روسی، یکی از نویسندگان این پژوهش از دانشگاه لیدن هلند می‌گوید: «ما از میان هفت میلیون ستاره از ستارگان داده‌های گایا که نقشه‌ی سرعتشان به طور کامل در سه بعد به دست آمده، بیست ستاره را یافتیم که سرعتشان به اندازه‌ی کافی سریع هست که سرانجام بتوانند از کهکشان راه شیری بگریزند.»
ولی این دانشمندان از دیدن چیزی شگفت‌زده شدند. تووماسو مارکتی، یکی دیگر از نویسندگان پژوهش می‌گوید: «بیشتر ستارگان فراسریعی که دیدیم به جای آن که از مرکز کهکشان رو به بیرون بروند، گویا دارند به سوی آن می‌آیند. اینها می‌توانند ستارگان کهکشانی دیگر باشند که یکراست وارد کهکشان ما شده‌اند.»
شاید این مسافران میان‌کهکشانی از ابر ماژلانی بزرگ آمده باشند -کهکشانِ به نسبت کوچکی که ماهواره‌ی راه شیری است- یا شاید هم از کهکشانی دورتر آمده‌اند. اگر چنین باشد، پس آنها نشان و مُهرِ جایی که در آن به دنیا آمده‌اند را با خود دارند، و بررسی آنها از این فاصله که بسیار نزدیک‌تر از کهکشان خودشانست می‌تواند آگاهی‌هایی بی‌سابقه درباره‌ی سرشت ستارگان در کهکشانی دیگر به ما بدهد- مانند بررسی مواد سیاره‌ی بهرام به کمک سنگ‌هایی که از آن جدا شده و به شکل شهاب‌سنگ بر زمین افتاده‌اند.
النا توضیح می‌دهد: «ستارگان با گذشتن از نزدیک یک ابرسیاهچاله می‌توانند شتاب گرفته و به بیرون پرتاب شوند. پس وجود این ستارگان می‌تواند نشانه‌ی وجود چنین سیاهچاله‌هایی در کهکشان‌های نزدیک باشد. ولی این ستارگان شاید زمانی عضو یک سامانه‌ی دوتایی بوده‌اند که در پی انفجار ابرنواختریِ همدمشان، به سوی راه شیری پرتاب شده‌اند. در هر دو صورت، بررسی آنها می‌تواند چیزهای بیشتری درباره‌ی این فرآیندها در کهکشان‌های نزدیک به ما بگوید.»
یک توضیح دیگر هم هست که این ستارگان از آغاز در خود هاله‌ی کهکشان راه شیری بوده‌اند (ستارگان هاله‌ای) ولی در پی برهمکنش یکی از کهکشان‌های کوتوله با راه شیری در آغاز شکل‌گیری‌اش، این ستارگان هاله‌ای هم رو به درون کهکشان شتاب گرفته‌اند. آگاهی‌های بیشتر درباره‌ی سن و همنهش این ستارگان می‌تواند به اخترشناسان در شناسایی زادگاه آنها کمک کند.
--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/10/HVS.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«ستارگانی مانند خورشید در پایان عمر به گوی‌های بلورین غول‌پیکر تبدیل می‌شوند»
------------------------------------------------------------------
* میلیاردها سال دیگر، خورشید مُرده‌ی ما به یک گوهر غول‌پیکر کیهانی تبدیل خواهد شد.
مانند بیشتر ستارگان کهکشان، خورشید ما هم سرانجام در خود می‌رُمبد و یک کوتوله‌ی سفید به جا می‌گذارد، جرمی شگفت‌انگیز با چگالی تقریبا ۲۰۰ هزار برابر زمین. برای درک این چگالی باید بدانید که یک قاشق چایخوری از مواد آن وزنی به اندازه‌ی یک فیل دارد، البته اگر بتوانید این مواد را یک جوری به زمین بیاورید و وزن کنید!
نیم سده پیش، نظریه‌پردازان پیش‌بینی کرده بودند که کوتوله‌های سفید با گذشت زمان جامد و بلوری می‌شوند- و پژوهش تازه هم نشان می‌دهد که چنین چیزی به راستی رخ می‌دهد.
پی‌یر-امانوئل ترمبلی، نویسنده‌ی اصلی پژوهش و فیزیکدان دانشگاه واریک انگلستان می‌گوید: «همه‌ی کوتوله‌های سفید در گامی از زندگیشان بلوری می‌شوند، گرچه کوتوله‌های سفید پرجرم‌تر زودتر این فرآیند را آغاز می‌کنند.»
ترمبلی می‌افزاید: «این بدان معناست که در کهکشانمان میلیاردها کوتوله‌ی سفید داریم که این فرآیند را کامل کرده و اساسا کره‌های بلورینی در آسمانند. خود خورشید هم تا حدود ۱۰ میلیارد سال دیگر به یک کوتوله‌ی سفید بلوری تبدیل خواهد شد.»
این پژوهشگران داده‌های ماهواره‌ی اروپایی #گایا را بررسی کردند، ماهواره‌ای که در دسامبر ۲۰۱۳ برای کمک به دانشمندان در پدید آوردن بهترین نقشه‌ی سه بعدی از کهکشان راه شیری راهی فضا شد. گایا این کار را با رصد دقیق جایگاه شمار انبوهی از ستارگان انجام می‌دهد. اخترشناسان در تلاشند تا پایان عمر کاری گایا، ۱ میلیارد ستاره را بررسی کنند.
پژوهشگران برای این پژوهشِ تازه داده‌های گایا درباره‌ی حدود ۱۵۰۰۰ #کوتوله_سفید در فاصله‌های تا ۳۳۰ سال نوری خورشید را بررسی کردند. این داده‌ها یک انباشتگی نامعمول را نشان می‌دادند -یک بیش‌فراوانی از کوتوله‌های سفید با رنگ و درخشش ویژه‌ای که نمی‌توان آن را با سن یا جرم آنها توضیح داد.
مدل‌سازی نشان داد که این پدیده دستارود بلوری شدن درونِ کوتوله‌های سفید است، فرآیندی که به اندازه‌ی کافی گرما آزاد می‌کند تا روند سرمایش کوتوله‌ی سفید را کُند سازد.
ترمبلی می‌گوید: «این نخستین شواهد از بلوری شدن کوتوله‌های سفید، یا همان گذار از مایع به جامد است. این که باید در اثر بلوری شدن کوتوله‌های سفید یک بیش‌فراوانی در شمار این اجرام با تابندگی و رنگ ویژه ببینیم ۵۰ سال قبل پیش‌بینی شده بود، و تنها اکنون مشاهده شده.»
بلورین شدن کوتوله‌های سفید همانند یخ زدن آب است. ولی در این مورد، مواد ما اکسیژن است و کربن، و بلوری شدن (جامد شدن) در دماهایی که دقیقا سرد نیستند رخ می‌دهد. به گفته‌ی پژوهشگران این فرآیند زمانی آغاز می‌شود که دمای درون یک کوتوله‌ی سفید پایین آمده و به حدود ۱۰ میلیون درجه‌ی سانتیگراد میرسد.
نتیجه‌ی این فرایند به احتمال بسیار یک هسته‌ی فشرده از جنس اکسیژن بلوری و یک گوشته‌ی عمدتا کربنی است.
ترمبلی می‌گوید: «نه تنها نشانه‌های آزاد شدن گرما در فرآیند جامد شدن وجود دارند، بلکه انرژی‌‌ای بسیار بیشتر از این که توضیحی برای مشاهداتمان داشته باشیم وجود دارد. به باور ما این به دلیل اینست که اکسیژن نخست بلوری شده و سپس ته‌نشین می‌شود، فرآیندی همسان با ته‌نشین شدن ته‌نشت‌ها (رسوب‌ها) در بستر رودهای زمین. این باعث رانده شدن کربن رو به بالا می‌شود، و این جداسازی هم انرژی گرانشی آزاد می‌کند.»
این یافته‌های تازه نشان می‌دهند که بسیاری از کوتوله‌های سفید به میزان چشمگیری پیرتر از آنچه که دانشمندان می‌پنداشتند هستند- در برخی موارد تا ۱۵ درصد. اخترشناسان به طور کلی سن این اجرام را از روی دمایشان می‌سنجند، و بلوری شدن نشانگر کند شدن این سرمایش است [یعنی برای خنک شدن زمان بیشتری را گذرانده‌اند، پس سنشان بیش از چیزیست که گمان می‌رود-م]
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2019/01/GiantCrystal.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
------------------------------------------------------------------
* میلیاردها سال دیگر، خورشید مُرده‌ی ما به یک گوهر غول‌پیکر کیهانی تبدیل خواهد شد.
مانند بیشتر ستارگان کهکشان، خورشید ما هم سرانجام در خود می‌رُمبد و یک کوتوله‌ی سفید به جا می‌گذارد، جرمی شگفت‌انگیز با چگالی تقریبا ۲۰۰ هزار برابر زمین. برای درک این چگالی باید بدانید که یک قاشق چایخوری از مواد آن وزنی به اندازه‌ی یک فیل دارد، البته اگر بتوانید این مواد را یک جوری به زمین بیاورید و وزن کنید!
نیم سده پیش، نظریه‌پردازان پیش‌بینی کرده بودند که کوتوله‌های سفید با گذشت زمان جامد و بلوری می‌شوند- و پژوهش تازه هم نشان می‌دهد که چنین چیزی به راستی رخ می‌دهد.
پی‌یر-امانوئل ترمبلی، نویسنده‌ی اصلی پژوهش و فیزیکدان دانشگاه واریک انگلستان می‌گوید: «همه‌ی کوتوله‌های سفید در گامی از زندگیشان بلوری می‌شوند، گرچه کوتوله‌های سفید پرجرم‌تر زودتر این فرآیند را آغاز می‌کنند.»
ترمبلی می‌افزاید: «این بدان معناست که در کهکشانمان میلیاردها کوتوله‌ی سفید داریم که این فرآیند را کامل کرده و اساسا کره‌های بلورینی در آسمانند. خود خورشید هم تا حدود ۱۰ میلیارد سال دیگر به یک کوتوله‌ی سفید بلوری تبدیل خواهد شد.»
این پژوهشگران داده‌های ماهواره‌ی اروپایی #گایا را بررسی کردند، ماهواره‌ای که در دسامبر ۲۰۱۳ برای کمک به دانشمندان در پدید آوردن بهترین نقشه‌ی سه بعدی از کهکشان راه شیری راهی فضا شد. گایا این کار را با رصد دقیق جایگاه شمار انبوهی از ستارگان انجام می‌دهد. اخترشناسان در تلاشند تا پایان عمر کاری گایا، ۱ میلیارد ستاره را بررسی کنند.
پژوهشگران برای این پژوهشِ تازه داده‌های گایا درباره‌ی حدود ۱۵۰۰۰ #کوتوله_سفید در فاصله‌های تا ۳۳۰ سال نوری خورشید را بررسی کردند. این داده‌ها یک انباشتگی نامعمول را نشان می‌دادند -یک بیش‌فراوانی از کوتوله‌های سفید با رنگ و درخشش ویژه‌ای که نمی‌توان آن را با سن یا جرم آنها توضیح داد.
مدل‌سازی نشان داد که این پدیده دستارود بلوری شدن درونِ کوتوله‌های سفید است، فرآیندی که به اندازه‌ی کافی گرما آزاد می‌کند تا روند سرمایش کوتوله‌ی سفید را کُند سازد.
ترمبلی می‌گوید: «این نخستین شواهد از بلوری شدن کوتوله‌های سفید، یا همان گذار از مایع به جامد است. این که باید در اثر بلوری شدن کوتوله‌های سفید یک بیش‌فراوانی در شمار این اجرام با تابندگی و رنگ ویژه ببینیم ۵۰ سال قبل پیش‌بینی شده بود، و تنها اکنون مشاهده شده.»
بلورین شدن کوتوله‌های سفید همانند یخ زدن آب است. ولی در این مورد، مواد ما اکسیژن است و کربن، و بلوری شدن (جامد شدن) در دماهایی که دقیقا سرد نیستند رخ می‌دهد. به گفته‌ی پژوهشگران این فرآیند زمانی آغاز می‌شود که دمای درون یک کوتوله‌ی سفید پایین آمده و به حدود ۱۰ میلیون درجه‌ی سانتیگراد میرسد.
نتیجه‌ی این فرایند به احتمال بسیار یک هسته‌ی فشرده از جنس اکسیژن بلوری و یک گوشته‌ی عمدتا کربنی است.
ترمبلی می‌گوید: «نه تنها نشانه‌های آزاد شدن گرما در فرآیند جامد شدن وجود دارند، بلکه انرژی‌‌ای بسیار بیشتر از این که توضیحی برای مشاهداتمان داشته باشیم وجود دارد. به باور ما این به دلیل اینست که اکسیژن نخست بلوری شده و سپس ته‌نشین می‌شود، فرآیندی همسان با ته‌نشین شدن ته‌نشت‌ها (رسوب‌ها) در بستر رودهای زمین. این باعث رانده شدن کربن رو به بالا می‌شود، و این جداسازی هم انرژی گرانشی آزاد می‌کند.»
این یافته‌های تازه نشان می‌دهند که بسیاری از کوتوله‌های سفید به میزان چشمگیری پیرتر از آنچه که دانشمندان می‌پنداشتند هستند- در برخی موارد تا ۱۵ درصد. اخترشناسان به طور کلی سن این اجرام را از روی دمایشان می‌سنجند، و بلوری شدن نشانگر کند شدن این سرمایش است [یعنی برای خنک شدن زمان بیشتری را گذرانده‌اند، پس سنشان بیش از چیزیست که گمان می‌رود-م]
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2019/01/GiantCrystal.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky