👑یک ستاره در هفت آسمان👑
1.12K subscribers
2.29K photos
598 videos
73 files
5.28K links
وبلاگ تخصصی نجوم و اخترفیزیک که از سال ۲۰۱۰ تاکنون بی‌وقفه به کار ترجمه‌ی مطالب متنوع و گوناگونِ این حوزه‌ی دانش، از معتبرترین سایت‌های بین‌المللی می‌پردازد:
http://www.1star7sky.com/
فیسبوک: https://www.facebook.com/1star7sky/
Download Telegram
«ابرهایی از یاقوت در یک سیاره فراخورشیدی»
—---------------------------------------------------
https://goo.gl/gLs6gd
* اخترشناسان بر روی یک سیاره به بزرگی ۱۶ برابر زمین و در فاصله‌ی بیش از ۱۰۰۰ سال نوری نشانه‌هایی از وزش بادهای نیرومند با سرعت متغیر دیده‌اند.
* این نخستین بارست که سامانه‌های آب و هوایی بر روی یک #غول_گازی بیرون از سامانه‌ی خورشیدی دیده می شود.

دکتر دیوید آرمسترانگ از گروه اخترفیزیک دانشگاه وارویک پی برده که غول گازی HAT-P-7b دارای بادهایی نیرومند با تغییراتی شدید است که به احتمال بسیار، باعث توفان‌هایی سهمگین روی آن می‌شوند.

این کشف به کمک دیده‌بانی و بررسی نور بازتابیده از جو HAT-P-7b در مدت چهار سال انجام شده. تغییراتی که در این نور رخ می‌دهد نشان می‌دهد که جایگاه درخشان‌ترین نقطه‌ی سیاره پیوسته در تغییر است.

این جابجایی در اثر یک #رودباد استوایی [بادهایی که استوای سیاره را دور می‌زنند-م] رخ می‌دهد که سرعت بادهایش به شدت در تغییر است، و در سریع‌ترین زمان، انبوهی گسترده از ابر را در سطح سیاره جابجا می‌کند.

خود این ابرها جلوه‌های دیداری خیره‌کننده‌ای هستند که به احتمال بسیار از کرندون تشکیل شده‌اند، کانیِ سازنده‌ی #یاقوت سرخ و یاقوت کبود.

این سیاره حتی اگر یک سیاره‌ی سنگی هم بود، به دلیل سامانه‌ی آب و هوایی خشن و دمای ناسازگارش هرگز نمی‌توانست زیست‌پذیر باشد. این ستاره بسیار به ستاره‌اش نزدیک است- هر دو روز یک بار به گرد آن می‌چرخد؛ از آنجایی که این سیاره درگیر #قفل_گرانشی با ستاره‌ی میزبانش شده، یک سمتش همیشه رو به ستاره‌، و بسیار داغ تر از سمت دیگرش است، به گونه‌ای که میانگین دمای سمت روز در HAT-P-7b به ۲۸۶۰ درجه‌ی کلوین می‌رسد.

به لطف این پژوهش پیشگامانه، اخترفیزیکدانان اکنون می‌توانند چگونگی تغییر سامانه‌های آب و هواییِ سیاره‌های بیرون از سامانه‌ی خورشیدی در گذر زمان را هم بررسی کنند.

دکتر آرمسترانگ می‌گوید: «ما به کمک تلسکوپ فضایی کپلر ناسا توانستیم نور بازتابیده از جو HAT-P-7b را بررسی کنیم و دریابیم که جو آن با گذشت زمان تغییر می‌کند. HAT-P-7b یک سیاره‌ی گرفتار در قفل گرانشی است و همیشه یک سمتش رو به ستاره است. ما انتظار داشتیم ابرها در سمت شب و سرد سیاره پدید آیند ولی در سمت روز و داغ آن به سرعت بخار شوند.»

«یافته‌ها نشان می‌دهند که بادهای نیرومند دور تا دور سیاره می‌چرخند و ابرها را از سمت شب به سمت روز می‌برند. سرعت این بادها به گونه‌ی چشمگیری تغییر می‌کند و باعث می‌شود توده‌های غول‌آسای ابر پدید آمده و سپس از میان بروند. این نخستین آشکارسازی آب و هوا در یک غول گازی بیرون از سامانه‌ی خورشیدی است.»

آرمسترانگ می‌افزاید: «این ابرها توسط باد از سمت شب سیاره جابجا شده و سپس پیش از بخار شدن، تا بخشی از سمت روز هم کشیده می‌شوند. با تبخیر ابرها، سیاره نور بیشتری می‌درآشامد (جذب می‌کند) و دمایش بالا می‌رود که این باعث شدت گرفتن بادها می‌شود.»«این ابرها که می‌گوییم دقیقا مانند ابرهای زمین نیستند. آنها به اندازه‌ای داغند که کانی‌های درونشان بخار می‌شود.»

سیاره‌ی #HAT_P_7b که در سال ۲۰۰۸ یافته شده بود، ۳۲۰ پارسک (بیش از ۱۰۴۰ سال نوری) از ما فاصله دارد. این جرم یک فراسیاره (سیاره‌ی فراخورشیدی) به اندازه‌ی ۴۰% بزرگ‌تر از مشتری و ۵۰۰ برابر پرجرم‌تر از زمین است که به گرد ستاره‌ای ۵۰% پرجرم‌تر و دو برابر بزرگ‌تر از خورشید می‌چرخد.

این پژوهش را گروهی از اخترشناسان دانشگاه وارویک، دانشگاه کویینز بلفاست، دانشگاه دوبلین سیتی و کالج دانشگاهی لندن، به رهبری دانشگاه وارویک انجام دادند. پژوهشنامه‌ی این دانشمندان در نخستین شماره‌ی نشریه‌ی نیچر آسترونومی منتشر شده است.
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/12/HAT-P-7b.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«در مسیر برخورد»
—------------------—
https://goo.gl/7m6reO
در این عکس که توسط #فضاپیمای_کاسینی ناسا گرفته شده به نظر می‌رسد #میماس، ماه سیاره‌ی کیوان‌ (به عربی: زحل) دارد به حلقه‌های این سیاره کوبیده می‌شود، ولی در واقع ۴۵۰۰۰ کیلومتر با آنها فاصله دارد. با وجود این فاصله، پیوند تنگاتنگی میان حلقه‌های کیوان و این ماه یخی وجود دارد. نیروی گرانش دوسویه‌ی آنها مسیر گذر هر دویشان را شکل داده.

میماس ۳۹۶ کیلومتری با کشش گرانشی خود موج‌هایی در #حلقه‌های_کیوان پدید می‌آورد که در برخی از عکس‌های کاسینی به خوبی آشکارند. گرانش میماس همچنین باعث پیدایش "گسیختگی کاسینی" (یا #شکاف_کاسینی) میان حلقه‌های اِی و بی شده‌- البته این شکاف در این تصویر دیده نمی‌شود.

میماس با سیاره‌ی کیوان در #قفل_گرانشی است و همیشه یک نیمکره‌اش رو به آنست. دیدگاه این تصویر رو به نیمکره‌ی پاد-کیوانِ میماس است. شمال میماس بالاست و ۱۵ درجه به سمت راست کج شده. این عکس در نور سبز با دوربین زاویه-باریک فضاپیمای کاسینی در روز ۲۳ اکتبر ۲۰۱۶ گرفته شده.

در زمان گرفته شدن عکس، فاصله‌ی فضاپیما از میماس حدود ۱۸۳۰۰۰ کیلومتر، و زاویه‌ی خورشید-میماس-فضاپیما (#زاویه‌_گام) هم برابر با ۲۹ درجه بود. هر پیکسل تصویر هم‌ارز ۱ کیلومتر است.

#کیوان #زحل

—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/12/Mimas.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«تصویر باکیفیت از سمت همیشه پنهان ماه»
—---------------------------------------------—
https://goo.gl/J37WZ2
کره‌ی ماه در اثر نیروی کِشَندی یا جزر و مدی زمین، در یک "#چرخش_همگام" (هماهنگ) با آن قفل شده و از همین رو ساکنان زمین همواره یک سمت آن را می‌بینند. ولی با گردش در مداری به گرد ماه، می‌توان با سمت پنهانش نیز دیدار کرد. در واقع این عکس پُروضوح یک تصویر موزاییکی است که توسط دوربین زاویه باز مدارگرد شناسایی ماه از #سمت_پنهان_ماه گرفته شده.

این عکس بخشی از یک تصویر موزاییکی سراسریِ تشکیل شده از بیش از ۱۵۰۰۰ عکسی است که میان نوامبر ۲۰۰۹ تا فوریه‌ی ۲۰۱۱ گرفته شده بودند و در باکیفیت‌ترین نگارش (ورژن) خود، هر پیکسلش هم‌ارز ۱۰۰ متر است.

شگفت این که، سطح ناهموار و در هم کوبیده‌ی آن سوی ماه بسیار با سمت پیدای آن که پوشیده از دریاوارهای هموار و تیره است تفاوت دارد. دلیل احتمالی این تفاوت هم اینست که سمت پنهان ماه، پوسته‌ای کلفت‌تر دارد و همین باعث شده بیرون زدن گدازه‌ها از درون ماه و روان شدن بر روی سطح، و در نتیجه شکل‌گیری دریاواره‌های صاف در آن سمت دشوارتر شود.

#قفل_گرانشی #چرخش_هماهنگ #apod #دریاوار

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/12/Farside.html
—-------------------------------------------------

به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
«ستاره مرگ و کوه بلندش»
—---------------------------—
https://goo.gl/dU0Zbt
میماس، ماه سیاره‌ی #کیوان (به عربی: زحل) یک ماه پوشیده از دهانه‌های برخوردی با قطر ۴۰۰ کیلومتر است.

بزرگ‌ترین دهانه‌ی آن که به افتخار ویلیام هرشل، یابنده‌ی میماس به نام #دهانه‌_هرشل خوانده شده حدود ۱۴۰ کیلومتر پهنا دارد. این دهانه‌ با داشتن قطری نزدیک به یک سوم قطر خود میماس، چهره‌ای هراس‌انگیز به آن داده، به ویژه برای علاقمندان داستان‌های علمی-تخیلی که آنها را به یاد ستاره‌ی مرگ، ایستگاه نبرد در داستان پرآوازه‌ی #جنگ_ستارگان می‌اندازد.

در حقیقت جرمی که با برخوردش به میماس این دهانه‌ی پهناور را پدید آورد، اگر تنها کمی بزرگ‌تر بود می‌توانست این ماه کوچک را یکپارچه خرد و نابود کند.

در این عکس که #فضاپیمای_کاسینی ناسا در اکتبر ۲۰۱۶ گرفته، سمت پاد-کیوان میماس، یعنی نیمکره‌ای که هیچگاه رو به کیوان نیست روشن از آفتاب، و دهانه‌ی بزرگش هم نزدیک لبه‌ی سمت راستش دیده می‌شود [میماس با کیوان در #قفل_گرانشی است و چرخشی همگام یا هماهنگ با آن دارد].

به دلیل زاویه‌ی نور، سایه‌ی کشیده‌ای بر کف دهانه افتاده که از آنِ کوه مرکزی دهانه است. بلندی این کوه بزرگ به پای قله‌ی #اورست روی سیاره‌ی زمین می‌رسد.

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/01/DeathStar.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
«سیاره‌ای که از آسفالت تازه هم تیره‌تر است!»
—----------------------------------------
https://goo.gl/5722JT
* سیاره‌های بیگانه هر رنگی می‌توانند داشته باشند، از جمله رنگی به سیاهی قیر. بر پایه‌ی پژوهشی تازه، سیاره‌ی فراخورشیدی غول‌پیکر و داغ وسپ-۱۲بی (WASP-12b) به اندازه‌ای تیره است که سپیدایی یا آلبدوی آن در بالاترین اندازه‌اش تنها به ۰.۰۶۴ می‌رسد.

نویسنده‌ی اصلی پژوهش، تیلور بل، دانشجوی کارشناسی ارشد اخترشناسی در دانشگاه مک‌گیل مونترآل می‌گوید: «این مقداری بی‌اندازه کم است و باعث شده این سیاره از آسفالت تازه هم تیره‌تر باشد!»

برای این که بهتر این تیرگی را بفهمید، سپیدایی ماه خودمان ۰.۱۲ است و سپیدایی زمین ۰.۳۷. انسلادوس، ماه یخی کیوان که بازتابنده‌ترین جرم سامانه‌ی خورشیدی است، سپیدایی‌اش به ۱.۴ می‌رسد. این رقم‌ها "سپیدایی هندسی" این اجرامست‌، یعنی نسبت روشنیِ جرم اگر بیننده پشت به چشمهء‌ی نور باشد، به روشنی یک صفحه‌ی بازتابنده‌ی کامل در همان نقطه و همان اندازه. مقیاس دیگری که برای سپیدایی به کار می‌رود "سپیدایی باند" است است که مقدار کل انرژی بازتابیده از جرم در همه‌ی طول موج‌ها را نشان می‌دهد و از ۰ تا ۱ را در بر دارد.)

وسپ-۱۲بی حدود ۱۴۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد. این فراسیاره (#سیاره‌_فراخورشیدی) دارای قطری تقریبا ۲ برابر مشتری است و در زمانی به اندازه‌ی ۱.۱ روز زمین، یک دور به گرد ستاره‌اش می‌چرخد.

نزدیکی بی‌اندازه‌ی وسپ-۱۲بی به ستاره‌ی میزبانش از آن دنیایی شگفت‌انگیز و دوزخی ساخته (سیاره‌هایی که تا این اندازه به ستاره‌شان نزدیکند درگیر #قفل_گرانشی با آن شده و همیشه یک سمتشان رو به آنست، مانند ماه و زمین). به گفته‌ی این دانشمندان، کشش گرانشی نیرومند ستاره پیکره‌ی آن را تخم مرغی کرده، و دمای سمت روز این سیاره هم به ۲۶۰۰ درجه‌ی سلسیوس می‌رسد.

وسپ-۱۲بی از زمان یافته شدنش در سال ۲۰۰۸ تاکنون به طور گسترده‌ای بررسی شده. ولی بل و گروهش در اکتبر ۲۰۱۶ نگاه دیگری به آن انداخته و این "مشتری داغ" را به کمک تصویربردار طیفی تلسکوپ فضایی (STIS) در #تلسکوپ_فضایی_هابل بر رسی کردند.

بل می‌گوید این سپیدایی پایین ما را شگفت‌زده ساخت. وی می‌افزاید: «مشتری‌های داغ دیگری هم یافته شده که بسیار سیاهند، ولی آنها بسیار خنک‌تر از وسپ-۱۲بی بوده‌اند. در مورد آنها نظر داده شده که چیزهایی مانند ابرها و فلزهای قلیایی باعث درآشامش (جذب) نور می‌شوند، ولی چنین چیزی برای وسپ-۱۲بی کاربرد ندارد زیرا بی‌اندازه داغست.»

در واقع وسپ-۱۲بی به اندازه‌ای داغست که مولکول هیدروژن (همان اچ۲) در آسمانش می‌شکند و به هیدروژن اتمی تبدیل می‌شود. پژوهش این گروه نشان می‌دهد که جو این سیاره به طور عمده از هلیوم و هیدروژن اتمی تشکیل شده، این همنهش است که چنین نمای قیرگونی به سیاره داده.

وسپ-۱۲بی تنها دومین فراسیاره‌ایست که سپیدایی طیفی آن با این روش اندازه گرفته می‌شود. پیش از آن، مشتری داغِ اچ‌دی ۱۸۹۷۳۳بی را داشتیم که به رنگ آبی تیره دیده می‌شد. [درباره‌اش خواندید: * هابل یک سیاره آبی‌رنگ یافت؛ واقعا آبی! (https://goo.gl/PA1ZCx)]

بل می‌گوید: «این حقیقت که دو فراسیاره‌ی نخستی که #سپیدایی طیفی‌شان اندازه گرفته شده این همه با هم متفاوتند، اهمیت این گونه رصدهای طیفی، و همچنین گوناگونی مشتری‌های داغ را نشان می‌دهد.»

اگرچه وسپ-۱۲بی تقریبا هیچ نوری بازنمی‌تاباند، ولی [خودش] مقداری نور می‌گسیلد: این سیاره به اندازه‌ای داغست که مانند فلز گداخته، پرتویی سرخ‌فام از خود می‌تاباند.

این نوشته‌ی کوتاه را درباره ی این سیاره خوانده بودید: * دنیای محکوم به نابودی (https://goo.gl/5mrwpY)

—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/09/WASP-12b.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies