«بلندترین پرتگاه در منظومه خورشیدی»
—-------------------------------------------
https://goo.gl/Om4xjF
آیا می ‌توانید از فراز بلندترین پرتگاه سامانه‌ی خورشیدی به پایین بپرید و زنده بمانید؟ کاملا امکانش هست.

برآورد می‌شود دیواره‌ی ورونا (Verona Rupes) روی میراندا، ماهِ اورانوس، ژرفایی برابر با ۲۰ کیلومتر داشته باشد- ۱۰ برابر ژرفای گرند کنیون روی سیاره‌ی زمین.

از آنجایی که گرانش میراندا پایین است، اگر یک ماجراجو بخواهد از بالای این دیواره به پایین بپرد، در زمانی حدود ۱۲ دقیقه به پایین می‌رسد و سرعتش در زمان پایین رسیدن هم برابر با سرعت یک خودروی مسابقه خواهد بود، یعنی حدود ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت. با این حال، اگر از یک کیسه هوای محافظ مناسب استفاده کند می‌تواند از این سقوط جان سالم به در ببرد.

آنچه اینجا می‌بینید عکسی است که فضاپیمای رباتیک وویجر۲ به هنگام گذرش از کنار سامانه‌ی اورانوس در سال ۱۹۸۶از دیواره‌ی ورونا گرفت. دلیل پیدایش این پرتگاه غول‌پیکر را هنوز نمی‌دانیم، ولی می‌تواند مربوط به یک برخورد سهمگین و یا یک جابجایی زمین‌ساختی (تکتونیکی) باشد.

#ورونا #میراندا #اورانوس #ورونا #پرتگاه #دیواره #وویجر_۲ #زمین‌ساخت #apod #Verona_Rupes

—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/11/Verona-Rupes.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«همنشین دیگری برای اورانوس یافته شد»
—------------------------------------

* اخترشناسان یک سیارک تروجان کمیاب برای اورانوس یافته‌اند که در مدار این سیاره به گرد خورشید می‌چرخد.
* وجود این تروجان بدین معنیست که این سیارک‌های همدم‌های می‌توانند بسیار بیشتر باشند و بسیار رایج‌تر از چیزی هستند که می‌پنداشتیم.

سیارک‌های #تروجان یا تروا اجرامی هستند که هم‌مدار با یک سیاره و یا فاصله‌ی زاویه‌ای ۶۰ درجه پشت سر یا جلوی آن به گرد خورشید می‌چرخند [در نقاط لاگرانژی]. مشتری و نپتون تروجان‌های پرشماری دارند که برخی از آنها میلیاردها سال است در جایگاه کنونی‌شان به سر می‌برند. این سنگ‌های آغازین در بر دارنده‌ی اطلاعاتی درباره‌ی پیدایش سامانه‌ی خورشیدی هستند، و ناسا به تازگی اعلام کرده برنامه‌هایی برای دیدار با شماری از آنها در دهه‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۳۰ دارد.

ولی کیوان (زحل) و #اورانوس در محله‌های پرآشوبی زندگی می‌کنند: همسایه‌های غول‌پیکر دو سوی آنها (مشتری و نپتون) به تروجان‌ها لگد زده و آنها را از دسترس گرانش‌‌شان دور می‌کنند. از همین رو کیوان تروجان شناخته شده‌ای ندارد، و اورانوس هم تاکنون تنها یکی به نام 2011 QF99 (۲۰۱۱ کیواف۹۹) داشته.

ولی در ماه ژوییه، اخترشناسان وجود یک سیارک تازه به نام 2014 YX49 (۲۰۱۴ وای‌ایکس۴۹) را گزارش کردند که دوره‌ی مداری آن برابر با دوره‌ی مداری ۸۴ ساله‌ی اورانوس بود. اکنون شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای از سامانه‌ی خورشیدی که توسط برادران کارلوس و رائول فوئنته مارکوس در دانشگاه کمپلوتنسه‌ی مادرید اسپانیا انجام شده نشان می‌دهد که این سیارک یک تروجان برای این سیاره است. بر پایه‌ی شبیه‌سازی‌ها، این #سیارک هزاران سال است که جایگاه خود در جلوی اورانوس را از دست نداده.

کارلوس می‌گوید: «این تروجان بزرگ‌تر از تروجان نخست است، شاید دو برابر». این سیارک روشن‌تر از آن یکی نیز هست، ولی اندازه‌ی دقیقش بستگی به میزان نوری که از سطحش بازمی‌تاباند دارد. اگر بازتابندگی‌اش ۵۰ درصد باشد، یعنی نیمی از نور خورشید که بر سطحش می‌تابد را بازبتاباند، قطرش ۴۰ کیلومتر خواهد بود؛ و اگر بازتابندگی‌اش ۵ درصد باشد، قطری برابر با ۱۲۰ کیلومتر خواهد داشت.

کشف شانسی
این سیارک به طور شانسی یافته شد، که به گفته‌ی کارلوس، معنایش اینست که باید شمار بیشتری از آنها آنجا باشد که در انتظار یافته شدن‌اند. او فکر می‌کند می‌تواند شمار تروجان‌هایش را به صدها برساند.

برخلاف مشتری و نپتون، شبیه‌سازی‌ها نشان می‌دهند که هر دو تروجان شناخته شده‌ی اورانوس گذرا هستند نه پایدار (همیشگی). به گمان کارلوس، اورانوس هیچ تروجان آغازینی ندارد زیرا دیگر غول‌های گازی آنها را ببیرون انداخته‌اند.

شبیه‌سازی‌ها نشان می‌دهند که این سیارکِ تازه زمانی یک سانتور (سنتاور) بوده، جرمی که در میان مدارهای غول‌های گازی در گردش است. این جرم حدود ۶۰ هزار سال پیش در اثر کشش گرانشی غول‌های گازی مسیرش تغییر کرد و در مدار اورانوس و جلوی آن جای گرفت و یک تروجان شد؛ به احتمال بسیار، این جرم تا حدود ۸۰ هزار سال دیگر اینجا می‌ماند و سپس دوباره یک سانتور خواهد شد.

اگرچه کارلوس فکر می‌کند اورانوس هیچ تروجان پایداری ندارد، ولی دیوید جویت در دانشگاه لوس آنجلس کالیفرنیا می‌خوهد منتظر بماند و ببیند. وی می‌گوید: «سرانجام (مانند همیشه، با رصد) به پاسخ خواهیم رسید. برای اورانوس، یا تروجان‌های پایدار یافته خواهد شد یا نه.»

و کیوان؟ کارلوس می‌گوید فضای پیرامون کیوان، به دلیل همسایگی با مشتری از این هم آشفته‌تر است. با این وجود وی فکر می‌کند کیوان هم تروجان‌‌هایی دارد.

این پژوهشنامه در ماهنامه‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی منتشر شده و نگارش پیش‌چاپ آن هم در ArXiv در دسترس است.

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/Uranus.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«شفق‌های بیگانه اورانوس»
—---------------------—

از زمانی که فضاپیمای وویجر ۲ در دهه‌ی ۱۹۸۰ عکس‌هایی دیدنی از سیاره‌ها را به زمین فرستاد، سیاره‌دوستان مشتاق دیدن شفق‌های فرازمینی شده‌اند. شفق‌ها در اثر جریان‌هایی از ذرات باردار، مانند الکترون‌ها پدید می‌آیند که از سرچشمه‌های گوناگونی از جمله باد خورشیدی، یونکره‌ی سیاره‌ای، و ماه‌های آتشفشانی می‌آیند. این ذرات در میدان‌های مغناطیسی نیرومند به دام افتاده و به سوی جو بالایی سیاره کشیده می‌شوند؛ سپس در آنجا با ذرات گاز درون جو، مانند اکسیژن و نیتروژن برهم‌کنش انجام داده و نورافشانی‌هایی زیبا و دیدنی پا می‌کنند.

شفق‌های مشتری و کیوان (زحل) به خوبی شناخته شده و بررسی شده‌اند، ولی آگاهی چندانی از شفق‌های غول‌ یخی #اورانوس نداریم. در سال ۲۰۱۱، تلسکوپ فضایی هابل ناسا نخستین تلسکوپ نزدیک زمین بود که شفق‌های اروانوس را به تصویر کشید. در سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۴ نیز اخترشناسان با بهره از توانمندی‌های فرابنفش طیف‌نگار تصویربردار تلسکوپ فضایی (STIS) روی تلسکوپ هابل، نگاه دوباره‌ای به این شفق‌ها انداختند.

آنها امواج شوک میان‌سیاره‌ای ناشی از دو توده‌ی باد خورشیدی را ردیابی کردند که از خورشید به سوی اورانوس می‌رفت؛ سپس با بهره از هابل اثر این ضربه‌ها بر شفق‌های اورانوس را آشکار کردند- و شدیدترین شفقی که تاکنون روی این سیاره دیده شده پیش چشمشان نمودار شد. دانشمندان با رصد این شفق‌ها در گذر زمان، به نخستین شواهد سرراستی دست یافتند که نشان می‌داد این مناطق بسیار درخشان به همراه سیاره در چرخشند. آنها همچنین دوباره قطب‌های مغناطیسی اورانوس که مدت‌ها بود گم شده بود را کشف کردند. این قطب‌ها اندکی پس از یافته شدنشان توسط وویجر ۲ در سال ۱۹۸۶، به دلیل کم‌دقتی سنجش‌ها و همچنین سطح یکدست و بدون ویژگی سیاره گم شده بودند.

این عکس از پیوند تصویر وویجر ۲ و دو تصویر متفاوت هابل که یکی حلقه‌ی سیاره را نشان می‌دهد و دیگری شفق‌های آن را درست شده.

#شفق_قطبی
https://goo.gl/d6Dk4m
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/04/Uranus.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies

«اورانوس بوی تخم‌مرغ گندیده می‌دهد!»
—---------------------------------—

* اورانوس چیزهای بسیار بدبویی دور و بر خودش دارد! پژوهش تازه‌ای نشان داده که بیشتر ماده‌ی سازنده‌ی ابرهای بالای جو این سیاره سولفید هیدروژن است، همان مولکولی که به تخم‌مرغ‌های فاسد چنین بوی بدی می‌دهد.

نویسنده‌ی اصلی این پژوهش، پاتریک اروین از دانشگاه آکسفورد انگلستان می‌گوید: «اگر آدم بدشانسی سر از سیاره‌ی #اورانوس در آورد و بخواهد [ظاهرا بدون فضاپیما و پوشش مناسب!-م] از درون ابرهایش بگذرد تا به پایین برسد با شرایطی بسیار زننده و ناخوشایند روبرو خواهد شد.»

ولی دردسرهای این آدم پیشگام و خیره‌سر بزرگ‌تر از این خواهد بود. ایروین می‌گوید: «خفگی و دمای ۲۰۰ درجه‌ی سانتیگراد زیر صفرِ جو که بیشترش از هیدروژن، هلیوم، و متان است بسیار پیش از آنکه بو را حس کند او را از پا در خواهد آورد.»

پژوهشگران مدت‌هاست که در پی یافتن همنهش (ترکیب) ابرهای فراز بالا در آسمان اورانوس هستند- به ویژه این که آیا ابرهای اورانوس از یخ آمونیاک تشکیل شده، مانند کیوان و مشتری، یا از یخ سولفید هیدروژن. پاسخ دادن به این پرسش کار سختی بود زیرا اورانوس دورتر از آنست که داده‌هایی با جزییات کافی از آن به دست آید. (مشتری و کیوان نه تنها به زمین نزدیک‌ترند، بلکه کاوشگرهای مدارگردی ویژه‌ی خود نیز داشته‌اند ولی اورانوس تنها یک بار با آن دیداری انجام شده، دیدار کوتاه و گذرای فضاپیمای وویجر ۲ ناسا در ژانویه‌ی ۱۹۸۶.)

اروین و همکارانش با بهره از دستگاه "طیف‌سنج میدان‌یکپارچه‌ی فروسرخ-نزدیک" (نیفس، NIFS) در تلسکوپ ۸ متری جمنای شمالی در هاوایی به بررسی اورانوس پرداختند و نور خورشید که از جو اورانوس، درست روی قله‌ی ابرهای آن بازمی‌تابید را موشکافی کردند- و شناسه‌ی سولفید هیدروژن را در آن یافتند.

یکی از نویسندگان پژوهش، لی فلچر از دانشگاه لستر انگلستان می‌گوید: «تنها مقدار اندکی [از این مواد] به شکل بخارِ سیرشده (اشباع) در بالای ابرها مانده. و برای همین هم دریافت شناسه‌های آمونیاک و سولفید هیدروژن در بالای قله‌ی ابرهای اورانوس اینقدر سخت است. توانمندی‌های بالای جمنای بود که سرانجام این شانس خوب را به ما داد.»

پژوهشگران احتمال می‌دهند ابرهای نپتون هم مانند ابرهای اورانوس باشد. تفاوت بزرگی که میان ابرهای این دو "غول یخی" با ابرهای کیوان و مشتری وجود دارد به احتمال بسیار به دلیل محیط پیدایش این سیاره‌ها بوده: اورانوس و نپتون در جایی از سامانه‌ی خورشیدی پدید آمدند که نسبت به آن دو غول گازی بسیار از خورشید دورتر بود.

فلچر درین باره می‌گوید: «در روزگاری که سامانه‌ی خورشیدی داشت پدید می‌آمد، چیزی که تراز (تعادل) میان نیتروژن و گوگرد -و در نتیجه آمونیاک و سولفید هیدروژنِ تازه شناسایی شده‌ی اورانوس- را تعیین کرد دما و جایی بود که سیاره داشت در آن ساخته می‌شد.»

************
🔹توضیح تصویر:
این دو تصویر از پیوند داده‌های وویجر ۲ و هابل درست شده و حلقه‌های اورانوس، که شدت کجی محورش و نیز شفق‌های آن را نشان می‌دهند نیز در آنها پیدایست
https://goo.gl/rKihG4
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/04/smellyUranus.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

«برخورد سهمگینی که اورانوس را برای همیشه دگرگون کرد»
----------------------------------------------------------

دانشمندان از مدت‌ها پیش می‌دانستند که تنها توضیح برای کجیِ بی‌اندازه‌ی محور سیاره‌ی اورانوس می‌تواند یک برخورد سهمگین در گذشته‌ی آن باشد. اورانوس در حقیقت به پهلو افتاده و از این نظر با همه‌ی سیاره‌های سامانه‌ی خورشیدی تفاوت دارد. زاویه‌ی محور چرخش این غول یخی با صفحه‌ی مدارش تقریبا یک زاویه‌ی راست (قائمه) است و بنابراین به جای استوا، قطب‌هایش رو به آفتابند. [غول یخی سیاره‌ی غول‌پیکریست که به طور عمده از عنصرهای سنگین‌تر از هیدروژن و هلیوم درست شده باشد-م]

اکنون جیکوب کگریس از دانشگاه دورام بریتانیا و همکارانش، به کمک شبیه‌سازی‌‌های رایانه‌ای با کیفیت بالا، بیش از ۵۰ سناریوی گوناگون از آنچه می‌توانسته رخ داده باشد را بررسی کرده‌اند.

این دانشمندان نتیجه گرفتن که #اورانوس در حدود ۴ میلیارد سال پیش با یک پیش‌سیاره‌ی سنگی-یخی به جرم دستکم دو برابر زمین برخورد کرده بوده. این برخورد بسیار شدید بوده ولی رودررو نبوده و دو جرم به پهلوی هم خورده بودند [به هم تنه زده بودند]، بنابراین برخورد به اندازه‌ی کافی نیرومند بوده که محور اورانوس را کج کند ولی آنقدر سخت نبوده که اورانوس بیشترِ جو گازی‌اش را از دست بدهد. آن مقداری هم که از آن جدا شده احتمالا حلقه‌های نازکی که امروزه به گرد آن می‌بینیم را پدید آورد.

این برخورد تاریخی شمار دیگری از ویژگی‌های شگفت‌انگیزِ اورانوس را هم توضیح می‌دهد:

جو اورانوس به گونه‌ای باورنکردنی سرد است، حتی سردتر از چیزی که باید با توجه به فاصله‌اش از خورشید باشد: ۲۱۶- درجه‌ی سانتیگراد (۱۳۵ درجه‌ی کلوین). شبیه‌سازی‌ها نشان داده که پسماندهای جرم برخوردگر می‌توانسته لایه‌ی نازکی از یخ درون اورانوس، نزدیک لایه‌ی یخی خود آن درست کند که باعث شده گرمای هسته‌ی سیاره در آن به دام بیفتد.

همچنین میدان مغناطیسی کج و برون‌مرکز اورانوس را هم می‌توان با این نظریه توضیح داد. به نظر می‌رسد برخورد باعث پیدایش یخ‌های آب شده و توده‌های سنگی در دل سیاره شده و همین به کجی میدان مغناطیسی آن انجامیده.

بخشی از سنگ و یخ‌های پرتابی می‌توانسته در مدار سیاره ماندگار شده و آنجا توده شده و ماه‌های درونی آن را بسازد و چه بسا چرخش ماه‌هایی که پیش‌تر آنجا بودند را هم دگرگون کند.

گزارش کامل این پژوهش در شماره‌ی ۲ ژوییه‌ی نشریه‌ی آستروفیزیکال جورنال منتشر شده.

---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/07/Uranus.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky