«همنشین دیگری برای اورانوس یافته شد»
—------------------------------------
* اخترشناسان یک سیارک تروجان کمیاب برای اورانوس یافته‌اند که در مدار این سیاره به گرد خورشید می‌چرخد.
* وجود این تروجان بدین معنیست که این سیارک‌های همدم‌های می‌توانند بسیار بیشتر باشند و بسیار رایج‌تر از چیزی هستند که می‌پنداشتیم.
سیارک‌های #تروجان یا تروا اجرامی هستند که هم‌مدار با یک سیاره و یا فاصله‌ی زاویه‌ای ۶۰ درجه پشت سر یا جلوی آن به گرد خورشید می‌چرخند [در نقاط لاگرانژی]. مشتری و نپتون تروجان‌های پرشماری دارند که برخی از آنها میلیاردها سال است در جایگاه کنونی‌شان به سر می‌برند. این سنگ‌های آغازین در بر دارنده‌ی اطلاعاتی درباره‌ی پیدایش سامانه‌ی خورشیدی هستند، و ناسا به تازگی اعلام کرده برنامه‌هایی برای دیدار با شماری از آنها در دهه‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۳۰ دارد.
ولی کیوان (زحل) و #اورانوس در محله‌های پرآشوبی زندگی می‌کنند: همسایه‌های غول‌پیکر دو سوی آنها (مشتری و نپتون) به تروجان‌ها لگد زده و آنها را از دسترس گرانش‌‌شان دور می‌کنند. از همین رو کیوان تروجان شناخته شده‌ای ندارد، و اورانوس هم تاکنون تنها یکی به نام 2011 QF99 (۲۰۱۱ کیواف۹۹) داشته.
ولی در ماه ژوییه، اخترشناسان وجود یک سیارک تازه به نام 2014 YX49 (۲۰۱۴ وای‌ایکس۴۹) را گزارش کردند که دوره‌ی مداری آن برابر با دوره‌ی مداری ۸۴ ساله‌ی اورانوس بود. اکنون شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای از سامانه‌ی خورشیدی که توسط برادران کارلوس و رائول فوئنته مارکوس در دانشگاه کمپلوتنسه‌ی مادرید اسپانیا انجام شده نشان می‌دهد که این سیارک یک تروجان برای این سیاره است. بر پایه‌ی شبیه‌سازی‌ها، این #سیارک هزاران سال است که جایگاه خود در جلوی اورانوس را از دست نداده.
کارلوس می‌گوید: «این تروجان بزرگ‌تر از تروجان نخست است، شاید دو برابر». این سیارک روشن‌تر از آن یکی نیز هست، ولی اندازه‌ی دقیقش بستگی به میزان نوری که از سطحش بازمی‌تاباند دارد. اگر بازتابندگی‌اش ۵۰ درصد باشد، یعنی نیمی از نور خورشید که بر سطحش می‌تابد را بازبتاباند، قطرش ۴۰ کیلومتر خواهد بود؛ و اگر بازتابندگی‌اش ۵ درصد باشد، قطری برابر با ۱۲۰ کیلومتر خواهد داشت.
کشف شانسی
این سیارک به طور شانسی یافته شد، که به گفته‌ی کارلوس، معنایش اینست که باید شمار بیشتری از آنها آنجا باشد که در انتظار یافته شدن‌اند. او فکر می‌کند می‌تواند شمار تروجان‌هایش را به صدها برساند.
برخلاف مشتری و نپتون، شبیه‌سازی‌ها نشان می‌دهند که هر دو تروجان شناخته شده‌ی اورانوس گذرا هستند نه پایدار (همیشگی). به گمان کارلوس، اورانوس هیچ تروجان آغازینی ندارد زیرا دیگر غول‌های گازی آنها را ببیرون انداخته‌اند.
شبیه‌سازی‌ها نشان می‌دهند که این سیارکِ تازه زمانی یک سانتور (سنتاور) بوده، جرمی که در میان مدارهای غول‌های گازی در گردش است. این جرم حدود ۶۰ هزار سال پیش در اثر کشش گرانشی غول‌های گازی مسیرش تغییر کرد و در مدار اورانوس و جلوی آن جای گرفت و یک تروجان شد؛ به احتمال بسیار، این جرم تا حدود ۸۰ هزار سال دیگر اینجا می‌ماند و سپس دوباره یک سانتور خواهد شد.
اگرچه کارلوس فکر می‌کند اورانوس هیچ تروجان پایداری ندارد، ولی دیوید جویت در دانشگاه لوس آنجلس کالیفرنیا می‌خوهد منتظر بماند و ببیند. وی می‌گوید: «سرانجام (مانند همیشه، با رصد) به پاسخ خواهیم رسید. برای اورانوس، یا تروجان‌های پایدار یافته خواهد شد یا نه.»
و کیوان؟ کارلوس می‌گوید فضای پیرامون کیوان، به دلیل همسایگی با مشتری از این هم آشفته‌تر است. با این وجود وی فکر می‌کند کیوان هم تروجان‌‌هایی دارد.
این پژوهشنامه در ماهنامه‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی منتشر شده و نگارش پیش‌چاپ آن هم در ArXiv در دسترس است.
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/Uranus.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
—------------------------------------
* اخترشناسان یک سیارک تروجان کمیاب برای اورانوس یافته‌اند که در مدار این سیاره به گرد خورشید می‌چرخد.
* وجود این تروجان بدین معنیست که این سیارک‌های همدم‌های می‌توانند بسیار بیشتر باشند و بسیار رایج‌تر از چیزی هستند که می‌پنداشتیم.
سیارک‌های #تروجان یا تروا اجرامی هستند که هم‌مدار با یک سیاره و یا فاصله‌ی زاویه‌ای ۶۰ درجه پشت سر یا جلوی آن به گرد خورشید می‌چرخند [در نقاط لاگرانژی]. مشتری و نپتون تروجان‌های پرشماری دارند که برخی از آنها میلیاردها سال است در جایگاه کنونی‌شان به سر می‌برند. این سنگ‌های آغازین در بر دارنده‌ی اطلاعاتی درباره‌ی پیدایش سامانه‌ی خورشیدی هستند، و ناسا به تازگی اعلام کرده برنامه‌هایی برای دیدار با شماری از آنها در دهه‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۳۰ دارد.
ولی کیوان (زحل) و #اورانوس در محله‌های پرآشوبی زندگی می‌کنند: همسایه‌های غول‌پیکر دو سوی آنها (مشتری و نپتون) به تروجان‌ها لگد زده و آنها را از دسترس گرانش‌‌شان دور می‌کنند. از همین رو کیوان تروجان شناخته شده‌ای ندارد، و اورانوس هم تاکنون تنها یکی به نام 2011 QF99 (۲۰۱۱ کیواف۹۹) داشته.
ولی در ماه ژوییه، اخترشناسان وجود یک سیارک تازه به نام 2014 YX49 (۲۰۱۴ وای‌ایکس۴۹) را گزارش کردند که دوره‌ی مداری آن برابر با دوره‌ی مداری ۸۴ ساله‌ی اورانوس بود. اکنون شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای از سامانه‌ی خورشیدی که توسط برادران کارلوس و رائول فوئنته مارکوس در دانشگاه کمپلوتنسه‌ی مادرید اسپانیا انجام شده نشان می‌دهد که این سیارک یک تروجان برای این سیاره است. بر پایه‌ی شبیه‌سازی‌ها، این #سیارک هزاران سال است که جایگاه خود در جلوی اورانوس را از دست نداده.
کارلوس می‌گوید: «این تروجان بزرگ‌تر از تروجان نخست است، شاید دو برابر». این سیارک روشن‌تر از آن یکی نیز هست، ولی اندازه‌ی دقیقش بستگی به میزان نوری که از سطحش بازمی‌تاباند دارد. اگر بازتابندگی‌اش ۵۰ درصد باشد، یعنی نیمی از نور خورشید که بر سطحش می‌تابد را بازبتاباند، قطرش ۴۰ کیلومتر خواهد بود؛ و اگر بازتابندگی‌اش ۵ درصد باشد، قطری برابر با ۱۲۰ کیلومتر خواهد داشت.
کشف شانسی
این سیارک به طور شانسی یافته شد، که به گفته‌ی کارلوس، معنایش اینست که باید شمار بیشتری از آنها آنجا باشد که در انتظار یافته شدن‌اند. او فکر می‌کند می‌تواند شمار تروجان‌هایش را به صدها برساند.
برخلاف مشتری و نپتون، شبیه‌سازی‌ها نشان می‌دهند که هر دو تروجان شناخته شده‌ی اورانوس گذرا هستند نه پایدار (همیشگی). به گمان کارلوس، اورانوس هیچ تروجان آغازینی ندارد زیرا دیگر غول‌های گازی آنها را ببیرون انداخته‌اند.
شبیه‌سازی‌ها نشان می‌دهند که این سیارکِ تازه زمانی یک سانتور (سنتاور) بوده، جرمی که در میان مدارهای غول‌های گازی در گردش است. این جرم حدود ۶۰ هزار سال پیش در اثر کشش گرانشی غول‌های گازی مسیرش تغییر کرد و در مدار اورانوس و جلوی آن جای گرفت و یک تروجان شد؛ به احتمال بسیار، این جرم تا حدود ۸۰ هزار سال دیگر اینجا می‌ماند و سپس دوباره یک سانتور خواهد شد.
اگرچه کارلوس فکر می‌کند اورانوس هیچ تروجان پایداری ندارد، ولی دیوید جویت در دانشگاه لوس آنجلس کالیفرنیا می‌خوهد منتظر بماند و ببیند. وی می‌گوید: «سرانجام (مانند همیشه، با رصد) به پاسخ خواهیم رسید. برای اورانوس، یا تروجان‌های پایدار یافته خواهد شد یا نه.»
و کیوان؟ کارلوس می‌گوید فضای پیرامون کیوان، به دلیل همسایگی با مشتری از این هم آشفته‌تر است. با این وجود وی فکر می‌کند کیوان هم تروجان‌‌هایی دارد.
این پژوهشنامه در ماهنامه‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی منتشر شده و نگارش پیش‌چاپ آن هم در ArXiv در دسترس است.
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/Uranus.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
1Star7Sky
همنشین دیگری برای اورانوس یافته شد
* اخترشناسان یک سیارک تروجان کمیاب برای اورانوس یافته‌اند که در مدار این سیاره به گرد خورشید می‌چرخد. * وجود این تروجان بدین معنیست که ...
«بازی خطرناک یک سیارک با مشتری»
—----------------------------------
* دانشمندان سیارکی را یافته‌اند که در همان مدار مشتری به گرد خورشید می‌چرخد ولی در جهت وارونه، بدون این که برخوردی با آن داشته باشد- و گویا بیش از یک میلیون سال است که این بازی خطرناک را با مشتری انجام می‌دهد.
این سیارک که "۲۰۱۵ بی‌زی۵۰۹" نام دارد و در سال ۲۰۱۵ یافته شده، نزدیک به مشتری ولی در جهت وارونه‌ی آن به گرد خورشید می‌چرخد. مانند بیشتر سیارک‌های #تروجان که هم‌مدار با جرم اصلی هستند، این سیارک نیز مدار مشترکی با مشتری دارد و مانند آن، ۱۲ سال زمینی طول می‌کشد تا یک دور به گرد خورشید بزند.
این تنها سیارک شناخته شده‌ایست که هم‌مدار با یک سیاره است ولی وارونه‌ی آن حرکت می‌کند، یعنی حرکتی پَس‌رو (مخالف‌گرد، retrograde) دارد. پال وایگرت از دانشگاه وسترن اونتاریو و همکارانش این مدار شگفت‌انگیز را بررسی کردند تا دلیل این که بی‌زی۵۰۹ با وجود چنین مداری، هیچ برخورد سر-به-سری با #مشتری انجام نداده را دریابند.
تاکنون تنها ۹۵ سیارک پس‌رونده شناسایی شده که بیشترشان هم بسیار دور از سیاره‌های بزرگند. وایگرت در تارنمای خود نوشت: «این با منطق جور در می‌آید: اگر یک خودروی دلقک بخواهد در جهت مخالف حرکت کند و بلایی سرش نیاید، بهترین راه اینست که از کامیون‌های بزرگ دور بماند.»
از سوی دیگر، بی‌زی۵۰۹ در مدارش تا فاصله‌ی ۱۷۶ میلیون کیلومتری مشتری هم می‌آید، این به اندازه‌ای نزدیک است که مشتری می‌تواند مدار آن را جابجا کند. وایگرت و همکارانش پی بردند که در واقع همین جابجایی است که سیارک را در امان نگه داشته.
این #سیارک در هر دور مدارش، دو بار از کنار مشتری می‌گذرد: یکی هنگامی که مسیرش میان خورشید و مشتری است، و یکی هم زمانی که آن سوی مشتری است. در هر گذر، دو کشش گرانشی کوچک بر آن وارد می‌شود، به گونه‌ای که مسیرش رو به پهلوی مشتری می‌رود و بدون برخورد از کنار آن می‌گذرد.
پایدار و امن
محاسبه‌ی وایگرت و همکارانش نشان‌می‌دهد که مدار این سیارک با وجود ظرافت و حساسیت ظاهری، در عمل به نسبت پایدار است و سیارک جایگاه امنی دارد. آنها نشان دادند که این مدار دستکم یک میلیون سال است که پایدار بوده و باید تا یک میلیون سال دیگر هم پایدار بماند.
وایگرت می‌گوید: «یافتن چنین جرمی که با وجود این پیکره‌بندی مداری نامعمول، این همه عمر کرده بی‌شک مایه ی شگفتی است.» چیزی که هنوز روشن نیست اینست که بی‌زی۵۰۹ چگونه وارد این مسیر پس‌رونده شده.
ماتیا گالیاتزو از دانشگاه وین می گوید: «ما باید بفهمیم چه سازوکارهایی این سیارک را وارد چنین مداری کرده. این بسیار شگفت‌آور است، برای همین باید پی ببریم که چگونه به اینجا رسیده.»
این جرم شاید هسته‌ی به دام افتاده‌ی یک دنباله‌دار یخی باشد. شمار دنباله‌های پس‌رو بسیار بیشتر از سیارک‌هاست، پس کشاندن یکی از آنها به چنین مدارهای نامعمولی می‌تواند برای مشتری و خورشید آسان‌تر از یک سیارک سنگی باشد.
رودلف دووژاک از دانشگاه وین می‌گوید: «این برای دنباله‌دارها یک فرآیند رایج است، ولی برای سیارک‌ها نه.» به گفته‌ی دووژاک، این جرم می‌توانسته تنها در یک مدار به دام افتاده باشد، ولی احتمال بیشتر می‌رود که کم کم و پس از یک رشته رویارویی‌ها چنین چیزی رخ داده باشد.
یافتن جرمی با چنین مدار شگفت‌آوری، چه سیارک باشد و چه دنباله‌دار، نشان می‌دهد که می‌توانیم اجرام دیگری را با مدارهایی که فکرش را هم نکرده‌ایم پیدا کنیم.
وایگرت می‌گوید: «این هیجان‌انگیز است که از فضاهای ممکنِ گوناگونی که برای جایگیری سیارک‌ها در سامانه‌ی خورشیدی وجود دارد، همه ی آنها پر شده. سیارک‌های درون این گونه فضاهای ممکن تنها نظری نیستند، بلکه واقعا وجود دارند.»
گزارش این پژوهش در نشریه‌ی نیچر منتشر شده است.
#پس‌رونده
https://goo.gl/ORLZ1E
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/04/BZ509.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
—----------------------------------
* دانشمندان سیارکی را یافته‌اند که در همان مدار مشتری به گرد خورشید می‌چرخد ولی در جهت وارونه، بدون این که برخوردی با آن داشته باشد- و گویا بیش از یک میلیون سال است که این بازی خطرناک را با مشتری انجام می‌دهد.
این سیارک که "۲۰۱۵ بی‌زی۵۰۹" نام دارد و در سال ۲۰۱۵ یافته شده، نزدیک به مشتری ولی در جهت وارونه‌ی آن به گرد خورشید می‌چرخد. مانند بیشتر سیارک‌های #تروجان که هم‌مدار با جرم اصلی هستند، این سیارک نیز مدار مشترکی با مشتری دارد و مانند آن، ۱۲ سال زمینی طول می‌کشد تا یک دور به گرد خورشید بزند.
این تنها سیارک شناخته شده‌ایست که هم‌مدار با یک سیاره است ولی وارونه‌ی آن حرکت می‌کند، یعنی حرکتی پَس‌رو (مخالف‌گرد، retrograde) دارد. پال وایگرت از دانشگاه وسترن اونتاریو و همکارانش این مدار شگفت‌انگیز را بررسی کردند تا دلیل این که بی‌زی۵۰۹ با وجود چنین مداری، هیچ برخورد سر-به-سری با #مشتری انجام نداده را دریابند.
تاکنون تنها ۹۵ سیارک پس‌رونده شناسایی شده که بیشترشان هم بسیار دور از سیاره‌های بزرگند. وایگرت در تارنمای خود نوشت: «این با منطق جور در می‌آید: اگر یک خودروی دلقک بخواهد در جهت مخالف حرکت کند و بلایی سرش نیاید، بهترین راه اینست که از کامیون‌های بزرگ دور بماند.»
از سوی دیگر، بی‌زی۵۰۹ در مدارش تا فاصله‌ی ۱۷۶ میلیون کیلومتری مشتری هم می‌آید، این به اندازه‌ای نزدیک است که مشتری می‌تواند مدار آن را جابجا کند. وایگرت و همکارانش پی بردند که در واقع همین جابجایی است که سیارک را در امان نگه داشته.
این #سیارک در هر دور مدارش، دو بار از کنار مشتری می‌گذرد: یکی هنگامی که مسیرش میان خورشید و مشتری است، و یکی هم زمانی که آن سوی مشتری است. در هر گذر، دو کشش گرانشی کوچک بر آن وارد می‌شود، به گونه‌ای که مسیرش رو به پهلوی مشتری می‌رود و بدون برخورد از کنار آن می‌گذرد.
پایدار و امن
محاسبه‌ی وایگرت و همکارانش نشان‌می‌دهد که مدار این سیارک با وجود ظرافت و حساسیت ظاهری، در عمل به نسبت پایدار است و سیارک جایگاه امنی دارد. آنها نشان دادند که این مدار دستکم یک میلیون سال است که پایدار بوده و باید تا یک میلیون سال دیگر هم پایدار بماند.
وایگرت می‌گوید: «یافتن چنین جرمی که با وجود این پیکره‌بندی مداری نامعمول، این همه عمر کرده بی‌شک مایه ی شگفتی است.» چیزی که هنوز روشن نیست اینست که بی‌زی۵۰۹ چگونه وارد این مسیر پس‌رونده شده.
ماتیا گالیاتزو از دانشگاه وین می گوید: «ما باید بفهمیم چه سازوکارهایی این سیارک را وارد چنین مداری کرده. این بسیار شگفت‌آور است، برای همین باید پی ببریم که چگونه به اینجا رسیده.»
این جرم شاید هسته‌ی به دام افتاده‌ی یک دنباله‌دار یخی باشد. شمار دنباله‌های پس‌رو بسیار بیشتر از سیارک‌هاست، پس کشاندن یکی از آنها به چنین مدارهای نامعمولی می‌تواند برای مشتری و خورشید آسان‌تر از یک سیارک سنگی باشد.
رودلف دووژاک از دانشگاه وین می‌گوید: «این برای دنباله‌دارها یک فرآیند رایج است، ولی برای سیارک‌ها نه.» به گفته‌ی دووژاک، این جرم می‌توانسته تنها در یک مدار به دام افتاده باشد، ولی احتمال بیشتر می‌رود که کم کم و پس از یک رشته رویارویی‌ها چنین چیزی رخ داده باشد.
یافتن جرمی با چنین مدار شگفت‌آوری، چه سیارک باشد و چه دنباله‌دار، نشان می‌دهد که می‌توانیم اجرام دیگری را با مدارهایی که فکرش را هم نکرده‌ایم پیدا کنیم.
وایگرت می‌گوید: «این هیجان‌انگیز است که از فضاهای ممکنِ گوناگونی که برای جایگیری سیارک‌ها در سامانه‌ی خورشیدی وجود دارد، همه ی آنها پر شده. سیارک‌های درون این گونه فضاهای ممکن تنها نظری نیستند، بلکه واقعا وجود دارند.»
گزارش این پژوهش در نشریه‌ی نیچر منتشر شده است.
#پس‌رونده
https://goo.gl/ORLZ1E
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/04/BZ509.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies