«جدول زمانی تازه برای شکل‌گیری منظومه خورشیدی»
—-------------------------------------------------

* اخترشناسان یک جدول زمانی تازه برای سامانه‌ی خورشیدی پدید آورده‌اند که می‌تواند برای تعیین تاریخ تولد غول‌های گازی مشتری و کیوان به ما کمک کند.

حدود ۴.۶ میلیارد سال پیش، ابر چرخانی از گاز هیدروژن و غبار به نام "سحابی خورشیدی" در خود فرورُمبید و آغازگر پیدایش خورشید شد. سپس مواد باقیمانده از این رویداد بزرگ گرد هم آمدند و در فرآیندی به نام برافزایش هسته‌* سیاره‌ها را ساختند.

بر پایه‌ی یک پژوهش تازه، مشتری و کیوان به احتمال بسیار در ۴ میلیون سالِ نخستِ پیدایش #سامانه‌_خورشیدی پدید آمدند. بنجامین وایس، استاد علوم سیاره‌ای در ام‌آی‌تی و یکی از نویسندگان این پژوهش می‌گوید: «این یافته تایید دیگری برای نظریه‌ی #برافزایش_هسته‌ است.»

یکی از راه‌ها برای آگاهی از آن دوران، بررسی شهاب‌سنگ‌هاییست که آن زمان ساخته شدند. هنگامی که یک سنگ مغناطیسی داغ در یک #میدان_مغناطیسی قرار می‌گیرد، الکترون‌های درون آن سنگ مانند قطب‌نماهایی کوچک هم‌تراز می‌شوند. با سرد شدن سنگ، جهت‌گیری الکترون‌هایش در آن حفظ می‌شود.

وایس و نویسنده‌ی اصلی پژوهش، هائوپی وانگ دانشجوی پسادکترای ام‌آی‌تی، جهت‌گیری‌های مغناطیسی در چهار #شهاب‌سنگ به نام انگریت را بررسی کردند. این شهاب‌سنگ‌ها که امروزه کمیابند، در زمان‌های گوناگون بر زمین افتاده بوده و در برزیل، آرژانتین، جنوبگان، و صحرای بزرگ آفریقا یافته شده‌اند. این گونه از سنگ‌های آسمانی مانند یک نشانگر خوب برای شناخت محیط کیهانی در زمان پیدایش سامانه‌ی خورشیدی رفتار می‌کنند.

وایس می‌گوید #سحابی_خورشیدی در زمان خودش یک میدان مغناطیسی چشمگیر و اساسی پدید آورد که به نوبه‌ی خود در شهاب‌سنگ‌هایی که آن زمان ساخته شدند ثبت شده. با این حال به گفته‌ی وی، گرچه این چهار انگریت در ۳.۸ میلیون سال پس از پیدایش سامانه‌ی خورشیدی پدید آمدند، ولی پژوهشگران تنها اندکی یا شاید بشود گفت هیچ مغناطیدگی باقی‌مانده‌ای در کهن‌ترین آنها نیافته‌اند. نبودِ مغناطش (مغناطیدگی) نشان می‌دهد که گازها و پسماندهای سحابی خورشیدی تا آن زمان دیگر پخش و پراکنده شده بوده‌اند؛ و بنابراین ساختار بزرگ-مقیاس سامانه‌ی خورشیدی، از جمله مشتری و کیوان می‌بایست تا آن هنگام بنیان گذاشته باشند.

وایس به اسپیس دات کام گفت: «سامانه‌های ستاره‌ای از رمبش و چگالش یک سحابی گازی پدید می‌آیند. ما برآورد درست و دقیقی از دوره‌ی زندگی سحابی باستانی خورشیدی و میدان مغناطیسی آن انجام داده‌ایم. ما دریافته‌ایم که سحابی خورشیدی و میدان مغناطیسی آن ۳.۸ میلیون سال پس از پیدایش سامانه‌ی خورشیدی پخش و پراکنده شده بوده‌اند.»

به گفته‌ی این پژوهشگران، یافته‌های آنها برآورد دقیق‌تری از طول عمر سحابی خورشیدی انجام می‌دهد و بنابراین به دانشمندان در تعیین زمان و چگونگی شکل‌گیری دیگر سیاره‌ها در سامانه‌ی خورشیدی کمک می‌کند. این پژوهش در شماره‌ی ۹ فوریه‌ی نشریه‌ی ساینس منتشر شده.

وانگ در بیانیه‌ای از سوی ام‌آی‌تی گفت: «از آنجایی که طول عمر سحابی خورشیدی تاثیری کلیدی بر جایگاه پایانی کیوان و مشتری داشته، پس در پیدایش زمین در زمان‌های بعد، و همچنین بر پیدایش دیگر سیاره‌های سنگی نیز اثر گذاشته.»

این پژوهشگران می‌خواهند دیگر نمونه‌های سیارکی باستانی که توسط فضاپیماهای هایابوسا-۲ و اوسیریس-رکس ناسا گردآوری و در اوایل دهه‌ی ۲۰۲۰ به زمین آورده خواهد شد را نیز بررسی کنند.

وایس به اسپیس دات کام گفت: «برنامه‌ی من سنجش مواد که در این دو ماموریت به زمین آورده خواهد شد است؛ این مواد احتمالا پیشینه‌هایی از سحابی خورشیدی در زمان‌ها و جاهایی را در خود دارند که با آنچه تاکنون در شهاب‌سنگ‌ها دیده‌ایم تفاوت دارد.»
—------------------------------------------
یادداشت:
* دو نظریه برای شکل‌گیری #کیوان و #مشتری وجود دارد: ۱) برافزایش هسته که یک فرآیند دو-مرحله‌ای است و در آن، تکه‌های سنگ با چسبیدن به یکدیگر یک هسته‌ی سنگی برای این دو سیاره ساختند و سپس با برافزایش انبوه گاز، آنها را تبدیل به غول گازی کردند. ۲) نظریه‌ی دیگر که به نام رُمبش گرانشی نامیده می‌شود می‌گوید این غول‌های گازی همزمان با خورشید و به روشی همانند خورشید پدید آمدند.

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/SolarNebula.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«لاله سرخ با قلبی سپید»
—------------------------—
https://goo.gl/rwk4xH
این نمای تلسکوپی یک منطقه‌ی درخشان گسیلشی (نشری) را در بر گرفته که در راستای صفحه‌ی کهکشان راه شیری و در محدوده‌ی صورت فلکی سرشار از سحابیِ ماکیان (قو، دجاجه) جای دارد.

نام رایج این ابرهای برافروخته‌ و سرخ‌فام گاز و غبارِ میان ستاره‌ای سحابی گل لاله است ولی در کاتالوگ سال ۱۹۵۹ که توسط ستاره‌شناس، استوارت شارپلس گردآوری شد نیز به نام Sh2-101 (اس اچ۲-۱۰۱) ثبت شده است. این سحابی زیبا و پیچیده با فاصله‌ی حدود ۸۰۰۰ سال نوری از زمین و داشتن ۷۰ سال نوری پهنا، در مرکز این تصویر همنهاده شکفته شده و به گونه‌ای روشن، تنها ابر کیهانی نیست که چهره‌ی یک گل را به یاد ما می‌آورد.

پرتوهای فرابنفشی که از ستارگان جوان و داغ انجمن OB3 در لبه‌ی ماکیان، از جمله یک ستاره‌ی جوان و پرانرژی #رده‌_O به نام HDE 227018 می‌تابد، اتم‌ها را یونیده و به برافروختگی و تابش #سحابی_گل_لاله انجامیده است. HDE 227018 همان ستاره‌ی روشنی است که نزدیک مرکز این لاله‌ی کیهانی به چشم می‌خورد.

ریز-اختروش #ماکیان_ایکس۱ که در سراسر طیف الکترومغناطیسی پرتو می‌افشاند به همراه جبهه‌ی شوک خمیده‌ای که از فواره‌های نیرومندش پدید آورده هم در بالا و سمت راست گلبرگ‌های لاله جای دارند.

#صورت_فلکی_ماکیان #سحابی_گسیلشی
#apod
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/TulipNebula.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«کهکشانِ حلقه بر کمر»
—------------------—
https://goo.gl/yyXYQj
در این عکس ان‌جی‌سی ۶۶۰ را می‌بینیم، کهکشانی که با فاصله‌ی بیش از ۴۰ میلیون سال نوری از زمین، در مرزهای #صورت_فلکی_ماهی شناور است و به دلیل نمای شگفت‌آور و عجیبش به عنوان یک کهکشان حلقوی قطبی شناخته می‌شود.

حلقوی قطبی‌ها گونه‌ای کمیاب از کهکشان‌ها هستند. در این کهکشان‌ها انبوه چشمگیری ستاره، گاز، و غبار وجود دارد که همگی در حلقه‌هایی بسیار کج نسبت به صفحه‌ی کهکشان (تقریبا عمود بر آن) در چرخش‌اند.

این پیکربندی شگفت‌انگیز می‌تواند زمانی پدید آید که یک کهکشان دیگر از فاصله‌ی نزدیک یک کهکشان قرص‌گون (disk galaxy) معمولی بگذرد یا برخوردی نزدیک با آن داشته باشد. در این حال ممکن است کهکشان معمولی مواد را از کهکشان دوم بگیرد و این مواد هم سرانجام به شکل حلقه‌ای چرخان به گرد آن در آیند. [تصویر پویا (gif) در مطلب بعدی را ببینید].

برهم‌کنش‌های خشن گرانشی به پیدایش هزاران منطقه‌ی صورتی رنگ ستاره‌زایی انجامیده که در جای جای حلقه‌ی ان‌جی‌سی ۶۶۰ به چشم می‌خورند.

این حلقه‌ی قطبی می‌تواند برای بررسی شکل و ساختار هاله‌ی نادیدنی کهکشان که از #ماده‌_تاریک تشکیل شده نیز به کار رود به این گونه که تاثیر گرانشی ماده‌ی تاریک بر چرخش حلقه و قرص کهکشان را می‌سنجند و از این راه به شکل و شیوه‌ی پراکندگی فضایی ماده‌ی تاریک پی می‌برند.

هر چه میزان ماده‌ی تاریک بیشتر باشد، سرعت چرخش کهکشان و حلقه بیشتر خواهد بود. اگر شکل ماده‌ی تاریک کروی باشد، سرعت چرخش قرص کهکشان میزبان با سرعت چرخش حلقه برابر می‌شود. اگر ماده‌ی تاریک در صفحه‌ی کهکشان، یکدست پخش شده باشد، سرعت چرخش قرص میزبان بیشتر از حلقه خواهد بود و اگر در صفحه‌ی حلقه باشد، سرعت چرخش حلقه بیشتر از قرص میزبان می‌شود. (منبع: obspm)

حلقه‌ی ان‌جی‌سی ۶۶۰ که گسترده‌تر از خود کهکشان است، بیش از ۵۰ هزار سال نوری پهنا دارد.

#apod #کهکشان_حلقوی_قطبی #برخورد_کهکشانی
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/NGC660.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

روند شکل گیری یک کهکشان حلقوی قطبی در پی رویارویی دو کهکشان.
@onestar_in_sevenskies

«وقتی ماه از درون سایه زمین می‌گذرد»
—---------------------------------—
https://goo.gl/VQwEWG
این چشم‌انداز از پیوند دیجیتالی نماهایی پی در پی درست شده که در غروب روز ۱۰ فوریه از کوتاه‌اسکله‌ی کوکو بیچ در فلوریدای آمریکا گرفته شدند و ماه را نشان می‌دهد که همزمان با بالا آمدن از افق خاوری، به آرامی وارد لبه‌ی بیرونی سایه‌ی زمین می‌شود. این پدیده یک ماه‌گرفتگی نیم‌سایه‌ای خوانده می‌شود و نخستین گرفتگی سال ۲۰۱۷ بود.

گفتن ندارد که نیم‌سایه‌ی زمین محوتر از بخش مرکزی سایه‌ی آن است. اگر ماه وارد بخشی از سایه‌ی درونی زمین و یا همه‌ی آن شود یک #ماه‌گرفتگی پاره‌ای (جزیی) و یا کلی رخ می‌دهد و به آسانی دیده می‌شود. البته در این ماه‌گرفتگی نیم‌سایه‌ای هم می‌شود تیره شدن لبه‌ی ماه را تشخیص داد.

گرفتگی بعدی سال ۲۰۱۷ پدیده‌ی چشمگیرتری خواهد بود. در روز ۲۶ فوریه، سایه‌ی ماه از روی نواری در نیمکره‌ی جنوبی می‌گذرد و یک خورشیدگرفتگی حلقوی را برای ساکنان این بخش سیاره‌ی زمین به ارمغان می‌آورد.

—------------------------------------
* یادداشت یک ستاره در هفت آسمان:
عنوانی که برای این نوشته برگزیده شده یک عنوان دوپهلوست زیرا تنها به دلیل پدیده‌ی ماه‌گرفتگی انتحاب نشده، بلکه به دلیل نوار خاکستری رنگیست که اینجا در راستای افق دیده می‌شود و ماه از درون آن گذشته و بالا آمده؛ این نوار خاکستری هم واقعا "#سایه‌_زمین" است که همیشه به هنگام غروب یا طلوع، در افق هموار مخالف خورشید دیده می‌شود.
#apod

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/penumbrallunareclipse.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«کشف انبوه مولکول‌های زندگی‌ساز روی سرس»
—-------------------------------------------

* داده‌های فضاپیمای داون نشانگر وجود مولکول‌های آلی روی سطح سرس است که به نظر می‌رسد بومی خود این سیاره‌ی کوتوله هستند و از بیرون به آنجا نیامده‌اند.

#فضاپیمای_داون ناسا به تازگی مناطقی سرشار از #مواد_آلی را روی #سرس شناسایی کرده. دانشمندان با ارزیابی زمین‌شناسی مناطق نتیجه گرفته‌اند که این مولکول‌ها به احتمال بسیار بومی خود این سیاره‌ی کوتوله‌اند. داده‌های به دست آمده از فضاپیما نشان می‌دهد که سرچشمه‌ی این مواد آلی، بخش‌های درونی سرس است نه این که سیارک‌ها یا دنباله‌دارها آنها را آورده باشند. این پژوهش در شماره‌ی ۱۷ فوریه‌ی ۲۰۱۷ نشریه‌ی ساینس منتشر شده است.

دکتر سیمونه مارکی، پژوهشگر ارشد در بنیاد پژوهشی جنوب باختر و یکی از نویسندگان این پژوهش می‌گوید: «یافته شدن این انباشت مواد آلی در یک جا چیز شگفت‌انگیزیست، و پیامدها و مفاهیم گسترده‌ای برای جامعه‌ی #اخترزیست‌شناسی دارد. تاکنون شواهد کانی‌های هیدراته‌ی آمونیاک-دار، آب یخ‌زده، کربنات‌ها و نمک‌ها، و اکنون هم مواد آلی در سرس یافته شده. داون با این کشف تازه‌اش نشان داده که سرس اجزای کلیدی برای زندگی را در بر دارد.»

باور بر اینست که سرس حدود ۴.۵ میلیارد سال پیش، در سپیده‌دم سامانه‌ی خورشیدی پدید آمده. بررسی مواد آلی آن می‌تواند به دانشمندان برای توضیح ریشه‌، فرگشت، و پراکندگی گونه‌های آلی در سرتاسر سامانه‌ی خورشیدی به دانشمندان کمک کند. داده‌های "طیف‌سنج نور دیدنی و فروسرخ" داون انباشت بالایی از مواد آلی را در دهانه‌ی ۵۰ کیلومتری رنه‌نوتت (Ernutet crater) در نیمکره‌ی شمالی سرس نشان می‌دهد. پراکندگی‌ و ویژگی‌های این مواد به نظر می‌رسد مانع از اینست که آنها را وابسته به هیچ تک دهانه‌ای کنیم. بیشترین انباشت گویا به طور ناپیوسته بخش جنوب باختری از کف و لبه‌ی رنه‌نوتت و یک دهانه‌ی کهن‌تر و به شدت ویران شده را پوشانده. دیگر مناطقی که مواد آلی دارند در شمال باختر پراکنده‌اند.

دیگر دانشمندان پراکندگی و طیف این مواد را بررسی کردند ولی دکتر مارکی به سراغ ویژگی‌های زمین‌شناسی رفت. وی می‌گوید: «این منطقه پر از دهانه است و باستانی به نظر می‌رسد؛ ولی لبه‌های دهانه‌ی رنه‌نوتت به نسبت تازه به نظر می‌آیند. این بخش‌های سرشار از مواد آلی گونه‌های کربناته و آمونیاکی را در بر دارند که آشکارا مواد درون‌زاد خود سرس هستند، بنابراین بعید است که این مواد آلی را یک برخوردگر بیرونی به آنجا آورده باشند.»

سرس نشانه‌های روشنی از فعالیت‌های فراگیر آب‌گرمایی (هیدروترمال)، دگرگونی‌های آبی، و حرکت شاره‌ای را نشان می‌دهد، پس این بخش‌های دارای مواد آلی شاید دستاورد فرآیندهای درونی باشند. دانشمندان ماموریت داون به بررسی این سیاره‌ی کوتوله ادامه می‌دهند تا یک روش پایدار برای جابجایی چنین موادی از درون به سطح را در الگوهای دیده شده شناسایی کنند.

تصویری که می‌بینید منطقه‌ای پیرامون دهانه‌ی رنه‌نوتت با انباشت مواد آلی را نشان می‌دهد (از a تا f). رنگ‌های گوناگون نشانگر شدت طیف درآشامی (جذبی) مولکول‌های آلی است؛ هر چه رنگ گرم‌تر، انباشت بیشتر.
https://goo.gl/cwYNQS
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/Ceres.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«همنشین دیگری برای اورانوس یافته شد»
—------------------------------------

* اخترشناسان یک سیارک تروجان کمیاب برای اورانوس یافته‌اند که در مدار این سیاره به گرد خورشید می‌چرخد.
* وجود این تروجان بدین معنیست که این سیارک‌های همدم‌های می‌توانند بسیار بیشتر باشند و بسیار رایج‌تر از چیزی هستند که می‌پنداشتیم.

سیارک‌های #تروجان یا تروا اجرامی هستند که هم‌مدار با یک سیاره و یا فاصله‌ی زاویه‌ای ۶۰ درجه پشت سر یا جلوی آن به گرد خورشید می‌چرخند [در نقاط لاگرانژی]. مشتری و نپتون تروجان‌های پرشماری دارند که برخی از آنها میلیاردها سال است در جایگاه کنونی‌شان به سر می‌برند. این سنگ‌های آغازین در بر دارنده‌ی اطلاعاتی درباره‌ی پیدایش سامانه‌ی خورشیدی هستند، و ناسا به تازگی اعلام کرده برنامه‌هایی برای دیدار با شماری از آنها در دهه‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۳۰ دارد.

ولی کیوان (زحل) و #اورانوس در محله‌های پرآشوبی زندگی می‌کنند: همسایه‌های غول‌پیکر دو سوی آنها (مشتری و نپتون) به تروجان‌ها لگد زده و آنها را از دسترس گرانش‌‌شان دور می‌کنند. از همین رو کیوان تروجان شناخته شده‌ای ندارد، و اورانوس هم تاکنون تنها یکی به نام 2011 QF99 (۲۰۱۱ کیواف۹۹) داشته.

ولی در ماه ژوییه، اخترشناسان وجود یک سیارک تازه به نام 2014 YX49 (۲۰۱۴ وای‌ایکس۴۹) را گزارش کردند که دوره‌ی مداری آن برابر با دوره‌ی مداری ۸۴ ساله‌ی اورانوس بود. اکنون شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای از سامانه‌ی خورشیدی که توسط برادران کارلوس و رائول فوئنته مارکوس در دانشگاه کمپلوتنسه‌ی مادرید اسپانیا انجام شده نشان می‌دهد که این سیارک یک تروجان برای این سیاره است. بر پایه‌ی شبیه‌سازی‌ها، این #سیارک هزاران سال است که جایگاه خود در جلوی اورانوس را از دست نداده.

کارلوس می‌گوید: «این تروجان بزرگ‌تر از تروجان نخست است، شاید دو برابر». این سیارک روشن‌تر از آن یکی نیز هست، ولی اندازه‌ی دقیقش بستگی به میزان نوری که از سطحش بازمی‌تاباند دارد. اگر بازتابندگی‌اش ۵۰ درصد باشد، یعنی نیمی از نور خورشید که بر سطحش می‌تابد را بازبتاباند، قطرش ۴۰ کیلومتر خواهد بود؛ و اگر بازتابندگی‌اش ۵ درصد باشد، قطری برابر با ۱۲۰ کیلومتر خواهد داشت.

کشف شانسی
این سیارک به طور شانسی یافته شد، که به گفته‌ی کارلوس، معنایش اینست که باید شمار بیشتری از آنها آنجا باشد که در انتظار یافته شدن‌اند. او فکر می‌کند می‌تواند شمار تروجان‌هایش را به صدها برساند.

برخلاف مشتری و نپتون، شبیه‌سازی‌ها نشان می‌دهند که هر دو تروجان شناخته شده‌ی اورانوس گذرا هستند نه پایدار (همیشگی). به گمان کارلوس، اورانوس هیچ تروجان آغازینی ندارد زیرا دیگر غول‌های گازی آنها را ببیرون انداخته‌اند.

شبیه‌سازی‌ها نشان می‌دهند که این سیارکِ تازه زمانی یک سانتور (سنتاور) بوده، جرمی که در میان مدارهای غول‌های گازی در گردش است. این جرم حدود ۶۰ هزار سال پیش در اثر کشش گرانشی غول‌های گازی مسیرش تغییر کرد و در مدار اورانوس و جلوی آن جای گرفت و یک تروجان شد؛ به احتمال بسیار، این جرم تا حدود ۸۰ هزار سال دیگر اینجا می‌ماند و سپس دوباره یک سانتور خواهد شد.

اگرچه کارلوس فکر می‌کند اورانوس هیچ تروجان پایداری ندارد، ولی دیوید جویت در دانشگاه لوس آنجلس کالیفرنیا می‌خوهد منتظر بماند و ببیند. وی می‌گوید: «سرانجام (مانند همیشه، با رصد) به پاسخ خواهیم رسید. برای اورانوس، یا تروجان‌های پایدار یافته خواهد شد یا نه.»

و کیوان؟ کارلوس می‌گوید فضای پیرامون کیوان، به دلیل همسایگی با مشتری از این هم آشفته‌تر است. با این وجود وی فکر می‌کند کیوان هم تروجان‌‌هایی دارد.

این پژوهشنامه در ماهنامه‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی منتشر شده و نگارش پیش‌چاپ آن هم در ArXiv در دسترس است.

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/Uranus.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«خورشید تیره در آسمان وارونه»
—----------------------------
https://goo.gl/sK8oYY
این گوی شگفت‌انگیز تیره رنگ برایتان آشنا نیست؟
اگر به نظرتان آشناست دلیلش شاید این باشد که #خورشید خودمانست.

این تصویر در سال ۲۰۱۲ گرفته شده و نمای پرجزییاتی از خورشید را نشان می‌دهد که در آغاز در یک رنگ بسیار ویژه از نور سرخ (هیدروژن آلفا) ثبت شده بود، سپس آن را سیاه و سفید کرده‌اند و بعد هم "واژگونه‌رنگ" شده است. پس از انجام این کار، تصویر به دست آمده را به یک زمینه‌ی پرستاره افزودند و نتیجه را دوباره "واژگونه‌رنگ" کردند.

در این تصویر رشته‌های بلند روشن، مناطق فعال تیره، زبانه‌هایی که از کنار لبه‌ها بیرون زده‌اند، و فرشی پرتحرک از گاز داغ دیده می‌شود.

سطح خورشید می‌تواند جایی شلوغ و پرجنب و جوش باشد، به ویژه در زمان بیشینه‌ی خورشیدی، هنگامی که میدان مغناطیسی سطح آن دچار بیشترین تنش و گسیختگی می‌شود.
یک خورشید فعال بسیار تماشاییست و اگر پلاسمایی که هنگام فعالیت پس می‌زند هم به مغناطکره‌ی زمین برخورد کند، شفق قطبی پدید می‌آورد که زیباییش را دوچندان خواهد کرد.

#apod

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2012/10/blog-post_15.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«دنباله‌داری با سه دُم!»
—-------------------
https://goo.gl/6S56RG
چگونه ممکن است یک #دنباله‌دار سه دُم داشته باشد؟

به طور معمول هر دنباله‌دار دو دُم دارد: یک دم یونی از ذرات بارداری که خود دنباله‌دار گسیلیده و توسط باد خورشیدی پس زده شده‌اند، و یک دم غباری از خاک و خرده سنگ‌های دنباله‌دار که پشت سرش کشیده شده‌اند- البته باد خورشیدی روی آن هم می‌تواند کمی اثر بگذارد. اگر زاویه‌ی دید ما از یکی از دم‌های دنباله‌دار چندان مناسب نباشد، تنها دم دیگرش را خواهیم دید.

در این تصویر، دنباله‌دار ۲پی/انکه (2P/Encke) را با سه دم می‌بینیم، زیرا درست در زمان گرفته شدن عکس، #دم_یونی آن دوشاخه شده بود.
بادهای پیچیده‌ی خورشیدی گاهی آشفته‌اند و می‌توانند ساختارهایی نامعمول در دم یونی یک دنباله‌دار پدید آورند.
حتی موارد کمیابی هم بوده که در آنها، دم یونی به طور کامل کَنده و از دنباله‌دار جدا شده است. یکی از آن موارد، همین دنباله‌دار انکه در سال ۲۰۰۷ بود.

عکسی که دو روز بعد از عکس بالا از دنباله‌دار #انکه گرفته شد می‌تواند دیدگاهی کمتر گیج‌کننده از آن به ما بدهد، زیرا تنها دو دم معمولش را دارد (در پست بعدی ببینید)

اینها را هم ببینید:
* دُم یونی و چندشاخه دنباله‌دار لاوجوی (https://goo.gl/HBVIOV)
* توفان مغناطیسی در دُم دنباله دار لاوجوی (https://goo.gl/CslZVM)

#apod

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/2P-Encke.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

عکسی که دو روز بعد از دنباله‌دار انکه گرفته شد و در آن تنها دو دم معمولش دیده می‌شود
@onestar_in_sevenskies

کَنده شدن دم یونی دنباله‌دار اِنکه در سال ۲۰۰۷ در اثر برخورد بادخورشیدی به آن.
@onestar_in_sevenskies

تفاوت زاویه‌ی دُم یونی و دم غباری یک دنباله‌دار- اولی در راستای باد خورشیدی و دومی پشت سر دنباله‌دار
@onestar_in_sevenskies

«جلوه زودگذر یک ستاره جوان»
—----------------------------
https://goo.gl/qgkTPT
در این تصویر رصدخانه‌ی لاسیای ESO در شیلی، ستاره‌ای نوزاد به نام اچ‌دی ۹۷۳۰۰ دیده می‌شود که ابرهای کیهانی پیرامونش را روشن کرده. ذرات غبارِ درون ابر گسترده‌ای که این ستاره را در بر گرفته، نور آن را مانند نور چراغ خودرویی در مه پراکنده و افشان کرده و ابر را به یک #سحابی_بازتابی به نام آی‌سی ۲۶۳۱ تبدیل کرده‌اند. گرچه ستاره‌ی اچ‌دی ۹۷۳۰۰ اکنون در کانون توجه است ولی این ابر به احتمال بسیار در آینده ستارگان بیشتری می‌سازد که نمایش این ستاره را از رونق خواهند انداخت.

این عکس از پشت تلسکوپ ۲.۲ متری MPG/ESO گرفته شده و ناحیه‌ی روشنی که در آن دیده می‌شود یک سحابی بازتابی به نام آی‌سی ۲۶۳۱ است. سحابی‌های بازتابی ابرهایی از غبار کیهانی هستند که نور ستارگان نزدیکشان را به درون فضا باز می‌تابانند و نمایش خیره‌کننده‌ای از نور، مانند همین که اینجا می‌بینید به راه می‌اندازند. آی‌سی ۲۶۳۱ درخشان‌ترین سحابی در مجموعه ابرهای آفتاب‌پرست است، یک ناحیه‌ی بزرگ پر از ابرهای گاز و غبار که زادگاه ستارگان پرشمار است و همچنان دارد ستارگان تازه می‌سازد. این ابرها در فاصله‌ی حدود ۵۰۰ سال نوری، در صورت فلکی جنوبی آفتاب‌پرست جای دارند.

ستاره‌ی اچ‌دی ۹۷۳۰۰ که سحابی آی‌سی ۲۶۳۱ را روشن کرده یکی از جوان‌ترین و همچنین پرجرم‌ترین و درخشان‌ترین ستاره‌ها در ناحیه‌ی نزدیک خودش است. این ناحیه سرشار از مواد ستاره-ساز است که در این تصویر به شکل سحابی‌های تاریک بزرگ در بالا و پایین آی‌سی ۲۶۳۱ دیده می‌شوند. سحابی‌های تاریک به اندازه‌ای چگال و انباشته از گاز و غبارند که جلوی گذشتن نور ستارگان پشتشان، و رسیدن آن به چشم ما را می گیرند و خودشان در برابر نور آنها به حالت ضدنور (سایه‌نما) و تمام تیره دیده می‌شوند.

اچ‌دی ۹۷۳۰۰ ستاره‌ای بزرگ است ولی همیشه اینگونه نمی‌ماند. این ستاره یک ستاره‌ی تی-گاوی یا تی-ثوری (#T_Tauri) است، جوان‌ترین گام از زندگی ستارگانِ به نسبت کوچک که با چشم دیده می‌شوند. این ستارگان با افزایش سن و رسیدن به بزرگسالی، جرم از دست می‌دهند و کوچک می‌شوند. ولی در گام تی-گاوی هنوز کوچک نشده و به ستارگان رشته‌ی اصلی که تا میلیاردها سال در آن باقی خواهند ماند تبدیل نشده‌اند.

ستارگان نوپای تی-گاوی از همین سن دمای سطحشان هم‌اندازه‌ی دمایی که در رشته‌ی اصلی خواهند داشت شده و بنابراین، از آنجایی که جرمشان هم بیش از جرمیست که در آینده خواهد داشت، درخشان‌تر از دوران بلوغشان هستند. این ستارگان هنوز توان همجوشی هیدروژن به هلیوم در هسته‌شان را ندارند، ولی با تولید گرما از راه انقباض (ترنگش)، نرمش ماهیچه‌های گرمایی‌شان را آغاز کرده‌اند.

سحابی‌های بازتابی، مانند همین که از نور اچ‌دی ۹۷۳۰۰ درست شده، تنها نور ستارگان را به فضا می‌پراکنند (از خودشان نوری ندارد). اگر ستاره ای نورش پرانرژی‌تر باشد، مانند پرتوهای فرابنفش ستارگان بسیار داغ و جوان، می‌تواند گازهای پیرامونش را بِیوند (یونیده کند) و باعث شود ابر از خودش نور تولید کند؛ در این صورت یک سحابی گسیلشی پدید می‌آید. سحابی‌های گسیلشی نشانگر وجود ستارگانی داغ‌تر و نیرومندتر [از اچ‌دی ۹۷۳۰۰] هستند که در بزرگسالی، از هزاران سال نوری دورتر هم دیده می‌شوند. اچ‌دی ۹۷۳۰۰ چندان نیرومند نیست و جلوه‌ی امروزش هم چندان نخواهد پایید.

#صورت_فلکی_آفتاب‌پرست

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/HD97300.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«چیزی که در طیف ریزموج مانند یک حفره کیهانی دیده می‌شود»
—----------------------------------------------------------
https://goo.gl/pwrWiC
رویدادهای پس از #مهبانگ (انفجار بزرگ) آنچنان سهمگین و هولناک بودند که مُهرهایی ماندگار بر بافت کیهان زدند. ما اکنون می‌توانیم با مشاهده‌ی کهن‌ترین نور کیهان این کبودی‌ها را ببینیم. از آنجایی که این نور حدود ۱۴ میلیارد سال پیش آزاد شد، امروزه به پرتوی #ریزموج کم‌جانی تبدیل شده و به همین دلیل آن را تابش زمینه‌ی ریزموج کیهانی (سی‌ام‌بی، #CMB) نامیده‌اند. این تابش اکنون بسیار گسترش یافته و سرتاسر کیهان را در بر گرفته است، و ما می‌توانیم فوتون‌هایش که از همه جای فضا می‌آیند را ببینیم.

تابش زمینه‌ی کیهانی را می‌شود به کمک پدیده‌ای به نام اثر سونیائف-زلدویچ (Sunyaev-Zel’dovich) یا SZ که نخستین بار، بیش از ۳۰ سال پیش کشف شد بررسی کرد. فوتون‌های ریزموج سی‌ام‌بی تا به زمین و به چشم ما برسند از درون خوشه‌های کهکشانی که در بردارنده‌ی الکترون‌های پرانرژی هستند می‌گذرند. این الکترون‌ها انرژی فوتون‌های سی‌ام‌بی را اندکی بالاتر می‌برند. دیدن این فوتون‌های انرژی گرفته از پشت تلسکوپ کاری دشوار ولی مهم است زیرا می‌تواند به اخترشناسان در شناخت برخی از ویژگی‌های بنیادین کیهان، مانند جایگاه و پراکندگی خوشه‌های فشرده‌ی کهکشانی کمک کند.

این تصویر نخستین سنجش اثر گرمایی یونیائف-زلدوویچ که به کمک آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (آلما) در شیلی انجام شده را نمایش می‌دهد؛ داده‌های آلما به رنگ آبی نشان داده شده‌اند و تصویر زمینه هم عکس نور دیدنی (مریی) تلسکوپ هابل از این خوشه است (تصویر دوم در وبلاگ).

اخترشناسان برای پدید آوردن واضح‌ترین تصویر ممکن، داده‌های به دست آمده از آنتن‌های ۷ و ۱۲ متری آلما را با هم آمیختند. خوشه‌ی هدف این پژوهش، یکی از پرجرم‌ترین خوشه‌های کهکشانی به نام RX J1347.5–1145 در فاصله‌ی ۵ میلیارد سال نوری زمین بود و مرکزش در این تصویر، درون "حفره‌ی" تیره‌ای که در داده‌های آلماست دیده می‌شود. تغییر پراکندگی (توزیع) انرژی فوتون‌های سی‌ام‌بی به هنگام گذر آنها از درون خوشه، از چشم آلما مانند یک کاهش دما در طول موج دیده شده و از همین رو در این تصویر، در جای خوشه یک لکه‌ی تیره پدید آمده.

#خوشه_کهکشانی
#unyaev_Zeldovich
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/SZ.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

تصویر زمینه‌ که عکسی در نور دیدنی (مریی) از خوشه‌ی کهکشانی RX J1347.5–1145 است و به کمک هابل گرفته شده
@onestar_in_sevenskies

«شب رنگارنگ و پرجنب و جوش»
—------------------------------

آسمان شب همواره در تغییر است. این ویدیوی #زمان‌گریز (time-lapse) که در شبی از شب‌های ژوئن ۲۰۱۴ گرفته شده، دگرگونی‌هایی را نمایش می‌دهد که در مدت بیش از شش ساعت در آسمان بر فراز تلسکوپ‌های دوگانه‌ی ۶.۵ متری ماژلان در رصدخانه‌ی لاس کامپاناس #شیلی رخ داده بود.

پرتوی سرخ‌فامی که در آغاز ویدیو در افق دیده می‌شود پرتوی #هواتاب است؛ هوای زمین به هنگام روز از نور خورشید برانگیخته شده و شب‌هنگام به رنگ‌هایی ویژه می‌درخشد. در ادامه‌ی ویدیو هم نوارهای هواتاب آسمان را راه راه می‌کنند.

هر از گاهی نور چراغ خودرویی از سمت چپ دیده می‌شود. ماهواره‌ها که در مدارهایی به گرد زمین می‌چرخند و نور خورشید را باز می‌تابانند به شتاب از روی چشم‌انداز می‌گذرند و یک ابر نازک و بلند هم به آرامی آسمان را می‌پیماید.

ابر بزرگ ماژلان از سمت چپ طلوع می‌کند و همزمان، نوار مرکزی گسترده‌ی کهکشان راه شیری هم با چرخش زمین از این سوی آسمان به سوی دیگر می‌رود. در تمام این ساعت‌های شب، تلسکوپ‌های ماژلان هم با پشتکار رویشان را به هدف‌هایی از پیش تعیین شده در آسمان می گردانند.

دگرگونی‌های آسمان‌ها به شیوه‌های متفاوت رخ می‌دهد، هرچند پدیده‌هایی که در این دگرگونی‌ها
نقش دارند معمولا یکسانند.

#apod #time_lapse
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/MagellanTelescopes.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

شب رنگارنگ و پرجنب و جوش در کنار تلسکوپ‌های دوقلوی ماژلان در شیلی و زیر آسمانی روشن از پرتوی هواتاب و جلوه‌های آسمانی.
توضیح بیشتر:
https://goo.gl/iMo8ZR
یا:
https://t.me/onestar_in_sevenskies/2220

«آیا سیاره سرخ دارد برای خودش حلقه می‌سازد؟»
—------------------------------------------—
https://goo.gl/nyRv1E
* فوبوس، ماه سیاره‌ی بهرام (مریخ) تا چند میلیون سال دیگر از هم خواهد پاشید و تکه‌هایش قرصی تخت، مانند حلقه‌های کیوان را به گرد بهرام خواهند ساخت. ولی گویا پیشاپیش تکه‌هایی از هر دو ماه بهرام از آنها جدا شده و دارند به گرد این سیاره می‌چرخند- انگار تولد یک حلقه!

ستاره‌شناسان دیرزمانیست که احتمال داده‌اند حلقه‌هایی از ذرات #فوبوس و دیموس #بهرام را در بر گرفته باشد، ولی هیچ کس آنها را ندیده. شاید به این دلیل که صفحه‌ی این حلقه‌های به گونه‌ایست که از روی زمین یا توسط تلسکوپ‌های فضایی به آسانی دیده نمی‌شود- یا شاید هم به این دلیل که اصلا حلقه‌ای در کار نیست!

فضاپیمای تکامل جو و گازهای گریزای بهرام ناسا (ماون، MAVEN) پس از آن که در سال ۲۰۱۳ به بهرام رسید، ابری از غبار در فراز بالا را دید که سیاره را در بر گرفته بود. گروه ماون نتوانستند بزرگی ذرات این غبار و سرچشمه‌ی آنها را تعیین کنند، ولی توانستند پی ببرند که این ذرات به طور یکدست پخش شده‌اند نه این که در حلقه‌هایی گرد آمده باشند. این نشان می‌داد که از فضای میان‌سیاره‌ای آمده‌اند.

بر پایه‌ی بررسی تازه‌ای که روی داده‌های ماون انجام شده، چیز دیگری هم بهرام را در بر گرفته: پیش-حلقه‌هایی از غبار که بخشی از آن از ماه‌هایش سرچشمه گرفته.

جایش پاباری از آزمایشگاه پژوهش‌های فیزیک در احمدآباد هند به همراه همکارانش سنجش‌های غبار ماون را با شبیه‌سازی‌هایی که بر پایه‌ی پنداشت‌های کنونی درباره‌ی میزان برخورد شهاب‌واره‌ها به بهرام و ماه‌هایش انجام شده بود مقایسه کردند. به گفته‌ی آنان، ذرات کوچک‌تری که از برخورد شهاب‌واره‌ها به بیرون پرتاب می‌شوند به طور معمول توسط باد خورشیدی روبیده می‌شوند [جاروب می‌شوند]، ولی ذرات بزرگ‌تر به دام گرانش بهرام افتاده و در پیش‌-حلقه‌هایی در راستای مدار خود ماه‌ها انباشته می‌شوند.

غبار از این حلقه‌ها می‌تواند به جو بالایی بهرام برسد. گروه پاباری دریافتند که گرچه بیشتر ابر غبار پیرامون بهرام از فضای میان‌سیاره‌ای آمده، ولی حدود ۰.۶ درصد آن می‌تواند از فوبوس و دیموس آمده باشد.

پاباری می‌نویسد: «ذرات بزرگ‌تر حلقه می‌توانند در یک دوره‌ی زمانی به بهرام برسند و به غبارهای میان‌ستاره‌ای پیرامون آن بپیوندند.»

تولید غبار در اثر برخورد شهابگون‌ها، همزمان با وارد شدن گرانش بهرام بر فوبوس و از هم پاشیدن آن در ۲۰ تا ۷۰ میلیون سال آینده ادامه خواهد داشت. این بدین معناست که در زمان فروپاشی فوبوس، چیز چندانی از آن باقی نمانده. پاباری می‌نویسد: «این اساسا می‌تواند چگالی پایانی غبارهای #حلقه را کاهش دهد.»

گروه ماون درباره‌ی وجود پیش-حلقه متقاعد نشده‌اند. به گفته‌ی بروس جاکوفسکی، سربازرس این ماموریت از دانشگاه کلرادو در بولدر، فضاپیمای ماون در سال ۲۰۱۶ به فوبوس نزدیک شد و مدیران ماموریت هیچ افزایشی در غبار "در راستای مدار آن" ندیدند.

ماون برای بررسی غبار طراحی نشده، بنابراین شناسایی قطعی سرچشمه‌ی گرد و غبار پیرامون بهرام برای آن دشوار است. یک کاوشگر ژاپنی به نام نوزومی که قرار بود در سال ۲۰۰۳ به بهرام برسد، دستگاهی برای سنجش غبار به همراه داشت ولی دچار نقص الکتریکی شد و نتوانست وارد مدار این سیاره شود. پاباری پیشنهاد ماموریت سنجش غبار دیگری در آینده به نام "آزمایشگاه غبار مدار بهرام" (مودکس، MODEX) را داده است.

لیلا اندرسن از دانشگاه بولدر کلرادو نیز می‌گوید: «برای دادن نظر قطعی درباره‌ی گرد و غبار، نیاز به یک آشکارساز ویژه‌ی غبار داریم.» اندرسن سرگرم بررسی غبار به کمک دستگاه‌های سنجش الکتریکی ماون بوده و هنوز هم دارد داده‌ها را بررسی می‌کند.

وی می‌گوید: «ما هنوز نشانه‌ی خوبی از این که در کنار ماه‌ها مقدار چشمگیری از مواد وجود داشته باشد نیافته‌ایم. بنابراین من فکر می‌کنم [این نظریه] شانس کمی دارد. ولی هیچگاه نباید گفت هرگز.»

🔴 این تصویر نمایی هنری از سیاره ی بهرام با حلقه ی آینده اش را نشان می دهد.

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/Mars-ring.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«سه چیز بی‌ربط در کنار هم: نهنگ، چوب هاکی و دنباله‌دار!»
—------------------------------------------------------
https://goo.gl/efyDVk
در روز ۱۱ فوریه‌ی ۲۰۱۷، دنباله‌دار سبزفام ۴۵پی/هوندا-مارکوس-پایدوشاکوا نزدیک‌ترین رویارویی یک #دنباله‌دار با زمین در عصر فضا را انجام داد و از کنار سیاره‌مان گذشت. ولی افسوس که بسیار کم‌نور بود و با چشم نامسلح دیده نمی‌شد.

یک هفته بعد، این جرم [از چشم ما] گذری بسیار رضایت‌بخش‌تر را انجام داد: گذشتن از کنار دو کهکشان دوردست. میشائیل یاگر از اتریش این رویداد را در روز ۱۸ فوریه به تصویر کشید.

این دو کهکشان که با فاصله‌ی ۲۵ میلیون سال نوری زمین، در صورت فلکی تازی‌ها جای دارند، به دلیل پیکره‌ی ویژه‌شان به نام‌های "نهنگ و چوب هاکی" شناخته می‌شوند.

گمان می‌رود شکل ساختار چوب هاکی دستاورد یک رویارویی است که مدت‌ها پیش با کهکشان نهنگ انجام داده بوده. از این که در آن برخورد چه روی داد چیز دقیقی نمی‌دانیم. احتمال می‌رود گرانش نهنگ باعث شده بوده توده‌ای از گازهای ستاره‌زا از بدنه‌ی کهکشان چوب هاکی بیرون کشیده شود و قرص آن به این ریخت که مانند یک چوب با سر خمیده است در آید. عنوان رسمی این دو کهکشان ان‌جی‌سی ۴۶۳۱ (نهنگ) و ان‌جی‌سی ۴۶۵۶ (چوب هاکی) است.

[خبر رویارویی‌ این دنباله‌دار با زمین را خوانده بودید: * گلوله برفی سبزی که دیروز از کنار زمین گذشت (https://goo.gl/VzcKNn)]

#برخورد_کهکشانی

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/Comet45P.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

ناسا دقایقی پیش در نشستی خبری اعلام کرد تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا هفت سیاره‌ی هم‌اندازه‌ی زمین را پیرامون یک ستاره‌ی کوتوله‌ی نزدیک به زمین یافته که سه تا از آنها به گونه‌ی پایداری زیست‌پذیر هستند.

اسپیتزر در مدت ۲۱ روز اُفت نوری که در پی گذر هر یک از این سیاره‌ها از جلوی ستاره‌ی تراپیست-۱ رخ می‌داد را اندازه می‌گرفت و توانست روی هم رفته هفت سیاره‌ی سنگی (زمین‌سان) پیرامون این ستاره، از جمله سه سیاره درون منطقه‌ی زیست پذیر آن، یعنی جایی که آب روی سطح می‌تواند به حالت مایع باشد را شناسایی کند.

مطلب کامل را به زودی ترجمه و منتشر خواهیم کرد.
@onestar_in_sevenskies

«بمب خبری ناسا: کشف منظومه‌ای با هفت سیاره همانند زمین»
—------------------------------------------------—
https://goo.gl/38Xc5U
اخترشناسان سامانه‌ای با هفت سیاره‌ی زمین‌سان را در فاصله‌ی ۴۰ سال نوری یافته‌اند. همه‌ی این سیاره‌ها به کمک چندین تلسکوپ فضایی و زمینی از جمله تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا و تلسکوپ وی‌ال‌تی در رصدخانه‌ی جنوبی اروپا و به روش "گذر" یافته شدند، یعنی با گذشتن از برابر ستاره‌ی میزبان و کاستن از نور آن. این ستاره یک کوتوله‌ی فراسرد است و تراپیست-۱ نام دارد.

بر پایه‌ی پژوهشنامه‌ای که در نشریه‌ی نیچر منتشر شده، سه تا از این سیاره‌ها درون منطقه‌ی زیست‌پذیر جای دارند و می‌توانند اقیانوس‌هایی از آب مایع را روی سطحشان داشته باشند، چیزی که شانس این سامانه‌ی ستاره‌ای برای میزبانی زندگی را بالا می‌برد. این سامانه دارای بیشترین شمار سیاره‌های هم‌اندازه‌ی زمین است که تاکنون یافته شده و بیشترین سیاره‌ی زیست‌پذیر را در بر دارد. این هفت سیاره به ترتیب فاصله‌شان از ستاره به نام‌های تراپیست-ابی، سی، دی، ئی، اف، جی و اچ نامیده شده‌اند.

اُفتی که در اثر گذشتن هر یک از این سیاره‌ها از برابر ستاره در بروندهی نور آن رخ می‌داد به اخترشناسان اجازه داد تا به اندازه، همنهش و مدار آنها پی ببرند. آنها دریافتند که دستکم شش سیاره‌ی درونی از نظر اندازه و دما همسان با زمینند.

نویسنده‌ی اصلی پژوهش، میکایل ژیلون درباره‌ی این یافته‌ها می‌گوید: «این یک سامانه‌ی سیاره‌ای شگفت‌انگیز است- نه تنها برای این که این همه سیاره یافته‌ایم، بلکه به این دلیل که همه‌ی آنها به گونه‌ی غافلگیرکننده‌ای همانند زمینند!»

تراپیست-۱ با داشتن تنها ۸ درصد جرم خورشید، یک ستاره‌ی بسیار کوچک است -تنها کمی بزرگ‌تر از سیاره‌ی مشتری - و با این که به ما نزدیک است، ولی بسیار کم‌نور در صورت فلکی دلو (آبریز) دیده می‌شود. اخترشناسان این انتظار را داشتند که چنین ستارگان کوتوله‌ای بتوانند میزبان چندین سیاره‌ی هم‌اندازه‌ی زمین در مدارهای فشرده باشند، [و از همین رو] آنها را هدف‌هایی نویدبخش برای شکار زندگی فرازمینی می‌دانستند، ولی تراپیست-۱ نخستین ستاره‌ای از این گونه است که تاکنون یافته شده.

یکی دیگر از نویسندگان پژوهش می‌گوید: «بروندهی انرژی ستارگان کوتوله‌ای مانند تراپیست-۱ بسیار کمتر از خورشید ماست. سیاره‌ها برای داشتن آب مایع سطحی، باید در مدارهایی بسیار نزدیک‌تر از چیزی که در سامانه‌ی خورشیدی می‌بینیم جای بگیرند. خوشبختانه به نظر می‌رسد این پیکره‌بندی درست همان چیزیست که پیرامون تراپیست-۱ می‌بینیم.»

به گفته‌ی این دانشمندان، همه‌ی این هفت #سیاره_فراخورشیدی از نظر اندازه همانند زمین و ناهید، یا اندکی کوچک‌ترند. اندازه‌گیری چگالی نشان می‌دهد که دستکم شش سیاره‌ی درونی احتمالا همنهش (ترکیب) سنگی دارند.

مدارهای این سیاره‌ها نه چندان بزرگ‌تر از مدار ماه‌های گالیله‌ای مشتری، و بسیار کوچک‌تر از مدار تیر (عطارد) است. ولی کوچکی تراپیست-۱ و دمای پایین آن بدین معناست که انرژی دریافتی سیاره‌هایش هم‌ارز انرژی دریافتی سیاره‌های درونی سامانه‌ی خورشیدی است؛ انرژی دریافتی تراپیست-۱سی، دی و اف به ترتیب اندازه‌ی ناهید، زمین، و بهرام است.

هر هفت سیاره‌ی یافته شده در این سامانه احتمالِ داشتن آب مایع سطحی را دارند، ولی فاصله‌های مداری برخی از آنها، شانسشان را بیشتر کرده مدل‌های آب و هوایی نشان می‌دهد که درونی‌ترین سیاره‌ها (تراپیست-۱بی، سی و دی) احتمالا گرم‌تر از آنند که آب مایع داشته باشند ولی در بخش‌های کوچکی از سطحشان شاید چنین امکانی باشد. فاصله‌ی مداری بیرونی‌ترین سیاره (تراپیست-۱اچ) تایید نشده، ولی به احتمال بسیار دورتر از آنست که آب مایع سطحی داشته باشد- با فرض این که هیچ فرآیند گرمایشی دیگری برایش رخ ندهد. ولی تراپیست-۱ئی، اف، و جی همان چیزی هستند که شکارچیان سیاره در آرزوی یافتنش بودند، زیرا مدارشان درون منطقه‌ی زیست‌پذیر ستاره (دامنه‌ی زندگی) جای دارد و می‌توانند اقیانوس‌هایی از آب مایع روی سطحشان داشته باشند.

این یافته‌های تازه سامانه‌ی تراپیست-۱ را به هدفی بسیار ارزشمند برای پژوهش‌های آینده تبدیل کرده است. تلسکوپ هابل چندیست که جستجوی جو پیرامون سیاره‌ها را آغاز کرده و دانشمندان از احتمال‌های آینده هیجان‌زده‌اند: «با از راه رسیدن نسل تازه‌ی تلسکوپ‌ها، مانند تلسکوپ اروپایی بی‌اندازه بزرگ در رصدخانه‌ی جنوبی اروپا و تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا، به زودی خواهیم توانست جستجو برای آب و حتی چه بسا نشانه‌های زندگی روی این سیاره‌ها را آغاز کنیم.»

برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/TRAPPIST-1.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies