#ایستگاه_نکته
#فیزیولوژی
#گوارش

🌀انواع سلولها در غدد معده:

🔺سلول‌های موکوسی سطحی (Foveolar Cells):
مخاط معده سطح داخلی معده را می‌پوشاند و از آن در مقابل اسید معده محافظت می‌کند. همچنین سطحی برای حرکت راحت‌تر غذا در معده فراهم می‌کند. این مخاط توسط سلول‌های سطحی ترشح می‌شود.


🔺سلول‌های «جداری» (Parietal): این سلول‌ها اسید معده و فاکتور داخلی معده را ترشح می‌کنند. اسید معده برای هضم غذا و از بین بردن میکروب‌های موجود در آن کمک می کند و فاکتور داخلی معده از ویتامین B12 محافظت می‌کند.


🔺سلول‌های «اصلی» (Chief): در پایه غدد معده قرار گرفته‌اند. این سلول‌های آنزیم پپسینوژن ترشح می‌کنند که در شکل فعال خود یعنی پپسین می تواند پیوند پپتیدی را بشکند و پروتئین‌ها را به اسیدآمینه تجزیه کند.


🔺سلول‌های «نورواندوکرین» (Neuroendocrine):
این سلول‌ها انواع مختلفی دارند و می‌توانند هورمون ترشح کنند.


🟣سلول‌های G: در ناحیه پیلور معده قرار گرفته‌اند و می‌توانند هورمون گاسترین ترشح کنند. گاسترین سلول های مشابه ECL را تحریک می‌کند که هیستامین ترشح کنند و تولید اسید معده را افزایش می‌دهد.


🟣سلول‌های شبه انتروکرومافینی ECL: این سلول‌ها در اثر تحریک با هورمون گاسترین، هیستامین آزاد می‌کنند. هیستامین به گیرنده خود در سلول‌های کناری متصل می‌شود و تولید اسید معده را افزایش می‌دهد. این سلول‌ها بیشتر در فوندوس معده قرار گرفته‌اند.


🟣سلول‌های D: در ناحیه پیلور معده قرار گرفته‌اند. زمانی که اسیدیته معده تا حد خاصی افزایش یابد این سلول‌ها سوماتواستاتین ترشح می‌کنند که اثر گاسترین را از بین می‌برد. سوماتواستاتین مهار کننده اصلی تولید اسید معده است.


🟣سلول‌های انتروکرومافینی EC: این سلول‌ها سرتونین ترشح می‌کنند.سروتونین حرکات معده و رود و همچنین ترشح مایعات را کنترل می‌کند.


🟣سلول‌های P/D1: این سلول‌ها هورمون «گرلین» (Ghrelin) ترشح می‌کنند. گرلین هورمون گرسنگی است که اشتها را افزایش می‌دهد.

🍃 @oloom_payeh 🍃

#ایستگاه_نکته
#آناتومی
#گوارش

🔰حرکات لوله گوارش

🟢 حرکات دودی یا کرمی (Peristalsis)
▪️حرکات غیر ارادی لوله گوارش
▪️محرک اولیه 👈 کشش دیواره لوله گوارش به دلیل ورود غذا
▪️موجود در تمام قسمت‌ها از مری تا روده بزرگ
▪️در این انقباض ماهیچه حلقوی پشت ذره غذا منقبض و ماهیچه‌ی طولی جلوی غذا منبسط می‌شود.
در مرحله بعد، انقباض ماهیچه‌های طولی، کوتاه شدن بخش منقبض شده و حرکت رو به جلو غذا را بر عهده دارد.
▪️اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک، شدت و تعداد این حرکات را افزایش یا کاهش می‌دهند اما در شروع آن نقشی ندارند.
▪️کشش موضعی لوله گوارش 👈 ترشح سروتونین 👈فعال شدن نورون‌های حسی و نورون‌های سیستم عصبی مینتریک
▪️نورون‌های کولینرژیک پس‌رونده، با رشته‌های عصبی آزادکننده ماده P و استیل کولین 👈 انقباض ماهیچه حلقوی پشت لقمه
▪️نورون‌های کولینرژیک پیش‌رونده، رشته‌های عصبی آزادکننده NO و پلی‌پپتید وازواکتیو روده (Vasoactive Intestinal Polypeptide | VIP) 👈 تحریک انبساط ماهیچه جلوی لقمه

🟢 حرکت موضعی یا قطعه قطعه کننده (Segmentation)
▪️ورود غذا به لوله گوارش 👈 شبکه عصبی انتریک 👈 ایجاد انقباض ماهیچه‌های صاف 👈 تاخیر در حرکت غذا و ایجاد فرصت کافی برای گوارش و جذب در روده و معده
▪️بخشی از روده در نظر بگیرید که ابتدا ماهیچه‌های صاف دو طرف غذا منقبض می‌شوند. این انقباض با بستن مسیر غذا در دو طرف از حرکت آن جلوگیری می‌کند. سپس انقباض دوم در بخش میانی این قطعه سبب مخلوط شدن آنزیم‌های گوارشی با غذا می‌شود.
▪️حرکت قطعه‌قطعه مستقل از سیستم عصبی مرکزی و به‌وسیله اعصاب انتریک کنترل می‌شود اما CNS به طور غیرمستقیم در تغییر آن دخالت دارد.

🍃 @oloom_payeh 🍃

🌀ترشح اسید معده

✔️اسید معده HCLتوسط سلول‌های پریتال(جداری) در غدد اکسینتیک انجام میشود.

✔️در سلول‌های پریتال با عملکرد آنزیم کربنیک انیدراز II, CO2 و H2O باهم ترکیب شده و هیدروژن و بیکربنات تولید می‌کنند.

✔️هیدروژن توسط H/K PUMP در معاوضه‌ با پتاسیم سلول را ترک و وارد لومن معده می‌شود. این پمپ پتاسیم_پروتون_پمپ(PPP) نامیده می‌شود.

🔸(داروی آمپرازول با مهار پمپ H/K ترشح اسید معده را کاهش می‌دهد.)

✔️بیکربنات تولید شده از غشای قاعده ای_جانبی با عملکرد مبادله گر Cl/HCO3 وارد جریان خون می‌شود.

✔️کلر از طریق کانال‌های کلری در غشای راسی ترشح می‌شود.

🔴بنابراین ترشح سلول‌های پریتال HCL می‌باشد.

#ایستگاه_نکته
#فیزیولوژی
#گوارش
🍃 @oloom_payeh 🍃

#ایستگاه_نکته
#فیزیولوژی
#گوارش

🔰بلع

بلع دارای ۳ مرحله است:
۱) مرحله ارادی
۲) مرحله حلقی
۳) مرحله مروی

مرحله ارادی:
🔺شروع کننده روند بلع
🔺با بالا آمدن زبان، غذا ‌وارد حلق می‌شود.

مرحله حلقی:
🔹غیر ارادی
🔹با تحریک گیرنده های بلع در حلق و به خصوص در ستون‌های لوزه، رفلکس بلع شروع می‌شود.

مرحله مروی:
🔸غیر ارادی
🔸دارای ۲ نوع حرکت:
🅰️حرکت دودی اولیه: ادامه‌ی امواج حرکت دودی است که در حلق شروع می‌شوند و به مری می‌رسند.
🅱️حرکت دودی ثانویه: اگر حرکت دودی اولیه نتواند همه محتویات مری را به معده برساند، این حرکت شروع می‌شود و تا زمانی که محتویات مری را به معده برساند ادامه می‌یابد.

چند نکته:

🔴 مرکز بلع در پل و بصل انخاع می‌باشد.
🔴 تحریک گیرنده های بلع توسط اعصاب ۵و۹ به مرکز بلع می‌رسد.
🔴 پیام حرکتی توسط اعصاب ۵،۹،۱۰،۱۲ به حلق و اوایل مری می‌رود و موجب عمل بلع می‌شود.
🔴 مراکز بالاتر CNS تقریبا هیچگاه مرکز بلع را تحریک نمی‌کنند.

🍃 @oloom_payeh 🍃

#ایستگاه_نکته
#آناتومی
#گوارش

🔰 عضلات حلق (pharynx) 1⃣

🔶ماهیچه های تنگ کننده (constrictor):
سه ماهیچه ی constrictor بر اساس موقعیت نام گذاری میشوند. ماهیچه های تنگ کننده چپ و راست از دو طرف به سمت عقب می‌روند و در محل رافه به هم اتصال پیدا می‌کنند.

🔸عضله superior pharyngeal constructor:
▫️مبدأ: کنار خلفی بال داخلی زائده تریگوئید، هامولوس تریگوئید، رافه(رباط) تریگومندیبولار، انتهای خلفیِ خط مایلوهایوئید
▫️مقصد: طی مسیر به عقب و اتصال به تکمه حلقی و رافه حلق در خط وسط
▫️عمل: تنگ کننده حلق
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
🔸عضله middle pharyngeal constrictor:
▫️مبدأ: انتهای تحتانی رباط استیلوهایوئید و شاخ های بزرگ و کوچک استخوان هایوئید
▫️مقصد: طی مسیر به عقب و داخل و اتصال به رافه حلق در خط وسط
▫️عمل: تنگ کننده حلق
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
🔸عضله inferior pharyngeal constrictor:
▫️مبدأ: خط مایل غضروف تیروئید و سطح خارجی قوس غضروف کریکوئید
▫️مقصد: طی مسیر به عقب و اتصال به رافه حلق در وسط
▫️عمل: قسمت تحتانی دارای الیاف افقی cricopharyngeus است و در محل اتصال به مری، مثل اسفنکتر عمل کرده و مانع ورود هوا به مری می شود.

‼️نکات:
🔺ز بین عضلات تنگ کننده میانی و فوقانی حلق، عضله Stylopharyngeus و عصب glossopharyngeal عبور می‌کنند.
🔺از بین عضلات تنگ کننده میانی و تحتانی حلق، عصب حنجره ای داخلی و شریان حنجره ای فوقانی عبور می‌کنند.
🔺عصبدهی عضلات تنگ کننده حلق از شبکه حلقی می‌باشد. شبکه حلقی، عمدتا از ریشه مغزی عصب زوج ۹ و شاخه حلقی عصب زوج ۱۰ و اعصاب سمپاتیک تشکیل می‌شود. این شبکه تمامی عضلات مربوط به حلق را عصبدهی می‌کند.(به جز عضله stylopharyngeus که تنها از زوج ۹ عصبدهی می‌شوند.)

🍃 @oloom_payeh 🍃

#ایستگاه_نکته
#فیزیولوژی
#گوارش

هورمون های گوارشی

🔺کوله سیستوکینین : به طور عمده در پاسخ به حضور فرآورده های هضم غذا شامل چربی و اسیدهای چرب به خصوص مونوگلیسیریدها در محتویات روده، از سلول های I واقع در مخاط دوازدهه و ژژنوم ترشح می شود این هورمون باعث انقباض شدید کیسه صفرا و تخلیه صفرا به داخل روده می شود. استیل کولین و کوله سیستوکینین سلول های آسینوسی لوزالمعده را تحریک می کنند و سبب تولید مقادیر زیادی از آنزیم های گوارشی و میزان نسبتا اندکی از آب و الکترولیت ها به همراه آنزیم می شوند.

🔺گاسترین : هورمونی است که توسط سلولهای G ترشح می شود این سلول ها در غدد پیلوری در انتهای دیستال معده قرار دارند گاسترین یک پلی پپتید بزرگ است که به دو صورت ترشح می شود یک شکل بزرگتر به نام G34 و یک شکل کوچکتر به نام G17 که شکل کوچکتر فراوان تر است. این هورمون اثر قدرتمندی در تحریک ترشح شیره بسیار اسیدی معده از غدد آن دارد همچنین اثر تحریکی خفیفی تا متوسطی بر اعمال حرکتی تنه معده نیز دارد و اما مهم تر از همه عملکرد پمپ پیلور را تسهیل می کند و باعث پیشبرد تخلیه می شود

🔺موتلین : توسط قسمت ابتدایی دئودنوم در حین گرسنگی ترشح می شود و حرکات لوله گوارش👆، موتلین به صورت دوره ای آزاد میشود و حرکات را 👆 که این حرکات کمپلکس میوالکتریک در بین وعده های غذایی نامیده می شود، در معده و روده کوچک هرشخص گرسنه هر 90دقیقه ظاهر میشود، ترشح موتلین پس از خوردن غذا مهار می‌شود.

🔺پپتید مهاری روده (GIP) : در پاسخ به حضور اسیدهای چرب و اسیدهای آمینه و به میزان کمتر در پاسخ به کربوهیدرات از مخاط قسمت های ابتدایی روده کوچک ترشح شده و اثر خفیفی در کاهش حرکات معده دارد و تخلیه محتویات معده به روده 👇

🔺سکرتین : اثر خفیفی بر حرکت دستگاه گوارش دارد ، ترشح بیکربنات از پانکراس برای خنثی کردن اسید در روده کوچک👆

🍃 @oloom_payeh 🍃

#نکته 1
#فیزیولوژی
#گوارش

🔰بلع

بلع دارای ۳ مرحله است:
۱) مرحله ارادی
۲) مرحله حلقی
۳) مرحله مروی

مرحله ارادی:
🔺شروع کننده روند بلع
🔺با بالا آمدن زبان، غذا ‌وارد حلق می‌شود.

مرحله حلقی:
🔹غیر ارادی
🔹با تحریک گیرنده های بلع در حلق و به خصوص در ستون‌های لوزه، رفلکس بلع شروع می‌شود.

مرحله مروی:
🔸غیر ارادی
🔸دارای ۲ نوع حرکت:
🅰️حرکت دودی اولیه: ادامه‌ی امواج حرکت دودی است که در حلق شروع می‌شوند و به مری می‌رسند.
🅱️حرکت دودی ثانویه: اگر حرکت دودی اولیه نتواند همه محتویات مری را به معده برساند، این حرکت شروع می‌شود و تا زمانی که محتویات مری را به معده برساند ادامه می‌یابد.

چند نکته:

🔴 مرکز بلع در پل و بصل انخاع می‌باشد.
🔴 تحریک گیرنده های بلع توسط اعصاب ۵و۹ به مرکز بلع می‌رسد.
🔴 پیام حرکتی توسط اعصاب ۵،۹،۱۰،۱۲ به حلق و اوایل مری می‌رود و موجب عمل بلع می‌شود.
🔴 مراکز بالاتر CNS تقریبا هیچگاه مرکز بلع را تحریک نمی‌کنند.

💌 @oloompayeh | علوم‌پایه

#نکته 9
#فیزیولوژی
#گوارش

هورمون های گوارشی

🔺کوله سیستوکینین : به طور عمده در پاسخ به حضور فرآورده های هضم غذا شامل چربی و اسیدهای چرب به خصوص مونوگلیسیریدها در محتویات روده، از سلول های I واقع در مخاط دوازدهه و ژژنوم ترشح می شود این هورمون باعث انقباض شدید کیسه صفرا و تخلیه صفرا به داخل روده می شود. استیل کولین و کوله سیستوکینین سلول های آسینوسی لوزالمعده را تحریک می کنند و سبب تولید مقادیر زیادی از آنزیم های گوارشی و میزان نسبتا اندکی از آب و الکترولیت ها به همراه آنزیم می شوند.

🔺گاسترین : هورمونی است که توسط سلولهای G ترشح می شود این سلول ها در غدد پیلوری در انتهای دیستال معده قرار دارند گاسترین یک پلی پپتید بزرگ است که به دو صورت ترشح می شود یک شکل بزرگتر به نام G34 و یک شکل کوچکتر به نام G17 که شکل کوچکتر فراوان تر است. این هورمون اثر قدرتمندی در تحریک ترشح شیره بسیار اسیدی معده از غدد آن دارد همچنین اثر تحریکی خفیفی تا متوسطی بر اعمال حرکتی تنه معده نیز دارد و اما مهم تر از همه عملکرد پمپ پیلور را تسهیل می کند و باعث پیشبرد تخلیه می شود

🔺موتلین : توسط قسمت ابتدایی دئودنوم در حین گرسنگی ترشح می شود و حرکات لوله گوارش👆، موتلین به صورت دوره ای آزاد میشود و حرکات را 👆 که این حرکات کمپلکس میوالکتریک در بین وعده های غذایی نامیده می شود، در معده و روده کوچک هرشخص گرسنه هر 90دقیقه ظاهر میشود، ترشح موتلین پس از خوردن غذا مهار می‌شود.

🔺پپتید مهاری روده (GIP) : در پاسخ به حضور اسیدهای چرب و اسیدهای آمینه و به میزان کمتر در پاسخ به کربوهیدرات از مخاط قسمت های ابتدایی روده کوچک ترشح شده و اثر خفیفی در کاهش حرکات معده دارد و تخلیه محتویات معده به روده 👇

🔺سکرتین : اثر خفیفی بر حرکت دستگاه گوارش دارد ، ترشح بیکربنات از پانکراس برای خنثی کردن اسید در روده کوچک👆

💌 @oloompayeh | علوم‌پایه

#نکته 20
#فیزیولوژی
#گوارش

🔴 ترشحات لوله گوارش

🔺کوله سیستوکینین: ترشح از مخاط دوازدهه و ژوژنوم در پاسخ به چربی و اسید چرب عملکرد: انقباض کیسه صفرا و تا حد کمی مهار انقباض و کاهش تخلیه معده و مهار اشتها

🔺سکرتین : ترشح از سلول s دوازدهه در پاسخ به ورود شیره اسیدی معده به دوازدهه
عملکرد: افزایش ترشح بیکربنات از پانکراس

🔺موتیلین: ترشح از ابتدای دئودنوم در پاسخ به گرسنگی
عملکرد: افزایش حرکات لوله گوارش به صورت میوالکتریک یا کمپلکس حرکت مهاجرت کننده
ترشح موتیلین بعد از صرف غذا کم میشه

🔺گاسترین : ترشح از سلول G آنتروم معده در پاسخ به غذا
عملکرد: تحریک ترشح اسید معده و تحریک رشد مخاط گوارشی

🔺 این دو GIP وVIP: مهار ترشح معده
🔻دو محرک اصلی ترشح پانکراس : استیل کولین و کوله سیستوکینین
🔻اینم بدانید که سمپاتیک اثر مهاری روی دستگاه گوارش دارد

💌 @oloompayeh | علوم‌پایه

#نکته 24
#فیزیولوژی
#گوارش

🔴سیستم عصبی لوله گوارش از ابتدای مری شروع میشود و تا مقعد ادامه میابد.

🔺سیستم عصبی روده ای دو بخش دارد:
📌1. میانتریک یا اورباخ: در بین لایه های طولی و حلقوی قرار دارد و باعث تونوس روده ها، افزایش شدت انقباض ریتمیک و افزایش سرعت هدایت و دفعات دفع می شود.

📌2. زیرمخاطی یا مایسنر: در زیر مخاط وجود دارد و در ترشح و کنترل موضعی عضله صاف نقش دارد.

🔺انواع نوروترنسمیتر های موجود: استیل کولین، نور اپی نفرین، ATP، سروتونین، دوپامین، کوله سیستوکینین، ماده vip که پلی پپتید موثر بر عروق است، سوماتواستاتین، لوانکفالین، مت انکفالین

🔺در دستگاه اتونوم سمپاتیک باعث مهار و پاراسمپاتیک باعث تحریک می‌شود.
🔺عصبرسانی با رشته های آوران ک اجسام سلولی آنها در 2جا میباشد.
📌1.در خود سیستم عصبی روده ای و در عقده ریشه خلفی نخاع
📌2.سیستم عصبی مستقل در دستگاه گوارش که انتریک است و در رفلکس‌های گوارشی نقش دارد.

💌 @oloompayeh | علوم‌پایه

#نکته 5
#فیزیولوژی
#گوارش

🔰بلع

بلع دارای ۳ مرحله است:
۱) مرحله ارادی
۲) مرحله حلقی
۳) مرحله مروی

مرحله ارادی:
🔺شروع کننده روند بلع
🔺با بالا آمدن زبان، غذا ‌وارد حلق می‌شود.

مرحله حلقی:
🔹غیر ارادی
🔹با تحریک گیرنده های بلع در حلق و به خصوص در ستون‌های لوزه، رفلکس بلع شروع می‌شود.

مرحله مروی:
🔸غیر ارادی
🔸دارای ۲ نوع حرکت:
🅰️حرکت دودی اولیه: ادامه‌ی امواج حرکت دودی است که در حلق شروع می‌شوند و به مری می‌رسند.
🅱️حرکت دودی ثانویه: اگر حرکت دودی اولیه نتواند همه محتویات مری را به معده برساند، این حرکت شروع می‌شود و تا زمانی که محتویات مری را به معده برساند ادامه می‌یابد.

چند نکته:

🔴 مرکز بلع در پل و بصل انخاع می‌باشد.
🔴 تحریک گیرنده های بلع توسط اعصاب ۵و۹ به مرکز بلع می‌رسد.
🔴 پیام حرکتی توسط اعصاب ۵،۹،۱۰،۱۲ به حلق و اوایل مری می‌رود و موجب عمل بلع می‌شود.
🔴 مراکز بالاتر CNS تقریبا هیچگاه مرکز بلع را تحریک نمی‌کنند.

💌 @oloom_payeh | علوم‌پایه

#نکته 8
#فیزیولوژی
#گوارش

🔴سیستم عصبی لوله گوارش از ابتدای مری شروع میشود و تا مقعد ادامه میابد.

🔺سیستم عصبی روده ای دو بخش دارد:
📌1. میانتریک یا اورباخ: در بین لایه های طولی و حلقوی قرار دارد و باعث تونوس روده ها، افزایش شدت انقباض ریتمیک و افزایش سرعت هدایت و دفعات دفع می شود.

📌2. زیرمخاطی یا مایسنر: در زیر مخاط وجود دارد و در ترشح و کنترل موضعی عضله صاف نقش دارد.

🔺انواع نوروترنسمیتر های موجود: استیل کولین، نور اپی نفرین، ATP، سروتونین، دوپامین، کوله سیستوکینین، ماده vip که پلی پپتید موثر بر عروق است، سوماتواستاتین، لوانکفالین، مت انکفالین

🔺در دستگاه اتونوم سمپاتیک باعث مهار و پاراسمپاتیک باعث تحریک می‌شود.
🔺عصبرسانی با رشته های آوران ک اجسام سلولی آنها در 2جا میباشد.
📌1.در خود سیستم عصبی روده ای و در عقده ریشه خلفی نخاع
📌2.سیستم عصبی مستقل در دستگاه گوارش که انتریک است و در رفلکس‌های گوارشی نقش دارد.

💌 @oloom_payeh | علوم‌پایه