#نکته 10
#جنین_شناسی
#گامتوژنز
#پارت_اول

❌گامتوژنز در جنس نر باعث ساخت چه چیزی میشه؟
✅اسپرم

❌با چه فرآیندی؟
✅اسپرماتوژنز

❌گامتوژنز در جنس ماده باعث ساخت چه چیزی میشه؟
✅تخمک

❌با چه فرآیندی؟
✅اووژنز

❌تقسیم میوز در چه سلول‌هایی اتفاق می‌افته؟
✅سلول های جنسی


❌این نکته رو بخونید❌

✅مراحل تقسیم میوز ۱

⭕️مشخصه ی آغاز پروفاز : شروع پیچ خوردگی کروموزوم ها و متراکم شدن آن ها

⭕️کروماتید ها تنها در مرحله ی ( پرومتافاز) قابل شناسایی هستند.

⭕️در مرحله ی متافاز کروموزوم ها در سطح استوایی سلول در یک ردیف قرار می گیرند و ساختمان دوتایی آن ها به وضوح دیده می شود.

⭕️مشخصه ی آغاز آنافاز : تقسیم سانترومر

⭕️تلوفاز : از بین رفتن پیچ خوردگی کروموزوم ها و دراز شدن آن ها و تشکیل مجدد غشای هسته و تقسیم سیتوپلاسم

✔️در میوز هم در ابتدا PGC ها ابتدا DNA خود را دو برابر می کنند.

❗️در میوز یک وقایع زیر رخ می دهند :
🔸تبادل متقاطع(کراسینگ اور)
🔸جدا شدن کروموزوم های همولوگ
🔸مضاعف شدن DNA

❌مشخصه ی پروفاز میوز ۱ چی هست؟
✅شروع پیچ خوردگی و متراکم شدن کروموزوم ها

❌کروماتید ها در چه مرحله ای قابل شناسایی هستند ؟
✅پرومتافاز

❌در کدوم مرحله کروموزوم ها در سطح استوایی سلول در یک ردیف قرار می گیرن و ساختمان دوتایی اون ها به وضوح دیده میشه؟
✅متافاز

❌مشخصه ی آغاز آنافاز چیه؟
✅تقسیم سانترومر

❌از بین رفتن پیچ خوردگی کروموزوم ها و دراز شدن اون هارو در چه مرحله ای داریم؟
✅تلوفاز

❌در مرحله تلوفاز دیگه چه اتفاقاتی داریم؟
✅تشکیل مجدد غشای هسته و تقسیم سیتوپلاسم

💌 @oloom_payeh | علوم‌پایه

#نکته 2
#ژنتیک

📌مبحث: الگوی توارث
یکی از مهمترین مبحثای ژنتیکه که بچه های دندون ازش غافل نشن😬
برگرفته از سری فیلم‌های آموزشی اسموزیس💎
برای مشاهده فیلم های بیشتر به اپلیکیشن دکترآباد مراجعه کنید.👣

💌 @oloom_payeh | علوم‌پایه

#نکته 17
#فیزیولوژی
#هورمون

🔴هیپوفیز

🔻مکان آناتومیکال: داخل زین ترکی در قاعده مغز که توسط ساقه هیپوفیزی به هیپوتالاموس متصل است.
🔻دارای ۳بخش:
1⃣ قدامی
2⃣ میانی (کوچک و کم عروق )
3⃣ خلفی

♦️هورمون های مترشحه از هیپوفیز قدامی: 1⃣ هورمون رشد(GH )
2⃣ آدرنوکورتیکوتروپین: تنظیم ترشح برخی هورمون های قشر فوق کلیه
3⃣ تحریک کننده تیرویید TSH
4⃣ پرولاکتین
5⃣ محرک فولیکولی FSH: رشد غدد تناسلی و فعالیت های تناسلی و هورمونی مربوطه
6⃣ لوتئینی LH: وظیفه همانند FSH

🛑هورمون رشد یا سوماتروپیک یا سوماتوتروپین:

🔻زمان ترشح: تمام طول زندگی
🔻وظیفه هورمون: تکامل و افزایش تعداد سلول از طریق میتوز و تمایز اختصاصی مثل سلول های استخوانی و عضلانی
🔻بافت هدف: بسیار گسترده و متنوع
🔻اعمال متابولیک:
1⃣اثر بر روی پروتئین: به طور کلی ⬆️ سنتز پروتئین از طریق:
۱.⬆️ ورود اسید آمینه به سلول
۲.⬆️ترجمه RNA
۳.⬆️نسخه برداری از DNA
۴.⬇️کاتابولیسم پروتئین ها و مهار گلوکونئوژنز

2⃣اثر بر روی چربی: به طور کلی باعث ⬆️مصرف چربی از طریق:
۱.لیپولیز--->⬆️سطح چربی سرم
۲.⬆️مسیر بتا-اکسیداسیون اسید های چرب--->انرژی زایی
⛔️اگر GH زیاد گردد موجب ⬆️ اسید های ستونی و ایجاد کتوزیسم می‌شود‌.

3⃣اثر بر روی کربوهیدرات ها: باعث حفظ کربوهیدرات در بدن از طریق:
۱.⬇️استفاده از گلوکز
۲.⬆️رسوب گلیکوژن در سلول ها ( گلوکوژنز )
۳.⬇️کاهش جذب گلوکز توسط سلول
۴.⬆️ترشح انسولین و ⬇️حساسیت گیرنده های انسولین
⛔️دیابت هیپوفیزی: تزریق GH---> بلافاصله ⬇️قند خون---> ۳۰ الی ۶۰ دقیقه بعد: ⬆️قند خون تا ۵۰ درصد و بیشتر از حد طبیعی

4⃣تحریک رشد استخوان ها و غضروف:
هورمون رشد چشمگیرترین اثرش را بر روی استخوان ها می گذارد.
۱.⬆️تولید کندروسیت و کندروبلاست
۲.تبدیل کندروسیت به سلول های استخوان ساز
۳.⬆️تولید پروتئین توسط کندروسیت و کندروبلاست---> رشد استخوان
⛔️هورمون رشد بیشترین اثرش را از طریق مواد واسطه ای سوماتومدین ها ایفا می‌کند‌. ۴ نوع سوماتومدین داریم که مهم ترین آنها سوماتومدین C یا IGF1 می باشد.

♦️تنظیم ترشح هورمون رشد:
۱.گرسنگی شدید همراه با کمبود شدید پروتئین: در شرایط مزمن محرک قوی تری نسبت به هیپوگلیسمی است.
۲.هیپوگلیسمی: در شرایط حاد نسبت به کمبود پروتئین محرک قوی تری محسوب می شود.
۳.مقدار کم اسید چرب در خون
۴.ورزش
۵.هیجان
۶.تروما
۷.افزایش غلظت برخی اسید های آمینه
۸.در ۲ ساعت اول خواب عمیق میزان هورمون رشد⬆️

♦️اثر هیپوتالاموس بر روی هورمون رشد:
۲ ماده ترشح می کند:
☝️ هورمون محرک هورمون رشد یا GHRH: تاثیر گذاری بیشتر نسبت به GHIH
✌️هورمون مهار کننده هورمون رشد یا GHIH یا سوماتوستاتین
⛔️نکته: سوماتوستاتین توسط سلول های دلتای جزایر لانگرهانس در پانکراس ساخته میشود و اثر مهاری بر روی انسولین و گلوکاگون دارد.

♦️ سوماتوماموتروپین جفتی چیست؟؟
🔻یک پروتئین با اعمال و ساختمان شبیه به هورمون رشد
🔻از هفته ۵ بارداری از جفت ترشح می گردد.
🔻اثرات:
۱.در چند گونه حیوانی موجب رشد پستان و ترشح شیر
۲.تشکیل بافت های پروتئینی به روش هورمون رشد
۳.افزایش گلوکز در دسترس جنین

♦️اختلالات هورمون رشد:
1⃣ پان هیپوپیتوئیتریسم: کاهش ترشح تمام هورمون های هیپوفیز قدامی، مادرزادی یا اکتسابی
2⃣ کوتولگی: به دو علت:
الف) پان هیپوپیتوئیریتیسم در کودکی
ب) میزان هورمون رشد طبیعی اما عدم ترشح سوماتومدین C
3⃣ ژیگانتیسم: به ۲ علت:
الف) تومور های اسیدوفیل سلول های سوماتوتروپ
ب)افزایش فعالیت سلول های سوماتوتروپ
نتیجه---> افزایش هورمون رشد که اگر قبل از بلوغ رخ دهد---> رشد استخوان ها زیاد---> غول پیکری
4⃣ آکرومگالی: تومور اسیدوفیل بعد از بلوغ---> افزایش ضخامت استخوان ها

🛑 هورمون پرولاکتین

🔻محل ترشح: هیپوفیز مادر
🔻زمان ترشح: از هفته ۵ بارداری تا زمان تولد
بعد از تولد: با هر بار شیر دادن سیگنال عصبی--->هیپوتالاموس---> افزایش ۱۰ تا ۲۰ برابری پرولاکتین
♦️اثر هیپوتالاموس بر ترشح پرولاکتین:
ترشح PHIH از هیپوتالاموس، پرولاکتین را مهار می کند.
⛔️نکته: ترشح پرولاکتین---> مهار GnRH هیپوتالاموس---> مهار تولید LH و FSH هیپوفیزی می گردد.

💌 @oloom_payeh | علوم‌پایه

#نکته 18
#آناتومی

📌مبحث: محتویات مدیاستینوم عصب فرنیک

نکات:
🔘عصب فرنیک از شاخه های قدامی سومین، چهارمین و پنجمین عصب گردنی ایجاد می‌شود.

🔹مسیر عبور عصب فرنیک راست:
در طرف راست ورید براکیو سفالیک راست و SVC و سپس بر روی پریکارد پوشاننده ی دهلیز راست و از جلوی ریشه ریه ی راست و در طرف راست IVCنزول میکنه تا به دیافراگم برسه😕 و از سوراخ IVC به سطح زیرین دیافراگم میره.

🔸مسیر عبور عصب فرنیک چپ:
در سمت چپ شریان ساب کلاوین چپ و قوس آئورت قرار می گیره. در این قسمت موقعیت سطحی نسبت به واگ چپ و ورید بین دنده ای فوقانی داره. در ادامه ی مسیر از جلوی ریشه ریه‌ی چپ و از روی پریکارد پوشاننده ی بطن چپ عبور میکنه و با سوراخ کردن دیافراگم به سطح زیرین دیافراگم میره.

🔘اعصاب فرنیک هم الیاف آوران داره هم وابران (آوران یا وابران نسبت به مغز و نخاعه 😊) :
🔹الیاف آوران: اعصاب حسی پلورای پوشاننده ی ناحیه ی مرکزی سطح فوقانی دیافراگم و پلورای جداری مدیاستینال و صفاق پوشاننده ی ناحیه ی مرکزی سطح زیرین دیافراگم و پریکاردیوم لیفی و پریکارد جداری سروزی
🔹الیاف وابران: اعصاب حرکتی عضله ی دیافراگم

💌 @oloom_payeh | علوم‌پایه

#نکته 18
#فیزیولوژی
#سلول

✅کانال های ولتاژی پتاسیمی
✔️درسطح داخلی دارای دریچه فعال شدن(n)
✔️تترااتیل آمونیوم⬅️غیرفعال کردن این کانال ها

✅کانال های ولتاژی کلسیمی
✔️ساختار: شبیه Na

انواع:
🔺نوع L👈درقلب، عضله اسکلتی، نورون، عضله صاف عروقی، رحم و سلول های نورواندوکرین
🔺نوع T👈در گره سینوسی دهلیزی قلب ونورون های مغز
🔺نوعN👈درپایانه پیش سیناپسی، دندریت ها وجسم سلولی نورون ها
🔺نوعP/Q👈سلول های پورکنژ و گرانولر مخچه و جسم سلولی نورون های CNS
🔺نوعR👈در سلول های گرانولر مخچه و نورون ها

✅کانال های لیگاندی
✔️اتصال لیگاند به خارج سلول⬅️میانجی های عصبی، هورمون ها
✔️اتصال لیگاند به داخل سلول⬅️نوکلئوتیدهای حلقوی یا G_pro

نمونه ها :
🔺گیرنده نیکوتینی ACH
🔺گیرنده ایانوتروپیک گلوتامات
🔺گیرنده 5HT3 سروتونین
🔺کانال های وابسته به cGMP درچشم
🔺کانال های وابسته به cAMP درسیستم بویایی

💌 @oloom_payeh | علوم‌پایه

#نکته 11
#جنین_شناسی
#گامتوژنز
#پارت_دوم

❌شکسته شدن سانترومر مربوط به چه مرحله ایه؟
✅میوز ۲

❌مراحل پروفاز میوز ۱ چیا هستن؟
✅1_ لپتوتن
2 _زیگوتن
3_پاکی تن
4_دیپلوتن
5_دیاکنز

❌توی چه مرحله ای جدا شدن کروماتید‌ها رو داریم؟
✅آنافاز میوز دو

❌منشا گامت‌ها؟
✅سلول‌های زایای بدوی یا PGC ها

❌منشا pGC ها از ... ؟
✅اپی بلاست

❌زمان ایجاد pGC ها ؟
✅هفته دوم

❌افزایش تعداد PGC ها با چه تقسیمی هست؟
✅میتووووز

❌‌در چه هفته ای pGC ها به گناد می‌رسند؟
✅هفته دو ایجاد می شن
اواخر هفته سوم در دیواره کیسه زرده پدیدار میشن
هفته ۴ از کیسه زرده مهاجرت می کنن به سمت گناد
هفته ۵ به گناد می رسن
هفته ۶ به ستیغ تناسلی تهاجم می کنن

❌در صورت انحراف pGC ها از مسیر اصلی خود چه چیزی ایجاد میشه؟
✅تراتوم

❌تراتوم ها حاوی چه لایه هایی هستن ؟
✅هر سهههه لایه زایا یعنی مزودرم، اندودرم و اکتودرم

❌پدیده کراسینگ اور مربوط به چه مرحله ای هست ؟
✅میوز ۱

❌کراسینگ اور باعث ناهنجاری میشه؟
✅خیرررر

❌پس چی؟
✅باعث تنوع ژنتیکی میشه

❌زمان حداکثر شدن pGC ها ؟
✅ماه پنجم

❌شروع مرگشون ؟
✅ماه پنجم
یعنی زمان حداکثر شدن و شروع مرگ هر دو ماه پنجم

❌حداقل PGC ها رو چه زمانی داریم ؟
✅ماه هفتم

❌علت اصلی سندرم داون؟
✅عدم جدایی مییییوزی

❌علت اصلی موزائیسم ؟
✅عدم جدایی حین تقسیم مییییییتوووووز

❌علت اصلی سندرم کلاین فیلتر ؟
✅عدم جدایی کروموزوم های جنسی در مرحله اول میوز اووژنز
یا به عبارتی عدم جدایی همولوگ های xx

❌علت اصلی سندرم ترنر ؟
✅عدم جدایی در گامت مذکر

❌حذف بخشی از بازوی کوتاه کروموزوم ۵ باعث چه سندرمی میشه ؟
✅فریاد گربه🐱

❌نقص در بازوی بلند کروموزوم ۱۵ مادری باعث چه سندرمی میشه ؟
✅آنجلمن

❌نقص در بازوی بلند کروموزوم ۱۵ پدری باعث چه سندرمی میشه؟
✅پرادرویلی

❌ویژگی های تریزومی ۱۸ چیا بود ؟
✅عقب ماندگی ذهنی
ناهنجاری قلب
پایین قرار گرفتن گوش ها
کوچک بودن چانه
ناهنجاری کلیه
سین داکتیلی

❌ویژگی های تریزومی ۱۳ چیا بود ؟
✅عقب ماندگی ذهنی
هولوپروزنسفالی
ناهنجاری قلبی
کری
ناهنجاری های لب و کام و چشم
پلی داکتیلی

❌دومین علت عقب ماندگی ذهنی ناشی از اختلالات کروموزومی چی هست ؟
✅سندرم x شکننده

❌اولیش چی بود ؟
✅سندرم داون

❌تنهاااا مونوزومی سازگار با حیات ؟
✅ترنر

💌 @oloom_payeh | علوم‌پایه

#نکته 19
#آناتومی
#سروگردن

🔘 حلق به سه قسمت تقسیم می شود:

🔺 حلق بینی 👈 شامل ابتدای مجرای استاش، غده حلقی و چین سالپینگلوگلوسال

🔺 حلق دهانی 👈 شامل چین پالاتوگلوسال، پالاتو فارنژیال که غده کامی در بین آن قرار می گیرد.

🔺 حلق حنجره ای 👈 شامل حفره پری فرمیس که از آن شریان حنجره ای فوقانی و عصب حنجره داخلی می گذرد.


⏺ عضلات :
🔺3 تا تنگ کننده 👈 فوقانی، میانی، تحتانی

🔺3 تا بالا برنده 👈 سالپینگوفارینژئوس، استیلوفارینژئوس، پالاتوفارینژئوس

⏺ عصب دهی :
از شبکه حلقی که شامل الیاف و حسی و حرکتی و پاراسمپاتیکه

🔺 حس 👈 زوج 9 (البته نازوفارنکس از عصب ماگزیلاری هم عصب میگیره)

🔺 حرکت 👈 شاخه حلقی عصب واگ(به جز عضله استیلو فارنژیوس که از زوج 9 عصب میگیره)

🔺 پاراسمپاتیک 👈 شاخه گریتر پتروزال زوج 7(نقش کنترل ترشحات حلق رو بر عهده داره)

💌 @oloom_payeh | علوم‌پایه

#نکته 10
#بیوشیمی
#کربوهیدرات

✳️ قندها از نظر توانایی احیا به دو دسته تقسیم می شوند :

1⃣ غیر احیا کننده ها:
شامل:
♨️ همه پلی ساکارید ها
♨️ گروهی از دی ساکارید ها که مهم‌ترین‌شان ساکاروز و تره هالوز است.

2⃣ احیا کننده ها :
شامل:
♨️ همه مونوساکارید ها
♨️ گروهی از دی ساکارید ها که مهمترینشان مالتوز لاکتوز و سلوبیوز است.


✳️ احیای قندها به دو شکل کلی صورت می گیرد:

1⃣ افزودن هیدروژن :
طی این فرایند از قندها، پلی الکل ایجاد می شود. واضح ترین روش تشخیصی الکل نیز پسوند " ـول" است. مهمترین الکل های حاصل از احیای قندها عبارتند از :
♨️ سوربیتول: حاصل احیای گلوکز یا فروکتوز
♨️ گلیسرول: حاصل احیای گلیسرآلدهید یا هیدروکسی استون
♨️ ریبیتول: حاصل احیای ریبوز یا ریبولوز
♨️ مانیتول: حصال احیای مانوز

2⃣ حذف اکسیژن :
طی این فرایند قندهای دِاُکسی ایجاد می شوند که مهمترین آنها عبارتند از:
♨️ داکسیریبوز: حاصل از احیای ریبوز(بارزترین مثال آن DNA)
♨️ فوکوز: حاصل از احیای دِاُکسی L - لاکتوز(تا حالا که ازش سؤال نیومده!خودمم حفظش نمیکنم🤔)

💌 @oloom_payeh | علوم‌پایه

#نکته 19
#فیزیولوژی

💢انواع گیرنده های حسی:

حرارتی👈حساس به تغییر دما
درد👈آسیب شیمیایی یا الکتریکی
الکترومغناطیسی👈مثل سلول های چشم
شیمیایی👈چشایی و بویایی
مکانیکی👈لمس و فشار

㊙️اصل خطوط نشان دار: هر رشته عصبی فقط یک نوع حس را منتقل می‌کند!

💢سازش

🔺تعریف: به علت تحریک مداوم گیرنده حسی،پاسخ گیرنده کاهش یافته و صفر میشه!!

🔺انواع:
🅰سازش سریع یا فازیک
درصورتی پاسخ میده که تغییر ناگهانی در شدت محرک ایجاد بشه
مثال(اجسام پاچینی)
🅱سازش کند یا تونیک
تا زمان وجود محرک،ایمپالس صادر میکنه
مثل دوک عضلانی،گیرنده گلژی،ماکولا،گیرنده های شیمیایی جسم کاروتید و آئورت

💢گیرنده های پوست
1⃣مرکل 2⃣اجسام مایسنر 3⃣پایانه رافینی 4⃣اجسام پاچینی 5⃣فیبر های عصبی قاعده مو 6⃣پایانه آزاد عصبی

🔺در نواحی فاقد مو، تماس ابتدایی بیشتر گیرنده های مایسنر را تحریک میکند و به فیبر A از نوع بتا متصل شده و تطابق بالایی دارن. گیرنده های مایسنر در مخابره ارتعاش های با فرکانس پایین هم فعالیت دارن و در نوک انگشتان فراوان ترند.
🔺درنواحی مودار تماس ابتدایی عمدتا فیبر های دور قاعده مو پیچیده را تحریک کرده، آنها به فیبر A نوع بتا متصل می‌شوند، تطابق سریع دارن، هر چند تطابق در مایسنر سریع‌تر است.

♦️اجسام پاچینی
نقش زیاد در ارتباط با ارتشعاشات فرکانس بالا، متصل به فیبر های نوع بتا با تطابق یا سازش بسیار سریع

♦️اجسام رافینی
گزارش کننده چرخش مفاصل توسط فیبر های نوع بتا، با سازش آهسته

♦️پایانه آزاد عصبی :
عصب شکل خاصی نداشته و فقط میلین را از دست میدهد،تطابق سریع،انتقال پیام با فیبر های نوع دلتا یا C، پیام لمس یا دما
سرما👈 الزاما فیبر C
گرما👈 فیبر C یا دلتا
رسپتور های دمایی در یک فاصله دمایی به صورت فازیک و در فاصله دیگر به صورت تونیک هستند، نه تطابق سریع دارند و نه کند!!

♦️گیرنده های مرکل
معمولا منفرد نیستند،باهم جمع شده و زیر اپیتلیوم پوست قرار دارند، انتقال با فیبر های نوع بتا، تطابق آهسته، بیشتر در نواحی که اجسام مایسنر دارند، هم نواحی مودار و هم بی مو

💢گیرنده های حس وضعی:
1⃣پایانه مارپیچی حلقوی دوک عضلانی 2⃣پایانه های گل افشان دوک علانی 3⃣پایانه تاندونی اندام گلژی 4⃣رسپتور مفصلی
هر ۴رسپتور تطابق آهسته داشته، اندام گلژی بیشار به تانسیون عضله حساس است ولی دوک عضلانی به طول عضله
فیبر های مرتبط با رسپتور مفصلی بیشتر از نوع ۲و ۴ است!

💌 @oloom_payeh | علوم‌پایه

#نکته 3
#ژنتیک

🔰سندروم باردت بیدل یا BBS (Bardet Biedl syndrome)

یک بیماری ژنتیکی اتوزومال مغلوب است که بر چندین سیستم بدن تأثیر می گذارد و به طور کلاسیک با شش ویژگی ظاهری تعریف می شود. بیماران مبتلا به BBS می توانند مشکلاتی همچون چاقی به ویژه با رسوب چربی در امتداد شکم را تجربه کنند. آن ها اغلب از اختلالات فکری نیز رنج می برند و معمولاً کلیه ها، چشم ها و عملکرد دستگاه تناسلیشان نیز به خطر می افتد. شدت BBS حتی در بین افراد یک خانواده بسیار متفاوت است. علائمی که در این مقاله از سیتوژنوم مورد بحث قرار می‌ گیرند، علائمی هستند که معمولاً همراه با این بیماری دیده می ‌شوند؛ این نشانه ها ممکن است در برخی از افراد مبتلا به این سندروم دیده شود و در برخی ها دیده نشود.

🔶علائم سندروم BBS چیست؟
🔹چاقی بدن
🔹هایپرتنشن
🔹هایپرکلسترومی
🔹اختلالات فکری
🔹ناهنجاری های کلیوی
🔹پلی داکتیلی
🔹دژنراسیون شبکیه
🔹هیپوژنیتالیسم
🔹دیابت
🔹مشکلات قلبی(تنگی زودرس دریچه های قلب ، نقص دیواره های عضلانی قلب، آریتمی)
🔹رتینیت پیگمانتوزا
🔹مشکلات بویایی
🔹اختلال کبدی

💌 @oloom_payeh | علوم‌پایه