#نکته 12
#بیوشیمی
#متابولیسم_لیپید

✳️ ابتدا بد نیست آشنایی اندکی با لیپوپروتئینها داشته باشیم:
♨️ا HDL : انتقال کلسترول از بافت به کبد ⬅️ کلسترول خوب☺️
♨️ا LDL : تحویل کلسترول کبدی به بافت ⬅️ کلسترول بد😐
♨️ا VLDL : تحویل تری گلیسرید کبدی به بافت محیطی
♨️شیلومیکرون : مهمترین ناقل TAG ( تری آسیل گلیسرول ) غذایی.
♨️یه IDL هم داریم که خیلی مهم نیست.

✳️ حالا بریم سراغ آپوپروتئینها و لیپوپروتئینهای مربوطه :

♨️ آپو A : در HDL بسیار زیاد و در شیلومیکرون بسیار کم می باشد. دو نوع دارد که نوع 1⃣ آن، فعال کننده آنزیم LCAT می باشد.

♨️آپو B : در LDL و VLDL بسیار فراوان است.

♨️آپو C : در شیلومیکرون و VLDL وجود دارد. سه نوع است که نوع 2⃣ آن کوفاکتور آنزیم LPL ( لیپوپروتئین لیپاز ) در تجزیه شیلومیکرون است.

♨️آپو D : از HDL به دست می آید.

♨️آپو E : در VLDL و مقدار کمی نیز در HDL وجود دارد.

💌 @oloompayeh | علوم‌پایه

#نکته 25
#فیزیولوژی
#هورمون

🔴هیپوفیز

🔻مکان آناتومیکال: داخل زین ترکی در قاعده مغز که توسط ساقه هیپوفیزی به هیپوتالاموس متصل است.
🔻دارای ۳بخش:
1⃣ قدامی
2⃣ میانی (کوچک و کم عروق )
3⃣ خلفی

♦️هورمون های مترشحه از هیپوفیز قدامی: 1⃣ هورمون رشد(GH )
2⃣ آدرنوکورتیکوتروپین: تنظیم ترشح برخی هورمون های قشر فوق کلیه
3⃣ تحریک کننده تیرویید TSH
4⃣ پرولاکتین
5⃣ محرک فولیکولی FSH: رشد غدد تناسلی و فعالیت های تناسلی و هورمونی مربوطه
6⃣ لوتئینی LH: وظیفه همانند FSH

🛑هورمون رشد یا سوماتروپیک یا سوماتوتروپین:

🔻زمان ترشح: تمام طول زندگی
🔻وظیفه هورمون: تکامل و افزایش تعداد سلول از طریق میتوز و تمایز اختصاصی مثل سلول های استخوانی و عضلانی
🔻بافت هدف: بسیار گسترده و متنوع
🔻اعمال متابولیک:
1⃣اثر بر روی پروتئین: به طور کلی ⬆️ سنتز پروتئین از طریق:
۱.⬆️ ورود اسید آمینه به سلول
۲.⬆️ترجمه RNA
۳.⬆️نسخه برداری از DNA
۴.⬇️کاتابولیسم پروتئین ها و مهار گلوکونئوژنز

2⃣اثر بر روی چربی: به طور کلی باعث ⬆️مصرف چربی از طریق:
۱.لیپولیز--->⬆️سطح چربی سرم
۲.⬆️مسیر بتا-اکسیداسیون اسید های چرب--->انرژی زایی
⛔️اگر GH زیاد گردد موجب ⬆️ اسید های ستونی و ایجاد کتوزیسم می‌شود‌.

3⃣اثر بر روی کربوهیدرات ها: باعث حفظ کربوهیدرات در بدن از طریق:
۱.⬇️استفاده از گلوکز
۲.⬆️رسوب گلیکوژن در سلول ها ( گلوکوژنز )
۳.⬇️کاهش جذب گلوکز توسط سلول
۴.⬆️ترشح انسولین و ⬇️حساسیت گیرنده های انسولین
⛔️دیابت هیپوفیزی: تزریق GH---> بلافاصله ⬇️قند خون---> ۳۰ الی ۶۰ دقیقه بعد: ⬆️قند خون تا ۵۰ درصد و بیشتر از حد طبیعی

4⃣تحریک رشد استخوان ها و غضروف:
هورمون رشد چشمگیرترین اثرش را بر روی استخوان ها می گذارد.
۱.⬆️تولید کندروسیت و کندروبلاست
۲.تبدیل کندروسیت به سلول های استخوان ساز
۳.⬆️تولید پروتئین توسط کندروسیت و کندروبلاست---> رشد استخوان
⛔️هورمون رشد بیشترین اثرش را از طریق مواد واسطه ای سوماتومدین ها ایفا می‌کند‌. ۴ نوع سوماتومدین داریم که مهم ترین آنها سوماتومدین C یا IGF1 می باشد.

♦️تنظیم ترشح هورمون رشد:
۱.گرسنگی شدید همراه با کمبود شدید پروتئین: در شرایط مزمن محرک قوی تری نسبت به هیپوگلیسمی است.
۲.هیپوگلیسمی: در شرایط حاد نسبت به کمبود پروتئین محرک قوی تری محسوب می شود.
۳.مقدار کم اسید چرب در خون
۴.ورزش
۵.هیجان
۶.تروما
۷.افزایش غلظت برخی اسید های آمینه
۸.در ۲ ساعت اول خواب عمیق میزان هورمون رشد⬆️

♦️اثر هیپوتالاموس بر روی هورمون رشد:
۲ ماده ترشح می کند:
☝️ هورمون محرک هورمون رشد یا GHRH: تاثیر گذاری بیشتر نسبت به GHIH
✌️هورمون مهار کننده هورمون رشد یا GHIH یا سوماتوستاتین
⛔️نکته: سوماتوستاتین توسط سلول های دلتای جزایر لانگرهانس در پانکراس ساخته میشود و اثر مهاری بر روی انسولین و گلوکاگون دارد.

♦️ سوماتوماموتروپین جفتی چیست؟؟
🔻یک پروتئین با اعمال و ساختمان شبیه به هورمون رشد
🔻از هفته ۵ بارداری از جفت ترشح می گردد.
🔻اثرات:
۱.در چند گونه حیوانی موجب رشد پستان و ترشح شیر
۲.تشکیل بافت های پروتئینی به روش هورمون رشد
۳.افزایش گلوکز در دسترس جنین

♦️اختلالات هورمون رشد:
1⃣ پان هیپوپیتوئیتریسم: کاهش ترشح تمام هورمون های هیپوفیز قدامی، مادرزادی یا اکتسابی
2⃣ کوتولگی: به دو علت:
الف) پان هیپوپیتوئیریتیسم در کودکی
ب) میزان هورمون رشد طبیعی اما عدم ترشح سوماتومدین C
3⃣ ژیگانتیسم: به ۲ علت:
الف) تومور های اسیدوفیل سلول های سوماتوتروپ
ب)افزایش فعالیت سلول های سوماتوتروپ
نتیجه---> افزایش هورمون رشد که اگر قبل از بلوغ رخ دهد---> رشد استخوان ها زیاد---> غول پیکری
4⃣ آکرومگالی: تومور اسیدوفیل بعد از بلوغ---> افزایش ضخامت استخوان ها

🛑 هورمون پرولاکتین

🔻محل ترشح: هیپوفیز مادر
🔻زمان ترشح: از هفته ۵ بارداری تا زمان تولد
بعد از تولد: با هر بار شیر دادن سیگنال عصبی--->هیپوتالاموس---> افزایش ۱۰ تا ۲۰ برابری پرولاکتین
♦️اثر هیپوتالاموس بر ترشح پرولاکتین:
ترشح PHIH از هیپوتالاموس، پرولاکتین را مهار می کند.
⛔️نکته: ترشح پرولاکتین---> مهار GnRH هیپوتالاموس---> مهار تولید LH و FSH هیپوفیزی می گردد.

💌 @oloompayeh | علوم‌پایه

#نکته 10
#جنین_شناسی
#گامتوژنز
#پارت_اول

❌گامتوژنز در جنس نر باعث ساخت چه چیزی میشه؟
✅اسپرم

❌با چه فرآیندی؟
✅اسپرماتوژنز

❌گامتوژنز در جنس ماده باعث ساخت چه چیزی میشه؟
✅تخمک

❌با چه فرآیندی؟
✅اووژنز

❌تقسیم میوز در چه سلول‌هایی اتفاق می‌افته؟
✅سلول های جنسی


❌این نکته رو بخونید❌

✅مراحل تقسیم میوز ۱

⭕️مشخصه ی آغاز پروفاز : شروع پیچ خوردگی کروموزوم ها و متراکم شدن آن ها

⭕️کروماتید ها تنها در مرحله ی ( پرومتافاز) قابل شناسایی هستند.

⭕️در مرحله ی متافاز کروموزوم ها در سطح استوایی سلول در یک ردیف قرار می گیرند و ساختمان دوتایی آن ها به وضوح دیده می شود.

⭕️مشخصه ی آغاز آنافاز : تقسیم سانترومر

⭕️تلوفاز : از بین رفتن پیچ خوردگی کروموزوم ها و دراز شدن آن ها و تشکیل مجدد غشای هسته و تقسیم سیتوپلاسم

✔️در میوز هم در ابتدا PGC ها ابتدا DNA خود را دو برابر می کنند.

❗️در میوز یک وقایع زیر رخ می دهند :
🔸تبادل متقاطع(کراسینگ اور)
🔸جدا شدن کروموزوم های همولوگ
🔸مضاعف شدن DNA

❌مشخصه ی پروفاز میوز ۱ چی هست؟
✅شروع پیچ خوردگی و متراکم شدن کروموزوم ها

❌کروماتید ها در چه مرحله ای قابل شناسایی هستند ؟
✅پرومتافاز

❌در کدوم مرحله کروموزوم ها در سطح استوایی سلول در یک ردیف قرار می گیرن و ساختمان دوتایی اون ها به وضوح دیده میشه؟
✅متافاز

❌مشخصه ی آغاز آنافاز چیه؟
✅تقسیم سانترومر

❌از بین رفتن پیچ خوردگی کروموزوم ها و دراز شدن اون هارو در چه مرحله ای داریم؟
✅تلوفاز

❌در مرحله تلوفاز دیگه چه اتفاقاتی داریم؟
✅تشکیل مجدد غشای هسته و تقسیم سیتوپلاسم

💌 @oloompayeh | علوم‌پایه

#نکته 24
#آناتومی
#توراکس

🔘شریان کرونری راست:
1⃣از سینوس آئورتی راست
2⃣عمده ی خونرسانی نیمه ی راست قلب
3⃣خونرسانی به گره های SA و AV در اکثر افراد
🔶شاخه های کرونر راست:
🔸اRight conus
🔸اAtrial branch
🔸شاخه مارژینال راست
🔸شاخه ی بین بطنی خلفی (خونرسانی یک سوم خلفی دیواره ی بین بطنی و گره یAV)

🔘شریان کرونری چپ:
1⃣از سینوس آئورتی چپ
2⃣عمده ی خونرسانی نیمه ی چپ قلب
🔶شاخه های کرونر چپ:
🔸شاخه ی بین بطنی قدامی(۱یا۲شاخه ی فرعی دیاگونال )
🔸شاخه ی سیرکومفلکس( شاخه ی فرعی مارژینال چپ)

🔘ورید های قلب:
🔹ورید قلبی بزرگ: همراه با شریان بین بطنی قدامی
🔹ورید قلبی متوسط: همراه با شریان بین بطنی خلفی
🔹ورید قلبی کوچک
🔹ورید مایل دهلیز چپ(marshall vein)
ℹ️خون این ورید ها در نهایت به سینوس کرونری و سپس به دهلیز راست ریخته می شود.
🔹ورید قلبی خلفی(تخلیه به سینوس کرونری یا ورید قلبی بزرگ)
🔹وریدهای قدامی بطن راست(تخلیه به دهلیز راست)
🔹ورید های تبزیوس (مستقیما تخلیه به حفرات قلبی)

💌 @oloompayeh | علوم‌پایه

#نکته 26
#فیزیولوژی
#تنفس

🛑حجم های ریوی:

♦️حجم جاری : حجمی که در هر دم و بازدم معمولی از ریه خارج یا به آن وارد می شود.(500ml)
♦️حجم ذخیره دمی : مقدار هوایی که پس از یک دم معمولی، با یک دم عمیق وارد ریه می شود.(3000ml)
♦️حجم ذخیره بازدمی : مقدار هوایی که پس از یک بازدم عادی فرد می تواند از ریه هایش خارج کند.(1100ml)
♦️حجم باقیمانده : پس از حداکثر بازدم، مقداری هوا در درون ریه ها باقی می ماند، که به آن حجم باقیمانده می گویند.(1200ml)
از جمع حجم های ریوی، ظرفیت های ریوی به دست می آید

🛑ظرفیت ها ی ریوی :

🔺ظرفیت دمی: حجم جاری+ حجم ذخیره دمی
🔺ظرفیت حیاتی: حجم جاری+ حجم ذخیره دمی+ حجم ذخیره بازدمی
🔺 ظرفیت باقیمانده عملی: حجم باقیمانده+ حجم ذخیره بازدمی
🔺 ظرفیت کلی ریه: حجم باقیمانده+ظرفیت حیاتی

💌 @oloompayeh | علوم‌پایه

#نکته ‌13
#بیوشیمی
#متابولیسم_کربوهیدرات

✳️ گلیکوژن فسفریلاز کاتالیزوری است که محدودکننده سرعت گلیکوژنولیز است. این آنزیم باعث شکست فسفرولیتیک اتصالات 4<-1 در گلیکوژن می شود که حاصل این عمل گلوکز – 1 –فسفات است.

✳️ گلیکوژن فسفریلاز برای فعالیت به پیریدوکسال فسفات به عنوان کوآنزیم نیاز دارد. واحد های گلوکز انتهایی یکی پس از دیگری از منتهی الیه زنجیره های مولکول گلیکوژن برداشته می شود تا تقریبا 4 گلوکز در هر سمت انشعاب 6<-1 باقی بماند. یک آنزیم دیگر (گلوکاگون ترانسفراز) یک واحد سه قندی را از یک شاخه به شاخه ی دیگر منتقل کرده و نقطه ی انشعاب 6<-1 را ظاهر می کند بنابراین آنزیم فسفریلاز می تواند به عمل خود ادامه دهد.

✳️ هیدرولیز اتصالات 6<-1 به آنزیم شاخه شکن نیاز دارد. گلوکاگون ترانسفراز و آنزیم شاخه شکن ظاهرا یک پروتئین هستند که دو عمل انجام می دهند. عمل توأم فسفریلاز و سایر آنزیم های مشابه به شکستن کامل گلیکوژن می انجامد.

✳️ واکنشی که توسط فسفوگلوکوموتاز کاتالیز می شود برگشت پذیر است بنابراین گلوکز 6ـ فسفات می تواند از گلوکز 1ـ فسفات ساخته شود. در کبد (و کلیه) آنزیم گلوکز 6 ـ فسفاتاز، گلوکز 6ـ فسفات را هیدرولیز کرده که حاصل آن گلوکزی است که از سلول وارد جریان خون شده و موجب افزایش غلظت قند خون می شود ولی در عضله این اتفاق نمی افتد.

💌 @oloompayeh | علوم‌پایه

#نکته 11
#بافت_شناسی
#بافت_همبند

🔺کلاژن

🔵 سنتز کلاژن دو مرحله ی درون و برون سلولی دارد
🔷درون=کنش های مولکولی در RER و تولید مارپیچ سه تایی پروکلاژن، کربوهیدراته شدن آن در گلژی و ترشح به خارج سلول
🔷برون=شکسته شدن پروکلاژن به تروپوکلاژن و متصل شدن آنها به هم و ساختن فیبریلfibril (جمع شدن خودب خودی تروپروکلاژن) فایبرfiber (اتصالات متقاطع cross_linking تروپروکلاژن) و باندل bundle (از اتصال فایبرها)

🔵 انواع کلاژن

نوع 1⃣ : فراوانترین نوع، مقاومت علیه کشش، همراه با درماتان سولفات، فیبریل دارد و تشکیل فیبروباندل می دهد.
در غضروف فیبری، استخوان، پوست، تاندونها، عاج دندان، کپسول دوراندام ها، قرنیه وجود دارد
نوع 2⃣ مقاومت ساختمانی به فشار متناوب، همراه با کندروتین سولفات، فقط فیبریل تشکیل می دهد، در غضروف هیالن و ارتجاعی.
نوع 3⃣ در مقاومت اعضای قابل اتساع، همراه با هپاران سولفات، فیبریل و فایبر تشکیل می دهد، اکثرا همراه با نوع1
در الیاف رتیکولر، کبد، طحال، مدیای عروق خونی، سیستم لنفاتیک، لایه عضلانی خارجی لاله گوش، داربست مغز استخوان
نوع 4⃣ فیبریل تشکیل نمی دهد، در لایه بازال و پلاک های لنگری(anchoring)
نوع 5⃣ معمولا همراه با نوع1، در بافت های جنین و جفت، پوست، استخوان
نوع 6⃣ در قرنیه
نوع 7⃣ در محل اتصال پوست به لایه بازال(anchoring fibrils) یا کلاژن لنگرگاهی در محل اتصال غشا پایه به بافت همبند زیرین

⚠️ویتامینC برای ساخت کلاژن ضروری است

🔺 الاستین

🔵 نازک تر و موج دار تر از کلاژن، نامنظم است و از دو جزء تشکیل شده است :
🔷 مرکزی=بی شکل است. از زیرواحدهای کروی پروالاستین تشکیل شده است.
🔷 محیطی=میکروفیبریل های لوله ای از جنس گلیکوپروتئینی به نام فیبریلین

💌 @oloompayeh | علوم‌پایه

#نکته 25
#آناتومی
#نوروآناتومی

🔰هسته های عصب واگ

1⃣هسته ی حرکتی:
🔸در عمق تشکیلات مشبک بصل النخاع
🔸بخشی از هسته ی آمبیگوس
🔸دریافت رشته های کورتیکونوکلئار از هر دو نیمکره ی مغز توسط این هسته
🔸عصب دهی به عضلات تنگ کننده ی حلق و عضلات داخلی حنجره

2⃣هسته ی پاراسمپاتیک:
🔸هسته پشتی واگ(Dorsal vagal) و در زیر کف بخش تحتانی بطن چهارم و در خلف و خارج هسته هیپوگلوسال
🔸دریافت رشته های آوران از هیپوتالاموس از طریق مسیر های خودکار نزولی و و رشته های آوران از عصب گلوسوفارینژیال
🔸توزیع رشته های وابران در عضلات غیر ارادی برونش ها، قلب، مری، معده، روده ی کوچک تا ثلث دیستال کولون عرضی

3⃣هسته ی حسی:
🔸بخش تحتانی هسته راه منزوی
🔸هدایت حس چشایی از طریق آکسون های محیطی سلول های عصبی گانگلیون تحتانی مربوط به عصب واگ
ℹ️اطلاعات آوران مربوط به حس عمومی که بوسیله ی گانگلیون فوقانی عصب واگ وارد مغز میانی می‌شوند، در هسته ی نخاعی عصب زوج ۵ خاتمه می‌یابند!

💌 @oloompayeh | علوم‌پایه

#نکته 12
#ژنتیک

🔰سندرم ادوارد

🔴علت:
۳ تایی شدن کروموزوم هجدهم

🔴علائم:
✔️رشد کند و ضعیف
✔️سطح بالای مایع آمنیوتیک (پلی هیدرامینوس)
✔️سر توت فرنگی شکل
✔️وجود کیست در مغز (کیست‌های کوروئید پلکسوس)
✔️دستان مشت کرده و انگشتانی هم‌پوشان. اغلب انگشت اشاره و انگشت کوچک روی هم می‌افتند و دو انگشت میانی را می‌پوشانند.
✔️فک و دهان کوچک
✔️گوش‌های پایین افتاده
✔️پاهایی نرم با کف پایی قوس‌دار
✔️کام شکافته و لب شکری
✔️نارسایی‌های قلبی
✔️بیرون‌زدگی ارگان‌های درونی شکم به دلیل وجود سوراخ در ناف (امفالوسل / omphalocele)
✔️تک سرخرگی بودن ناف

🔴تشخیص:
تست غربالگری ترکیبی (آزمایش خون+سونو فراصوت ان تی)
تستNIPT
تستCVS
تست آمنیوسنتز

🔴درمان:
🔹هيچ درمان قطعی سندرم ادوارد وجود ندارد.
🔹درمان بر روی علائم این بیماری مانند شرایط قلبی، مشکلات تنفسی و عفونت ها تمرکز خواهد کرد.
🔹نیاز به تغذیه با لوله
🔹نیاز به فیزیوتراپی و کاردرمانی

🔴سایر نکات:
🚩این سندرم با نام تریزومی ۱۸ نیز شناخته می‌شود.
❌این تریزومی معمولاً در اثر اشتباه در مرحله‌ی جداشدن کروموزوم‌های هومولوگ در میوز (یا پدر یا مادر) اتفاق می‌افتد.
⛔️این بیماری پس از سندرم داون دومین تریزومی شایع است ولی اصولاً نادر است.
🔺یک در هر ۶۰۰۰ تولد زنده رخ می‌دهد.
♨️۸۰٪ از جنین‌های مبتلا به این نشانگان دختر هستند.

💌 @oloompayeh | علوم‌پایه

#نکته 7
#انگل_شناسی

♨️ آسکاریس ♨️

🔺شایع‌ترین نماتود روده ای انسان

🔺انگل اجباری بدن انسان

🔺فرم نر دارای دو اسپیکول

🔺یافتن تخم کرم در آزمایش مدفوع و خلط

🔺میزبان واسط و نهایی ⬅️ انسان

🔺خوردن تخم کرم ⬅️ ورود لاروها از روده به خون ⬅️ ورود به ریه و تکامل ⬅️ رفتن به حلق ⬅️ ورود مجدد به دستگاه گوارش

🔺تخم انگل ۳-۲ هفته بعد از دفع در خاک خاصیت عفونت زایی پیدا می‌کند.

🔺علائم:
▪️در ریه ⬅️ سرفه، تب، ائوزینوفیلی، تاکی کاردی، برونکوپنومونی، دیدن کریستال‌های شارکوت لیدن (سندرم لوفلر)
▪️در روده ⬅️ سوءتغذیه، انسداد روده، آپاندیسیت، پانکراتیت، پریتونیت، سپتی‌سمی

🔺درمان:
▪️آلبندازول
▪️مبندازول
▪️پیرانتل پاموآت

💌 @oloompayeh | علوم‌پایه