واقعیت این است که اقتصاد ایران فضای غیرشفافی دارد. این عدمشفافیت هم در نهادهای حاکمیتی نمود دارد و هم در سازمانهای خصوصی. بردن اقتصاد ایران در اتاق شیشهای تنها مربوط به صورتهای مالی نیست و در کشورهای توسعهیافته تمام قوانین و دستورالعملها از مدتها پیش از تصویب و ابلاغ باید افشا شود و هر تغییر یا هر مذاکرهای پیرامون قانون و دستورالعمل پیشنهادی نیز برای عموم منتشر میشود. موضوع شفافیت در مورد نهادهای دولتی و حاکمیتی از شفافیت در نهادهای خصوصی و یا حتی پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار نیز حساستر است؛ زیرا هم این نهادها از بیتالمال ارتزاق میکنند و هم تصمیماتشان بر کسبوکار و شرکتهای فعال در حوزه اقتصاد اثرگذار است. به همین جهت نهادهای دولتی نهتنها باید صورتهای مالی خود را منتشر کنند، بلکه باید مشروح مذاکرات و جلسات هیئتمدیره و موضوعات پیشنهادی و ... را منتشر کنند.
از یادداشت «پایِ سستِ رفتن در اتاقِ شیشهای»، نوشته #سعید_اسلامی_بیدگلی، هفتهنامه #اطلاعات_بورس (بخش دوم)
@nymkat
از یادداشت «پایِ سستِ رفتن در اتاقِ شیشهای»، نوشته #سعید_اسلامی_بیدگلی، هفتهنامه #اطلاعات_بورس (بخش دوم)
@nymkat
فردا دو نشست درباره #اقتصاد_رفتاری و #مالی_رفتاری دارم.
اولی از ساعت ۴ الی ۶ در موسسه آموزش عالی بیمه اکو (دانشگاه علامه طباطبایی) واقع در خیابان هفتم وزرا است. در این میزگرد من و دکتر #علی_سرزعیم درباره نقش #ریچارد_تیلر در توسعه اقتصاد و مالی رفتاری صحبت خواهیم کرد.
میزگرد دوم در #کافه_ایونت و با حضور دکتر #جعفر_خیرخواهان از ساعت ۶ الی ۸:۳۰ تشکیل خواهد شد. برای اطلاع از این نشست میتوانید به کانال کافه ایونت مراجعه کنید.
امروز هم دو مصاحبه (میزگرد) از من منتشر شد، یکی درباره مالی رفتاری و کاربرد آن در سرمایهگذاری و سیاستگذاری بازار سرمایه ایران در هفتهنامه #اطلاعات_بورس و با حضور دکتر #احمد_پویانفر و دکتر #مصطفی_نصر_اصفهانی و دومی با حضور دکتر #فرشاد_فاطمی در هفتهنامه #تجارت_فردا درباره جایزه نوبل اقتصاد سال ۲۰۱۷.
کانال کافه ایونت
@KafehEvent
#نیمکت، یادداشتهای کوتاه اقتصادی، مالی و ...
کانال تلگرامی #سعید_اسلامی_بیدگلی
@nymkat
اولی از ساعت ۴ الی ۶ در موسسه آموزش عالی بیمه اکو (دانشگاه علامه طباطبایی) واقع در خیابان هفتم وزرا است. در این میزگرد من و دکتر #علی_سرزعیم درباره نقش #ریچارد_تیلر در توسعه اقتصاد و مالی رفتاری صحبت خواهیم کرد.
میزگرد دوم در #کافه_ایونت و با حضور دکتر #جعفر_خیرخواهان از ساعت ۶ الی ۸:۳۰ تشکیل خواهد شد. برای اطلاع از این نشست میتوانید به کانال کافه ایونت مراجعه کنید.
امروز هم دو مصاحبه (میزگرد) از من منتشر شد، یکی درباره مالی رفتاری و کاربرد آن در سرمایهگذاری و سیاستگذاری بازار سرمایه ایران در هفتهنامه #اطلاعات_بورس و با حضور دکتر #احمد_پویانفر و دکتر #مصطفی_نصر_اصفهانی و دومی با حضور دکتر #فرشاد_فاطمی در هفتهنامه #تجارت_فردا درباره جایزه نوبل اقتصاد سال ۲۰۱۷.
کانال کافه ایونت
@KafehEvent
#نیمکت، یادداشتهای کوتاه اقتصادی، مالی و ...
کانال تلگرامی #سعید_اسلامی_بیدگلی
@nymkat
میزگرد هفتهنامه #اطلاعات_بورس درباره #مالی_رفتاری با حضور دکتر #سعید_اسلامی_بیدگلی دکتر #احمد_پویانفر و دکتر #مصطفی_نصر_اصفهانی
http://eslamibidgoli.com/?p=1881
#نیمکت
@nymkat
http://eslamibidgoli.com/?p=1881
#نیمکت
@nymkat
"آیا بازار سرمایه ظرفیت جذب عرضهها را دارد؟"
یادداشت #سعید_اسلامی_بیدگلی در هفتهنامه #اطلاعات_بورس
http://eslamibidgoli.com/?p=1914
@nymkat
یادداشت #سعید_اسلامی_بیدگلی در هفتهنامه #اطلاعات_بورس
http://eslamibidgoli.com/?p=1914
@nymkat
سعید اسلامی بیدگلی
آیا بازار سرمایه ظرفیت جذب عرضهها را دارد؟
توضیح: این یادداشت در صفحه 4 شماره 232 هفتهنامه #اطلاعات-بورس منتشر شده است. فایل pdf این صفحه در ا...
اگر قصد حرکت اقتصاد کشور از بانکپایگی به بازارپایگی وجود دارد، در بلندمدت چارهای جز آن نیست که حجم عرضههای اولیه بهتناسب نقدینگیای که به سمت بازار سرمایه جریان مییابد، و بهتناسب ظرفیت اقتصادی کشور افزایش پیدا کند. در حال حاضر بهدلیل عدموجودمزیت بازار سرمایه نسبت به تأمین مالی از طریق بازار پول، بخش بزرگی از ظرفیتهای جذب نقدینگی در آن بهصورت سفتهبازانه است. در حقیقت توجه به این نکته ضروری است که ورود به بازار سرمایه باید بهنفع شرکتهای سرمایهپذیر و سرمایهگذاری در آن باید بهنفع سرمایهگذاران باشد. این کلید توسعه بازار سرمایه است. اکنون که در اقتصاد ایران این دوگانه بهطور درستی جفتوجور نیست، عملا تنها بخشی از نقدینگی سرگردان وارد بازار سرمایه میشود (که عمدتاً سفتهبازانه است) و سرمایهگذارانی که نقدینگی آنها در بازار سرمایه هست نیز بهدلیل تصوری که از صرف عرضههای اولیه (بازده اضافه در عرضههای اولیه) وجود دارد، مشتاق به خرید عرضههای اولیه هستند.
#سعید_اسلامی_بیدگلی
از یادداشت «آیا بازار سرمایه ظرفیت جذب عرضهها را دارد؟»، هفتهنامه #اطلاعات_بورس
#نیمکت، کانال تلگرامی #سعید_اسلامی_بیدگلی
http://T.me/nymkat
#سعید_اسلامی_بیدگلی
از یادداشت «آیا بازار سرمایه ظرفیت جذب عرضهها را دارد؟»، هفتهنامه #اطلاعات_بورس
#نیمکت، کانال تلگرامی #سعید_اسلامی_بیدگلی
http://T.me/nymkat
Telegram
اسلامی بیدگلی
نکات کوتاه اقتصادی، مالی و ...
زمانی مناسب برای ایجاد هماهنگی
یادداشت #سعید_اسلامی_بیدگلی دبیرکل #کانون_نهادهای_سرمایهگذاری_ایران در شماره ۲۶۴ هفتهنامه #اطلاعات_بورس
عدمهماهنگی #بازار_پول و #بازار_سرمایه یکی از مشکلات همیشگی بازارهای مالی ایران و یکی از دلایل عدمتوسعه بازارسرمایه به شمار میآید. واقعیت این است که بانکپایگی اقتصاد ایران موجب شده که ساختارهای تصمیمگیری و سیاستگذاری در اقتصاد بهشدت در جهت توسعه شبکه پولی و حتی گاها بهزیان بازارسرمایه باشد. اکنون که دولت بهدلیل شکست برخی از سیاستهای #بانک_مرکزی و تنش در اقتصاد ایران دست به تغییر مدیریت نهاد ارشد بازار پول کشور زده، زمان بسیار مناسبی است که سازوکارها و فرآیندهای لازم برای ایجاد این هماهنگی طراحی شود. لزوم وجود چنین ساختاری زمانی بیشتر درک خواهد شد که متوجه باشیم چالشهای پیش روی اقتصاد ایران (بهخصوص عدمشفافیت و فساد) جز با توسعه بازارسرمایه و ارتقای نقش آن در اقتصاد ایران حلوفصل نخواهد شد. درست به همین دلیل است که این روزها برای اولینبار در تاریخ سیاستگذاری اقتصادی جمهوری اسلامی ایران رهبری و سران سه قوه روی توسعه بورس تاکید میکنند.
برای ایجاد چنین همراستایی و هماهنگی در اقتصاد ایران، نیاز داریم که نمایندگان هر دو بازار در ساختار تصمیمگیری بازار دیگر حضور داشته باشد. اکنون رئیس کل بانکمرکزی در شورایعالی بورس حاضر است، اما هیچ نمایندهای از بازارسرمایه در شورای پول و اعتبار حضور ندارد، البته که وجود اقتصاددانان با دانش و مستقل در نظام تصمیمگیری کلان خود میتواند ابزاری مهم در جهت توسعه متوازن بازارهای مالی باشد. همچنین کارگروهی از متخصصین و فعالان بازارهای مالی میتواند با ارائه گزارش سیاستها، رویههای اجرایی در شبکه پولی را همراستا با اهداف توسعهای بازار سرمایه طراحی کند و بر اجرای آنها نیز نظارت هم انجام دهد. چنین کارگروهی باید با هماهنگی رئیس کل بانکمرکزی تشکیل شود و این کارگروه باید جلسات مرتب با حضور رئیس بانکمرکزی و رئیس سازمانبورس و اوراقبهادار برگزار کند. به نظر میآید در صورت تحقق این موارد، زمینههایی برای حرکت به سمت بازارهای مالی توسعهیافته، ایجاد شود.
#نیمکت
http://T.me/nymkat
یادداشت #سعید_اسلامی_بیدگلی دبیرکل #کانون_نهادهای_سرمایهگذاری_ایران در شماره ۲۶۴ هفتهنامه #اطلاعات_بورس
عدمهماهنگی #بازار_پول و #بازار_سرمایه یکی از مشکلات همیشگی بازارهای مالی ایران و یکی از دلایل عدمتوسعه بازارسرمایه به شمار میآید. واقعیت این است که بانکپایگی اقتصاد ایران موجب شده که ساختارهای تصمیمگیری و سیاستگذاری در اقتصاد بهشدت در جهت توسعه شبکه پولی و حتی گاها بهزیان بازارسرمایه باشد. اکنون که دولت بهدلیل شکست برخی از سیاستهای #بانک_مرکزی و تنش در اقتصاد ایران دست به تغییر مدیریت نهاد ارشد بازار پول کشور زده، زمان بسیار مناسبی است که سازوکارها و فرآیندهای لازم برای ایجاد این هماهنگی طراحی شود. لزوم وجود چنین ساختاری زمانی بیشتر درک خواهد شد که متوجه باشیم چالشهای پیش روی اقتصاد ایران (بهخصوص عدمشفافیت و فساد) جز با توسعه بازارسرمایه و ارتقای نقش آن در اقتصاد ایران حلوفصل نخواهد شد. درست به همین دلیل است که این روزها برای اولینبار در تاریخ سیاستگذاری اقتصادی جمهوری اسلامی ایران رهبری و سران سه قوه روی توسعه بورس تاکید میکنند.
برای ایجاد چنین همراستایی و هماهنگی در اقتصاد ایران، نیاز داریم که نمایندگان هر دو بازار در ساختار تصمیمگیری بازار دیگر حضور داشته باشد. اکنون رئیس کل بانکمرکزی در شورایعالی بورس حاضر است، اما هیچ نمایندهای از بازارسرمایه در شورای پول و اعتبار حضور ندارد، البته که وجود اقتصاددانان با دانش و مستقل در نظام تصمیمگیری کلان خود میتواند ابزاری مهم در جهت توسعه متوازن بازارهای مالی باشد. همچنین کارگروهی از متخصصین و فعالان بازارهای مالی میتواند با ارائه گزارش سیاستها، رویههای اجرایی در شبکه پولی را همراستا با اهداف توسعهای بازار سرمایه طراحی کند و بر اجرای آنها نیز نظارت هم انجام دهد. چنین کارگروهی باید با هماهنگی رئیس کل بانکمرکزی تشکیل شود و این کارگروه باید جلسات مرتب با حضور رئیس بانکمرکزی و رئیس سازمانبورس و اوراقبهادار برگزار کند. به نظر میآید در صورت تحقق این موارد، زمینههایی برای حرکت به سمت بازارهای مالی توسعهیافته، ایجاد شود.
#نیمکت
http://T.me/nymkat
Telegram
اسلامی بیدگلی
نکات کوتاه اقتصادی، مالی و ...
#سعید_اسلامی_بیدگلی، دبیرکل #کانون_نهادهای_سرمایهگذاری_ایران در گفتوگو با هفتهنامه #اطلاعات_بورس در خصوص بازدهی صندوقهایجسورانه و میزان جذب سرمایه آنها گفت: موفقیت یا عدمموفقیت صندوقهایجسورانه باید براساس بازدهی سالهای آینده آنها بررسی شود. به نظر میرسد جذب یکهزار میلیارد تومان سرمایه در صندوقهای جسورانه که توسط مدیرعامل شرکت فرابورس ایران مطرح شد با نگاه بلندمدت بوده و این رقم برای صنعت نوپا و در حال رشدی که در مراحل اولیه جذب منابع مالی است، قطعاً عدد بزرگی است.
این مقام مسئول با اشاره به این که سازوکار vcها بهگونهای است که فرآیند ارزیابی طرحهای استارتاپی زمانبر است، اظهار داشت: در حال حاضر این تشکیلات در چند نهاد مالی محدود وجود دارد زیرا ارزیابی طرحهای استارتاپی با پیچیدگیهای متفاوتی نسبت به طرحهای عادی مواجه است. بر همین اساس راهاندازی این نهاد و طراحی مناسب سازوکارها میتواند سرعت جذب نقدینگی و انتخاب طرحها را افزایش دهد.
وی با اشاره به این موضوع که مجموعههای استارتاپی در کشور آشنایی کافی با سازوکارهای بازار سرمایه را ندارند، افزود: تصور مجموعههای استارتاپی این بود که با معرفی استارتاپشان میتوانند از نهادهای مالی سرمایه جذب کنند چرا که نهادهای مالی نسبت به فضای بیرون از بازار سرمایه شفافتر و دقیق هستند.
اسلامی بیدگلی بیان کرد: مساله مهم بعدی این است که در حوزه استارتاپها یکسری نهاد حاکمیتی با سرمایههای بیرویه ورود پیدا کردهاند و استارتاپها نیز ترجیح دادند سراغ این نهادها بروند، چرا که سختگیریهای بازار سرمایه را نداشته و لزومی به شفافیت زیاد و دخالتهای مدیریتی ندارند. نهادهای حاکمیتی هم چندان به کارآمدی هزینهها فکر نمیکنند و تنها خواهان حضور در این میدان هستند و این امر موجب برهم خوردن سازوکار ارزشگذاری استارتاپها شده است.
اسلامی با بیان این که منظور از نهادهای حاکمیتی همان نهادهای دولتی و حاکمیتی و وابسته به آن است که بیشترین حجم سرمایهگذاری در این حوزهها از طریق آنها صورت میگیرد، افزود: اگر همین ۷۰ میلیاردتومان موجود در صندوقها را بتوانیم درست سرمایهگذاری کنیم و خروجی آن چند پروژه موفق باشد، احتمالاً سایرنهادهای مالی هم برای ورود به حوزه استارتاپی مشتاق خواهند شد.
وی گفت: به نظر میرسد قراردادهای استارتاپی در کشور به اندازه کافی که در دنیا معمول است با پیچیدگی همراه نیست.
دبیرکل کانون نهادهای سرمایهگذاری اظهار داشت که تشخیص مدیران بازار سرمایه تشخیص صحیحی بوده که بخشی از پولهای بازار سرمایه وارد این حوزه شود و حتما نباید در این حوزه خروجی یک استارتاپ یک اسنپ یا تپسی یا گوگل باشد یا قرار نیست ارزش آن استارتاپ به چند صد میلیون دلار بالغ شود.
وی در پایان گفت: در حال حاضر دانش استارتاپ در چندین نهاد مالی در حال شکل گیری است و استارتاپها نسبت به سالهای گذشته با بیزینس مدلهای بهتری پای میز مذاکره میروند.
#نیمکت
http://T.me/nymkat
این مقام مسئول با اشاره به این که سازوکار vcها بهگونهای است که فرآیند ارزیابی طرحهای استارتاپی زمانبر است، اظهار داشت: در حال حاضر این تشکیلات در چند نهاد مالی محدود وجود دارد زیرا ارزیابی طرحهای استارتاپی با پیچیدگیهای متفاوتی نسبت به طرحهای عادی مواجه است. بر همین اساس راهاندازی این نهاد و طراحی مناسب سازوکارها میتواند سرعت جذب نقدینگی و انتخاب طرحها را افزایش دهد.
وی با اشاره به این موضوع که مجموعههای استارتاپی در کشور آشنایی کافی با سازوکارهای بازار سرمایه را ندارند، افزود: تصور مجموعههای استارتاپی این بود که با معرفی استارتاپشان میتوانند از نهادهای مالی سرمایه جذب کنند چرا که نهادهای مالی نسبت به فضای بیرون از بازار سرمایه شفافتر و دقیق هستند.
اسلامی بیدگلی بیان کرد: مساله مهم بعدی این است که در حوزه استارتاپها یکسری نهاد حاکمیتی با سرمایههای بیرویه ورود پیدا کردهاند و استارتاپها نیز ترجیح دادند سراغ این نهادها بروند، چرا که سختگیریهای بازار سرمایه را نداشته و لزومی به شفافیت زیاد و دخالتهای مدیریتی ندارند. نهادهای حاکمیتی هم چندان به کارآمدی هزینهها فکر نمیکنند و تنها خواهان حضور در این میدان هستند و این امر موجب برهم خوردن سازوکار ارزشگذاری استارتاپها شده است.
اسلامی با بیان این که منظور از نهادهای حاکمیتی همان نهادهای دولتی و حاکمیتی و وابسته به آن است که بیشترین حجم سرمایهگذاری در این حوزهها از طریق آنها صورت میگیرد، افزود: اگر همین ۷۰ میلیاردتومان موجود در صندوقها را بتوانیم درست سرمایهگذاری کنیم و خروجی آن چند پروژه موفق باشد، احتمالاً سایرنهادهای مالی هم برای ورود به حوزه استارتاپی مشتاق خواهند شد.
وی گفت: به نظر میرسد قراردادهای استارتاپی در کشور به اندازه کافی که در دنیا معمول است با پیچیدگی همراه نیست.
دبیرکل کانون نهادهای سرمایهگذاری اظهار داشت که تشخیص مدیران بازار سرمایه تشخیص صحیحی بوده که بخشی از پولهای بازار سرمایه وارد این حوزه شود و حتما نباید در این حوزه خروجی یک استارتاپ یک اسنپ یا تپسی یا گوگل باشد یا قرار نیست ارزش آن استارتاپ به چند صد میلیون دلار بالغ شود.
وی در پایان گفت: در حال حاضر دانش استارتاپ در چندین نهاد مالی در حال شکل گیری است و استارتاپها نسبت به سالهای گذشته با بیزینس مدلهای بهتری پای میز مذاکره میروند.
#نیمکت
http://T.me/nymkat
Telegram
اسلامی بیدگلی
نکات کوتاه اقتصادی، مالی و ...
واکاوی طرحهای مسکن در دولت سیزدهم
در مصاحبه دکتر #سعید_اسلامی_بیدگلی با هفتهنامه #اطلاعات_بورس
لینک دانلود هفتهنامه:
https://media.sedayebourse.ir/d/2021/09/12/0/1003178.pdf
#مسکن
#بازار_سرمایه
#نیمکت
@nymkat
در مصاحبه دکتر #سعید_اسلامی_بیدگلی با هفتهنامه #اطلاعات_بورس
لینک دانلود هفتهنامه:
https://media.sedayebourse.ir/d/2021/09/12/0/1003178.pdf
#مسکن
#بازار_سرمایه
#نیمکت
@nymkat
1012666.pdf
382.9 KB
"برخورد پادگانی ضربهزننده است"
#سعید_اسلامی_بیدگلی در مصاحبه با هفتهنامه #اطلاعات_بورس از ایرادات سیاستگذاری میگوید.
و
"ایجاد منظومههایی برای تأمین مالی"
یادداشتی از #محمدرضا_معادیخواه
#بورس
#بازار_سرمایه
#نیمکت
@nymkat
#سعید_اسلامی_بیدگلی در مصاحبه با هفتهنامه #اطلاعات_بورس از ایرادات سیاستگذاری میگوید.
و
"ایجاد منظومههایی برای تأمین مالی"
یادداشتی از #محمدرضا_معادیخواه
#بورس
#بازار_سرمایه
#نیمکت
@nymkat
دوراهی حاشیه سود
(سرمقاله منتشرشده در شماره ۴۴۵ هفتهنامه #اطلاعات_بورس)
پس از طی فراز و فرودهای بسیار در سه سال گذشته، بازار سرمایه ایران مدتی طولانی است که در انتظار اخبار مهمی به سر میبرد که بر وضعیت اقتصاد کلان ایران و بنگاههای بزرگ تأثیر خواهد گذاشت. در این میان نهتنها استخوانهایِ لایِ زخم مانده فضای سیاستگذاری ایران –همچون ماجرای برجام و بازگشت ایران به بازارهای بینالمللی، تحریمها و ..._ دردناک و ماندگار شدهاند، بلکه اتفاقاتی همچون جنگ روسیه و اوکراین و بحرانهای اقتصاد داخلی ایران (همچون گرانیها) نیز بر آنها افزوده شده و عدماطمینانها در بازارهای مالی (و فضای کسبوکار) را افزایش داده است. با این اوصاف این سؤال پیش روی فعالان اقتصادی و مشارکتکنندگان در بازار سرمایه هست که هر کدام از این مسائل چه تأثیری بر چشمانداز بازار سرمایه ایران خواهند گذاشت و سرمایهگذاران و نهادهای مالی و همچنین سیاستگذاران بازار سرمایه چگونه باید این مسائل را تحلیل کنند؟ بدیهیست پاسخ به این ابهامات در ظرفیت این یادداشت نمیگنجد و اساساً سطح عدماطمینان این موضوعات بهحدی است که تحلیل هر کدام نیاز به بررسی و پیشبینی متغیرهای متعددی دارد.
خبرهایی که از مذاکرات برجام به گوش میرسد چندان امیدوارکننده نیست و تغییرات قیمت ارز در این روزها (که البته بخشی هم ناشی از سیاستگذاریهای داخلی است) نشاندهنده نگاه منفی فعالان اقتصادی به حصول توافقی جامع در کوتاهمدت است. البته اهالی بازار سرمایه مدتها است که با این عدماطمینان کنار آمدهاند و تأثیر تغییرات قابلپیشبینی را هضم کردهاند. تغییر احتمال انجام توافق خود را در قیمت ارز نشان میدهد و بسیاری از بازیگران بازار نوسانات اخبار را در قیمت ارز بررسی میکنند؛ بهطوریکه این روزها کمتر درباره خود "برجام" صحبت میکنند.
تجاوز نظامی روسیه به اوکراین از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر شرایط اقتصاد جهانی در ماههای گذشته بوده است. این ماجرا نهتنها بر قیمت کالاهای اساسی اثر گذاشت بلکه موازنه سیاسی در جهان و بهویژه در اروپا را هم تغییر داد و از این رو اثرات بلندمدتتری بر بازارها نیز خواهد گذاشت. واقعیت این است که بخشی از بازدهی بازار سرمایه در هفتههای گذشته با تغییرات قیمت کالاهای اساسی در بازارهای جهانی مرتبط است و از این رو بررسی موازنه قدرت در این درگیری میتواند بر پیشبینی میانمدت صنایع بورسی نیز اثرگذار باشد. طولانی شدن منازعه جریان سرمایهگذاری بلندمدت را نیز تحت تأثیر قرار میدهد و البته ریسک تأمین مواد اولیه را برای برخی صنایع و برخی از کالاهای اساسی را برای دولتها بههمراه خواهد داشت. شاید بررسی تأثیر غیرمستقیم تجاوز نظامی روسیه بر مذاکرات برجام، برای اقتصاد ایران از اهمیت بیشتری برخوردار باشد.
موضوع دیگری که اقتصاد ایران را تحت تأثیر قرار خواهد داد و ممکن است منجر به تغییر رفتار سیاستگذارانه دولت در آینده نیز بشود، اقدام دولت به حذف یارانه در بخشهای مختلف اقتصادی، افزایش یارانه نقدی و گرانی کالاهای مصرفی است. دولت جدید آشکارا با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم میکند و به نظر میرسد چارهای جز اقدام به برخی اصلاحات اساسی در اقتصاد ایران ندارد. اما سرمایه اجتماعی اندک، عدم اعتماد عمومی به محاسبات سیاستگذاری و همچنین تداوم اصلاحات و عمق مشکلات اقتصادی دهکهای با درآمد پایین از جمله کلیدیترین موانع بر سر راه اجرای سیاستهای اصلاحی است. دولت اگر محاسبات حذف ارز ترجیحی و جایگزینی یارانه نقدی برای جبران آسیبهای اقتصادی آن اشتباه کند، میزان کسری بودجه افزایش خواهد یافت و اثرات تورمی آن در میانمدت گرییان خودش را خواهد گرفت. همچنین زمانبندی اجرای تصمیمات نیز از اهمیتی اساسی برخوردار است، چه بخشی از جامعه چنان درگیر مشکلات اقتصادی است نمیتواند منتظر نتایج مثبت سیاستهای تجویزی دولت بماند. ابهام مهم در سیاست حذف ارز ترجیحی، که مورد تأکید اقتصاددانان نیز هست، وجود دارد این است آیا دولت دست از سر قیمتگذاری محصولات نهایی بر خواهد داشت یا نه؟ اگر دولت همزمان با حذف یارانههای غیرنقدی و جلوگیری از توزیع رانت بهوسیله ارز، سیاست قیمتگذاری محصولات شرکتهای بورسی را رها نکند و بر اشتباهات گذشته خود پافشاری نماید، حاشیه سود بسیاری از صنایع و شرکتهای مهم کاهش خواهد یافت. اما اگر سیاستهای اصلاحی به تصمیمات دولت نیز برسد بهاحتمال بسیاری زیاد اوضاع صنایع در میانمدت بهبود خواهد یافت.
موفقیت یا عدمموفقیت دولت سیزدهم به عوامل بسیاری گره خورده است.
(سرمقاله منتشرشده در شماره ۴۴۵ هفتهنامه #اطلاعات_بورس)
پس از طی فراز و فرودهای بسیار در سه سال گذشته، بازار سرمایه ایران مدتی طولانی است که در انتظار اخبار مهمی به سر میبرد که بر وضعیت اقتصاد کلان ایران و بنگاههای بزرگ تأثیر خواهد گذاشت. در این میان نهتنها استخوانهایِ لایِ زخم مانده فضای سیاستگذاری ایران –همچون ماجرای برجام و بازگشت ایران به بازارهای بینالمللی، تحریمها و ..._ دردناک و ماندگار شدهاند، بلکه اتفاقاتی همچون جنگ روسیه و اوکراین و بحرانهای اقتصاد داخلی ایران (همچون گرانیها) نیز بر آنها افزوده شده و عدماطمینانها در بازارهای مالی (و فضای کسبوکار) را افزایش داده است. با این اوصاف این سؤال پیش روی فعالان اقتصادی و مشارکتکنندگان در بازار سرمایه هست که هر کدام از این مسائل چه تأثیری بر چشمانداز بازار سرمایه ایران خواهند گذاشت و سرمایهگذاران و نهادهای مالی و همچنین سیاستگذاران بازار سرمایه چگونه باید این مسائل را تحلیل کنند؟ بدیهیست پاسخ به این ابهامات در ظرفیت این یادداشت نمیگنجد و اساساً سطح عدماطمینان این موضوعات بهحدی است که تحلیل هر کدام نیاز به بررسی و پیشبینی متغیرهای متعددی دارد.
خبرهایی که از مذاکرات برجام به گوش میرسد چندان امیدوارکننده نیست و تغییرات قیمت ارز در این روزها (که البته بخشی هم ناشی از سیاستگذاریهای داخلی است) نشاندهنده نگاه منفی فعالان اقتصادی به حصول توافقی جامع در کوتاهمدت است. البته اهالی بازار سرمایه مدتها است که با این عدماطمینان کنار آمدهاند و تأثیر تغییرات قابلپیشبینی را هضم کردهاند. تغییر احتمال انجام توافق خود را در قیمت ارز نشان میدهد و بسیاری از بازیگران بازار نوسانات اخبار را در قیمت ارز بررسی میکنند؛ بهطوریکه این روزها کمتر درباره خود "برجام" صحبت میکنند.
تجاوز نظامی روسیه به اوکراین از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر شرایط اقتصاد جهانی در ماههای گذشته بوده است. این ماجرا نهتنها بر قیمت کالاهای اساسی اثر گذاشت بلکه موازنه سیاسی در جهان و بهویژه در اروپا را هم تغییر داد و از این رو اثرات بلندمدتتری بر بازارها نیز خواهد گذاشت. واقعیت این است که بخشی از بازدهی بازار سرمایه در هفتههای گذشته با تغییرات قیمت کالاهای اساسی در بازارهای جهانی مرتبط است و از این رو بررسی موازنه قدرت در این درگیری میتواند بر پیشبینی میانمدت صنایع بورسی نیز اثرگذار باشد. طولانی شدن منازعه جریان سرمایهگذاری بلندمدت را نیز تحت تأثیر قرار میدهد و البته ریسک تأمین مواد اولیه را برای برخی صنایع و برخی از کالاهای اساسی را برای دولتها بههمراه خواهد داشت. شاید بررسی تأثیر غیرمستقیم تجاوز نظامی روسیه بر مذاکرات برجام، برای اقتصاد ایران از اهمیت بیشتری برخوردار باشد.
موضوع دیگری که اقتصاد ایران را تحت تأثیر قرار خواهد داد و ممکن است منجر به تغییر رفتار سیاستگذارانه دولت در آینده نیز بشود، اقدام دولت به حذف یارانه در بخشهای مختلف اقتصادی، افزایش یارانه نقدی و گرانی کالاهای مصرفی است. دولت جدید آشکارا با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم میکند و به نظر میرسد چارهای جز اقدام به برخی اصلاحات اساسی در اقتصاد ایران ندارد. اما سرمایه اجتماعی اندک، عدم اعتماد عمومی به محاسبات سیاستگذاری و همچنین تداوم اصلاحات و عمق مشکلات اقتصادی دهکهای با درآمد پایین از جمله کلیدیترین موانع بر سر راه اجرای سیاستهای اصلاحی است. دولت اگر محاسبات حذف ارز ترجیحی و جایگزینی یارانه نقدی برای جبران آسیبهای اقتصادی آن اشتباه کند، میزان کسری بودجه افزایش خواهد یافت و اثرات تورمی آن در میانمدت گرییان خودش را خواهد گرفت. همچنین زمانبندی اجرای تصمیمات نیز از اهمیتی اساسی برخوردار است، چه بخشی از جامعه چنان درگیر مشکلات اقتصادی است نمیتواند منتظر نتایج مثبت سیاستهای تجویزی دولت بماند. ابهام مهم در سیاست حذف ارز ترجیحی، که مورد تأکید اقتصاددانان نیز هست، وجود دارد این است آیا دولت دست از سر قیمتگذاری محصولات نهایی بر خواهد داشت یا نه؟ اگر دولت همزمان با حذف یارانههای غیرنقدی و جلوگیری از توزیع رانت بهوسیله ارز، سیاست قیمتگذاری محصولات شرکتهای بورسی را رها نکند و بر اشتباهات گذشته خود پافشاری نماید، حاشیه سود بسیاری از صنایع و شرکتهای مهم کاهش خواهد یافت. اما اگر سیاستهای اصلاحی به تصمیمات دولت نیز برسد بهاحتمال بسیاری زیاد اوضاع صنایع در میانمدت بهبود خواهد یافت.
موفقیت یا عدمموفقیت دولت سیزدهم به عوامل بسیاری گره خورده است.