#نیمکت_بلورین (بخش اول: دیده‌ها)

من طبق روال سال‌های گذشته بهترین آثار خوانده، دیده و شنیده را برای مخاطبان نیمکت معرفی می‌کنم. این سنت از زمان وبلاگ‌نویسی من آغاز شد و چون نام وبلاگ من هم "نیمکت" بود، به بهترین آثاری که در سال گذشته با آن‌ها مواجه شده بودم، جایزه نمادینی با نام "نیمکت بلورین" اهدا می‌کردم. این توضیح لازم است که آثاری که در این‌جا معرفی می‌شوند تنها آثاری هستند که من دیده‌ام، خوانده‌ام و شنیده‌ام و طبیعی است که من همه آثار را نمی‌بینم، نمی‌خوانم و نمی‌شنوم. هدف از معرفی این آثار به اشتراک گذاشتن لذت‌ها و آموزه‌هاست، شاید یکی از خوانندگان من دوست داشته باشد این بهترین‌ها را ببیند، بشنود یا بخواند. 

دیده‌ها

در بخش "دیده‌ها" باید به بهترین فیلم‌ها و تئاترهایی که در سال گذشته دیده‌ام اشاره کنم.

سینمای ایران در سال گذشته "شاهکار" نداشت. من البته دو فیلم #بدون_تاریخ_بدون_امضا و #بیست‌ویک_روز_بعد را دوست داشتم. اگرچه از نظر ساختار سینمایی اولی فیلم بهتری بود اما دومی بیشتر به دل من نشست. شاید اگر فیلم‌های جشنواره فیلم فجر نبود سال گذشته برای من بدون فیلم خوب ایرانی سپری می‌شد. در جشنواره اما دو فیلم قابل توجه دیدم؛ #مغزهای_کوچک_زنگ‌زده و #تنگه_ابوقریب. هر دو فیلم استانداردهای بالایی داشتند و به‌خصوص تنگه ابوقریب که پیش از این درباره‌اش نوشته‌ام فیلم بسیار خوبی از آب درآمده بود. بنابراین با احترام به سه فیلم #بدون_تاریخ_بدون_امضا، #بیست‌ویک_روز_بعد و #مغزهای_کوچک_زنگ‌زده، #نیمکت_بلورین سال 1396 در بخش بهترین فیلم ایرانی تقدیم می‌شود به #تنگه_ابوقریب ساخته #بهرام_توکلی.

در بخش بهترین فیلم خارجی اما با معرفی یک دوست قدیمی یک فیلم ایتالیایی دیدم با نام #Perfect_Strangers اثر پائولو جینووز. فیلم یک کمدی درام عالی بود، از آن دست فیلم‌هایی که در جشنواره‌های جهانی نادیده گرفته می‌شوند و بعدها درباره‌شان صحبت می‌شود. باید اشاره کنم که فیلم‌های اسکار سال گذشته از #لالا_لند #La_La_Land گرفته تا #مون‌لایت #Moonlight و #منچستر_کنار_دریا #Manchester_by_the_Sea هیچ‌کدام فوق‌العاده نبودند. بنابراین نیمکت بلورین بهترین فیلم خارجی به Perfect Strangers می‌رسد، با این توضیح که فیلم در سال 2016 ساخته شده است.

در بخش #انیمیشن هم باید به دو اثر ویژه اشاره کنم. #بسکتبال_عزیز #Dear_Basketball بهترین انیمیشن کوتاه سال و #لاک‌پشت_قرمز #Red_Turtle هم بهترین انیمیشن بلند سال 1396 بود. درباره هر دو اثر پیش از این نوشته‌ام. اسکار امسال پر است از انیمیشن‌های فوق‌العاده. هم #Loving_Vincent عالی است و هم #Ferdinand و #Coco. درباره همه این‌ها در دوره بعد نیمکت بلورین خواهم نوشت.

من امسال تئاتر هم زیاد دیدم. تئاتر در ایران همچنان مثل هندوانه در بسته است. می‌روی و یک تئاتر معروف پرمخاطب مثل #الیور_توئیست می‌بینی که خوب است ولی عالی نیست، یا می‌روی یک کار در تئاتر شهر می‌بینی مثل #فتوحات_گلشیری که اصلا افتضاح است و گاهی هم یک تئاتر گمنام از یک کارگردان جوان می‌بینی و ذوق‌زده می‌شوی. #فهرست_مردگان #رضا_ثروتی تئاتر خوبی بود که البته زوائد نمایشنامه‌ای داشت. اجرای فرم این تئاتر جذاب بود اما کیفیت تئاتر در حد بهترین‌ها نبود. بدون هیچ تردیدی بهترین تئاتری که امسال دیدم #این_یک_پیپ_نیست اثر #محمد_مساوات بود. کاری فوق‌العاده با نمایشنامه‌ای درست و دکور و اجرایی عالی. بنابراین نیمکت بلورین بهترین تئاتر سال گذشته تقدیم می‌شود به #این_یک_پیپ_نیست. باید توضیح بدهم که من #صد_در_صد و #اسب را ندیدم.

در ادامه درباره بهترین خوانده‌ها و شنیده‌ها هم خواهم نوشت.

#هنر
#سینما
#تئاتر
#انیمیشن

#نیمکت
http://T.me/nymkat

دل جای تو شد وگر نه پر خون کنمش
در دیده تویی وگر نه جیحون کنمش
امیدِ وصال توست جان را ور نه
از تن به هزار حیله بیرون کنمش
*
در هجرانم قرار می‌باید و نیست
آسایش جانِ زار می‌باید و نیست
سرمایه روزگار می‌باید و نیست
یعنی که وصالِ یار می‌باید و نیست
*
عشقی که کسش چاره نداند این است
دردی که ز من جان بستاند این است
چشمی که همیشه خون فشاند این است
آن شب که به روزم نرساند این است
*
سودای سرِ بی سر و سامان یکسو
بی مهری چرخ و دور گردان یکسو
اندیشه خاطرِ پریشان یکسو
این‌ها همه یکسو غم جانان یکسو
*
از دیده سنگ خون چکاند غم تو
بیگانه و آشنا نداند غم تو
دم در کشم و غمت همه نوش کنم
تا از پسِ من به کس نماند غم تو

آلبوم #عاشق_کیست بهترین آلبومی بود که من در سال ۱۳۹۶ شنیدم و برنده جایزه #نیمکت_بلورین در این بخش است. اشعار فوق‌العاده این آلبوم از #ابوسعید_ابوالخیر است که با آهنگسازی عالی #امیر_پورخلجی و صدای ماندگار استاد #شهرام_ناظری همراه شده است. شنیدن این آلبوم را به همه علاقه‌مندان موسیقی توصیه می‌کنم.

#هنر
#شعر
#موسیقی

#نیمکت

@nymkat

قطعه «فروغ» از آلبوم «فروغ»
شعر: #فروغ_فرخزاد
خواننده: #علیرضا_قربانی
آهنگساز: #سامان_صمیمی

برنده #نیمکت_بلورین بهترین قطعه با کلام سال ۱۳۹۶.

#هنر
#موسیقی
#شعر

#نیمکت
@nymkat

قطعه «فروغ» از آلبوم «فروغ» ساخته #سامان_صمیمی و با صدای #علیرضا_قربانی برنده نیمکت بلورین بهترین قطعه در سال ۱۳۹۶ است. این قطعه براساس یکی از اشعار بسیار زیبای #فروغ_فرخزاد ساخته و خوانده شده است. شعر فروغ درباره مرگ است و صدای ناقوس مرگ از آغاز همراه ارکستر است. موسیقی در ساخت یک فضای غمگین، مبهم و وهم‌آلود بسیار موفق است. اوج هماهنگی صدای قربانی و‌ موسیقی در میانه آهنگ که شعر به اوج می‌رسد رخ داده است:

«بی تو دور از ضربه‌های قلب تو
قلب من می‌پوسد آن‌جا زیر خاک»

و تکرار چهارباره این بیت شنونده را با مرگ فروغ همراه می‌کند. قطعه با ناقوس هشداردهنده مرگ پایان می‌پذیرد.

قطعه‌های آلبوم فروغ که روی شعرهای #فروغ_فرخزاد ساخته شده، همه خوب است اما تأثیرپذیری سامان صمیمی از #علی_قمصری و #تهمورث_پورناظری در سایر قطعه‌ها انکارناپذیر است. قطعه فروغ اما بی‌تردید کاری یگانه در این آلبوم است. آلبوم «فروغ» کاندید نیمکت بلورین بهترین آلبوم نیز بود.

قطعه فروغ بهترین قطعه با کلام سال گذشته بود که من شنیدم و در میان قطعه‌های «مو سی تو» (#هیدو_هدایتی)، «با تو اما می‌شه تن داد» (#سارا_نائینی، #رضا_روحانی)، «سفر نرو» (#حجت_اشرف‌زاده و #بابک_مافی)، «باورم کن» (#علی_زندوکیلی و #علیرضا_افکاری) و قطعه آوازی «آخرین شعاع آفتاب زمستانی« (#همایون_شجریان و #فردین_خلعتبری) که کاندید این بخش بودند، برنده نیمکت بلورین شد.

* در همه قطعه‌ها نام خواننده اول و نام آهنگساز دوم ذکر شده است.

#هنر
#موسیقی
#نیمکت_بلورین

#نیمکت
http://T.me/nymkat

#مو‌سی‌تو ترانه تلفیقی جنوبی
کاری از #هیدو_هدایتی

کاندیدای #نیمکت_بلورین بهترین قطعه موسیقی در سال ۱۳۹۶

#هنر
#موسیقی

#نیمکت
@nymkat

#مو‌سی‌تو (#هیدو_هدایتی) ترانه جنوبی است که در فضای تلفیقی موسیقی جنوب و مدرن خوانده شده است. فضایی که هم آوای آشنای نی‌همبون و کل کشیدن‌‌ها و یزله خواندن‌ها را دارد و هم گیتار الکتریک و موسیقی حجم را....

غم عجیب موسیقی، اگرچه در یک فضای ریتمیک قرار گرفته، آن‌قدر قدرتمند است که شنونده را در خود فرو می‌برد. شعر محلی، که برای فهمیدنش باید با برخی از اصطلاحات آن آشنا باشید (مثلا "بچا خورده می‌رن ... زنا تو کل و یزله می‌رن*")، در ساختار خوب موسیقی جا خوش کرده و آواها و نواهای به‌جا (مانند صدای مرغان دریایی و کل کشیدن و ...) دائم تاکید می‌کند که شنونده در حال شنیدن یک موسیقی تلفیقی عالی است...

مو‌سی‌تو یکی از بهترین آثار تلفیقی است که من در سال گذشته شنیدم، کاندیدای #نیمکت_بلورین بهترین قطعه سال ۱۳۹۶ بود و بی‌تردید یکی از عجیب‌ترین قطعه‌ها...

#هنر
#موسیقی

* "خرده" نوع خاصی از رقص جنوبی با حرکات ریز است و "یزله" نوعی نغمه‌خوانی موسیقی جنوبی است که بیشتر آوا دارد تا کلام.

#نیمکت
http://T.me/nymkat

«سلسله مو»

از آلبوم #قلندروار برنده #نیمکت_بلورین بهترین آلبوم در سال ۱۳۸۶

خواننده: #علیرضا_افتخاری
آهنگساز: #عماد_توحیدی
تنظیم: #بابک_شهرکی
شعر: #ارفع_توحیدی

#هنر
#موسیقی

#نیمکت
@nymkat

قطعه «سلسله مو» از آلبوم #قلندروار از ساخته‌های #عماد_توحیدی است که روی شعر زیبایی از #ارفع_توحیدی و با تنظیم #بابک_شهرکی برای سازهای کوبه‌ای (۷۰ ساز کوبه‌ای) و گروه کرال و آواهای برگرفته از موسیقی قوالی هند و پاکستان ( با همکاری استاد #شریف_غزل از هند) اجرا شده است. فضای بدون سازهای بادی و زهی این موسیقی عالی از آب درآمده است شیوه خوانش #علیرضا_افتخاری نیز بسیار خاص است. این آلبوم در همان سال ۱۳۸۶ برنده جایزه #نیمکت_بلورین بهترین آلبوم موسیقی سال بوده است.

شعر و فضای موسیقی با حال و هوای دهه اول محرم هم‌خوانی دارد.


پیش آن سلسله مو، مشت ما وا شده بود
وسط این همه کوه، تیشه رسوا شده بود

همه بر ساحل عشق، تشنه می‌رقصیدند
روح مرموز عطش، مثل دریا شده بود

باز غوغا شده بود، باز غوغا شده بود
بهترین لحظه‌ی عشق با تو پیدا شده بود

گر چه ای دف‌زن مست، شیشه‌ی باده شکست
یک بغل مستی و نور، قسمت ما شده بود

دیدم اهریمن شهر، در شب کشتن خویش
آن‌قدر می زده بود، تا اهورا شده بود

رفته بودم به برش، پیرهن پاره کنم
یوسف از فرط جنون، چون زلیخا شده بود

چنگ بر خاک زدم ، تا به چنگش بکشم
دیدم از روزن خاک، محو بالا شده بود

#هنر
#موسیقی
#شعر

#نیمکت
http://T.me/nymkat

"باورم کن"
خواننده: #علی_زند_وکیلی
آهنگساز: #علیرضا_افکاری
شاعر: #محمدسعید_میرزایی

کاندید جایزه #نیمکت_بلورین بهترین قطعه موسیقی سال ۹۶

#هنر
#موسیقی

#نیمکت
@nymkat

«سفر نرو»
خواننده: #حجت_اشرف‌زاده
آهنگ: #بابک_مافی
شعر: #امیر_ارجینی

کاندیدای #نیمکت_بلورین بهترین قطعه با کلام سال ۱۳۹۶

#هنر
#موسیقی

#نیمکت
@nymkat

#نیمکت_بلورین (۱): کتاب

چندین سال پیش، هر سال بهترین‌ خوانده‌ها (کتاب و مقاله)، شنیده‌ها (موسیقی) و دیده‌ها (فیلم و تئاتر) را معرفی می‌کردم تا دیگران هم بتوانند استفاده کنند.

امسال پس از مدت‌ها در چند پست جداگانه این کار را انجام خواهم داد.

در بخش اول بهترین کتاب‌هایی که در یک سال گذشته خواندم.


قدرت بی‌قدرتان؛ #واتسلاف_هاول

هاول نویسنده و سیاستمدار چک، در مقاله "قدرت بی‌قدرتان" نشان می‌دهد که یک نظام ایدئولوژیک چگونه برپایه دروغ شکل می‌گیرد. او در این کتاب تفاوت‌های دیکتاتوری و نظام‌های شکل‌گرفته برپایه رویاهای ایدئولوژیک (به‌گفته هاول نظام‌های پساتوتالیتری) را شرح می‌دهد و می‌گوید که این نظام‌ها چگونه کم‌کم با اصل زندگی درمی‌افتند و با هرگونه نافرمانی برخورد جدی می‌کنند.

مقاله "قدرت بی‌قدرتان" یکی از مهم‌ترین متن‌های انتقادی و روشنگرانه بود که به پشتیبانی فکری جریان فروپاشی نظام‌های کنترل‌گر کمک شایانی کرد.
من ترجمه #احسان_کیانی‌خواه از این کتاب که نشر نو منتشر کرده است را خواندم.


بدهی، پنج هزار سال نخست؛ دیوید گرِیبر

دیوید گریبر انسان‌شناسی است که با استناد به واقعیت‌های تاریخی نگاهی نو به افسانه ایجادی (creation myth) علم اقتصاد و تاریخ پیدایش و تحول پول و اعتبار دارد. کتاب پر است از ایده‌های جذاب که خواننده را عمیقا به فکر فرو می‌برد. نوع نگاه گریبر (که می‌توان به چیزهایی که در ذهن ما قطعی شده است نیز نگاه دیگری انداخت)، فکر ما را به پیچیدگی‌های اخلاقی جهان مدرن می‌کشاند.
من ترجمه #علی_معظمی (نشر چرخ) را خواندم.


For Profit: A History of Corporations; William Magnuson
کتاب "برای سود: تاریخ شرکت‌ها" نوشته ویلیام مگنوسون یکی از پرفروش‌های مجله فایننشیال تایمز است که نگاهی روایی به تاریخچه شرکت‌ها، نوآوری‌های آن‌ها و نقش بنگاه‌های بزرگ تجاری در شکل‌گیری جوامع امروزی از سده‌های گذشته تا امروز دارد.
کتاب پر است از مثال برای نقش‌آفرینی شرکت‌ها در توسعه جوامع.

#کتاب

#نیمکت، کانال تگرامی #سعید_اسلامی_بیدگلی
@nymkat