زبان نایینی
1.08K subscribers
4.18K photos
1.55K videos
210 files
381 links
این کانال فقط جهت ترویج و آموزش زبان نایینی و گسترش فرهنگ محلی است.
ارتباط با ادمین
@emamiarandi
Download Telegram
#مثل_حکم_نایینی
.
اُووُش وِ کَرتی آخِر اِسّهَ
آبش به کُرت اخر است، کنایه از اتمام کار و از دور خارج شدن.
اّوْ از سِرُش وَ کَفتَه
اب از سرش گذشته،
(اب که از سر گذشت
چه یک وجب ،چه صد نی)
@naein_nameh
#تاریخچه_نایین
#نایین_نامه

.
نام نامی نایین
وجه تسمیه نایین در سه روایت
اول: نایین در منتهی الیه کویر مرکزی ایران و آخرین حد مداخله حکومتهای قدیم بین النهرین (بابل و آشور)در سرزمین ایران
در قرنهای نخستین هزاره اول قبل از میلاد بود. مهاجمین بابلی و بعدها آشوری مخالفین خود را تا این حدود تعقیب میکردند
و اقوام تحت پیگرد و تهاجم ناگریز به ماندن در این منطقه میشدند معروفترین این مردم یهودیانند ، که در دروه بخت النصر (نبوکه نصر)پادشاه بابل به این سرزمین تبعید شدند و چون نایین بر سر راه تجاری قدیم قرار داشت رانده شدگان یهود در
دوره های بعد به اقامت خود در این حوالی ادامه داده و ماندگار شدند. از طرفی کشف تعدادی قبور در قسمت غرب نایین قدیم
در محدوده سراب مدرسه یافت شده که در آن اموات را با زیورآلات سنگی و استخوانی دفن کرده بودند و این حکایت از وجود تمدنی بسیار کهن در این
منطقه دارد.
@naein_nameh
#مشاهیر_نایین
.
میرزا محمد وزیر
میرزا محمد منشی باشی ابتدای عمر در نایین بوده و برای به دست آوردن شغلی عازم دارالحکومه می شود . ابتدا در دربار آقا محمدخان
قاجار با سمت منشی باشی به کار اشتغال یافت ، بروز استعداد ذاتی و هنر او باعث شد در زمان فتحعلی شاه قاجار وزیر دربار شود.
روزی فتح علی شاه قاجار به میرزا محمد وزیر دستور داد چند فرمان در موضوعات مختلف بنویسد، پس از ساعتی آنها را
مطالبه کرد، وزیر که فرصت نوشتن نکرده بود به حضور شاه رسید و قدری دورتر از شاه ایستاد و با کاغذهای سپید شروع به
خواندن کرد. پس از قرائت چند فرمان شاه به فراست دریافت شد که کاغذها فاقد نوشته اند و چیزی برآنها مکتوب نیست لذا
میگوید بیاور جلو تا مُهر کنم. میرزا به ناچار اعتراف میکند که فرصت نوشتن نیافته و حقیقت را افشا میکند، پس شاه می گوید اگر تو را مانندی بود هر آینه حکم میکردم گردنت را بزنند. افسوس که تو یگانه و بی همتایی ولی عهد کن که دیگر دروغ نگویی.
1_میرزا محمد نایینی از خوشنویسان به نام و چیرده دست دوران قاجار است که در طول چند سَده کمتر کسی به پایه وی رسیده
است. در نوشتن فرمانهای شاهی معیار درست نویسی و زیبا نویسی بوده که الحق میرزا محمد سرآمد هم عصران خود بوده است.

2 -قائم مقام فراهانی که خود سرآمد خوشنویسان و پاکیزه نویسان بوده و شیوه ترسل او عالی و کم نظیر، مینویسید: فلانی در ترسل به پایه میرزا محمد نایینی میرسد و این اوج تعریف و تمجید و تأیید یک نویسنده بوده است.
3-مرحوم میرزا محمد وزیر که با تخلص فروغ شعر هم میسروده فرزند میرزا ابوالحسن و نواده میرزا زین العابدین که مردی خیر
و استادی به نام در تعمیر و مرمت انبیه قدیمی بوده میباشد. مرحوم میرزا زین العابدین در زمان خود در جهت حفظ آثار
فرهنگی و تاریخی سعی بسیار نمود و نام نیکی از خود بر جای گذاشت. فوت مرحوم میرزا محمد وزیر (در سال 1247 هـ.ق)
در نایین اتفاق افتاد و از منشیگری تا وزارت شاه قاجار رسید. (برخی وفات او را بعد 1211هـ.ق دانسته اند)
از آثار مهم و ماندنی او کتاب گرانسنگ سفینه الانشاء است . این کتاب نفیس در مدرسه سپه سالار نگهداری می شود . این
کتاب ارزشمند دارای نکات مهم تاریخی است که انشای آن توسط میرزا محمد انجام شده ،اما تنظیم و تحریر آن توسط میرزا
اسدالله خان نایینی به خط نستعلیق شکسته بسیار زیبا و شیوا و فاخر نگاشته شده است.
شد زمـــین از ابـــر آزاری به از خـــلد برین
شد زمین از باد نوروزی به از مُشک تتار
ابر در کُهسار و گل در گلستان گویی که هست
آن یکی چون چشم عاشق وان دگر چون روی یار
از نـــوای بلــبل اندر بوستـــان شــد مست گل
از ســـرود قمری انـــدر باغ نرگس در خمـــار
(شعر منتسب به میرزا محمد وزیر)
@naein_nameh
بعضی مطالب یا تصاویر و ترانه های محلی با وجود تکرار جذاب و برای کسانی که در این کانال برای اولین بار می شنوند لذت بخش است. (گرچه زمان ان به امروز مرتبط نباشد) 👇👇👇

@naei_nameh
توضیح استاد مرزوق :
اون که جمله را سه بار تکرار میکنه مرحوم ابراهیم توکلی و اون که می خونه مرحوم
رضا قدم فامیلش را یادم نیست احتمالا قاسمی
هردو سرنا می زدند
@naein_nameh
#سخن_روز

.

گل بی رخ یار خوش نباشد
بی باده بهار خوش نباشد
طرف چمن و طواف بستان
بی لاله عذار خوش نباشد
رقصیدن سرو و حالت گل
بی صوت هزار خوش نباشد

( حافظ ، غزل/۱۶۳ )

@naein_nameh
#تاریخچه_نایین
#نایین_نامه

.
وجه تسمیه نام نایین
روایت دوم و سوم

روایت دوم: مرحوم عبدالحجه بلاغی در تاریخ نایین مینویسد: برخی بانی نایین را ناین نامی گفته و او را از فرزندان نوح نبی
دانسته اند ولی بعقیده اینجانب اصل این کلمه نوآیین بوده است. بهرحال ساختمان نارنج قلعه گوئی در اصل نارنگ یا نوآیین
قلعه بوده و اسامی قنوات و برخی از محالت و قبوری که به صورت دخمه یافت شده حکایت دارد که پیشتر از اسلام بنا شده است.
وی در کتاب فرهنگ تاریخ نایین پس از اینکه معنی نایین را در زبان عبری جمال دانسته و جمال را شهری در جلیل (دامنه
کوه دوخی در جنوب شرقی ناصره) که قدیم برج و بارو داشته و آنرا نین گویند دانسته، ادامه میدهد که اگر بگوئیم نایین از
بناهای یهودیانی است که آنها را کوروش از بابل نجات داده و قسمتی از ایشان را به حدود اصفهان کوچانید این شهر را به
یادگار نایین فلسطین ساخته اند سخن ناحقی نگفته ایم
*به گفته مطلعین در قسمت غربی امام زاده نایین قبرهایی بوده (در قبرستان معروف به پایینی) که این قبرها به سبک
یهودیها به طرف بیت المقدس ساخته شده بوده و دفن به سبک اسلامی نیست.
سوم: مرحوم استاد محمدتقی جامع که از فرهنگیان سابق نایین و مؤلف کتاب ارزشمند »ویژگیهای زبان محلی نایین« است
عقیده دیگری دارد.
نایین شهری که چند بار جابجا شده و اسم عوض کرده تا به نایین رسیده است به طوریکه یکی بلکه چند نفر از افراد محلی
اظهار داشتهاند شهری به نام * »هُوم« یا »وهوم« در چند کیلومتری محل فعلی وجود داشته که زرتشی بوده اند و قصبه
محمدیه در قرب آن احداث شده و افرادی که از وهوم مسلمان میشدند در آنجا ساکن میشدند، که محمدی بودند یعنی
مسلمان.پس وهوم اقلا یک هزار و پانصد سال قبل بوده و محمدیه یک هزار و اندی سال پیش احداث شده است. گفته شده
آجری در محمدیه یافت شده که نقش هوم در آن منقش بوده است. آثار صدر اسلام در محمدیه و مسجدی با کتیبه خط
کوفی هست که نام سعد ابن ابی وقاص در آن کتیبه ثبت شده است (مسجد سرکوچه)

نایین قدیم- مرحوم امامی صفحه121 1
تاریخ نایین صفحه 13 2
تاریخ فرهنگ نایین صفحه نو
@naein_nameh
#دستور_زبان_نایینی
.
چند نمونه فعل امر منفی یا نهی
پِشناتَه=[پس نمی دهد]
پِش نَده=[پسش نده]
پِنا بیرَه=[پس نمی برد]
پِنَبِر=[پس نبر]
پِناواجَه=[پس نمی گوید]
@naein_nameh
#نایین_نامه
.

مراسم رونمایی از " نایین نامه" با حضور اساتید و شعرا و هنرمندان نایین در تاریخ بیست و ششم دی ماه سال ۱۳۹۷،تشکر قلبی و صمیمانه خود را به محضر همه بزرگواران تقدیم می کنم.
@naein_nameh
#حومه_نایین
.
بلان
روســتای باشــکوه بــلان کــه مرکــز دهســتان کوهســتان اســت، در دامنـۀ شـیب جنوبـی شـمالی کـوه گیلـه (شـیار در زبـان نایینـی) و در شـش فرسـخی غـرب ناییـن واقـع اسـت. نیمچـه شـهری کـه بـه علـت
سیاسـتهای نادرسـت دولتهـا از سـکنه خالـی شـده و بلـوار طویـل
آن بـا مغازه هـای انـدک نتوانسـته شـهریت آنرا تثبیـت کنـد. تفرجـگاه گیلـه کـه ازایجـاد سـد خاکـی بـا همیـن نـام در جنـوب روسـتا احـداث شـده، منزلـگاه گرمـازدگان نایینـی در روزهـای تعطیـل اسـت. در بـاب احــداث ایــن ســد در شــمارۀ ٢ نــدای کویــر (نیمــه اول تیــر ١٣٧۴) چنیـن آمـده: سـد تغذیـه ای بـلان بـه بهره بـرداری رسـید.
مشـخصات پـروژه: ١۶ متـر ارتفـاع بـا حجـم آبگیـری ٢٠٠ هزار
متر مکعب
زمان اجرا: سال ٧٣ و ٧۴
مجری: ادارۀ آبخیزداری جهاد سازندگی نایین
در همان شـمارۀ دوهفته نامه آمده اسـت: اسـفالت راه اصلی روسـتای
بادافشان بلان (مسـیرنایین اصفهـان) به طول١۶کیلومتـر و عرض ۶/۵ متـرازنـوع اسـفالت گـرم بـه ضخامـت۶ سـانتیمتربا اعتبـاربالغ بر
یکصدوشـصت میلیـون ریـال پایـان یافـت. درشـمارۀ بعـدی دوهفته نامۀ کویـرآمـده اسـت: ١٢٠ خانـوارروسـتایی بـلان ازنعمـت آب آشـامیدنی برخــوردار شــدند. کار طــرح انتقــال از مزرعــۀ منشـورآبادبــا اســتفاده از
١۶٠٠ متر، لوله گذاری توسـط ادارۀ مهندسـی بهداشـت جهادسـازندگی
ناییـن بـا اعتبـاری معـادل دو میلیـون تومـان از محـل کمکهـای مردمـی و اعتبـار جهـاد بـه اتمـام رسـید.
از . نایین نامه صفحه ۳٨۱
@naein_nameh
‍ ‏میتوان به سوی رهایی گریخت، اما بازگشت به اسارت نابخشودنی است.
...تحملِ اندوه از گداییِ همه‌ی شادی‌ها آسان‌تر است.

✔️امروز زادروز #نادر_ابراهیمی است.
@sahandiranmehr
Forwarded from Abas Emaml
کندند زباغ خار و خس را
گردید چمن زمرٌدین رنگ
دزدید چو دیو شب نفس را
خوابید ز خستگی شباهنگ
هنگام سحر در قفس را
بشکست و پرید صید دلتنگ
بر سر نرسانده این هوس را
بر پاش رسید ناگهان سنگ
«این عادت دور روزگار است»
@naein_nameh
#آموزش_گویش_نایینی
.
رباعی به زبان مادری

دِلُم اِهمَرتَه وُ،هیهات هیهات
وِه غُربَت وَرتَهُ وُ هیهات هیهات
بِر و بِندی دلی افسرده یی می
شو و رو کَرتَه و ،هیهات هیهات
ترجمه:
دلم شکسته است، هیهات،...
به غربت افتاده است،هیهات،..
درب و دربند دل افسرده ام
شب و روز بسته است، هیهات،..
@naein_nameh
#مثل_حکم_نایینی
.
۱- از دیگ چویی حلوا نا بُخا
(از دیگ چوبی حلوا نمیتوان خورد)
کنایه از ضرورت مقدمه مناسب برای نتیجه مطلوب
۲ آی تُوُات
( آی گفتی)
برای تأیید و تصدیق گفته می شود

@naein_nameh
#سخن_روز
.
شکوفه ها در قحطی محبت و خشکسالی عطوفت
به چه امید و برای که می شکفند .
کاش بارانی لطیف از جنس مهربانی جسم و روحمان را نوازش و امیدی برای ثمر شکوفه ها می شد.
@naein_nameh
#شعرای_نایین
.
محمد علی مصاحبی محمدیه ( عبرت)


چون نور که از مهر جدا هست و جدا نیست
عالم همه آیات خدا هست و خدا نیست
ما پرتو حقیم و نه اوییم و همو اییم
چون نور که از مهر جدا هست و جدا نیست
هر جا نگری جلوه گه شاهد غیبی است
او را نتوان گفت کجا هست و کجا نیست
این نیستی هست نما را به حقیقت
در دیده ی ما و تو بقا هست و بقا نیست
مرحوم محمد علی مصاحبی( عبرت نایینی)
نفر دوم از سمت راست که نشسته اند.
@naein_nameh
#کلمه_ترکیبهای_نایینی
.
اَردی=یک وری، نوعی سوار شدن بر خر که دو پا به یک طرف آویزان باشد.
اَلَه=لم دادن ، نشستن نزدیک به خوابیدن
اُرُسی=کفش چرمی،هم به معنی پنجره های چوبی کشویی که متحرک است.
از قصّ=عمدا،از روی قصد
@naein_nameh
#مشاهیر_نایین
.

ملا مصاحب (میرحسینا)
ملامصاحب از شعرای معروف عهد صفوی (شاه عباس دوم) است که قصیده سرایی برجسته و ممتاز بوده ،وی جدّ اعلای
مصاحبی های محمدیه است . شاعر بلند مرتبه و پر آوازه معاصر مرحوم عبرت نایینی از فرزند زادگان اوست.خانم شمس
الملوک مصاحب سناتور پیشین در نامه ای به آقای جلال بقائی نوشته نامش امیرحسینا بوده و ندیم شاه سلیمان صفوی و به
مناسبت مصاحبت دائم با پادشاه به مصاحب ملقب شده است.
مصاحب در ره آن یار جانسوز محبت را از آن کودک بیاموز
که مادر بهر جوری چون ستیزد همان در دامن مادر گریزد
تاریخ یزد می نویسد:
از فرط شهرت تخلص (مصاحب) نامش فراموش شده، شاعری بوده است بسیار شیرین گفتار از اهل نایین و ذکرش در چندین
تذکره به ویژه مجمع الفصحاء موجود و قصیده معروفش که در استقبال حکیم سوزنی سمرقندی سروده درج است.
چند بیت از قصیده شیرین و خواندنی او که به طور کامل در تذکره سخنوران آمده به شرح زیر است:
به کوچه ای گذریم بود چون نسیم سحر
فتاده در ره من عکس ماهی از منظر
ز اضطراب سراسیمه هر طرف دیدم
چو آفتاب نمودار شد یکی دختر

به گوشه ای بنشستم دو چشم خون پالا
گهی ستون ز نخ دست و گه به زانو سر
به پیره زالی از این قصه ماجرا گفتم
که دختران را گه دایه بود و گه مادر
........
........
......
خموش باش مصاحب که در دیار هوس
از این مطایبه شد کام مرد و زن چو شکر
حکیم سوزنی از گفته منفعل گردد اگر کند به سمرقند این قصیده گذر
@naein_nameh
#تاریخچه_نایین
#نایین_نامه

.

نایین در متون کهن

فارس که در گذشته مرکز حکومت و تشکیلات دولت هخامنشی بوده علاوه بر استان کنونی فارس، مناطق مرکزی و جنوب
غربی ایران و استان یزد فعلی را نیز در بر گرفته است و دارای پنج ایالت یا کوره بود که یکی از آنها اصطخر است. منطقه یزد
بخش وسیعی از این ایالت بوده که بعد از اسلام موقعیت خود را کمابیش حفظ کرده است. در اکثر متون قدیمی نایین جزو
یزد محسوب میشده است.
اصطخری جغرافیدان قرن چهارم هجری در مسالک و ممالک چنین مینویسید : یکی از معروف
ترین شهرهای کوره اصطخر در مجاورت خراسان کِثِه است. کِثِه شهر عمده یزد و ابرقو است. سپس چنین ادامه میدهد: کِثِه شهر عمده یزد در کنار بیابان واقع است و هوایش خوب و سالم است.
اصطخری در خصوص ذکر نواحی ایالت اصطخر اضافه میکند: ناحیه یزد بزرگترین ناحیه این ایالت است و سه مسجد جامع
دارد، یزد و میبُد و نایین
@naein_nameh