#آداب_رسوم_نایین_قدیم
.
.
خضاب کردن و حنا بستن و سر تراشیدن
از کارهایی که در حمام های عمومی ( در گذشته کمتر منزلی حمام خصوصی داشته است) خضاب کردن که عبارت از رنگ کردن ریش توسط حنا  یا رنگ توسط دلاک انجام می شده است. همچنین تراشیدن سر نیز رایج بوده که انهم از وظایف دلاک بوده است.
هزینه حمام به صورت سالانه پرداخت می شد. ان هم اغلب با جنس و مواد خوراکی از قبیل گندم و جو و آرد یا نان برای رعایا و زارعین و قند و چای و غیره توسط کاسب ها و بازاریان، البته تنها خوانین پول نقد پرداخت می کردند که در سال حدود چهل ریال بود.
تیغ زدن رگ( فصد کردن) و حجامت نیز اغلب توسط دلاک ها در حمام انجام می شد.
@naein_nameh

#آداب_رسوم_نایین_قدیم

﷽🔮 «آیین کوزه بران بیاضه »
بیاضه کهن ترین بخش  «بیابانک» در اصل متعلق به  «ناحیه کری» از ولایات  «قهستان» ، خراسان بزرگ، جامانده در استان «اصفهان» است، فرهنگ این سرزمین قرنهای متمادی به «نیشابور خراسان» متعلق است.
در روز 14 اردیبهشت، زنانی با لباس سنتی، پوشیده صورت، و کس آنرا نشناسد، «کوزه بدوش» از تاریکی«قنات بیاضه» ، «کهن ترین قنات ایران» درآیند، وآهنگ بالا کنند، حرف نزنند، درکوزه آب و گلاب، در لب خندق به«اهل قنات و مردم» ادای احترام کنند، داخل قلعه شده، بیرون روند، گرد قلعه حلقه زده، دست ها بر آسمان گیرند، مردان به کنارند، دعایی خوانند،و در حال حرکت، قلعه را نشانه روند، به وارث، حفظ میراث را یاد دهند. لباس آنها رنگیست،دستار یکرنگ، موی پنهان دارند، در زیبایی و نجابت کوزه آب را در پای«نارون خندق» میریزند، واین بیاد «آناهیتا» الهه آبهاست. که «درخت» را پاس و تو را یاد که قدر میراث بدانید.و در سیاهی «قنات خندق» ناپدید میشوند! . «سوغات» گسترده اند. و این زنان کوزه بدوش در«سن و تعداد» متفاوت. و آن روز«نذری آش» به مهمان دهند. و چنین در جهان نبوده و نیست.

⚜تاریخ بیابانک⚜
@historybyabank

#آداب_رسوم
#آموزش_گویش_نایینی
.
اِسپنده و مُسبنده
توجه همراهان نازنین را به این نکته مهم جلب می کنم که شاخه "بور و بِشه" از زبان محلی نایین تا میمه ادامه داشته و گفتگوی داخل ویدئو از نوع گویش مرزهای غربی نایین مثل جشفقان و لا مستانه است.
@naein_nameh

#جمعه_بازار
#آداب_رسوم
.
شروه خوانی بوشهری ( لالایی)
مقدمه از طنز پرداز معروف احسان عبدی پور


@naein_nameh

#آداب_رسوم
.
﷽🔮 «آداب»
🦚🦚
و آنان که پرسند از جامه ی  «کوزه بران» بیاضه :
کفشهایی شبیه گیوه به رنگ مختلف که «پاشنه» نداشت! ، مزین به منجوق و جورابی سفید،شلواری مشکی ساق پا کس ندید، دامنی رنگین و بلند، پف کرده در پوششی که «بدن نما» نبود، و نیم تنه لباسی گلگون و مزین، زیور آلات داشتند، آنگونه پوشیده بودند که، چشم پلیدی به آنها خیره نبود، موی پنهان و زنان در این روز لباس رنگی و چادر رنگی به رنگ های شاد دارند و«مردان» آراسته، لباس به رنگ شاد و«کلاهی زیبا»، و زنان کوزه را از کف و گلو در دست گیرند، کوزه یکدست و بزرگ و گلودار،سربند داشتند و شالی رنگین به کمر بسته، و اگر چنین لباسی نبود همان لباس ساده خود بپوشید فقط«شالی رنگی» به کمر بسته. و این شال رنگین یعنی«سلامتی و شاد زیستن». کسی از دختران خواست او را نشناسند، با توری رنگی لب و دهان پوشیده بود. و این حجاب  «اصیل ایرانی» و آمیزه ادیان است در زن ، آنان «حرف نمیزدند»! ، نگاهی خیره به کس نداشتند، از قنات آمدند، داخل قلعه شدند، گرد قلعه چرخیدن دعا خواندند و در  «قنات» ناپدید شدند!

عکس : حدود مطلب را رسانده نه اصل مطلب!
⚜تاریخ بیابانک⚜
@historybyabank

#آداب_رسوم
.
آرایش زنان درایران قدیم بر۷خط بوده است.
پیشینه آرایش درایران به دوران فرانک, مادر فريدون
(دوران مادر سالاری) بازمیگردد
منظور از "هفت قلم آرايش" :
حنا
بند
وسمه
سرمه
سرخاب
سفیداب
خال
( خبرگزاری چوپانان)

@naein_nameh

#آن_روزها
#آداب_رسوم_نایین_قدیم
.
چراغ زنبوری،
چراغ توری
وقتی این چراغ به آرند آمد من کودک بودم، جز برای شب نشینی و آمدن مهمان گاهی برای بافتن قالی نیز شبها روشن می کردند. به اندازه یک لامپ صد وات روشنایی داشت. مادربزرگم فکر می کرد مثل لامپا و پی سوز و گرد سوز میتوان فتیله انرا تنظیم کرد. برای کم مصرف شدن نفت گرانبها که با مشقت تهیه می شد می گفت " فتیله اش را پایین بکشید"
در این آدینه شب روح همه اموات شاد باشد.
@naein_nameh

#آداب_رسوم_نایین_قدیم
.
⭕️ جشن کوزه بران در روستای بیاضه خوروبیابانک

اهالی بیاضه برای نخستین بار جشن کوزه بران را برای گرامیداشت میراث ماندگار قنات قدیمی این روستا برگزار کردند.

🔹 به گزارش خبرگزاری صداوسیما، مرکزاصفهان؛ دهیار روستای بیاضه، این روستا را یکی از قدیمی‌ترین روستا‌های کشور معرفی کردو گفت:قلعه باستانی، مسجد جامع، امام زاده و بافت قدیمی این روستا نشان از جریان زندگی هزار ساله در آن است.

💠 هاشمی افزود : برای نخستین بار جشن کوزه بران که نشان دهنده سبک زندگی مادران قدیم این روستا به شمار می‌رود به منظور فراهم کردن مقدمات ثبت قنات تاریخی
آن برگزار شده است.

روستای بیاضه در ۵۵ کیلومتری جنوب شرقی مرکز خور
و بیابانک قرار دارد.


@sabatbayazeh

#آداب_رسوم_نایین_قدیم
.
به صد سال نمی رسد که اغلب خانه ها یکی از این اسیاب های دستی که از دو سنگ بزرگ با یک محور تشکیل شده بود ، داشتند. سنگ زیرین ثابت و سنگ روی با دسته ای حول محور می چرخید تا گندم بین دو سنگ به آرد تبدیل شود.
"روز و روزگاری از دوره قاجار...دختران ارامنه در حال ا سیا نمودن گندم ..تصاویر نشان از فرهنگ  زمان قاجاریه"
...ارسالی اکبر اخوندی پژوهش هنر

@naein_nameh

#نایین_به_روایت_اسناد
#آداب_رسوم_نایین_قدیم
.
مسوّده نویسی
در نایین قدیم به مهر برون مسوّده نویسی می گفتند. مسوّده پیش نویس سندی است که بر اساس توافق به عمل آمده مقدار مهریه و صداق را برای اجرایصیغه عقد روشن می ساخت.امروزه نیز این هماهنگی برای تعیین مقدار طلا، فرش، آینه و شمعدان و لباس زنانه که برعهده داماد است انجام می شود. بخش دیگر شامل صداق  و مهریه بود که عموما سهمی از خانه مسکونی، اب و املاک و باغات که بر عهده اب الزوجه نوشته می شد.
ناگفته نماند که نمونه مسوده اکنون در اختیارم نبود . متن سند ازدواج که هنگام قرائت خطبه عقد توسط مجتهد نوشته شده و اصل سند ازدواج محسوب می شد.
@naein_nameh

#آداب_رسوم

نون کوفته
شهر گَز در حومه اصفهان
معجونی برای محبت و مهربانی


@naein_nameh

#آداب_رسوم



نقّالی
🔴 رسم فراموش شده!

🔷 ویدیویی قدیمی و نایاب از رسم فراموش شده نقالی در شهر اصفهان

@naein_nameh

#آداب_رسوم
#مناسبت
.
اول تا نهم تیر
جشن تیرگان و آب پاشونک   از جشن‌های مهم ایرانی بر هم میهنان با اصالت و عاشقان ایران   فرخنده و همایون باد 🌹🌿

تیر ماه در تقویم ایرانی روز ‌جشن آب پاشونک⁩ است. مردم ایران باستان علاقه بسیاری به جشن و شادی داشتند و ابتدای هر فصل خود را با جشنی آیینی آغاز می‌کردند. یکی از این جشن‌های باستانی "آب‌پاشونک" نام دارد که در ابتدای تابستان برگزار می‌گردد و به جشن آغاز تابستان هم مشهور است.
( استاد آخوندی)

@naein_nameh

#آداب_رسوم
.
رقص بسیار زیبای قدیمی

  این رقص بسیار زیبا که مختص قوم "زازا" است ؛ رقصی اصیل و بسیار قدیمی است که همچون زبان این قوم کماکان دست نخورده و بِکر باقی مانده است ...   
قوم "زازا" خود را از نسل ساسانیان دانسته و میگویند این نوع رقص در زمان پادشاهان سرزمین "پارس" یا "پارسوا" وجود داشته است ؛ و برای انرژی گرفتن، قبل از نبردها اجرا می شده است.
(کاری از میراث فرهنگی استان کرمانشاه)
@naein_nameh

#آداب_رسوم
#شور_حسینی
.
زنجیر های فروزان
فاضلی یادآور شد: طبق تحقیقاتی که من به‌عنوان یک محقق طی ۲۰ سال روی تاریخ این منطقه داشته‌ام، ریشه عزاداری کهن منطقه بیاضه که به‌عنوان قدیمی‌ترین و کهن‌ترین منطقه خور و بیابانک شناخته‌شده است، مربوط به سال‌های ۲۰۰ هجری قمری است. در آن زمان امام رضا(ع) به‌صورت ناشناس از مناطق بیابانیِ آنجا که در آن زمان خلوت بوده رد می‌شده است که مردم متوجه شدند که یک شخصیت بزرگ مذهبی به اسم امام رضا(ع) از اینجا عبور می‌کند و این موضوع سینه‌به‌سینه نقل‌شده و آثاری از رد پای امام رضا(ع) در این منطقه وجود دارد. به نظر من منطقه بیاضه در عزاداری و مراسم زنجیر آتشی و تعزیه که مردم در آن حضور پیدا می‌کنند، تاریخ بسیار کهنی دارد و بنابراین قدمت زنجیر آتشی به ۱۲۰۰ سال پیش‌برمی گردد نه ۲۰۰ سال پیش؛ به دلیل اینکه عزاداری برای امام حسین(ع) شکل‌ گرفته که قبل از امام رضا(ع) بوده است

@naein_nameh

#آداب_رسوم
.
درختان مقدس
کهن درختان مقدسه که نزد اهالی منطقه رویش آن احترام خاصی داشته که اصولا این درختان سرو یا وزم ( وِن در زبان نایینی) که از دوره ساسانیان به ارث به ما رسیده همانند اردو در الیگودرز...درخت ماه نشان خوانسار و گلپایگان...وزم روستای اشناخور....یا درخت چشمه سپید که متاسفانه بر اثر حوادث طبیعی نقش بر زمین شده نقل از اهالی...یا وزم مقدس شهر میزان که به این گونه درختان حلقه ای مو....تکه پارچه ای...یا قفل ..و به درخت می بستند و شفاعت می خواستند نذر ها متفاوت بوده بافت قالیچه برای امامزاده...قربانی کردن گوسفند در محرم یا صفر...یا اطعام دادن در ماه رمضان...شفای مریض...بچه دار شدن....دختری که سن ازدواجش در حال گذشتن و خواستگار خواستن...از جمله درخواست موقع بستن مو یا قفل زدن به شاخه درخت بوده است..
آداب و رسوم فرهنگ عامه اکبر اخوندی پژوهش هنر

@naein_nameh

#آداب_رسوم
.
‍ آیین سنتی آب به بذر شلغم با حضور فرماندار شهرستان

این آیین سنتی که قدمتش به پیش از اسلام برمی گردد، هر سال در نیمه مرداد در کشتخوان شهر خور با آدابی خاص برگزار می‌شود.
در این روز قبل از طلوع آفتاب با حضور مردم در محل و چند نفر از کشاورزان و سادات، با بذر افشانی زمین را آماده آبیاری کرده و هم زمان با طلوع آفتاب، آب به زمین مورد نظر هدایت می‌شود.
در این روز کشاورزی که از سهم آب فراوانی برخوردار است،اجازه کاشت شلغم را دارد.
کشاورزان ماهر در زمین آماده بذر شلغم با نوک بیل به فاصله ۳۰ تا ۵۰سانتیمتر در سه ردیف منظم،جو کاشته و هنگامی که آب به فاصله صد قدمی زمین رسید مردم به صورت دسته جمعی صلوات می‌فرستند و دو نفر نیز چاووشی می‌کنند.
به اعتقاد مردم خوروبیابانک پس از آیین شلغم کاری، هوا رو به سردی می‌رود و شدت گرمای تابستان کاهش می‌یابد.
این آیین به شماره ۲۹۰۲ در مورخ ۲۲/ ۰۸/ ۱۴۰۲ در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس به عنوان اولین اثر معنوی شهرستان ثبت شد.
امروز نیز با حضور فرماندار،امام جمعه،جمعی از مسئولان شهرستان،مردم از ثبت این اثر میراث ناملموس رونمایی شد.
( خبرگزاری چوپانان)

@naein_nameh

#آداب_رسوم_نایین_قدیم
.
چله تموز..
جشن تابستانه تقدیم اهالی خونگرم نایین و حومه .امیدوارم گروه ادبی جلوه نایین اینگونه مراسم و جشن ها را یاد اوری و به مناسبت ها که ریشه در تاریخ فرهنگ و هنر نایین دارد بصورت فلکلور. تاتر ...سخنرانی و مقاله نویسی اجرا گردد..
استاد اکبر اخوندی پژوهش هنر

@naein_nameh

#نایین_نامه
#آداب_رسوم_نایین_قدیم
.
یا نصیب و یا قسمت
واژه ای از عمق عقیده و باور مردم منطقه کویر، به عبارت دیگر:
انچه نصیب است نه کم میدهند
گر نستانی به ستم میدهند

@naein_nameh

#آداب_رسوم_نایین_قدیم
.
﷽🔮«ثبت  زنجیر آتشی بیاضه در فهرست رویدادهای گردشگری»

" آیین زنجیر آتشین یکی از مهم ترین  مراسم عزاداری روستای بیاضه که در سحرگاه روز عاشورا برگزار می گردد، نماد آتش زدن خیمه های امام حسین می باشد. در این آیین گروهی از عزاداران به دانه های پایینی زنجیر نخ یا الیاف نخی بسته و با بستن طنابی در انتهای زنجیر برای حمایل در دست (ضریب ایمنی) محتوی را آغشته به نفت کرده و کمی مانده به طلوع آفتاب روز عاشورا آتش می زنند و حول سقاخانه ی حسینیه می چرخانند. زمان اجرای این مراسم حدود ۲۰ دقیقه می باشد .
این مهم که از دیدنیهای شهرستان خوربیابانک در روستای تاریخی «بیاضه» است، که به شماره «20304914» در فهرست رویدادهای گردشگری کشور جمهوری اسلامی ایران به ثبت رسیده است. یادآور  است که  ثبت  «قنات و مراسم زیبای کوزه بران» بیاضه در حال پیگیری و انجام است".

*عباسعلی ایرجی میراث فرهنگی شهرستان خوروبیابانک.  *

⚜تاریخ بیابانک⚜
@historybyabank. تلگرام
@tarikhebyabanak. ایتا
Www.bayazeh.ir     سایت