زبان نایینی
1.09K subscribers
4.21K photos
1.57K videos
211 files
386 links
این کانال فقط جهت ترویج و آموزش زبان نایینی و گسترش فرهنگ محلی است.
ارتباط با ادمین
@emamiarandi
Download Telegram
#گیاهان_محلی
.
بوته های کلزا
کلزا از دونه‌های روغنیه که زیبایی بسیار عجیبی داره و در چوپانان هم بعضا کشاورزان کشت مکنن
متاسفانه تو این عکس نتونستم به نمایش بذاره اون زیباییا
بعنوان پیشنهاد عرض میکنم
حتما اگه جایی شنیدت کلزا کاشتن، سراغشو بگیرت و برت چنتا عکس یادگاری بگیرت.
واقعا زیباست و بی اختیار جوزده خواهید شد.
اقا ذبیح مرتضوی
@naein_nameh
#گیاهان_محلی
.
ماهاش ( کَه ماش =ماش صحرایی)
هنو سبزه
حلوت بدهید برسه بعد برید خودکشی کنید...
اقا ذبیح مرتضوی
(حلوت= فرصت بدهید بار ان رسیده شود)
سالی دو سه بار ماش و که ماش
بِد نابو ایگر ایریجه در آش
@naein_nameh
Forwarded from زبان نایینی (Abas Emaml)
🌸🍃🌸
شعری بسیار زیبا به زبان شیرین نایینی در خصوص گل گیاه تیاله که در زبان نایینی «کَلّچو»گفته می شود .
🍃🌸

#گیاهان_محلی


کَلّچو


🍏 حَوصیلت اِگــِر تُووْا گُه سِر نَشو
تا باهار ُ از دی ووُلایت بِر نَشو

🍎 تووا زُنبی گه چوکار واکه گلُم
غصهَ و غِم وِ کونار واکهَ گلُم

🍏 موُجه و تُمُنی جوهون پا واکه
تِن مهیا عازمی صحرا واکه

🍎 دل اوُواونت از کیهَ و جًمخُوش
از کوناری یخچال و یاگی اوش

🍏 ری وِ شادی واکه و وِر غصهَ پِشت
خُی اوُواجُمنا گُ دیجی ایویِشت

🍎 اِنبُر و شِفرهَ و تیغ و دَلَچو
از تیالهَ وِر اوُاچی کَلَّچو

🍏 ریزَچوهاش مالی مالی خوشتِرُ
خوش خوراکیش از دورُشتاش وِشتِرُ
🍎 تیش اِگــِر وِر دَس و پا و نا ویزهَ
وِر گُه ایپَرنی اَبـــی دِر ناگیزهَ

🍏 اُووْا شوشتُ تا سیائیهاش اُوشُو
فَرقُش از دوُوْ .ُ عزیزُم تا دُوشُو

🍎 بعدُش جی ایگر ایپیچِن بِد نیو
نرمیگِرتهَ گُه خُویُش یَه چی بیو

🍏 ماسی بزُش وا گُه از گا وَئدرُ
ماسی مِش از هیمِه یی دیا سِرُ

🍎 کَلَچو ها وِر تُو ماسّا دِروْ.ُنیت
تا گُه می نَبی نبادا وِروْ.ُنیت

🍏 وَختی می نَیی نخوُریت تا اییی
عاشِقی دیجور خُوراکیها مییی

🍎 از جوُهوُنیاش نَواج گُه مالیو
قِند و کلیَهَ و کبِد را عالیو

🍏 چِمْچَهَ و چاشنی و میجی وِر سوُما
پایی می هَبِندِن و دسَّی شوُما


#سید_رضا_مرتضوی
@naein_nameh


🌸
🍃🌸
🌸🍃🌸
#گیاهان_محلی
.
تِنگس، تِنگز
.

تِنگِز= تنگس، ارژن
درختچه ای از دسته بادامی ها که تیغ فراوان دارد و در اواخر بهمن شکوفه میدهد. در گذشته روی چینه های گلی به عنوان حفاظ نصب می شده است.

سردیرختی تُ و نار معرکه بی
تنگِزُت لِو حصار وَ معرکه بی
تُویُ ت اَز زوری بار معرکه بود
گلی نارُت بهار معرکه بی
ای نار سینه، ای نار سینه
میوه درختان باغت معرکه بود
ارژن و شاخه تنگزت در لبه حصار معرکه بود
بار درخت توت از شدت زیادی و  بسیاری معرکه بود
گل انارت در بهار معرکه بود
ای انارک، ای انارک
.
@naein_nameh
#گیاهان_محلی
.

گل رنگ، در زبان محلی به صورت
کو گوشه، کو گیشه، کوشه نامبرده شده است. در زمینهای زراعی کاشته می شود.
این گیاه زیبا دارای مصارف گوناگونی است از قبیل تزیین نان، رنگرزی و دانه های ان نیز بو داده به عنوان اجیل استفاده می شده است.
@naein_nameh
#گیاهان_محلی
.
اشم تره تیزک
در قدیم به عنوان سبزی خوردن و برای تهیه نان مصرف میشد
این گیاه در ریگزارهای چوپانان کنار تاغ و سلم یافت می شود
زمان برداشت آن از اواخر اسفند تا بیستم فروردین است.
@naein_nameh
#گیاهان_محلی
.
قیچ

منطقه گراز عباس آباد
از درختچه های مناسب کاشت فضای سبز روستایی و شهری
در اطراف انارک به وفور یافت می شد، با تاسف برای ذوب مس و سرب در معادن منطقه از ان استفاده شده و بیابان خالی از این گیاه کویری شد.
@naein_nameh
#گیاهان_محلی
.
تنومندترین درخت تاغ درچوپانان
تاغ درختچه ای که در کویر به وفور یافت می شد. در برهه ای که ذوب مس طالمسی و سرب معدن نخلک با سوخت طبیعی و ذغال درختان انجام می شد تخریب بسیاری صورت گرفت. استاد ابراهیمی انارکی در کتاب گرانسنگ انارک از نظر اجتماعی و اقتصادی شرح این حکایت غم انگیز را بیان فرموده اند.
با سپاس از ادمین محترم ( خبرگزاری چوپانان)
@naein_nameh
#گیاهان_محلی
.
آویشن
از جمله گیاهان طبی و خوشبو که در اغلب نقاط نایین به وفور یا بسیار اندک وجود دارد آویشن است. برگ و گل این گیاه بسیار خوشبو که طبعی گرم دارد با آویشن بازاری که در شیراز و نقاط دیگر کاشته می شود تفاوت دارد. در کوهستان نایین به خاطر خشک سالی طولانی بوته های ان کم شده و برای یافتنش جستجوی بسیار باید کرد. در اواسط خرداد تا اوایل تیر به گل می نشیند و بوی ان بسیار تند می شود.
( تصویر از ، سلام چوپانان)
@naein_nameh
#گیاهان_محلی
.
گون کهیری
مراتع چوپانان و هفتومان مرز شهرستان‌ نایین و خوروبیابانک
گون کهیری
از  گونه‌های علوفه‌ای مرغوب است که انتشار گسترده‌ای در شمال، شمال شرق‌، مرکز و جنوب شرقی و بخش مرکزی کشور دارد. از این گیاه خوش‌خوراک به‌شدت در تمامی مراحل فنولوژیک برای چرای دام استفاده می‌شود.
بهترین روش کاشت و احیای این گونه کمیاب و خوش خوراک در پاییز همراه با هلالی آبگیر در مناطق با بارندگی بیشتر از ۱۰۰ میلیمتر می باشد

( سینا صمیمی)
@naein_nameh
#گیاهان_محلی
.
زیره سیاه کوهی

@naein_nameh
#گیاهان_محلی
.
🔘بوته قیچ

اگر کسی به چوپانان سفر کرده باشه حتما به این گیاه برمیخوره . در ایران این گیاه با نام فارسی (( قیچ )) و دردنیا با نام علمی Zygophyllum eurypterum شناخته میشه . قيچ درختچه اي است همراه با انشعبات چوبي فراوان که در عرصه هاي بياباني بصورت پراکنده در جوامع گياهي درمنه دشتي مشاهده مي شود. ارتفاع متوسط اين درختچه تا 2/5 متر مي رسد .
رويشگاههاي اصلي قيچ در ايران ، جنوب شرقي شاهرود ، استان یزد ، خراسان ، زنجان ، دامنه هاي مشرف به کوهستان سفيد آب و دشت کوير، ارتفاعات انارک و چوپانان مي باشد. قيچ معمولا" در خطوط همباران ١٠٠تا ١٥٠ميليمتر بصورت طبيعي ايجاد رويشگاههاي مشجر مي نمايد.قيچ گياهي است بومي مناطق خشک و نيمه خشک در خاکهاي شور ، قليا و شور و قليايي که عمدتا" داراي آهک فراوان است ، بخوبي رويش دارد. گلهاي زرد اين درختچه پيش رس بوده و معمولا" در اواسط اسفندماه ظاهر مي شوند.بدنبال آن ميوه هاي بالدار حاوي سه عدد بذر، در اوايل ارديبهشت ماه بوجود مي آيند. وجود باله هاي نسبتا" بزرگ ميوه ، جابجايي بذر را توسط باد آسان کرده است.
🌐️خبرگزاری چوپانان
@naein_nameh