#گیاهان_محلی
.

ﺧﯿﻠﯿﺎ ﻣﺸﺘﺮﯼ ﭘﺮﻭﭘﺎﻗﺮﺹ ﺷﻮﻟﯽ انغوزه ﻫﺴﻦ .
ﺍﻻﻥ ﺁﺧﺮﺍﯼ ﻓﺼﻞ ﺍﻧﻐﻮﺯﻫﻪ .
ﻭﻟﯽ ﺍﻭﻧﺎ ﮐﻪ ﻣُﺨﺎﻥ ﺷﯿﺮﻩ ﺍﻧﻐﻮﺯﻩ ﺭﺍ ﺑﮕﯿﺮﻥ ﺗﺎ
ﻧﯿﻤﻪ ﺍﺭﺩﯾﺒﻬﺸﺘﻢ ﻣﺘﻮﻧﻦ ﺑﺮﻥ ﺍﻧﻐﻮﺯﻩ . ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮﺍ ﺷﯿﺮﻩ .
ﺍﻧﻐﻮﺯﻩ ﭘﯿﺪﺍ ﮐﺮﺩﻧﺶ ﺭﺍﺣﺘﺘﺮ ﺍﺯ ﺑﻘﯿﻪ ﻋﻠﻔﺎ ﻭ ﺩﻭﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﯿﺎﺑﻮﻧﻪ .
ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﻌﻀﯿﺎ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﻧﺎﺷﯽ ﻫﺴﻦ ﻭ ﻫﻠﻨﺪﺭ ﺟﻤﻊ ﻣﻮﮐﻨﻦ ﺑﺠﺎ ﺍﻧﻐﻮﺯﻩ ...
ﺧﻮﺭﯾﺎ ﺑﻪ ﺍﻧﻐﻮﺯﻩ ﻣﮕﻦ ﻫِﻨﮓ .
ﻗﺪﯾﻤﯿﺎ ﺷﺮﺡ ﺣﺎﻝ ﻧﺎﺷﯿﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺮﻥ ﺍﻧﻐﻮﺯﻩ ﺭﺍ ﺍﯾﻨﺠﻮﺭﯼ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﻮﮐﻨﻦ:
ﺭﻓﺘﻢ ﻫِﻨﮓ، ﭼﻨﺪﻡ ﻫﻨﮓ، ﭘﺨﺘﻢ ﻫﻨﮓ، ﺧﻮﺭﺩﻡ ﺩﯾﺪﻡ ﻫﻠﻨﺪﺭﻩ!
ﺗﺨﻤﻪ ﺳﺮﺧﻮ، ﺗﺨﻤﻪ سفیدو ﻭ بالنگو ﻫﻢ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﯼ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩﺷﺎ ﺩﺍﺭﻩ . ﻓﺼﻞ ﺍﯾﻦ ﺳﻪ ﺗﺎ ﻫﻤﺰﻣﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺩﺭﻭ ﺟﻮ ...
ﻫﺮﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﺁﺏ ﻭ ﻫﻮﺍﯾﯽ ﻭ ﺑﺎﺭﻭﻧﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﯿﺎﺩ ﻓﺼﻠﺶ ﻣﺘﻐﯿﺮﻩ . ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺍﻭﺍﺳﻂ ﺍﺭﺩﯾﺒﻬﺸﺖ ﻣﺸﻪ ﺗﺎ ﺁﺧﺮ ﺍﺭﺩﯾﺒﻬﺸﺖ .
ﺍﻣﺴﺎﻟﻢ ﺑﻬﻤﯿﻦ ﻣﻨﻮﺍﻟﻪ .
ﺣﺪﻭﺩ ﺩﻭ ﻫﻔﺘﻪ ﺩﮔﻪ ﻣﺸﻪ ﺗﺎ ﺁﺧﺮ ﺑﺮﺝ ...2 ﺍﻟﺘﻤﺎﺱ ﺩﻋﺎ ...
ریواکس ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺘﻮﻧﻪ ﻧﻤﺎﺩ ﺍﻧﺎﺭﮎ ﺑﺎﺷﻪ . ﺍﻣﺎ ﺗﻮ ﮐﻮﻫﻬﺎﯼ ﭼﻮﭘﻮﻧﻮﻧﻢ ﮔﯿﺮ ﻣﯿﺎﺩ . ﺭﯾﻮﺍﮐﺲ ﺍﺯ ﻫﻤﯿﻦ ﺍﻻﻥ ‏(ﺍﻭﻝ ﺑﺮﺝ 2 ‏) ﻓﺼﻠﺶ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﺸﻪ ﻭ ﺗﺎ ﺁﺧﺮ ﺧﺮﺩﺍﺩ ﻫﻨﻮﺯﻡ ﻫﺲ .
ﺭﯾﻮﺍﮐﺲ ﭘﺎ ﻧﻤﺮﻩ . ﻭﻟﯽ ﺍﺯ ﺍﻭﻝ ﺗﺎﺑﺴﺘﻮﻥ ﺩﮔﻪ ﺑﺘﺪﺭﯾﺞ ﺟﯿﺮ ﻣﺸﻪ . ﻣﻦ ﮐﻪ ﺍﮔﻪ ﯾﮑﯽ ﻓﺮﻕ ﺭﯾﻮﺍﮐﺲ ﻭ ﻣﯿﭽﻮ ﻭ ﺷﯿﺮﯾﻦ ﺑﯿﺎﻧﺎ ﺑﮕﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯿﮑﻨﯿﻢ .
ﺍﻭﺷﻮﻡ ﯾﺎ ﺁﺑﺸﻦ ﯾﺎ ﺁﻭﯾﺸﻦ ﺁﺧﺮﺍﯼ ﺑﺮﺝ 2 ﯾﻌﻨﯽ ﺣﺪﻭﺩ ﯾﻤﺎﻩ ﺩﮔﻪ ﻓﺼﻠﺸﻪ . ﻓﮏ ﻧﮑﻨﻢ ﮐﺴﯽ ﺑﺎﺷﻪ ﮐﻪ ﻋﻄﺮ ﺍﻭﺷﻮﻡ ﻭ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﭼﺎﯾﯿﺎﯼ ﺧﻮﺷﻤﺰﺵ ﭘﺴﻨﺪﺵ ﻧﺒﺎﺷﻪ . ﻓﺼﻞ اوشوم ﺗﺎ ﺗﺎﺑﺴﺘﻮﻥ ﻫﺮﺳﺎﻝ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﻩ .
ﺯﯾﺮﻩ ﭼﻮﭘﻮﻧﻮﻥ ﺑﻪ ﮔﻮﺍﻫﯽ ﻫﺮﮐﻪ ﭼﺸﯿﺪﻩ ﺑﺎﺷﻪ ﻣﺤﺸﺮﻩ . ﻣﻮﻧﻨﺪﺵ ﺗﻮ ﻫﯿﭻ ﺟﺎﯼ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻧﯽ . ﻋﻄﺮ ﻭ ﺑﻮﯾﯽ ﺩﺍﺭﻩ ﮐﻪ ﺩﯾﻮﻭﻧﻪﮐﻨﻨﺪﻫﻪ . ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺩﻗﯿﻘﺘﺮ ﻭ ﺑﻬﺘﺮﺵ ﺍﯾﻨﻪ ﮐﻪ ﺯﯾﺮﮤ ﺑﯿﺎﺑﻮﻧﺎ ﭼﻮﭘﻮﻧﻮﻥ ﻣﺴﺖ ﮐﻨﻨﺪﻫﻪ . ﻣﻦ ﮐﻪ ﺧﺮﺍﺑﺸﻢ ... ﻓﺼﻞ ﺯﯾﺮﻩ ﻫﻤﺰﻣﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺩﺭﻭ ﮔﻨﺪﻡ . ﯾﻌﻨﯽ ﻧﯿﻤﮥ ﺍﺭﺩﯾﺒﻬﺸﺖ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﺸﻪ ﻭ ﺗﺎ ﺁﺧﺮﺍﯼ ﺑﺮﺝ 3 ﻫﻢ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﻩ . ﺑﻌﺪﺵ ﺩﮔﻪ ﺑﺘﺪﺭﯾﺞ ﭘﺎﻣﺮﻩ . ﺍﯾﻨﻘﺪ ﺧﻮﺑﻪ ﮐﻪ ﻗﯿﻤﺘﺶ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻗﯿﻤﺖ ﺯﯾﺮﻩ ﮐﺮﻣﻮﻧﻪ . ﭘﺎﺭﺳﺎﻝ ﺑﻌﻀﯿﺎ ﺷﯿﻄﻨﺘﺎﯾﯿﻢ ﮐﺮﺩﻥ ﻭ ﺍﺯ ﺷﻬﺮ ﺯﯾﺮﻩ ﻣﺨﺮﯾﺪﻥ ﻭ ﻣﯿﻤﺪﻥ ﭼﻮﭘﻮﻧﻮﻥ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﺯﯾﺮﻩ ﭼﻮﭘﻮﻧﻮﻧﯽ ﭼﻨﺪﺑﺮﺍﺑﺮ ﻗﯿﻤﺖ ﻣﻔﺮﻭﺧﺘﻦ . ﻭﺍﯼ ﻭﺍﯼ ! ﭼﻪ ﮐﺎﺭ ﺑﺪﯼ !
ﻓﺼﻞ ﻣﻐﺰﻭ ﺑﺮﺝ 3 ﻭ 4 ﻣﺸﻪ . ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﻐﺰﻭ ﻗﺪﯾﻤﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺸﺘﺮﯼ ﺩﺍﺷﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻻﻥ . ﭼﻮﻥ ﺩﺭﺳﺖ ﮐﺮﺩﻧﺶ ﯾﺨﻮﺭﺩﻩ ﺳﺨﺘﻪ ﻭ ﯾﺨﻮﺭﺩﻩ ﻧﺎﺷﯽ ﺑﺎﺷﯽ ﺗﻠﺦ ﻣﺸﻪ . ﺑﺮﺍ ﻫﻤﯿﻨﻢ ﺧﯿﻠﯿﺎﺵ ﻣﯿﺮﯾﺰﻩ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻫﯽ ﻧﻤﺸﻪ . ﺩﺭﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﻓﺮﺍﻭﻭﻧﻪ ﺗﻮ ﮐﻮﻫﻬﺎﯼ ﺍﻃﺮﺍﻑ .
ﺍﮔﻪ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﻧﮑﻨﻢ ﻣﻐﺰﻭ ﻫﻤﻮﻥ ﺑﺎﺩﻭﻡ ﮐﻮﻫﯿﻪ .
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﻐﺰﻭ ﻓﺼﻞ ﺑﻨﻪ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﺸﻪ . ﺑﻨﻪ ﻫﻤﻮﻥ ﭘﺴﺘﻪ ﮐﻮﻫﯿﻪ . ﺗﻮ ﻣﺎﺳﺖ ﻣﻮﮐﻨﻦ ﻭ ﺑﻌﻀﯿﺎ ﺑﺎ ﻧﻮﻥ ﺩﺭﺳﺖ ﻣﻮﮐﻨﻦ . ﻧﻮﻥ ﺑﻨﻪ ﺍﯼ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺧﻮﺷﻤﺰﻫﻪ . ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﺁﺟﯿﻞ ﻫﻢ ﺧﻮﺷﻤﺰﻫﻪ . ﺑﺮﺝ 5 ﻭ 6 ﻓﺼﻞ ﺑﻨﻪ ﺗﻮ ﭼﻮﭘﻮﻧﻮﻧﻪ .
ﻓﺼﻞ ﻣﺎﻫﺎﺵ ﻭ ﮐﺎﻣﺎﻫﺎﺵ ﺑﺮﺝ 6 ﻭ 7 ﻣﺸﻪ . ﻭﻟﯽ ﻣﺚ ﺩﻭﻧﻪ ﻫﺎﯼ ﻗﺒﻠﯽ ﻣﺸﺘﺮﯼ ﻧﺪﺍﺭﻩ . ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺍﯾﻨﻪ ﮐﻪ ﺑﯿﺎﺑﻮﻧﯿﺎ ﺧﻮﺩﺷﻮﻧﺎ ﺣﺴﺎﺑﯽ ﻫﻼﮎ ﮐﺮﺩﻥ ﻗﺒﻠﺶ ﻭ ﺑﺎ ﺩﻭﻧﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯾﺶ ﺑﯿﺸﺘﺮﻩ ﺑﺴﻨﺪﻩ ﻣﻮﮐﻨﻦ.
ﻣﺎﻫﺎﺵ ﻭ ﮐﺎﻣﺎﻫﺎﺷﺎ ﭼﻮﭘﻮﻧﻮﻧﯽ ﻫﻢ ﻣﺤﺸﺮﻩ ﻭﺍﻗﻌﺎ

با سپاس از اقا ذبیح مرتضوی.
@naein_nameh

#گیاهان_محلی
.
آنغوزه
در ابتدای رشد به عنوان سبزی که در خورشت استفاده می شود ولی بعد از رشد و دادن گل ، باقطع ساقه شیره و سمغی بدست می اید که در دارو سازی و صنعت کاربرد دارد.
تصویر از منطقه انارک است.
ب
( آقا ذبیح مرتضوی)
@naein_nameh

#گیاهان_محلی
این گیاه بسیار معطر و دارای طبع گرم در اکثر نقاط نایین می روید و دارای نام های گوناگون است .
@naein_nameh

#گیاهان_محلی
.
بوته های کلزا
کلزا از دونه‌های روغنیه که زیبایی بسیار عجیبی داره و در چوپانان هم بعضا کشاورزان کشت مکنن
متاسفانه تو این عکس نتونستم به نمایش بذاره اون زیباییا
بعنوان پیشنهاد عرض میکنم
حتما اگه جایی شنیدت کلزا کاشتن، سراغشو بگیرت و برت چنتا عکس یادگاری بگیرت.
واقعا زیباست و بی اختیار جوزده خواهید شد.
اقا ذبیح مرتضوی
@naein_nameh

#گیاهان_محلی
.
ماهاش ( کَه ماش =ماش صحرایی)
هنو سبزه
حلوت بدهید برسه بعد برید خودکشی کنید...
اقا ذبیح مرتضوی
(حلوت= فرصت بدهید بار ان رسیده شود)
سالی دو سه بار ماش و که ماش
بِد نابو ایگر ایریجه در آش
@naein_nameh

🌸🍃🌸
شعری بسیار زیبا به زبان شیرین نایینی در خصوص گل گیاه تیاله که در زبان نایینی «کَلّچو»گفته می شود .
🍃🌸

#گیاهان_محلی


کَلّچو


🍏 حَوصیلت اِگــِر تُووْا گُه سِر نَشو
تا باهار ُ از دی ووُلایت بِر نَشو

🍎 تووا زُنبی گه چوکار واکه گلُم
غصهَ و غِم وِ کونار واکهَ گلُم

🍏 موُجه و تُمُنی جوهون پا واکه
تِن مهیا عازمی صحرا واکه

🍎 دل اوُواونت از کیهَ و جًمخُوش
از کوناری یخچال و یاگی اوش

🍏 ری وِ شادی واکه و وِر غصهَ پِشت
خُی اوُواجُمنا گُ دیجی ایویِشت

🍎 اِنبُر و شِفرهَ و تیغ و دَلَچو
از تیالهَ وِر اوُاچی کَلَّچو

🍏 ریزَچوهاش مالی مالی خوشتِرُ
خوش خوراکیش از دورُشتاش وِشتِرُ
🍎 تیش اِگــِر وِر دَس و پا و نا ویزهَ
وِر گُه ایپَرنی اَبـــی دِر ناگیزهَ

🍏 اُووْا شوشتُ تا سیائیهاش اُوشُو
فَرقُش از دوُوْ .ُ عزیزُم تا دُوشُو

🍎 بعدُش جی ایگر ایپیچِن بِد نیو
نرمیگِرتهَ گُه خُویُش یَه چی بیو

🍏 ماسی بزُش وا گُه از گا وَئدرُ
ماسی مِش از هیمِه یی دیا سِرُ

🍎 کَلَچو ها وِر تُو ماسّا دِروْ.ُنیت
تا گُه می نَبی نبادا وِروْ.ُنیت

🍏 وَختی می نَیی نخوُریت تا اییی
عاشِقی دیجور خُوراکیها مییی

🍎 از جوُهوُنیاش نَواج گُه مالیو
قِند و کلیَهَ و کبِد را عالیو

🍏 چِمْچَهَ و چاشنی و میجی وِر سوُما
پایی می هَبِندِن و دسَّی شوُما


#سید_رضا_مرتضوی
@naein_nameh


🌸
🍃🌸
🌸🍃🌸

#گیاهان_محلی
.
تُرشو
@naein_nameh

#گیاهان_محلی
.
تِنگس، تِنگز
.

تِنگِز= تنگس، ارژن
درختچه ای از دسته بادامی ها که تیغ فراوان دارد و در اواخر بهمن شکوفه میدهد. در گذشته روی چینه های گلی به عنوان حفاظ نصب می شده است.

سردیرختی تُ و نار معرکه بی
تنگِزُت لِو حصار وَ معرکه بی
تُویُ ت اَز زوری بار معرکه بود
گلی نارُت بهار معرکه بی
ای نار سینه، ای نار سینه
میوه درختان باغت معرکه بود
ارژن و شاخه تنگزت در لبه حصار معرکه بود
بار درخت توت از شدت زیادی و  بسیاری معرکه بود
گل انارت در بهار معرکه بود
ای انارک، ای انارک
.
@naein_nameh

#گیاهان_محلی
.

گل رنگ، در زبان محلی به صورت
کو گوشه، کو گیشه، کوشه نامبرده شده است. در زمینهای زراعی کاشته می شود.
این گیاه زیبا دارای مصارف گوناگونی است از قبیل تزیین نان، رنگرزی و دانه های ان نیز بو داده به عنوان اجیل استفاده می شده است.
@naein_nameh

#گیاهان_محلی
.
اشم تره تیزک
در قدیم به عنوان سبزی خوردن و برای تهیه نان مصرف میشد
این گیاه در ریگزارهای چوپانان کنار تاغ و سلم یافت می شود
زمان برداشت آن از اواخر اسفند تا بیستم فروردین است.
@naein_nameh

#گیاهان_محلی
.
قیچ

منطقه گراز عباس آباد
از درختچه های مناسب کاشت فضای سبز روستایی و شهری
در اطراف انارک به وفور یافت می شد، با تاسف برای ذوب مس و سرب در معادن منطقه از ان استفاده شده و بیابان خالی از این گیاه کویری شد.
@naein_nameh

#گیاهان_محلی
.
تنومندترین درخت تاغ درچوپانان
تاغ درختچه ای که در کویر به وفور یافت می شد. در برهه ای که ذوب مس طالمسی و سرب معدن نخلک با سوخت طبیعی و ذغال درختان انجام می شد تخریب بسیاری صورت گرفت. استاد ابراهیمی انارکی در کتاب گرانسنگ انارک از نظر اجتماعی و اقتصادی شرح این حکایت غم انگیز را بیان فرموده اند.
با سپاس از ادمین محترم ( خبرگزاری چوپانان)
@naein_nameh

#گیاهان_محلی
.
آویشن
از جمله گیاهان طبی و خوشبو که در اغلب نقاط نایین به وفور یا بسیار اندک وجود دارد آویشن است. برگ و گل این گیاه بسیار خوشبو که طبعی گرم دارد با آویشن بازاری که در شیراز و نقاط دیگر کاشته می شود تفاوت دارد. در کوهستان نایین به خاطر خشک سالی طولانی بوته های ان کم شده و برای یافتنش جستجوی بسیار باید کرد. در اواسط خرداد تا اوایل تیر به گل می نشیند و بوی ان بسیار تند می شود.
( تصویر از ، سلام چوپانان)
@naein_nameh

#گیاهان_محلی
.
گون کهیری
مراتع چوپانان و هفتومان مرز شهرستان‌ نایین و خوروبیابانک
گون کهیری
از  گونه‌های علوفه‌ای مرغوب است که انتشار گسترده‌ای در شمال، شمال شرق‌، مرکز و جنوب شرقی و بخش مرکزی کشور دارد. از این گیاه خوش‌خوراک به‌شدت در تمامی مراحل فنولوژیک برای چرای دام استفاده می‌شود.
بهترین روش کاشت و احیای این گونه کمیاب و خوش خوراک در پاییز همراه با هلالی آبگیر در مناطق با بارندگی بیشتر از ۱۰۰ میلیمتر می باشد

( سینا صمیمی)
@naein_nameh

#گیاهان_محلی
.
زیره سیاه کوهی

@naein_nameh

#گیاهان_محلی
.
🔘بوته قیچ

اگر کسی به چوپانان سفر کرده باشه حتما به این گیاه برمیخوره . در ایران این گیاه با نام فارسی (( قیچ )) و دردنیا با نام علمی Zygophyllum eurypterum شناخته میشه . قيچ درختچه اي است همراه با انشعبات چوبي فراوان که در عرصه هاي بياباني بصورت پراکنده در جوامع گياهي درمنه دشتي مشاهده مي شود. ارتفاع متوسط اين درختچه تا 2/5 متر مي رسد .
رويشگاههاي اصلي قيچ در ايران ، جنوب شرقي شاهرود ، استان یزد ، خراسان ، زنجان ، دامنه هاي مشرف به کوهستان سفيد آب و دشت کوير، ارتفاعات انارک و چوپانان مي باشد. قيچ معمولا" در خطوط همباران ١٠٠تا ١٥٠ميليمتر بصورت طبيعي ايجاد رويشگاههاي مشجر مي نمايد.قيچ گياهي است بومي مناطق خشک و نيمه خشک در خاکهاي شور ، قليا و شور و قليايي که عمدتا" داراي آهک فراوان است ، بخوبي رويش دارد. گلهاي زرد اين درختچه پيش رس بوده و معمولا" در اواسط اسفندماه ظاهر مي شوند.بدنبال آن ميوه هاي بالدار حاوي سه عدد بذر، در اوايل ارديبهشت ماه بوجود مي آيند. وجود باله هاي نسبتا" بزرگ ميوه ، جابجايي بذر را توسط باد آسان کرده است.
🌐️خبرگزاری چوپانان
@naein_nameh