زبان نایینی
1.1K subscribers
4.23K photos
1.58K videos
211 files
388 links
این کانال فقط جهت ترویج و آموزش زبان نایینی و گسترش فرهنگ محلی است.
ارتباط با ادمین
@emamiarandi
Download Telegram
#گیاهان_محلی
#هزاره
به مناسبت هزارمین روز فعالیت کانال


.
گون با فتحه (گاف و واو)
خاطرات کودکی
اما براي جوانان بگويم كه گون بوته اي است پرخار و بدسگال به خصوص
نوع تلخ آن و گاهي بسيار بزرگ حتي بزرگتر از اندازه قد ما در آن زمان. براي بدست آوردن
شيره ريشه اين گياه به اسم كتيرا بايد پاي اين ديو هراسناك را كَند و اين جاندار وحشي را تـا
رسيدن به ريشه تحمل كرد. با تبر خاك پاي آن را كنده آنقدر كه ريشه آن خوب نمايان شود.
سپس افراد وارد با تيغ به ريشه آن نشتر ميزدند تا شيره خارج شود.
ادامه دارد....
(آرند وطنم)
@naein_nameh
#گیاهان_محلی
.
حکیم سارا..
در دورانی که هنوز شبکه بهداشت در روستا وشهر به شکل امروزی نبود، بانویی کهنسال از اقلیت مذهبی برای روان پریشی و کنترل اعصاب گیاهی که در تصویر می بینید را می چید و بدست فرد ناراحت از اعصاب و روان میداد ، با صدای جق جق و ترکیدن ایجاد صدا و حوصله طرف ارام و از پرخاشگری و کم حوصلگی فاصله می گرفت..
نام علمی و محلی این گیاه چیست؟
استاد اکبر آخوندی
@naein_nameh
#گیاهان_محلی
.
بنه...
بنه پسته کوهی..محل پژوهش یزد..اردستان..نایین..خور و بیابانک
دانه های بنه را خوب می شویند..و زیر افتاب می گذارند تا خشک شود..سپس در سرکو ..که قبلا از سنگ ساخته بودند و بعدها چوبی ان را هم درست کردند ریخته و می کوبند..سپس بنه کوفته شده را الک نموده و مجددا ان قسم که خوب کوبیده نشده را کوبیده و داخل دیگ گداشته تا پخته شود..دانه های پخته شده را در تابه ریخته و مقداری اب و نمک اصافه نموده و در تابه ریخته حرارت می دهند..و بعد از بو دادن در یخچال می گذارند و مصرف می کنند در گذشته که یخچال نبود دانه های بو داده را در پارچه متخال گذاشته و در تیجه فلزی طریف و یا چلاری کوچک درب دار می گذاشتند.
با احترام اکبر اخوندی
@naein_nameh
#گیاهان_محلی
.
گل ابریشم

باید دیده باشید کم و بیش
یه نکته میگم دربارش شاید براتون جالب باشه
غنچه های گل ابریشما باز کنیت
آروم و بادقت
میتونیم این گل زیبا را بعنوان نماد یا تشبیهی به ۱۲ امام بدونیم. وقتی شتر آیت و نشانه خدا مشه، پس دور از ذهن نیست که گل زیبای ابریشم نشونه ای باشه به شناخت اماما.
البته خرافاتی نیسما
جالب بود برام
گفتم شاید برا شمام جالب باشه

هر غنچه تعدادی شاخه قرمز داره که جالبه تعدادش تو همه غنچه ها ثابته. ۱۱ عدد. شاید غیبت ۱۲مین شاخه عجیب بنظر نیاد. نکته جالب دگه اینکه همه شاخه ها سر دارن. جز یکی. یکی از این شاخه ها بی سره. و جالبه برام که این شاخه مرکزیت و محوریت داره نسبت به بقیه. تنه میانی محسوب میشه و چندمیلیمتر اولش برخلاف دیگر شاخه ها سبزرنگه. و از بقیه بلندتر و بزرگتره.

هرگوشه جهان خلقت نشانه ای از خدا و آیات خدا هستند.
(آقا ذبیح مرتضوی)
@naei_nameh
#گیاهان_محلی
.
گل بَنه
طبیعت زیبای چوپانان
( سلام چوپانان)
@naein_nameh
#گیاهان_محلی
.
Gymnocarpus dycander
کروج با نام محلی خر دندون یا خرکش
روستای چوپانان
@naein_nameh
#گیاهان_محلی
.
پیام بهار
( نام محلی اشم گل زرد)
با سپاس از اقا ذبیح مرتضوی ، چوپانان
@naein_nameh
#گیاهان_محلی
.

ﺧﯿﻠﯿﺎ ﻣﺸﺘﺮﯼ ﭘﺮﻭﭘﺎﻗﺮﺹ ﺷﻮﻟﯽ انغوزه ﻫﺴﻦ .
ﺍﻻﻥ ﺁﺧﺮﺍﯼ ﻓﺼﻞ ﺍﻧﻐﻮﺯﻫﻪ .
ﻭﻟﯽ ﺍﻭﻧﺎ ﮐﻪ ﻣُﺨﺎﻥ ﺷﯿﺮﻩ ﺍﻧﻐﻮﺯﻩ ﺭﺍ ﺑﮕﯿﺮﻥ ﺗﺎ
ﻧﯿﻤﻪ ﺍﺭﺩﯾﺒﻬﺸﺘﻢ ﻣﺘﻮﻧﻦ ﺑﺮﻥ ﺍﻧﻐﻮﺯﻩ . ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮﺍ ﺷﯿﺮﻩ .
ﺍﻧﻐﻮﺯﻩ ﭘﯿﺪﺍ ﮐﺮﺩﻧﺶ ﺭﺍﺣﺘﺘﺮ ﺍﺯ ﺑﻘﯿﻪ ﻋﻠﻔﺎ ﻭ ﺩﻭﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﯿﺎﺑﻮﻧﻪ .
ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﻌﻀﯿﺎ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﻧﺎﺷﯽ ﻫﺴﻦ ﻭ ﻫﻠﻨﺪﺭ ﺟﻤﻊ ﻣﻮﮐﻨﻦ ﺑﺠﺎ ﺍﻧﻐﻮﺯﻩ ...
ﺧﻮﺭﯾﺎ ﺑﻪ ﺍﻧﻐﻮﺯﻩ ﻣﮕﻦ ﻫِﻨﮓ .
ﻗﺪﯾﻤﯿﺎ ﺷﺮﺡ ﺣﺎﻝ ﻧﺎﺷﯿﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺮﻥ ﺍﻧﻐﻮﺯﻩ ﺭﺍ ﺍﯾﻨﺠﻮﺭﯼ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﻮﮐﻨﻦ:
ﺭﻓﺘﻢ ﻫِﻨﮓ، ﭼﻨﺪﻡ ﻫﻨﮓ، ﭘﺨﺘﻢ ﻫﻨﮓ، ﺧﻮﺭﺩﻡ ﺩﯾﺪﻡ ﻫﻠﻨﺪﺭﻩ!
ﺗﺨﻤﻪ ﺳﺮﺧﻮ، ﺗﺨﻤﻪ سفیدو ﻭ بالنگو ﻫﻢ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﯼ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩﺷﺎ ﺩﺍﺭﻩ . ﻓﺼﻞ ﺍﯾﻦ ﺳﻪ ﺗﺎ ﻫﻤﺰﻣﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺩﺭﻭ ﺟﻮ ...
ﻫﺮﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﺁﺏ ﻭ ﻫﻮﺍﯾﯽ ﻭ ﺑﺎﺭﻭﻧﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﯿﺎﺩ ﻓﺼﻠﺶ ﻣﺘﻐﯿﺮﻩ . ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺍﻭﺍﺳﻂ ﺍﺭﺩﯾﺒﻬﺸﺖ ﻣﺸﻪ ﺗﺎ ﺁﺧﺮ ﺍﺭﺩﯾﺒﻬﺸﺖ .
ﺍﻣﺴﺎﻟﻢ ﺑﻬﻤﯿﻦ ﻣﻨﻮﺍﻟﻪ .
ﺣﺪﻭﺩ ﺩﻭ ﻫﻔﺘﻪ ﺩﮔﻪ ﻣﺸﻪ ﺗﺎ ﺁﺧﺮ ﺑﺮﺝ ...2 ﺍﻟﺘﻤﺎﺱ ﺩﻋﺎ ...
ریواکس ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺘﻮﻧﻪ ﻧﻤﺎﺩ ﺍﻧﺎﺭﮎ ﺑﺎﺷﻪ . ﺍﻣﺎ ﺗﻮ ﮐﻮﻫﻬﺎﯼ ﭼﻮﭘﻮﻧﻮﻧﻢ ﮔﯿﺮ ﻣﯿﺎﺩ . ﺭﯾﻮﺍﮐﺲ ﺍﺯ ﻫﻤﯿﻦ ﺍﻻﻥ ‏(ﺍﻭﻝ ﺑﺮﺝ 2 ‏) ﻓﺼﻠﺶ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﺸﻪ ﻭ ﺗﺎ ﺁﺧﺮ ﺧﺮﺩﺍﺩ ﻫﻨﻮﺯﻡ ﻫﺲ .
ﺭﯾﻮﺍﮐﺲ ﭘﺎ ﻧﻤﺮﻩ . ﻭﻟﯽ ﺍﺯ ﺍﻭﻝ ﺗﺎﺑﺴﺘﻮﻥ ﺩﮔﻪ ﺑﺘﺪﺭﯾﺞ ﺟﯿﺮ ﻣﺸﻪ . ﻣﻦ ﮐﻪ ﺍﮔﻪ ﯾﮑﯽ ﻓﺮﻕ ﺭﯾﻮﺍﮐﺲ ﻭ ﻣﯿﭽﻮ ﻭ ﺷﯿﺮﯾﻦ ﺑﯿﺎﻧﺎ ﺑﮕﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯿﮑﻨﯿﻢ .
ﺍﻭﺷﻮﻡ ﯾﺎ ﺁﺑﺸﻦ ﯾﺎ ﺁﻭﯾﺸﻦ ﺁﺧﺮﺍﯼ ﺑﺮﺝ 2 ﯾﻌﻨﯽ ﺣﺪﻭﺩ ﯾﻤﺎﻩ ﺩﮔﻪ ﻓﺼﻠﺸﻪ . ﻓﮏ ﻧﮑﻨﻢ ﮐﺴﯽ ﺑﺎﺷﻪ ﮐﻪ ﻋﻄﺮ ﺍﻭﺷﻮﻡ ﻭ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﭼﺎﯾﯿﺎﯼ ﺧﻮﺷﻤﺰﺵ ﭘﺴﻨﺪﺵ ﻧﺒﺎﺷﻪ . ﻓﺼﻞ اوشوم ﺗﺎ ﺗﺎﺑﺴﺘﻮﻥ ﻫﺮﺳﺎﻝ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﻩ .
ﺯﯾﺮﻩ ﭼﻮﭘﻮﻧﻮﻥ ﺑﻪ ﮔﻮﺍﻫﯽ ﻫﺮﮐﻪ ﭼﺸﯿﺪﻩ ﺑﺎﺷﻪ ﻣﺤﺸﺮﻩ . ﻣﻮﻧﻨﺪﺵ ﺗﻮ ﻫﯿﭻ ﺟﺎﯼ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻧﯽ . ﻋﻄﺮ ﻭ ﺑﻮﯾﯽ ﺩﺍﺭﻩ ﮐﻪ ﺩﯾﻮﻭﻧﻪﮐﻨﻨﺪﻫﻪ . ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺩﻗﯿﻘﺘﺮ ﻭ ﺑﻬﺘﺮﺵ ﺍﯾﻨﻪ ﮐﻪ ﺯﯾﺮﮤ ﺑﯿﺎﺑﻮﻧﺎ ﭼﻮﭘﻮﻧﻮﻥ ﻣﺴﺖ ﮐﻨﻨﺪﻫﻪ . ﻣﻦ ﮐﻪ ﺧﺮﺍﺑﺸﻢ ... ﻓﺼﻞ ﺯﯾﺮﻩ ﻫﻤﺰﻣﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺩﺭﻭ ﮔﻨﺪﻡ . ﯾﻌﻨﯽ ﻧﯿﻤﮥ ﺍﺭﺩﯾﺒﻬﺸﺖ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﺸﻪ ﻭ ﺗﺎ ﺁﺧﺮﺍﯼ ﺑﺮﺝ 3 ﻫﻢ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﻩ . ﺑﻌﺪﺵ ﺩﮔﻪ ﺑﺘﺪﺭﯾﺞ ﭘﺎﻣﺮﻩ . ﺍﯾﻨﻘﺪ ﺧﻮﺑﻪ ﮐﻪ ﻗﯿﻤﺘﺶ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻗﯿﻤﺖ ﺯﯾﺮﻩ ﮐﺮﻣﻮﻧﻪ . ﭘﺎﺭﺳﺎﻝ ﺑﻌﻀﯿﺎ ﺷﯿﻄﻨﺘﺎﯾﯿﻢ ﮐﺮﺩﻥ ﻭ ﺍﺯ ﺷﻬﺮ ﺯﯾﺮﻩ ﻣﺨﺮﯾﺪﻥ ﻭ ﻣﯿﻤﺪﻥ ﭼﻮﭘﻮﻧﻮﻥ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﺯﯾﺮﻩ ﭼﻮﭘﻮﻧﻮﻧﯽ ﭼﻨﺪﺑﺮﺍﺑﺮ ﻗﯿﻤﺖ ﻣﻔﺮﻭﺧﺘﻦ . ﻭﺍﯼ ﻭﺍﯼ ! ﭼﻪ ﮐﺎﺭ ﺑﺪﯼ !
ﻓﺼﻞ ﻣﻐﺰﻭ ﺑﺮﺝ 3 ﻭ 4 ﻣﺸﻪ . ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﻐﺰﻭ ﻗﺪﯾﻤﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺸﺘﺮﯼ ﺩﺍﺷﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻻﻥ . ﭼﻮﻥ ﺩﺭﺳﺖ ﮐﺮﺩﻧﺶ ﯾﺨﻮﺭﺩﻩ ﺳﺨﺘﻪ ﻭ ﯾﺨﻮﺭﺩﻩ ﻧﺎﺷﯽ ﺑﺎﺷﯽ ﺗﻠﺦ ﻣﺸﻪ . ﺑﺮﺍ ﻫﻤﯿﻨﻢ ﺧﯿﻠﯿﺎﺵ ﻣﯿﺮﯾﺰﻩ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻫﯽ ﻧﻤﺸﻪ . ﺩﺭﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﻓﺮﺍﻭﻭﻧﻪ ﺗﻮ ﮐﻮﻫﻬﺎﯼ ﺍﻃﺮﺍﻑ .
ﺍﮔﻪ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﻧﮑﻨﻢ ﻣﻐﺰﻭ ﻫﻤﻮﻥ ﺑﺎﺩﻭﻡ ﮐﻮﻫﯿﻪ .
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﻐﺰﻭ ﻓﺼﻞ ﺑﻨﻪ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﺸﻪ . ﺑﻨﻪ ﻫﻤﻮﻥ ﭘﺴﺘﻪ ﮐﻮﻫﯿﻪ . ﺗﻮ ﻣﺎﺳﺖ ﻣﻮﮐﻨﻦ ﻭ ﺑﻌﻀﯿﺎ ﺑﺎ ﻧﻮﻥ ﺩﺭﺳﺖ ﻣﻮﮐﻨﻦ . ﻧﻮﻥ ﺑﻨﻪ ﺍﯼ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺧﻮﺷﻤﺰﻫﻪ . ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﺁﺟﯿﻞ ﻫﻢ ﺧﻮﺷﻤﺰﻫﻪ . ﺑﺮﺝ 5 ﻭ 6 ﻓﺼﻞ ﺑﻨﻪ ﺗﻮ ﭼﻮﭘﻮﻧﻮﻧﻪ .
ﻓﺼﻞ ﻣﺎﻫﺎﺵ ﻭ ﮐﺎﻣﺎﻫﺎﺵ ﺑﺮﺝ 6 ﻭ 7 ﻣﺸﻪ . ﻭﻟﯽ ﻣﺚ ﺩﻭﻧﻪ ﻫﺎﯼ ﻗﺒﻠﯽ ﻣﺸﺘﺮﯼ ﻧﺪﺍﺭﻩ . ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺍﯾﻨﻪ ﮐﻪ ﺑﯿﺎﺑﻮﻧﯿﺎ ﺧﻮﺩﺷﻮﻧﺎ ﺣﺴﺎﺑﯽ ﻫﻼﮎ ﮐﺮﺩﻥ ﻗﺒﻠﺶ ﻭ ﺑﺎ ﺩﻭﻧﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯾﺶ ﺑﯿﺸﺘﺮﻩ ﺑﺴﻨﺪﻩ ﻣﻮﮐﻨﻦ.
ﻣﺎﻫﺎﺵ ﻭ ﮐﺎﻣﺎﻫﺎﺷﺎ ﭼﻮﭘﻮﻧﻮﻧﯽ ﻫﻢ ﻣﺤﺸﺮﻩ ﻭﺍﻗﻌﺎ

با سپاس از اقا ذبیح مرتضوی.
@naein_nameh
#گیاهان_محلی
.
آنغوزه
در ابتدای رشد به عنوان سبزی که در خورشت استفاده می شود ولی بعد از رشد و دادن گل ، باقطع ساقه شیره و سمغی بدست می اید که در دارو سازی و صنعت کاربرد دارد.
تصویر از منطقه انارک است.
ب
( آقا ذبیح مرتضوی)
@naein_nameh
#گیاهان_محلی
این گیاه بسیار معطر و دارای طبع گرم در اکثر نقاط نایین می روید و دارای نام های گوناگون است .
@naein_nameh
#گیاهان_محلی
.
بوته های کلزا
کلزا از دونه‌های روغنیه که زیبایی بسیار عجیبی داره و در چوپانان هم بعضا کشاورزان کشت مکنن
متاسفانه تو این عکس نتونستم به نمایش بذاره اون زیباییا
بعنوان پیشنهاد عرض میکنم
حتما اگه جایی شنیدت کلزا کاشتن، سراغشو بگیرت و برت چنتا عکس یادگاری بگیرت.
واقعا زیباست و بی اختیار جوزده خواهید شد.
اقا ذبیح مرتضوی
@naein_nameh
#گیاهان_محلی
.
ماهاش ( کَه ماش =ماش صحرایی)
هنو سبزه
حلوت بدهید برسه بعد برید خودکشی کنید...
اقا ذبیح مرتضوی
(حلوت= فرصت بدهید بار ان رسیده شود)
سالی دو سه بار ماش و که ماش
بِد نابو ایگر ایریجه در آش
@naein_nameh
Forwarded from زبان نایینی (Abas Emaml)
🌸🍃🌸
شعری بسیار زیبا به زبان شیرین نایینی در خصوص گل گیاه تیاله که در زبان نایینی «کَلّچو»گفته می شود .
🍃🌸

#گیاهان_محلی


کَلّچو


🍏 حَوصیلت اِگــِر تُووْا گُه سِر نَشو
تا باهار ُ از دی ووُلایت بِر نَشو

🍎 تووا زُنبی گه چوکار واکه گلُم
غصهَ و غِم وِ کونار واکهَ گلُم

🍏 موُجه و تُمُنی جوهون پا واکه
تِن مهیا عازمی صحرا واکه

🍎 دل اوُواونت از کیهَ و جًمخُوش
از کوناری یخچال و یاگی اوش

🍏 ری وِ شادی واکه و وِر غصهَ پِشت
خُی اوُواجُمنا گُ دیجی ایویِشت

🍎 اِنبُر و شِفرهَ و تیغ و دَلَچو
از تیالهَ وِر اوُاچی کَلَّچو

🍏 ریزَچوهاش مالی مالی خوشتِرُ
خوش خوراکیش از دورُشتاش وِشتِرُ
🍎 تیش اِگــِر وِر دَس و پا و نا ویزهَ
وِر گُه ایپَرنی اَبـــی دِر ناگیزهَ

🍏 اُووْا شوشتُ تا سیائیهاش اُوشُو
فَرقُش از دوُوْ .ُ عزیزُم تا دُوشُو

🍎 بعدُش جی ایگر ایپیچِن بِد نیو
نرمیگِرتهَ گُه خُویُش یَه چی بیو

🍏 ماسی بزُش وا گُه از گا وَئدرُ
ماسی مِش از هیمِه یی دیا سِرُ

🍎 کَلَچو ها وِر تُو ماسّا دِروْ.ُنیت
تا گُه می نَبی نبادا وِروْ.ُنیت

🍏 وَختی می نَیی نخوُریت تا اییی
عاشِقی دیجور خُوراکیها مییی

🍎 از جوُهوُنیاش نَواج گُه مالیو
قِند و کلیَهَ و کبِد را عالیو

🍏 چِمْچَهَ و چاشنی و میجی وِر سوُما
پایی می هَبِندِن و دسَّی شوُما


#سید_رضا_مرتضوی
@naein_nameh


🌸
🍃🌸
🌸🍃🌸