#هفت_محل_نایین
#نایین_نامه
.
کلوان(۱)
نام این محله که به عقیده دکتر حسین سلطانزاده در کتاب نایین شهر هزاره های تاریخی اولین سکونتگاه خارج از قلعه بوده و بوسیله پلی بر روی خندق کنار نارنج قلعه با قلعه مرتبط می شده ، از دو بخش (کِل+وان) که جمع این دو واژه را میتوان کلید بان نامید.
فرضیه دکتر سلطان زاده با این نام تقویت می شود.در این خصوص بیشتر خواهیم گفت.
از بناهای مهم این محله مسجد جامع قدیمان(مسجد علویان) و اولین بازارچه شهر است . بازارچه تا دهه چهل هنوز کمی فعال بود و امروز با هنر استاد محسنی (فرزند معمار معروف نایین) بازسازی شده است.
@naein_nameh

#هفت_محل_نایین
#نایین_نامه
.
کلوان(۲)
به جز مسجد جامع قدیمان (۹)و بازارچه کلوان مقبره سلطان موصلیه(۱۱) در کلوان که قدمت بسیار دارد مجموعه یاد شده گویای مسیری اصلی و مهم بوده که ورودی دروازه کلوان را به خارج از بلده متصل می کرده است.
از ابنیه مهم کلوان هفت هشت مسجد کوچک و بزرگ و قدمگاه در مدخل ورودی میدان است. مرحوم بلاغی می گوید حضرت رضا در سفر به مرو در این محل که پایابی بوده وضو ساخته اند.
مقبره امام زاده حیدر در مقابل حمام قدیمی کلوان از اجداد میرزا رفیعا است.
آب انبار خان و آب انبارحاج میرزا حسن خان در این محله واقع است.
@naein_nameh

#هفت_محل_نایین
#نایین_نامه
.
محله کلوان(۳)
حسینیه سرپوشیده این محله که در لچکی روبروی درب تاریخ ساخت آن ۱۳۶۳ هجری قمری نوشته شده دارای شکل مربع است . در ضلع غربی آن حوض خانه ای بزرگ ساخته شده که از ویژگی های ان است. پی و دیوارهای حسینیه از خشت خام با نمای زیبای آجر است.
گفته شده طرح و نقشه زیبای حسینیه و اجرای ان توسط معمار شهیر نایین مرحوم استاد محمد حسین محسنی بوده است.

@naein_nameh

#هفت_محل_نایین
#نایین_نامه
.
کوی سنگ(۱)
این محله کمتر شناخته شده که در لفظ نایینی « گودالو »نیز گفته می شود تاریخچه جالب و شنیدنی دارد.
امروز به حسینیه جالب ان می پردازیم. سقف حسینیه سر پوشیده بزرگ و زیبا از آجر بنا شده و طرح حصیری روی اجرهابه رنگ های اُخرا و لاجورد اندود شده است. در سه قوس از سقف غرفه های قسمت فوقانی نقاشی های محلی خوش نمایی طراحی کرده اند .یک مجلس نقاشی زیر قوس وسطی کار ابراهیم خان از افراد پلیس جنوب و بقیه قوس ها عمل استاد رحیم اصفهانی و مورخه ۱۳۳۶ قمری است.
زیر بنای سرپوشیده (رقم ۱۳۲۹ بنا شد) و دست چپ ۱۳۳۲تمام شد دیده می شود .
فرش هشت ضلعی با قطر ۱۳متر صحن حسینیه را پوشانده است.
@naein_nameh

#هفت_محل
.
نوگاباد، نوآباد
به نظر استاد سلطان زاده مؤلف محترم «نایین شهر هزاره های تاریخی» محله نواباد در قرون اول اسلامی و در شمال معبر مهمی که از بازار و شمال کهن دژ(نارنج قلعه)می گذشته توسعه یافته و ایجاد شده است.
کلمه نوگ به معنی خار است و ممکن است در این منطقه خار بسیار بوده و اگر نو آباد تلفظ کنیم به معنی محله نو بنیاد است.
این محله دارای بزرگترین میدان باز است که در وسط ان بنایی هشت ضلعی به نام «الو گه» وجود دارد . این بنا که محل بر افروختن آتش بوده ممکن است تاریخ محله را به قبل از ورود اسلام ببرد.
حسینیه سر پوشیده نوگاباد در سال ۱۳۳۵ هجری قمری یعنی بیش از صد سال قبل است. سرگردی ژاندارم که به عللی مجبور به سکونت در نایین بوده و نقاشی هنرمند و استاد بوده در یکی از ایوان های حسینیه نقش آفرینی کرده و اثری زیبا و ماندگار از خود بجای گذاشته است.
در این محل خوانین زیادی زندگی می کردند. منزل عامری ها(اسدالسلطنه ، سلطان محمد عامری)بزرگترین خانه محله بوده و هست. خاندان جلالی، منوچهری، بقایی، نکویی و ...از جمله ساکنین این محله بوده اند.
ادامه دارد...
@naein_nameh

#تاریخچه_نایین
#هفت_محل
.
رجال و شعرای ساکن در محله کوی سنگ (گودالو) نایین قدیم
سید عبدالحجه بلاغی و سید صدرالدین بلاغی فرزندان مرحوم سید حسن معروف به مظفرآبادی.
میرزا محمد خان بقایی فرزند میرزا عبدالحسین (در مشاهیر معرفی خواهند شد)
میرزا محمد علی بقایی (مجرم) پدر مرحوم ادیب نایینی
حاج میرزا محمد مجتهد(فایض)
حاج میرزا محمد بقایی (رفعت)
که ان مرحوم فرزند میرزا عبدالله از اجدا اقای رزاقی هستند.
میرزا عبدالحسین بقایی (سُها) فرزند مرحوم حاج میرزا هادی راثی
اکثر نامبردگان یا در مشاهیر معرفی شده یا به زودی تذکره ایشان خواهد آمد.

@naein_nameh

#هفت_محل
.
سرای نو
اهالی این محله بیشتر کسبه و اهل تجارت و بازار بودند. شغلهای مغازه داری ، رنگرزی، عبا بافی و مشاغل خدماتی چون قصابی و قنادی بود. مردمی حسابگر و مقتصد و به همین دلیل از رفاه نسبی برخوردار بودند. مردمی کم حرف و درون گرا .
مشاهیر این محله از حاج محمد کریم فرزند حاج محمد مرید حاجی عبدالوهاب (جد خاندان ملاحسن مرتاض و معینی ها) که در سال ۱۲۹۱ مرحوم شده و خط نستعلیق را بسیار زیبا می نگاشته، و میرزا مصطفی خان قاضی نور که همسر او خواهر معاضد السلطنه بود تا حاج میرزا مظفر جرٌاح که در منزل خود طبابت می کرده و طبیبی حاذق بوده و فرزندان حاج مجمد کریم, حاج محمد صادق معروف به حاج معین و برادران سالک در این محله ساکن بوده اند.
بازاری متمول و خیر و شیک پوش به نام حاج ناصر (جد ناصری زاده ها) که در املاک خود از کشتخوان جزیسر درختان توت و انار وقف بر محرومان کاشته بود تا مرحوم آقای ودعی معلم قدیمی و صاحب نام نایین جزء اهالی این محله محسوب می شدند.
از دیگر اشخاص نامی این محله مرحوم حاجی عبدالرسول گرامی که بجز تعمیر چندین آب انبار ، اولین بار در نایین حمام خزینه ای را مجهز به دوش اب نمود.
@naein_nameh

#هفت_محل
حسینیه سرای نو نائین
ساخت بنامربوط به دوره قاجار میباشدکه درخرداد۱۳۸۱بشماره ۵۸۸۵ثبت آثارملی شد.
عناصرمحله؛ مسجدسکاکی،میدان، حسینیه، آب انبار،سقاخانه ودکان بوده‌است.
میدان ؛ مستطیل شکل که درطول آن دیواربلند بدون غرفه ودرقسمت غربی شاه نشین باقوس جناقی،تخت بیضی پوش وغرفه باسقف مسطح،۴معبر،آب انبار که قدیم پایابی دروسط آن بود. ازویژگیهای میدان کاشی نوشته‌ها درکتیبه بالای لچکی ودورمیدان با اشعارمحتشم به خط علی محمد معینی میباشد.
حسینیه ؛دارای دوحسینیه یکی قدیمی بشکل هندسی خاص وفضای کم،فاقد صفه که ازویژگیهای خاص این حسینیه میباشدودرقدیم دکان رنگرزی نویدی بوده وساخت آنجا همزمان باحسینیه کلوان بانقشه ومعماری استادان ، اخوان محسنی درسال۱۳۶۳ق به پایان رسید.
حسینیه جدیدشبیه کلوان درسالهای ۱۴۰۸تا۱۴۱۵ق ساخته شد وازنظر فضاوغرفه بزرگترازکلوان است،وجودآشپزخانه وسالن درزیرحسینیه ازویژگیهای خاص آنجابوده که توسط استادان سعیدی،حسینیان ومطلبی زاده یزدی طی۷سال ساخته شده است.
پیربابا های مرحوم محله؛سودخانی،کسایی،ناصرزاده،مقیم زاده، کسایی،سودخانی وصفایی بودند که اکنون آقای شادفر میباشد.

@Naeene_Ma
@naein_nameh

#بافت_قدیم_نایین
#هفت_محل
.
نوگاباد(۴)
میدان و حسینیه نوگاباد
میدان نوگاباد از نظر طول و عرض بزرگترین میدان نایین بوده که داری یک حوض خانه در سمت شرق و چندین ردیف تخت نشین و صفه بدون غرفه دور تا دور فضای مستطیل میدان به طور قرینه قرار دارد. وسط میدان سکویی هشت ضلعی به ارتفاع یک و نیم متر بنا شده که اهل محل به آن «الوگه» گویند، الو در زبان محلی به معنی آتش است. در قدیم شب ها در مراسم مختلف روی آن آتش روشن می کردند ، شاید یکی از علل ان روشن شدن محیط میدان و شاید به عقاید دیرین برمی گشت. پنج معبر میدان را با فضاهای مسکونی و بازار و مسجد و دیگر محلات ارتباط می داد. حسینیه بزرگ و زیبای محله که در سال ۱۳۲۷ توسط استاد محمد حسین محسنی معمار معروف نایین در ضلع غربی و دارای تخت ها و غرفه های منظم است، در طبقه فوقانی دارای نقاشی های بسیار زیبا و ارزشمند که توسط یکی از فرماندهان هنگ زاندارمری نایین که نقاش قابلی بوده انرا تزیین نموده است.
اکنون دو خانه قدیمی(خان نشین) و (خان بقایی) در ان محله تبدیل به چایخانه و سفره خانه سنتی شده است.
@naein_nameh

#بافت_قدیم_نایین
#هفت_محل
.
محله کوی سنگ یا گودالو
چگونگی پیدایش
در قدیم سه محله چهل دختران و سرای نو و گودالو یکی بوده و گودزرا (گودرز زاد) یا گودرزا،خوانده می شده است.
گاهی در بعضی مراسم و تبادلات اجتماعی درگیری می شده و تااواخر نخل دوقلی(دوغلی) از دو محله کوی سنگ و چهل دختران به هم بسته شده و لازم بود موازی هم حرکت کند.
به این ترتیب محله چند پاره شده و هر محله برای خود حسینیه مستقل ساخته اند. چون در محل گودالو که ظاهر خاک آن برای بنا برداشت شده و گود بوده سنگ بسیار بزرگی وجود داشته این محله به کوی سنگ تغییر نام میدهد.به این ترتیب هفتمین و آخرین محله نایین تشکیل می شود. ناگفته نماند که باغستان بیرون از دروازه چهل دختران که آخرین بخش بافت قدیم است هیچوقت به عنوان محله شناخته نشد.
ادامه دارد.....
@naein_nameh

#آداب_رسوم_نایین_قدیم
#هفت_محل
.
محله کوی سنگ(۲)
گفته شده در قدیم امور موقوفات و تولیت امام زاده سید علی به عهده مرحوم خطیبی "نیای امیر صدری ها" که اهل گودالو بودند قرار داشته و لذا در ایام عاشورا و شب تاسوعا خود را صاحب عزا دانسته و آخرین هیئتی که نزدیک سحر به امامزاده می رفتند از محله کوی سنگ بوده و هست ، چرا که ختم مراسم با انها است.
(ندای کویر شماره۲۶)
@naein_nameh

#بافت_قدیمی_نایین
#هفت_محل
.
کوی سنگ(گودالو)۳
بناهای محله
1_آب انبارهای محله که یکی در جوار حسینیه و دیگری در نزدیک دروازه است و اکنون در حاشیه خیابان شریعتی(غرض) واقع شده است.
2_حمام و مسجد محله در کنار هم و در کوچه ای بین این محله و چهل دختران قرار دارد. حکایت این حمام که به حمام امام رضا شهرت دارد از انجا ناشی می شود که امام هشتم در مسیر حرکت به سوی مرو در این حمام استحمام نموده اند . قراین دیگر این حضور قدمگاه کلوان است.
@naein_nameh

#هفت_محل
#سیر_تحول_نایین
دوره مهم دیگر توسعه و رشد نایین دوره صفویه است. آرامش حاکم بر کشور و الحاق نایین به اصفهان پایتخت صفوی و تعیین
خطیب جمعه و شیخ الاسلام شهر از سوی صدر خاصه دربار، نشان از اهمیت و توجه به نایین است. بناهای قابل توجهی نیز
در این دوره ساخته شده که معروفترین آنها موزه مردم شناسی (معروف به خانه پیرنیا) است. حصار نایین چه اینکه ناقص بوده یا بر اثر توسعه شهر در این دوره کامل شده است مورخین آخرین مرمت حصار بیرونی شهر که هنوز در اطراف محله های نوگاباد و باب المسجد آثار آن قابل مشاهده است را در دوره قاجار میدانند با گسترش شهر در دوره قاجاریه امامزاده که در بیرون شهر بود با احداث بازارچه نو به شهر متصل شد و محله فرعی باغستان به محلات هفت گانه اضافه شد .تکمیل و رونق بازار نایین از دروازه چهل دختران تا مسجد خواجه خضر نیز در همین دوره انجام شده است.
دروازه چهل دختران که هنوز همان هیبت سابق را دارد دارای دو درب بزرگ که با دو انحنای نود درجه راسته بازار را غیرمستقیم
به محیط بیرونی وصل میکند تا هنوز پا برجا و بین آنها اطاقی برای دریافت عوارض کالاهای ورودی (نواقلی) وجود داشت.
@naein_nameh