Kaboudvand.M.S / محەمەد سدێق کەبوودوەند/ محمد صدیق کبودوند /
61 subscribers
464 photos
45 videos
23 links
Download Telegram
🔴🔴🔴
بخش یک ؛

١. در دوره امپراطوری صفوی ها و در دوران حکومت افشارها، زندیه ها و تا پایان دوره قاجاریه ها چندین شیوه و نظام حکومتداری مثل حکومت های «ملوک الطوایفی»، «ممالک محروسه» و حکمرانی های محلی و منطقه ای معمول و رواج داشته است.
در طول بیش از ٥٠٠ سال و در عصر حکومت شاهان صفوی، افشاری و زندی و قاجاری در مرکز، حکومت های محلی و منطقه ایی به مثابه واقعیتی غیر قابل انکار، بطور نیمه مستقل و تحت نفوذ و گاه مستقل وجود داشته اند.
البته حکومت شاهان و حکومت مرکزی، در تلاش برای گسترش دایره نفوذ و قدرت خود و در مقابل آن؛ ایجاد محدودیت و تقلیل مختاریت حکومت و جغرافیای مناطق تحت اداره حکومت های منطقه ای و محلی، از هیچ اقدامی؛ از جمله مداخله و دست اندازی و یا حمله و سرکوب های خونین نسبت به حاکمیت های محلی و منطقه ای و مردمان آن مناطق، فرو گذاری نمی کرده اند.
٢. منطقەی گروس در شرق «امارت اردلان» پیشین و در شمال شرق استان سنندج کردستان واقع شدە است.
منطقه گروس، در برخی دوره ها بخشی از امارت اردلان محسوب میشده، ولی در اغلب دوره ها بعنوان «ولایت گروس» حکومت محلی مختص به خود را هم داشته است.
٣. «ایل گروس» از ایلات و از قبایل بزرگ کورد است. ایل گروس از ٧٠٠ سال پیش و تا پایان دوره قاجاریه ها، در اغلب دوره ها، حکومت و حاکمیت محلی مناطق خود، از جمله ولایت گروس را در دست داشته اند.
٤. «ایل کبودوند» از ایلات بزرگ گروس و کردستان است، که برخی از بزرگان، خوانین و بگ های این ایل از همان دوران شاه طهماسب صفوی و در بیشتر دوره های بعدی، جدای از مشارکت در امور حکومت مرکزی، بطور رسمی و غیر رسمی بویژه در اداره حکومت گروس و یا مناطق محلی خود، نقشی برجسته داشته اند.
٥. «حیدر بگ» [هەیەر بەگ] از سران و از روئسای بزرگ ایل کبودوند است کە در حدود ٤٠٠ سال پیش، بخش غربی گروس را در کنترل و تحت اداره خود، داشتە است.
حیدر بگ روستای «نجف آباد» گروس را به مانند مرکز حکومت محلی خود انتخاب و تعیین کرده بود و در آنجا قلعه ای بنا گذاشت، و از طریق نیروی مبارز و جنگی و بوسیله نیروی حفاظتی و پاسبان های خود، امنیت روستاهای مناطق و حریم تحت اداره خود را تامین می کرد.
دوره حیات حیدر بگ در برخی روایت ها مصاف با سال های پایانی امپراتوری صفوی ها بوده و از آنجایی که، وی نزدیکی و ارتباط حکومتی با حکومت مرکزی نداشته است، شاید از همین رو است کە بیشتر به مثابه یک ایل خان و بگ بزرگ تاریخ منطقه ایی، به او نگریسته می شود..
... ادامه در پست بعدی....

#قلعه_حیدر_بگ،  #کبودوند، #نجف_آباد،  #گروس، #کردستان

🔴🔴🔴
🔴🔴🔴

بخش دوم ؛

....در باره «هەیەر بگ» و حکومت محلی ایشان اطلاعات جامعی در حال حاضر در دسترس نیست. اطلاعات موجود از جمله روایت های مکتوب نشده ای است که سینه به سینه نقل شده است.
٦. «میرزا بگ» بعد از درگذشت حیدر بگ به عنوان جانشین و وار‌ث وی و به شیوه خوانین آن عصر، در قلعه پدرش مستقر می شود و به اداره و پاسداری از منطقه تحت کنترلش می پرداخته است.
در باره میرزا بگ نیز که یکی از پسران حیدر بگ است، اطلاعات قابل استناد و اعتمادی بجز روایت ها، فعلا در دسترس نیست.
٧. پس از مرگ میرزا بگ، پسرش «موسی بگ» وظایف پدر و پدر بزرگ خود را عهده دار می گردد.
« موسا بگ» در دوره های ناصرالدین شاه و مظفر الدین شاه قاجار می زیسته و سه پسر به نام های « کیخسرو بگ »، «محمد بگ» و «احمد بگ» داشته است.
ظاهرا در دوره موسا بگ، حکومت های محلی تحت فشار حکومت مرکزی دستخوش تغییراتی شده و به تبع آن حکومت خانواده «هەیەر بگ» نیز رو به سوی ضعف و افول بوده است
٨. «کیخسرو بگ» كبودوند مردی توانا و جنگاوری شجاع و قدرتمند بوده و در راستای تامین امنیت منطقه و اطراف آن کوشش های زیادی داشته است. با قبایل و متجاوزین به منطقه اغلب در جنگ و ستیز بوده، و گفته می شود با «ایل منمی» هم درگیری های داشته، اما بعدها با آنها از سر آشتی و توافق در آمده است.
کیخسرو بگ در برابر زورگویی و قلدری و ستمکاری و زیاده خواهی و باج و خراج خواهی حاکمان گروس از جمله علیرضا خان، امیر تومان حاکم گروس که وی نیز از طوایف کبودوند ها بوده، شجاعانه ایستادگی کرده و در برابر آنها سر فرود نیاورده است.
کیخسرو بگ به سبب شجاعت و تسلیم ناپذیریی که در مقابل حاکمان قلدر داشته، گفته می شود دارای دشمنانی هم بوده، که بعدها، در نزدیکی بیجار و به گفته ای دیگر در نزدیکی همدان، با چند سوار همراهش در کمین دشمنان می افتد و کشته می شود.
٩. «احمد بگ» کبودوند، پسر کوچک موسا بگ، در عصر قاجارها، بعد از مرگ کیخسرو بگ، در قامت خانی منطقه ایی که چند روستا را در تملک و اختیار داشته، جدایی از نزدیکی و ارتباطی که با قبایل اطراف محدوده خود، همانند «منمی ها» و «شیخ اسماعیلی ها» داشته، در دوره جنگ دولت مرکزی با «گلواخی ها» هم تا سطح خویشاوندی خانوادگی با سران این ایل نزدیک می شود ..

...ادامه در پست بعدی...

#قلعه_حیدر_بگ، #کبودوند، #نجف_آباد، #گروس، #کردستان

🔴🔴🔴
🔴🔴🔴

بخش سوم ؛

...در سال هایی که ایلات کورد تحت سرکوب حکومت تهران بود، احمد بگ با ایجاد روابط خویشاوندی میان ایلات کورد و در جهت تحکیم روابط دوستانه میان دو ایل کبودوند غرب گروس و گلواخی های سارال و دیواندره [ گەلواخییەکان]، دختر خود را بە عقد فردی نزدیک بە «محمد علی خان» رئیس بزرگ ایل گلواخی ها [ گلباغی ها ] و رئیس ایل «مرادگورانی» ها در آورده بود و تا پایان عمر بر همزیستی و اتحاد ایلات در منطقه تاکید می نمود.
احمد بگ در سال ١٣٥٨ و سن ٩٠ سالگی بدرود حیات گفت و پسر بزرگ وی «امین بگ» ندیدەی «حیدر بگ» (هەیەر بەگ) هم اکنون ٩٥ سال سن دارد و در قید حیات است.

١٠. در دوران قاجارها، افرادی از قبایل گروس و کبودوند از در خدمت به حکومت قاجار و حکومت مرکزی در آمده بودند و جدای از نفوذ در حکومت و اعمال تصدی حکومت در ولایت گروس، از نظر نظامی و سیاسی در سرکوب حرکت ها و جنبش های کوردی و قبایل کورد و کردستان همکاری و مشارکت داشتند.
اما در مقابل اغلب قبایل و ایلات گروس ، بویژه ایل کبودوند در غرب گروس به رهبری جانشینان «هەیەر بگ» برخلاف آنهایی که حکومت گروس به مرکزیت بیجار در کنترل داشتند، بدون آنکه بخواهند به حکومت مرکزی و تهران نزدیک شوند، برای حفاظت و نگهداشت نواحی و مناطق خود می کوشیدند تا برای اتحاد و دوستی و همزیستی میان ایلات و قبایل مستقر در اطراف خود، از جمله با منمی ها و شیخ اسماعیلی ها و گلواخی ها ارتباط بگیرند و تفاهم و دوستی را در سطح محلی و منطقه ایی بوجود بیاورند.
***
نکته :
بقایای آثار قلعه «حیدر بگ» [هەیەر بەگ] در تاریخ ٨ مرداد سال ١٣٨١ شمسی تحت شماره ٥٩٢٨ به مثابه آثار ملی ثبت شده است.
گفته می شود بنای قلعه حیدر بگ کبودوند مربوط است به پایان هزاره اول و اوایل هزاره دوم دوره های تاریخی پس از اسلام.
محل و بقایای قلعه حیدر بگ در روستای نجف آباد از توابع بیجار گروس کردستان قرار دارد.
نجف آباد در ٣٥ کیلومتری جنوب بیجار و در ١٠ کیلومتری دیواندره واقع شده است.

#قلعه_حیدر_بگ، #کبودوند، #نجف_آباد، #بیجار #گروس، #کردستان

🔴🔴🔴