حاج آقا مجتبی تهرانی رحمة‌الله‌علیه

﷽
رُوِيَ عَنِ الصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلامُ قَالَ:
«ثَلَاثَةٌ مَنْ‏ تَمَسَّكَ‏ بِهِنَّ‏ نَالَ‏ مِنَ‏ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ بُغْيَتَهُ مَنِ اعْتَصَمَ بِاللَّهِ تَعَالَی وَ رَضِيَ بِقَضَاءِ اللَّهِ تَعَالَی وَ أَحْسَنَ الظَّنَّ بِاللَّه تَعَالَی»
ترجمه: سه چیز است که اگر هرکس به آن تمسّک پیدا کند به آن چه در دنیا و آخرت می خواهد می رسد. یکی اینکه اعتماد و تکیه گاه او خدا باشد. دیگر اینکه به قضا و برنامه ریزی پرودگار متعال خشنود و راضی باشد. سوّم اینکه به خداوند متعال خوش گمان باشد.
شرح: روایت از امام صادق صلوات الله علیه است که حضرت فرمودند: «ثَلَاثَةٌ مَنْ‏ تَمَسَّكَ‏ بِهِنَّ‏ نَالَ‏ مِنَ‏ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ بُغْيَتَهُ»؛ سه چیز است که اگر هرکس، آن سه چیز را به اش تمسّک پیدا بکند؛ تمسّک پیدا کردن به این معنا که همیشه این سه چیز در او باشد و مفارقت از او نکند. این موجب می شود که آن شخص به آنچه را که از دنیای مشروع می خواهد، به اش برسد و آنچه که از امور اُخروی است، به اصطلاح ما که مورد نظر او هست و می خواهد آن ها را به آن هم برسد،هم به دنیای مشروع، به تعبیر من و هم به آخرتی را که مورد نظرش هست.
این سه تا چیز چیه؟ این سه تا چیز اصلاً و ابداً از اعمال خارجیه نیست. مثلاً فرض کنید که چون، مثل نماز و روزه و دعا و ذکر و ... هیچ از این حرف ها نیست. هرسه به تعبیر من، از امور قلبیّۀ انسان است، مربوط به دل آدم است.
اوّل:«مَنِ اعْتَصَمَ بِاللَّهِ (تَعَالَی)»؛ از نظر درون، اعتصام لغتاً چنگ زدن. چنگ زدن به این معنا که تمام تکیه گاهش و آن چیزی را که او به اصطلاح، به آن شیء اتّکا و اعتماد می کند، فقط خدا باشد. «مَنِ اعْتَصَمَ»؛ اعتصام بالله تعالی که از مقامات معنویّه است که همیشه دل، تمام اعتمادش به خدا باشد و بس. اعتماد تمام.
دو: «وَ رَضِيَ بِقَضَاءِ اللَّهِ تَعَالَی»؛ رضایت هم، امر درونی است و قلبی است. رضایت این طوری است ،راضیم یعنی چی؟ یعنی دلم دیگر، این ها همه اش دل است، همه اش تو دلی است. سه تا چیز تو دلی حضرت فرموده است. و او این است به این که از نظر قلب و درون و دلش این جور باشد.اعتصام به خداست، اعتماد به او کرده، در این جا او هم می آید برایش برنامه ریزی می کند، آقا! بنده، تکیه گاهم جناب عالیه، تکیه گاهم به شماست، یاعلی مدد، کار ما را ردیف کن، خودت می دانی دیگر. حالا برنامه ریزی کردید، آخرسر دیگر چون و چرا ندارد، معلوم می شود تو به او اعتصام نداشتی اعتماد به اش نداشتی، قبولش نکرده بودی، درست است؟ اگر قبولش کرده بودی دیگر بعدش هم راضی هستی دیگر «وَ رَضِيَ بِقَضَاءِ اللَّهِ (تَعَالَی)»؛ برنامه ریزی هم که او می کند برایش، می پسندد. اصلاً رضایت به معنای پسند است. پسند دلی را می گویند: رضایت. حالا ما می گوییم خشنودی، ترجمه می کنند؛ ولی در واقع اش، پسند است. بپسندد آن چرا که او می پسندد برای او. اگر بخواهیم حسابی معنایش بکنیم باید این را بگوییم.
سوّم: «وَ أَحْسَنَ الظَّنَّ بِاللَّه (تَعَالَی)»؛ از نظر درون به خدا خوش گمان باشد. یعنی چی؟ نعوذبالله، هیچ، اصلاً به خاطرش خطورنکند به این که نعوذبالله، مثلاً فرض کنید: خدا بد من را خواسته؛ نه خیر همیشه بهترین چیز را او برای من می خواهد؛ این جوری فکر کندکه خودم هم چه بسا عقلم قد به او نمی دهد. واقعاً هم همین است. درست است یا نه؟ «وَ أَحْسَنَ الظَّنَّ بِاللَّه (تَعَالَی»؛ اگر این سه تا در دل انسان باشد در ربط با خداوند، «نَالَ‏ مِنَ‏ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ بُغْيَتَهُ»؛ که اوّل داشت. آنچه مطلوب ... بغیه؛ یعنی مطلوب. مطلوبش، خواسته اش. درست یا نه؟ بغیه، معنایش این است. این دست پیدا می کند به مطلوب دنیا و آخرتش. این است که توی این روایت دارد. خدا ان شاءالله، یک همچین چیزهایی به ما بدهد.
بحارالأنوار، جلد 75 صفحه229
...ثَلَاثَةٌ مَنْ‏ تَمَسَّكَ‏ بِهِنَ‏ نَالَ‏ مِنَ‏ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ بُغْيَتَهُ مَنِ اعْتَصَمَ بِاللَّهِ وَ رَضِيَ بِقَضَاءِ اللَّهِ وَ أَحْسَنَ الظَّنَّ بِاللَّه‏...
〰〰〰〰〰
شرح حدیث
#حاج_آقا_مجتبی_تهرانی
@mojtabatehrani_ir

638 views10:30