یادداشت‌های محسن مقدس‌زاده

بعضی از بزرگواران می‌گویند: چرا مراجع تقلید اعلام اول ماه قمری را به منجمین واگذار نمی‌کنند که شاهد چنین اختلافاتی نباشیم؟

پاسخ این است که:
این مسئله دو بخش دارد.

بخش اول: مربوط به تشخیص حکم شرعی است که باید توسط مراجع تقلید انجام شود. مثلا آیا منجمین گرامی تخصص لازم مثلا برای تعیین شرایط روزه ماه رمضان را دارند؟ قطعا خیر. روزه ماه رمضان شرایطی دارد که از جمله شرایط آن این است که هلال با چشم مسلح یا غیرمسلح رؤیت شود. پس معقول نیست که کسی که تخصص در نجوم دارد در مورد شرایط روزه ماه رمضان اظهار نظر کند؛ مگر اینکه هم در فقه و هم در نجوم تخصص داشته باشند!

اما بخش دوم: که پس از تشخیص حکم شرعی برای تشخیص مصداق حکم شرعی علم نجوم می‌تواند به کمک فقه بیاید. یعنی بعد از اینکه مراجع تقلید فرمودند که برای روزه ماه رمضان باید هلال را با چشم مسلح یا غیرمسلح رؤیت کنیم، علم نجوم می‌تواند در این زمینه کمک کند که آیا در فلان نقطه از زمین چقدر احتمال دارد که هلال با چشم مسلح یا غیرمسلح رؤیت شود و اگر همه متخصصین نجوم نظر قطعی بدهند که در فلان روز، هلال ماه قطعا با چشم مسلح یا غیرمسلح رؤیت خواهد شد یا نخواهد شد، مکلفین می‌توانند به این نظر اعتماد کنند.
پس همانطور که متخصص در علم فقه نباید در علم نجوم اظهار نظر کند؛ متخصص در علم نجوم هم نباید در علم فقه اظهار نظر کند. مگر اینکه شخصی در هر دو علم تخصص داشته باشد.

علاوه بر آنچه که عرض شد؛ منجمین هم همیشه در محاسبات خود اتفاق نظر ندارند و ممکن است بعضی ماه‌ها در امکان رؤِیت هلال ماه در بعضی مناطق زمین با هم اختلاف نظر داشته باشند. همچنین با توجه به اینکه امکان رؤیت هلال ماه در مناطق مختلف زمین یکسان نیست و مثلا در یک منطقه ممکن است که هلال به راحتی رؤیت شود و در جای دیگر ممکن است هلال ماه به هیچ وجه عنوان رؤیت نشود، قطعا در مناطق مختلف زمین در رؤیت یا عدم رؤیت هلال ماه اختلاف پیش خواهد آمد. به علاوه حتی اگر بگوییم که با رؤیت هلال در یک نقطه زمین برای همه ساکنان مناطق مختلف زمین کافی باشد، باز با توجه به اختلاف ساعات در مناطق مختلف زمین قطعا برای همه در یک روز عید فطر یا در یک شب، شب قدر نخواهد بود.

#استهلال #ستاد_استهلال #عید_فطر #شب_قدر #رؤیت_هلال #نجوم #شبهات_استهلال

1.2K views16:34