✍ ایران در بستر «اقتصاد دستوری»
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

 🔴 قسمت دوم:

✅ مدافعان اقتصاد دستوری:

طرفداران اقتصاد دستوری؛

 #Planned_economy

با چند استدلال مبنایی آن را به‌جای اقتصاد بازار آزاد توصیه می‌کنند:

▪️اول اینکه؛ 

اعتقاددارند هدف اقتصاد برنامه‌ریزی‌شده یا همان دستوری تخصیص منابع در جهت به حداکثر رساندن رفاه و #توسعه_اجتماعی است. امر مهمی که در اقتصاد آزاد مغفول مانده یا به‌عنوان هدف ثانویه مطرح می‌گردد و حداکثر رساندن سود به‌جای آن اولویت دارد.

▪️دوم اینکه:

مدافعان این سیستم مدعی هستند اقتصاد دستوری نسبت به اقتصاد #بازار_آزاد بر سطح اشتغال کنترل بهتری دارد و می‌تواند در صورت لزوم برای آحاد جامعه شغل ایجاد نمایند حتی اگر به آن شغل نیاز جدی از حیث قانونی نباشد.

▪️سوم اینکه:  

بر این باور هستند که سیستم #اقتصاد برنامه‌ریزی‌شده از قاطعیت و قدرت هماهنگی بیشتری در جریان بروز بحران‌های گسترده‌ی عمومی همچون؛ جنگ، سیل، زلزله و سایر بلایای طبیعی برخوردار است. با این توجیه که حتی بسیاری از دولت‌ها و یا جوامعی که اقتصاد آزاد دارند هنگام مواجهه با بحران‌ها به محدود کردن حقوق مالکیت و همچنین گسترش قدرت مرکزی حتی به‌صورت موقت اقدام نمی‌نمایند.
 
✅ مشکلات

هنگامی‌که قدرت در دستان #تصمیم_گیران و برنامه‌ریزان دولتی  قرار می‌گیرد (یعنی هنگام غیبت تقریبی یا کامل بازار آزاد برای کنترل قیمت و ایجاد هماهنگی بین مشاغل) اقتصادهای دستوری در جریان برنامه‌ریزی کارا و مناسب اقتصادی با دودسته مشکلات اساسی به شرح زیر روبرو می‌شوند:
 
1⃣ مشکلات انگیزشی:

▪️پیشروی در #اقتصاد_دستوری مستلزم «راضی کردن کارفرمایان حزبی و جناحی و داشتن روابط مناسب» است، نه «به حداکثر رساندن ارزش سهامداران یا برآورده کردن مطالبات مصرف‌کننده»، لذا در این حالت فساد میل به فراگیری دارد و سبب می‌شود چالش‌های بین کارکنان، مدیران، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان به‌صورت قابل‌توجهی افزایش یابد. گروه‌های مبارز سیاسی و منازعه کنندگان قدرت و منابع، مایل هستند (حتی در اقتصادهای مختلط یا عمدتاً سرمایه‌داری) بر فرآیند سیاست‌گذاری از طریق اقتصاد دستوری تسلط یابند، زیرا آن‌ها با محدودیت‌هایی مثل؛ رتبه‌بندی‌های اعتباری حاکمیتی یا فرار سرمایه درگیر نیستند.

▪️بنابراین این روال سبب ایجاد اثرات مضر می‌گردد. در همین راستا پیروان تئوری انتخاب عمومی روش‌های مختلفی را توصیف کردند که از طریق آن تصمیم‌گیری مقامات دولتی به نفع خودشان می‌تواند هزینه‌های اجتماعی و ضررهای سنگین را ایجاد نماید، که برای منافع ملی زیان فراوانی دارد. مشکلات انگیزشی اقتصاد دستوری محدود به برنامه ریزان و تصمیم گیران دولتی نیست. ازآنجاکه حقوق و دستمزدها توسط دولت تعیین‌شده و سودها نیز در جهت تصمیم‌گیری‌های اقتصادی کاهش‌یافته و یا از بین می‌روند، مدیران و کارکنان شرکت‌های دولتی انگیزه کمی برای افزایش #بهره‌وری_کاری، کنترل هزینه‌ها و یا تلاش بیشتر برای کارایی بیشتر و حفظ جایگاه خود در سلسله‌مراتب سازمانی دارند.
 
2⃣ مشکلات محاسبه اقتصادی:

▪️ازآنجاکه در اقتصاد برنامه‌ریزی‌شده (یا دستوری)؛ «مبادله آزاد کالاهای اقتصادی و عوامل تولیدی، فرایندهای طبیعی عرضه و تقاضا و همچنین حق مالکیت امن» عملیاتی نمی‌شود برنامه ریزان و تصمیم گیران مرکزی برای تراز کردن تولید و ساماندهی توزیع کالاها و سایر عوامل تولیدی و اقتصادی (با مدنظر قرار دادن اولویت‌های مصرف‌کننده و کمبود واقعی منابع) از هیچ روش منطقی بهره‌مند نیستند. لذا مازاد و کمبود #منابع_تولیدی و کالاهای مصرفی و همچنین اختلال درروند زنجیره تأمین از چالش‌های اساسی محسوب می‌شود.

▪️تصمیم گیران و برنامه ریزان مرکزی #اقتصاد_دستوری باید بتوانند محاسبه کنند که چه چیزی، توسط چه کسی، در کجا، با کدام فناوری، با کدام روش، با چه ترکیب خاص عوامل تولید (زمین، کار، سرمایه) و در چه زمانی باید عرضه گردد. به‌بیان‌دیگر آن‌ها باید بتوانند محاسبه نمایند از هر کالا یا خدمتی چه مقدار برای تولید و عرضه موردنیاز است. در روال بازار آزاد این امر به‌صورت غیرمتمرکز و از طریق تعاملات طبیعی عرضه و تقاضا برحسب اولویت‌های مصرف‌کنندگان و کمبود نسبی کالاهای مختلف و عوامل تولیدی انجام می‌گردد مسئله‌ای که برای اقتصاد دستوری چالشی جدی محسوب می‌شود.

ادامه ... 👇

🔺منبع: #خبرگزاری_بازار، (مؤسسه‌تحلیل‌بازار‌فردا)،
🔻پنجشنبه، ۵ مهر ۱۴۰۰ - ۰۷:۳۰، کد خبر: ۱۱۰٬۱۷۳
 
https://www.tahlilbazaar.com/news/110173

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ ایران در بستر «اقتصاد دستوری»
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

 🔴 قسمت سوم:

✅ وضعت ایران

▪️امروز دولت سیزدهم در حالی وارث اقتصادی کاملاً بیمار است که با توجه به شرایط موجود فرصتی هم برای آزمون‌وخطا کردن ندارد. اقتصاد ما یک #اقتصاد_دستوری است و ریشه بسیاری از مشکلات و چالش‌های نامحدودی که در اقتصاد کشور وجود دارد، همین ویژگی دستوری بودن آن است. امروز دولت در عرصه اقتصاد با چالش‌های اساسی از قبیل؛ کسری شدید بودجه و افزایش بدهی‌های دولت، فساد مالی گسترده، حکمرانی نامطلوب اقتصادی دولت، شکاف طبقاتی، ظهور ابر طبقه و سلطان‌ها اقتصادی، نابسامانی بازار مصرف و سرمایه، نابسامانی سکه دلار و ارز، بحران‌های زیست‌محیطی، کاهش اعتماد عمومی، بحران‌های اقتصادی ناشی از #کرونا و رکود نامتعارف کسب‌وکار و ... مواجه است.

▪️تصمیمات غلط سال‌های قبل امروز اقتصاد کشور را دچار بحرانی کرده که برای خروج از آن نیازمند تلاش شبانه‌روزی، عزمی جدی و رویکرد جهادی هستیم. اگر #بانک_مرکزی از توان لازم برای کاهش نرخ ارز و تورم، کاهش قیمت‌ها و هزینه زندگی مردم، کنترل بازار طلا و سکه و ... برخوردار نیست، اگر زمینه اختلاس و رانت خواری‌های فراوان و خلق مکرر سطلان ها، رانت‌خوارها، مافیا، ژن‌های خوب و ... فراهم‌شده است، اگر روزی جوجه‌های یک‌روزه به بهانه فراهم نشدن غذای موردنیاز مرغداری‌ها قتل‌عام می‌گردند و روزی دیگر قحطی مرغ می‌شود، اگر مافیای شکر، سیمان، قیر، سکه و ... در کشور ایجاد می‌شود و ده‌ها مصداق دیگر از این موارد، یعنی در بستر اقتصاد دستوری طی سال‌های اخیر آن‌قدر توسط دولت‌ها خواسته یا ناخواسته منافذ و حفره‌هایی آشکار و نهان ایجادشده است که توان صدور دستور عملیاتی و اجرایی برای پایان دادن به آن از سوی هیچ‌کسی ساخته نیست.

✅ ما برای ایجاد تغییر و بهبود #شرایط_اقتصادی کشور هرگز ناامید نیستیم اما خودمان را نیز فریب نمی‌دهیم و به‌خوبی می‌دانیم با روش و روند عادی فعلی اتفاق قابل‌توجهی در جهت نجات اقتصاد کشور نخواهد افتاد. تا وقتی درهای اقتصاد ایران بر پاشنه اقتصاد دستوری می‌چرخد، وقوع هر اتفاق ناخوشایندی دور از ذهن نیست پس باید کار به کاردان سپرده شود و روند شاخص‌های اقتصادی در بستری طبیعی و سالم تعیین گردد. امید آنکه دولت جدید از اشتباهات فراوان و مکرر دولت‌های قبلی عبرت بگیرد و با تحقق وعده‌های خود زمینه درمان #اقتصاد و بهبود زندگی مردم را فراهم سازد.

🔺منبع: #خبرگزاری_بازار، (مؤسسه‌تحلیل‌بازار‌فردا)،
🔻پنجشنبه، ۵ مهر ۱۴۰۰ - ۰۷:۳۰، کد خبر: ۱۱۰٬۱۷۳
 
https://www.tahlilbazaar.com/news/110173

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ چرخه احساسات در بازارهای مالی

✅ #روانشناسی بازار به طور ساده می‌گوید که حرکات بازار تحت تاثیر وضعیت احساسی و روانی کسانی است که داخل آن هستند. روانشناسی بازار یکی از مهم‌ترین مباحث در اقتصاد رفتاری است.

✅ #اقتصاد_رفتاری یک مبحث مطالعاتی میان‌رشته‌ای است که در آن محققان فاکتورهای مختلف را که در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی نقش دارند، مورد بررسی قرار می‌دهند.

✅ بسیاری از افراد اعتقاد دارند که احساسات، موتور محرکه اصلی تغییرات #بازارهای_مالی است و نوسانات و تغییرات احساسی یک سرمایه‌گذار همان چیزی است که به آن روانشناسی بازار گفته می‌شود.

✅ این بازار می‌توان #بورس، سهام باشد یا هر بازار دیگری. به طور خلاصه احساسات بازار، آن حس کلی سرمایه‌گذاران و معامله‌گران نسبت به تغییرات قیمت یک دارایی خاص است.

✅ اگر #احساسات_بازار مثبت بوده و همزمان قیمت‌ها نیز در حال افزایش باشند، اصطلاحا به چنین شرایطی بازار مثبت و رو به بالا و بالعکس این موضوع بازار رو به پایین یا منفی گفته می‌شود.

✅ می‌توان نتیجه گرفت احساسات بازار مجموع و یا میانگین احساسات و عواطف تمام سرمایه‌گذاران و معامله‌گرانی است که در یک بازار مالی خاص حضور دارند. درست مانند هر گروهی از افراد و در هر جامعه‌ای، چه کوچک و چه بزرگ، یک فکر به صورت غالب و مسلط بین افراد آن جامعه وجود ندارد.

✅ بر طبق تئوری‌های #روانشناسی_بازار، قیمت یک دارایی دائما در پاسخ به احساسات بازار میل به تغییر دارد و نکته مهم اینجاست که خود این احساسات بازار نیز ایستا نبوده و به صورت پویا در حال تغییر می‌باشند؛ اگر اینگونه نبود، انجام یک معامله بسیار سخت‌تر می‌شد.

✅ در عمل و واقعیت، وقتی بازار در رشد است، اعتماد به نفس و عواطف معامله‌گران در وضعیت خوبی قرار دارد. احساس مثبت بازار باعث افزایش تقاضا و کاهش عرضه شده و این افزایش تقاضا اوضاع روانی سرمایه‌گذاران را بهتر نیز می‌کند. به طور مشابه روند رو به پایین نیز همینگونه عمل می‌کند و در صورت سقوط بازار تقاضا کاهش و عرضه افزایش پیدا می‌کند.

#مدیریت_شهری
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ اقتصاد خاص
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ اصولاً نرخ تورم، مصوبات حقوق و دستمزد، افزایش یا کاهش قیمت ها، شاخص های کسب و کار و بسیاری دیگر از #مسائل_مالی و اقتصادی و یا جریانات حاکم بر بازار تابع فرمول ها و روندهای خاصی است که در روال طبیعی آن بعضاً ماه ها و یا حتی سال ها زمان لازم است تا بتوان با اتفاقات خاص اقتصادی و یا تغییرات نظام های عرضه و تقاضا آن ها را به نحو بنیادین مدیریت کرد. این گونه مسائل از جنس امور جاری اداری، سازمانی و یا مدیریتی نیست که در قالب یک جلسه به صورت خرد جمعی یا سلسله مراتبی برای آن تصمیم گیری کرد. اگر قرار است عدد و رقمی تصویب شود یا تغییر کند باید مبتنی بر آمار تحلیلی و بررسی روندها صورت پذیرد نه به صورت سلیقه ای. به عنوان مثال نگاهی به مصوبه افزایش 57 درصدی دستمزد در سال جاری بیاندازید تا با تمام وجود دریابید این تصمیم چه اثراتی بر اشتغال و اقتصاد دارد.

✅ آرام آرام برخی واحدهای کوچک و متوسط شروع به تعدیل #نیروی_کار کرده اند و روند اقتصادی در بنگاه های کوچک کاهشی شده است و تداوم این روند معلوم نیست چه پیامدهایی به دنبال دارد. این که قرار باشد ظرف چند روز فقر مطلق ریشه کن شود یا به عنوان مثال وزیری با بخشنامه بخواهد قیمت ها را کنترل نماید بیشتر شبیه شوخی تلخی است که خبر از چالش های شدید مدیریتی در عرصه اقتصاد می دهد. مصوبات شورای عالی کار در ارتباط با افزایش حقوق کارگران نگران کننده است و سبب بحران بیکاری در واحدهای کوچک و متوسط می گردد. امروز دولت سیزدهم در حالی وارث اقتصادی کاملاً بیمار است که با توجه به شرایط موجود فرصتی هم برای آزمون‌وخطا کردن ندارد. اقتصاد ما یک اقتصاد دستوری است و ریشه بسیاری از مشکلات و چالش‌های نامحدودی که در اقتصاد کشور وجود دارد، همین ویژگی دستوری بودن آن است.

✅ امروز دولت در #عرصه_اقتصاد با چالش‌های اساسی از قبیل؛ کسری شدید بودجه و افزایش بدهی‌های دولت، فساد مالی گسترده، حکمرانی نامطلوب اقتصادی دولت، شکاف طبقاتی، ظهور ابر طبقه و سلطان‌ها اقتصادی، نابسامانی بازار مصرف و سرمایه، نابسامانی سکه دلار و ارز، بحران‌های زیست‌محیطی، کاهش اعتماد عمومی، بحران‌های اقتصادی ناشی از کرونا و رکود نامتعارف کسب‌وکار و ... مواجه است. تصمیمات غلط سال‌های قبل امروز اقتصاد کشور را دچار بحرانی کرده که برای خروج از آن نیازمند تلاش شبانه‌روزی، عزمی جدی و رویکرد جهادی هستیم. ما برای ایجاد تغییر و بهبود شرایط اقتصادی کشور هرگز ناامید نیستیم اما خودمان را نیز فریب نمی‌دهیم و به‌خوبی می‌دانیم با روش و روند عادی فعلی اتفاق قابل‌توجهی در جهت نجات اقتصاد کشور نخواهد افتاد.

✅ تا وقتی درهای #اقتصاد_ایران بر پاشنه اقتصاد دستوری می‌چرخد، وقوع هر اتفاق ناخوشایندی دور از ذهن نیست پس باید کار به کاردان سپرده شود و روند شاخص‌های اقتصادی در بستری طبیعی و سالم تعیین گردد. امید آنکه دولت جدید از اشتباهات فراوان و مکرر دولت‌های قبلی عبرت بگیرد و با تحقق وعده‌های خود زمینه درمان اقتصاد و بهبود زندگی مردم را فراهم سازد. هر چند برخی اتفاقات فعلی کمی نگران کننده است و ممکن است به اندک امیدی که برای مردم جهت رفع مشکلات جاری ایجاد شده بود آسیب برساند. علاوه بر مسائل مذکور مردم و رسانه ها نیز وظیفه دارند از ایجاد هیجانات کاذب در جامعه پرهیز نمایند و به دولت جهت اصلاح امور فرصت دهند.

🔺منبع: #هفته_نامه_نخست،
🔻پنجشنبه ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۱، شماره ۹۲۱

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ چاره اندیشی برای تورم
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: «برای تثبیت و کاهش تورم در کشور به عنوان مشکل جدی چاره اندیشی می‌شود.» تورم مشکل بنیادین سال های اخیر اقتصاد کشور است. هر چند این #معضل_اقتصادی قبل تر نیز وجود داشته است اما در یک دهه اخیر و خصوصاً در پنج سال جاری آن قدر سرعت آن بالا رفته که به صورت جدی در بخش عظیمی از مردم نگرانی ایجاد کرده و آن ها را نسبت به آینده خود دچار تردید ساخته است. این روزها بیشترین سخن در میان مردم گلایه های عمومی از #تورم لجام گسیخته و ساعت شمار مایحتاج عمومی، بحران مسکن و اجاره بها و سایر نیازمندی های اساسی است که هرچند برای عده ی محدودی از صاحبان ثروت و #سرمایه چندان اهمیت ندارد و بلکه فرصتی برای افزایش ثروت است اما برای خانواده های کم برخوردار که سطح درآمدی پایین یا محدودی دارند و جز دهک های پائین و حتی متوسط جامعه همانند کارمندان، کارگران، بازنشستگان و ... محسوب می شوند خبرهای ناخوشایندی را به دنبال دارد. البته آن چه در این مجال بدان پرداخته می شود قطعاً با رویکرد سیاه نمایی و ناامیدی نیست بلکه بیان واقعیتی است که در زندگی مردم چالش های جدی معیشتی به وجود آورده و حتماً باید همان گونه که رئیس مجلس شورای اسلامی بیان کرده است دولتمردان برای کنترل آن چاره اندیشی و اقدام عاجل نمایند. علاوه بر آن که مسائل مربوط به تحریم، کرونا، جنگ های منطقه ای، اخبار برجام و یا حتی تورم جهانی اقتصاد سبب ایجاد این چالش در کشور شده است مقولاتی همچون فساد اداری و مالی، نقش آفرینی دلال ها و مسائلی همچون احتکار، کم فروشی و ... نیز در رشد بی سابقه و غیرقابل کنترل قیمت ها تأثیرات به سزایی داشته است.

✅ به دلیل عدم استقرار اصول و الزامات نهادی رشد پایدار اقتصاد ایران، هم در نهادینه شدن اصول اولیه و هم در برقراری الزامات بنیادین مورد نیاز، دولت طی دهه‌های گذشته عملکرد قابل دفاعی نداشته است. همین امر در کنار توان کارشناسی پایین و ظرفیت مدیریتی محدود دولت در ادوار مختلف سبب ایجاد ناپایداری گسترده ای در نظام پولی و مالی کشور گردیده است. آن چه مسلم است مشکلات اقتصادی علاوه بر این که معیشت و رفاه مردم را به صورت مستقیم تحت تأثیر قرار می دهد سبب بروز بحران های مختلف فرهنگی و اجتماعی نیز می شود و در مسیر #رشد_کشور در همه ابعاد مشکلات عدیده ای ایجاد خواهد کرد. این که سخن از چاره جویی برای تورم در ایران از سوی مقام بلند پایه کشور به میان آمده است علاوه بر این که اهمیت این مسأله را نشان می دهد از اورژانسی بودن موضوع نیز ناشی می گردد. واقعیت آن است که علیرغم تأکیدات مقام معظم رهبری به دولت های قبل تا کنون آنچنان که باید وضعیت رفاهی مردم در سال های اخیر سامان نداشته و بسیاری از هموطنان در هزینه های عمومی و جاری خود دچار کاستی های فراوانی بوده اند. دولت با موضوع اصلاح #یارانه_ها سعی در انجام جراحی عظیمی در اقتصاد کشور دارد. امری که در ابتدا خود تورم گسترده ای را ایجاد کرده است و مردم هر چقدر بخواهند با این موضوع خوشبینانه مواجه گردند بازهم با تردیدهای زیادی دارند. لذا باید به هر صورتی که امکان دارد و کارشناسان #اقتصاد_کلان بر آن توافق نظر بیشتری دارند راهکارهایی اندیشیده شود که در ابتدا سرعت فزاینده افزایش قیمت ها کنترل و متوقف شود و سپس راه هایی برای کاهش قیمت اتخاذ گردد.

🔺منبع: #هفته_نامه_نخست،
🔻پنجشنبه ۲۳ تیر ۱۴۰۱، شماره ۹۲۷

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ زمام اقتصاد در دست کیست؟
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ گویی زمام اقتصاد از دست در رفته است و کسی نمی داند بازار در اختیار کیست. دلار ۵۰ هزار تومانی یا سکه ۳۰ هزار تومانی و سایر قیمت های سرسام آور بازار علاوه بر آن چه در بازارهای ارز، طلا و سکه می گذرد همه نشان از چالش هایی جدید برای اقتصاد کشور دارد. شاید آن زمانی که در دولت #حسن_روحانی جهش آنی دلار و سکه که خارج از روند رشد تدریجی سال به سال آن بود رخ داد کسی فکر نمی کند هر چند ماه یکبار این گونه جهشی تکرار شود و فراتر از آن چه به صورت شوخی مطرح می شد امروز به صورت واقعیتی تلخ محقق می گردد.

✅ تغییرات مکرر تیم اقتصادی دولت ها و یا تغییرات پیاپی روسای بانک مرکزی هم چاره ساز نبوده و این روند کماکان ادامه دارد. این اتفاقات چند پیام مهم به دنبال دارد:

▪️اول این که با توجه به نتیجه بخش نبودن جابجایی مدیران موثر اقتصادی در دولت قاعدتاً روش های #اقتصادی حاکم باید به صورت کلی مورد تجدید نظر قرار بگیرد و نشان می دهد اشکال بیشتر ماهیت فرایندی و زیرساختی دارد.

▪️دوم اینکه فضای حاکم نشان از عدم #کنترل دولت های مختلف بر بخش قابل توجهی از بازارهای اقتصادی و مالی دارد که سبب می شود عوامل محیطی، دلال ها، هیجانات و ... بتوانند تأثیر گسترده ای در اتفاقات اقتصادی کشور بگذارند.

✅ با اینکه #سهم_دولت و نهادهای فرادولتی از کیک اقتصاد ۸۵ درصد و بخش خصوصی تنها ۱۵ درصد است اما بسیاری از جریان های اقتصادی و مالی در کنترل دولت ها قرار نمی گیرد و این امر انحرافی در جریان اقتصادی کشور است که طی سال های مختلف ایجاد گردیده است. افراد یا مجموعه هایی مرئی یا نامرئی وجود دارند که با برخورداری از قدرت اقتصادی وسیاسی و انواع رانت‌ها سکان اقتصاد را به دست گرفته‌اند و بر همین اساس هر روز سلطان سکه، دلار، سیمان، قیر و ... متولد می شوند. اگر اقتصاد بر بازار آزاد که شاکله آن رقابت است مبتنی نباشد، قیمت‌ها براساس مکانیسم عرضه و تقاضا تعیین نمی‌ گردد که به زیان بخش خصوصی و مصرف‌کننده نهایی است.

✅ #رهبر_انقلاب به صورت پیاپی عناوین اقتصادی با رویکرد دانشی را در نامگذاری سال ها انتخاب کرده اند تا بدین وسیله ضمن نشان دادن اهمیت این نگاه در توسعه کشور، تمرکز دولت، مردم و سایر دستگاه ها را به رعایت اصول اقتصادی جهت پیشرفت کشور جلب نمایند. اما در بسیاری موارد سیاست های کلی ابلاغی توسط دولت ها لحاظ نگردیده است. پرهیز از خام فروشی، رعایت اصل ۴۴ قانون اساسی، بهره گیری از مبادلات و معاملات بدون دلار، حمایت از کار و سرمایه ایرانی، رعایت اصول اقتصاد مقاومتی، مبارزه گسترده و همه جانبه با فساد و ... از مهم ترین مواردی بوده است که طی سال های قبل تا کنون آن چنان که شایسته و لازم بوده است مورد توجه و عمل قرار نگرفته و به دنبال آن کشور هر روز با چالش های عمیق تری در حوزه اقتصاد روبرو می شود.

✅ بپذیریم که #اقتصاد_کشور به شدت بیمار است و نیاز به جراحی عمیق و گسترده دارد، سیستم و ساختار فعلی حوزه پولی، مالی و اقتصادی کشور پاسخگوی نیازها نیست و باید به صورت بنیادین مورد تجدید نظر قرار گیرد. اگر معیشت و رفاه مردم مورد توجه قرار نگیرد و اقتصاد کشور این گونه آسیب پذیر باشد و در جنگ اقتصادی و تحریمی که در آن هستیم این گونه آماج حملات ناجوانمردانه قرار گیرد راه پیشرفت و توسعه کشور با چالش های فراوانی مواجه خواهد شد و امید و رفاه مردم به شدت آسیب خواهد دید. ویژگی‌های کلیدی که بتواند قفل چالش ها و تنگناهای اقتصادی را باز کند در همان اندازه اهمیت دارد که ویژگی‌های شخصیتی، قابلیت‌های اجرایی و نظام ارزشی دولتمردانی که آن کلید را در دست دارند پس شایسته سالاری در اقصاد باید نهادینه شود.

🔺منبع: #هفته_نامه_نخست،
🔻پنجشنبه ۱۱ اسفند ۱۴۰۱، شماره ۹۵۷

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار

www.modiryar.com

@modiryar

«مهار تورم»؛ مسأله اصلی اقتصاد کشور
✍ #دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ «مهار تورم، رشد تولید» خیلی شفاف مسیر اقتصاد کشور را برای افزایش رفاه عمومی و پیشرفت مشخص می کند. #اقتصاد_ایران بیمار است و باید در رویکرد و ساختار آن، تغییرات بنیادین صورت پذیرد. اکنون دو معضل اساسی بلای جان اقتصاد شده است:

▪اول تورم که اثرات منفی زیادی بر زندگی مردم و نشاط عمومی گذاشته است و 

▪دوم وابستگی مستمر به درآمدهای نفتی.

✅ طبق اعلام مرکز پژوهش های مجلس، علل تورم در ایران از سه منظر بررسی شدنی و کنترل پذیر است:

▪فشار تقاضا:
(مانند افزایش عرضه پول و سیاست های انبساط مالی)،

▪فشار هزینه:
(مانند افزایش دستمزد و سایر نهاده های تولیدی) و 

▪عوامل ساختاری اقتصاد:
(مانند نقش آفرینی غیرموجه واسطه ها و دلال ها).

✅ تورم معمولاً بر موضوعات زیر اثر می گذارد:

1⃣ توزیع درآمد و ثروت:

از خصوصیات بارز #پدیده_تورم، تناسب نداشتن بین تغییر قیمت ها و درآمدهاست؛ بدین ترتیب که قیمت برخی کالا ها و درآمد برخی طبقات جامعه با آهنگی تند افزایش می یابد و حال آنکه این آهنگ برای طبقات دیگر کند است. این نداشتن تناسب، سبب می شود درآمد حقیقی برخی افراد جامعه مثل دارندگان درآمدهای متغیر ازقبیل مالکان اراضی و مشاغل آزاد افزایش یابد و درعوض، درآمد حقیقی افرادی که دارای درآمدهای ثابت هستند، کاهش یابد.

2⃣ سبد دارایی عاملان و کارآیی اقتصادی:

تورم، #سبد_دارایی عاملا ن اقتصادی را دگرگون می سازد؛ زیرا در اثر تورم، افراد و گروه ها تا حد امکان می کوشند دارایی نقدی خود را کاهش و درعوض سهم اموال غیرنقدی خویش را افزایش دهند، بنابراین مقدار زیادی از منابع مالی مردم و عاملا ن اقتصادی به جای مسیر فعالیت های مولد اقتصادی، صرف اموری می شود که هدف از انجام آن ها اجتناب از کاهش ارزش دارایی است.

3⃣ پس انداز:

بر اثر کاهش ارزش #پول_ملی ناشی از افزایش نرخ تورم، افرادی که سرمایه نقدی خود را پس انداز می کنند، متضرر خواهند شد که این امر بر تمایل مردم به پس انداز اثر منفی می گذارد.

4⃣ کالاهای بادوام و سرمایه ای:

در #شرایط_تورمی میل به کالا های بادوام و سرمایه ای مانند زمین و مسکن، افزایش پیدا می کند و همین امر، نوع مصرف را تحت تأثیر قرار می دهد.

5⃣ تصمیم گیری عاملان اقتصادی:

اثر دیگر #تورم، تأثیر آن بر تصمیم گیری بنگاه های اقتصادی است، به طوری که این موضوع می تواند عاملا ن اقتصادی را در تصمیم گیری دچار بلا تکلیفی کند؛ زیرا وجود تورم، بنگاه های اقتصادی را در زمینه برآورد درآمد و هزینه، با مشکل مواجه می کند.

6⃣ هزینه های جاری دولت:

دولت خود #مصرف_کننده است و همچنین باید حقوق کارمندان را بپردازد. در شرایط تورمی ، دولت مجبور است حقوق کارمندانش را افزایش دهد.

7⃣ تراز پرداخت ها و بازرگانی خارجی:

بر اثر تورم به دلیل افزایش داخلی قیمت ها، میزان #صادرات کاهش و مقدار واردات افزایش می یابد. اگر تورم در ایران از تورم کشورهای طرف مبادلا ت تجاری بیشتر باشد، آن گاه کالا های ساخت ایران برای این کشورها گران تر خواهد شد. درنتیجه صادرات کاهش می یابد. همچنین در این شرایط، کالا های ساخت کشورهای خارجی برای مصرف کننده ایرانی ارزان تر خواهد شد. درنتیجه واردات کشور نیز افزایش می یابد که آثار اولیه چنین پدیده ای، تأثیر بر تراز پرداخت هاست و درصورت کمبود منابع درآمدی، می تواند به کسری تراز بازرگانی منجر شود.

✅ کلام آخر اینکه باتوجه به شرایط کشور، #مهار_تورم باید به مسئله اصلی مسئولان و فعالان اقتصادی تبدیل شود. راه حل های دستوری برای تثبیت قیمت ها هم زمان با رشد نقدینگی، شیوه مناسبی نیست. کلیدی ترین پیش شرط مهار تورم، استقلال بانک مرکزی از دو بعد است:

▪اول #بعد_نهادی یعنی نحوه تعیین رئیس کل و استقلال واقعی بانک مرکزی و 

▪دوم #بعد_ساختاری وابستگی بودجه دولت به نفت و نقش بانک مرکزی در تأمین ریال برای دولت و جبران کسری از اساسی ترین مشکلات در ساختار اقتصادی ایران است.


🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻 سه شنبه ۲۹ فروردین ۱۴۰۲، شماره ۳۹۲۰


#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ جریان مدور اقتصاد

✅ #جریان_مدور_درآمد یا جریان چرخشی یک مدل اقتصادی است که در آن عمده جریان به وسیله مبادله پول، کالا و خدمات و… بین بخش‌های مختلف اقتصاد نمایش داده می‌شود. جریان پول و کالا در یک مدار بسته مبادله می‌شود. تجزیه و تحلیل این جریان چرخشی بر اساس حسابهای ملی است و در نتیجه در حوزه اقتصاد کلان است.

✅ ایده #جریان_چرخشی در اثر Richard Cantillon نیز موجود بود. فرانسوا Quesnay آن را توسعه داد و با عنوان Tableau économique بیان کرد. تحول مهم در اثر Quesnay را کارل مارکس' در جلد دوم سرمایه ایجاد کرد: نقد اقتصاد سیاسی و بعد از او جان مینارد کینز' نظریه عمومی اشتغال بهره و پول را بیان کرد. ریچارد استون نیزدر ادامه این مفهوم را برای سازمان ملل متحد (UN) و سازمان همکاری اقتصادی و توسعه گسترش داد که در حال حاضر در سطح بین‌المللی استفاده می‌شود.

🔴 بررسی اجمالی

✅ #جریان_چرخشی_درآمد یک مفهوم برای درک بهتر از اقتصاد به عنوان یک کل می‌باشد. در ابتدایی‌ترین حالت، آن را به صورت یک اقتصاد ساده متشکل از بنگاه و خانواده در نظر می‌گیریم که در یک «نمودار چرخشی جریان» نمایش داده می‌شود. در این حالت ساده از اقتصاد، خانواده‌ها نیروی کار مورد نیاز بنگاه‌ها برای تولید کالا و خدمات را فراهم می‌کنند. بنگاه‌ها به خانواده‌ها در ازای نیروی کاری که ارائه می‌دهند درآمد (حقوق) می‌پردازند. این فعالیت‌ها با خطوط سبز در نمودار نشان داده شده‌اند.

✅ که این درآمد به نوبه خود صرف کالا و خدماتی که بنگاه تولید می‌نماید می‌شود. این فعالیت‌ها نیز توسط خطوط آبی رنگ در نمودار بالا نشان داده شده‌اند. معاملاتی که رخ می‌دهند جریان‌های مالی را تشکیل می‌دهند. نمودار چرخشی جریان، وابستگی متقابل #جریان یا فعالیت‌هایی که در اقتصاد رخ می‌دهد (مانند تولید کالا و خدمات یا همان"محصول نهایی") و درآمدی که از تولید به دست آمده را نشان می‌دهد. این جریان چرخشی نشان دهنده تساوی بین درآمد حاصل از تولید (و پرداختی بنگاه‌ها به عوامل تولید) و ارزش کالا و خدمات تولید شده‌است.

✅ البته کل #اقتصاد بسیار پیچیده‌تر از این تصویر می‌باشد. اقتصاد علاوه برتعاملات بین خانوار و بنگاه، تعاملاتی مابین دولت‌ها، خانوار، شرکت‌ها و سایر ساکنان نقاط مختلف در جهان می‌باشد. همچنین در این تصویر ساده از اقتصاد، دیگر جنبه‌های فعالیت‌های اقتصادی مانند سرمایه‌گذاری (موجودی انبار—و یا دارایی‌های ثابت مانند سازه، تجهیزات، تحقیقات و توسعه و نرم‌افزارها) جریان مالی سرمایه (مانند سهام و اوراق قرضه و سپرده‌های بانکی) و سهم این جریان‌ها در انباشت دارایی‌های ثابت، نشان داده نشده‌است.

#مدل_مفهومی
#مدل_مدیریت
#پایگاه_جامع_مدیریار

www.modiryar.com

@modiryar

✍ کاری که استرس با بدن می کند

✅ بدن انسان از روش‌های مختلفی به #استرس و #فشار_عصبی واکنش نشان می‌دهد. یکی از این روش‌ها ایجاد تغییرات شیمیایی در بدن است. عامل ایجاد استرس ممکن است عاملی درونی یا عاملی محیطی باشد. این عوامل همچنین می‌تواند در افراد مختلف، متفاوت باشد و عاملی برای فردی ایجاد استرس کند؛ ولی در فرد دیگر، ایجاد استرس نکند.

✅ مشکلات مربوط به #اقتصاد، کار یا تحصیل، تغییر شغل، نقل مکان به یک شهر جدید، ازدواج، بازی‌های پرتَنش، مرگ نزدیکان، و وجود یک بیماری بااهمیت در خانواده، از جمله عوامل بیرونی ایجاد فشار عصبی هستند. علائم استرسِ شامل اضطراب، مشکلات خواب، عرق کردن، از بین رفتن اشتها و مشکل در تمرکز و حافظه است.

✅ کاری که #استرس با بدن انسان می کند:

▪ریزش مو
▪عدم تمرکز
▪کمبود انرژی
▪حملات پاتیک
▪ضعف عضلانی
▪اختلال در خواب
▪درد قفسه سینـه
▪کاهش میل جنسی
▪افزایش ضربان قلب
▪رفلکس اسیـد معده

#پایگاه_جامع_مدیریار

www.modiryar.com

@modiryar

✍ گزاره های اساسی اقتصاد خانواده
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ حلال و حرام مالی در باورهای دینی

▪«کسب در آمد حلال» و «مدیریت هزینه ها» دو گزاره ی اساسی #اقتصاد_خانواده است. در متون اسلامی به ویژه در مباحث اخلاقی - عرفانی موضوعی به نام «زهد» بیان شده است. که متأسفانه تعبیر نادرست برخی از افراد آن را مترادف ترک دنیا و بسنده کردن به امور ناچیز مادّی تعریف کرده است!

▪و حال آن که در #احادیث و سیرة معصومان: «زهد، به معنای عدم دلبستگی به دنیا و مظاهر مادّی آن است ». یکی از مباحث کلیدی در زندگی، شناخت مبانی اقتصاد خانواده و پرهیز از افراط و تفریط در امور مالی است. آنچه به راستی اقتصاد خانواده را منحصر به فرد می کند وجود ارتباطات درونی بین نقش های شغلی و خانوادگی است، یعنی رابطه ای که به طور معمول و در غیر از مباحث اقتصادی خانواده یافت نمی شود.

▪درک این #ارتباطات_درونی را می توان شاه کلید سالم سازی اقتصاد خانواده دانست. نگرش سیستمی درک روشنی از تاثیر متقابل دو سیستم فرعی خانواده و اقتصاد را بریکدیگر و برمحیط ارائه می دهد. باید باور داشت که اقتصاد خانواده یک فعالیت جدی و رسمی است نه تفنن و سرگرمی. این بدین معنا نیست که شما نمی توانید یا نباید ارتباطی عاطفی با فعالیت های مربوط اقتصاد برقرار کنید، بلکه موضوع اصلی این است که برای تامین هزینه ها، به اقتصادی حلال، سودآور و موفقیت آمیز نیاز است.

▪مهمترین نکته در #مدیریت_اقتصادی_خانواده بی شک دستیابی به الگوی صحیح مصرف (برای مدیریت هزینه ها) و برقراری سیستم درآمدی مناسب و حلال (برای مدیریت درآمد) است. اگر بخواهیم اقتصاد خانواده خود را بر مبنای اصول دینی و علمی دوام و قوام بخشیم می بایست به راهکارهای زیر توجه داشته باشیم:

✅ برنامه ریزی برای آینده اقتصاد خانواده:

بی شک #برنامه_ریزی برای آینده ی زندگی در تمامی خانواده ها مطرح است. در بطن یک مدل سیستمی اقتصاد خانواده، خانواده و اقتصاد آن را نمی توان از هم مجزا کرد. بنابراین زمانی که برای هر یک از آنها برنامه ریزی می کنیم، ناگزیریم دیگری را نیز مدنظر قرار دهیم. توجه به نیازهای آتی خانواده و همچنین شناخت فرصت ها و تهدیدهای اقتصاد خانواده در این راستا اهمیت دارد.

✅ انجام مشاوره های اقتصادی:

بعضاً خانواده ها در مدیریت اقتصادی خود از توان لازم برخوردار نیستند. و یا این که با مسائل و مشکلاتی مواجه می شوند که به تنهائی از عهده ی آنان برنمی آیند. امروزه منابع و مراجع بسیاری با موضوع اقتصاد خانواده وجود دارد. برگ برنده، شناخت مرجع شایسته و مراجعه به آن و کسب #مشاوره صحیح است. از منابع بالقوه اطلاعات و مشاوره می توان به موارد زیر اشاره کرد: دوستان و آشنایان، اقوام، اعضای خانواده، همکاران شغلی و ... .

✅ افزایش سطح دانش اقتصادی خانواده:

ابتدایی ترین مرجع برای افزایش #سطح_دانش و آگاهی و به روزماندن، کتاب ها و نشریات است. ارائه آموزش های لازم به فرزندان و ارتقا سطح عمومی دانش اقتصادی خانواده می تواند زمینه ی خوبی برای تصمیم گیری های صحیح اقتصادی باشد.

✅ روحیه همکاری بین اعضای خانواده:

تعامل مناسب بین #اعضای_خانواده و همچنین اولویت بندی نیازهای اقتصادی سبب تقویت و سلامت اقتصاد خانواده می گردد.

✅ توجه به آموزه های دینی:

ترویج مسائل #اقتصاد_اسلامی و دینی در خانواده و پرهیز از روحیه ی اسراف و تبذیر می تواند اقتصاد خانواده را قوام بخشد.

✅ پرداخت خمس و زکات و وجوهات شرعی:

یکی از مهمترین آسیب های #اقتصاد_خانواده غافل شدن از این دو واجب دینی است. بی شک در دین مبین اسلام برکاتی در قالب رعایت این دو مهم برای خانوارها وجود دارد.

▪اقتصاد خانواده نقش مهمی در #اقتصاد_ملل مختلف دارد. بخش قابل توجهی از کسب وکارهای موجود بر پایه مدیریت یا مالکیت خانوادگی استوار است، به طوری که حدود نیمی از تولید ناخالص ملی از طریق این کسب وکارها تامین می شود. اما تصور و باور اکثر ما از اقتصاد خانواده چیست؟ شیوه ی مدیریت اقتصادی خانواده ها امروزه بخش عمده ای از هویت آنان را تشکیل می دهد.

▪رونق و #شکوفایی_اقتصادی، رشد و ترقی خانواده را در پی خواهد داشت. امام علی(ع) فرمود: «كسى كه در هزينه ها ميانه روى كند هرگز فقير نخواهد شد» آنچه باعث حفظ و رونق اقتصاد خانواده ها و به تبع آن اقتصاد کشورها می گردد، آموختن این مطلب است که چگونه با کسانی که به آنها علاقه و ارتباط عاطفی داریم، ارتباطات مالی سالم و مناسبی داشته باشیم. شاید این کار ساده به نظر برسد اما در واقع چندان هم ساده نیست.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻یکشنبه ۲۳ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳، شماره ۴۲۱۵

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار

www.modiryar.com

@modiryar

✍ چارچوب شاخص تحول دیجیتال و انتخاب شاخص‌ها (DTI)

✅ #تحول_دیجیتال حاصل فرآیند پیاده‌سازی و پذیرش فناوری‌های دیجیتال است و سه مرحله مختلف بلوغ دیجیتالی در شاخص تحول دیجیتال (DTI) اعمال می‌شود که عبارتند از:

1⃣ پایه‌گذاری،
2⃣ اتخاذ،
3⃣ شتابدهی.

✅ علاوه بر این، با در نظر گرفتن ابزارهای تحلیل #اقتصاد_کلان مانند تحلیل پستل (PESTEL) و مدل جریان دایره‌ای، از پنج ستون موضوعی زیر استفاده می‌شود:

1⃣ «شبکه»،
2⃣ «زیرساخت»،
3⃣ «دولت»،
4⃣ «کسب و کار»،
5⃣ «مردم و اکوسیستم»

✅ نماد DTI با مجموع ۱۰۵ شاخص، داده‌های ۱۰۷ کشور مختلف در سراسر جهان را در بر می‌گیرد که در میان آنها ۲۹ کشور عضو کمیسیون #اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد برای آسیا و اقیانوس یه (ESCAP) هستند.

✅ محققان سعی کردند تا آنجا که ممکن است کشورها را در DTI برای تجزیه و تحلیل مقایسه‌ای بین کشورها و مناطق بگنجانند، اما کشورهایی که داده‌های کافی برای تشخیص وضعیت #تحول_دیجیتال خود ندارند، به ناچار از DTI حذف شده‌اند؛

✅ از این رو از مجموع ۱۹۳ کشور، ۱۸۳ کشور در ابتدا در DTI گنجانده شدند، اما کشورهایی که ۸۰ درصد از داده‌های موجود آنها در ۱۰۵ شاخص را برآورده نمی‌کردند، از تجزیه و تحلیل نهایی حذف شدند.

✅ بنابراین در مجموع ۱۰۷ کشور در DTI قرار گرفتند. یکی از آشکارترین یافته‌های DTI این است که اکثر کشورهایی که به دلیل محدودیت در دسترس بودن داده‌ها از DTI حذف شدند، کشورهای کم #درآمد هستند.

✅ بیش از ۴۹ درصد از کشورهای با درآمد متوسط، داده‌های کافی برای ۱۰۵ شاخص مربوط به تحول دیجیتال را نداشتند و در مقابل، ۷۸ درصد از کشورهای با درآمد بالا داده‌های کافی برای بررسی وضعیت #تحول_دیجیتال خود را داشتند.

✅ با توجه به اینکه ۴۵ درصد از کشورهای عضو سازمان ملل، اطلاعات کافی برای تشخیص پیشرفت تحول دیجیتال را ندارند، ایجاد زیرساخت داده برای این کشورها باید در اولویت قرار گیرد.

#پایگاه_جامع_مدیریار

www.modiryar.com

@modiryar

✍ چهارچوب اقدام برای توسعه اقتصاد دیجیتال

✅ «ما آنچه را که برای دستیابی به چشم‌انداز #اقتصاد_دیجیتال لازم است در اختیار داریم – توانایی‌ها و جسارت برای جمع کردن همه قابلیتها و ایجاد یک جهش رو به جلو» نخست وزیر سنگاپور (لی هسین لونگ )

✅ آرمان #اقتصاد_دیجیتال روشن است: اقتصاد دیجیتالی پیشتازی که به طور مستمر خود را بازآفرینی می‌کند. تحول اقتصاد دیجیتال سنگاپور با داشتن چارچوب اقدام، حول سه اولویت متمرکز شده است که آنها نیز به نوبه خود توسط چهار توانمندساز پشتیبانی می‌شوند.

✅ چارچوب اقدام (با نام اختصاری ACT که حروف اول سه ستون یا محور اصلی این چارچوب است) با هدف ایجاد شبکه‌ای پررونق از کسب‌وکارها و افراد درگیر در #اقتصاد_دیجیتال ایجاد شده است.

#تحول_دیجیتال
#پایگاه_جامع_مدیریار

www.modiryar.com

@modiryar