✍ آگاهی از حقوق شهروندی
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ آگاهی از «حقوق شهروندی» یکی از پاشنه آشیل های شهرداری های کشور است. اگر بخواهیم مجموعه مسائلی که برای شهر چالش ایجاد می کنند را فهرست کنیم «آگاهی از حقوق شهروندی» به عنوان یکی از مهم ترین موارد مطرح می گردد و در صدر فهرست قرار می گیرد. در نگاه حکمرانی کشور مفهوم حقوق شهروندی معنای گسترده تری از آن چه در این مجال بدان پرداخته ایم دارد اما حوزه سخن ما مربوط به مسائل مربوط به #حقوق_شهروندی در معنای خاص خود در حوزه مدیریت شهری است.
 
✅ در این راستا بحث ضرورت آگاهی از #حقوق شهروندی زمانی بیشتر مورد توجه قرار می گیرد که چند موضوع کلی را مورد توجه قرار دهیم:

▪️اول اینکه به صورت کلی اطلاعات مردم راجع به مسائل حقوقی به نسبت سایر عرصه ها کمتر است که آگاهی های حقوقی در حوزه #شهروندی نیز از این قاعده مستثنا نیست.

▪️دوم عدم آگاهی از این امر سبب می شود در بسیاری مواقع بین مردم و #شهرداری چالش هایی ایجاد گردد که عامل اصلی آن نه «کارآمدی» است نه «سنگ اندازی» و نه «بروکراسی های پیچیده و غیر ضروری» بلکه عدم داشتن اطلاعات کافی سبب ایجاد حاشیه ها و مشکلات فراوان می گردد.

▪️سوم این واقعیت نیز غیر قابل انکار است که با توجه به تغییرات گسترده و مستمری که در حوزه تصمیم گیری و #اداره_شهر صورت می پذیرد بسیاری از مدیران و مسئولان نیز در این زمینه از اشراف و تسلط کافی برخوردار نیستند.
 
✅ مسلماً همه ی مواردی که بیان شد سبب آسیب رسانی به روندها و فرایندها می شود. به عنوان مثال وجود این نقص در ابتدا سبب «عدم مطالبه گری مردم» و به دنبال آن آسیب رسیدن به «نظام پاسخگویی» مدیران می گردد و در ادامه «عدم شفافیت خدمات و تصمیمات مدیران» را به دنبال دارد و در نهایت نارضایتی گسترده دریافت کنندگان #خدمات_شهری رخ می دهد.
 
✅ #شهروند که از حقوق خود شناخت کافی ندارد برای خود وظیفه ای هم متصور نیست و این امر هم سبب ایجاد اختلال در فرایند مشارکت شهروندان در اداره شهر و تحقق مفهوم «شهروند پویا» می گردد و هم به مانعی جدی در مسیر پیشرفت و توسعه تبدیل می شود.

✅ #شهرداری موظف است با امکاناتی که در حوزه اطلاع رسانی (همانند تابلوها و تلویزیون های شهری، رسانه ها، وبسایت ها، فرهنگ سراها و شبکه های اجتماعی مردم، شوراهای اجتماعی محلات و ...) در اختیار دارد به صورت آسان و هنرمندانه فرآیند آگاه سازی شهروندان و دریافت کنندگان خدمات از حقوق خویش را فراهم آورد.

✅ #شورای_شهر نیز در کمیسون حقوقی و مرکز پژوهش های شورا مکلف است ظرفیت توسعه قانونی این امر را فراهم سازد. مسلماً گسترش اطلاعات عمومی و آگاهی های تخصصی سبب بهبود و اصلاح روش ها، کاهش چالش ها و حاشیه ها و افزایش بهره وری می گردد.
 
🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻پنجشنبه ۱۸ اذر ۱۴۰۰، شماره ۳۵۵۰


https://shahraranews.ir/fa/publication/content/12387/338986


#مدیریت_شهری
#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ رسم شهروندی
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ مثل هر پدیده ی انسانی دیگر «شهروندی» هم راه و رسمی دارد. مگر می شود بخش عظیمی از انسان ها شهرنشین باشند و شهرها به صورت گسترده و قابل توجهی بر کیفیت زندگی انسان ها اثرگذار باشند اما از قواعد و راه و رسم خاصی برخوردار نباشند. آن چه به عنوان قواعد #شهروندی عمومی محسوب می شود و در همه نقاط جهان مرسوم است در جای خود مهم و قابل توجه است و بخشی که در چارچوب منش و روش شهروند ایرانی و #مسلمان مطرح می گردد نیز باید مد نظر قرار گیرد.
 
✅ #رسم_شهروندی مجموعه ای از قواعد و آداب نوشته شده یا نانوشته است که باید هم توسط شهروندان دانسته و در عمل بدان پرداخته شود و هم توسط مدیریت شهری به رسمیت شناخته شده و نسبت به آموزش آن برای گروه های مختلف سنی اقدام گردد. مسائلی همچون سلامت عمومی، بهره گیری از ترافیک و حمل و نقل عمومی، احترام به حقوق سایر انسان ها، پرداخت عوارض و حقوق #مدیریت_شهری، انجام وظایف و تکالیف شهروندی، مشارکت در اداره شهر، توسعه و نگهداری فضای سبز و بوستان ها، احساس تعلق به شهر، آگاهی از حقوق شهروندی و ... مجموعه واژگانی است که «رسم شهروندی» را پدید آورده و در سراسر دنیا نیز قابل قبول است.
 
✅ علاوه بر این موارد واژگانی همچون همسایه داری، خوشرویی با مردم، آراستگی ظاهری، عدم مزاحمت برای دیگر #شهروندان، مدارا کردن با شهروندان، کمک رسانی به همنوعان، رعایت بیت المال، حفط محیط زیست و حقوق حیوانات و فضای سبز و ... مواردی هستند که در شریعت ما بسیار توصیه شده است و باید نسبت به تحقق آن احساس مسئولیت نماییم. مبنایی ترین ویژگی شهر و جامعۀ اسلامی در «مسئولیت مشترک اجتماعی» ظهور و بروز می یابد. این مسئولیت مشترک از کوچک ترین #نهاد_اجتماعی یعنی «خانواده» آغاز می‌شود و نسبت به همسایه، کسبه، شهر و ... تسری می یابد.
 
✅ طبق آموزه‌های شریعت یک #شهروند در جامعۀ اسلامی و زندگی مدنی خود باید نسبت به آنچه در شهر و محیط زندگی اش اتفاق می‌ افتد، شامل رخدادها و مسائل فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و حتی بلایای طبیعی همچون حوادث غیر مترقّبه احساس تکلیف نماید و در  سطح توان و امکانات خود در رفع این‌گونه مشکلات و کاستی‌ها کوشا باشد و به دیگران یاری رساند. البته رسم شهروندی فرایندی یک طرفه نیست و بخش مهمی از آن به مدیریت شهری برمی گردد که امکانات لازم برای تحقق این امر مهم را فراهم نماید و ضمن حفظ احترام و #حقوق_شهروندان آموزش های عمومی و ضروری جهت ترویج راه و رسم شهروندی را در جامعه فراهم آورد و آن ها را در معنای حقیقی کلمه در اداره شهر شریک نماید.
 
🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻پنجشنبه ۷ بهمن ۱۴۰۰، شماره ۳۵۹۱


#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ امید اجتماعی
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ امید اجتماعی ضرورت #جامعه_دموکراتیک و یکی از اصلی‌ترین فاکتورهای تحقق حقوق شهروندی است. بر این اساس جامعه و پدیده های ناشی از آن وظیفه دارند امید را به شهر و شهروندان تزریق نمایند و همواره خود را در برابر این پرسش قرار دهند که: «آیا ظرفیت مناسبی برای تداوم امیدواری و بازسازی خود در مقابل آسیبب‌ها دارند؟»

✅ ایجاد و گسترش امید اجتماعی یکی از وظایف مهم #مدیریت_شهری است که بر اساس آن باید به دنبال ایجاد مدل ذهنی و رویکرد فعالانه و امیدوارانه برای آحاد اجتماعی و عموم شهروندان باشد. امید اجتماعی کنشی هدفمند، پویا و تعامل گرا است که از طریق برنامه‌ریزی، مسئولیت‌پذیری، تلاشگری در جهت ایجاد تغییر برای دستیابی به آرزوی پیشرفت محقق می گردد.

✅ به بیان دیگر #امید_اجتماعی به دنبال نقش آفرینی افراد در مسیر زندگی خویشتن است و می خواهد آن ها را از ویژگی خلاقیت عاملانه برخوردار سازد و در پدیده های اجتماعی مشارکت و نقش آفرینی مثبت آن ها را مطالبه نماید. امید اجتماعی فراتر از امید فردی است. به بیان دیگر امید فردی بیشتر ماهیت احساس دارد و از آن به داشتن احساس مثبت نسبت به آینده تعبیر می شود به صورتی که شهروند انتظار دارد اتفاقات خوبی برای وی در زمان پیش رو رخ دهد. امید فردی نوعی احتمال مثبت است در حالی که امید اجتماعی از جنس کنش است و امیدی نیست که صرفاً انتظار رخداد مثبت بدون تلاش از آن داشته باشیم.

✅ بلکه رویکردی فعالانه و #مشارکت_جو دارد. عملی که پیشرفت و توسعه را به دست آدمی با بهره مندی از امکانات موجود در راستای هدفی مشترک رقم می زند. شاید تصور این باشد در فرایندهای مدیریت شهری مقوله ایجاد و توسعه «امید اجتماعی» را باید در گروه فعالیت های فرهنگی و اجتماعی دنبال کرد. ولی واقعیت این است که کلیه روندها و فعالیت های شهرداری ها باید با هدف ارتقا سطح کیفی زندگی عموم مردم و در جهت افزایش امید اجتماعی باشد.

✅ فعالیت های فنی و عمرانی، ساخت و سازهای خرد و کلان، سیما و منظر شهری، اجتماعات شهری در مناسبت ها و رخدادهای عمومی، #خدمات_شهری و کلیه مناسبات فی مابین «شهر، شهرداری و شهروند» برای ایجاد امید اجتماعی باید از ویژگی های فعالانه و مشارکت جویانه بهره مند باشد و با رفع نیازهای عمومی ضمن افزایش سطح مطلوبیت زندگی در شهر امیدآفرینی را رونق بخشد.

✅ آرامش، شادابی و امید به آینده‌ای بهتر، خودسازی معنوی و توان‌افزایی اجتماعی، برخورداری از زندگی امن و آرام، داشتن فرصت و امکان برای همراهی بیشتر با خانواده، تفریح، ورزش و گردشگری حق هر #شهروند است که مدیریت شهری وظیفه دارد با برنامه ریزی و طراحی مناسب زمینه تحقق آن را در جامعه فراهم سازد.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻سه شنبه ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۱، شماره ۳۶۶۰

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ شهر ترمیمی
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ قانون شناسی و قانون مداری یک اتفاق بسیار مثبت و سبب ایجاد نظم حداکثری و رشد و پیشرفت جوامع مختلف می گردد. اما در این بین نکته قابل توجه محدودیت هایی است که بعضاً به دلیل ناکارآمدی برخی قوانین به وجود می آید که می تواند سبب بروز مشکلاتی شود. به عنوان مثال اگر فردی جرمی مرتکب شده و قانون مجرم را به زندان محکوم کرده باشد زندان رفتن این فرد می تواند اثرات و پیامدهای ناگواری به همراه آورد. از هزینه هایی که در نگهداری زندانیان بر دوش دولت می افتد بگیرید تا تبعات گسترده اجتماعی و خانوادگی که به خاطر زندانی شدن یک #شهروند گریبان گیر جامعه می شود. در این حالت باید به دنبال راهکارهایی بود که به عنوان ابزاری در خدمت قانون قرار گیرد و امور را با هزینه و انرژی کمتری پیش ببرد. (همانند مجازات های جانشین حبس در مثال ذکر شده). تجربه نشان داده بسیاری از برخوردهای قهری در حوزه اجتماعی کارساز نبوده است لذا باید به دنبال پیاده سازی عدالت ترمیمی بود. عدالت ترمیمی لزوماً به معنای حذف تنبیه و مجازات نیست بلکه قصد آن حل اختلاف بین مردم از طریق صلح، سازش و پوشش تمامی مشکلات ایجاد شده از جرم و تخلف است. در کشورهای توسعه یافته رویکرد استفاده از ابزارهای رسمی و دولتی روز به روز کاهش یافته و به سمت بهره گیری از سایر ظرفیت های اجتماعی سوق داده شده است. یکی از مهم ترین این موارد رویکرد «شهر ترمیمی» است.

✅ #شهر_ترمیمی متخصصین حقوق، جامعه شناسی و مدیریت و برنامه ریزی شهری را به کار می گیرد و از طریق جرم شناسی، جامعه شناسی و فرهنگ به دنبال کاهش بزه و بستر تخلفات شهری و حل اختلاف بین مردم از طریق صلح و سازش با ابزار میانجیگری و بر اساس رویکرد تعاملی، همدلی و توسعه فرهنگ گفت و گو و مدارا میان شهروندان است. بدین شکل رویکرد «حل مسأله در چارچوب قانون» جایگزین رویکرد مهارت افزایی برای اجرای قانون می شود. در این حالت ضمن قانون مداری و رعایت اصول آن انجام تسهیل گرانه امور با هزینه کمتر به همراه رویکرد حل مسائل دنبال می گردد که هدف اساسی آن بهبود روابط انسان‌ها به صورت ترمیمی است. فرآیند‌های رسمی برای حل منازعات مردمی در دادگاه مناسب نبوده و گاهی سبب افزایش منازعات می‌شود. به عنوان مثال گاهی یک اختلاف زناشویی که به دادگاه خانواده کشیده می شود ممکن است طرفین را درگیرچندین شکایت علیه یکدیگر نماید. اما اگر رویکرد ترمیمی براساس دیدگاه تعاملی و مصالحه دنبال شود تا حد زیادی می توان از این اتفاق پیش گیری نمود. #مدیریت_شهری می تواند از طریق توسعه دیدگاه شهر ترمیمی مسائل شهر و شهروندان را با حداقل هزینه حل و فصل نماید.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻یکشنبه ۲۹ خرداد ۱۴۰۱، شماره ۳۶۹۲

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar