✍ عرصه اجتماعی شهر
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
 
✅ هر چند در اکثر شهرداری های کشور زمانی که می خواهند از مسئولیت های اجتماعی شهرداری ها سخن بگویند واژگان «فرهنگی و اجتماعی» را در کنار هم ذکر می کنند و عرصه و میدان فعالیت های آن ها را واحد می دانند ولی آن چه در عمل اتفاق می افتد این است که گویی بیشتر رویکردهای اجتماعی #شهرداری_ها تحت تأثیر امور فرهنگی قرار دارد. واقعیت آن است که فعالیت های اجتماعی و فرهنگی باید تقویت کننده هم و در یک راستا باشند. نکته ای که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد تفکیک امور فرهنگی و اجتماعی نیست بلکه تشخیص اولویت های وظیفه ای و عملکردی شهرداری ها است.
 
✅ متأسفانه در سال های اخیر بیشتر شهرداری های کشور در برخی امور فرهنگی ورود پیدا کرده اند که یا جز اولویت ها و وظایف آن ها نبوده و نیست و یا در آن عرصه نهادهای موازی وجود دارند. و در واقع #مدیریت_شهری کاری را انجام داده که متولی خاصی برای آن از قبل وجود داشته است. در چشم انداز جهان شهر برکت و کرامت هویت شهری باید «الگوی ساخت یافته شهر تراز انقلاب اسلامی» باشد که این مهم نیازمند به کارگیری برنامه های فرهنگی و اجتماعی مناسب و هم سطح این ادعاست. امروزه کلان شهرها علاوه بر مسائل و چالش های فرهنگی فراوان پیش رو با موضوعات اجتماعی مهمی همچون حاشیه نشینی، وندالیسم، تکدی گری و... درگیر هستند که چهره شهرها را مخدوش نموده است.
 
✅ نکته حائز اهمیت در عرصه #مسائل_اجتماعی شهر این است که؛

▪️اولاً بسیاری از مسائل آن کلان بوده و نیاز به اتخاذ نگاه #راهبردی و برنامه ریزی جامع دارد و

▪️ثانیاً نیازمند ارتباطات و تقسیم کار بین نهادی است که علاوه بر #شهرداری نهادهای دیگری از جنس سازمان های فرهنگ و ارشاد اسلامی، بهزیستی، نیروی انتظامی، صدا و سیمای استانی و ... را نیز درگیر می کند.

✅ به نظر می رسد چند وظیفه مهم در ارتباط با این موارد پیش روی مدیریت شهری قرار دارد:

▪️اول اینکه باید فهرست اولویت ها و وظایف شهرداری در حوزه های #فرهنگی و اجتماعی تنظیم گردد تا ضمن رعایت امور مهم و مقدمِ سیستم، توان و بودجه این نهاد برای اموری که مجموعه های دیگری متولی آن هستند هدر نشود.
 
▪️دوم هر چند هنوز تا تحقق مدیریت واحد شهری فاصله زیادی داریم ولی امکانات در اختیار و روح حاکم بر فرایندهای اداره شهرها شهرداری ها را موظف می کند با برقراری ارتباطات و تقسیم کار بین نهادی سازمان های متولی در امور اجتماعی شهر را بسیج نمایند تا با اقدام جامع و سیستمی روند فرایندهای #اجتماعی شهر را مدیریت کنند.

✅ فعالیت های #فرهنگی و اجتماعی در گرو یکدیگر هستند و باید به گونه ای باشند که ضمن رعایت تقدم و تأخر و اولویت ها و پیش نیازهای شهری زمینه تحقق «تجلی گاه معنویت، اخلاق با الگوی سبک زندگی اسلامی و ایرانی» را فراهم آورند.
 

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻یکشنبه ۳۰ آبان ۱۴۰۰، شماره ۳۵۳۴

https://shahraranews.ir/fa/publication/content/12318/337569

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ آیین گفت و گو
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ ما با هم گفت و گو نمی کنیم، از حال هم خبر نداریم، روحیات هم را نمی شناسیم، از دغدغه های یکدیگر چیزی نمی دانیم و خلاصه آن چه گروه های آدمی نیاز دارند برای ارتباط با یکدیگر و تنظیم روابط اجتماعی خویش از هم بدانند به دلیل آن که بین ما گفت و گوهای موثری رخ نمی دهد از آن بی بهره هستیم. شاید دلیل بسیاری از مشکلات خانوادگی، اجتماعی، کاری و ... همین موضوع عدم بهره مندی از آیین گفت و گوی موثر، هدفمند و کارا است. امر مهمی که علاوه بر آسیب رساندن به مناسبات اجتماعی سبب تفرقه و فاصله افتادن شدید بین نسل ها نیز گردیده است. دلیل این مهم عوامل متعددی است که شاید یکی از مهم ترین آن ها #توسعه بی حد و مرز ارتباطات مجازی و شبکه های اجتماعی نت محور است که سبب گردیده انسان ها به صورت توهم آمیزی احساس آگاهی و باخبر بودن داشته باشند.

✅ شاید برخی از تنش های #اجتماعی که به بروز بحران هایی در سطح کشور نیز می انجامد را نیز بتوان به همین بی خبری از حال هم و عدم گفت و گوی متقابل نسبت داد. امروزه یکی از راه کارهای مهم مشاوران حوزه خانواده برای دوام و بقای بنیان کوچک ترین نهاد اجتماعی افزایش سطح ارتباط گروهی، کار تیمی و گفت و گوی مستمر بین اعضای خانواده است. امری که شاید خیلی ساده به نظر برسد ولی فقر آن سبب عدم باخبری اعضای خانواده از یکدیگر و بروز بحران هایی گردیده که پیامد عمده آن گسترش طلاق است. دامنه تغییرات محیطی بسیار زیاد است و گسترش سرعت فناوری و تنوع امور اجتماعی سبب گردیده است علایق و سلایق افراد بسیار متفاوت از یکدیگر باشد .

✅ پس اگر می خواهیم جامعه ای آرام و در حال پیشرفت داشته باشیم باید ضمن آگاهی از علاقه مندی های عموم مردم و احترام نسبت به آن ها زمینه های وحدت را کشف کرده و نسبت به توسعه آن اقدام نماییم. متأسفانه در کشور ما آیین گفت و گو به رسمیت شناخته نشده است و حتی بدتر این که برخی افراد به آن ماهیت سیاسی داده اند اما قاعدتاً گفت و گو یک پدیده ی فرهنگی و اجتماعی است، که مسلماً عوامل مختلف سیاست، اقتصادی و ... می توانند بر این پدیده ی #فرهنگی تاثیر بگذارد و آن را تحت تأثیر قرار دهند. علاوه بر آن چه ذکر شد و غیر از تاثیرگذاری این عوامل، باید پرسید کدام عامل است که این چنین، یک فرهنگ پر قدرت را به مسیری کشانده است که با همه ی عظمت، مردم روشی را بر می گزینند که به گفتن و شنیدن و توسعه درک متقابل ختم نمی شود؟

✅ اگر گفت و گو بر پایه سه شرط اساسی «صداقت، صراحت و احترام» و به صورت هدفمند باشد قطعاً می تواند سو برداشت ها و سوتفاهم را را تا حد زیادی کاهش دهد و زمینه ایجاد علاقه مندی های مشترک را فراهم آورد. البته تنها این سه شرط برای گفت و گو کافی نیست. بلکه معلومات و دانش، تجربه و مهارت، دقت، ارزش نهادن بر مخاطب و گوینده، آستانه تحمل بالا ، و......نیز لازم دارد. هدف گفت و گو روشن‌گری دو طرف و فهم‌ متقابل و رفع سوء تفاهم است. نقطه مقابل گفت و گو سکوت و یا مونولوگ نیست. گفت و گو یک صفت انسانی است که در طی آن دو طرف ماجرا به تعالی و رشد و پیشرفت می رسند یک دیگر را تکمیل می کنند. #هم_افزایی می کنند و هر دو طرف احساس می کنند که دارند چیزی به دست می آورند بدون این‌که چیزی از دست بدهند.

🔺منبع: #هفته_نامه_نخست،
🔻پنجشنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۱، شماره ۹۳۸

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

شورای عالی انقلاب فرهنگی و طرحی نو
✍ #دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ با وجود اقدامات صورت گرفته شورای عالی انقلاب فرهنگی نتوانسته در سطحی که برازنده ی نامش و یا شایسته ی #استعداد فرهنگی کشور است حرکت کند. کافیست نگاهی به پیرامون خود داشته باشیم و ببینیم چه بلایی بر سر اخلاق و فرهنگ در جامعه آمده است تا جایی که رهبر انقلاب می فرماید: «ما معتقد به بستن فضای فرهنگی کشور نیستیم اما با ولنگاری فرهنگی بشدت مخالفیم». این نهاد از عدم به روز رسانی سامانه ارتباطی و قیمومیت نظری آن با نهادهای اجرایی حوزه فرهنگی رنج می برد.

✅ به راستی کدامیک از نهادهای #فرهنگی کشور در حوزه های آموزش، رسانه، فرهنگ و سایر مجموعه های ذیربط، در عمل خود را موظف به حرکت در مسیر سیاستگذاری و یا در مقام پاسخگویی به این نهاد می دانند؟ کافیست نگاهی دقیق تر به خروجی محصولات فرهنگی در حوزه های سینما، صدا و سیما و یا حتی خروجی های دانشگاه ها داشته باشیم تا دریابیم به چه میزان حرکت فرهنگی کشور بر مبنای ریل گذاری های این نهاد صورت می پذیرد. باید موارد زیر در طرح و عمل شورای عالی انقلاب فرهنگی مورد توجه قرار دهد:

1⃣ #الگوی_مفهومی:

یک الگوی مفهومی مناسب بر اساس ثقلین از ضرورت های تحقق اهداف فرهنگ اسلامی است. این الگوی مفهومی باید از سه خصوصیت برخوردار باشد: «جامع و مانع» باشد، «ارتباط و انسجام» بین متغیرها را تبیین کند و «وزن و اولویت» متغیرها را براساس مدل ارزشی و نظام معرفتی خود تبیین کند.

2⃣ #مدل_های_کاربردی:

به جز الگوی مفهومی، ما به مدلهای کاربردی نیاز داریم، مدلهایی برای طراحی مفاهیم پایه که مبانی نقشه مهندسی فرهنگی را طراحی کنیم. این امر نیاز به مدل و روش دارد که ما فاقد آن هستیم. در حوزه شاخص‌ها (به جزموارد محدود) به صورت مشخص و جدی با نگاه دینی به بحث شاخص‌ها و استانداردها نپرداخته‌ایم. شاخص‌ها جایگاه مهم و اصلی را در نمایش گری وضعیت موجود و مطلوب (متأثر از نظام ارزش‌ها) بازی می‌کنند.

3⃣ #ابزارهای_برنامه_ای:

در بحث ابزارهای برنامه‌ای مشخصاً از دو «نقشه علمی» و «نقشه اجرایی» در حوزه مهندسی فرهنگی نام برده می‌شود. اگر ما ابزارهای منطقی و شاخصی را داشته باشیم در حوزه برنامه‌ای هم می‌توانیم به این نقشه‌ها برسیم. به این ابزارهای نرم می‌توان ابزارهای سخت‌افزاری مانند بودجه و تجهیزات را هم اضافه کرد.

4⃣ #تعریف_شاخص_ها:

تا وقتی قدرت شاخص نگاری بر اساس چشم انداز نظام اسلامی را نداشته باشیم همواره شاخص های تحمیل شده مادی محور توسعه و عدم توسعه خواهند بود. هرچند نظام اسلامی در سالهای اخیر توانسته است حتی با همان شاخص‌های مادی، عرض اندام کند اما تا برپایی نظام کامل اسلامی فاصله زیادی داریم.

5⃣ #پیوست_فرهنگی:

پیوست فرهنگی، از مهمترین ابزارهای نظارت و ارزشیابی فرهنگی است که چهار موضوع مهم را با رویکرد فرهنگی رصد می‌کند:

▪️اول؛
سیاست‌ها و راهبردهای کلان کشور (درشورای عالی انقلاب فرهنگی و مجمع تشخیص مصلحت نظام)،
▪️دوم؛
طرح‌ها و لوایح مجلس شورای اسلامی،
▪️سوم؛
تصمیمات و مصوبات قوای مجریه و قضائیه و
▪️چهارم؛
پروژه‌ها و اقداماتی که متولی آن دستگاه‌های بخش خصوصی و عمومی و دولتی است.

باید کمی واقع بینانه تر با مسائل و پدیده های فرهنگی و اجتماعی برخورد نماییم. با توجه به تحول اساسی که در عرصه های مختلف رسانه ای، آموزشی و فرهنگی در جهان رخ داده است ضرورت دارد در عرصه فرهنگی طرحی نو در اندازیم و با فاصله گرفتن از روش های کلیشه ای و ناکارآمد زمینه ظهور و بروز اندیشه های نو و ایده های تحول آفرین فرهنگی در چارچوب مبانی ارزشی را فراهم آوریم.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻دوشنبه ۵ دی ۱۴۰۱، شماره ۳۸۴۵

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
#شورای_عالی_فرهنگی

www.modiryar.com

@modiryar

✍ حق همسایگی امام مهربان
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ يازدهم ذى القعده سال ۱۴۸ هجرى #امام_هشتم حضرت خورشید به عنوان سرچشمه اى از نيكى ومهربانى وهدايت رخ نمود تا پناهگاهى پديد آید كه آزاداندیشان را در خود گرد آورد. در سبک زندگی و رفتار امام هشتم(ع) آمده است که ایشان:

«بسیار مهربان و خوش برخورد بود، هرگز با گفتارش دل کسی را نرنجاند و به کسی اهانت نکرد، هیچگاه به کسی ناسزا نگفت و به اَحدی دشنام نداد، هرگز سخن کسی را قطع نمی‏کرد و اجازه می‏داد که شخص سخنانش را تمام کند و به آخر رساند، با کسی به درشتی سخن نمی گفت، روش ایشان این بود که صبر می کرد تا سخن گوینده تمام شود سپس نظر خویش را درباره سخنان او ابراز نماید، پای خود را هنگام نشستن در حضور دیگران که مقابل و یا اطرافش نشسته بودند، دراز نمی‏کرد، خوي نيکوي، حلم و بردباري را از پدر بزرگوارش به ارث برده بود و در برابر افراد جاهل و گستاخ با بردباري مواجه مي شد، در حضور دیگران به دیوار تکیه نمی‏زد و این را خلاف ادب و احترام حضّار می‏دانست، با صدای بلند نمی‏خندید بلکه خنده ی ‏ایشان تبسّم بود، میهمان را گرامی می‏داشت و او را به کار وا نمی ‏داشت، وقتی سفره پهن می‏کرد، بردگان و خدمه و حتی دربانها و نگهبانان نیز با او بر سفره می‏نشستند، خوابش کم بود، کارهای نیک و صدقه‏های پنهانی فراوانی داشت و اکثر آنها را در شب تار انجام می‏داد، در برخورد با بردگان، خدمه، زیردستان،کنیزان و غلامان ارزشهای انسانی و اخلاقی را همواره مد نظر قرار می داد، یکی از وظایف مهم و حیاتی خویش را کمک به #فقرا و محرومین می دانست و ...»

✅ بر شمردن ویژگی های اخلاقی #حضرت کار بسیار بزرگی است که از عهده چنین قلم و کلامی بر نمی آید و این چند جمله تنها شمه ای از سجایای اخلاقی و سبک زندگی امام هشتم حضرت رضا علیه السلام بود که مورخان آنرا نگاشته اند. علاوه بر آنچه ذکر شد ایشان چند ویژگي بسیار مهم دارند؛

▪اول؛ راضی و رضا هستند یعنی زود مي‌گذرند. #امام_جواد علیه السلام می فرماید: « خدا پدرم را "رضا" نامیده، چون كه پسندیده خدا در آسمان بود و رسول خدا و أئمه هدی در زمین از او خوشنود بودند». عرضه داشتند؛ آیا همه پدران گذشته شما پسندیده خدا و رسول و ائمه نبودند، فرمود: چرا. پرسیدند: پس چرا تنها آن حضرت «رضا» نامیده شد، فرمود: "زیرا همان گونه كه دوستان و موافقان وی از حضرت راضی بودند، دشمنان و مخالفان نیز از او راضی بودند. چنین ویژگی برای هیچ كدام از پدران حضرت وجود نداشت، و بدین سبب است كه میان آنان، حضرت "رضا" نامیده شده است.

▪دوم؛ امام رأفت و مهربانی هستند. این لقبی است که بعد از #شهادت امام به آن حضرت داده شده ودلیلش شهرت ایشان به برآورده کردن حوائج زائران است. اولین بار درعیون اخبار الرضا این لقب آمده و بعد از آن توسط دیگران استفاده شده است.

▪سوم: ايشان همچون نیاکان بزرگوارشان، از مقام علمي ‌بسيار والایی برخوردار بودند، تا آنجا که حضرت را عالم آل‌محمد(ع) لقب داده‌اند. بیست و چند سال بیشتر نداشتند که در مسجد رسول‌ا...(ص) به فتوی مي‌نشستند. علمشان بی‌کران و رفتارشان پیامبرگونه و حلم و رأفت و احسانشان شامل خاص و عام بود. دورانی که امام رضا(ع) در آن زندگي مي‌كردند عصر شکوفایی علم و سرازیر شدن علوم مختلف ملت‌ها و تداخل #فرهنگی مردمان آن روزگار بود. در این زمان پیشرفت علوم باعث پیدایش افکار و عقايد انحرافی و مشرب‌های فکری گوناگون کلامي ‌و فلسفی شده بود که همین امر چالشی جدی در برابر عقايد و آموزه‌های ناب اسلامي ‌و شیعی به‌شمار مي‌رفت. امام رضا(ع) با درک این خطرات و تهدیدها از فرصت پیش‌آمده نهایت بهره‌برداری را كردند و به روشنگری‌های فراوان در زمینه تبیین عقايد اسلامی و نمایاندن راه مستقیم الهی دست زدند.

✅ #مشهد_مقدس شهر شهادت، شهر عشق، ملجا و پناهگاه شيداييان امامت و ولايت، مطاف و مهبط ملايك پروردگار است. اينجا مركز بارش نور معرفت و اجلال معنويت است و اين همه بخاطر وجود مبارك و الهي حضرت رضا(ع) است كه به این شهر قداست و ارزش بخشيده است. همسايگي و مجاورت ايرانيان با امام مهرباني‌ها و عالم آل‌محمد(ع) توفيق و نعمتي است كه بي‌شك خداوند متعال از چگونگي بهره‌مندي ما از اين فرصت در روز قيامت سئوال مي‌كند.

✅ مگر نه اين است كه براساس آموزه‌هاي ما #همسايه بر همسايه حقي دارد كه بايد نسبت به اداي آن اهتمام ورزد؟ پس اكنون كه ايرانيان در بهره مندی از مجاورت بهترين همسايه توفيق داشته‌اند بايد فرهنگ و سبک زندگی رضوي را در همه ابعاد زندگي فردي و اجتماعي خود جاري سازند و خود را در محضر امام ببينند و رفتار و گفتار و كردار خويش را با آموزه‌هاي رضوي هماهنگ نمایند و بر خود ببالند كه امروز سايه امام هشتم(ع) بر سرزمين ايران و بر سر ايرانيان مستدام است.

✍ مدل هرم هم افزایی فعالیت های فرهنگی

اساس این مدل بر ایجاد همکاری میان فعالان #فرهنگی است و هم‌افزایی به عنوان نتیجۀ این همکاری‌ها،‌ در نظر گرفته شده است.

1⃣ #شبکه‌_سازی:

مؤسسات و #مدیران_فرهنگی یکدیگر را بشناسند و با فعالیت‌های همدیگر آشنا شوند و روابط غیر رسمی میانشان برقرار شود. دیدشان نسبت به هم مثبت شود و یکدیگر را در زنجیرۀ ترویج دین معتبر بدانند.

🔴 اهداف و استراتژی‌های کلیدی:

▪ایجاد ارتباطات غیر رسمی
▪به اشتراک‌گذاری اطلاعات

2⃣ #مشاوره و #حل_مشکل:

برای #بهبود کارهای خود، از یکدیگر مشورت بگیرند، نشست‌‌های تخصصی هم‌فکری و تبادل تجربه برگزار کنند و برخی درخواست‌های فرهنگی را به دیگر فعالان ارجاع دهند.

🔴 اهداف و استراتژی‌های کلیدی:

▪به اشتراک‌گذاری ایده‌ها و راه‌حل‌ها
▪دریافت راهنمایی از یکدیگر برای عملکرد مؤثرتر
▪ایجاد شبکۀ ارتباطات غیررسمی و تخصصی - موضوعی
▪حل برخی مشکلات جاری مؤسسات

3⃣ #هماهنگی:

بدانند چه کسانی در چه زمینه‌هایی و با چه میزان منابعی در حال #فعالیت_فرهنگی هستند و فعالیت‌های جاری خود را به گونه‌ای تنظیم کنند که یک نقشۀ جامع تکمیل شود.

🔴 اهداف و استراتژی‌های کلیدی:

▪استقلال مؤسسات در انجام فعالیت‌ها
▪آگاهی از اهداف و برنامه‌ها و منابع مؤسسات دیگر
▪اصلاح فعالیت‌ها به نفع یا با در نظر گرفتن فعالیت سایر مؤسسات
▪ارتباطات رسمی منظم میان مؤسسات
▪مشارکت مؤسسات در برخی تصمیم‌گیری‌های کلان یکدیگر
▪حضور در کمیته‌های تخصصی مؤسسات دیگر
▪انجام ارزیابی‌های مشترک فعالیت‌های فرهنگی در بوم‌های فعالیت مشترک

4⃣ #مشارکت:

بر اساس ظرفیت‌های خود و در عین حفظ کامل استقلال در انجام فعالیت‌ها، در به ثمر رساندن یک هدف #فرهنگی با یکدیگر همکاری کنند.

🔴 اهداف و استراتژی‌های کلیدی:

▪توافق‌نامه کتبی
▪تعیین معیارهای مشارکت
▪ایجاد ارتباطات رسمی و مکتوب شده
▪فرایندهای مشخص برای مدیریت بودجه یا نیروهای انسانی

5⃣ #همکاری:

چند #مؤسسۀ_فرهنگی منابع خود اعم از نیروی انسانی و مالی را به اشتراک بگذارند و در انجام یک فعالیت بزرگ فرهنگی مشارکت کنند.

🔴 اهداف و استراتژی‌های کلیدی:

▪تعیین چشم‌انداز مشترک
▪تعیین کمیتۀ رهبری مشترک
▪اجماع در تصمیم‌گیری مشترک
▪تعیین معیارها و شاخص‌های تأثیرگذاری
▪رسمیت بخشی به نقش، زمان‌گذاری و ارزشیابی

6⃣ #اتحاد:

مؤسسات و #فعالان_فرهنگی خود را وابسته به یک فکر و سیستم واحد بدانند و هر کدام نقش خود را با در نظر گرفتن کل سیستم انجام می‌دهند. یعنی از خودمختاری اجتناب کنند و روح واحدی در کل فعالان شکل گیرد. در این مرحله ایده‌ها و تصمیمات به طور مساوی به اشتراک گذاشته می‌شوند و تمامی تصمیمات بر اساس اجماع مشارکت کنندگان شکل می‌گیرد.

🔴 اهداف و استراتژی‌های کلیدی:

▪تعریف کلان‌پروژه‌هایی با اهداف بلند مدت
▪رهبری مشترک میان همۀ فعالان فرهنگی
▪سیاست‌های مشترک و واضح برای همکاری
▪رویه‌های مشخص برای دسترسی پایدار به همه منابع و پشتیبانی

#مدل_مفهومی
#مدل_مدیریت
#پایگاه_جامع_مدیریار

www.modiryar.com

@modiryar