✍ بازتعریف فضای شهری
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
 
✅ #شهرها مجموعه ای از عناصر به هم پیوسته و ناپیوسته اند که در معماری هرکدام ماهیتی خاص و مستقل دارند که به آن عنصر معماری گویند. (مانند خانه، مدرسه، سینما و ...) این عناصر ویژگی هایی به شرح زیر دارند:

1⃣ استقلال هویتی و شخصیتی: 

هر #عنصر_معماری خصوصیتی مستقل و هویتی خاص با ویژگی های انحصاری دارد.

2⃣ قابلیت ایجاد یک مجموعه بهم پیوسته: 

عناصر #معماری_شهری در عین استقلال شخصیتی، قابلیت پیوستگی و ایفای نقش در یک مجموعه بزرگتر را نیز دارند.

3⃣ فضای شهری: 

برای ارتباط این عناصر بهم به یا یک فضای خاص دارای حد و مرز مشخص نیاز (با عنوان شهر) داریم.

4⃣ هنر طراحی شهری: 

طراحی فرم و معنا برای هریک از این عناصر باید صورت پذیرد و در نهایت اتصال آنها توسط هنر #طراحی_شهری، صورت می پذیرد.

✅ «فضاي شهري» از تلفيق #روابط_اجتماعي در بستر کالبدي، در زمينه معنايي و در راستاي عملکردهاي مورد نياز گروهی از انسان ها عینیت می یابد. فضای شهری در بستری تاریخی، علاوه بر دارا بودن همه عملکردهای متعارف (که در سایر محیط‌‌های شهری نیز عهده‌دار است)، ‌باید نقش خاص خود را در سطحی بالاتر و چند وجهی منطبق با ویژگی‌های یک بافت تاریخیِ دارای هویت ایفا نماید. بر این اساس در یک نگاه کلی فضای شهری پدیده ای سازمان یافته متشکل از دو مورد به شرح زیر است:
 
1⃣ اطلاعاتي که در صورت های مختلف فرم، عملکرد و معنا تجلي مي يابد.

2⃣ بستر شکل گيري و ارتقا زندگي اجتماعي يک جامعه که بيانگر فرهنگ و شيوه شهرنشيني يک تمدن مي باشد.
 
✅ فضای شهری از جمله مباحثی است که به دلیل اثرگذاری همه جانبۀ مطالعات آن بر ساخت، طراحی و شکل گیری #فضاهای_شهری و تاثیر کلیه موراد مرتبط با مباحث کالبدی و تجسمی ماهیت فرارشته ای دارد. فضاي شهري صرفاً عرصه میدان داری مدل ها و نظريه هاي اقتصادي و نظام هاي پولي و مالی نيست، بلکه مکان و هویت معنایی ویژه براي جريان يافتن زندگي روزمره و بستري مناسب براي تجارب متنوع و خلق خاطرات ماندگار برای شهر و #شهروندان است. متأسفانه در شهرهای ما اول ساختمان ها بنا می شوند و بعد آنچه باقی ماند فضای شهری محسوب می گردد.

✅ به بیان دیگر آن چه در شهرهای امروز ما وجود دارد نه #فضای_شهری که «فضاهایی خالي» محصول کنار هم قرار گرفتن بناها و تکه هايي باقي مانده از توده هايي هستند که کمتر معنا و مفهومي را به ذهن متبادر مي کنند. دورافتادگي فرهنگي، فاصله از اصول علمي و آکادميک ، دوری از پيشينه ارزشمند فضاها، کيفيت نازل زيبائي شناسی، توسعه شهري بدون در نظر داشتن جايگاه ويژه فضاي شهري در #زندگي_اجتماعي و تبعات منفي آن بر روحيه شهر و ... مسائلي هستند که معرف وضع موجود محسوب می شوند. در صورتي که محيط شهري فضايي مادي است با ابعاد اجتماعي و روان شناختي که باید همه این موارد در معماری شهری مورد توجه قرار گیرد.
 
🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻سه‌شنبه ۲۱ دی ۱۴۰۰، شماره ۳۵۷۷
 
https://shahraranews.ir/fa/publication/content/12497/341424
 
 #تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ شنیدن شهر
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ شاید زمانی که اصطلاح #شنیدن_شهر به گوش ما می رسد گمان کنیم با یک مفهوم کاملاً انتزاعی مواجه هستیم که نمی توان برای آن ما به ازای عملیاتی تعریف کرد. اما باید گفت هرچند در نگاه اولیه شاید این موضوع چنان که عرض کردم به نظر برسد ولی معنای گسترده و اثرگذاری دارد که از طریق آن شهروندان می توانند جریان «حفظ میراث ناملموس و حافظه‌ تاریخی شهرها» را مطالبه نمایند. این دقیقاً همان چیزی است که سبب هویت بخشی و اصالت بخشی به فرایندها و رویکردهای شهری می گردد. اصطلاح «شنیدن شهر» مفهوم پیچیده ای است که برای اولین بار در کتابی به همین نام مطرح گردید.

✅ این کتاب شامل پنج مقاله با همین رویکرد است که هدف آن فهم #روایی_شهرها و حرکت به سوی شهرسازی روایت محور است. این عنوان با خود معنای مفهومی جالبی به همراه دارد که به وسیله ی آن از حضور پررنگ‌ روایت و عناصر روایی در دانش و کنش شهرسازی سخن گفته می شود. این حضور پررنگ خود می تواند جزیی از یک تحول بزرگ تر باشد. تحولی شگرف در چرخش زبان‌شناختی، ارتباطی، استدلالی، اجتماعی و روایی در علوم انسانی، جامعه شناسی و مردم شناسی. بیان روایی و مفهوم شنیدن شهر ابزار کارآمدی برای ایجاد تغییر در اختیار ما قرار می دهد و به دنبال تغییراتی وسیع در مفهوم شهرسازی است که از طریق آن شهرها انسان مدار تر شده و شهروندان و شهرسازان فرایندهایی دموکراتیک‌تر، همه‌شمول‌تر و کثرت‌گراتر را تجربه می نمایند.

✅ روایت ها می تواند پایه برنامه ریزی و #طراحی_شهری باشند و نشان دهند که چه نسبتی باید میان سیاست‌گذار، شهرساز و شهروند در این مسیر برقرار شود. مقوله ی مهمی که ضمن انتقال تجربیات ارزشمند گروه های بشری سبب حفظ میراث گرانبهای نسل ها می گردد. این جریان ضمن اصالت آفرینی برای شهر سبب می شود شهروندان به انتقال دستاوردهای خود برای آیندگان امیدوار گردند و سرمایه ای معنوی و ارزشمند فراهم شود. هر چند در عصر فرانوگرایی که بشر در اقیانوس پدیده های فرامدرن غرق گردیده است سخن از روایت گری و شنیدن شهر امری عجیب به نظر برسد

✅ ولی امروزه آدمی به خوبی دریافته فناوری و دستاوردهای آن لزوماً نمی تواند عاملی برای دوام و بقای شهرها باشند هر چند ممکن است سطح کیفیت زندگی جاری رادر اندازه قابل قبولی ارتقا دهند. #مدیریت_شهری علاوه بر فعالیت های فرهنگی و اجتماعی متنوعی که دارد باید به این موضوع که عامل مهمی در حفظ هویت و تعلق شهری است توجه نماید و ضمن احصای مبانی علمی آن زمینه اثرگذاری روایت گری در نگاه طراحی و توسعه شهری را دنبال نماید. خصوصاً شهرهای کشور ما که اکثراً از تاریخچه ی غنی، آداب، رسوم، سنن و داستان ها و روایت های ارزشمندی بهره مند هستند.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻پنجشنبه ۲۸ بهمن ۱۴۰۰، شماره ۳۶۰۷


#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ گفتمان طراحی شهری و شهر مطلوب
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ #مدیریت_شهری به تنهایی قادر به ساختن و اداره کردن شهر نیست. بلکه این امر با مشارکت مثلث «شهرداری، شهروندان و سایر نهادهای مؤثر در اداره شهر» محقق خواهد شد. بر همین اساس به دلیل فاصله ای که در اجرا بین این سه عنصر ممکن است وجود داشته باشد بهره مندی از گفتمان طراحی شهری واحد برای ایجاد وحدت در نظر و عمل ضرورت دارد. به نظر می رسد این مهم در عصر حاضر با توجه ویژه به کلید واژه های زیر در ادبیات گفتمان طراحی شهری محقق می گردد:

▪️شهر همگرا:

همگرایی بین عناصر اداره شهر در نیت، اراده و چگونگی روند اجرا اهمیت فراوانی دارد. به گونه ای که هر چه این همگرایی بیشتر باشد عزم عمومی برای توسعه و پیشرفت شهر بیشتر خواهد بود و با خاصیت #هم_افزایی سبب ایجاد اثرات تصاعدی در روندهای بهبود خواهد گردید.

▪️شهر هوشمند:

هوشمندی به معنای الکترونیکی شدن خدمات شهری نیست. هر چند در فرایند هوشمندسازی تا حد زیادی روند الکترونیکی شدن نیز افزایش می یابد. گفتمان شهر هوشمند به معنای مجموعه ای منحصر به فرد از چارچوب‌ها برای تحقق بخشیدن به فرصت های #پیشرفت و نوآوری است که در کانون های «فناوری، انسانی، سازمانی، انرژی و مدیریت داده» تعریف می گردد.

▪️شهر آینده:

امروز با توجه به دامنه گسترده تغییرات محیطی و فناوری های روز بهره مندی از دیدگاه آینده نگر برای آمادگی مواجهه با پیچیدگی های محیطی و افزایش قدرت #تاب_آوری ضرورت دارد. در همین راستا بهره گیری از مطالعات آینده پژوهی برای طراحی شهری که پاسخگوی نیازهای آتی شهروندان باشد اهمیت فراوانی دارد.

▪️شهر محیط زیست:

علاوه بر مفاهیم اجتماعی و محتوایی شهرها که مورد توجه قرار می گیرد اهمیت کیفیت زیست محیطی و مسائل کالبدی آن بسیار بالا است. شهر محدوده ی جغرافیایی مشخصی است که باید از منظر سلامت و شاخص های محیط زیستی در بالاترین اندازه استاندارد باشد تا برای #شهروندان خود آرامش و آسایش را به همراه آورد.

✅ هرچند واژگانی که بیان شد همه آن چه در گفتمان #طراحی_شهری باید مورد نظر قرار بگیرد نیست اما از مهم ترین آن هاست. مسائلی همچون رویکرد ترمیمی شهر، هویت و تعلق شهری، بازآفرینی و موارد بسیار دیگری نیز باید در این راستا مورد توجه باشد. طراحی شهری در واقع هنر سازمان بخشیدن به فضای کالبدی محیطی است که با رشته های مختلف علمی و هنری همچون معماری، شهرسازی، برنامه ریزی شهری، مهندسی ترافیک، روانشناسی، جامعه شناسی، اقتصاد و ... به صورت مستقیم و غیرمستقیم در ارتباط است. از این رو دامنه فعالیت بسیار گسترده ای دارد که با توجه به نرخ بالای جمعیت شهرنشین اهمیت زیادی در مطلوبیت زندگی آحاد بشر دارد.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻سه شنبه ۱۴ تیر ۱۴۰۱، شماره ۳۷۰۶

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar