پیشایندهای سکته سازمانی
✍ #دکتر_مجتبی_شجری

✅ در نوعی نگاه استعاری به سازمان و مدیریت، ارتباطات اثربخش «قلب مدیریت» است. در این نگاه استعاری، جریان اطلاعات در #سازمان مانند جریان خون در بدن انسان است. از طریق قلب مدیریت، اطلاعات به سرتاسر سازمان انتقال می‌یابد و به سلول‌های سازمان، یعنی منابع انسانی، تغذیه‌رسانی می‌کند.

▪️در عالم #فیزیولوژیک_انسانی و در شرایطی که گردش خون به هر دلیلی دچار اختلال شود و خون‌رسانی به بخش‌های خاصی از مغز یا قلب متوقف شود، عملکرد طبیعی این اعضاء دچار اختلال شده و «سکته مغزی» یا «سکته قلبی» رخ می‌دهد.

▪️بر این باوریم که در سازمان نیز چنین حالتی رخ می‌دهد. اگر در سازمان قلب مدیریت، یعنی ارتباطات اثربخش، نتواند #جریان_اطلاعات را به بخش‌ها و اعضاء سازمان برساند، عملکرد آن بخش یا عضو دچار اختلال ‌شده و «سکته سازمانی» رخ می‌دهد. زمانی که سکته سازمانی رخ می‌دهد، بسته به شدت آن، سازمان کنترلش را روی همه یا بخش‌هایی از خود، از دست می‌دهد.

✅ نشانه‌ها و عوارض سکته سازمانی:

▪️هر عامل یا مانعی که جریان اطلاعات و امکان برقراری ارتباطات اثربخش در سازمان را مخدوش کند، می‌تواند به عنوان محرک بروز سکته سازمانی تشخیص داده شود که بی‌توجهی به آن، سازمان را به ورطه سکته کشانده و در نهایت افول و #مرگ_سازمانی را منجر می‌شود.

▪️یکی از این نشانه‌های مهم، «تورم نیروی انسانی» است. تورم نیروی انسانی هم‌اکنون در برخی از شرکت‌های ایرانی، به خصوص سازمان‌های دولتی قابل مشاهده است. هر سازمانی به حجم مشخصی از #منابع_انسانی نیازمند است و بر اساس این تعداد، ساختار مشخصی را به خود می‌گیرد.

▪️اگر نیروی انسانی، به هر دلیل سیاسی یا غیرسیاسیِ موجه و غیرموجه، بیشتر از حد مورد نیازِ سازمان به آن تزریق شود، تعادل و توازن ساختار سازمانی بر هم خورده، جریان اطلاعات در سازمان مختل شده و ارتباطات، حالت غیراثربخش به خود می‌گیرد. در این حالت دریافت و نشر اطلاعات در بخش‌هایی از سازمان که دچار تورم #نیروی_انسانی هستند دشوار شده و قلب مدیریت، کارکرد خود را از دست می‌دهد.

✅ مدیریت قارچی و سکته سازمانی:

▪️حاکمیت #مدیریت_قارچی در سازمان، از دیگر نشانه‌های سکته سازمانی است. در «مدیریت قارچی»، مدیر، کارکنان را در فضایی تاریک و به دور از اطلاعات نگه می‌دارد و شفافیت و جریان روان اطلاعات را با دشورای روبرو می‌کند. در این حالت نیز، ارتباطات اثربخش و کارآمد در سازمان با مانع روبرو شده و «سکته سازمانی» رخ می‌دهد.

▪️مدیران می‌توانند با #سازماندهی_مجدد ساختار سازمانی و متناسب‌سازی نیروی انسانی، عملکرد اثربخش و کارآمد سازمان را تضمین کرده و آن را از مرگ نجات دهند. همچنین جریان روان اطلاعات در سازمان و تسهیل برقراری ارتباطات اثربخش، سازمان را از دچار شدن به سکته دور نگه می‌دارد.

✍ منبع: متقی، پیمان و اصغری، علی (۱۳۹۲)

🔺نشریه علمی و پژوهشی مدیریت
🔻#انجمن_مدیریت_ایران

#مدل_مفهومی
#مدل_مدیریت
#سکته_سازمانی
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ قبل از اصلاح ساختار
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ هر چند سال هاست از شکل گیری شوراهای اسلامی شهر می گذرد و اکنون در دوره ششم حیات آن هستیم اما به دلیل پیچیدگی و تنوع تکالیف و وظایف #مدیریت_شهری از یک سو و تغییرات مکرر سیاسی در ترکیب شوراها از سوی دیگر، شهرداری های کشور کماکان ساختار سازمانی منسجم و با ثبات ندارند. البته بخشی از این اتفاق به دلیل تخلف بسیاری از شهرداری ها خصوصاً در کلان شهرها از ساختارهای مصوب است که سبب گردیده است به موازات نمودار سازمانی قانونی ساختارهایی اجرایی شکل بگیرند که نظم قانونی سیستم را از این حیث خدشه دار نمایند. اما سئوال اساسی در نظام تشکیلات و روش ها این است که به راستی چه موقعی زمان اصلاح ساختار فرا می رسد؟ پاسخ به این پرسش از دیدگاه صاحب نظران مختلف خصوصاً با تولد ساختارهای متداخل و ارگانیک متفاوت است اما تقریباً بیشتر آن ها بر یک روند علمی در این راستا اتفاق نظر دارند. مسیر تحول سازمانی به ترتیب زیر دنبال می گردد:

1⃣ #تازه_گردانی:

بسیاری از موارد ناکارآمدی سازمانی حاصل بی انگیزگی کارکنان، فرسایشی شدن امور و کسالت سازمانی است که با رویکرد «تازه گردانی» شامل مواردی همچون؛ «غنی سازی و توسعه شغل، چرخش شغلی، حل تعارضات سازمانی و عوامل برانگیزاننده» رفع می گردد.

2⃣ #بهبود_فرایندها_و_روش_ها:

تازه گردانی بسیاری از عوامل نابسامانی سازمان را مرتفع می سازد. اما اگر کارگر نیفتاد می توان از طریق اصول سیستم مدیریت کیفیت به بهبود، بازبینی و اصلاح فرایندها و روش ها برای ایجاد روندی بهتر اقدام کرد.

3⃣ #سازماندهی_مجدد:

سازماندهی مجدد اتفاقی است که اگر به صورت مناسبی صورت پذیرد نیاز به اصلاح ساختار سازمانی نخواهد بود. سازماندهی مجدد شامل بازبینی در چگونگی «هماهنگی سازمانی، تفکیک دوایر اداری و شرح وظایف قانونی پست ها» می باشد.

4⃣ #اصلاح_ساختار:

در بسیاری موارد با انجام سه مرحله قبل نیازی به اصلاح ساختار نخواهد بود. اما در صورتی که مراحل قبل به شکل علمی و دقیق انجام شد و کماکان نارسایی ها وجود داشت موضوع اصلاح ساختار مطرح می شود.

5⃣ #انقلاب_کیفیت:

اگر در سازمانی تمامی موارد فوق صورت پذیرفت و کماکان سیستم دچار ناکارآمدی و عدم تحقق اهداف خود بود باید انقلاب کیفیت به معنای تغییرات بنیادین در کلیه ساختارها، روش ها و فرایندها صورت پذیرد.

✅ اتفاقی که در #شهرداری_های_کشور رخ داده است عدم رعایت اولویت موارد بالا است. به شکلی که در بسیاری موارد ساده ترین راه برای اصلاح امور را در بازبینی ساختار دیده اند و از روند علمی و منطقی آن خارج گردیده اند. هر چند «ساختار در خدمت راهبرد» است اما باید توجه داشت که چرخه حیات آن و روند زمانی و علمی برای تغییرات مورد نیاز آن باید مورد توجه مدیران و تصمیم گیران قرار گیرد.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻یکشنبه ۲۲ اسفند ۱۴۰۰، شماره ۳۶۲۷
www.modiryar.com

@modiryar