تقویت نقش تسهیل گری، حمایتی و نظارتی
✍ #دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
 
✅ در بند چهاردهم چرخش هایِ #تحول_آفرین چشم انداز جهان شهر برکت و کرامت «تقویت نقش تسهیل گری، حمایتی و نظارتی به جای حاکمیتی و تصدی گری»، بیان شده است. شهر به عنوان یک «پدیده اجتماعی» و «محدوده سرزمینی» محل معاشرت و زندگی گروه گسترده ای از مردم است که در کنار یکدیگر برای «ارزش آفرینی» و «توسعه، پیشرفت و رفاه حداکثری» تلاش می کنند. در این بین شهرداری ها برای ایجاد هماهنگی بین عناصر شهری و مدیریت فرایندهای مترتب بر آن به وجود آمده و نقش تأثیرگذاری در کیفیت زندگی مردم ایفا می کنند.
 
✅ نباید این امر را فراموش کرد که با وجود بهره مندی از امکانات فراوان، منابع گسترده و قدرت حاکمیتی بالای مدیریت شهری، کماکان مالک شهر آحاد جامعه و مردم هستند که باید قدرت انتخاب داشته و سهم و نقش اساسی در چگونگی اداره ی شهرها اختیار نمایند. شاید قانون تلاش کرده بخشی از این مهم را با برگزاری انتخابات شوراهای اسلامی شهر و سپردن امور به منتخبان و نمایندگان مردم پوشش دهد اما هنوز تا تحقق مطلوب این مفهوم فاصله بسیاری داریم. در این راستا #شورای_ششم در چشم انداز مدیریت خود بر آن است با چرخش تحول آفرین در «برنامه ها، روندها و فرایندها» نقش تسهیل گری، حمایتی و نظارتی خود را جانشین روند جاری «حاکمیتی و تصدی گری» نماید.
 
✅ البته این مهم چون حرکتی راهبردی محسوب می گردد در زمان طولانی تری رخ خواهد داد و نیازمند بسترها و زیرساخت های خاصی است. این که مدیریت شهری بخواهد در دیوان سالاری و قانون گذاری خود تغییر اساسی ایجاد کرده و نقش تسهیل گری و حمایتی برای فعالیت های مردم ایفا نماید حاوی پیام مناسبی برای ارباب رجوع سازمانی و دریافت کنندگان خدمات مدیریت شهری است. البته این رویکرد ادعای بزرگی است که عملیاتی نمودن آن عزمی جدی و رویکردی جهادی مطالبه می نماید. #مدیریت_شهری قبلاً در برخی امور همچون ورزش همگانی، مقابله با کرونا، برگزاری مناسبت ها و مراسم های گسترده عمومی این گونه نقش آفرینی را داشته است اما قطعاً کافی نیست و باید به عرصه های وسیع تری این رویکرد تعمیم یابد.
 
✅ واقعیت آن است که بسیاری از مراجعه کنندگان ابرسازمان شهرداری در کلان شهرها از کیفیت خدمات آن ها راضی نیستند. شاید بخش عمده ای از این نارضایتی به خاطر خلأ قانونی و یا تصدی گری و حاکمیت مدیران شهری در اموری باشد که در واقع به مردم تعلق داشته و شهرداری باید در آن تنها وظیفه نظارتی و ممانعت از نقض حقوق شهری و یا #شهروندان را عهده دار باشد. اگر قرار است شهروند پویا و مشارکت جو داشته باشیم باید در مسیر فعالیت های عمومی مانع زدایی کنیم و از هر گونه خدمتی که در راستای توسعه شهر صورت می پذیرد استقبال و پشتیبانی نماییم.
 
 
🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻دوشنبه ۳ آبان ۱۴۰۰، شماره ۳۵۱۱
 
https://shahraranews.ir/fa/publication/content/


#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ آنچه برای شهروندان مهم است
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
 
✅ شاید برای #شهروندان خیلی فرق نکند چه گروه یا جریان سیاسی سر کار هستند و به اصطلاح قدرت را در اختیار دارند برای آن ها مهم است که کارشان اصولی، منطبق بر قانون، در اسرع وقت، به بهترین شکل و با کمترین هزینه صورت پذیرد. اکنون انجام امور اداری شهروندان در شهرداری ها خصوصاً در کلان شهرها بدون دغدغه و به تعبیر عامیانه تر بدون مصیبت های فرسایشی بروکراسی ادارات از نگاه خیلی از آن ها تقریباً بعید به نظر می رسد و از همین جهت میزان نارضایتی دریافت کنندگان خدمات شهرداری ها به نسبت سایر سازمان های دولتی و عمومی در کشور بالاتر است.
 
✅ هر چند این فراوانی بعضاً به دلیل تنوع و تکثر خدمات شهرداری ها است و یا این که سر و کار مردم با این نهاد بیشتر از سازمان های دیگر است و به همین جهت مشکلات و کاستی های آن بیشتر به چشم می آید ولی این واقعیت هم قابل انکار نیست که هنوز کیفیت بخش قابل توجهی از روند اداری و فرایندهای جاری در سیستم مدیریت شهری تا رسیدن به نقطه استاندارد و مطلوب فاصله زیادی دارد. در چشم انداز جهان شهر برکت و کرامت ویژگی های «یکپارچه، روان، دسترس پذیر و کرامت محور» در بند #کالبد_شهری عنوان گردیده است. اگر قرار است این مهم در عمل تحقق یابد هوشمند سازی فرایندها و روند رفع نیاز مردم در کوتاه ترین زمان ممکن و بدون قوانین دست و پاگیر ضرورت دارد.
 
✅ هر شهروندی که احساس نارضایتی داشته باشد حتی اگر این احساس از لحاظ جنبه بیرونی به جا و منطقی هم نباشد در فرایند اداره شهر اهمیت دارد و باید بدان پرداخته شود. چون اصولاً فلسفه شکل گیری سازمان های عمومی چیزی جز خدمت حداکثری به مردم و ایجاد رفاه و آرامش برای آن ها نیست پس موضوع رضایتمندی آن ها فارغ از سایر مسائل نیز اصالت و اهمیت دارد. علاوه بر مواردی که از حیث اصلاح و بهبود «تقنین، رویکرد، ساختار، راهبرد و اجرا» در سیستم #مدیریت_شهری جهت روان سازی و کرامت محوری ارائه خدمات به شهروندان باید مورد توجه قرار گیرد مقوله فرهنگ سازمانی و نگرش آحاد کارکنان در این مقوله نیز مهم است.
 
✅ گاهی به خاطر سختی کار و ماهیت شبانه روزی #خدمات_شهری امور فرسایشی می گردد و ناخودآگاه این امر از سوی ارائه کننده خدمات به دریافت کننده خدمات انتقال می یابد و نتیجه آن سبب ایجاد خلل در روند خدمت رسانی و به دنبال آن بروز نارضایتی می گردد. تازه گردانی روحی و جسمی کارکنان ابرسازمان شهرداری از طریق بکارگیری اصول علمی، آموزشی و رفاهی به صورت مستقیم در کیفیت خدمت رسانی اثرگذار است.
 
🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻پنجشنبه ۲۰ آبان ۱۴۰۰، شماره ۳۵۲۶
 
https://shahraranews.ir/fa/publication/content/12279/336770


#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

چند بار سراغ مردم رفته ایم؟
✍ #دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ چند بار سراغ شهروندان رفته ایم و از آن ها پرسیده ایم که نیاز شما چیست؟ چه چیزی برایتان اهمیت بیشتری دارد؟ به نظر شما چه خدماتی باید در اولویت فعالیت های شهرداری قرار گیرد؟ و... واقعیت آن است که بعد از شکل گیری شوراهای اسلامی و نقش آفرینی شان در اداره شهر، با توجه به اینکه #مدیران_شهری مستقیم یا غیرمستقیم بر اساس رأی مردم سرکار آمده اند شاید سعی کرده باشند کمابیش به مردم مراجعه کنند و در نشست ها و محافل عمومی از شهروندان سخن بگویند ولی واقعیت آن است که در عمل کمتر نظرات مردم در اداره شهر نقش داشته است.

✅ این امر بخاطر دو مسأله مهم ایجاد می گردد:

▪️اول اینکه در برخی موارد این باور یا ذهنیت به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه وجود دارد که ما به عنوان #متولیان_شهر نیاز و اولویت مردم را بهتر از خود آن ها تشخیص می دهیم و

▪️دوم اینکه مکانیزم یا سیستم عملیاتی کارا برای مراجعه به مردم و جلب نظرات آن ها وجود نداشته است. در این راستا چند راهکار وجود دارد که می تواند نقش آفرینی #شهروندان به عنوان «شهرو ند پویا» را بیشتر و همان رویکردی که از دیرباز با عنوان «شهر ما خانه ما» وجود داشته است را دوباره رونق بخشد:

1⃣ روابط عمومی ها باید غیر از مقولات مربوط به اطلاع رسانی، #تبلیغات_شهری و تشریفات سازمانی برای مواردی همچون «افکار سنجی و نظر سنجی علمی، هدفمند، دقیق و مستمر» برنامه و طرح داشته باشند. و رویکرد تعاملی شهرداری را تقویت نمایند.

2⃣ مرکز پژوهش های شورا می تواند با اتخاذ رویکرد «اداره تعاملی شهر» در فرایندهای پژوهشی و اقدامات تصمیم ساز خود زمینه قانون گذاری در توسعه مشارکت های اجتماعی، اقتصادی و #سرمایه_گذاری مردم را فراهم نماید.

3⃣ سامانه مردمی ۱۳۷ علاوه بر دریافت، پیگیری و رسیدگی به شکایت های مردمی باید برای دریافت نظرات آنها جهت تشخیص اولویت ها و خواسته هایشان برنامه عملیاتی #طراحی کند.

4⃣ باید ضمن طراحی مجدد وظایف و نحوه ارتباط شورایاری ها و شوراهای اجتماعی محلات یا هرگونه اجتماع مردم نهاد دیگری که در #مدیریت_شهر نقش دارد زمینه اثرگذاری مردم در اداره شهر را گسترش داد.

سخن پایانی این که #مدیریت_شهری همواره باید خودش را مخاطب این سئوال قرار دهد که «چند بار سراغ مردم رفته ایم؟ و نظرات آن ها را در تصمیمات خود ترتیب اثر داده ایم؟» پاسخ عملی و منطقی به این پرسش هم می تواند میزان مشارکت و نقش آفرینی شهروندان را نشان دهد و هم می تواند عامل مهمی برای اندازه گیری میزان رضات آن ها محسوب شود.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻یکشنبه ۲۳ آبان ۱۴۰۰، شماره ۳۵۲۸

https://shahraranews.ir/fa/publication/content/12287/336947


#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ فرسایشی و فرمایشی
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ #مدیریت_شهری همواره در معرض دو آسیب جدی قرار دارد: اول «فرسایشی شدن فعالیت ها، خدمات و فرایندها» و دوم «فرمایشی شدن اصول شهروند مداری و رعایت مصالح، اولویت ها و نیازهای مردم». البته این آسیب ها بیشتر مواقع به صورت ناخودآگاه در دوران مختلف مدیریت شهری رخ می دهد که شاید بخشی از آن بنا به دلایلی مانند؛

✅ «پیچیدگی و تنوع خدمات، شبانه روزی بودن وظایف و مسئولیت ها، ذینفعان و ذیربطان فراوان و متشکل از گروه های مختلف، مورد قضاوت قرار گرفتن همیشگی و ...» طبیعی باشد. برای امان ماندن #مدیران_شهر از آسیب های ذکر شده در نظر گرفتن چند واژه کلیدی برگرفته از «چشم انداز جهان شهر برکت و کرامت» در رویکردها و فرایندها ضرورت داد:

1⃣ تازه گردانی:

همانند سیستم یک خودرو که همواره نیازمند تعویض روغن و معاینه فنی منظم، سوخت گیری به موقع و با کیفیت و در مسیرهای طولانی راننده جانشین است #سیستم_مدیریت نیز باید همواره بر کلیه عناصر، روندها، نیروی انسانی و فرایندهای خود نظارت دقیق داشته باشد و با تازه گردانی سامانه ها از فرسودگی و گرفتاری در چرخه عادت جلوگیری نماید.

2⃣ تاب آوری و پایداری:

با توجه به سختی کار و #پیچیدگی_خدمات شهرداری ها این ابر سازمان خصوصاً در کلان شهرها باید از ویژگی «تاب آوری و پایداری سازمانی و انسانی» با رعایت اصول «انعطاف پذیری، انطاق پذیری عالمانه، شناسایی مستمر آسیب های سیستم، تحلیل محیطی، آینده پژوهی، مسئولیت پذیری و پاسخگویی» بهره مند باشد.

3⃣ تأثیرگذاری در سطح ملی و جهانی:

سیستمی که #اثرگذاری_اجتماعی را به عنوان خصلت ویژه خود نهادینه کرده باشد هیچگاه دچار آسیب های فرسایشی و فرمایشی نمی گردد. زیرا برای نقش آفرینی در جریان ها باید هم خود را به روز نگه دارد و هم در ارتباط با مردم به عنوان صاحبان اصلی نهادهای عمومی دارای روحی شاداب و کالبدی «آباد، متوازن و زیست پذیر» باشد.

4⃣ دانش بنیان و مولد:

جریان های مولد و #دانش_بنیان به دلیل بهبود مستمر و دوام پیشرفت از دو آسیب ذکر شده فاصله دارند. «شهر هوشمند» و «شهروند آگاه» بنیان اصلی این امر هستند که باید در مراکز مطالعاتی و قانون گذاری مدیریت شهری برای تحقق آن اهتمام لازم صورت پذیرد.

✅ سخن پایانی این که استفاده از روش ها و گروه های مختلف برای رسیدن به اهداف تعیین شده، قوانین به روز و مطابق با نیازها، نرم افزارهای مدرن، مشارکت افکار تازه و جوان، ایده های جدید، سامانه ارتباطی پیشرفته و ...  در ارتباط با نحوه ارائه خدمات و تعامل با #شهروندان اهمیت فراوانی دارد که می تواند از بروز آسیب های مورد اشاره جلوگیری نماید.


🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻پنجشنبه ۲۷ آبان ۱۴۰۰، شماره ۳۵۳۲

https://shahraranews.ir/fa/publication/content/12304/337316

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ حس خوب تعلق شهروندان
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
 
✅ محیط زندگی انسان از #ابعاد_اجتماعی و کالبدی تشکیل شده است و انسان ها مکان های پیرامون خود را خلق می کنند. یکی از مهم ترین شاخصه های ارتباط انسان با محیط، احساس «تعلق مکانی» و «تأثیرات فضایی(محیطی)» است که در راستای تداوم حضور انسان در مکان و تلاش برای توسعه و آبادانی آن نقش تعیین کننده ای دارد. محیط علاوه بر عناصر کالبدی شامل معانی و پیام هایی است که مردم بر اساس توقعات و انگیزه های خود آن را رمز گشایی می کنند. این حس کلی که پس از ادراک و قضاوت نسبت به محیط در فرد به وجود می آید، «حس تعلق مکان» می باشد. شهرها نیز از این قاعده مستثنی نیستند و همواره یکی از مباحث مورد توجه مدیریت شهری «احساس تعلق شهروندان» است.

✅ #احساس_تعلق یکی از دستاوردهای مهم برای اداره شهر محسوب می شود زیرا به صورت مستقیم بر عواملی همچون مشارکت، امیدواری، شادی و نشاط عمومی، پرداخت حقوق و عوارض شهری، همگرایی، رفاه و آبادانی و توسعه شهر اثر می گذارد. این حس به گونه ای به پیوند فرد با مکان (محیط) منجر می شود که انسان خود را جزئی از مکان می داند، به حضور در آن جا افتخار می کند، نسبت به پیشرفت آن احساس مسئولیت می کند، با عناصر آن پیوند، تعامل و هم افزایی ایجاد می نماید و بر اساس تجربه های خود از نشانه ها، آداب، معانی، عملکردها، شخصیت، تاریخچه و نقشی برای مکان در ذهن خود تصویر می سازد.

✅ «حس تعلق شهری» به عنوان عامل مؤثر پیوند #شهروندان با شهرها (قرارگاه های مکانی) تعریف می شود، همان جایی که آحاد جامعه تمایل دارند در آن سکونت کنند، جزیی از آن به حساب آیند و در آنجا احساس راحتی و امنیت داشته باشند. این موارد به علاوه ی خلق فضای شهری مؤثر، کارآمد و پویا به صورتی که با نیازهای اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی، فیزیکی، اقتصادی و ... مردم جامعه هماهنگ باشد، همواره دغدغه کار بسیاری از برنامه ریزان و طراحان شهری بوده است که به عنوان جزیی از #سرمایه_اجتماعی شهر از آن یاد می شود.

✅ بر اساس #چشم_انداز جهان شهر برکت و کرامت؛

▪️بعد «کالبد شهری» با مفاهیم «یکپارچه، روان، متصل، دسترس پذیر و کرامت محور»،

▪️بعد «محیط زیست شهری» با مفاهیم «پاکیزه، سالم، سازگار با زیست بوم، تاب آور و پایدار» و

▪️بعد «مدیریت شهری» با مفاهیم «آینده نگر، گفتمانی، مردمی، علمی، هوشمند، قانون مدار، فساد ستیز و جهادی»

نقش مهمی در خلق و توسعه تعلق شهروندان دارند. تعلق شهروندان تضمین کننده دوام شهرها و پیش نیاز قوام آن ها است که با وجود ماهیت انتزاعی نقش بسیار مهم با اثرات واقعی و غیر قابل انکار در مسیر پیشرفت شهرها دارد.
 
#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ جهان شهر مهربانی
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
 
✅ «جهان شهر مهربانی» یکی از موضوعات بسیار مهمی است که ذیل بند «هویت شهری» در سند «چشم انداز جهان شهر برکت و کرامت» عنوان گردیده است. #کلان_شهرها با چالش های خاصی از قبیل؛ ترافیک سنگین، آلودگی های شدید زیست محیطی، زندگی ماشینی و مکانیکی، جمعیت فراوان و مسائلی همچون حاشیه نشینی، شلوغی، روزمرگی و مشغله فراوان ساکنان آن مواجه هستند.

✅ حال در این شرایط بهره مندی از شاخص اخلاقی و رفتاری «مهربانی» و استقرار آن در روندها و مناسبات فی مابین عناصر شهر و روح حاکم بر سایر پدیده های آن چالش بسیار سختی پیش روی #مدیریت_شهری قرار می دهد. البته باید توجه داشت که مهربانی همچون روحی در کالبد مکانیکی شهر دمیده می شود و به آن رونق، شادمانی، امید و نشاط می بخشد.

✅ وقتی عنوان مهربانی به شهری اطلاق می گردد با خود چند پیام و مفهوم را در قالب #ارتباطات زیر به همراه دارد:

1⃣ رابطه مردم با مردم:

در #شهر_مهربانی ساکنان شهر با یکدیگر رابطه ای همراه با احترام، شفقت و از سر دلسوزی و همیاری دارند. حقوق یکدیگر را مراعات می کنند، حسن رفتار دارند و به اصول اخلاقی، مهمان نوازی و همسایه داری پایبند هستند.
 
2⃣ رابطه مدیریت شهری با مردم:

در شهر مهربانی رابطه مدیریت شهری با مردم بر مبنای صداقت، شفافیت و احترام متقابل است. شهرداری و شهروندان ضمن عمل به وظایف خویش حقوق یکدیگر را پرداخت می کنند و تصمیمات #مدیران_شهری با در نظر داشتن مصالح و منافع مردم و بر اساس اصول خدمت صادقانه و عالمانه تعریف گردیده است.

3⃣ رابطه با محیط:

در جهان شهر مهربانی «محیط زیست شهری» باید مورد توجه جدی همه عناصر شامل مدیران و #شهروندان قرار گیرد. این موضوع در چند زمینه شامل: «سالم سازی حداکثری فضای فیزیکی، جلوگیری از آلودگی هوا در حد امکان، توسعه و نگهداری فضای سبز و در نظر داشتن حقوق حیوانات و پرندگان» بیشتر مورد نظر می باشد.

4⃣ رابطه کالبد شهری با مردم:

کالبد شهر مهربانی با رعایت مصالح و نیازهای کلیه شهروندان و ساکنان آن طراحی و تزئین شده است. به صورتی که هنرمندان، ورزشکاران، اصناف، صنایع، معلولین، اقشار کم برخوردار و ... می توانند با سهولت از #خدمات_شهری بهره مند باشند.

✅ تحقق #چشم_انداز «جهان شهر مهربانی» زمانی معنا می یابد که «عدالت توزیعی خدمات» در تمامی عرصه های شهر جاری باشد، مردم در معنا و عمل به عنوان شریکِ مدیران در اداره شهر انگاشته شوند، روحیه همیاری، هم افزایی و مشارکت همگانی بر مبنای تعهد ایجاد شده باشد و واژگان دلسوزی، مصلحت اندیشی و عقلانیت بستر اصلی روندهای «شهر، شهروند و شهرداری» قرار گیرد.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا
🔻یکشنبه ۱۴ آذر ۱۴۰۰، شماره ۳۵۴۶


https://shahraranews.ir/fa/publication/content/12369/338590

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ بازتعریف فضای شهری
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
 
✅ #شهرها مجموعه ای از عناصر به هم پیوسته و ناپیوسته اند که در معماری هرکدام ماهیتی خاص و مستقل دارند که به آن عنصر معماری گویند. (مانند خانه، مدرسه، سینما و ...) این عناصر ویژگی هایی به شرح زیر دارند:

1⃣ استقلال هویتی و شخصیتی: 

هر #عنصر_معماری خصوصیتی مستقل و هویتی خاص با ویژگی های انحصاری دارد.

2⃣ قابلیت ایجاد یک مجموعه بهم پیوسته: 

عناصر #معماری_شهری در عین استقلال شخصیتی، قابلیت پیوستگی و ایفای نقش در یک مجموعه بزرگتر را نیز دارند.

3⃣ فضای شهری: 

برای ارتباط این عناصر بهم به یا یک فضای خاص دارای حد و مرز مشخص نیاز (با عنوان شهر) داریم.

4⃣ هنر طراحی شهری: 

طراحی فرم و معنا برای هریک از این عناصر باید صورت پذیرد و در نهایت اتصال آنها توسط هنر #طراحی_شهری، صورت می پذیرد.

✅ «فضاي شهري» از تلفيق #روابط_اجتماعي در بستر کالبدي، در زمينه معنايي و در راستاي عملکردهاي مورد نياز گروهی از انسان ها عینیت می یابد. فضای شهری در بستری تاریخی، علاوه بر دارا بودن همه عملکردهای متعارف (که در سایر محیط‌‌های شهری نیز عهده‌دار است)، ‌باید نقش خاص خود را در سطحی بالاتر و چند وجهی منطبق با ویژگی‌های یک بافت تاریخیِ دارای هویت ایفا نماید. بر این اساس در یک نگاه کلی فضای شهری پدیده ای سازمان یافته متشکل از دو مورد به شرح زیر است:
 
1⃣ اطلاعاتي که در صورت های مختلف فرم، عملکرد و معنا تجلي مي يابد.

2⃣ بستر شکل گيري و ارتقا زندگي اجتماعي يک جامعه که بيانگر فرهنگ و شيوه شهرنشيني يک تمدن مي باشد.
 
✅ فضای شهری از جمله مباحثی است که به دلیل اثرگذاری همه جانبۀ مطالعات آن بر ساخت، طراحی و شکل گیری #فضاهای_شهری و تاثیر کلیه موراد مرتبط با مباحث کالبدی و تجسمی ماهیت فرارشته ای دارد. فضاي شهري صرفاً عرصه میدان داری مدل ها و نظريه هاي اقتصادي و نظام هاي پولي و مالی نيست، بلکه مکان و هویت معنایی ویژه براي جريان يافتن زندگي روزمره و بستري مناسب براي تجارب متنوع و خلق خاطرات ماندگار برای شهر و #شهروندان است. متأسفانه در شهرهای ما اول ساختمان ها بنا می شوند و بعد آنچه باقی ماند فضای شهری محسوب می گردد.

✅ به بیان دیگر آن چه در شهرهای امروز ما وجود دارد نه #فضای_شهری که «فضاهایی خالي» محصول کنار هم قرار گرفتن بناها و تکه هايي باقي مانده از توده هايي هستند که کمتر معنا و مفهومي را به ذهن متبادر مي کنند. دورافتادگي فرهنگي، فاصله از اصول علمي و آکادميک ، دوری از پيشينه ارزشمند فضاها، کيفيت نازل زيبائي شناسی، توسعه شهري بدون در نظر داشتن جايگاه ويژه فضاي شهري در #زندگي_اجتماعي و تبعات منفي آن بر روحيه شهر و ... مسائلي هستند که معرف وضع موجود محسوب می شوند. در صورتي که محيط شهري فضايي مادي است با ابعاد اجتماعي و روان شناختي که باید همه این موارد در معماری شهری مورد توجه قرار گیرد.
 
🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻سه‌شنبه ۲۱ دی ۱۴۰۰، شماره ۳۵۷۷
 
https://shahraranews.ir/fa/publication/content/12497/341424
 
 #تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ جامعه پذیری شهری
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ جامعه‌شناسان، روان‌شناسان اجتماعی و مردم‌شناسان از اصطلاحی به نامه «جامعه پذیری» یا «اجتماعی شدن» استفاده می کنند. این مفهوم به روندی گفته می‌شود که در آن شخص در طول حیات خویش هنجارها، قواعد و ارزش‌های جامعه خویش را یاد می‌گیرد و رفتار اجتماعی اش را بر اساس آن تنظیم می نماید. به عبارتی؛ آماده شدن فرد توسط جامعه برای بر عهده گرفتن نقش‌ها را جامعه‌پذیری می‌گویند. اگر فردی #جامعه_پذیر نشود، جامعه ازطریق روش های کنترل اجتماعی سعی در انطباق او با ارزش ها، آداب و عقاید می کند و رفتارش را هدایت می نماید.

✅ #جامعه_شهری به عنوان سکونتگاه گروه زیادی از مردم به دنبال ارائه سبک خاصی از زندگی است که هم مورد قبول گروه قابل توجهی از جمعیت شهری باشد و هم با مبانی اخلاقی و ارزشی در سطح عالی هماهنگی داشته باشد. این فرایند در دو سطح قابل طرح است:

▪️سطح اول برای #شهروندان و ساکنان دائمی شهرها است که باید خود را با قوانین اجتماع شهری وفق داده و اصول آن را رعایت نمایند. و

▪️سطح دوم مربوط به مجموعه ی مسافران، گردشگران و یا زائرانی است که به تبع موقعیت هر شهر به آن مراجعه می نمایند و نقش مهمان با حضور موقت دارند. #مدیریت_شهری باید از طریق ساختاردهی منظم و مداوم رفتار شهروندان باعث همسو سازی و سازگاری نگرش ها، ارزش ها و رفتار های فردی با ارزش ها، هنجارها و رفتارهای مطلوب شهروندی گردد.

✅ #جامعه_پذیری_شهری زمانی در معنای واقعی خود صورت می پذیرد که در آن قوانین، ارزش ها و استاندارها با «در نظر داشتن نیازهای عمومی و طبیعی انسان»، «بر محور عدالت اجتماعی»، «بر اساس آموزه های متعالی اسلامی، ایرانی و اخلاقی» ، «توجه به همه شهروندان» و به صورت «منعطف و به دور از تعصبات کاذب» تنظیم شده باشد. برای تحقق این امر فرهنگ و رسانه باید دربست در خدمت جامعه و رشد و بالندگی آن باشد تا شهروندان با دریافت «خدمات فرهنگی» مناسب «رفتار اجتماعی» مطلوب ارائه دهند.  

✅ امروزه با توجه به اثرگذاری شگرف رسانه و تلاش جامعه جهانی برای یکپارچه سازی، مقوله جامعه پذیری و استانداردهای اخلاقی و رفتاری جوامع محلی با چالش های فراوانی مواجه شده است. خصوصاً آن جا که به یادآوریم #جهانی_شدن به صورت ارادی یا غیر اداری به دنبال از بین بردن خرده فرهنگ ها و آداب اجتماعی ملت هاست. پس در این شرایط اگر قرار است جامعه شهری بر باورها و ارزش های مورد پسند خود استوار بماند و آن ها را حفظ کند باید فرایند جامعه پذیری و اصول مترتب بر آن را فرایندی پیچده دانسته و برای تحقق آن سطح بالاتری از مبانی نظری و رفتاری را پیش بینی نماید. اگر موارد مذکور را بپذیریم دیگر آموزش های شهروندی در سطحی که اکنون وجود دارد پاسخگوی نیازهای اجتماعی نیست و باید برای آن طرحی نو پیش بینی نمود.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻پنجشنبه ۳۰ دی ۱۴۰۰، شماره ۳۵۸۶


#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ رسم شهروندی
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ مثل هر پدیده ی انسانی دیگر «شهروندی» هم راه و رسمی دارد. مگر می شود بخش عظیمی از انسان ها شهرنشین باشند و شهرها به صورت گسترده و قابل توجهی بر کیفیت زندگی انسان ها اثرگذار باشند اما از قواعد و راه و رسم خاصی برخوردار نباشند. آن چه به عنوان قواعد #شهروندی عمومی محسوب می شود و در همه نقاط جهان مرسوم است در جای خود مهم و قابل توجه است و بخشی که در چارچوب منش و روش شهروند ایرانی و #مسلمان مطرح می گردد نیز باید مد نظر قرار گیرد.
 
✅ #رسم_شهروندی مجموعه ای از قواعد و آداب نوشته شده یا نانوشته است که باید هم توسط شهروندان دانسته و در عمل بدان پرداخته شود و هم توسط مدیریت شهری به رسمیت شناخته شده و نسبت به آموزش آن برای گروه های مختلف سنی اقدام گردد. مسائلی همچون سلامت عمومی، بهره گیری از ترافیک و حمل و نقل عمومی، احترام به حقوق سایر انسان ها، پرداخت عوارض و حقوق #مدیریت_شهری، انجام وظایف و تکالیف شهروندی، مشارکت در اداره شهر، توسعه و نگهداری فضای سبز و بوستان ها، احساس تعلق به شهر، آگاهی از حقوق شهروندی و ... مجموعه واژگانی است که «رسم شهروندی» را پدید آورده و در سراسر دنیا نیز قابل قبول است.
 
✅ علاوه بر این موارد واژگانی همچون همسایه داری، خوشرویی با مردم، آراستگی ظاهری، عدم مزاحمت برای دیگر #شهروندان، مدارا کردن با شهروندان، کمک رسانی به همنوعان، رعایت بیت المال، حفط محیط زیست و حقوق حیوانات و فضای سبز و ... مواردی هستند که در شریعت ما بسیار توصیه شده است و باید نسبت به تحقق آن احساس مسئولیت نماییم. مبنایی ترین ویژگی شهر و جامعۀ اسلامی در «مسئولیت مشترک اجتماعی» ظهور و بروز می یابد. این مسئولیت مشترک از کوچک ترین #نهاد_اجتماعی یعنی «خانواده» آغاز می‌شود و نسبت به همسایه، کسبه، شهر و ... تسری می یابد.
 
✅ طبق آموزه‌های شریعت یک #شهروند در جامعۀ اسلامی و زندگی مدنی خود باید نسبت به آنچه در شهر و محیط زندگی اش اتفاق می‌ افتد، شامل رخدادها و مسائل فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و حتی بلایای طبیعی همچون حوادث غیر مترقّبه احساس تکلیف نماید و در  سطح توان و امکانات خود در رفع این‌گونه مشکلات و کاستی‌ها کوشا باشد و به دیگران یاری رساند. البته رسم شهروندی فرایندی یک طرفه نیست و بخش مهمی از آن به مدیریت شهری برمی گردد که امکانات لازم برای تحقق این امر مهم را فراهم نماید و ضمن حفظ احترام و #حقوق_شهروندان آموزش های عمومی و ضروری جهت ترویج راه و رسم شهروندی را در جامعه فراهم آورد و آن ها را در معنای حقیقی کلمه در اداره شهر شریک نماید.
 
🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻پنجشنبه ۷ بهمن ۱۴۰۰، شماره ۳۵۹۱


#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ بی حسی محیطی شهروندان
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ یکی از دستاوردهای مهم #مدیریت_شهری توسعه یافته بهره مندی از شهروندان فعال و مشارکت جو است. شهروندانی که به اتفاقات شهر حساس هستند، نسبت به آن دغدغه دارند و در زمینه های مورد نیاز فعالانه مشارکت می نمایند. کنش و واکنشی شهرنشینان نسبت به محیط شهری و اتفاقات پیرامون آن در دو دسته فعال و غیرفعال طبقه بندی می شود.

✅ معمولاً در #مطالعات_شهری آن میزان که به دسته فعال پرداخته می شود در مورد واکنش های غیرفعال و شهروندان دارای این شاخصه (به دلیل نامحسوس وخنثی بودن) توجه صورت نمی پذیرد. این در حالی است که اساسی ترین اصل شکوفایی و رونق شهرها مشارکت آحاد شهروندان در مسائل، فرایندها و موضوعات شهری است.

✅ نحوه تعامل شهروندان با مدیران، مشارکت فعالانه شهروندان، اعتماد و احترام دوسویه و شفافیت در ارائه اطلاعات از جمله معیارهای یک حکمروایی خوب است که در نهایت پیشرفت و شکوفایی شهرها را به دنبال دارد. در مطالعات روانشناسی و #رفتارشناسی محیطی پدیده انفعال مخاطب که اغلب ناشی از ناآگاهی، بی توجهی، بی تفاوتی و عدم حساسیت نسبت به وجوه محیط و اتفاقات پیرامون آن است به «بی حسی محیطی» و یا «کرختی» تعبیر می شود.

✅ بی حسی محیطی، همواره به دلیل ناآگاهی مخاطب ایجاد نمی گردد بلکه در بسیاری موارد ممکن است افراد به محیط و محرکه های نامطلوب آن آگاه بوده اما #قدرت_کنترل و ایجاد تغییرات مورد نیاز در آن را نداشته باشند. در مواجهه با پدیده بی حسی محیطی دو دسته راهکار ارائه می شود:

▪️دسته اول از منظر #روانشناسی محیطی راهکارهای مقابله با کرختی و مشکلات ناشی از آن را بررسی می کند و راه حل هایی ارائه می دهد که مخاطب را هدف قرار می دهند تا از راه های مختلف آموزشی و تبلیغاتی جهت تحریک آگاهی و حساسیت آن ها به محیط بپردازد.

▪️دسته دوم راه حال هایی است که متوجه متخصصان از جمله معماران، پژوهشگران محیطی و ... هستند که برانگیزانندگی عوامل محیط را تقویت کرده و از خنثی بودن آن جلوگیری می نمایند. به تعبیر ساده تر برای پیشگیری از #بی_حسی_محیطی شهروندان سه گانه عملیاتی مدیریت شهری، شهروندان و محیط (شهر) مورد توجه قرار می گیرد:

1⃣ مدیریت شهری:

#شهرداری باید به شهروندان احترام بگذارد، حقوق و مصالح آن ها را در نظر بگیرد و زمینه های آگاهی بخشی و مشارکت همه جانبه شهروندان را فراهم سازد.

2⃣ محیط:

محیط شهری باید برای شهروندان برانگیزاننده باشد. برانگیزانندگی در سلامت و پاکیزگی زیستی، نمادها و المان های شهری، معماری اصیل و فاخر و #یکپارچگی، روانی و دسترس پذیری ایجاد می شود.

3⃣ شهروندان:

افزایش آگاهی های عمومی شهروندان در ارتباط با مسائل شهری و ایجاد حس تعلق و تعهد در آن ها نسبت به #محیط_شهری نقطه مقابل بی حسی شهروندی قرار دارد.

✅ شهر متعلق به همه #شهروندان است. لذا بی حسی محیطی شهروندان به معنای محروم ماندن از استعدادها، قابلیت ها، افکار و توانایی های آن ها در اداره شهر خواهد بود که منجر به از دست رفتن فرصت های توسعه شهری می گردد.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻یکشنبه ۱۰ بهمن ۱۴۰۰، شماره ۳۵۹۳
 
#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ در هیاهوی شهر
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ روزهای سال ۱۴۰۰ به سرعت برق و باد سپری شدند و اکنون در روزهای پایانی سال مردم چشم به راه بهار هستند. دو سال اخیر به دلیل پیوند نامبارک همه گیری منحوس کرونا، تحریم ناجوانمردانه و تورم افسار گسیخته مردم روزهای بسیار سختی را پشت سر گذاشتند و اکنون امیدوارند با رسیدن سال جدید بعد از چندین ماه تحمل داغ عزیران، بیماری و گرفتاری های شدید معیشتی شاهد اتفاقات بهتری باشند. این روزها و در آخرین ماه سال هیاهوی عجیبی در #شهر ایجاد می شود. آرام آرام سرعت فعالیت های مردم بیشتر و بیشتر می گردد و به یکباره نیمه ماه که فرا می رسد گویی زندگی روی دور تند می افتد.

✅ خریدهای نوروزی، خانه تکانی، بستن حساب های سال و ده ها فعالیت و برنامه ویژه از این جنس سبب می شود جنب و جوش #شهروندان شدیداً افزایش یابد. در این راستا و در بینابین این هیجانات نکته مهمی که باید بدان توجه کرد حس نوع دوستی، مردم داری و کمک به همنوع است. مواسات، اصطلاحی ناظر به سبک زندگی اسلامی و از مهم‌ترین وظایف اخلاقی و عاطفی انسان و به معنای همراهی کردن و کمک کردن به برادر مؤمن در همه‌ی امور است. نباشد همسایه، دوست، آشنا، خویش و یا هر شهروند دیگری از جامعه ی ما مشکلی در زندگی یا معیشت خود داشته باشد و ما نسبت به آن غفلت نماییم و یا حتی از آن بی خبر باشیم.

✅ متأسفانه #زندگی_ماشینی امروز به گونه ای است که در بسیاری موارد حتی همسایگان از یکدیگر خبر ندارند و افراد درجه یک خانواده دیر به دیر فرصت سر زدن از هم را پیدا می کنند. این پدیده با روح مسلمانی منافات دارد و در آموزه های دین ما همواره بر رسیدگی به حال همنوع خصوصاً خانواده و نزدیکان تأکید شده است. باور کنید اگر هر فرد یا خانواده ای به سهم خود و در اندازه توانایی هایش به حال دیگران فکر کند و سعی در کمک به مردم را داشته باشد هیچ نیازمندی باقی نمی ماند.

✅ به یاد آوریم با شیوع #کرونا بسیاری از مردم کسب و کارهای خود را از دست داده اند و یا رکود درآمدی وحشتناکی را تجربه می کنند. اتفاق تلخی که بدون همیاری و همدلی عبور از آن بسیار سخت و شاید غیر ممکن باشد. خانواده هایی که در جریان این بیماری سرپرست خود را از دست داده اند و با مشکلات معیشتی فراوانی مواجه شده اند کم نیستند که همه وظیفه داریم نسبت به این موارد حساس و مسئولیت پذیر باشیم. مردمان یک شهر نسبت به همسایگان، نزدیکان و عزیزان خود تکالیفی دارند که باید نسبت به آن آگاه و متعهد باشند. خصوصاً وقتی در شهری زندگی کنند که امام رئوف(ع) صاحب اصلی آن است.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻پنجشنبه ۱۲ اسفند ۱۴۰۰، شماره ۳۶۲۰

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ شهرتکانی
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ استقبال از بهار امسال در جهان شهر برکت و کرامت با کلید واژه #شهر_تکانی صورت می پذیرد. چند سالی است که در آستانه سال نو شهرداری های کشور خصوصاً در کلان شهرها و یا شهرهایی که به صورت ویژه پذیرای مسافران نوروزی هستند اقدامات ویژه ای را در دستور کار خود قرار می دهند. در شهرهای بسیاری آراستگی محیطی، نظافت و بهره گیری از رنگ، گل و هنر، آذین بندی شهر و اقداماتی دیگر از این جنس برای طراوت بخشی به محیط زندگانی شهروندان و هم نوایی با طبیعت و بهار مرسوم گردیده است تا از این طریق مدیریت شهری نیز به صورت مستقیم در ایجاد حال خوب مردم نقش آفرینی کند.

✅ هر چند حوزه های فرهنگی، اجتماعی، خدمات شهری، گردشگری، فنی و عمرانی در شهرداری ها به صورت مستقیم و سایر نهادها و سازمان های پشتیبانی #مدیریت_شهری به صورت غیرمستقیم در فرایند تازه گردانی محیطی در سال نو فعالیت های گسترده ای انجام می دهند اما این همه ماجرا نیست. شهرتکانی اقدامی مشارکتی است که توسط مردم و شهرداری برای رونق و شادمانی در شهر صورت می پذیرد. مردم علاوه بر مشارکت در زیبایی و نظافت شهر و همچنین توسعه فضای سبز شهری (حتی در اندازه باغچه جلوی منزل خود) باید اقدام مهم دیگری نیز انجام دهند و آن توسعه مکارم اخلاقی، زدودن کینه ها و غصه ها از دل، مهربانی، مواسات و یاری رساندن به سایر شهروندان است.

✅ اگر این مهم به عنوان یکی از آداب و رسوم شهروندی و یا باورهای عمومی مردم گسترش یابد نقش عمده ای در افزایش مطلوبیت و رضایت مندی از زندگی در #محیط_شهری ایفا می کند. باید پذیرفت با اتفاقات تلخی که در چند سال اخیر خصوصاً به خاطر همه گیری منحوس کرونا و یا مسائل و چالش های معیشتی برای مردم به وجود آمده است روی خوش زندگی تا حد زیادی از شهرهای کشور برگشته است. پس باید از هر فرصتی برای امیدآفرینی استفاده کرد.

✅ از این رو #شهروندان باید همگام و همراه با بهار به دنبال طروات بخشی و ایجاد امیدواری برای خود و سایرین باشند. اگر هر یک از ساکنان شهر تلاش کنند در اندازه توانایی و امکانات خود سهمی هر چند کوچک در بهتر شدن زندگی خویش و سایرین شهروندان ایفا نمایند بدون شک کیفیت زندگی تا حد زیادی افزایش خواهد یافت و می توانیم هم برای پیشرفت، آبادانی و توسعه شهری امیدوار باشیم و هم حس و حال بهتری را به خود و دیگران هدیه نماییم. شهر متعلق به همه شهروندان است و هر یک از آحاد جامعه در رونق و توسعه آن در ابعاد مختلف مادی و معنوی داری نقش و سهم خواهند بود.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻پنجشنبه ۲۱ اسفند ۱۴۰۰، شماره ۲۶۲۵

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ سلسه مراتب تاثیر آلودگی صوتی بر سلامت انسان

🔴 از دست دادن شنوایی با آلودگی صوتی

✅ مشکل #آلودگی_صوتی این است که باعث آسیب شنوایی انسان می شود. به گفته سازمان بهداشت جهانی ۳۶۰ میلیون نفر در سراسر جهان در حال از دست دادن #شنوایی خود هستند که ۳۲ میلیون نفر از آن ها کودکند. این سازمان می گوید که قرار گرفتن در معرض سر و صدای بیش از حد یکی از علل این اتفاق است.

✅ مطالعات نشان می دهد که ساکنین شهر عموماً ​​دارای افت شنوایی هستند و حس شنواییشان مانند فردی عمل می کند که ۱۰ تا ۲۰ سال بیشتر از آن ها سن دارد. ساکنین وین، اتریش کمترین میزان تفاوت را در مقایسه با سنشان دارند، که میانگین آن ۱۰.۵۹ سال است و بیشترین میزان تفاوت برای #شهروندان دهلی هند ثبت شده که ۲۰ سال است.

🔴 عواملی غیر ازسر و صدای محیطی

✅ نویز و سر و صدای محیطی تنها عامل موثر بر #سلامت_شنوایی نیست.سازمان بهداشت جهانی می گوید که ۱.۱ میلیارد نوجوان و بزرگسال در معرض خطر #تضعیف_شنوایی به علت استفاده نادرست از دستگاه های صوتی شخصی و یا قرار گرفتن در محل های پر سر و صدا هستند.

✅ #افت_شنوایی فقط بر زندگی روزمره تاثیر نمی گذارد و افراد را به مشکلاتی دیگری دچار می کند که به عنوان مثال می توان به افسردگی و کاهش عملکرد مغز اشاره کرد. سازمان #بهداشت_جهانی می گوید که ارتباط زیادی بین افت شنوایی و بیماری های قلبی عروقی، اختلال شناختی، اختلال خواب و صداهای ناهنجار درون گوش وجود دارد.

#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ گریز از مرکز شهر
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ #حاشیه_نشینی از پدیده های مهم عصر حاضر و شاید همزاد شهر و شهرنشینی است که به عنوان یکی از چالش های عمده کلان شهرها محسوب می شود. دلایل بروز حاشیه نشینی بسیار است اما شایع ترین آن عدم وجود امکانات در شهرهای کوچک یا عدم آبادانی روستاها است که سبب می شود گروهی با سودای دست یافتن به زرق و برق زندگی شهری و یا رسیدن به حداقل امکانات معیشتی در حاشیه شهرها سکنی گزینند. این گسست ازجامعه ی شهری همراه با ویژگی های زیست - حاشیه ای مانند شکل و نوع محل سکونت، مهارت های شغلی و ویژگی های روابط اجتماعی آن ها را از شهروندان متمایز می سازد.

✅ عمده #حاشیه_نشینان افرادی هستند که در گستره ی زندگی اقتصادی – اجتماعی شهرها قرار دارند اما در نظام اجتماعی آنها ادغام نشده اند لذا به عنوان شهروندان رسمی در جامعه محسوب نمی شوند و یا دست کم خود چنین برداشتی دارند. معمولاً حاشیه نشین ها افراد مهاجر کشورهای همسایه، مهاجرین روستایی و عشایری و یا افرادی با خصوصیات کمتر شهری، ازشهرهای دیگر یا خود شهر هستند که در سکونت گاه های غیر متعارف با ساکنین بافت اصلی و شهر زندگی می کنند. در سال های اخیر علاوه بر توسعه حاشیه نشینی به شکل مرسوم حالت دیگری ایجاد گردیده است که از آن با عنوان گریز از مرکز یاد می شود.

✅ در این حالت گروهی از #شهروندان با دلایل مختلف از جمله وجود نابرابری، ساختار نامناسب شغلی، گرانی تسهیلات خدماتی و بهداشتی، مسكن نامناسب، پایین بودن سرمایه فرهنگی، افزایش سرسام آور تورم، افزایش بیکاری، آلودگی های زیست محیطی، افزایش هزینه های زندگی شهری و ... توان ادامه زندگی در مرکز شهر و یا قلمرو قطعی شهرها را نداشته و به حاشیه شهر نقل مکان می کنند. این پدیده که آرام آرام رو به افزایش است زنگ خطری برای توسعه حاشیه نشینی و تبعات ناشی از آن محسوب می شود.

✅ بدین منظور #مدیریت_شهری وظیفه دارد در چارچوب مطالعات مربوط به امور اجتماعی و مسائل مربوط به حاشیه شهر این مهم را نیز به عنوان چالشی جدی در نظر داشته باشد و برای کنترل آن راهکارهای عملیاتی اتخاذ نماید. پدیده گریز از مرکز علاوه بر آسیب های مرسوم حاشیه نشینی مخاطرات امنیتی، شیوع مشاغل غیر رسمی و آسیب های خاص فرهنگی و اجتماعی نیز به دنبال دارد و سبب تحمیل هزینه های فراوان اجتماعی برای شهرها می گردد. برای ساماندهی و مدیریت پدیده حاشیه نشینی ابتدا باید مبدا افراد حاشیه نشین را شناسایی کنیم و از طریق باز ساخت اجتماعی امکانات از رشد آن جلوگیری نماییم.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻یکشنبه ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۱، شماره ۳۶۶۴

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ حق به شهر
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ در عصر حاضر همزمان با دگرگونی و تغییر بنیادین ساختارها و مناسبات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حاکم بر #شهرها آرام آرام بحران های شهری در شکل های گوناگون از جمله مطالبات شهروندان ظهور می یابند و سخن از مفهومی جدید به نام «حق به شهر» به میان می آید. بر این اساس شهرها ساختارهای اجتماعی، پویا و پایا در نظر گرفته می شوند که بر اساس مجموعه ای از قواعد و فعالیت هایی که در آن ها صورت می پذیرد تمام شهروندان نسبت به شهر دارای حق می‌باشند. موضوع حق به شهر علاوه بر این که به عنوان مفهومی تازه برای مدیریت شهرها مطرح می گردد فرصت مناسبی برای نقد وضع موجود نظام شهری نیز پدید می آورد.

✅ اگر در چارچوب زمانی به این موضوع بپردازیم حق به شهر هم بیانگر وضع موجود شهر (به معنای آن چه هست و آن چه نیست) و هم ارائه کننده ویژگی های شهر مطلوب (به معنای شهری که باید باشد) می باشد. بالغ بر نیمی از جمعیت دنیا در شهرها ساکن شده اند. امری که سبب تخریب محیط زیست و وارد ساختن خسارات جبران ناپذیر بر شهر و #شهروندان گردیده است. علاوه بر این با توجه به اینکه بخش عمده ای از شهرنشین ها از حقوق بشر و الزامات اولیه زیستی بهره مند نیستند ضرورت توجه به معیارهای زیستی استاندارد با در نظر داشتن کرامت انسانی و رفاه شهروندان از مهم ترین اصول بنیادین است که در حق به شهر مورد توجه قرار می گیرد.

✅ امکان استفادة عادلانه از فرصت ها و ظرفیت‌های شهر برای همة ساکنان آن موضوعی است که به مطالبه‌ای مهم تبدیل شده و علت اصلی آن نیز مشکلات و معضلات انسانی و محیطی بی‌شماری هستند که برای شهرها به‌وجود آمده است. مسأله ای که به عنوانی بخشی از انواع حقوق بشری در اسناد ملی و بین‌المللی کشورها نیز شناسایی و بدان پرداخته شده است. شاید رویکرد اصلی این موضوع ساختن آینده مطلوب شهرها برای شهروندانی است که به عنوان انسان از حق رفاه و بهره مندی حداکثری از بالاترین استانداردهای معیشتی برخوردارند. در این راستا #مدیریت_شهری وظیفه دارد ضمن بازشناخت، تحلیل و درک صحیح از مفهوم حق به شهر و انتقال آن به متخصصان حوزه مطالعات شهری در جهت عملی نمودن این ایده کوشش نماید.

✅ شناسایی جامع موقعیت فعلی شهر و بهره مندی از مطالعات #آینده_پژوهی در جهت ترسیم بهترین آینده ممکن برای شهرها اهمیت فراوانی دارد. مهم ترین خواسته هایی که در حق به شهر دسته بندی می گردند شامل؛ حق به حرکت و دسترسی، به فضای عمومی، دسترسی به خدمات، دسترسی به فضای سبز، برخورداری از امنیت عمومی و مشارکت شهروندان در اداره امور محله و شهر خود هستند.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻پنجشنبه ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۱، شماره ۳۶۶۸

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ نگرش و رفتار جمع‌گرانه شهروندان
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ شهرها گستره ی جغرافیای خاصی از مکان زندگی آدمی هستند که با وجود زرق و برقی که دارند و رنگ و لعابی که از دور به نظر زیبا می رسد چالش های خاصی از زندگی را به ساکنان خود نشان می دهند. انواع آلودگی های زیست محیطی و صوتی، استرس و اضطراب فراگیر، روزمرگی و زندگی ماشینی و مکانیکی و مسائل جسمی و روحی خاصی از قبیل؛ پرخاشگری، افسردگی، مشکلات تنفسی و ... نیز از پیامدهای خاص زندگی در شهر است. اما به هر حال بیش از نیمی از جمعیت جهان در حال حاضر در شهرها زندگی می کنند و با چالش های جدی زندگی در عصر صنعتی و فراصنعتی دست به گریبان هستند. در این میان باید #مدیریت_شهری به دنبال اتخاذ راهکارهایی باشد که علاوه بر کاستن این قبیل مشکلات احساس راحتی، رفاه و آرامش بیشتری را برای شهروندان خود خلق نماید. بخش مهمی از این هدف در توسعه فضای سبز، آراستگی سیما و منظر شهری، بهبود منظر صوتی فضای شهر و سایر مسائل این چنینی رخ می دهد. اما آن چه در این مجال مورد نظر است خلق نگرش و رفتار جمع گرانه مطلوب است که اگر در چارچوب های عقلانی، انسانی و منطقی تعریف گردد بسیاری از چالش های رفتار عمومی در شهرها کاسته می شود و فضای #زندگی آرام تر و مطلوب تر می گردد.

✅ در این میان امر مهمی همواره مورد تأکید نظریه پردازان قرار داشته و آن مقوله توجه به منافع جمعي و جمع گرايي است که به عنوان یکی از مهم ترین ضرورت هاي بنيادي هر جامعه تعریف می گردد. هر شهروند اگر در چارچوب زندگی اجتماعی خود را ملزم به رعایت قوانین و مقررات عمومی بداند و همان طور که برای خود احترام قائل است و به علاقه مندی ها و مصالح خود توجه دارد به سایر #شهروندان نیز احترام گذاشته و علایق و حقوق آن ها را نیز مورد توجه قرار دهد مناسبات اجتماعی تا حد زیادی بهبود خواهد یافت. این امر از جغرافیای محدود یک مجموعه مسکونی در قالب زندگی آپارتمانی آغاز می شود و تا سطح وسیع یک شهر تعریف می گردد. متولیان فرهنگ شهروندی در شهرداری ها وظیفه دارند با اتخاذ راه حل های علمی زیر نسبت به ترویج و #توسعه_رفتاری و دستیابی به سطح مطلوب نگرش و رفتار جمع گرانه اقدام نمایند: تقويت ديگرخواهي و تعهد جمعي، آموزش های عمومی درباره زيان هاي عدم همكاري و فوايد همكاري، پر هزينه كردن عدم همكاري و تقويت نظارت های رسمي و غير رسمی برای تضمین منافع جمعی. باید قبول کرد که زندگی در شهر به مهارت هایی نیاز دارد که همگان از آن بهره مند نیستند و باید در بسیاری موارد برای کسب آن آموزش ببینند و تمرین نمایند.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻یکشنبه ۱ خرداد ۱۴۰۱، شماره ۳۶۷۰

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

انقلاب چهارم فناوری و متاورس شهری
✍ #دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

انسان معاصر #شهرها را به عنوان مهم ترین بستر سکونت خود خلق کرده است. بر همین اساس تغییر و تحولاتی که بر منظر شهرها اثرگذار است قدرت آن را دارد که زندگی گروه زیادی از افراد را تحت تأثیر قرار دهد. یکی از مسائل بسیار مهم زندگی شهرنشینی تأثیرپذیری گسترده از روند پیشرفت و توسعه روز افزون فناوری ها است. در این راستا موضوع انقلاب چهارم تکنولوژیک مورد توجه قرار می گیرد. تحول گسترده ای که تمام ساختارهای شهر و شهرنشینی جهانی را در نوردیده و تحت تأثیر قرار داده است. «شهرهای کریپتویی» و «شهرهای متاورسی» دو پدیدۀ فناوری الهام گرفته از این انقلاب هستند که توجهات #مدیریت_شهری در عرصه جهان پیشرفته امروز را به خود جلب نموده و حتی در این مسیر، اقدامات عملیاتی نیز آغاز شده است. در بیانی ساده متاورس (فراجهان) دنیای دیجیتال مدرن و یا فرضیه ای جدید از نسل بعدی اینترنت است که به زودی بخش‌ عمده ای از جهان را فرا می‌گیرد. از متاورس به عنوان رسانه ای جدید یاد می شود که به وسیله بهره گیری از ابزارهای واسط امکان حضور افراد در جهان مجازی سه بعدی را فراهم می سازد. با توجه به امکانات بی همتایی که این فناوری در اختیار بشر قرار می دهد می توان پیش بینی کرد که ظهور این رسانه سبب بروز تحولات عمیق و شگرفی در تمام مناسبات انسانی ایجاد نماید.

✅ از آن جا که #متاورس به دنبال بازسازی جهان است، یکی از جنبه هایی که به نظر می رسد تحت تاثیر ظهور آن متحول شود، «منظر شهری» است که به عنوان ما حصل تعامل ادراکی انسان و شهر بیان می شود. هر چند در زندگی کنونی انسان به وسیله گوشی های هوشمند و یا سیستم ها به اینترنت وصل می شود و تمام ارتباطات خود را از این طریق انجام می هد اما کاربران بعد از انقلاب فناوری متاورس دیگر محدود به یک صفحه نمایش نیستند بلکه همه ذهن آن‌ها درگیر زندگی در دنیای جدید است. دنیایی که بسیاری از محدودیت‌ها را زیر پا می‌گذارد و ممکن است مفهوم زمان و مکان را برای #شهروندان تغییر دهد. بی شک این رسانه حاصل انقلاب چهارم فناوری منظر و مدیریت شهری را به شدت تحت تأثیر قرار خواهد داد. لذا با توجه به این که سرعت فراگیری فناوری های روز بسیار بالا است مدیریت شهری در کشور ما خصوصاً در کلان شهرها باید برای آمادگی مواجهه و بهره مندی از نسل بعدی اینترنت (متاورس) که امکان بهره مندی از هدست های واقعیت افزوده، واقعیت مجازی و پوشیدنی های هوشمند و به صورت برخط را فراهم می آورد اقدامات موثر و آینده پژوهانه انجام دهند.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻سه‌شنبه ۱۷ خرداد ۱۴۰۱، شماره ۳۶۸۲

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ تنظیم گری حقوقی
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ واقعیت این است که اطلاعات حقوقی #شهروندان به نسبت سایر حوزه های دانشی در سطح پایین تری قرار دارد. به بیان دیگر اگر ظرفیت افزایش آگاهی های عمومی در حوزه مباحث حقوقی افزایش یابد از بروز بسیاری مشکلات حوزه شهری پیشگیری خواهد شد. در این بین یکی از مهم ترین کلید واژه های عرصه حقوق عمومی که در حوزه شهری به عنوان یکی از ارکان حکمروایی مطلوب نیز قابل تعمیم است مقوله تنظیم گری حقوقی است. «تنظیم گری حقوقی» در اصطلاح شامل انواع مداخلات دولت به منظور تحقق اهداف حاکمیت است.

✅ فرآیندی که از طریق شفافیت، تبیین مقررات جاری، تعیین سطح مداخله برخورد، حذف گلوگاه های فساد زا، حذف امضاهای طلایی و مقررات زائد و سایر اقدامات از این دست زمینه را برای اعمال #حکمرانی مطلوب فراهم می سازد. حکمرانی شامل مجموعه ای وسیع از ظرفیت ها و منابع برای اعمال قدرت بر گستره ی فعالین دولتی، غیر دولتی و فراملی است که امور یک کشور را از طریق «کنترل عمومی» به سمت تضمین «منفعت عمومی» هدایت می کند. پایه های اساسی این مبحث پاسخ به دو سئوال است:

▪️اول «چرا در امور مداخله می کنید؟» و

▪️دوم «چگونه در امور مداخله می کنید؟»

✅ که نظام مدیریت شهری باید بر اساس اختیارات قانونی، فلسفه وجودی و زمینه های مجاز حضور و فعالیت خود برای این دو پرسش پاسخ مناسب و قابل استناد داشته باشد. برای تحقق این امر در حوزه شهری سه گام اساسی به شرح زیر مورد توجه است:

1⃣ مقررات گذاری:

تنظیم و تدوین مقررات بر اساس اسناد بالا دستی، نیازهای جامعه شهری و شهروندان و رسالت سازمانی مدیریت شهری.

2⃣ تنظیم گری:

که بر این اساس تنظیم امور، نیازها، رفتار و فرایندهای شهروندان مورد توجه قرار می گیرد.

3⃣ فراتنظیم گری:

در این بند تننظیم سیستم یا نظام مدیریتی در مسیر تحقق اهداف حاکمیت یا عمل به تکالیف و وظایف قانونی مورد نظر است.

✅ #تنظیمگری ازکارکردهای اصلی نظام حکمرانی نوین است که بخش قابل توجهی از آن بر عهده شهرداری ها می باشد که در کنار سایر کارکردها همچون سیاستگذاری، بازتوزیع، تسهیلگری و نیز کارکرد سنتی ارائه کالا و خدمات، چارچوب کلان نظام حکمرانی مدرن را شکل می دهد. دولت با محوریت قوانین حاکمیتی مسئول اجرای تنظیم گری است و در حوزه شهری سیستم #مدیریت_شهری شامل شوراهای اسلامی و شهرداری ها در راستای اسناد بالادستی این مهم را تحقق می بخشند. مهم ترین نکته که در حوزه شهری برای امر تنظیم گری دنبال می شود تأمین منافع عمومی شهروندان از ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و ... و همچنین ارتقای قابلیت ها، بروز استعدادها و افزایش مطلوبیت زندگی است

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻یکشنبه ۵ تیر ۱۴۰۱، شماره ۳۶۹۸

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ شهر همگرا
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ #مدیریت_شهری در کلان شهرها با گستره ی عظیمی از وظایف و مسئولیت ها مواجه است. خیلی ساده انگارانه خواهد بود که فکر کنیم همه مسائل شهر توسط شهرداری ها حل و فصل می شود و یا اینکه تصور نماییم تنها آن ها تکالیفی دارند و شهروندان و سایر نهادهای شهر مسئولیتی ندارند. حتی جنس چالش های شهری به گونه ای است که نمی توان فرد یا نهاد خاصی را متولی توسعه شهر نامید بلکه تمامی عناصری که در این گستره ی جغرافیایی حیات و فعالیت دارند باید همت نمایند و با مشارکت همگانی زمینه پیشرفت شهر را فراهم سازند. اگر به اصطلاح هر فرد یا خانواده ای باغچه جلوی در منزل خود را بیل بزند، درختانش را تیمار کند، آبیاری نماید، علف های هرز آن را بکشد، سم زدایی نماید و از سایر امورش مراقبت نماید شهر گلستان می شود. این مهم در تمامی امور مدیریت شهری قابل طرح است. از مسائل فرهنگی و اجتماعی گرفته تا خدمات شهری، حمل و نقل عمومی، بحران های شهری و خلاصه تمامی اموری که به نحوی سبب توسعه و #پیشرفت همه جانبه شهر می گردد. حال و هوای «شهر، مدیریت شهری و شهروندان» به شدت به یکدیگر وابسته است و مسائل آن ها از هم جدا نیست لذا برای این که مطلوبیت افزایش یابد باید مسائل این سه به صورت متقابل حل و فصل شود.

✅ #شهر_همگرا یک اصطلاح و یا یک رویکرد کلان و فراگیر برای توسعه شهری پایدار محسوب می شود که با همگرایی و مشارکت عناصر شهری چالش ها را به فرصت تبدیل می نماید. این رویکرد که اولین بار توسط حکومت‌های محلی سوئد عنوان شد و مورد توجه مدیران و برنامه ریزان شهری قرار گرفت اکنون به عنوان یکی از پارادایم های توسعه شهر محسوب می گردد. کلید واژه های اساسی شهر همگرا «مشارکت» و «مسئولیت پذیری» همگانی است. یک رویکرد جامع که تأکید دارد شهر را باید «با مردم» و «برای اقشار مختلف مردم» شهر مانند؛ سالمندان، بانوان، کودکان، معلولان، جوانان، گروه‌های کم درآمد ... برنامه‌ریزی و طراحی نماییم. پارادایم شهر همگرا ابعاد مختلفی نظیر: فضایی، زیست‌محیطی، خدمات شهری، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دارد و سیستم ‌های شهری را با دیدگاه تعامل بین نهادی ادغام می‌کند. مشارکت شهروندی از بی‌تفاوتی، تک‌روی، عدم مشارکت و تعاون، تحرک و تمایل به تأمین منابع محدود و شخصی در میان #شهروندان جلوگیری می‌کند؛ وقتی افراد در تصمیم‌گیری‌هایی که بر سرنوشت آنها تأثیر می‌گذارد، مشارکت داشته باشند، از احساس کارایی و خود اثربخشی بالایی برخوردار می‌شوند، لذا خود را فردی مؤثر، صاحب تصمیم، دارای آزادی عمل، قدرت انتخاب و اثرگذار در آن جامعه یا شهر تلقی می‌کنند.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻سه شنبه ۷ تیر ۱۴۰۱، شماره ۳۷۰۰

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ حبیب خدا باشید
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ «الکاسب حبیب الله!» این حدیث معروفی است از پیامبر عظیم الشأن اسلام که فرمودند: «کاسب حبیب خداست» تقریباً در تمامی نقاط هر یک از شهرهای کشور کاسب های مختلفی هستند که هر یک به نحوی محصولات و خدمات مورد نیاز مردم را تأمین می کنند و در اختیارشان قرار می دهند. کاسب ها شهروندانی هستند که می توانند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر کیفیت زندگی مردم اثرگذار باشند. این روزها که کشور با وجود تحریم های ناجوانمردانه و بحران های شدید اقتصادی ناشی از کرونا با چالش های عظیم اقتصادی روبرو گردیده و تورم سرسام آور و بی ثباتی گسترده ای در حوزه های مختلف پولی، مالی و اقتصادی به وجود آمده است، ریسک کسب و کار به شدت افزایش یافته است و همه مردم هر یک به سهمی از این مسائل آسیب می بینند. هر چند پیش بینی جریان های اقتصادی برای کاسب ها بسیار سخت شده است و دیگر نمی توانند همانند سال های قبل هر روز صبح با آرامش کرکره ی مغازه ی خود را بالا دهند اما به هر حال آن ها می توانند با در نظر داشتن برخی موارد شرعی و اخلاقی و با رعایت انصاف در مواجهه با مردم در این روزگار سخت اقتصادی کمک حال #شهروندان باشند.

✅ پرهیز از احتکار، کم فروشی، بد فروشی، گران فروشی و هر کار دیگری که موجب ایجاد هیجانات کاذب در بازار می شود از مهم ترین وظایف قابل اشاره در این راستا است. نباید به بهانه ی اوضاع فعلی اقتصادی و محدودیت ها و مشکلاتی که وجود دارد هر کسی به خودش اجازه دهد چشمانش را بر روی اخلاق حرفه ای کسب و کار بسته و تنها صرف و صلاح شخصی و سود حداکثری خویشتن را در نظر بگیرد. خصوصاً این که در کشور ما از گذشته های دور کاسب های بازار امین مردم بوده و با اخلاق مداری و انصاف به همشهریان خود حس و حال خوب انتقال می دادند. همه کاسب ها حبیب خدا نیستند. بلکه آن هایی به این مرحله خواهند رسید که در کنار منافع خود رضای الهی و حال و روز مردم را نیز در نظر داشته باشند. همه مشکلاتی که امروز در بازار حاکم است ناشی از سیاست های اقتصادی غلط دولت های مختلف و یا به دلیل جنگ اقتصادی دشمنان نیست، بلکه بخشی از آن به دلیل فعالیت های برخی دلال ها و افراد سودجو است که با زیاده خواهی حقوق مردم را تضییع می کنند. هنوز در گوشه و کنار شهرها کاسب های شریف بسیاری هستند که در راه کسب روزی حلال شرافتمندانه و صادقانه فعالیت می کنند و به معنای واقعی #حبیب_خدا هستند.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻۱۱ تیر ۱۴۰۱، شماره ۳۷۰۴

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar