تعریف انواع اسم:

1️⃣اسم ساده چیست؟
gul ciwan e
گل زیبا است
👈اسم گل در اینجا نقش #فاعل در زمان حال را دارد. در زمان حال #اسم_فاعل بصورت ساده نوشته میشود.

2️⃣اسم مضاف/موصوف چیست؟
Ew gula_malê ye
آن گلِ خانه است
👈اسم #گل نقش #مضاف دارد. اسمی که نقش مضاف دارد، شناسه مضاف یا جداکننده میگیرد.
gul+#a
در اینجا اسمgul شناسه جداکنندهa گرفته است


Ez gula_ciwan dibînim
من گلِ زیبا را میبینم
👈اسم #گل نقش #موصوف دارد. اسمی که نقش موصوف دارد، شناسه موصوف یا جداکننده میگیرد.
gul+#a
در اینجا اسمgul شناسه جداکنندهa گرفته است

3️⃣اسم صرفی چیست؟
Ez gulê dibînim
من گل را میبینم
👈اسم #گل نقش مفعول در زمان حال را دارد. مفعول در زمان حال #صرف میشود.
gul+#ê
در اینجا اسمgul شناسه صرفیê گرفته است

4️⃣اسم ندایی چیست؟
Lê hevalê
ای دوست
👈اسم #دوست نقش ندایی دارد
heval+#ê
در اینجا اسمheval شناسه نداییê گرفته است



👇👇👇👇👇👇

T.me/Mizankurdi




🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Mizan🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran

📖کوردەواری و « نە!» خوێندەواری
نوسراوەی خاوەن قەڵەمێکی کوردیان بۆناردم کە باسی کەرامەتی ئینسان ئەکا و ئەڵێ: کاتێ ئاشیل(کە لە دایکەوە ئەگاتە خواکانی یۆنان) شەڕ ئەفرۆشێ بە هێکتۆر پاڵەوانی شاری ترۆوا، خەڵک بە هێکتۆر ئەڵێن ئاشیل کوڕی خواکانە و شمشێر نایبڕێ و ئەم شەڕە بە تۆ ناکرێ. هێکتۆریش ئەڵێ باسەکە باسی شەرەف و خاکە، بۆ ئەم وڵاتە لە گەڵ خواکانیش بە شەڕ دێم! هەرچەند ئەزانم گیان دەر نابەم. ئەم چیرۆکە لام ئاشنا بوو.. لە سەردەمی دەستەڵاتی سەدام حسێن لە دەرەوەی شاری کەرکوک، لە سەر ڕێگای کەرکوک بۆ سلێمانی تابلۆیێکیان دانا کە لە سەری نوسرابو: " مرحباً بکم فی کردستان" واتە بە خێر بێن بۆ کوردستان. شەهید مامە ڕێشە لە گەڵ دو هاوڕێی خۆی هەر هەمان شەو تابلۆکە بنەبڕ ئەکەن و وەکو تەوافچی بە دەوری شاری کەرکوکا ئەیسوڕێنەوە تا دەچنە سەر ڕێگای بەغدا-کەرکوک و پێش بانگی بەیانی چەندین کیلومیتر دور لە کەرکوک تابلۆکە دائەمەزرێنن کە" مرحباً بکم فی کردستان مِن هُنا" بە خێرهاتن بۆ کوردستان لێرەوە دەس پێ ئەکا. ئەمە لە کاتێکا بوو کە سەدام لە لایەن زل هێزانی جیهان پڕچەک کرابوو؛ پاڵپشتی بیست و چەن وڵاتی عەرەبی لە پشت بوو، هاورێ لە گەڵ بێ دەنگی دەیان وڵاتی موسڵمان و ناموسڵمان. کەچی مامە ڕێشە ئەیوت باسی شەرەف و خاکە، دژ بە زوڵمی سەدام ڕائەوەستم با بمکوژن. جانازانم لە باسی کەرامەتی ئینسان، بۆچی خوێندەواری ئێمە ئاوارەی یونان بووە؟! کاتێ هێکتۆری ڕاستەقینە(مامە ڕیشە) لە پاڵ دەستی خۆماندایە! وتار بێژی ئایینی بۆ تێگەیاندنی خەڵک، پەنا ئەباتە هۆنراوەی"ابن فارض"و"عطار نیشابوری"؛ کەچی هەرهەمان کەلام لە فەرمایشی مەلای جزیری و مەحوی و خانای قوبادی و ... بە زمانی شیرینی کوردی و بە پاراوی هاتوە. ڕۆمانی ئەمڕۆی کوردی بۆنی نوسراوەی بێگانە ئەدا!.ماڵپەڕ و کاناڵی بەشێ لەچالاکوانانی کورد بڵاوکەرەوەی بیری بێگانەن.

جا هۆکاری ئەمانە چین؟
۱-بەداخەوە کورد هەمیشە زۆر نزم بۆ خۆی ڕوانیوە و بە پێچەوانەوە بێگانە زۆر بەرز هاتۆتە پێش چاوی.
۲-کورد چون بە کوردی نەیخوێندوە، بۆیە بە کوردیش بیرناکاتەوە، سەرچاوەی فیکری کوردی نیە و دیارە بەرهەمیشی تام و چێژی کوردی زۆر کەم پێوە دیارە. نەک هەرهەموو، بەڵام خوێندەواری وام دیوە مەگەر بە ئازمایشی "دی ئین ئەی" دەنا نازانی کوردە! نەجل وبەرگی، نە شێوازی قسەکردنی، نە هەست وبیر و زانیینی.. موزیسیەنی کورد هاتوە ئەڵێ زیرک وتویە "هەوران گازە گازە--دەخوینێن گەڵوازە" یانی چی؟ جا وەرە بۆی بکە بە فارسی"ابرها زیر لب سرود رسیدن فصل شکوفه ها را زمزمه میکنند" و دەیان و سەدان وێنەی تر.

دەی چارچیە؟
ڕوناکبیرانی ڕاستەقینەی کورد ئەبێ پێش هەموو کارێ زاراوە کوردیەکان بزانن، میژو، ئەدەبیات، موسیقا وفولکلور وکەلتوری کوردی بە باشی بناسن؛ ئەمجار بە وتارو نووسین و شانۆ و سینەما و... خوێندەواری کورد لە هەر بواریکا وە خەبەر بێنن تا بزانن کوردیش بەقەدەر گەلانی تری ئەم عاڵەمە ئینسانە و مافی هەیە؛ نە کەمتر و نە زۆرتر.


✍️عیسا ئەحمەدی - ۱۴۰۱/۰۳/۰۹ سنە

👇👇👇👇👇👇

T.me/Mizankurdi




🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Mizan🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran

#ڕێنووس #رسم‌الخط


#وانەی_پانزەیەم(درس پانزده‌هم)

#پیتی_ڤvV

⬅️ئەم پیتە بێدەنگە و دەبێ بۆ جووڵاندنی لەو 8 پێتی دەنگدارە کەڵک بگرێین, تا بتوانێت بجووڵێت و بەم شێوە نیشان دەدرێ:

#ڤ_Vv
⬅️ئەم پیتە زۆرتر لە زاراوەی کورمانجیدا بەکار دێ. ئەگەر تۆزێک سەرنج بدەین دەزانین کە لە زاراوەکانی تری زمانی کوردی بەجێگەی #ڤ👈و+ب کەلک وەردەگیردرێ.
باشترین ڕێگە بۆ ناسینی ئەم پیتە ژمارەی #17یە
⬅️ ۱۷👈 حەڤدەHev+de

وەکوو:wekû
#ڤەور_Vewr=برف
#ڤارین_varîn=بارین_barîn 👈باریدن
#ئەڤین_Evîn_ئەوینEwîn👈عشق
#پەیڤ_peyv👈وشە👈کلمه

#تاڤگە_Tavge👈آبشار
#چاڤ_Çav_چاو_Çaw=چشم
#حەڤدەHevde=هفدە۱۷
#گۆڤارGovar=نشریە، مجله

#گۆڤەند_Govend=پایکوبی, رقص
#گۆوەند_Gowend=رقص, پایکوبی
#مرۆڤMirov=انسان
#مافی_مرۆڤ_Mafî_Mirov=حقوق بشر
#هەڤاڵheval=رفیق

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ




👇👇👇👇👇👇

T.me/Mizankurdi




🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Mizan🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran

#ڕێنووس_14
#رسم_الخط_14
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
(و)ی پەیوەندی
(و and) وشەیەکی سەربەخۆیە و دەبێ بە شێوەیکی سەربەخۆ بنووسرێ.
و نەلکێندرێ بە وشەکانی پێش و پاشی خۆی.
بۆ نموونە دەبێ بنووسرێ:
🔶(من و تۆ)✅
نەک (منو تۆ)یان نەک (منو تۆ).
🔶(سەر و ماڵ)✅
نەک (سەرو ماڵ) یان نەک (سەروو ماڵ).
🔶(هیوا و ئاوات)✅
نەک (هیواو ئاوات).
سەرنج: نموونەکانی سەرەوه هەر کامەیان سێ وشەی جیاوازن و پێکەوه
مانایەکی نوێ پێک ناهێنن و هەر بە تەنیا مانای خۆیان پاراستووه و جیاوازییان
هەیە لەگەڵ وشەی لێکدراو.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
(و) ربط
(و، and) کلمەی مستقلی میباشد، و باید بە شکل مستقل نوشتە شود، و بە کلمەهای قبل و بعدِ خود متصل نشود.

برای مثال باید نوشتە شود:
🔶(من و تۆ)✅
نە اینکە (منو تۆ)❌ یا (منو تۆ)❌
🔶(سەر و ماڵ) ✅
نە اینکە (سەرو ماڵ)❌ یا (سەروو ماڵ)❌
🔶(هیوا و ئاوات)✅
نە اینکە (هیواو ئاوات)❌
نکتە: مثالهای بالا هر کدامشان یک لغت متفاوتند، و با هم معنای جدیدی تشکیل نمیدهند و بە تنهایی معنای خود را حفظ و با کلمەی مرکب متفاوتند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ



👇👇👇👇👇👇

T.me/Mizankurdi




🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Mizan🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran

🔵دەربارەی ناسیۆنالیزم و ئایین و پرسی کورد

"چارلز تایلۆر" لە کتێبی "سەردەمی عەلمانی" دا ئاماژە بەوە دەکات کە ئایین تەنها لە سنووری نوخبە بچووکە ڕۆشنبیرەکاندا پەراوێز دەخرێت نەک لە بیرکردنەوە و کردارەکانی جەماوەر لە سەرانسەری جیهاندا. هەروەها "یۆرگن مایەر" پێی وایە چیرۆکی ئایین چەواشەکارانەیە و ناکرێ ڕەهەندێکی ناوەندی وەهای فەرهەنگ، پشتگوێ بخرێت.
هەروەها "بێرگەر" پێی وایە ئەو کەسانەی لە شیکارییەکانیاندا ئایین پشتگوێ دەخەن، مەترسییەکی گەورەی کورتبینیان لەسەرە.
بە بڕوای "فریدلەند"یش، خودا لە مێژوودا پیاسە دەکات.
لە پێوەندی لەگەڵ ناسیۆناڵیسمدا، "گێلنێر" دەبێژێت ئایین بوو بە فەرهەنگ، تێکەڵ بە ئێتنیسیتە کراو بە تێپەڕبوونی زەمەن، ئاوێتەی ناسیۆناڵیسم کڕا. هەروەها "ڕۆنان"، کاتێک لە ڕستە بەناوبانگەکەی ئێژێ ناسیۆناڵیسم، ڕێفڕاندۆمێکی ڕۆژانەیەو دواتر ئەڵێت نەتەوە، کۆمەڵگایەیەک لە یادەوەرییە، بۆ کۆشوناس و یادەوەری کۆ، ئاماژە بە نەتەوەی یەهوود دەکات.
خراپ نییە ئاماژەیەکیش بە بۆچوونی "هیز" بکرێت لە کتێبی "کۆمەڵە وتارێک سەبارەت بە ناسیۆناڵیسم" و ئەو ڕستەیە کە ئاماژە دەکات ناسیۆنالیزم هەستێکی قووڵ و قەناعەتبەخشە کە لە بنەڕەتدا ئایینییە.
پێوەندی نێوان ناسیۆناڵیسم و ئایین، پێوەندییەکی لێکدانەبڕاوەو شۆێن پێی ئەم ئیدعایە لە هەموو جۆرە ناسیۆناڵیسمەکاندا دەبینرێت. "کرووز" لە کتێبی "سەرزەوی خودا"، بە لێکۆڵینەوە لە سەر نەتەوە بڕوایی و ناسیۆناڵیسم، هەر لە کتێبی پیرۆز تا ولایەتە یەکگرتووەکانی ئامریکا، باسی ئەوە دەکات کە ناسیۆناڵیسم، هێزێکی سۆزدارانەی کۆیە لە فەرهەنگداو پێوەندی قووڵی لەگەڵ ئاییندا بووە. ئەو بە نموونە هاوردنەوە لە یەهوود، دەبێژێ خوداوەند ئێتنیکێکی تایبەتی هەڵبژاردو بلێندەری سەرزەوینێکی تایبەت بوو بەوان. دواتر ڕۆڵی ئایین لە ناسیۆناڵیسمی نوێدا زەق دەکاتەوە لە هەموو وڵاتانێک کە لە پڕۆسەی ناسیۆناڵیسمدا، ئایین، دینامێسمێکی بەهێز بووە تێیدا.
لەم پێوەندییەدا پێویستە ئاماژە بە "جۆرج تووماس"یش بکرێت کە ئەڵێت فێستیواڵی نەتەوەیی- ئایینی، بینا میژووییەکان و کلیسا، چ دەورێکی کاریگەریان بووە لە ناسیۆناڵیسمی ئاڵمانیدا.
بە ڕوانین بۆ هەر چوار داگیرکەری کوردستانیش، ئەو ڕاستییە زەقتر دەبێتەوە کە چۆناوچۆن، ناسیۆناڵیسمی ئێرانی، ناسیۆناڵیسمی تورکی وناسیۆناڵیسمی عەرەبی، ئایین دەکەن بە بنیاتی دەوڵەتی نەتەوەیی و پیرۆز کردنی خاک و سنوورو سەروەری خۆیان.
درێژە لە کۆمێنت

ئەو ئیدعایە دوور لە ڕاستی و زیدەڕەوی نییە گەر بلێین، جوگرافیای ئەم چوار وڵاتە، بە کەڵکوەرگرتن لە ئایین، شوناسی پیرۆزی بۆ درووستکراوەو ئەم داگیرکەرانە، لە ڕێگای خاوەندارییەتی هێماو نەریتی ئایینی، گەشە بە ناسیۆناڵیسمی خۆیان ئەدەن یان پاساو بۆ داگیرکاری نەتەوەی کورد دەهێننەوە.
٭٭٭٭
ناسیۆناڵیسمی کورد، نەک تەنیا پێویست ناکات ڕووبەڕووی پرسی ئایین بێتەوە بەڵکوو بە پێی ئەوەی پێشتر گوتراو نموونەکان، پێویستە لە توانستەکانی ئایین، کەڵک وەربگرێت بۆ چەسپاندنی خۆی لە چوارچێوەی قەڵەمڕەو، حکوومەت و فەرهەنگ.

بۆ خوێندنەوەی زیاتر بڕوانە بۆ:
strong religious- nationalism- theory and practice, centre d,etudes et de recherches internationales sciences po. 2015
religion and nationalism in the first world, john coakley, 2002
✍️هویت کوردی و دین، بهزاد خوشحالی، کتاب الکترونیک, 1384


👇👇👇👇👇


T.me/Mizankurdi


🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran

🔴 هاوڕێیان کوردی✍️ نووسین ئاسانە

📖دانشتنی پازدەیەم (15)ڕێنووسی زمانی کوردی (کرمانجی)

🔻#_ناساندنی کردارەکانی heye_hene
🔻#_تاکی نادیار heye#
🔻#_کۆی نادیار hene#



✅تکایە بۆ فێربوونی باشتر هەوڵ بدەن لە سەر لاپەڕەیێک ڕاهێنان بۆ وانەکان بکەن.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📋 جلسە پانزدهم آموزش زبان کردی(کرمانجی)


🔻#آشنایی با افعال heye_hene
🔻#مفرد غایب heye#
🔻#جمع غایب hene#



🔴دوستان عزیز برای یادگیری بهتر،حتما درسهای هر هفتە را بە خوبی تمرین کنید.

👈🏼 دوستانتان را بە کانال آموزش زبان کوردی میزان آشنا فرمائید.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

✅وەرگیراو:آموزش گام به گام کوردی کرمانجی


👇👇👇👇👇


T.me/Mizankurdi


🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran

🔵دادگاییکردنی#مەلیک مەحمودی حەفید لەلایەن بەریتانیاوە


🔹دوای ئەوەی مەلیک مەحمودی حەفید لە جەنگی دەربەندی بازیان لەساڵی ١٩١٩ بە برینداری لەلایەن بەریتانییەکانەوە دەستگیردەکرێت، دەبرێتە سەربازگەی ڕەشید و لەوێ لە خەستەخانە نەشتەرگەری بۆ دەکرێت. دوای کۆتایی هاتنی نەشتەرگەرییەکەی، شێخی نەمر بە تۆمەتی کودەتا و هەڵگیرساندنی شۆڕش دژی ئینگلیز، لەدادگای سەربازی دادگایی دەکرێت. کاتێک تۆمەتی کودەتا درایە پاڵ شێخی نەمر، لە وەڵامدا شێخ فەرمووی: نەک دادگای سەربازی ئینگلیز، بەڵکو هیچ دادگایەک لە جیهاندا مافی ئەوەی نییە دادگاییم بکات لەبەرئەوەی داوای مافێکم کردووە کە دەوڵەتە هاوپەیمانەکان دانیان پێدا ناوە. من بۆ پاراستنی مافی کورد و کوردستان جەنگم لەگەڵ ئینگلیز بەرپاکرد.

ئارنۆڵد ویڵسن حاکمی سیاسی بەریتانیا لە عێراق دەگێڕێتەوە و دەڵێت: شێخ مەحمود بەڕووی دادگادا هاواری کرد و کاغەزێکی لوول کراوی لە گیرفانی دەرهێنا کە هەر چواردە بەندەکەی ویڵسنی تێدابوو. شێخ مەحمود بەیاننامەکەی خوێندنەوە کە تێیدا باس لە داننان بە مافی کەمە نەتەوایەتییەکان دەکات.

شێخی نەمر لەدادگا ڕووی کردە حاکم و فەرمووی: ئێوەی بێگانە هەزاران کیلۆمەترتان بڕیوە بۆ داگیرکردنی ووڵاتمان. خێرو بێری ووڵاتمانتان بەتاڵان بردووە. ئایا ئێوە تاوانباری ڕاستەقینەن یان من کە بەرگری لە مافی نەتەوەکەی خۆم دەکەم و ووڵاتی خۆم لە دڕندایەتی ئێوە دەپارێزم؟

شێخی نەمر فەرمووی: من لەم دادگاییەدا تۆمەتبارێکی سیاسیم و لانی کەم دەبێت دادگایەکی بێلایەن دادگاییم بکات چونکە من نوێنەری گەل و حکوومەتێکی دانپێدانراوم لەلایەن دەوڵەتە هاوپەیمانەکانەوە.

سەرۆکی دادگای سەربازی ئینگلیز پرسیارێکی ئاڕاستەی شێخ مەحمود کرد و وتی: کە ئێمە هاوپەیمان بووین لەگەڵتاندا، بۆچی ئێوە کودەتاتان لەدژمان بەرپاکرد؟

شێخ مەحمود وتی: پرسیار لە ڕاوێژکارە سیاسییەکەتان بکە (مێجەرسۆن) کە چ فیتنەیەکی نایەوە.

سەرۆکی دادگا سەبارەت بەم وەڵامەی شێخ مەحمود پرسیاری لە مەیجەر دانلیس کرد کە لێپرسراوی ڕووداوەکانی نێوان شێخ مەحمود و بەرپرسانی سیاسی ئینگلیز بوو.

مەیجەر دانلیس ووتی: لەنێوان شێخ مەحمود ی سەرۆکی کاتی حکومەتی کوردستان و مەیجەرسۆن، ناکۆکی و ساردی هەبوو. لەم کاتەدا شێخی نەمر جامانەکەی دەگرێتە دانلیس و هاوار دەکات بەسەریدا و دەڵێت: بێ ویژدان، بۆ بە ئاشتی چارەسەری بارودۆخەکەت نەکرد؟ هەموو ئەو خوێنەی کە ڕژاوە لەنێوان هەردوولادا لە ئەستۆی تۆدایە.

سەرۆکی دادگا ڕووی کردە شێخی نەمر و پێی ووت: تۆ تەنانەت لەناو دادگاشدا شەڕمان لەگەڵ دەکەیت.

شێخی نەمر فەرمووی: من شەڕ ناکەم، بەڵام ناچارم بۆ بەدەستهێنانی مافی ڕەوای کورد شەڕی بەرەنگاری بکەم.

سەرۆکی دادگا ڕووی کردە مەیجەر دانلیس و ووتی: تۆ بەرپرسیاریت بەرامبەر گەیاندنی دەنگوباس و بارودۆخ بە دەوڵەت، بۆچی لەکاتی خۆیدا نەتگەیاند؟

مەیجەر دانلیس ووتی: پێشبینیم نەدەکرد وا بە خێرایی ئاگری شۆڕش بەهەموو لایەکدا بڵاوبێتەوە. بەڵام هەر بەردەوام خەریکی دۆزینەوەی ڕێگەچارە بووم.

سەرۆکی دادگا داوای ئەو شایەتانەی کرد کە لەلایەن کاپتن بۆن (حاکمی سیاسی چەمچەماڵ) ڕەوانەی بەغداد کرابوون بۆ شایەتیدان لەسەر مەلیک مەحمود کە پێکهاتبوون لە ٧ کەسایەتی نزیک لە شێخی نەمر. شایەتەکان هاتنە ژوورەوە، لەو ساتەدا مەلیک مەحمود تەماشای کردن و زەردەخەنەیەکی کرد. سەرۆکی دادگا پرسیاری لە مەلیک مەحمود کرد و ووتی: بۆچی پێدەکەنیت؟

لە وەڵامدا شێخی نەمر فەرمووی: ئێوە کارێکتان کردووە شایەنی پێکەنینە! ئەوەتا هەڕەشەی ئێوە وای لەم کوردانە کردووە کە بێن شایەتیم لەسەر بدەن! لەکاتێکدا من کۆمەکیم بەوان کردووە و داوای مافی ئەوان لە ئێوە دەکەم! من لێتان ناترسم و هەرگیز داوای لێبوردنتان لێ ناکەم.

سەرۆکی دادگا وتەی لە شایەتەکان وەرگرت، هەندێکیان شایەتییان لەسەر شێخی نەمر دا کە ڕۆڵی هەبووە لە کێشەکان لەگەڵ ئینگلیز، هەندێکیشیان بە پێچەوانەوە بەرگرییان لە شێخی نەمر کرد و هەموو ئەو تۆمەتانەیان ڕەتکردەوە کە ئاڕاستەی مەلیک مەحمود کرابوون. دوای وەرگرتنی وتە لە شایەتەکان و بەرگریکردنی شێخی نەمر لەخۆی، سەرۆکی دادگا ئەم بڕیارانەی لای خوارەوەی دەرکرد:

- مەلیک مەحمود: بڕیاری لەسێدارەدانی بۆ دەرچوو.
- شێخ محەمەد غەریب قازانقایە: بڕیاری لەسێدارەدانی بۆ دەرچوو.
- مەحمودخانی دزڵی: بەبێ ئامادەبوونی خۆی بڕیاری زیندانی هەتا هەتایی بۆ دەرچوو.
- مەحمودخانی کانی سانان: بەبێ ئامادەبوونی خۆی بڕیاری ٣ ساڵ زیندانی بۆ دەرچوو.


👇👇👇👇👇👇

T.me/Mizankurdi

🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Mizan 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Quran

دواتر بڕیاری حوکمی دادگا تەمییز کرایەوە، سەرۆکی دادگا بە لەبەرچاوگرتنی هەڵسوکەوتی مرۆڤدۆستانەی مەلیک مەحمود لەگەڵ دیلە بەریتانییەکان، بڕیارەکەی بۆ شێخی نەمر و شێخ محەمەد غەریب قازانقایە لە سێدارەوە گۆڕی بۆ دوورخستنەوە بۆ دورگەی ئەندامان لە هندستان و بەندکردنی لەوێ بۆ ماوەی ١٠ ساڵ دواتریش بەهۆی گۆڕانکاری لە هەلومەرجی سیاسی کوردستان، مەلیک مەحمود کەمتر لە ٣ ساڵ لە دورگەی ئەندامان لە زیندان مایەوە و گەڕێنرایەوە بۆ کوردستان. پاش ماوەیەکی کەم لە گەڕاندنەوەی، کابینەی دووەمی حکومەتی کوردستان لە مانگی ئۆکتۆبەری ساڵی ١٩٢٢ پێکهێنرا کە مەلیک مەحمود خۆی سەرۆکایەتی دەکرد، ماوەی کەمتر لە ٢ ساڵ ئەم کابینەیە بەردەوام بوو.

چیرۆکی دادگاییکردنی مەلیکی کوردستان بەم جۆرە بوو! سومبولی نەتەوەیی دەبێت بەم جۆرە قوربانی بدات لەپێناو بەدەستهێنانی سەربەخۆیی میللەتەکەی. هەموو ئەو کارەساتانەی ڕوبەڕوی شێخی نەمر دەبووەوە، تەنها لەبەر ئەوەبوو مەلیک دەیویست کورد ببێت بە خاوەنی ناسنامەی خۆی و سنووری خۆی دیاری بکات و ببێتە خاوەنی دەوڵەتی سەربەخۆ وەک مافێکی سەرەتایی هەموو میللەتێکی سەرزەمین. بەڵام خیانەتی نێوخۆیی و پلانی بەریتانیا (کە دروستکردنی دەوڵەتی ئێراقی-عەرەبی و لکاندنی ویلایەتی موسڵ بوو بەو دەوڵەتەوە) بوونە هۆکاری بەدینەهاتنی ئامانجە سەرەکییەکەی شێخی نەمر.


✍سەرمەد لەتیف


👇👇👇👇👇👇

T.me/Mizankurdi

🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Mizan 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Quran

✅ با بزانین لە زمانی جەماڵ نەبەزەوە، ئایدیۆلۆژیای ( لێرە بە مانای ئاگایی درۆیینی فریودەر ) «برایەتی کورد و عەرەب یان کورد و فارس و کورد و تورک » چون سازێندراوە و مەبەست لەم کارە چی بووە؟

🔷 دووپاتکردنەوەی ئەوەی وا ناوی” برایەتیی عەرەبی کوردی“ لێ نراوە. شایانی ئاماژەیە، ئەم وەھمە پڕوپووچە کە تێیدا باس لە برایەتیی عەرەب و کورد لە خۆشی و ناخۆشییەکاندا دەکرێ، شتێک نییە جگە لە دەرکەوتەی ساختەیی عەرەبە شوڤێنیستەکان خۆیان. پانتورکە تورانییەکانیش لە سەردەمی عوسمانیدا بەردەوام ئاماژەیان بەمە دەکرد، ئەو کاتەی بۆ ئەوەی چاوی کوردان ببەستن و فریویان بدەن و بیانچەوسێننەوە، تێدەکۆشان لەژێر ئاڵای ئیسلامدا کۆیان بکەنەوە. کاتێک وشەی برایەتی ئەھاتە گۆڕێ کە کوردەکان خوازیاری مافە ڕەواکانی خۆیان بووایەتن و ھەوڵیان بدایە لەژێر چەپۆکی کۆیلایەتیی ئەوان بھاتایەتنە دەرەوە. ھەر لەسەر ڕێوشوێنی تورکان، ڕەگەزپەرەستانی عەرەبیش کاتێک دەیانبینی کوردەکان لە بواری نەتەوەییەوە داوای سەرەکیترین مافی خۆیان دەکەن، دروشمی برایەتیی عەرەب و کوردیان بەرز دەکردەوە. ئەوان لەم کارەیاندا دەستەوداوێنی بەڵگە وەھماویەکانی عوسمانی دەبوونەوە و لەپشت ئەوەوە دەیانویست ھەر بەو ئارمانج و مەبەستانە بگەن کە کاتی خۆی سوڵتانەکانی عوسمانی بۆی لە هەوڵدا بوون.

ئەگەرچی ” برایەتی“ وشەیەکە کە لە وشەدانی سیاسەت و داڕێژراوەکانیدا ھیچ جێگە و پێگەیەکی نییە؛ چونکە لە سیاسەتدا کەس هەتاسەر برا و هاوڕێی یەکتر نییە و کەسیش بۆ هەمیشە وەک دوژمنی بابەکوشتە و خەنیم و خوێنخۆر نامێنێ، بەڵکوو لە سیاسەتدا بەپێی بەرژەوەندیی شوێن¬کاتی لایەنە بەرژەوەندیدارەکان ھاوپەیمانێکی کاتی و دوژمنایەتێکی زەمەنمەند ھەیە. بە ھەمووی ئەمانەیشەوە، ئێمە دژی برایەتیی نین، مادام کە وەک ڕۆژی ڕوون بۆمان دەرنەکەوتایەت کە پەنابردنی پان¬عەرەبیستەکان بە وشەی برایەتی، شتێک نییە جگە لە فریو و لاڕێکردن؛ چونکاتێ برایەتی لە ڕوانگەی ئەوانەوە ئەوەیە کە کورد خزمەتگوزاری دەربەستی عەرەب بێت. ئەگینا برایەتی چ واتایەکی ھەیە؟ ئایا مرۆڤی کورد مافی ئەوەی ھەیە کە یەکیەتیی کورد داوا بکات، هەروەک چۆن عەرەبی عێراقی ئەو یەکیەتییەی دەوێت؟ ئایا مرۆڤی کورد مافی ئەوەی ھەیە خۆی و نیشتمانەکەی سەربەخۆ بن، هەر بەو جۆرەی کە عەرەبەکان خۆیان و وڵاتەکەیان سەربەخۆن؟ ئایا مرۆڤی کورد ھەر وەک ئەوەی کە مرۆڤی عەرەب دەیکات، مافی ئەوەی ھەیە کە خۆی لە چوارچێوەی حیزبە شۆڕشگێر و نەتەوەییەکانیدا ڕێک بخات کە بانگەشە بۆ ڕزگاریی کوردستان بکەن؟ ئایا مرۆڤی کورد وەکوو مرۆڤی عەرەب، مافی ئەوەی ھەیە بە زمانێ خۆی بخوێنێت و میراتی وێژەیی و مێژوویی خۆی زیندوو ڕابگرێت؟ ئایا مرۆڤی کورد مافی ئەوەی ھەیە کە لە لە دوو حکوومەتی عێراق و سوریادا بخوازێت کە دەسبەجێ پەیوەندییە دیپلۆماسییە دۆستانەکانیان لەگەڵ تورکیا بپچڕێنن و هەروەک چۆن لەگەڵ ئێسرائیل بە شەڕ دێن لەگەڵ تورکیایش بجەنگێن؛ چونکە تورکیا بۆ کورد وەکوو ئێسرائیل وایە بۆ عەرەب و بە دانپێدانانی خودی مەحموود ئەددۆڕڕە، تورکیا بەشێکی گەورەی کوردستانی داگیر کردووە و بە خراوترین شێوە خەریکی کوشتار و بە تورک¬کردنی کوردانە .

لە کۆتاییدا، بەڵام نەک وەک دوایین قسە، ئایا کورد و عەرەب لە ماف و ئەرکەکانیاندا بەرابەرن؟ وەڵامی ھەمووی ئەمانە ڕوون و بڕاوەیە، کە نەرێنییە؛ کەوایە برایەتی شتێک نییە جگە لە شاردنەوەی ڕاستییەکان لەپێش چاوی کوردانی سادە و بێفڕوفێڵ بە مەبەستی دەستبەسەرداگرتنی کوردستان و بەردەوامییان لە خنکاندن و سڕینەوەی بزاڤی نەتەوەیی کورد.

📖 کتێب "حول المشکلە الکوردیە"

✍️ وەرگێڕان:حیسام خاکپوور


👇👇👇👇👇


T.me/Mizankurdi


🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran

🔵کورد بۆ بە دۆی خۆی ئەڵێت ترشە؟!


✅ « محمد علی فروغی» سەرۆک وەزیرانی ڕەزاشا، لە بیرەوەرییەکانیدا ئەڵێ:
لە چاوپێکەوتنێکدا لە گەل ئاتاتورک، پێی وتم: ئێمە ئەم وڵاتەمان کردووە بە مڵکی تورک؛ کەچی تەنیا باسی سازکردنی دەوڵەت نیە. جا بۆیە ناچارم مێژوویشیان بۆ ساز بکەم.
زۆرێک لە گەلان هەر وەهان، یان مێژوویان نیە و لەسەرخاکی خەڵکانی تر ئەژین، یان وڵاتیان بە درێژایی کەم تەمەنە و بە پانایی باسی ئەکەن.
کورد لەم بارەوە پێچەوانەیە. مێژووی دێرینی هەیە؛ بەڵام بەداخەوە یان نایناسێ و بە پێچەوانەوە دەرخواردی دراوە  یان حاشای لێ ئەکا.ئێمە هەموومان لە قوتابخانە بەسەرهاتی"ریز علی"مان خوێندوە کە لە تەمەنیا تەنیا جارێک پیاوەتی نواند و بوو بە مێژو. جا خۆ ئێمە مامە ڕەحەی کەلی خانمان هەیەکە هەموو ڕۆژێ پیاوەتی نواندووە، کەچی نایناسین.
"زۆرۆ" بە قەڵەم خولقاندیان و ئێستا منداڵمان جلی ئەو لە بەر دەکا. ئێمە خولە پیزەمان بوە،  بە پێی بیرەوەریەکانی مامۆستا هەژار، دووسەد و هەشتا پۆلیسی عێراقی کوشتبوو. ئێمەش بێ ئاگا لەو ئەرتەشی یەک نەفەرە![کوردیک لە کاتی خەودا کوشتی].
حەمەتاڵی بانە بەو هەموو ئازایەتیە، شەڕی لە گەل ڕووس کردبوو، ژاندارمی ڕەزاشای تۆقاندبوو، پاڵپشتی لە شۆرشی شێخ مەحمودی حەفید دژ بە ئینگلیزیش کردبوو، کەچی لە کوردێک بپرسی خێرا شانی لێ شل ئەکات "هەناری گۆڵ هەناری هەناری دانە دانە/سەرە ریەکەت لێ ئەگرم وەک حەمەتاڵی بانە""!
تەنیا ئەو بەیتەیان بردووە بە مێشکمانا. ڕەنگە بڵێن کورد نە سینەمای هەیە، نە میدیای جیهانی. بەڵێ، بەڵام تەواوی باسەکە ئەوە نیە. کورد ناسین و ناساندنی مێژوو و ئەدەب و هونەری خۆی بە ئەرکی سەرشانی خۆی نازانێت. خەڵکی ئاسایی و بێخەبەرمان باسی ئازایەتی  سەدام و ڕەحم و بەزەیی ڕەزاشا ئەکەن! فارس هێشتا خۆی لە شوێنی گۆڕی کورش دڵنیا نیە کەچی ئێمه ئەچین بۆ زیارەتی. ڕووناکبیرانی کورد ئەبێ بە ڕووناکیی بیر، تیشک بخەنە سەر تاریکیەکانی مێژوو و کەلتورمان. بەڵام مەخابن خۆیشیان لە ئاستێکی باشدا نین.
بۆ وێنە سەیری ئەزمونی ڕووناکبیریی خۆمان بکەن: لە پرسە و هاوخەمیی کۆچی گەورە هونەرمەندی فارس"استاد شجریان" ؛ بۆیان نووسی: "خسرو آواز ایران"!  ئیتر یەکێک نیە بپرسێ ئەمەتان لە کوێوە هێنا؟ ئەو پیاوە نە هۆرەی چڕی، نە سیاچەمانەی خوێند، نە لاوک و حەیرانی گوت، مەقاماتی ئەڵا وەیسی و قەتار و خاوکەر و ئای ئای و... با بمێنێ. باشتر نەبوو کە ئەوپەڕی بیانووسیبا "خسرو آواز موسیقی سنتی فارسی"؟ ڕووناکبیرمان بە داخەوە خۆیشی ئەمانە ناناسێ و لێکیان ناکاتەوە.
سەیری شێوازی قسە کردنی ناودارانمان بکەن؛ بەڕێزێکیان لە باتی ئەوەی بڵێ: "کەسێ دەمی بە شیر سوتابێ،  فوو لە دۆیش ئەکا" ئەڵێ:  بە قەوڵی فارسەکان "مارگزیدە از ریسمان....."؛ دیارە خۆی تێکەڵ بە کۆمەڵانی خەڵک نەکردووە و بە شار و دێهاتی کوردەواریدا نەگەڕاوە. زۆریان لەبەر ئەوەی کە کارەکانیان جیهانی بێ بە کوردی نانوسن؛ کەچی بە فارسی ئەنووسن.
ئەوانەی کە بە دڵ دڵسۆزی کوردن ئەبێ چەن لایەنە بیر بکەنەوە. برتراند ڕاسل فەیلەسوفی گەورە، بیرکارە( ریاضی دان)، چالاکی مەدەنیە، مێژووناسە، خەڵاتی نۆبیلی ئەدەبیشی وەرگرتوە. ئەوان زۆر پیاوی وایان هەیە کە بۆ هەربابەتێک، هاوکات لەچەن ڕوانگەوە ئەڕوانن. بەڵام ئێمە وانین، ئەگەر لە نووسەرێکی کورد بپرسی، زیرەک بۆ وتویە "لانک لانک لانکۆڵێ، لانک لە دار هەنارێ..."؟ جگە لە پێکەنین  و شوورەیی وڵامی نیە. چونکە ئەو تەنیا ئەدەبی کوردی ئەناسی، بەڵام نەریتی کوردی نازانێ. ماکسیم گورکی ئەڵێ: هەر گەلێ فۆلکلۆری خۆی نەناسێ بێگومان میژووی خۆیشی ناناسێ. کتێب قسەی دڵی خاون قەڵەم بووە، گۆرانیش قسەی دڵی کۆمەڵانی هەژاری بێ دەرەتان. چۆن قسەی دڵی ئەوانتان بە سووک دێتە بەرچاو؟ فۆلکلۆری ئێمە زامی دەوران لە دوای دەورانی پڕ لە داخی کوردەواریە. هاواری دێنشینی کوردە لە شەقی چەکمە ڕەق. هاواری کچی بە زۆر بە شوو دراوە. هاواری کرێکاری ڕەنج بە خەسارمانە و ...هتد.
 موزیسیەنمان شێعر ناناسێ.. ئەگەر بیناسیبا هەوای هەڵپەرکێیان لە سەر شێعری پڕ لە خەمی مامۆستا سەیدی هەورامی دانەئەنا بەو هەمو ژەنیار و دانەر و گۆرانیبێژ و...ەوە.
  کورد بۆ ناسینی خۆی ئەبێ مێژو، نەریت، ئەدەب ،چیرۆکی فۆلکلۆر و زۆر شتی تر بناسێ.
ئاخۆ کاتی ئەوە نەهاتووە ئەدیب و شاعیر و گۆرانی بێژ و نووسەرمان بە لێژنە یەک بگرن و ببنە  ڕێکخراوە لە دەوری بیری کوردی بە بێ ئەوەی مەبەستیان بۆ نان و ناو بێ؟ دەی با پرسیار لە یەکتر  بکەین و لە ڕوانگە جیاوازەکان تووڕە نەبین.
ئەبێ کەلتوور و زمان و مێژو هەر بەقەدەر ژیانمان لامان  گرینگ بێ تا بیکەین بە مەکتەبێکی کوردی.
                        
✍سنە _عیسا_ئەحمەدی ۲۱ی گەلاوێژی۱۴۰۱





👇👇👇👇👇


T.me/Mizankurdi


🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran

✅گۆڕانی کوردستان ئامانجی سیستەمی ئایدیۆلۆژییە

ماوەی چەند ڕۆژێکە لە کوردستان موسافیرگەلێگی ڕەشپۆش بە دروشمی ئاینی لەسەر ئۆتۆمبێلەکانیان دەبینرێن.ڕێگای نوێی مەریوان بۆ یەک مەبەست لەگەڵ جوتیارانی ماندووی پارێزگا دروست کرا،کەچی کوردستانی کرد بە ڕێگای کەربەلا!
وە ئەم پرسە نیگەرانی جددی لە نێوان چینە جیاوازەکانی خەڵکی کوردستان دروست کردووە.
زیارەتکاران لە باکووری رۆژئاوای ئێران کە ناوەندی سەرەکی شیعەی سەفەوی بووە،ئێستا لە کوردستانەوە و بە سنووری باشماقەوە دەچنە سلێمانی و لەوێشەوە بەرەو کەربەلا و دەگەڕێنەوە.
ئەم شاندانە گەشتیارانی ئاسایی نین.ئەمانە ئەو غالیانەن کە دونیا بە چاوی ئایینە داهێنەرەکەی شا ئیسماعیل‌سەفەوی جیهان دەبینن.
زۆربەی ئەو هاوسەرانەی کە چەند ڕۆژێکە ژیانی هاوبەشیان پێکهێناوە و بە وتەی سەرۆکی ڕێکخراوی تەبلیغی ئیسلامی،تووی حسەینی پێکدێنن.ئەمانە شەپۆلێکی غەریبن کە حیچ گەلی ئێمە لە ڕیزی خۆیاندا نابینن و لە ئەنجامیشدا خۆیان لە هیچ تاوانێک بەدوور ناگرن.جگە لەمانە، ناوەندەکانی (ناوەندەکانی چۆڵکردن) پێویستن، لەوانە حوسێنییە و مەهدییە،هەروەها ناوەندی خەزوورەکان(مراکز صیغه) و وردە وردە ڕێگا ئامادە دەکرێت بۆ دروستکردنی شاند و کۆچی گروپی بۆ کوردستان و تێکەڵبوون لەگەڵ خەڵک بۆ پێشکەشکردنی ئەو جۆرە خزمەتگوزارییانە.
پێشتر لە کرماشان و ئیلامەوە ڕوویان کردبووە ڕێگای کەربەلا،ئەمڕۆ بە سەیرکردنی سیمای ئەم دوو پارێزگایە، بە پلەی یەکەم هاتووچۆی ڕێگاوبان و زیادبوونی ڕێژەی ڕووداو و گیانلەدەستدان،قەرەباڵغی و نائەمنی لە پارک و فەزای شارەکان،پیسبوون و… پیسی ئەخلاقی و کولتووری و ژینگەیی دەبینین.
لەم دوو پارێزگا بێبەشەدا هەژاری و لەشفرۆشی یان خەزووری شیعە تەشەنەی کردووە.ماوەیەکی زۆرە ئایدۆلۆژیاکانی ئایینی تەرکیزیان لەسەر ناوچە سوننەکانی ئێران کردووە و خەریکی گۆڕینی زەمینەی زمانەوانی و مەزهەبی ئەو ناوچانەن.ئێستا لە هەموو سووچێکی شارەکەدا کە پڕە لە سوننە، لە کیۆسک و کۆشک و کەمپ و بنکەکانی پۆلیسەوە بانگەوازی شیعەکان و گریانی ماتەمینی پەخش دەکرێت.
لە زۆرێک لە ناوچە کوردستانییەکانی ئەمڕۆدا ژمارەیەکی زۆر سەربازگە و کەمپی ئایینی و ئەمنی هەیە.
لە لایەن ڕادیۆ و تەلەفزیۆن و چاپەمەنی و دادگا و تەختەی ماتەمینەوە بە شێوازی جیاواز سوکایەتی بە گەورەکانی سوننە دەکرێت.ئێستا،کوردستان لە بەربەستی هەنگاوێکیتردایە،ئەویش ئەوەیە ببێتە ڕێگای کەربەلا!
مێژووی ئەم ڕێپێوانە کە چەند ساڵێکە داهێنراوە بۆ جێگرتنەوەی زیارەتی حەج بۆ مەککە و مەدینەیە.هیچ کام لەم مەراسیمانە هیچ پەیوەندییەکی بە ئیسلام و خودا و پێغەمبەرەوە نییە.ماتەمینی و سەر داپۆشینی بە قوڕ و گریان هیچ مێژوویەکیان لە ئیسلامدا نییە.
بەڵکو تەنیا بە ئاراستەی سەقامگیرکردنی دۆخی ئێستا و درێژەدان بە دەسەڵاتی کۆماری ئیسلامییە.
ئێستا لە ڕوانگەی سیاسییەوە سیستمی ئیسلامی ئێران بۆتە بەشێک لە دنیای کۆمۆنیزم و لە ڕوانگەی ناوخۆییشەوە گەندەڵی و لەشفرۆشی و خۆفرۆشی و هەژاری و ئالوودەبوون و خۆکوشتن و هەڵهاتن و نائومێدی و... بێهیوابوون لە ڕیزەکانی یەکەمی جیهاندان و بە بەکارهێنانی پۆپۆلیزم لە گەڕان بەدوای سەقامگیریدایە.
ئێران چی بۆ جیهانی مۆدێرن هەیە؟جگە لە سەربازە پیادەکان،کە جموجۆڵەکانیان لەلایەن مەلا مەزۆری سەفەوی کۆنترۆڵ دەکرێت و دەتوانرێت لە کاتی گونجاودا دژی وڵاتانی بیانی بەکاربهێنرێت.پەیامی ئەم جلە ڕەشانە مردن و ڕق و دووبەرەکییە.ئەمڕۆ جیهانی شێعە هێمای بەربەرییەت و دواکەوتووییە.بە پیلانگێڕی شێعەکان خەریکە چەندین وڵاتی سوریا و عێراق و یەمەن لەناوببرێن.ئەوان ئەرکێکیان هەیە کە جیهان لەناو ببەن بۆ ئەوەی وەهمەکەیان دەربکەوێت.

دوا وشەش لەگەڵ کورد و حیزبە کوردییەکانە.گەلەکەمان لە ژێر فشاردایە،لە ڕووی ئابووری،سیاسی،ئایینی،فەرهەنگی،زمانەوانی،ئێوەش ئاسمیلە دەکەن ئەگەر نەجوڵێن،ئەگەر لە دژی ئاسمیلە نەوەستن شەپۆلی نوێی ئاسمیلەکردن کە ئەمجارە زیاتر ئایدیۆلۆژییە،لە قۆناغەکانی پێشووتر ڕووبەڕووی کورد وکوردستان بووەتەوە،کە نموونەکەی لە ئیلام و کرماشان دەبینرێت.

ئایاکوو دەتوانن وا بکەن کە ئیتر ئەم ڕەشپۆشانە نەگەڕێنەوە؟

✍️ دیاکۆ سانێی


👇👇👇👇👇


T.me/Mizankurdi


🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran

🟢 من سەربەخۆی خوازم/دەبێ بگەم بە ئاواتم



👇👇👇👇👇


T.me/Mizankurdi


🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran

🔴 بەناوی خوای گەورە و دلۆڤان

🩸 بە کام تاوان؟

🏗 خۆشەویستان و خەڵکی بەشەرفی خاکی کوردستان؛ هەروەک ئاگادارن دوای گیانلەدەستدانی خاتوو#ژینا بە دەستی ڕژیمی پەت و سێدارە، دەنگی ناڕەزایەتی و دادخوایی لە هەموو کوردستان بە شێوازی جێاواز دەستیپێکرد و سەرجەم شار و ڵاتانی دەرەوەی ئەم زێدەی گرتەوە.

🏗 هەر وەک ئاگادارن لە ئیدامەی ئەم ناڕەزایەتی و خۆپیشاندانە لە کوردستان؛تاران لەم چەن ڕۆژەی تێپەریودا، بە دەرکردنی فەرمانی بۆردمان بۆ سەر هاو نیشتمانانمان لە باشووری کوردستان بوونە هۆی شەهید کردن و بریندار بوونی ژن و پیاو و منداڵانی ئەم زێدە، دیارە هۆکاری سەرەکی خۆپیشاندانەکان وریا بوونەوەی خەڵکی کوردستانە لە ئاستی پرسی نەتەوەی و مافەکانیان بۆیە دەنگ هەڵبڕن و ئەمەش لای ڕژیمی داگیرکەر بە ترسێکی تەواو لێکی دەدەنەوە و دەست دەکەن بەم شێوە کردارانە و دیسان ئەمە سەلمێنەری ڕەوتێکی مێژووییە کە لە سەدەی ڕابردوو لە کوردستاندا بەردەوام بووە. ڕەوتێک کە لایەنی گوتاری ئێرانی هەمیشە هەوڵی سڕینەوە و سەرکوتکردنی بوون و پێناسەی ئێمەی کوردی داوە.

🌹بۆیە ئێمە "دەستەی بەڕێوبەرایەتی کاناڵی میزان" سەرەتا پرسە و سەرەخۆشی خۆمان لە سەرجەم بنەماڵەی شەهیدان و کەس و کاریان دەکەین و دواتر بۆ ئیدانەکردنی ئەم کارە قیزونانەی جەلادان و بۆ پاڵپشتی لە تاک بە تاکی ڕۆڵەکانی کوردستان و بۆ ڕێز لە شەهیدانی کوردستان داوا لە سەرجەم خەڵکی بەشەرەف دەکەین بۆ ڕۆژی شەممە ڕێکەوتی 2722/7/9 بە نیشانەی ناڕەزایەتی بچنە ڕیزی مانگرتنی گشتی.


⭕️ دەستەی بەڕێوبەرایەتی کاناڵی میزان


👇👇👇👇👇


T.me/Mizankurdi


🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran

🟩 دەروونی هاڕیاوی کورد.

"فرانتس فانۆن" گەورە شۆرشڤانی وڵاتی فەرانسە، کاتێک لە پاریس هەوڵ و تێکۆشانی دژ بە داگیرکاریی وڵاتەکەی لە خاکی ئەلجەزایر بێ ئاکام مایەوە، خۆی گەیاندە ئەلجەزایر. لەو سەردەمەدا فەرانسە، ئەلجەزایری بە بەشێک لە خاکی خۆی ئەزانی و بە هیچ شێوازێک ڕازی بە سەربەخۆیی ئەوان نەبوو. بۆیە فانون پەیوەست بوو بە بزاڤی سەربەخۆییخوازیی ئەوانەوە. ساڵێک پێش ڕزگاربوونی نیشتمانە هەڵبژاردەکەی، کەوتە سەر مینێکی چێنداراو. ئێستاش گۆڕی پیرۆزی لە گۆرستانی شەهیدانی شۆرشی ئەلجەزایر، قیبلەگای لایەنگرانی ئازادی و مرۆڤایەتیە. فرانتس فانۆن چوونکە خۆی دکتۆرای دەروونناسیی هەبوو، بە ڕوانینێکی قووڵ چووەتە ناخی ئینسانی ڕەش پێستەوە. توێژینەوەکانی بە باشی لایەنەکانی دەروونی هاڕیاوی مرۆڤی ڕەش دەرئەخات. گەلانی چەوساوە لە هەموو دونیادا خاڵی هاوبەشیان زۆرە، بۆیە بڕێ جار وا ئەزانی باسی چارەڕەشیی کورد ئەکات. ئەو لەسەر ئەو باوەڕە بوو کە هەمیشە خاوندەسەڵاتان هەوڵیان داوە  کە چەوساوەکان لە ئاستێکی نزم و کۆن و دور لە شارستانیەتی سەردەم نیشان بدەن. وەکوو بنەماڵەی پالەوی کە هیچ کاتێک نەیان وتووە گەل یان نەتەوەی کورد. هەمو کاتێ وتویانە "عشایر کرد". واتە کورد هێشتا بیری ئاغا و نۆکەریی لە مێشکە. دیارە کێ خۆی بە ئاغا ئەزانێ و خەڵکیش بە نۆکەر.(ئەگەرچی تەواوی عەشیرە کوردەکان کەوتنە بەر هێرشی دڕندانەی ڕەزاشاوە). فانون باسی خاوەنئیمانی ڕەشپێست ئەکات کە لە دەروونەوە بەبێ ئەوەی کە خۆی بزانێ، پێی وایە سپی پێست لە خودا نزیکترە. لە ناو کورددا زۆرکەسی ناودارمان هەیە کە هەروا بیر ئەکاتەوە. ڕەسەنایەتیی چەوساوەکان بە شێوازی سیستماتیک لە گۆڕ نراوە. هەر لە ڕۆژی یەکەمی قوتابخانە، منداڵ فێر ئەبێ بە چاوی سوک بۆ زمانی دایکی خۆی بڕوانێ. شێوازی قسەکردنی مرۆڤی سەردەست لە گەڵ ئینسانی بندەست هاو تەراز نیە. بەڵکوو وەکوو قسەکردنی گەورەیەک لە گەل منداڵێک وایە. هەر چەندە چەوساوەکە بە ساڵاچویش بێت. کاتێک کابرایەکی بیانی بە زمانی ڕەسمیی وڵاتەکە قسە ئەکات ئەڵین وەڵا زۆر باشی ئەزانێ، تەنیا تۆزێک لەهجەی هەیە.بەڵام کاتێک کوردێک بە لەهجەوە قسە بکا ئەبێتە بەزمی گاڵتەو پێکەنین ،تەنانەت لە لایەن کوردی خۆیشمانەوە. گەلی چەوساوە هەموو جارێ نکۆڵی لە بوونی ئەکرێت، بۆیە لە دڵسۆزی بەبێ بەڵگە، مێژوی زۆر  کۆن بۆ خۆی درووست ئەکات و ئەچێتەوە چل پەنجا هەزارساڵ پێش ئێستا. هەموو کاتێ چەوساوەیان بێ دەنگ ئەوێ. مرۆڤی ژێردەست هەمیشە چاوەڕوانی قبووڵکردنیەتی لە باڵا دەستەوە. وەکوو کوردی خۆمان تا فڵان ژەنیاری فارس نەڵێ عەلیمەردان مۆسیقای باش ناسیوە خۆمان بڕوا ناکەین.
فانۆن زۆر زانایانە باس لەو کچە ڕەشپێستە ئەکات کە بە خەیال مێرد بە کوڕی سپی پێست ئەکات. ئێستا کچی وامان هەیە لە کوردستان کە ئاواتیان هاوسەرگیری لە گەڵ کوڕە تارانیەو هەروەها کوڕی کوردیش  چاوی له کچە تارانیە. تەنیا پێوەریان نەک ئەخلاق، بەڵکوو  تارانی بوونە. لە سینەما و زنجیرەدراماکان هەموو کاتێ چەوساوەکان گێل و نەخوێندەوار و نەزان و فریو خواردوو پیشان ئەدرێن.
بەردەنگی فانۆن خاوندەسەڵاتی خۆبەزلزان نیە. هاواری بۆ دەروونی کاولی چەوساوەکەیە کە خۆی بە نزم دێتە پێش چاو. کاتێ ناوی شار و دێ و دەر و دۆڵی وڵات گۆراوەتە سەر زمانی بێگانە، هەژارەکە لە ماڵی خۆی هەست بە غەریبی ئەکا و ئەویش خۆی بەخاون ماڵ ئەزانێت.
کاتێک هەموو ڕەییس و روئەسا بێگانەن ،چەوساوەکە هەمو بێگانەیەک بە خاوەندەسەڵات و ڕەییس ئەبینێت.
لەم سەردەمەدا ئیتر گەلی هەژار چێژ لە کەلتوور و هونەری خۆی وەرناگرێت،(لە هەولێر قۆرترین لۆتی تورک لە هونەرمەندی کورد ڕێزی زۆرترە). فانۆنی فەیلەسووف هاواری ئەکرد هەژارانی عاڵەم ؛ئێمە تەنیا بۆ سەیری دنیا نەهاتوین ،بۆ گۆڕانی دنیا هاتووین.کەچی ئێوە، ئێوەی پێشێل کراو تەنانەت دنیاش نەک بەو جۆرە ئەیبینن کە هەیە، بەڵکو بەو چەشنەی کە پێتان ئەڵێن دێتە پێش چاوتان و، زۆۆۆر هاواری تر......
هەڵبەت جیاوزییشمان هەیە، ڕەشپێستەکە بیشیەوێ نابێ بە سپی، کەچی ئێمە دو قۆناغمان لە بەرە: ۱) بێ باوەڕی بە خۆمان، ۲)توانەوەی یەکجاری.
هیوادارم کورد هەم گەورەپیاوانی خۆی و هەم پیاوانی وەکو فرانتس فانۆن باشتر بناسێت و لە وتاریان تێ بگا.

  #عیسا_ئەحمەدی_سنە
ڕەزبەری ۱٤۰۱ی کۆچی هەتاوی



👇👇👇👇👇


T.me/Mizankurdi


🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran

🔴 کەلتوری مفتەخۆری

لە ماوەی ئەم چەن ساڵەی دوایی، بە هەزاران میلیارد پارەی ئەم خەڵکە سەرەو لێژی ناو چاڵێکی بێ بنی،تاریکی،نادیار کرا و بە ناوی گوڵد کویست و بیت کوین و بورس و .... هەر هەموی نوقمەسار بو ،لە باتی ئەوەی خەرجی ئاوەدانی وڵات و سەنعەت و پیشەسازی و تکنولوژیای سەردەم و کشت و کاڵ و ئاژەڵداری و... بکرێ. ئەمە نیشانەی کەلتورێکی نالەباری بەربڵاوی ناحەزە،کە کەسێک بە تەمابێ شەو بە ملوێنێک لە باخەڵ، بخەوێ و بەیانی بە میلیاردڕی وە خەبەر بێ.جا پرسیار ئەوەیە: بۆ ئێمە هەمیشە بە تەمای گەنجێکی بێ ڕەنجین؟چۆنکا ئێمە ئیش و کار تەنیا بۆ دەس خستنی پارە ئەبینین.نەک بۆ پەروەردەی ئینسان و ئاوەدانی وڵات .وە بە تەواوی لە فەلسەفەی کار بێخەبەڕین.لەو کاتەوە کە کەسانێک زانیان بە زمان لووسی و نوکەری بێگانە و زۆر کاری شورەیی تریش پارە دەس ئەکەوێ،ڕەنج و هەوڵی پیاوانەش لای زۆرێک بێ بایەخ بو.پاش پەیدا بوونی نەوت ئاشەکە ئەوەندەی تریش سوێر بو،پێشتر سەواد و زانین بۆ گەشەکردنی بیری مرۆڤایەتی بو، کەچی ئێستا گەیشتۆتە ئاستی دامەزران لە دایرەکان،چونکا دەوڵەت نەوتی هەیەو سەری مانگ بژیوی ژیانیان دابین ئەکا.یان بە دوای ئیش و کارێکین کە لە دواییدا بەرپرس و وڵامدەر نەبین وەکو دەڵاڵی.زورێک لە میلیادڕانی کورد هەمو سروەت و سامانی خۆیانیان کردوتە دەیان ماڵ و دەیان دوکان‌و تەنیا هونەریان  ڕوتاندنەوەی کرێنشینەکانە،کە ڕەنگە بە ڕۆاڵەت وا نەبێ بەڵام ئەمەش هەر جۆرێک مفتە خۆریە.
جا بەداخەوە ئێستا ئەبینین ئەم شێوازە ڕوانینە بۆ کار بوە بە کەلتور و زۆر ئاکامی خراپی لێ کەوتۆتەوە.بۆ وێنە:لە کوردستان ئەو شوێنانە کە سەردەمانێک دێهات بوون و شوێنی ئاوەدانی ،ئەمڕۆ تەنیا چەن پیرە ژن و پیرە پیاوی لێماوە وەکو سەرای ساڵمەندان وایە.لاوان بە دوای کاری بێ زەحمەتن لە شاران.بە هەزاران کەسیش لە شاران لە باتی ئەوەی کە هەوڵی دروست کردنی زێد و نیشتمانی خۆیان بدەن.دەچنە وڵاتانی ئوروپایی و دەبنە پەنابەر و لێرەش زۆر کەسان خۆزگەیان پێ ئەخوازن کە بێ هیچ کاریک مانگانە خەرجی نان و جل و بەرگیان ئەدەنێ.یان کابرا تەمەنی پتر لە چل ساڵی تێپەراندوە و بێ هیچ هەوڵ و تێکۆشانێک  هەر چاوەڕوانی ئیرس و میراتە.یان ئەو لاوانەی کە هەر چاوەچاوی دۆزینەوەی ماڵە خەزورێکی دەوڵەمەندن کە دەسیان کەوێ.

بۆیە هەر کەسێک هات و بەڵێنی مفتەخۆری پێداین ،خێرا وە دوای کەوتین.تەنانەت ئەم  کەلتورە دزەی کردوە ناو هونەر و ئەدەب و زانستیش.بە شێوازێک کە زۆر کەسانی دڵساردکردۆتە لە مەڕ تازە کاری و بەدیهێنانی بەرهەمی هونەری و ئەدەبی.

ڕەنگە بڵێن هۆکاری سیاسی کاریگەری هەبوە لەم بوارەدا،بەڵام لە سیاسەتیش هەرواین،یان چاوەڕوانی زل هیزانی عاڵەمین یان بە تەمای یەکێکی ترین کە تووشی هەمو کیشەیێک بێ تا ئێمەمانان وەحەسین.

ئەگەر ئەبینین وڵاتانی وەکو ژاپون و ئاڵمان و ئامریکا بە سەدان ساڵ لە پێشەوەی ئێمەن،یەکێک لە هوکارەکانی (نەک هەر هەمو) ئەوەیە کە ئەوان  بە هۆی سیستمی پەروەردەوە وا بار هاتون کە لە مانای ئیش و کار وەک ئەرکێکی ئینسانی و نیشتمانی تێگەیشتون ، سەنعەت بۆتە بناغەی  بازرگانی لایان،بە پێچەوانەی ئێمە کە وڵاتمان یەکسەر بۆتە پاساژ و بانک، واتە بازرگانی بۆ سەنعەت و دەسکردی ئەوان . ئەگەر لە ژاپۆن کابرا دە کاتژمێر کار ئەکا ئەڵێ هەشتی بۆ خۆمە و دوانی بۆ وڵات.نەک وەک ئەو کەسانەی لە سلێمانی ئەیانوت ئێمە ڕازین کە هەرێمی کوردستان هەڵوەشیتەوە بەو مەرجەی کە مەعاشی بەغدامان نەبڕن(.ئەوەش پاش ئەو هەمو ئەنفاڵ و کیمیاباران و چارە ڕەشیەی کوردستان!) کورد ئەبێ چ ئەمڕۆ و چ دواڕۆژ هەوڵی پتەوکردنی کەلتوری بایەخدان بە کار و پیشە وەک ئەرکێکی ئینسانی و کۆمەڵایەتی بدەین. وڵات بە کردەوە ئاوەدان ئەبێتەوە. هەڵبەت من لێرەدا بە گشتی باسم لە کەلتور وەکو بەردی بناغەی کۆمەڵگا کردوە، ئەگینا بۆ گۆڕینی ئەم بار و دۆخە پێویست بە گۆڕینی سیستمی پەروەردە("بابا نان داد" یەکم پلەی مفتە خۆریە لەم کەلتورە) ،یاسای کار،پاراستنی مافی کرێکار،دیاری کردنی ئەرکی خاونکار و زۆر شتی تریش هەیە.

سنە-- عیسا ئەحمەدی ۱۴۰۱/۰۹/۱۱


👇👇👇👇👇


T.me/Mizankurdi


🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran

🔲 بێگانە چۆن تێ بگا؟

سەردەمی ئاوارەیی و کرێکاریم،هاوڕێ لە گەڵ تاقمێک کە یەک لەوان لاوێکی عەرەبی ئەهوازی بوو،کارمان ئەکرد. ڕۆژێک خاونکارەکەمان کە ئەندازیارێکی تارانی بوو، لە عەرەبەکە سەبارەت بە بارودۆخی ئەهواز، پرسیاری کرد،
کرێکارەکە وتی: قوربان تەنیا عەرەبێکی ئەهوازی ئەزانێت عەرەبێکی ئەهوازی چی ئەکێشێ! من ئەو زمانە کە ئێوە تێبگەیەنێ نایزانم.
_تۆ بە فارسی بفەرموو من تێئەگەم.

_بەڕێز چۆن تێئەگەی؟ کاتێ منداڵی من پاش شەش ساڵ لایەلایەی عەرەبی، ڕۆژی یەکەمی قوتابخانە ئەبێ زمانەکەی خۆی لەبەر دەرکە فڕێ بدا؟ چۆن تێئەگەی، بە هەزاران دوکتور وموهەندیسی شارەکەم هیچیان نازانن بە عەرەبی بنووسن و بخوێنن؟چۆن تێئەگەی، ڕووناکبیری من کە ئەبێ پارێزەری کەلتوور و فەرهەنگی وڵاتەکەم بێ، ئەوەندە وێنەی شاعیر و نووسەر و ژەنیار و گۆرانیبێژی فارسی بە دار و دیواری ماڵەکەیا هەڵواسیوە، جێگە بۆ گەورەکانی خۆمان نەماوە؟ چۆن تێئەگەی...چۆن...؟
خاونکار پاش چەن بەڵێ بەڵێ کردن، پێچی کردەوە و ڕۆیی. بۆ ئێوارە بە عەڕەبەکەم گوت: ئەوانەی تۆ باست کرد من لە هەمووی تێگەیشتم و هیچ پێویست بە زمانی تایبەتیش نەبوو.

لە وەڵاما وتی: من و تۆ خاوەنی ئێش و زامی هاوبەشین. بۆیە دڵنیام تۆ، و تەنیا تۆ لێم تێگەیشتی.

لەم ساڵانا زۆر جار دیومە کوردێک کاتێک بۆ بێگانەیەک باسی مافی پێشێل کراوی گەلەکەی ئەکا، یان بە تووڕەیی قسە دەکا یان ئەیکا بە کڕووزانەوە و سواڵ بۆ مافەکانی.

لێرەدا من مەبەستم لە شێوازی ڕوانینی بێگانە نیە کە لە سەرەوە بەرەو خوارە، نەک هاوتەراز لە گەڵ ئێمە مانان.

مەبەستم هێز و توانایی خۆمانە بۆ باس کردنی کێشەکانی کورد بە زمانێک کە دونیا لێمان تێبگات، هاوکات دوور لە توند و تێژی. هاوڕێ لە گەڵ پاراستنی کەرامەتی ئینسانیمان. بۆ وێنە لە ڕێگای ڕۆمان، شانۆ، موسیقا، نیگارکێشان، کلیپ و....

ئێمە هەمومان ڕۆمانی"بینەوایان"ی بلیمەتی مەزن "ویکتۆر هۆگۆ" مان خوێندوەتەوە(یان بە سینەما و ئەنیمەیشن دیومانە). ئەو پیاوه تەواوی گرفت و کێشەکانی ئەوسەردەمەی وڵاتی فەڕانسەی بە زمانێکی سادە و ساکار کە تەنانەت منداڵەکانیش لێی حاڵی ئەبن، هێناوەتە سەرکاغەز. چی ماوە نەیوتبێ؟باسی منداڵانی کار، ناحەقی یاسا، ناحەقی کۆمەڵگا دژ بە ژن، ئەشرافیەتی و جیاوازی چینایەتی دژ بە هەژاران، سیاسەت وشۆڕش، ئایین و مەزهەب،....هتد. هەموو کێشەکانی وردبینانە خستووەتە بەرچاو. شکسپێر چیرۆکە کۆنەکانی بریتانیای کردبووە شانۆ. دنیای هێنایە ڕکێفی پێنووسی سێحراوی خۆی. هەموو ناسیاری چیرۆک و دابونەریتی ئەوان بوون. ئێمە ئەو هەموو چیرۆکە مەزنەمان هەیە و هەر بەو دەقەی چەن سەد ساڵە ماوەتەوە.(مامۆستا هەژار بە جوانی ئەیسەلمێنێ مەم و زینی خانی لە ڕۆمێئو ژولێتی شکسپێر بە هێزترە). "ئارتور کاڵندۆی"بە نووسینی چەن چیرۆک خەڵکی بریتانیای بە ناو گەڵێکی زیرەک و زانا بە عاڵەم ناساند. موسیقا و باقی هونەرەکانیش هەر بەو چەشنە. ئێمە ئەبێ خۆمان بناسین، دەس لە خۆ بەکەمزانین هەڵبگرین.

کورد تایبەتمەندییەکانی خۆی هەیە. هەوڵ و تێکۆشانی بێ وچانیشی ئەوێ تا خۆمان بە جوانی بە عالەم بناسێنین. هیچ گەلێک سەرکەوتنی بە خۆڕایی نەبووە. کارل مارکس کە ئێمە بە پێغەمبەری کافرانی ئەزانین، بۆ نووسینی کتێبی "سەرمایە"هەژدە ساڵ ژیانی خۆی لە سەردانا. سێ منداڵی لە بەر برسییەتی و نەخۆشی مردن، کەچی ئەو دەسبەرداری کتێبخانەی موزەی لەندەن نەئەبوو.

کورد زۆر کاری نەکراوی ماوە تا خۆی وەکوو گەلێکی خاونی ڕیشە و مێژووی کۆن، داخوازییەکانی بە جیهان ڕابگەیێنێ. ئێمە ئەبێ ئاستی ڕوانینمان بەرز بێ. هیچ فەیلەسوفێک ،هیچ گەورە پیاوێک،هیچ ڕێبەرێک بیمەی نەبووە. ئەبێ ماندووی نەناس و بوێر بین.

بە هیوای ئەو ڕۆژە کورد خۆی بناسێ و خۆی بە جیهانیش بناسێنێ.

#سنە_عیسا_ئەحمەدی
۱۴۰۱/۰۹/۲۳


👇👇👇👇👇


T.me/Mizankurdi


🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran

🔴 ئەوانەش کە ناتوانن دۆلار بکڕن، هەر ئینسانن.

لە سەردەمی شەڕی دوهەمی جیهانیدا، بازرگانێکی ئاڵمانی بە ناوی "ئۆسکار شیندلێر" بە بیانوی ئەوەی کە کرێکاری بەلاش و خۆڕایی ئەوێ، بە بەرتیل دان بە گەورەکانی ئەرتەشی نازی، هەزار و دووسەد جوولەکەی لە ئۆردوگای "ئاشویتس" هێنا دەرێ. ئەو لە کارخانەکەی خۆیا هەموویانی ژیاند. تا دوا قەرانی خۆی بەخت کرد بۆ پاراستنی ژیانی ئەوان. ئۆسکار تا کۆتایی شەڕ و لەناو چوونی دیکتاتۆریی هیتلێر  بە تەواوی بەرشکست بوو. بەڵام ئەیوت من ئەمدیت ناتوانم بەر بە ئەم شەڕە بگرم بەڵام بە تەواوی ماڵ و سامانمەوە توانیم گیانی هەزار و دوسەد مرۆڤی تر لە ئاگری کوورەخانەکانی سووتاندنی جوولەکەکان بپارێزم. ئەو پیاوە ئاڵمانی و مەسیحی بوو بەڵام بوو بە پارێزەری گیانی جوولەکەی لەهستانی.

خۆ ئێمە بە خێر هەمومان هاو زمانین، هاوچارەنوسین، هاو ئێش و زامین، کەچی لەم ڕۆژانەدا لە سەر شەقامان کێ بەرکێیە. کێ بەرکێی کڕینی زێڕ و دۆلار و ماشین و.... هتد.

دیارە کۆمەڵگای ئێمە نەخۆشە کە کەسێک بە ناچاری  پارەی خۆی خەرجی کڕینی شتانێک ئەکا کە هیچ شارەزایی لێی نیە. نەخۆشەکە دووکانداری ئێمەیە کە قازانجی نەفرۆشتنی زۆرترە تا فروشتنی!

نەخۆشەیەکە  ئەوەیە کە لە سەر دووڕێیانێک ماوینەوە: یان هەوڵدانی شێتانەمانە بۆ دەوڵەمەندی بە چاو پۆشان لە هەموو شتی تر، یان تووشی نەداری هاتن و لە ناوچوونی سەرمایە.
چینی مامناوەندیمان ڕوو لە فەوتانە. بەڵام نەخۆشیەکە کاری کردووەتە سەر شوێنانی تری کۆمەڵگا. لە سەر کەلتوور و بیر و باوەڕمان. کابرا هەزار تمەن یارمەتیی خزم و کەس وکار و دراوسێی نەداری نادات.  کە لەم کاتی گرانیەدا  دەسکورتان، لە هەموو کاتێک دەسکورتتر  ئەبن و ئەم بارودۆخە لە سەدا سەدی بە زیانی ئەوانە.

کەچی ئەم تەنیا بیر لە قازانجی تاکەکەسیی خۆی ئەکاتەوە. تەنانەت کابرا کرێکارێکی هەیە بۆی گرینگ نیە چۆن ئەژی، کەچی هەمو ڕۆژێ لە پێش چاویە! چۆن ئەبێ لەم شارەدا بە ملیۆن دۆلار ،دراو بکڕن، کەچی لەم زستانەدا لە قوتابخانەکانی قەراخی شار منداڵان بە سۆلان(دمپایی)دەچنە قوتابخانە(ئەمە وێنەیێکی بچووکە لە ژیانی هەژاران). کۆمەڵگای ئێمە هەرکەس هەوڵی خۆیە و چاکە کردن کەم ڕەنگە.

بیری گشتی(قەدیم پیان ئەوت هاوماڵی) فەوتاوە. چۆن ئەبێ کەسێک هەوڵی ئەوە بدا کە تەنیا خۆی لە برسان نەمرێ و باقی بە من چی؟. هەر بیرەکەشی پیاو شێت ئەکا. دەستەیەکی خوێندەواریش نەزانانە وتەی سیستەمی سەرمایەداریی جیهانی دووپات ئەکەنەوە کە ئەڵێ: ئەگەر بە هەژاری و نەداری لە دایک بووی تاوانی تۆ نیە، بەڵام ئەگەر بە نەداری بمری تاوانی خۆتە. واتە بەم قسە بە ڕواڵەت جوانانە تاوانی تاڵان کردنی هەژارانی جیهانی بە هۆی گەندەڵی و شەڕ و لاگیری زاڵمان و سپی کردنەوەی پارە و دەیان پیلانی نامرۆڤانەی خۆیان، ئەخەنە ئەستۆی خودی هەژارەکان. (ئەم شێوازە قسە کردنەش کە فێری خوێندەوارانمان ئەکەن هەر بۆ قازانجی خۆیانە). لە کاتێکا لە ئابووریی نەخۆش، هەژاربوون جێی پرسیار نیە. بەڵام فرەدەوڵەمەندی جێی پرسیارە.

بە دڵنیاییەوە دەوڵەمەندی بەم شێوازە هەر شکست و دۆڕاندنە. دەبا لە پەنای هەوڵ و تێکۆشان بۆ خۆمان، تا ئەتوانین چاومان لە هەژارانیش بێ. ئەوانیش هەر بەقەدەر باقی خەڵک مرۆڤن و ڕەنگە زۆرتریش.

عیسا_ئەحمەدی ۹ی بەفرانباری ۱٤۰۱


👇👇👇👇👇


T.me/Mizankurdi


🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran

🔴 دو لاپەڕە لە مێژوی کورد

"ئێرنێست ڕێنان" مێژوناسی گەورەی جیهان،وتویە: ئەگەر گەلێک مێژوی خۆی بناسێ،منداڵەکەشی وەکو پیر ، بیرئەکاتەوە. بەڵام ئەگەر نەتەوەیێک مێژوی خۆی نەزانێ،پیرەکەشی منداڵانە ئەڕوانێ.

هاتنی ئیسلامەتی لاپەڕەیێکی نوێی لە مێژوی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست هەڵدایەوە کە کاریگەری هەمە لایەنەی هەبو لە سەر تەواوی ناوچەکە،هەتا ئەو ڕادە کە گەلانێک جگە لە موسڵمان بوون،لەنێو عەرەب توانەوە(میسر پێش ئیسلام عەرەب نەبو،ئێستا ناوەندی ناسیونالیزمی عەرەبیە). بۆ ماوەی شەشسەد ساڵ ئیمپراتوری عەرەبی دەستەڵاتی بە سەر بەشێکی گەورەی ئاسیا و ئافریقا هەبو.لە بەرانبەریشدا بنەماڵەیێکی بەرز وەکو سامانیەکان لە "ماورالنهر" زۆر ژیرانە لە گەڵ بارودۆخەکە مامەڵەیان کرد.ئەوان قورئانیان وەرگیرا سەر زمانی فارسی، هەروەها کتێبە بە نرخەکانی عەرەبی وەکو "تاریخ طبری". شاعیران ونوسەرانی وەکو "رودکی" و"بلعمی" و "دقیقی"و... لە دەوری خۆیان کۆ کردەوە.ڕێزیان ئەگرت لە هونەرمەندانی هاوزمانیان.بناغەی دەستەڵاتیان لەسەر کەلتوری نەتەوەیی دانا و هەوڵی دەوڵەمەندی زمانی فارسیان دا، چرایێکیان داگیرساند کە هەرگێز نەکوژایەوە.کورد هیچکات ئەوەندە بۆ زمانی خۆی هەوڵی نەدا. ئەیوبیەکان ئەگەرچی خاون دەستەڵاتێکی پان وبەرین بون بەڵام میحوەری کەلتوریان، کوردی نەبو.تەنیا میرنشینە کوردیەکان وەکو میرنشینانی هەکاری و سۆران و بابان و بۆتان و ئەردەڵان و...هەرکامە لە پانتایێکی تەسک و بە شێوازی ناوچەیی خزمەتیان بەئەدەب و زمانی کوردی کرد،ئەگەرچی پێوەندی پتەویشیان پێکەوە نەبو.بۆ ماوەی زیاتر لەهەزار ساڵ کورد لە چاو فارس وتورک هۆشیاری نەتەوەیی کەم بوە،هەرچەندە کورد بەوەی سەربەرزە کە هیچکات دینی نەکردە دارە دەست بۆ تاڵان و لەناو بردنی وڵاتانی تر،وەکو سەفەویەکان وعوسمانیەکان و پێشتریش غەزنەویەکان و... 

لاپەرەی دوهم بە هاتنی مودرنیتە دەستی پێکرد.خەڵکان لە ئوروپا بە یارمەتی زانست و خەباتی زانایانی مەزن توانیان لە ژێر حوکمی کلیسا خۆیان ڕزگار کەن و ڕو لە پێشکەوتن بکەن لە هەمو بوارێکدا.کەچی لەو سەردەمەدا ڕۆژهەڵاتی دواکەوتو،نوقمی خورافات و گیرودەی گەندەڵی دەوڵەتان بو. ڕوناکبیرانی فارس و تورک بۆ ئەوەی لەوەی زیاتر لە جیهان بە جێ نەمێنن،ئەمجارە ئیسلامیان کرد بە تاوانباری دواکەوتنی خۆیان.به تایبەت دارو دەستەی ڕەزاشا لە ئێران و تاقمی ئاتاتورک لە تورکیە.بەڵام بە دەستی بەتاڵ.جا بەکام زانست و بەکام بیری پێشکەوتو؟هەر بۆیە هەردو لا ،ڕویان نا لە فاشیزم.ئاتاتورک بە قڕکردن و تاڵان و پاکتاوکردنی کورد و ئەرمەنی و یونانی.ڕەزاشایش، ئاڵمانی هیتلری(کە بە ئاشکرا کێشەی هەبو لە گەڵ یەکسانی مرۆڤەکان)کردی بە پێشەوای خۆی و هەر بە فیکی ئەوان باسی ئاریایی و ئێرانی کۆنی هێنایە کایە. کە گوایا ئەوان پێش ئیسلامەتی خاوەنی هەمو جۆرە شارستانیەتێک بون.ڕاست و درۆی زۆریان تێکەل کرد(یونانیەکان کاتێ باسی فەلسەفەو ڕیازی و هونەری کۆنی خۆیان ئەکەن،بەڵگەی هەمو شتێکیان بەدەستەوەیە).بەڵام ئەمان وەیسەتنامەی فڵان فەیلەسوفی ئوروپایی ئەکەن بە فەرمایشتی کورش.

کورد لە ئاوەها سات و کاتێک جگە لە هاواری چەن دڵسۆزێک باقی سەر لێ شێواو و پرژ و بڵاو بون و ئەمجارەش بە لاڕێدا چون.لە عوسمانی بەشێک لە کورد بون بە لایەنگری پاشماوەی خەلافەتی ئیسلامی لە ئەستەمبوڵ،بەشێکیش لایەنگری کوماری ئاتاتورک لە ئانکارا.ئاخری تورک خۆیان یەکلایی کردەوەو هەردو بەشی کوردیش بێ بەش کران.لە ئێرانیش کورد لەباتی ئەوەی یەکدەنگ دژ بە فاشیزمی پالەوی ڕاوستن هەر خێڵێک بە جیا هەوڵی خۆی بو.ڕەزاشاش بە دەم کوشتن و بڕێنی خەڵکی شارو دێی کوردەواری و تیرۆری گەورەکانی کورد،حوکمی کرد بە نوسینی مێژوی چەواشە بۆ کورد بە کڕێنی خاون قەڵەمی ناوخۆ وبێگانە. دڵسۆزانی کورد دەستیان کردبە پرسیار لە ڕەزاشاو لایەنگرانی گاڵتەی سەروەری ڕەگەزی ئاریایی:ئەرێ بۆ ئەم ئێرانی باستانە لە کورشەوە دەس پی ئەکا نەک دیاکۆ؟(ئەوان کاتێ ئەیانوت مێژوی ۲۵۰۰ساڵە،لە تیاچونی مادەکان وهاتنی هەخامەنشیەکانەوە دەستی پێئەکرد).یان بۆ ناوی شارودێهاتی کوردەواری ئەگۆڕن؟بۆ حاشا لە شارستانیەتی کوردی ئەکەن؟بۆ کاتێ ئەڵێن ئەدەبیاتی ئێران ناوی وەفایی و بیسارانی و ئەرکەوازی لێ نیە؟بۆ بە ڕەسەنایەتی ئێمە ئەڵێن مەحەلی؟بۆ کاتێ ئەڵێن موسیقای ئێرانی باسی لاوک و حەیران و هورە و سیاچەمانە ناهێنن؟ دیارە فاشیزم وڵامی تەنیا سەرکوت  کردن بوو حاشا لە بوونمان.

لەم دو لاپەرە ،کورد لە بەر ڕەنج بە خەسار نەبون، ئەبوایا دەستی لە دوبەرەکی و خۆخۆری و ناتەبایی هەڵبگرتایا.جا سەربە هەر ئایینێک بوایان کوردستانیان وەکو کۆڵەکەی مانەوەی خۆیان دانابا.خوێندەواری کوردیش بیری تۆمارکردنی ئەدەب و هونەری خۆی لە لا هەبوایا.بەداخەوە نەیکرد و هەر بە چاوی سوک بۆ خۆی ڕوانی.تەنانەت زۆرێک لە خوێندەواری ئێمە چونە خزمەتی ئەوان و هەرگیز نەگەڕانەوە سەرهێڵی کوردەواری.

✍ عیسا ئەحمەدی ۱۴۰۱/۱۰/۲۷

🔵دیمانەیێکی تایبەت؛لە سەر تەوەری ناسیۆنالیزمی کوردستانی،دیمۆکراسی،ئێران

🔹ئەم دیمانەیە لە کڵابهاوسی ڕادیۆ کوردستان بەڕێوە چووە.
کاک سیروان رێناس، خوێندکاری دوکتۆرای تیۆریی سیاسی لە زانکۆی پێنسیلڤانیا وەڵامی پێنج پرسیاری ڕادیۆ کوردستان دەداتەوە:
یەک: هاوپەیوەندیی نێوان ناسیۆنالیزم و ئازادی: ناسیۆنالیزم دەتوانێ ئازادی دەستەبەر بکات؟
دوو: هاوپەیوەندیی نێوان ناسیۆنالیزم و ئەخلاق: ناسیونالیزم دەتوانێ بەستێنی فەزیلەتمەندی و چاکە بۆ نەتەوەی بندەست دەستەبەر بکات؟
سێ: جیاوازییە سەرەکییەکانی نێوان، خودموختاری، فیدراسیۆن و کۆنفیدراسیۆن چین؟
چوار: کێشە سەرەکییەکانی فیدراسیۆن لە ئێران چین؟
پێنج: لە ئەگەری ڕوو دانی فیدراسیۆن لە ئێراندا چی بەسەر هێزی پێشمەرگە دێت؟


📻وێستگەی ڕادیۆ_کوردستان
🎙گفتوگۆکار:عەتا جەماڵی
🎙میوان:سیروان ڕێناس

🌐وەرگیراو لە کاناڵی ڕادیۆ کوردستان


👇👇👇👇👇

http://T.me/Mizankurdi

🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran

🔵 مرۆڤی کورد و بەرەی داهاتوو.

فیلمی ژیانی من(My life) بەسەرهاتی لاوێکی ئەمریکییە کە دەسکورتی بنەماڵەکەی بۆی دەبێتە شوورەیی، بۆیە زێد و مەڵبەندی خۆی بەرەو گەورە شاران بە جێ دێڵێ و ناوی خۆی دەگۆڕێ. تەنیا ئاواتیشی دەوڵەمەند بوونە.پاش ساڵانێک، ئێستا باری ژیانی گۆڕاوە. هاوسەرگیری کردوە و خێزانی دووگیانە. بەڵام درەنگ دەزانێ کە خۆی تووشیی شێرپەنجە بووە. بە وتەی دکتوران چەند مانگێ زیاتری نەماوە بە ڕووی دنیاوە. دەزانێ چاوی بەو منداڵەی ناکەوێ. کەچی لە دەروونەوە خۆی بە بەرپرس دەبینێ. بویە بڕیاردەدات وەکوو باوکێک ئەوەی زانیاری پێویستە بە پێی تەمەن،بە شێوازی ڤیدیۆ بۆی تۆمار بکات تا دواتر ئەو منداڵە خۆی چاوی لێ بکات. بەڵام قەیران لێرەوە دەس پێدەکا کە پێش بە هەموو کارێ، ئەبێ خۆی بەو منداڵە بناسێنێ. خۆی کێیە؟؟؟ مرۆڤێکی پڕ لە شەرمە لە ئەسڵی خۆی، نامۆ لە کۆمەڵگا، بێخەبەر لە ئەرکی ئینسان و مانای ژیان و...

تەنانەت ناوەکەشی هی خۆی نیە. تازە زانیویە جگە لە پارە زۆر شتی تریش هەن کە گرنگن. ئەو پردی پێوەندی نێوان خۆی و ڕابردووی بە دەستی خۆی ڕووخاندوە. تێدەگات پشتکردن لە پێناسەکان، نەبۆتە هۆی چارەسەری دەردەکانی، بەڵکوو ئەوە هەر خودی دەردەکەیە... بۆیە لە گەڵ خێزانی دەگەڕێتەوە زێدی خۆی، بۆ سەردانی بنەماڵەی. ئەم گەڕانەوە بۆ ڕەگ و ڕیشە، زۆر شتی بۆ روون دەکاتەوە. تێدەگات ئەوەی کە ئەم لێی هەڵاتووە مانای ژیانە. باوکی ئەگەرچی نەدار بووە بەڵام ڕەنجدەر بووە. ئەگەرچی ماڵیان بچووک بووە بەڵام دایکی دڵاوا بووە... ئەرکی مرۆڤ تێکەڵ بوونە بە هەموو تاڵی و خۆشییەکانی کۆمەڵگا. سڕینەوەی ترس و قینە لە بوونی ڕاستەقینەی خۆی، ناساندنی بەرەی پێشووە بە بەرەی نوێ، هیوایە بە دواڕۆژ و..و..و.. لە مانای ژیان تێگەیشت ئەگەرچی درەنگ.

ئێستا چیرۆکی ئەو کابرای ئەمریکییە لە گەڵ باری ڕاستەقینەی کۆمەڵگای کوردیدا بەراوەرد بکەین: کوردی ئەم سەردەمە بە بیانووی جۆراوجۆر، لە شوناسی خۆی (زمان، خاک، مێژوو،هونەر و دیکەی پێناسەکانی) هەڵدێت. بە سەدان بلیمەتی گەلانی فارس و تورک و عەرب، بە ڕەچەڵەک کوردن کەچی پیان عارە هەر باسیشی بکەن. لە پاش مردنیان تازە دەزانین لە دایک بووی کوردستانن. دەڵێن زمان یەکم شوناسی هەر گەلێکە،دەی ئاخاوتنی ئێستای ئێمە لە سەدا چەندی کوردییە؟کاتێ  ئەو هەموو پارە خەرج دەکەین تا بەڵکوو منداڵمان فێری زمانی ئینگلیزی بێت، بەڵام پێمان وایە کات بە فێڕوودانە ئەگەر کەسێک بە خۆڕاییش فێری کوردی نووسینیان بکات، ئیتر قسەیێکمان ماوە بۆ بەرەی داهاتوو؟

نە چیرۆکی ڕەسەنی پێشوومان دەناسین نە ئەدەبی بەهێزی منداڵمان هەیە، ناودارانی خۆمان ناناسین و هەر کامە موریدی ناودارێکی بێگانەین، دەی چۆن ببین بە پردی نێوان دوو بەرە؟ ئەوەندە بیری پارەپەرەستی پەرەی سەندووە، هەرشتێک کە نەتوانین بیکەین بە پارە، لامان بێبایەخە. زمانی کوردی چۆن نانی لێ پەیدا نابێ، بۆیە وادەزانین بێکەڵکە (نەمر کامران عالی بەدرخان فەرمووی: کورد تا زمانەکەی لە نانی شەوی بۆی گرنگتر نەبێ هەر ئەمە حاڵ و ڕۆژیە).
ئەڵبەت جیاوازیشمان لە گەڵ کابرای نێو فیلمەکە زۆرە:برینی ئەو تاکەکەسیە بەڵام  برینی ئێمە گشتییە. ئەو لە گۆڕیشدا دڵنیایە کە منداڵەکەی بە زمانی خۆی پەروەردە دەبێ. هەموو کەلتوور و میراتی نەتەوەیی ئەو ئارشیڤ کراون، چی لە کەلتووری بوێت، لەبەردەستی دایە. مێدیا و زانستگەی بەهێزیان هەیە. کۆمەڵگاکەی دەرفەتی ناسینی هەموو گەورەکانی خۆی بۆی پێک دێنێ. بەلام منداڵی کورد چی؟ لە مێشکیدا  ڕابین هوود و زورۆ... دانشتوون. جێگا بۆ عەتاکەل و خولەپێزە و مامە ڕیشە نەماوە. بەکام کتێبخانە و بەکام سینەمای بەهێز؟(تازە هێندێ کەس هەر ئاوڕ لە کتێب و فیلمی کوردی نادەنەوە، نەوەک کوردبوونیان وە بیر بێنێتەوە). کورد سەد ئەوەندەی مێژووی ڕوون، میژووی شاراوەی هەیە.ئەوان زلهێزی عاڵەمن، کەچی  مێژووی چوارسەد ساڵەی خۆیان بە پێویست دەزانن بۆ مانەوە و گەشەکردنی بەرەی دواڕۆژیان، ئێمە بە ناو هەزاران ساڵ مێژوودا وەیلانین.

لە هەر خێڵ و بنەماڵەیێک و لە هەر قوتابخانەیێک چەندین ژن و پیاوی دڵسۆز هەن کە خۆبەخشانە، هەوڵدەدەن بۆ گواستنەوەی شوناسی کوردی بە بەرەی داهاتوو، بەڵام ئەو بارە قورسە تەنیا بەو چەن کەسە جێبەجێ نابێت.

بۆ چارەی ئەم دەرد،  ئەبێ ئەوەی کە لە دایک وباوکان سەبارەت بە زمان و کەلتوور و هونەر بۆمان ماوەتەوە، ئێمەش بە باشترین مێتود فێری منداڵانمانی بکەین. هەوڵێکی گشتی بۆ ئەوەی کوردی، کوردی نەزانی، شەرمن لە کورد بوون، لە خەو هەستێنین. بە داخەوە زۆریان فەوتان، کەم کەسیان وەکوو نەمر "ئەحمەد کایا" پاش ئەو هەموو دوور کەوتنە، گەڕابێتەوە سەر بنەڕەتی خۆی.
تێبینی:

✍عیسا ئەحمەدی.۱۴۰۲/۰۴/۱۳

http://T.me/Mizankurdi

🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran