سخنران بعدی احمد مسجد جامعی قائم مقام مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی بود. او با تسلیت حادثه بندرعباس گفت: این بندر نماد مقاومت ایرانیان است.
مسجدجامعی با اشاره به سابقه نمایشگاه‌ها درباره خلیج فارس از دهه چهل شمسی گفت، از یک تاریخی کتابها هیچ تغییری نکرده بودند الا اینکه نام خلیج فارس شده بود نام خلیج عربی! و همان وقت ورود کتاب‌های با نامی غیر از خلیج فارس را ممنوع کردیم.
وی با بیان اخراج نمایندگان نشنال جئوگرافیک و الجزیره از ایران در پی استفاده از نام خلیج عربی، به ساخته شدن فضای ملی در برابر این واقعه و دفاع از نام تاریخی خلیج فارس اشاره کرد و گفت: اینجا بود که مسئله نامگذاری روزی به نام روز ملی خلیج فارس مطرح شد.
او با اشاره به نامه‌های مردم از جمله خاندان شرف الدین از شوشتر، نامه فرای و ایرانشناسان دیگر و نامه‌های ایرانیان خارج از ایران مثل فرهنگ مهر و پیروز مجتهدزاده و… به رئیس‌جمهور وقت سید محمد خاتمی و تشکر از برخورد با این قضیه و انجام اقدامی جدی در دفاع از حقوق ایران و احترام دولت به افکار عمومی؛ در مقابل اقدام تجاوزکارانه مجله نشنال جئوگرافیک و شبکه الجزیره، متن این نامه تاریخی و درخواست آنها برای تعیین روزی به نام روز خلیج فارس را قرائت کرد.
مسجد جامعی سپس به روند انتخاب این روز پرداخت و افزود: یکی از این پیشنهادها روز ۹ آذر بود که روز برگرداندن جزایر سه گانه تنب های بزرگ و کوچک و ابوموسی به ایران است، ولی در مقابل ما بحرین را از دست داده بودیم. یک پیشنهاد دیگر روز جهانی دریاها بود، یا روزی که آمریکایی‌ها هواپیمای ما را زدند و… که هیچکدام روزهای چندان افتخار آمیزی نبودند یا ما نقشی در آنها نداشتیم. اما روز خارج کردن پرتغالی‌ها در این پیشنهادها نبود. ما دلایلی برای شورای فرهنگ عمومی آوردیم که این روز بهتر است و نظرات دیگر هم منعکس شد به شورای عالی انقلاب فرهنگی، سابقه تاریخی را هم مفصل ذکر کردیم و بعد از تصویب در مکاتبه با دانشگاه تهران و گروه تاریخ مستندش کردیم، و نهایتاً تاریخ قمری را با شمسی تطبیق دادیم و… که خوردیم به نمایشگاه کتاب و صد تا نقشه تاریخی خلیج فارس آنجا به نمایشگاه آورده شد، هر روز نشست و بحث و گفتگو پیرامون این‌موضوع بود در آن سال و سالهای بعد هم هر سال این نمایشگاه برگزار شد.
او افزود: این نحوه شکل‌گیری روز خلیج فارس در ابعاد مختلف بود، با تلاش‌های دکتر حسن حبیبی و خود آقای سحاب و نشر میراث مکتوب و دایره المعارف بزرگ اسلامی هرکدام تلاش‌هایی در همین راستا داشتند رسیدیم به امروز. حالا نویسندگان جدید عرب میگویند قبول که این به لحاظ تاریخی نامش خلیج فارس بوده، حالا ما می‌خواهیم نباشد!
او سپس به روایتهای تاریخی و تفسیری حسن بصری و روایتهای اسلامی درباره این نام پرداخت و در راستای بسط صورت مسئله گفت: مثلاً اسناد کمپانی هند شرقی یا اسناد هلندی‌ها، همه موجود است و می‌شود بررسی بشود. ما میدانیم که اینها چیزی نبودند و قضیه تاریخی مشخص است. اما امروز نباید در جریان تاریخی غرق بشویم، باید امروز راه دیگری پیدا کنیم.
مسجد جامعی ادامه داد: ملک الشعرا شعری در رابطه با در و صدف دارد که تجارت بزرگی بوده، بندر فرهنگی داشته است، دنبال کار به بندر می‌رفتند و به پهنه خلیج فارس می‌رفتند. او با اشاره به حماسه‌های دریا و جنوب گفت: با توجه به این موارد می‌توان به جای روز خلیج فارس را تبدیل به هفته خلیج فارس کرد. مثل روز و هفته کتاب یا روز و هفته پژوهش که از روز به هفته تبدیل شدند.
@mirasmaktoob
مسجدجامعی با اشاره به سابقه نمایشگاه‌ها درباره خلیج فارس از دهه چهل شمسی گفت، از یک تاریخی کتابها هیچ تغییری نکرده بودند الا اینکه نام خلیج فارس شده بود نام خلیج عربی! و همان وقت ورود کتاب‌های با نامی غیر از خلیج فارس را ممنوع کردیم.
وی با بیان اخراج نمایندگان نشنال جئوگرافیک و الجزیره از ایران در پی استفاده از نام خلیج عربی، به ساخته شدن فضای ملی در برابر این واقعه و دفاع از نام تاریخی خلیج فارس اشاره کرد و گفت: اینجا بود که مسئله نامگذاری روزی به نام روز ملی خلیج فارس مطرح شد.
او با اشاره به نامه‌های مردم از جمله خاندان شرف الدین از شوشتر، نامه فرای و ایرانشناسان دیگر و نامه‌های ایرانیان خارج از ایران مثل فرهنگ مهر و پیروز مجتهدزاده و… به رئیس‌جمهور وقت سید محمد خاتمی و تشکر از برخورد با این قضیه و انجام اقدامی جدی در دفاع از حقوق ایران و احترام دولت به افکار عمومی؛ در مقابل اقدام تجاوزکارانه مجله نشنال جئوگرافیک و شبکه الجزیره، متن این نامه تاریخی و درخواست آنها برای تعیین روزی به نام روز خلیج فارس را قرائت کرد.
مسجد جامعی سپس به روند انتخاب این روز پرداخت و افزود: یکی از این پیشنهادها روز ۹ آذر بود که روز برگرداندن جزایر سه گانه تنب های بزرگ و کوچک و ابوموسی به ایران است، ولی در مقابل ما بحرین را از دست داده بودیم. یک پیشنهاد دیگر روز جهانی دریاها بود، یا روزی که آمریکایی‌ها هواپیمای ما را زدند و… که هیچکدام روزهای چندان افتخار آمیزی نبودند یا ما نقشی در آنها نداشتیم. اما روز خارج کردن پرتغالی‌ها در این پیشنهادها نبود. ما دلایلی برای شورای فرهنگ عمومی آوردیم که این روز بهتر است و نظرات دیگر هم منعکس شد به شورای عالی انقلاب فرهنگی، سابقه تاریخی را هم مفصل ذکر کردیم و بعد از تصویب در مکاتبه با دانشگاه تهران و گروه تاریخ مستندش کردیم، و نهایتاً تاریخ قمری را با شمسی تطبیق دادیم و… که خوردیم به نمایشگاه کتاب و صد تا نقشه تاریخی خلیج فارس آنجا به نمایشگاه آورده شد، هر روز نشست و بحث و گفتگو پیرامون این‌موضوع بود در آن سال و سالهای بعد هم هر سال این نمایشگاه برگزار شد.
او افزود: این نحوه شکل‌گیری روز خلیج فارس در ابعاد مختلف بود، با تلاش‌های دکتر حسن حبیبی و خود آقای سحاب و نشر میراث مکتوب و دایره المعارف بزرگ اسلامی هرکدام تلاش‌هایی در همین راستا داشتند رسیدیم به امروز. حالا نویسندگان جدید عرب میگویند قبول که این به لحاظ تاریخی نامش خلیج فارس بوده، حالا ما می‌خواهیم نباشد!
او سپس به روایتهای تاریخی و تفسیری حسن بصری و روایتهای اسلامی درباره این نام پرداخت و در راستای بسط صورت مسئله گفت: مثلاً اسناد کمپانی هند شرقی یا اسناد هلندی‌ها، همه موجود است و می‌شود بررسی بشود. ما میدانیم که اینها چیزی نبودند و قضیه تاریخی مشخص است. اما امروز نباید در جریان تاریخی غرق بشویم، باید امروز راه دیگری پیدا کنیم.
مسجد جامعی ادامه داد: ملک الشعرا شعری در رابطه با در و صدف دارد که تجارت بزرگی بوده، بندر فرهنگی داشته است، دنبال کار به بندر می‌رفتند و به پهنه خلیج فارس می‌رفتند. او با اشاره به حماسه‌های دریا و جنوب گفت: با توجه به این موارد می‌توان به جای روز خلیج فارس را تبدیل به هفته خلیج فارس کرد. مثل روز و هفته کتاب یا روز و هفته پژوهش که از روز به هفته تبدیل شدند.
@mirasmaktoob
سپس عبدالرسول خیر اندیش استاد تاریخ دانشگاه شیراز به سخنرانی پرداخت: در آن سال‌ها هیچ پدیده‌ای مانند آنچه به آن اشاره شد (دفاع از نام خلیج فارس) در راستای متحد کردن ایرانیان اتفاق نیفتاده بود.
او با مطرح کردن اینکه کدام کشور بر کدام مؤلفه از خلیج فارس دست گذاشته است، یا چه فرصتهایی به علت عدم رابطه با ایرانشناسان دارد از دست می‌رود، به ضروری بودن حمایت‌های بیشتر تاکید کرد.
این استاد تاریخ افزود: حدود صد سال است که خلیج فارس با موضوع نفت درگیر است، در قراردادهای دوره قاجار ایران و قراردادهای بعدی آمریکا و انگلیس با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و بعد تغییر سوخت کشتی‌های انگلیس، این موضوع مطرح شد. قراردادی که در ۱۹۲۰ بسته شد دنباله ۱۸۲۰ بود که در ازای امنیت دریاها و دزدی نکردن شأن، سالانه هزاران سکه طلا بگیرند. در ۱۹۶۰ که استقلال آنها و شکل گیری حکومت‌ها و کشورهای تازه تأسیس شأن کم کم شروع شد و حدود ده سال بعد تمام شد. در این زمان است که موضوع نفت مهم می‌شود.
وی ادامه داد: پس از دوره انقلاب صنعتی دوم و خروج زغالسنگ از چرخه سوخت گام به گام سهم ایران در صنعت نفت افزایش پیدا کرد. از این زمان نفت به عنوان منبع درآمدی برای تمام کشورهای خلیج فارس مطرح می‌شود و اثرات زیادی دارد. همین الان هم برای ما داشتن انرژی موقعیت‌های زیادی ایجاد می‌کند. از ابتدای صفویه تا قاجار حدود ۸۰ درصد از سرمایه‌های ایران از دست رفت به صورت طلا. در دوره قاجار فقر رو به تزاید چهره نمود و عملاً از حدود ۱۳۲۴ این ثروت نفت توانست ایران را نجات دهد. تریاک و تنباکو و پنبه اهمیت چندانی نداشت و کم کم تجارتش ممنوع شد، و پولی که از قبل نقت به ایران رسید در سایت‌های زیادی توانست به ایران کمک کند و چهره کشور را تغییر دهد.
خیر اندیش ادامه داد: از همان زمان که درآمد نفت به اینجا سرازیر شد، مسئله رابطه ایران با این کشورهایی که تازه داشتند شکل می‌گرفتند مطرح شد. ایران قابلیت‌های زیادی داشت و پیشتاز بود و سابقه بیشتری داشت. اما میان ساحل شمالی و جنوبی خلیج فارس توازی غیر متقارنی شکل گرفت. ساحل ایرانی و عربی و خلیج فارس ریتم دیگری پیدا کرد. در ایران نوگرایی رضا شاه آغاز شد، دیاسپورا به سمت آبادان و… رخ می‌داد. اما مسئله کشف حجاب باعث شد خیلی از مردمان به جنوب ساحل خلیج فارس رفتند. این طرف نوگرایی راه می‌افتاد و آنطرف نه، و بعد از مدتی این سیر برعکس شد. ما به ریشه‌های سنتی بازگشتیم و آنها به دنبال توسعه و نوآوری بودند! اما چطور توسعه‌ای؟ مثلاً عراق به سرعت شروع به مسلح شدن کرد وچند بار مشکلاتی ایجاد کرد، و این بازار به جای کالای مصرفی به بازار بزرگ اسلحه تبدیل شد. و طرح‌های جدیدی برای ایجاد توازنی از حدود ۱۳۵۰ شمسی مطرح شد و ایران قدرت تأمین کننده امنیت باشد و عربستان تولید کننده انرژی خلیج‌فارس باشد.
وی افزود: این توازن شکننده بعدها به هم خورد و تأثیر بر منطقه مدیترانه و یمن و مصر گذاشت و در مجموع افق نفت در خلیج فارس با چالشهای جدیدی روبرو کرد. بعدتر منابع جدید نفت در مناطق دیگر یافته شد و در همان حال در مصرف هم تغییراتی ایجاد شد و از دوره انقلاب صنعتی سوم و چهارم بازار مصرف را دستخوش تغییر کرد. حالا این پرسش مطرح شد که خلیج فارس همان اهمیت را دارد؟! به این سادگی نمی‌توان به این پرسش پاسخ داد.
او با اظهار اینکه موضوع انرژی‌های پاک و آلودگی‌های محیطی مطرح شده آمد و مسائل جدیدی را مطرح می‌کنند که بر این منطقه اثر می‌گذارد، گفت: امروزه تأمین انرژی دارد به بومی شدن برمیگردد. به این معنی که ذخیره سازی انرژی صورت جدیدی است، و همراه با تجارت انرژی همراه شد. مسئله اصلی در دنیای آینده انتقال انرژی است.
@mirasmaktoob
او با مطرح کردن اینکه کدام کشور بر کدام مؤلفه از خلیج فارس دست گذاشته است، یا چه فرصتهایی به علت عدم رابطه با ایرانشناسان دارد از دست می‌رود، به ضروری بودن حمایت‌های بیشتر تاکید کرد.
این استاد تاریخ افزود: حدود صد سال است که خلیج فارس با موضوع نفت درگیر است، در قراردادهای دوره قاجار ایران و قراردادهای بعدی آمریکا و انگلیس با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و بعد تغییر سوخت کشتی‌های انگلیس، این موضوع مطرح شد. قراردادی که در ۱۹۲۰ بسته شد دنباله ۱۸۲۰ بود که در ازای امنیت دریاها و دزدی نکردن شأن، سالانه هزاران سکه طلا بگیرند. در ۱۹۶۰ که استقلال آنها و شکل گیری حکومت‌ها و کشورهای تازه تأسیس شأن کم کم شروع شد و حدود ده سال بعد تمام شد. در این زمان است که موضوع نفت مهم می‌شود.
وی ادامه داد: پس از دوره انقلاب صنعتی دوم و خروج زغالسنگ از چرخه سوخت گام به گام سهم ایران در صنعت نفت افزایش پیدا کرد. از این زمان نفت به عنوان منبع درآمدی برای تمام کشورهای خلیج فارس مطرح می‌شود و اثرات زیادی دارد. همین الان هم برای ما داشتن انرژی موقعیت‌های زیادی ایجاد می‌کند. از ابتدای صفویه تا قاجار حدود ۸۰ درصد از سرمایه‌های ایران از دست رفت به صورت طلا. در دوره قاجار فقر رو به تزاید چهره نمود و عملاً از حدود ۱۳۲۴ این ثروت نفت توانست ایران را نجات دهد. تریاک و تنباکو و پنبه اهمیت چندانی نداشت و کم کم تجارتش ممنوع شد، و پولی که از قبل نقت به ایران رسید در سایت‌های زیادی توانست به ایران کمک کند و چهره کشور را تغییر دهد.
خیر اندیش ادامه داد: از همان زمان که درآمد نفت به اینجا سرازیر شد، مسئله رابطه ایران با این کشورهایی که تازه داشتند شکل می‌گرفتند مطرح شد. ایران قابلیت‌های زیادی داشت و پیشتاز بود و سابقه بیشتری داشت. اما میان ساحل شمالی و جنوبی خلیج فارس توازی غیر متقارنی شکل گرفت. ساحل ایرانی و عربی و خلیج فارس ریتم دیگری پیدا کرد. در ایران نوگرایی رضا شاه آغاز شد، دیاسپورا به سمت آبادان و… رخ می‌داد. اما مسئله کشف حجاب باعث شد خیلی از مردمان به جنوب ساحل خلیج فارس رفتند. این طرف نوگرایی راه می‌افتاد و آنطرف نه، و بعد از مدتی این سیر برعکس شد. ما به ریشه‌های سنتی بازگشتیم و آنها به دنبال توسعه و نوآوری بودند! اما چطور توسعه‌ای؟ مثلاً عراق به سرعت شروع به مسلح شدن کرد وچند بار مشکلاتی ایجاد کرد، و این بازار به جای کالای مصرفی به بازار بزرگ اسلحه تبدیل شد. و طرح‌های جدیدی برای ایجاد توازنی از حدود ۱۳۵۰ شمسی مطرح شد و ایران قدرت تأمین کننده امنیت باشد و عربستان تولید کننده انرژی خلیج‌فارس باشد.
وی افزود: این توازن شکننده بعدها به هم خورد و تأثیر بر منطقه مدیترانه و یمن و مصر گذاشت و در مجموع افق نفت در خلیج فارس با چالشهای جدیدی روبرو کرد. بعدتر منابع جدید نفت در مناطق دیگر یافته شد و در همان حال در مصرف هم تغییراتی ایجاد شد و از دوره انقلاب صنعتی سوم و چهارم بازار مصرف را دستخوش تغییر کرد. حالا این پرسش مطرح شد که خلیج فارس همان اهمیت را دارد؟! به این سادگی نمی‌توان به این پرسش پاسخ داد.
او با اظهار اینکه موضوع انرژی‌های پاک و آلودگی‌های محیطی مطرح شده آمد و مسائل جدیدی را مطرح می‌کنند که بر این منطقه اثر می‌گذارد، گفت: امروزه تأمین انرژی دارد به بومی شدن برمیگردد. به این معنی که ذخیره سازی انرژی صورت جدیدی است، و همراه با تجارت انرژی همراه شد. مسئله اصلی در دنیای آینده انتقال انرژی است.
@mirasmaktoob
این نشست پس از پذیرایی کوتاهی، سخنرانی علی بهرامیان معاون دایره المعارف بزرگ اسلامی، با موضوع خلیج فارس در نسخه‌های سده‌های نخستین ادامه پیدا کرد. او با آرزوی اینکه چنین روزی و چنین مراسمی باعث افزایش آگاهی نسبت به این پهنه آبی بشود، گفت: برای درک اهمیت این نام در متون سده‌های نخست شناخت منابع بسیار مهم است. چهار موضوع قرآن و تفسیر ان، حدیث و آنچه نقل شده از پیامبر و اصحاب، روایتهای تاریخی و چهارم ادب و ادبیات. از قرن دوم با ورود اسرای چینی به سمرقند و رواج صنعت کاغذسازی فرهنگ اسلامی وارد مرحله جدیدی مثل ظهور اینترنت شد، چرا که کسانی اقوال شفاهی را کتابت کردند و این چهار موضوع شکل گرفت و امر استنساخ رواج یافت.
او افزود: این نسخه‌ها همه متکی به روایتهای شفاهی هستند و به همین دلیل می‌توان اصل روایت را تا ۲۰۰ سال هم عقب برد. بنابراین آنچه ما از نام خلیج فارس در این چهار عرصه می‌بینیم لااقل مال ۲۰۰ سال قبلش است. مثل تفسیر حسن بصری از مرج البحرین یلتقیان یا قتاده بن دُعامه که متولد سال ۶۰ هجری و از بزرگان حفظ حدیث است. پس ارزش استنادی او بسیار بیشتر از کتاب‌های جغرافی و تاریخ است.
بهرامیان ادامه داد: نکته جالب این است که هیچکس در این ۱۴ قرن نرسیده این بحر فارس کجاست؟ یعنی این پهنه آبی آنقدر مشهور و معروف و شناخته شده بوده که اصلاً لازم نبوده کسی آدرس و نشانی بحر فارس را بدهد! نکته دوم اینکه اصلاً تعریف فارس چیست. امروز افراد مغرضی میگویند قومی هست به نام قوم فارس و این خلیج هم مال آنهاست، پس این نام را نگوییم! این ترکیب فارس و روم اصلاً تعریفی است از که بالای ۱۰۰ بار استفاده شده.
او به ذکری از یک حاکم عرب در ری در زمان معاویه از فتوح البلدان پرداخت مبنی بر اینکه او برای طلب غذا از غلامش می‌گوید من فارس و روم را جز برای نان و حبوبات فتح نکردم! و افزود: مسعودی در کتاب التنبیه و الاشراف در ذکر امت‌های سابق، اولین امت را فرس نام می‌برد و شهر به شهر نام شهرها و مناطق آذربایجان و اران و خراسان و… را نام می‌برد. و می‌گوید اینها کل شأن مملکت واحدی هستند و زبانشان هم واحد است. در دوره مغول نام ایران و کشور فارس و خلیج فارس هم احیا شد، مورخان بزرگ آن دوران هم این نام‌ها را استفاده می‌کنند. در تمام این ۱۴۰۰ سال نامی که در کتب مقدس بر این پهنه گذاشته شده نام خلیج فارس است.
@mirasmaktoob
او افزود: این نسخه‌ها همه متکی به روایتهای شفاهی هستند و به همین دلیل می‌توان اصل روایت را تا ۲۰۰ سال هم عقب برد. بنابراین آنچه ما از نام خلیج فارس در این چهار عرصه می‌بینیم لااقل مال ۲۰۰ سال قبلش است. مثل تفسیر حسن بصری از مرج البحرین یلتقیان یا قتاده بن دُعامه که متولد سال ۶۰ هجری و از بزرگان حفظ حدیث است. پس ارزش استنادی او بسیار بیشتر از کتاب‌های جغرافی و تاریخ است.
بهرامیان ادامه داد: نکته جالب این است که هیچکس در این ۱۴ قرن نرسیده این بحر فارس کجاست؟ یعنی این پهنه آبی آنقدر مشهور و معروف و شناخته شده بوده که اصلاً لازم نبوده کسی آدرس و نشانی بحر فارس را بدهد! نکته دوم اینکه اصلاً تعریف فارس چیست. امروز افراد مغرضی میگویند قومی هست به نام قوم فارس و این خلیج هم مال آنهاست، پس این نام را نگوییم! این ترکیب فارس و روم اصلاً تعریفی است از که بالای ۱۰۰ بار استفاده شده.
او به ذکری از یک حاکم عرب در ری در زمان معاویه از فتوح البلدان پرداخت مبنی بر اینکه او برای طلب غذا از غلامش می‌گوید من فارس و روم را جز برای نان و حبوبات فتح نکردم! و افزود: مسعودی در کتاب التنبیه و الاشراف در ذکر امت‌های سابق، اولین امت را فرس نام می‌برد و شهر به شهر نام شهرها و مناطق آذربایجان و اران و خراسان و… را نام می‌برد. و می‌گوید اینها کل شأن مملکت واحدی هستند و زبانشان هم واحد است. در دوره مغول نام ایران و کشور فارس و خلیج فارس هم احیا شد، مورخان بزرگ آن دوران هم این نام‌ها را استفاده می‌کنند. در تمام این ۱۴۰۰ سال نامی که در کتب مقدس بر این پهنه گذاشته شده نام خلیج فارس است.
@mirasmaktoob
سپس محمدتقی رهنمایی استاد تاریخ دانشگاه تهران درباره انزوای جغرافیایی سواحل شمالی خلیج فارس پشت میکروفن رفت، او گفت: دو امپراتوری بزرگ جهان باستان در دنیای قدیم امپراتوری یونان و ایران بود، که در کتب تاریخی فقط درباره جنگ‌هایشان خوانده آیم و تعاملات فرهنگی این دو مغفول مانده. مثلاً نمی‌دانیم چرا به دریای جنوبی یونان میگویند دریای یونی. ان منطقه را به نام حاکمان می‌شناختند و نام می‌گذاشتند. در کتیبه بیستون هم ایران و ۱۹ ساتراپی آن نام برده می‌شود.
وی افزود: دوم اینکه توسعه ماهیتی جغرافیایی دارد و در زمانی شکوفا می‌شود و به اوج می‌رسد و بعد افول می‌کند. در مورد خلیج‌فارس و جوامع اطرافش این قانون صدق می‌کند. مسیر حرکت کشتی‌های تجاری و جغرافی دانان و دریانوردان به ندرت به جای نامی در جنوب خلیج فارس اشاره شده است. حیات و معیشت در منطقه شمالی این دریا متمرکز بوده و نام‌هایشان بارها ذکر شده است. نیمه شمالی خلیج فارس بافت مرجانی دارد و هرجا مرجان باشد آنجا زنده است. این ادامه زاگرس است که طاقدیس و ناودیس دارد و نوک قله‌های مرجانی جزایر آن هستند و به لحاظ زمین شناسی بخشی از زاگرس هستند.
او با توضیح تفاوت و رشد نامتوازن مناطق شمال و جنوب خلیج فارس ادامه داد: عصر منازعات نظامی دارد به پایان می‌رسد و راه حل این مسئله تعامل است نه تقابل. در این پنجاه سال گذشته که بخش شمالی کم فعال شده تقصیر اعراب نیست، تقصیر ماست که استراتژی‌های توسعه مان مرکز محور بوده است. به جز آبادان که توسعه اش وابسته به توسعه ایران نبوده. ما توسعه را به جای نزدیکی شهرها نمی‌توانستیم به سواحل جنوبی ببریم؟ در دوره قاجار در بلوچستان به غیر بومی می‌گفتند قجر است و غریبه است. پس نباید عربها را سرزنش کنیم، باید خودمان را سرزنش کنیم به خاطر نگرش تبعیض آمیز بین شمال و جنوب.
رهنمایی سپس اشاره کرد به شیطنت‌های مؤسسات کارتوگرافی و دانشگاه‌ها و خاطره‌ای از شیطنت مشابهی در دانشگاهی در آلمان (توبینگن) تعریف کرد که خود شاهدش بوده: از عربستان و کویت پول گرفته بودند تا نام فارس را روی نقشه به عربی تغییر دهند و رایگان به دانشگاه‌های جهان بفرستند. الان اگر فعالیت‌هایی شبیه کار مؤسسه سحاب دارای حمایت دولتی نباشد، کاری انجام نمی‌شود. در دنیا دولت یا خودش تأمین می‌کند یا بخش خصوصی را تشویق می‌کند به سرمایه‌گذاری فرهنگی و با حذف مالیات یا تخفیف مالیات به آنها امتیاز می‌دهد.
پس این راهکار دارد، ما آن را استفاده نمی‌کنیم.
او با ذکر خاطره‌ای از اهمیت و درآمد نویسندگان در جوامع پیشرفته افزود: کار فرهنگی در ایران درآمد ندارد، هیچ نرم افزاری هرگز جای کتاب را نخواهد گرفت.. متأسفانه ما هیچکس را در ایران نمی‌شناسیم که از طریق نوشتن توانسته باشد یک اتومبیل بخرد!
@mirasmaktoob
وی افزود: دوم اینکه توسعه ماهیتی جغرافیایی دارد و در زمانی شکوفا می‌شود و به اوج می‌رسد و بعد افول می‌کند. در مورد خلیج‌فارس و جوامع اطرافش این قانون صدق می‌کند. مسیر حرکت کشتی‌های تجاری و جغرافی دانان و دریانوردان به ندرت به جای نامی در جنوب خلیج فارس اشاره شده است. حیات و معیشت در منطقه شمالی این دریا متمرکز بوده و نام‌هایشان بارها ذکر شده است. نیمه شمالی خلیج فارس بافت مرجانی دارد و هرجا مرجان باشد آنجا زنده است. این ادامه زاگرس است که طاقدیس و ناودیس دارد و نوک قله‌های مرجانی جزایر آن هستند و به لحاظ زمین شناسی بخشی از زاگرس هستند.
او با توضیح تفاوت و رشد نامتوازن مناطق شمال و جنوب خلیج فارس ادامه داد: عصر منازعات نظامی دارد به پایان می‌رسد و راه حل این مسئله تعامل است نه تقابل. در این پنجاه سال گذشته که بخش شمالی کم فعال شده تقصیر اعراب نیست، تقصیر ماست که استراتژی‌های توسعه مان مرکز محور بوده است. به جز آبادان که توسعه اش وابسته به توسعه ایران نبوده. ما توسعه را به جای نزدیکی شهرها نمی‌توانستیم به سواحل جنوبی ببریم؟ در دوره قاجار در بلوچستان به غیر بومی می‌گفتند قجر است و غریبه است. پس نباید عربها را سرزنش کنیم، باید خودمان را سرزنش کنیم به خاطر نگرش تبعیض آمیز بین شمال و جنوب.
رهنمایی سپس اشاره کرد به شیطنت‌های مؤسسات کارتوگرافی و دانشگاه‌ها و خاطره‌ای از شیطنت مشابهی در دانشگاهی در آلمان (توبینگن) تعریف کرد که خود شاهدش بوده: از عربستان و کویت پول گرفته بودند تا نام فارس را روی نقشه به عربی تغییر دهند و رایگان به دانشگاه‌های جهان بفرستند. الان اگر فعالیت‌هایی شبیه کار مؤسسه سحاب دارای حمایت دولتی نباشد، کاری انجام نمی‌شود. در دنیا دولت یا خودش تأمین می‌کند یا بخش خصوصی را تشویق می‌کند به سرمایه‌گذاری فرهنگی و با حذف مالیات یا تخفیف مالیات به آنها امتیاز می‌دهد.
پس این راهکار دارد، ما آن را استفاده نمی‌کنیم.
او با ذکر خاطره‌ای از اهمیت و درآمد نویسندگان در جوامع پیشرفته افزود: کار فرهنگی در ایران درآمد ندارد، هیچ نرم افزاری هرگز جای کتاب را نخواهد گرفت.. متأسفانه ما هیچکس را در ایران نمی‌شناسیم که از طریق نوشتن توانسته باشد یک اتومبیل بخرد!
@mirasmaktoob
بعد جمشید کیانفر با موضوع فعالیت مستقل چهار نسل در کارتوگرافی سحاب سخنرانی کرد و گفت به اوج رسیدن و در اوج ماندن خیلی مهم است، اما مؤسسه سحاب در قله باقی مانده است و به فعالیت ادامه داده است. او به خاطرات نسل خود از دوران کودکی و تحصیل، و اولین مواجهه اش با کتاب‌های جغرافی عجین بود پرداخت و نقل قولی از جلال آل احمد مطرح‌کرد که این کتاب‌های تاریخ و جغرافیا آنقدر بزرگ بود که زیر بغل جا نمی‌شد، که می‌توانستند با دیدن نقشه هر دوره تاریخی آن را با نقشه امروز مقایسه کنند.
وی افزود: دومین مورد هم دبیری بوده است که گفته اگر می‌خواهید جغرافیا و تاریخ یاد بگیرید باید با نقشه و ترسیمش و کاربردش و خواندنش و کار کردنش را بیاموزید. برای اینکه اهمیت نقشه را بگوید و به ما بگوید این را از کجا تهیه کنیم آدرس مؤسسه سحاب را روی تخته نوشت و گفت با آنها مکاتبه کنید. ما هم نقشه هوایی درخواست کردیم و برایمان فرستادند و هشت ریال هزینه اش شد. دو تا نقشه فرانسه و انگلیس و نقشه اروپا را برایمان فرستادند. من هنوز راههای فرانسه و انگلستان و ایران را میدانم، مؤسسه سحاب این مشکل را حل کرده است. باید در هر سفری بدانیم کجا برویم و کجا استراحت کنیم و کجا مراکز تفریحی است و…
او ادامه داد: سومین مرحله آشنایی با مؤسسه سحاب هم دوران دانشجویی بود، دکتر حریری که جغرافیای اروپای شمالی درس می‌داد به ما می‌گفت باید از روی نقشه یاد بگیرید و نقشه را هم بکشید. من باز بلند شدم رفتم مؤسسه سحاب و به دفتر شادروان عباس سحاب رفتم و گفتم من دانشجوی تاریخم. او با مهربانی و خوش رویی من را پذیرفت و یک ساعت و نیم من را راهنمایی کرد که نقشه را باید چطور بکشی و با رنگ رود و کوه را مشخص کنید و…او با سوال دو فرنگی که در خیابان از او نشانی می‌پرسند همت می‌کند و شش ماه بعد نقشه تهران را با زبان انگلیسی با تمام جزئیات رسم می‌کند، پدر با همراهی پسر در ۱۳۱۵ مؤسسه سحاب را پایه گذاری می‌کند و نمی‌دانیم امروز این مؤسسه چند هزار نقشه دارد.
کیانفر افزود: نسل اول حمایت کرد و نسل دوم کار کرد تا این مؤسسه شد آنچه شد. ۲۰ سال بعد حامی از دنیا می‌رود، نسل سوم کار را ادامه می‌دهد تا ۱۳۷۹، و بعد با همراهی عروس خانواده و وقتی تحولی در جامعه جهانی رخ داده و نسل سوم کامپیوتر را وارد ایران می‌کند و نقشه‌ها را کامپیوتری می‌کند، نسل چهارم هم یکی در داخل و یکی در خارج مشغول کار هستند. چهل هزار. کتاب و ۱۷۰ هزار نقشه و… وجود دارد در این مؤسسه. همین اطلس که رونمایی می‌شود نهمین اطلس است، چهار اطلس را نسل دوم کارکرده و بقیه را نسل سوم و چهارم. از ۱۳۴۵ تا امروز نام این مؤسسه با خلیج فارس عجین شده است.
@mirasmaktoob
وی افزود: دومین مورد هم دبیری بوده است که گفته اگر می‌خواهید جغرافیا و تاریخ یاد بگیرید باید با نقشه و ترسیمش و کاربردش و خواندنش و کار کردنش را بیاموزید. برای اینکه اهمیت نقشه را بگوید و به ما بگوید این را از کجا تهیه کنیم آدرس مؤسسه سحاب را روی تخته نوشت و گفت با آنها مکاتبه کنید. ما هم نقشه هوایی درخواست کردیم و برایمان فرستادند و هشت ریال هزینه اش شد. دو تا نقشه فرانسه و انگلیس و نقشه اروپا را برایمان فرستادند. من هنوز راههای فرانسه و انگلستان و ایران را میدانم، مؤسسه سحاب این مشکل را حل کرده است. باید در هر سفری بدانیم کجا برویم و کجا استراحت کنیم و کجا مراکز تفریحی است و…
او ادامه داد: سومین مرحله آشنایی با مؤسسه سحاب هم دوران دانشجویی بود، دکتر حریری که جغرافیای اروپای شمالی درس می‌داد به ما می‌گفت باید از روی نقشه یاد بگیرید و نقشه را هم بکشید. من باز بلند شدم رفتم مؤسسه سحاب و به دفتر شادروان عباس سحاب رفتم و گفتم من دانشجوی تاریخم. او با مهربانی و خوش رویی من را پذیرفت و یک ساعت و نیم من را راهنمایی کرد که نقشه را باید چطور بکشی و با رنگ رود و کوه را مشخص کنید و…او با سوال دو فرنگی که در خیابان از او نشانی می‌پرسند همت می‌کند و شش ماه بعد نقشه تهران را با زبان انگلیسی با تمام جزئیات رسم می‌کند، پدر با همراهی پسر در ۱۳۱۵ مؤسسه سحاب را پایه گذاری می‌کند و نمی‌دانیم امروز این مؤسسه چند هزار نقشه دارد.
کیانفر افزود: نسل اول حمایت کرد و نسل دوم کار کرد تا این مؤسسه شد آنچه شد. ۲۰ سال بعد حامی از دنیا می‌رود، نسل سوم کار را ادامه می‌دهد تا ۱۳۷۹، و بعد با همراهی عروس خانواده و وقتی تحولی در جامعه جهانی رخ داده و نسل سوم کامپیوتر را وارد ایران می‌کند و نقشه‌ها را کامپیوتری می‌کند، نسل چهارم هم یکی در داخل و یکی در خارج مشغول کار هستند. چهل هزار. کتاب و ۱۷۰ هزار نقشه و… وجود دارد در این مؤسسه. همین اطلس که رونمایی می‌شود نهمین اطلس است، چهار اطلس را نسل دوم کارکرده و بقیه را نسل سوم و چهارم. از ۱۳۴۵ تا امروز نام این مؤسسه با خلیج فارس عجین شده است.
@mirasmaktoob
و سپس دکتر علی اشرف مجتهد شبستری به بیان نکات کوتاهی درباره خلیج فارس در اسناد رسمی پرداخت، او درباره آنچه اعراب دارند می‌کنند درباره جا انداختن نام خلیج عربی سخنرانی کرد و یکی اکفای کویت است، عرب گلف فاند. که اسناد و نشانی‌ها را همه با این نام ثبت می‌کنند. پول تحقیقات دانشکده‌ها را اعراب می‌دهند به شرط کاربردن نام خلیج عربی. میگویند که ما پاسپورت نمی‌دهیم اگر می‌خواهی به این کشورها سفر کنی، به شرطی که بگویی خلیج عربی. اگر نام خلیج عربی را نمی‌بری لااقل بگو خلیج!
او ادامه داد: دیگر اساتیدی مثل مجتبی مینوی و امین ریاحی را هم نداریم که سخنانشان در عرصه بین‌المللی برد داشته باشد. ما آنچه نیاز داریم آن طرف مرزهایمان است، خیلی باید کار بکنیم و خیلی چیزها را از دست داده‌ایم. شاید باید دبیرخانه دائمی برای خلیج فارس داشته باشیم. با پژوهشکده‌ها تماس بگیریم و تلاش بکنیم و سیاست واحد داشته باشیم درباره خلیج فارس و زبان فارسی.
@mirasmaktoob
او ادامه داد: دیگر اساتیدی مثل مجتبی مینوی و امین ریاحی را هم نداریم که سخنانشان در عرصه بین‌المللی برد داشته باشد. ما آنچه نیاز داریم آن طرف مرزهایمان است، خیلی باید کار بکنیم و خیلی چیزها را از دست داده‌ایم. شاید باید دبیرخانه دائمی برای خلیج فارس داشته باشیم. با پژوهشکده‌ها تماس بگیریم و تلاش بکنیم و سیاست واحد داشته باشیم درباره خلیج فارس و زبان فارسی.
@mirasmaktoob
در پایان نیز سپهدار انصاری نیک، مدیر پتروشیمی بندر امام در سخنانی به تلاش‌های انجام شده درباره هویت زدایی و فارسی زدایی از خلیج فارس پرداخت و گفت: این به آن معناست که خلیج فارس قلب انرژی دنیاست. همچنان گاز و نفت در این منطقه منابع استراتژیک جهان خواهد بود، همانطور که جاده ابریشم و کمربندهای تجاری که آنها به دنبالشان هستند همچنان جایگاه ژئوپلتیک خلیج فارس را نشان می‌دهد. شایسته است سیاستمداران و نویسندگان و بازیگران اجتماعی این موضوع را برای نسل حاضر و نسل آینده برجسته کنند.
او افزود: نمی‌توان گفت اینها سیاسی بازی است و اهمیتی ندارد، این سیاست بود که بحرین را از ایران جدا کرد و در خلیج فارس نیروی نظامی آورد. اینکه آنها از قدرتهای بزرگ امضا می‌گیرند و کار سیاسی می‌کنند، برای این است که دارند جهان آینده را شکل می‌دهد. آن ایران بزرگ با سیاست تکه تکه کوچک شد، و با سیاست بزرگان همین نقشه امروز حفظ شده است. همه متنفذین باید به نسل‌های آینده آگاهی بدهند و در همه عرصه‌های پاسداری و صیانت از ایران و خلیج فارس به کار گرفته شود.
انصاری نیک افزود: یکی از مصارف پتروشیمی ما نمک است، و ما نمک گیر خلیج فارس هستیم! امیدوارم همه شرکت‌های صنعتی هم نقش آفرینی کنند برای حفظ کیان خلیج فارس. نقش تکنولوژی هم باید در آینده بیشتر دیده شود. او سپس با آرزوی پیروزی برای همه مبارزان و سربازانی که در خلیج فارس جلوی متجاوزان سینه سپر کرده اند از حضار برای شرکت در این نشست و ایراد سخنان کارشناسی سپاسگزاری نمود و آئین رونمایی از کتابها با حضور اساتید برگزار شد.
@mirasmaktoob
.
او افزود: نمی‌توان گفت اینها سیاسی بازی است و اهمیتی ندارد، این سیاست بود که بحرین را از ایران جدا کرد و در خلیج فارس نیروی نظامی آورد. اینکه آنها از قدرتهای بزرگ امضا می‌گیرند و کار سیاسی می‌کنند، برای این است که دارند جهان آینده را شکل می‌دهد. آن ایران بزرگ با سیاست تکه تکه کوچک شد، و با سیاست بزرگان همین نقشه امروز حفظ شده است. همه متنفذین باید به نسل‌های آینده آگاهی بدهند و در همه عرصه‌های پاسداری و صیانت از ایران و خلیج فارس به کار گرفته شود.
انصاری نیک افزود: یکی از مصارف پتروشیمی ما نمک است، و ما نمک گیر خلیج فارس هستیم! امیدوارم همه شرکت‌های صنعتی هم نقش آفرینی کنند برای حفظ کیان خلیج فارس. نقش تکنولوژی هم باید در آینده بیشتر دیده شود. او سپس با آرزوی پیروزی برای همه مبارزان و سربازانی که در خلیج فارس جلوی متجاوزان سینه سپر کرده اند از حضار برای شرکت در این نشست و ایراد سخنان کارشناسی سپاسگزاری نمود و آئین رونمایی از کتابها با حضور اساتید برگزار شد.
@mirasmaktoob
.
خلیج فارس در اسناد و متون کهن
این موضوع، عنوان سخنرانی بنده بود در همایش روز ملی خلیج فارس.
جلیل نوذری محققی است که بیش از سی‌وپنج سال از عمر خود را به عنوان کارشناس و مترجم در شرکت پتروشیمی بندر امام در شهر گرمسیر ماهشهر گذرانده است. او کاشف نام مؤلف رستم‌التواریخ است. کتابی پژوهشی در این باره از او چاپ کردیم که ثابت کرد رضاقلی‌خان هدایت نویسندۀ این کتاب است. نوذری دوسالی است موزۀ اسناد و عکس‌های این شرکت را تأسیس کرده تا قریب ۶۰ سال کوشش بنیانگذاران و خادمان این شرکت را ارج نهد و مسئولان کشور را به اهمیت این کار واقف سازد. ایران‌دوست است و مدام در تلاش برای انتشار آثار مرتبط با پتروشیمی و خلیج فارس. به همت و پایمردی او کتاب تاریخ خلیج فارس و بنادر تألیف سعادت کازرونی با موافقت مدیریت فرهنگ‌دوست این شرکت، جناب انصاری‌نیک منتشر شد. انصافاً او مدیری کاردان و فهیم است.
برگزاری همایش "روز ملی خلیج فارس" در تالار اجتماعات مرکز پژوهش‌های علمی و مطالعات خاورمیانه، به مدیریت نوذری بخوبی انجام شد. بنده هم گفتم خلیج فارس نماد هویت ملی و فرهنگی ایرانیان است. مسئلۀ خلیج فارس سیاسی است و عربها که فاقد هویت تاریخی هستند، با جعل و سرقت نام تاریخی بحر فارس و صرف میلیونها دلار و تحریف اسناد تاریخی و رشوه‌دادن به مراکز علمی امریکایی و اروپایی، عربی را جایگزین فارسی کرده‌اند. چه خوب متذکر شد علی بهرامیان با استناد به منابع تاریخی که فارس به معنای ایران است و خلیج فارس یعنی خلیج ایرانی، نخست عبدالکریم قاسم با شیطنت یک انگلیسی، خلیج عربی را بکار برد و سپس جمال عبدالناصر در تقابل با شاه این شیطنت را دامن زد و کم‌کم عربها با حمایت غربی‌ها این سرقت را نهادینه کردند. من هم با استناد به حدیثی از اهل سنت به روایت مثنی تمیمی گفتم که پیامبر اعظم(ص)، بحر فارس را در کلام خود بکار برده و اگر عربها به پیامبر اکرم معتقدند نباید به این تحریف دست می‌زدند.
گفتم هدف غربی‌ها در ۴۰۰ سال اخیر، کوچک‌کردن ایران بوده‌است. چشم دیدن ایران بزرگ با تمدن چند هزار ساله را ندارند و از هر راهی برای تفرقه بین عرب و عجم بهره می‌جویند. با دستاویز قرار دادن مسئله قومیت‌ها و زبان مادری در ایران جوانان را تحریک و آنان را به سهم‌خواهی و هویت‌طلبی ترغیب می‌کنند. ما برای حفظ یکپارچگی کشور، جز همبستگی و وحدت و همدلی، راه دیگری نداریم.
https://www.instagram.com/p/DJH_wfqKDBc/?igsh=M2RsdmtrZnNhNWs=
این موضوع، عنوان سخنرانی بنده بود در همایش روز ملی خلیج فارس.
جلیل نوذری محققی است که بیش از سی‌وپنج سال از عمر خود را به عنوان کارشناس و مترجم در شرکت پتروشیمی بندر امام در شهر گرمسیر ماهشهر گذرانده است. او کاشف نام مؤلف رستم‌التواریخ است. کتابی پژوهشی در این باره از او چاپ کردیم که ثابت کرد رضاقلی‌خان هدایت نویسندۀ این کتاب است. نوذری دوسالی است موزۀ اسناد و عکس‌های این شرکت را تأسیس کرده تا قریب ۶۰ سال کوشش بنیانگذاران و خادمان این شرکت را ارج نهد و مسئولان کشور را به اهمیت این کار واقف سازد. ایران‌دوست است و مدام در تلاش برای انتشار آثار مرتبط با پتروشیمی و خلیج فارس. به همت و پایمردی او کتاب تاریخ خلیج فارس و بنادر تألیف سعادت کازرونی با موافقت مدیریت فرهنگ‌دوست این شرکت، جناب انصاری‌نیک منتشر شد. انصافاً او مدیری کاردان و فهیم است.
برگزاری همایش "روز ملی خلیج فارس" در تالار اجتماعات مرکز پژوهش‌های علمی و مطالعات خاورمیانه، به مدیریت نوذری بخوبی انجام شد. بنده هم گفتم خلیج فارس نماد هویت ملی و فرهنگی ایرانیان است. مسئلۀ خلیج فارس سیاسی است و عربها که فاقد هویت تاریخی هستند، با جعل و سرقت نام تاریخی بحر فارس و صرف میلیونها دلار و تحریف اسناد تاریخی و رشوه‌دادن به مراکز علمی امریکایی و اروپایی، عربی را جایگزین فارسی کرده‌اند. چه خوب متذکر شد علی بهرامیان با استناد به منابع تاریخی که فارس به معنای ایران است و خلیج فارس یعنی خلیج ایرانی، نخست عبدالکریم قاسم با شیطنت یک انگلیسی، خلیج عربی را بکار برد و سپس جمال عبدالناصر در تقابل با شاه این شیطنت را دامن زد و کم‌کم عربها با حمایت غربی‌ها این سرقت را نهادینه کردند. من هم با استناد به حدیثی از اهل سنت به روایت مثنی تمیمی گفتم که پیامبر اعظم(ص)، بحر فارس را در کلام خود بکار برده و اگر عربها به پیامبر اکرم معتقدند نباید به این تحریف دست می‌زدند.
گفتم هدف غربی‌ها در ۴۰۰ سال اخیر، کوچک‌کردن ایران بوده‌است. چشم دیدن ایران بزرگ با تمدن چند هزار ساله را ندارند و از هر راهی برای تفرقه بین عرب و عجم بهره می‌جویند. با دستاویز قرار دادن مسئله قومیت‌ها و زبان مادری در ایران جوانان را تحریک و آنان را به سهم‌خواهی و هویت‌طلبی ترغیب می‌کنند. ما برای حفظ یکپارچگی کشور، جز همبستگی و وحدت و همدلی، راه دیگری نداریم.
https://www.instagram.com/p/DJH_wfqKDBc/?igsh=M2RsdmtrZnNhNWs=
سلام و ارادت
سپاسگزارم جناب آقای دکتر ایرانی
نه تنها بابت حضور و ابراز همدردی‌تان در این لحظات تلخ و فقدان جانکاه، بلكه بابت این كه در این سال‌ها بارها به دیدن پدر آمدید و هر بار این دیدار برای ایشان دلپذیر و مایۀ خوشحالی بود.
جهد و جدیتی که جنابعالی به عنوان مدیر دانشور میراث مکتوب و همکاران مرکز در احیا و نشر و شناساندن ذخایر مکتوب فرهنگی‌مان به كار گرفته‌ايد، حقیقتاً ارزشمند است. من از پدر بارها ضمن صحبت می‌شنیدم این کار بزرگ را تا چه اندازه تحسین می‌كردند.
امیدوارم توفیقات شما در این راه مستمر باشد
با سپاس و احترام
شاداب ذكاوتی قراگزلو
@mirasmaktoob
.
سپاسگزارم جناب آقای دکتر ایرانی
نه تنها بابت حضور و ابراز همدردی‌تان در این لحظات تلخ و فقدان جانکاه، بلكه بابت این كه در این سال‌ها بارها به دیدن پدر آمدید و هر بار این دیدار برای ایشان دلپذیر و مایۀ خوشحالی بود.
جهد و جدیتی که جنابعالی به عنوان مدیر دانشور میراث مکتوب و همکاران مرکز در احیا و نشر و شناساندن ذخایر مکتوب فرهنگی‌مان به كار گرفته‌ايد، حقیقتاً ارزشمند است. من از پدر بارها ضمن صحبت می‌شنیدم این کار بزرگ را تا چه اندازه تحسین می‌كردند.
امیدوارم توفیقات شما در این راه مستمر باشد
با سپاس و احترام
شاداب ذكاوتی قراگزلو
@mirasmaktoob
.