فرهنگستان علوم

⭕️ وضعیت نظام حکمرانی در ایران و راهبرد اصلاح آن

دکتر احمد میدری، عضو کارگروه چالش مدیریت اقتصادی و حکمرانی

چهارشنبه ۳۰ فروردین ماه ۱۴۰
۱۰ الی ۱۲ صبح، سالن کنفرانس

جلسه سخنرانی به صورت حضوری و مجازی تشکیل می شود.

نشانی اتاق مجازی:

https://www.skyroom.online/ch/ias/farthink.room

تلفن: ۰۲۱۸۸۱۹۰۳۲۰ ، نشانی ایمیل: ecct@ias.ac.ir

@meidari

#انجمن_ایرانی_مطالعات_فرهنگی_و_ارتباطات با همکاری مرکز آموزش علمی کاربردی خانه کارگر برگزار می‌کند:

⭕️تحولات اقتصادی اجتماعی و مسائل کارگران

سخنرانان:
دکتر هادی خانیکی (رئیس انجمن)

دکتر احمدی میدری (اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه)

دکتر نوح منوری (جامعه‌شناس و عضو هیات علمی دانشگاه)

حسن صادقی (رئیس اتحادیه بازنشستگان جامعه کارگری)

علیرضا حیدری (نماینده کارگران در شورای عالی کار)

مریم سنجری (رئیس شورای اسلامی کار و کارگر نمونه)

زمان: دوشنبه ۱۱ اردیبهشت۱۴۰۲، ساعت ۱۳ الی ۱۵

مکان:
خیابان طالقانی، بعد از تقاطع ولی‌عصر، روبروی بورس کالا پلاک ۴۴۰، مرکز علمی کاربردی خانه کارگر

لینک ورود به جلسه انجمن:

https://www.skyroom.online/ch/irancsca/office

لینک ورود به جلسه مرکز علمی کاربردی خانه کارگر :

http://skyroom.online/ch/khanehkargar/neshaste-tahavolate-ejtemaei-eghtesadi-va-masaele-karegari

@irancsca

@meidari

انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، مرکز آموزش علمی کاربردی خانه کارگر و دبیر خانه مقابله با فقر و نابرابری آموزشی برگزار می کند:

⭕️ عنوان: تحولات اقتصادی اجتماعی و مسائل معلمان

سخنرانان:

🔹دکتر علی اصغر فانی (وزیر اسبق آموزش و پرورش)

🔹دکتر احمد میدری (اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه)

🔹دکتر یحیایی (جامعه شناس)

🔹 خانم طاهره نقی‌ئی (دبیر کل سازمان معلمان)

🔹دکتر رضا امیدی(پژوهشگر حوزه سیاستگذاری رفاه اجتماعی)

زمان: سه شنبه ۱۲ اردیبهشت ساعت ۱۲ الی ۱۴

 
نشانی:
خیابان طالقانی ،بعد ازتقاطع ولی عصر ،روبروی بورس کالا پلاک 440، مرکز علمی کاربردی خانه کارگر

لینک حضور : https://www.skyroom.online/ch/irancsca/office

#نشست_هفتگی

@mashghemaa
@meidari

⭕️ اثر تصمیمات سال 1308 بر وضع امروز ما

🔹 سال 1929 بحرانی بر اقتصاد جهانی سایه انداخت که باعث ورشکستگی بانک‌ها در ایالات متحده شد، بیش از 50 درصد کارگران بیکار شدند و کشورهای مختلف در تمام دنیا را تحت تاثیر قرار داد.

🔹کشورها برای فرار از این بحران، چاره‌اندیشی کردند. در بسیاری از کشورها دولت‌ها وارد عمل شدند و اقداماتی برای خروج از بحران انجام دادند.

🔹بحران سال 1929 میلادی مصادف بود با سال 1308 شمسی. در آن سال دولتمردان تصمیم گرفتند واحدهای بزرگ انحصاری در عرصه غلات، قند و شکر، دخانیات و ... ایجاد کنند تا بتواند ایران را از بحران خارج کند؛ اتفاقی که احمد میدری آن را باعث و بانی مشکلات کنونی اقتصاد ایران می‌داند.

🔹این اقتصاددان روایتی از این بحران و چرایی به وجود آمدن مشکلات اقتصادی کشور پس از آن را در روز جهانی کارگر روایت کرده است.

@ecoiran_webtv
@meidari

⭕️ خطر انحلال دیده‌بان فقر

احمد میدری

اقتصاددان و معاون سابق رفاه وزارت کار

🔷وزارت رفاه از زمان تاسیس همواره با این مسئله رو‌به‌رو بوده که بنگاه‌های زیر نظر سازمان تامین اجتماعی و صندوق‌های بازنشستگی چگونه اداره می‌شوند؟ تعداد این بنگاه‌ها و مسایل حادی که دارند همیشه وظایف رفاه اجتماعی را تحت تاثیر بنگاه‌داری وزارت کار قرار داده است.

🔷مهمترین وظیفه معاونت اقتصادی وزارت کار این است که دست‌کم درباره وضعیت ۶۰۰ بنگاه بزرگ اقتصادی گزارش تهیه کرده و به وزیر بدهد. این وظیفه باید به گونه‌ای صورت گیرد که در کار بنگاه‌ها، اخلال و مداخله‌ای صورت نگیرد چراکه از نظر قانونی آنها دارای ارکان درونی خود در  سازمان تامین اجتماعی و صندوق‌های بازنشستگی هستند.

🔷امر بنگاه‌داری آنقدر برای مسئولان جذاب است که  به گزارش‌دهی بسنده نمی‌کنند و در امور جاری بنگاه‌ها مانند انتصاب مدیران مداخله می‌کنند. اکنون در چنین وضعیتی با تصمیم سازمان اداری و استخدامی معاونت رفاه در معاونت اقتصادی ادغام شده است. مهمترین وظیفه معاونت رفاه رصد فقر در ایران و انعکاس آن به وزیر و مجموعه دولت و همچنین هماهنگی دستگاه‌های اجرائی برای مقابله با فقر است.

🔷دولت‌ها در کشورهای دیگر و در ایران به این بلوغ رسیده‌اند که ما باید یک نهاد درونی برای سنجش فقر داشته باشیم تا مردم به جای اینکه از طریق خیابان صدای اعتراض‌شان را به گوش حکومت برسانند  این کار به صورت شفاف و دقیق از طریق دستگاه مسئول رفاه اجتماعی صورت گیرد. در حقیقت معاون رفاه دیده‌بان فقر است.

🔷در دوره مسئولیتم در وزارتخانه، گزارش‌های ما در حوزه فقر به صورت سالانه تولید و به دولت  ارائه می‌شد. اکنون با ادغام معاونت اقتصادی و معاونت رفاه این خطر وجود دارد‌ که وظیفه سنگین رصد فقر که شامل فقر درآمدی، فقر مسکن، فقر آموزش، فقر بهداشت، فقر  دسترسی به آب، برق‌، گاز و... می‌شود؛ به دست فراموشی سپرده شود.

🔷معاون اقتصادی به قدری درگیر مسائل بنگاه‌هاست که بیم آن می‌رود مسئله فقر به کلی به حاشیه رود. این بزرگترین خطری است که در پی این ادغام احساس می‌شود. رصد دقیق شاخص‌های فقر با این هدف انجام می‌شود که سیاست‌های دولت طوری تنظیم شوند که شمار فقرا و مددجویان جامعه بیشتر نشود و برای گروه‌های نیازمند اقدامات حمایتی در نظر گرفته شود. اما اکنون با تصمیم جدید خطر انحلال دیده‌بان فقر وجود دارد.



@payamema
@meidari

«کنشگران مرزی» ومسألۀ حکمروایی در ایران

فرهنگستان علوم

شنبه ششم خرداد 1402 ساعت سه بعد از ظهر تا پنج بعد از ظهر

اعضای پنل بحث:

داریوش رحمانیان(تاریخ)
محمدفاضلی(جامعه شناس)
احمد میدری(اقتصاد)
حسین میرزایی(جامعه شناس)
مقصود فراستخواه( مؤلف کتاب)


https://farasatkhah.blogsky.com/1402/03/03/post-932/

@meidari

نشانی اسکای‌روم فرهنگستان علوم برای جلسه آنلاین:

https://www2-origin.trados.com/products/trados-live/

‌‌
⭕️ مولدسازی دارائی‌های دولت: فرصت‌ها و تهدیدها 

با حضور:

دکتر علیرضا صالح: رئیس کل پیشین سازمان خصوصی‌سازی و عضو هیئت‌عامل صندوق توسعه ملّی به عنوان مدیر علمی نشست

دکتر احمد میدری: عضو هیئت‌علمی دانشگاه و معاون سابق وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی

دکتر فاطمه وظیفه دادگر: مدیرکل مدیریت اموال و دارایی‌های دولت خزانه‌داری کل کشور

سه­ شنبه 16 خرداد ­ماه 1402،
از ساعت 9:30 الی 12

نشانی جلسه آنلاین:

http://connect.mporg.ir/dfrc 


@ meidari

⭕️ این شیوه مولدسازی به ارزان فروشی دارائی های دولت و نامولد ماندن می‌انجامد.

احمد میدری

معاملات دولتی در همه کشورهای جهان بزرگترین گلوگاه فساد است. مولدسازی هم نوعی معامله دولتی است.


در ایران ما مقررات لازم برای مولدسازی شفاف و کارآمد نداریم. مقررات به گونه ای است که حتما ارزان فروشی می‌شود و ارزان‌فروشی موجب نامولد ماندن و اتهام دولت به فساد می شود و ضربه اساسی به سرمایه اجتماعی کشور خواهد زد.


در آمریکا مولدسازی فرکانس های رادیوئی سه دوره کاملا متفاوت داشته است که برای ما آموزنده است.

مرحله نخست از دهه 1920 تا 1982 است که مانند امروز ایران مزایده برگزار و صلاحیت متقاضیان بررسی می‌شد.

در مرحله دوم از 1982 تا 1994 که به صورت قرعه کشی واگذار می شد، بدین ترتیب که قیمت را دولت ثابت اعلام می کند و از میان متقاضیان به حکم قرعه واگذار می شد و صلاحیت متقاضیان نیز توسط دولت بررسی نمی گردید. در این روش مانند روش نخست ارزان فروشی می شد اما دیگر دولت متهم به فساد نبود.

روش سوم از 1994 به پیشنهاد سه اقتصاددان بوجود آمد که روش مزایده کاملا تغییر کرد و روش جدیدی به نام مزایده‌های تکرار شونده همزمان در دنیا بوجود آمد.

دو اقتصاددان از میان آنها در سال 2020 جایزه نوبل گرفتند و در بسیاری از کشورهای دنیا از این روش استفاده می‌کنند. در این روش دیگر نه اتهام فساد وجود دارد و نه ارزان فروشی.

روش مزایده در ایران هنوز در مرحله اول است و اتهام به فساد و ارزان‌فروشی اجتناب‌ناپذیر است. علاوه بر این تجارب مختلف نشان می‌دهد مشکلات حقوقی متعدد در مولدسازی و واگذاری دارائی دولت در ایران وجود دارد.

در مجموعه تصاویر پیوست این نکات توضیح داده شده است.

#مولدسازی

@meidari

قسمت اول- مولدسازی دارائی‌های دولت
https://www.aparat.com/v/s2KpX

آپارات - سرویس اشتراک ویدیو
https://www.aparat.com/v/EkNtu

‌‌
فایل صوتی نشست مولدسازی دارایی‌های دولت بخش ۱

‌‌

فایل صوتی نشست مولدسازی دارایی‌های دولت بخش ۲

احمد میدری معاون اسبق وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گفت‌وگو با «هم‌میهن» پیشنهاد کرد:

مولدسـازی با الگوی برندگان نوبل اقتصاد


🔹 در مزایده دارایی بانک‌ها نوشته شده «متصرف دارد و آزاد کردن از دست متصرف بر عهده خریدار است.» این یعنی یک قرارداد کاملاً غیرشفاف که حتی میزان بدهی‌های آنها نیز نامعلوم قید شده است. یعنی خریدار نمی‌داند چه دارایی‌ای را با چه ارزشی می‌خرد. بدهی به تأمین اجتماعی، بدهی به سازمان مالیاتی و بدهی بانکی آنها مشخص نیست و این یعنی قراردادهای مشکوک.

🔹 مولدسازی مدارس موضوع بسیار حساسی است. بخش قابل ملاحظه‌ای از سرمایه‌گذاری در این حوزه بر عهده خیرین مدرسه‌ساز است. همین امسال قرار است مردم به میزان 10 هزار میلیارد تومان، مدرسه بسازند. دولت در 40 سال گذشته مدارس را به تدریج فروخته است اما هیچ‌گاه موج فروش مدارس راه نیفتاده بود. چیزی که امروز با مولدسازی شاهد هستیم، موج فروش مدارس است.

🔹 این روش مزایده، روش ارزان‌فروشی است. تا زمانی که روش مزایده را اصلاح نکنیم و مسائل حقوقی آن را حل نکنیم، فروش اموال دولتی، ضربه زدن به دولت تلقی می‌شود.

فرزانه طهرانی
https://b2n.ir/r46641

@hammihanonlin
@meidari

‌
⭕️ فراخوان ثبت نام شرکت در مدرسه تابستانی کمیسیون

🔹 جزئیات برنامه هفتگی مدرسه برای شرکت کنندگان قطعی در برنامه ارسال خواهد گردید.

🔹تا تاریخ 4/13 /1402 ثبت نام انجام می پذیرد. مجاری انعکاس تقاضای شرکت در برنامه:
ایمیل:

ihrciran@yahoo.com
ارسال پیام به تلگرام کمیسیون:

@ihrcsupport

ارسال پیام به صفحه اینستاگرام

@ihrciran

🔹 اگرچه برنامه به صورت حضوری در دفتر مرکزی کمیسیون انجام میشود، اما این تلاش در جریان است که متقاضیان غیر مقیم تهران نیز بتوانند به صورت مجازی یا بهره مندی از فایل های صوتی جلسات برگزار شده هر هفته، امکان شرکت پیدا کرده و بهره برداری لازم را به عمل آورند.

🔹شایان ذکر است کمیسیون با همه کمبود منابع و امکانات، هر ساله برنامه های آموزشی ترویجی متنوعی را در حدود مقدورات خود و با تحمل سختی های خاص هر مورد به صورت عام المنفعه و بدون هر گونه بهره برداری مادی با مشارکت خیرخواهانه و انساندوستانه اساتید ارجمند کشور برگزار می کند.

از جمله برنامه های مزبور، مدرسه های آموزشی فصلی است که تلاش می‌شود حداقل، دو نوبت در سال در موضوعات مورد نیاز کشور اجرایی گردد.

@ihrciran

@meidari

‌
⭕️مدرسه آموزشی تابستانه با موضوع فقر زدایی و حقوق بشر

پیرو اطلاع رسانی قبلی، ثبت نام متقاضیان حضور در مدرسه تابستانی کمیسیون در جریان است. در این دوره که طی سه هفته در روزهای پنج شنبه اجرا خواهد شد جمعی از اساتید شناخته شده رشته های حقوق، اقتصاد، جامعه شناسی ، مطالعات اسلامی و نماینده ای از امور پژوهشی کمیسیون  ارائه بحث خواهند داشت.

🔹ارائه کنندگان بحث در برنامه عبارتند از:

دکتر نسرین مصفا
عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

دکتر صدیقه پیری
عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی

دکتر احمد میدری
اقتصاددان، فعال مدنی و معاون اسبق وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی

دکتر سید احمد حبیب نژاد
حقوق دان، دانشیار دانشگاه تهران و دبیر هیئت پیگیری اجرای قانون اساسی در معاونت حقوقی ریاست جمهوری

دکتر باقر انصاری
حقوقدان، دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی

دکتر حسین راغفر
اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا

دکتر محمد رضا واعظ مهدوی
استاد دانشگاه، فعال مدنی حوزه فقر زدایی و معاون اسبق امور اجتماعی سازمان مدیریت

حجت الاسلام دکتر مجید رضایی
اقتصاددان ، استاد حوزه و دانشگاه  و عضو شورای فقهی بانک مرکزی

آقای علی عباس زاده
همیار امور پژوهشی کمیسیون و پژوهشگر دکترای جامعه شناسی دانشگاه تهران

@ihrciran

@meidari

‌

⭕️ فقط به اندازه بال پشه

احمد میدری

در چند ماه گذشته توفیق داشتم در مراسم نکوداشت چند دوست بزرگ مانند این مراسم نکوداشت شرکت کنم. یکی از ترجیع‌بندهای این قبیل مراسم مرثیه‌خوانی در مظلومیت و حق ناشناسی دولت‌ها نسبت به چهره‌های علمی کشور است.

مراسم نکوداشت استادم بایزید مردوخی در اسفند ۱۴۰۱ در همین مکان، نمونه بارزی از این مرثیه‌خوانی بود. مرثیه‌ای که می‌توان آن را مرثیه بی‌قدرتی نامید. من با این نوع مرثیه‌خوانی به دلائلی که عرض خواهم کرد به شدت مخالفم و نمی‌توانم با این «انگاره بی قدرتی اندیشمندان» همداستان باشم.

اقتصاددانان مانند عموم اندیشمندان علوم اجتماعی از میزان تاثیرگذاری خود ناراضی‌اند و آن را اندک یا هیچ می‌انگارند.

به عنوان مثال، آمارتیاسن در کتاب "توسعه به مثابه آزادی" از این که تاثیری بر وضعیت مردم نداشته است، تاسف می‌خورد؛ یا تمام کتاب "سرمایه، دمکراسی و سوسیالیسم" ژوزف شومپیتر مرثیه‌ای است در شنیده نشدن صدای او مبنی بر حقانیت سرمایه داری و این که سرمایه‌داری به ناحق صحنه را به سوسیالیسم خواهد باخت، که البته این پیش بینی محقق نشد.

نارضایتی آمارتیاسن و شومپیتر از بی‌قدرتی پیامدی ندارد و نشانه ای از تواضع انگاشته می‌شود. همه دانشجویان به آنها غبطه می‌خورند و حسرت همانندی با آنها را دارند.

اما در جامعه ما مرثیه ‌بی‌قدرتی صاحبان اندیشه، سم مهلک است. هرگونه بازنمایی بی‌قدرتی، خود منشا بی‌قدرتی است و شاید تسلی‌بخش روح و روان باشد و ما را از مسئولیت‌‌پذیری و بی‌عملی مبرا کند، اما با این کار، خود و دیگران را بیشتر و بیشتر در مرداب بی قدرتی فرو خواهیم برد.

از همین روی، فکر کردم اگر صرفا به خدمات علمی دکتر زنوز بسنده کنم، مقدمه‌ای خواهد شد که نتیجه آن مجددا بازتولید انگاره بی‌قدرتی است. از مرور آرا و خدمات هیچ کس نمی‌توان به همه تاثیرات او پی برد.

برای همین، صرف‌نظر کردم که بگویم تا چه اندازه دانشگاهیان در همه رشته‌های برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای، سیاست‌گذاری صنعتی، اقتصاد نهادگرا و توسعه اقتصادی مدیون هادی زنوز هستند.

بنابراین، به جای فهرست کردن خدمات علمی ایشان، با دانشجوی سابق‌شان تماس گرفتم و پرسیدم استاد چه اندازه در عالم عمل منشا اثر بوده‌اند.

افشین برمکی پاسخ داد که دکتر زنوز مشاور بخش خصوصی هم بود و بخش خصوصی حتی یک ریال پول بیهوده به کسی نمی‌دهد، دوم این که برخی پژوهش‌ها که در آن ها با استاد همکار بودم، منجر به تدوین چندین آئین نامه راهگشا در دولت شد.
سوم آن که براساس نظرات کارشناسی ایشان، مسیر برخی از پروژه ها کاملا تغییر کرد. به عنوان مثال، ساخت یک مرکز تجاری بزرگ در اهواز پس از امکان‌سنجی توسط دکتر زنوز، متوقف شد. از او پرسیدم خودش را تا چه اندازه موثر می‌داند، که در پاسخ گفت بی اندازه مهم بوده‌ام، بی‌اندازه.

توضیح بیشتر خواستم. ایشان گفتند من کارشناس شورای اقتصاد کشور بودم و در شورای اقتصاد کشور حداقل ۱۰۰ مسئله مهم در یک سال مورد بررسی قرار می‌گیرد، و من در هزار تصمیم ملی مشارکت داشتم و در برخی از آنها بسیار موثر بودم. به عنوان مثال در هنگام کرونا وزارت بهداشت می‌خواست ۲۱۷ میلیون دلار وام ارزی بگیرد و من مسئول بررسی این پیشنهاد بودم و با مجموعه شواهدی که آوردم تصمیم‌گیران قانع شدند که این وام ضرورت ندارد و نیاز وزارت بهداشت می‌تواند از داخل تهیه شود.

این فقط تاثیر یکی از دانشجویان، البته دانشجوی خاص، دکتر زنوز است. قدرت داشتن یا بی‌قدرتی اندیشمندان، تنها به واقعیت دنیای خارج باز نمی‌گردد، بلکه ما با کلام خود می‌توانیم قدرت را تولید و بازتولید کنیم. گاهی مانند جان مینارد کینز با اعتماد به نفس کامل باید گفت که دانشمندان صاحب‌خانه و سیاست‌مداران مهمانان آن هستند، مدعایی که زندگانی اهل قلم در ایران نیز گواه روشنی بر آن است. به قول محمدحسین پاپلی یزدی تاریخ ایران گواهی می‌دهد فرهنگ بر شمشیر پیروز است. اهل فرهنگ در ایران صاحبخانه هستند.

گاه باید متواضعانه مانند مجتبی مینوی گفت: «اگر به اندازه بال پشه‌ای به تمدن و فرهنگ ایران خدمت کرده باشم، زندگانی من بیهوده نبوده است». سهم اندک یا همان بال پشه وقتی صحبت از سرنوشت یک ملت و تاریخ می‌شود، احساس قدرتی بسان قدرت رستم دستان به انسان می‌دهد.

در ثانی دانش تغییر، از شناخت تغییرات بسیار کوچک حاصل می‌شود. فرض کنید صدها جلد کتاب دیگر در اهمیت ساختارهای متصلب سیاسی، فرهنگی و اقتصادی ایران نگاشته شود و برای انواع امتناع ها در ایران نظریه‌های فربه تولید شود.


ادامه



https://bit.ly/3PI83Sy

🎥 رابطه ایرانیان با قدرت

نسخه صوتی

▫️مقصود فراستخواه، جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه در کتابی با عنوان «کنشگران مرزی» مفهومی تازه را در نظریات جامعه‌شناسی بومی ایران پایه‌گذاری کرده است.

▫️از نگاه او کنشگران مرزی انواع آدم‌هایی هستند که در فاصله‌ها و شکاف‌های میان دولت و جامعه تردد می‌کردند و دست به کارهایی می‌زدند.

▫️در نشستی که مدتی پیش برای معرفی این کتاب برگزار شد، محمد فاضلی، جامعه‌شناس، احمد میدری، اقتصاددان، داریوش رحمانیان مدرس تاریخ و حسین میرزایی، جامعه شناس سخنرانی کردند.

📺 @ecoiran_webtv

🎙رابطه ایرانیان با قدرت

▫️مقصود فراستخواه، جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه در کتابی با عنوان «کنشگران مرزی» مفهومی تازه را در نظریات جامعه‌شناسی بومی ایران پایه‌گذاری کرده است.

▫️از نگاه او کنشگران مرزی انواع آدم‌هایی هستند که در فاصله‌ها و شکاف‌های میان دولت و جامعه تردد می‌کردند و دست به کارهایی می‌زدند.

▫️در نشستی که مدتی پیش برای معرفی این کتاب برگزار شد، محمد فاضلی، جامعه‌شناس، احمد میدری، اقتصاددان، داریوش رحمانیان مدرس تاریخ و حسین میرزایی، جامعه شناس سخنرانی کردند.

📺 @eco_voice

⭕️ برابری آموزشی و امید اجتماعی

✍️ احمد میدری


🔹 یکی از اختلاف دیدگاه‌ها در جامعهٔ ایران مانند بسیاری از جوامع، میزان مداخلهٔ دولت در نظام آموزشی است. برخی معتقدند که آموزش همچون امنیت است و دولت موظف است امنیت همهٔ مردم را تأمین کند و تأمین امنیت افراد، نباید هیچ نسبتی با قدرت خرید آنها داشته باشد. به نظر می‌رسد همهٔ دولت‌­ها از ابتدای تاریخ تاکنون این وظیفه را پذیرفته‌اند و امروزه، هرگونه جداسازی مردم در پوشش خدمات امنیتی غیرقابل تصور است. از ابتدای قرن نوزدهم تغییر مهمی رخ داد و دولت‌­ها به‌تدریج پذیرفتند که وظیفهٔ تأمین بهداشت عمومی از وظایف آنهاست و باید علاوه‌بر تأمین امنیت برای جلوگیری از بیماری‌های واگیردار هزینه کنند و این امر را به بازار و بخش خصوصی نسپارند.

🔹 امنیت و بهداشت عمومی یک وجه کاملاً مشترک دارند امکان جداسازی مردم وجود ندارد؛ یا امنیت برای همه وجود دارد یا هیچکس از آن بهره­‌مند نخواهد بود. در بیماری‌­های واگیردار نیز همین منطق حاکم است. چند دهه تلاش شد که  بخش خصوصی، بهداشت مناطق ثروتمند را تأمین کند و جان ثروتمندان از بیماری­‌های واگیردار حفظ شود. اما ثروتمندان و دولت‌­ها فهمیدند که بهداشت عمومی قابل تفکیک نیست و نمی‌توان فقیر و غنی را جدا کرد.

🔹 عدم جداسازی مردم در بهداشت عمومی و امنیت به‌معنای برابری کامل مردم در دسترسی به خدمات عمومی است. به تعبیر دیگر، امنیت و بهداشت عمومی کالا نیستند که هرکسی به اندازهٔ پولش بتواند آن را بخرد، بلکه موهبتی جمعی است که باید همگان به‌صورت برابر از آن بهره‌­مند شوند. آموزش نیز کالا نیست و دسترسی به آن نباید به توانائی افراد بستگی داشته باشد. برخی نیز فراتر می‌­روند و معتقدند که گروه­‌های فقیر باید بهره‌­مندی بیشتری داشته باشند. یکی از معانی عدالت آموزشی همین است که باید شکاف اقتصادی از طریق دسترسی بهتر به آموزش جبران شود. به‌طور مثال، دولت باید بودجهٔ بیشتری به آموزش  کودکان با نیازهای ویژه (معلولان) یا کودکانی که زبان مادری آنها با زبان ملی در مدارس متفاوت است اختصاص دهد.

🔹 دربارهٔ اینکه چرا آموزش عمومی همچون امنیت و بهداشت عمومی است استدلال‌­های مختلفی ارائه شده است، از جمله آنکه برابری آموزشی، سازوکار اصلی مقابله با نابرابری اقتصادی است. مدرسه نماد همبستگی ملی است و دانش‌آموزان از هر طبقه، قوم و مذهبی باید در مدرسه کنار یکدیگر باشند تا حس همبستگی ملی و ظرفیت‌­های ارتباطی آنها تقویت شود و تجربهٔ زندگی در جامعهٔ واقعی را در کودکی بیاموزند. اما جدا از اینکه هریک از این استدلال‌­ها باید مورد بحث گسترده قرار گیرد تا اهمیت آن روشن شود، یک استدلال دیگر رابطهٔ «برابری آموزشی و امید اجتماعی» است.

🔹 در جامعهٔ ایران سه دهک نخست هیچ پس‌اندازی برای تغییر آیندهٔ خود ندارند. تغییر در جایگاه اقتصادی نیازمند سرمایهٔ مالی یا انسانی است. سه دهک نخست در شهرها نه‌تنها پس‌اندازی برای تغییر وضعیت خود ندارند، بلکه به تسهیلات بانکی نیز دسترسی بسیار محدودی دارند. در روستاهای ایران پنج دهک نخست فاقد پس‌­انداز هستند و بدین ترتیب تنها دستمایهٔ آنها برای آیندهٔ بهتر، نظام آموزشی است که می‌­توانند به‌کمک آن سرنوشت خود را تغییر دهند. شواهد مختلف نشان می‌­دهد نظام آموزشی در ایران و جهان پله‌های صعود طبقاتی بوده است. اقتصاددانانی که همچون «آمارتیا سن» بر برابری فرصت­‌ها تأکید دارند، نظام آموزشی را سازوکاری برای تغییر وضعیت به‌ارث رسیده می‌دانند. آدم­‌ها در قمارخانهٔ هستی به‌دنیا می‌­آیند و نظام آموزشی سازوکار اصلی برای تبدیل این قمارخانه به یک مسابقهٔ عادلانه بوده است. امروز دولت‌­های لیبرال هم پنج تا شش درصد تولید ناخالص داخلی را صرف آموزش می‌­کنند تا شانسی دوباره به کسانی بدهند که طبقهٔ اقتصادی آنها فرصت چندانی در اختیار آنها قرار نداده است.

◇ اگر آموزش همچون سایر کالاهاست و پولدارترها به مدارس بهتر بروند و فقیران و طبقات متوسط در مدارسی با کیفیت کمتر درس بخوانند، گروه­‌های محروم چگونه به زندگی بهتر در آینده امید داشته باشند؟

🔹 متأسفانه هر روز اخبار بیشتری از کالایی‌شدن آموزش در ایران به گوش می‌رسد و اگر این روند تغییر نکند، نه‌تنها باید با برابری خداحافظی کرد بلکه امید به آینده بهتر نیز در بسیاری از طبقات رخت برخواهد بست.

@payamema
@meidari

‌
آموزش به فرد کمک می‌کند تا زندگی بهتری داشته باشد. به طور کلی هر چه فردی بیشتر و بهتر آموزش دیده باشد،احتمال این که ثروتمندتر و سلامت‌تر باشد بیشتر است.

البته آموزش فقط ارزش ابزاری ندارد و بالذات هم مهم است. توسعۀ یک مهارت یا یک استعداد برای انسان لذت‌بخش است و موجب شکوفایی زندگی‌اش می‌شود.

جدا از اینها آموزش برای جامعه هم مهم است. جوامع از افراد باسواد و مولدی که می‌توانند ارزش افزوده خلق کنند و در امور مشارکت کنند بهره می‌برند. بنابراین کم‌وبیش غیرقابل مناقشه است که بگوییم آموزش هم برای فرد و هم برای جامعه مهم است و این اهمیت در جوامع دموکراتیک بیشتر است.

با این توضیحات و در آستانۀ سال تحصیلی جدید سؤال ما از مهمانان نوزدهمین نشست خیر و خرد این است که مسئلۀ اصلی آموزش در ایران امروز چیست.

در این نشست دکتر نعمت‌الله فاضلی و دکتر احمد میدری هر کدام از نگاه خود به این سؤال پاسخ می‌دهند.


زمان: چهارشنبه پنجم مهر ماه ۱۴۰۲ ساعت ۱۷
نشست حضوری: خیابان وزرا، کوچه بیستم، پلاک ۶، طبقه چهارم

مشاهده آنلاین در الفبای فردا:   alefbayefarda.ir/kheyrokherad-19

http://instagram.com/alefbayefarda
t.me/alefbayefarda

@meidari