روایتی از سه‌سال حضور
فاضل سانچارکی/ قسمت نخست
🔸... روز موعود فرا رسید و من آمادۀ رفتن به ارگ ریاست جمهوری شدم. داکتر مصطفی مستور؛ وزیر اقتصاد و نمایندۀ اجراییه در مذاکرات با تیم ارگ یک سلسله سفارشات و توصیه‌هایی به من کرد که در جواب سوال‌های رییس‌جمهور، فشرده و کوتاه سخن بگویم و از تطویل کلام بپرهیزم چون وی «حوصلۀ شنیدن سخنان دراز» را ندارد و ممکن عصبانی شود و کاغذهایت را به رویت پرت کند! یکی از شگردهای رییس‌جمهور غنی این است که اگر از کسی خوشش نیاید سوالات پیچیده می‌پرسد تا طرف نتواند پاسخ مقنع بدهد. آقای محمود صیقل که به حیث وزیر انرژی و آب پیشنهاد شده بود، می‌گفت که رییس‌جمهور از من پرسید: «نمبر ماشین تولید برق سروبی چه شماره‌ای است»!
🔸من کاغذهایم را گرفتم و خوشبختانه بدون ترس و واهمه به ارگ رفتم و در یک دفتر همکف راهنمایی شدم و به انتظار نشستم تا رییس‌جمهور اجازۀ تشرف صادر فرماید!
معین وزارت معدن و یکی دو تن دیگر از دوستان ریاست اجراییه هم آمدند تا مصاحبه دهند. حدود بیست دقیقه منتظر ماندم تا این که فرمان احضار من صادر شد و یک نفر مرا تا منزل بالا که رییس‌جمهور پشت یک میزچوبی و زیر نور گروپ‌های شیری و مهتابی‌ها، سنگین و با وقار نشسته بود، راهنمایی کرد. رییس با دیدن من از جایش برخاست، به من دست داد و خوش‌آمد گفت. من تشکر کردم و با اشارۀ ایشان در موقعیت خیلی فروتر و تحت اشراف کامل وی، روی یک چوکی چوبی نشستم و کاغذهایم را روی میز کوچکی که جلوم بود گذاشتم.
رییس‌جمهور شروع کرد به سخن گفتن، قبل از این‌‌که ...
#روزنامه_راه_مدنیت
🔸بیشتر بخوانید در:👇

https://madanyatdaily.com/11-91/

روایتی از سه‌سال حضور
قسمت دوم
✍️فاضل سانچارکی
... البته باید اعتراف کنم که اشرف غنی سخنرانی‌هایش حاوی طرح و دیدگاه و برنامه بود و قدرت جذب و اقناع مخاطب عام در کلام‌اش دیده می‌شد، برعکس داکترعبدالله که روی بیانیه‌ها و سخنرانی‌هایش زحمت زیادی نمی‌کشید. او تنها از طریق شخصیت جذاب و سوابق مبارزاتی‌اش و تماس و آشنایی نزدیک‌ترش با متن مردم توانسته بود به جذب مخاطبان و ایجاد شور و حرارت درمیان هوادارانش جایگاه یابد. اما صحبت‌هایش از دیدگاه و طرح روشن و قناعت‌بخشی حکایت نمی‌کرد. اشرف‌غنی یک‌بار به من گفت که: شبانه‌روز می‌خواند، هر فایل و کتابی که به دست‌اش برسد از نظر دور نمی‌دارد و بسیار می‌خواند، چنان‌چه طرح فرهنگی که من برایش فرستادم تا آخر خوانده بود و آقای صیقل یک طرح داشت تحت عنوان «طرح استراتیژی امنیت منطقه‌ای» که آن را بار بار به داکتر صاحب عبدالله داده بود که بخوانند، اما داکتر صاحب هیچ‌گاه فرصت نکردند که آن را دقیق بخوانند، اما وقتی آن را به اشرف غنی داد چند روز بعد به آقای صیقل گفته بود:«طرح شما را خواندم و بعد برخی نکات را گفته بود که در فلان پاراگراف‌ها اگر اضافه شود، خوب است.» با این همه، وی در بیانیه‌ها و سخنرانی‌هایش مبالغه‌آمیز سخن می‌زد و آمارهای ساختگی و غیر دقیق می‌داد و وعده‌هایی به مردم می‌داد که غیر عملی به نظر می‌رسیدند؛ مانند: ایجاد یک میلیون شغل در یک سال!
#روزنامه_راه_مدنیت
🔸بیشتر بخوانید در:👇
https://madanyatdaily.com/11-92/

کارکرد نظام جمهوریت؟
با تاکید بر نظریۀ کارکردگرایی
✍️محمد مهدی مصباح
🔸مقدمه: یکی از مهم‌ترین نظریات در جامعه‌شناسی، نظریه کارکردگرایی است. در واقع این نظریه طی سال‌های 1930 الی 1960 نقش مهمی را در اشاعه جامعه‌شناسی ایفا کرده است. در حقیقت این نظریه در متن جامعه غربی با شرایط فرهنگی، اجتماعی و تاریخی این جوامع شکل گرفت. این نظریه که در این تحقیق از آن استفاده شده است، توسط گابریل آلموند و بینگهام پاول در باب توضیح توسعه سیاسی مطرح شده است.

🔸آنان باور دارند که اگر یک سیستم سیاسی در وضعیت موجود قادر به مقابله با مسایل و چالش‌های پیش‌رو نباشد، نتیجه برگشت به عقب یا توسعه منفی خواهد بود. [۱] با توجه به این نظریه حکومت‌ها معمولا دارای کارکرد سیستمی هستند که اگر یکی از عناصر سیستم به درستی عمل نکند، در واقع سایر بخش‌ها نیز از مسیر و هدف اصلی منحرف شده و کل سیستم دچار چالش می‌شود.

🔸به اعتقاد آلموند و پاول نظام‌های سیاسی موفق در واقع دارای پنج کارکرد یا توانایی هستند که این موارد می‌تواند یک کشور را به سوی توسعه سیاسی رهنمون سازد. هرچند ساختار بروکراسی یک دولت و دموکراتیک بودن در عملی‌سازی این عناصر نقش به‌سزایی خواهد داشت.

🔸در موضوع افغانستان که مورد بحث این مقاله است، مهم‌ترین عنصری که می‌تواند به خواننده بفهماند که دولت افغانستان در عمل به این موارد پنج‌گانه که آلموند و پاول از آن به: توانایی استخراجی، توانایی تنظیمی، توانایی توزیعی، توانایی نمادین و توانایی پاسخگویی یاد کرده‌اند، در سال‌های جمهوریت تحقق پیدا کرده یا خیر مراجعه به قانون اساسی افغانستان مصوب سال 1382 است؛ زیرا در قانون اساسی، نظام سیاسی را پاسخگو به مردم دانسته از آزادی‌های مدنی، فرصت‌های برابر، انکشاف متوازن و عدالت اجتماعی حمایت کرده است. از این رو، در این تحقیق با توجه به این اصول پنج‌گانه که برشمردیم عملکرد بیست‌ساله جمهوری اسلامی افغانستان را با توجه به نظریه کارکردگرایی مورد بررسی قرار می‌دهیم ...
#روزنامه_راه_مدنیت
🔸بیشتر بخوانید در:👇

https://madanyatdaily.com/11-93/

ما و دروازه بستۀ مدرسه و دانشگاه
داکتر بهزاد ساغری
وقتی ویروس کووید19 در آمریکا شدت گرفت، تمام تلاش‌ها آغاز شد تا درس مدرسه و دانشگاه ادامه یابد و هیچ راهی جز این‌که تدریس به شکل آنلاین انجام شود وجود نداشت.

همین دلیل حیاتی باعث گردید مردم و دولت دست به دست هم دهند و با کمک شرکت‌های فن‌آوری پیشرفته، نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های زیادی را آماده و ویرایش کردند و به سرعت مردم قدرت دسترسی به آموزش خود را به دست آوردند.

اگرچه روش غیر حضوری و آنلاین مشکلات خود مانند دور بودن از اجتماع که یک بخش عمده در آموزش است را از دست می‌دهد، اما این سیستم می‌تواند برای کشوری که به‌هیچ عنوان اجازه ادامه آموزش به دختران نمی‌دهد موثر باشد. به‌خصوص تا زمانی‌که اداره موقت راهکرد اساسی برای مردم ارایه کند، این شیوه می‌تواند به شکل موقت، درمانی فوری برای درد محروم بودن از ادامه تحصیل باشد.

دنیای امروزی در مجموع سیستم کلاسیک تدریس را زیر سوال می‌برد. درک بالای انسان‌ها ...
#روزنامه_راه_مدنیت
بیشتر بخوانید در:
https://madanyatdaily.com/11-95/

روایتی از سه‌سال حضور
قسمت سوم
فاضل سانچارکی
... داوود سلطان‌زوی که پهلوی من بود گفت: او برادر رییس‌جمهور مملکت تو را صدا می‌زند تو قرار نشستی و نمی‌روی؟ گفتم رییس جمهور مملکت را دیدی که چگونه با من برخورد کرد و نام مرا در معرفی‌ها از قلم انداخت؟ سلطان‌زوی گفت: او عمداً این کار را نکرده است، بل حافظه‌اش یاری نکرده تا نام تو را یاد کند!
بالآخره از جایم بلند شدم و در ردیف اول چوکی‌های طیاره که دو سیت برای رییس‌جمهور اختصاص داده بودند، نزدیک شدم، رییس‌جمهور به من دست داد و گفت پهلویش بنشینم، ابتدا ساکن و بدون مقدمه به من گفت: سانچارکی صاحب! من کتاب «قطره در دریا»ی شما را که خاطرات حج‌تان است، خوانده‌ام بسیار خوب نوشته‌اید. من گفتم: رییس صاحب شما این قدر وقت دارید که این‌گونه کتاب‌ها را بخوانید؟ رییس گفت: من کتب ادبیات دری و پشتو را می‌خوانم تا این زبان‌ها از یادم نروند! کمی خندید و بعد پرسید: اولین کسی که در افغانستان خاطره نوشته، می‌دانی چه کسی بوده؟ گفتم: از معاصرین را می‌دانم اما از قدما کسی به یادم نمی‌آید. رییس از یک نفر نام برد که اولین بار در تاریخ افغانستان خاطره‌نگاری را مروج ساخته است. گفتم کدام اثری از وی در دست است؟ رییس گفت: نه، اما تنها یک بریده از نوشتۀ او را من در یک تابلوی ...
#روزنامه_راه_مدنیت
بیشتر بخوانید در:

https://madanyatdaily.com/11-94/

«مهاجران افغانستان که در سرشماری شرکت نکرده‌اند باید ایران را ترک کنند»
«در زمان حاضر پنج میلیون افغانستانی از طیف‌های مختلف در این کشور حضور دارند... پس از تحولات سال گذشته در افغانستان، حدود یک‌میلیون و ۶۰۰ هزار نفر از اتباع این کشور وارد ایران شده‌اند که بخشی از آن‌ها را نخبگان افغانستانی تشکیل می‌دهند.»
#روزنامه_راه_مدنیت
بیشتر بخوانید در:

https://madanyatdaily.com/11-96/

«اجرای آموزش بر اساس برنامۀ درسی استندرد باشد نه نصاب طالبانی»
راه مدنیت: شماری زیاد از افغان‌های معترض در کشورهای مختلف در یک حرکت جهانی برای دفاع از حقوق زنان در افغانستان، خواستار رفع محدودیت‌ها از زنان در زمینه تحصیل، آزادی‌های فردی، آزادی کار و تعیین سرنوشت و امنیت آنان شدند.
به تاکید این معترضان، آموزش یک حق اساسی برای همه است. به همین دلیل ما خواستار آغاز فوری تمامی مکاتب متوسطه و لیسه‌های دخترانه و اجرای آموزش بر اساس برنامه درسی استاندارد نه نصاب طالبانی هستیم. علاوه بر این، زنان باید به‌طور فوری به دانشگاه دسترسی داشته باشند.
این معترضان با پرپایی اعتراض‌ها در کشورهای مختلف هم‌چنین خواستار نظارت بر کمک‌های بشردوستانه شده و همین‌طور اطمینان از اینکه این کمک‌ها واقعا به مردم نیازمند می‌رسد.
آن‌ها با نشر بیانیه‌هایی، خواهان بسته‌شدن مقر دیپلماتیک طالبان در دوحه برای رسیدگی به بی‌عدالتی‌های جاری و سیاست‌های سرکوب‌گرانه نسبت به زنان و ترویج ایدیولوژی افراطی شدند که رژیم فعلی هم‌چنان به تداوم آن ادامه می‌دهد.
ساره نبیل؛ هنرمند و فعال حقوق زن و یکی از برگزارکنندگان این اعتراض‌ها در گفتگو با راه مدنیت گفت که ما از جامعه جهانی می‌خواهیم که طالبان را به رسمیت نشناسند؛ زیرا به رسمیت شناختن آن‌ها باعث تشویق سایر گروه‌های بنیادگرا و رادیکال برای به چالش کشیدن دموکراسی و دولت‌های دموکراتیک در سراسر جهان می‌شود و به‌ویژه زنان و دختران را در معرض خطر جدی قرار می دهد.
به گفته این عضو فعال حقوق زنان ...
#روزنامه_راه_مدنیت
بیشتر بخوانید در:

https://madanyatdaily.com/11-98/

روایتی از سه‌سال حضور
فاضل سانچارکی، قسمت چهارم/ بخش2
تحلیل وضعیت
ریاست روزنامه‌های دولتی در زیر مجموعه معینیت امور نشرات وزارت اطلاعات و فرهنگ قرار دارد. تنظیم برنامه‌ها و تعیین سیاست نشراتی و عایداتی روزنامه‌‌های دولتی (انیس، هیواد، اصلاح و کابل تایمز)، مجله انیس کودک، مجله نشریه وطنداران و افغان اعلانات به عهده این ریاست است. تشکیل ریاست روزنامه‌های دولتی 152 نفر می‌باشد.
سیستم توزیع روزنامه‌های دولتی نیز از طریق پست صورت می‌گیرد و هزینه آن در هر ربع سال مالی (سه‌ماه) حدود پنجصد هزار افغانی (500000) می‌شود که در صورت تجدید نظر و چاپ همزمان در زون‌ها، می‌شود هزینه پست را به چاپ در ولایات اختصاص داد و توزیع روزنامه‌ها را ساده ساخت.
هرچند روزنامه‌های دولتی با یک تشکیل بزرگ به شکل پیوسته به فعالیت خود ادامه داده‌اند، اما کیفیت کار و محتوای نشرات روزنامه‌های دولتی نسبت وجود مشکلات و چالش‌ها، آن‌چنان‌که باید باشد، مطلوب و قناعت‌بخش نیست و مشکل زیادی در این بخش وجود دارد که به شرح زیر به بخشی از آن اشاره می‌شود ...
#روزنامه_راه_مدنیت
بیشتر بخوانید در:
https://madanyatdaily.com/11-100/

فرازوفرود مهاجرت
سعادت موسوی/ قسمت اول
... چند روز از زمان گفتگو با روزنامه هلندی گذشت. واکنش و بازخورد هلندی‌ها من را متعجب ساخت. در واکنش به آن گفتگو، من دو نوع واکنش را دریافت کردم. یکی این‌که تعدادی از خوانندگان روزنامه برای من نامه و ایمیل فرستادند. و در نامه‌ها با زیباترین کلمات ابراز محبت و خوشامدگویی کردند. و دیگر این‌که، تعدادی از کارمندان اداره مهاجرت، روزنامه را در دست داشتند و با لبخند مرا در آغوش می‌گرفتند، کتاب هدیه می‌ دادند و درباره محتوای مصاحبه صحبت می‌کردند. از این‌که پزشک کمپ‌مهاجرت آن صفحه روزنامه را که عکس من با متن مصاحبه بود، روی دیوار دفتر خود نصب کرده بود، من را بیشتر متعجب ساخت. این سوال را از خودم می‌کردم که واقعا من چه چیزی گفتم که این همه واکنش دل‌گرم‌کننده و زیبا دریافت کردم؟
در نهایت به این فکر می‌کردم که در این جامعه مردم به صورت جدی روزنامه می‌خوانند و درباره آن‌چه برایشان جالب است، بی‌تفاوت نیستند. ذهنم بیشتر درگیر شد که جامعه فعال، چگونه جامعه‌ای است؟ من که بیشتر از سه‌سال در کابل، در روزنامه‌های راه ‌مدنیت و هشت صبح، مطلب منتشر می‌کردم، کسی نگفت که تو واقعا داری چه چیزی می‌نویسی! و ذهنم درگیر می‌شد که در جامعه بی‌تفاوت، آدم‌ها بی‌انگیزه می‌شوند و رها می‌کنند و در نهایت رخوت و بی‌تفاوتی به یک امر فراگیر تبدیل می‌شود. اما در جامعه زنده و فعال، داستان برعکس است. امنیت، توسعه، آرامش و لذت را در یک کلیت می‌نگرند و به سهم خویش کارهایی می‌کنند که روی نظام کلی جامعه تاثیرگذار است...
#روزنامه_راه_مدنیت
بیشتر بخوانید در:

https://madanyatdaily.com/11-102/

روایتی از سه‌سال حضور
قسمت چهارم/ بخش سوم و پایانی
✍️فاضل سانچارکی
طرح بهبود و توسعۀ آژانس خبری باختر
🔸... آژانس باختر و ریاست انتشاراتی بیهقی به وبسایت‌هایی با ظرفیت بالا نیاز داشتند که بتوانند تولیدات تصویری و نشراتی خود را در آن نشر کنند و طرح بیهقی برای راه اندازی کتابخانۀ سیار با هدف تشویق جوانان به کتاب و کتابخوانی نیز به جایی نرسید. دیجیتال‌سازی آرشیف آژانس باختر که یک مجموعه عکس‌ها و تصاویر با قدامت هشتاد سال در آن خاک خورده و در حال پوسیدن بود و هزینۀ کمی داشت کسی دست ما را نگرفت.
🔸برای گرفتن یک مقدار بودجه و یا بازگرداندن بودجۀ انکشافی معینیت نشرات، همراه با روسای مالی و اداری، روزنامه‌ها، آژانس باختر و بیهقی و مشاور رسانه‌ای؛ به دیدار اکلیل حکیمی وزیر مالیه رفتیم و طرح‌های توسعه‌ای روزنامه‌ها و میزان عوایدی که از این طریق به حساب دولت خواهد رسید و برعلاوه ضرور است که روزنامه‌های دولتی رنگ و رخ و محتوای دلچسپ و خواندنی پیدا کنند و بخش‌های دیگر معینیت با شرایط و اقتضای زمان هماهنگ گردند، یک ساعت با وی صحبت کردیم و درخواست صورت گرفت که بودجۀ معینیت باز پس فرستاده و در سال مالی جدید منظور گردد، او قول مساعد داد و گفت:« مطمين باشید که من به همکارانم هدایت می‌دهم تا مبلغ مذکور شامل بودجۀ وزارت گردد. اما وقتی بودجه از پارلمان پاس شد، دیدیم که بودجۀ انکشافی معینیت نشرات صفر است.
چند شب بعدتر آقای اکلیل حکیمی را در دفتر روزنامۀ هشت صبح که یک مراسم آن جا برپا بود، دیدم، خودش پرسید:« چطور شد بودجه‌تان؟»
گفتم:«متاسفانه منظور نشد و بودجۀ ما صفر است.»
با قاطعیت گفت ...
#روزنامه_راه_مدنیت
🔸بیشتر بخوانید در:👇

https://madanyatdaily.com/12-2/

روایتی از سه‌سال حضور
کمیسیون‌ها، قسمت پنجم
فاضل سانچارکی
... در همین رابطه کمیسیون امور فرهنگی مجلس نمایندگان که آقای اصولی آن را ریاست می‌کرد، یک بار مرا و نمایندۀ شهرداری را دعوت کرد و ضمن انتقاد از وضع آشفتۀ لوحه‌ها در سطح شهر، خواهان توجه جدی وزارت اطلاعات و فرهنگ به این موضوع شد. ما حدود دو ساعت در کمیسیون بحث و گفتگو کردیم، آقای اصولی اصرار داشت که تمام لوحه‌ها در سطح کشور حتما باید به دو زبان فارسی و پشتو باشد. من گفتم این کار درست نیست، ما نمی‌توانیم با زور و اجبار مردم را وادار به نوشتن زبان خاصی بکنیم، مردم حق دارند زبان مورد نظر خود را انتخاب کنند، ما تنها از ایشان می‌خواهیم که کلمات و واژه‌ها را درست بنویسند و از درج واژه‌های بیگانه اجتناب کنند، در این نشست میان اعضای کمیسیون امور فرهنگی پارلمان، بحث و جدل صورت گرفت و بلاخره قرار بر این شد که کمیسیون اصلاح لوحه‌ها در هماهنگی با کمیسیون فرهنگی پارلمان به اصلاح لوحه‌های شهر ادامه دهد...
#روزنامه_راه_مدنیت
بیشتر بخوانید در:

https://madanyatdaily.com/12-4/

فراز و فرود مهاجرت
✅به‌سوی بهشت پرندگان!
✍️سعادت‌شاه موسوی، قسمت سوم
🔸چیزی نمانده است، چهل ساله خواهد شد. موهای خرمایی، اندام نحیف و قد کوتاه، چشمان بی‌قرار و بینی بسیار کوچک، با پوست تیره در فضای کمپ به‌سان شاه صنم خرامان راه می‌رود و با خودش گفتگو می‌کند. لهجه‌اش نیمه‌هزارگی و تا درجه‌ای گویش ناخالص کابلی است. می‌گوید در سفارت هلند در کابل، کارگزار مهم بوده است. از این‌که با ما در یک کمپ زندگی می‌کند ناراحت است و این هم‌سرنوشتی را کسر شأن می‌داند. احساس می‌کند اشتباهی با ما در یک محیط زندگی می‌کند. احمد که پسر کاکل‌زری، خوش‌طبع و بذله‌گو است، خیلی بی‌پروا و بی‌خیال عالم و آدم سخن می‌گوید و با صدای بلند می‌خندد، وقتی به کاراکتر قلندرانه آن نگاه می‌کنم، به یاد سرای شمالی، کوته‌سنگی و ده‌افغانان می‌افتم. احمد شوخی شوخی می‌گوید، اگر در این‌جا همه‌کسان واقعاً حقیقت را بگویند، ما مجموعه‌ای تاکسی‌وان، آشپز، نظافت‌چی و گارد کنار هم زندگی می‌کنیم. به سمتِ شاه صنم اشاره می‌کند و می‌گوید یکی از آنان که هنوز بوی پیاز می‌دهد، همین کارگزار مهم سفارت است!

🔸صدای خنده در پیرامون خیمه می‌پیچد و در این لحظه “آرند” که کارمندان اداره مهاجرت است با همان تعادل از دست‌رفته‌اش به‌سمت ما می‌آید. طبق معمول قوطی فلزی را باز کرده و سگرت برگ را تعارف می‌کند. سگرت در فضای کمپ، مثل همان شغل‌های دولتی در کابل کمیاب است. سگرت را روشن می‌کنم و می‌گویم آرند! چگونه در سن شصت سالگی، این‌قدر با انرژی و جوان هستی؟ چشمانش را از حد معمول کوچک‌تر می‌کند و جواب را با خنده می‌دهد. باهم قدم می‌زنیم و با انگلیسی دشوارفهم در مورد برابری حقوق انسانی حرف می‌زند. بدون آن‌که به شاه صنم اشاره کند، می‌گوید همۀ شما برای ما به یک درجه عزیز هستید. آرند صادق به نظر می‌رسید و می‌خواست بگوید که برابری یک اصل اساسی و ملی در جامعه ماست. ما در در کلام و ذهن او حقوق و شأنیت برابر داشتیم.

🔸در روزهای آینده که آرند در طعام‌خانه عصبانی شد، از گوشۀ خیمه صدایش را می‌شنیدم، یکی از مهاجران را عقب ‌راند و سرمعلم‌مآبانه توضیحات شماتت‌آلود تحویل می‌داد. او موفق نشد که احساسش را عریان نکند. انسان اروپایی و آسیایی در ذهن او جایگاه یک‌سان نداشت. شاید آدم‌های معمولی وقتی عصبانی می‌شوند، آن‌قدر هشیاری ندارند که نیمه‌های تاریک خود را پنهان کنند. روزها گذشت و آن‌چه از آرند به خاطر من است، خنده‌های همیشگی‌اش، سر کچل و باور نابرابرش در لحظات ناراحتی شدید.
آرند من را به یاد فیلسوف شهیر آلمانی...
#روزنامه_راه_مدنیت
#دیاسپورا
🔸بیشتر بخوانید در:👇

https://madanyatdaily.com/12-5/

روایتی از سه‌سال حضور
فاضل سانچارکی، قسمت ششم
سمینار بررسی نود سال رسانه و قانون در افغانستان
... روزی که رفتیم به تالار تلویزیون ملی برای برگزاری سمینار و ده‌ها رسانه و شخصیت فرهنگی و رسانه‌ای در حال آمدن و رسیدن به سمینار بودند، تالار رادیو تلویزیون ملی هیچ آماده نبود، همکاران ما به زحمت و سرعت آن را پاک‌کاری و بنرها را نصب کردند، هوا خیلی گرم بود و تالار از گرمی می‌جوشید و هیچ‌کس نبود که هواکش‌ها را روشن کند. نه آقای غنی مدقق و نه هیچ یک از مسوولان تلویزیون ملی اشتراک نکردند، نوعی سبوتاژ و کارشکنی مطرح بود، اما به هر ترتیبی، سمینار برگزار گردید و شخصیت‌ها بیانیه‌های خود را ایراد کردند و تا نان چاشت همه چیز به خیر گذشت و ما به دفتر بازگشتیم. روز بعد از آژانس باختر و ریاست بیهقی پرسیدم که جریان سمینار آیا ثبت شده و رادیو وتلویزیون ملی این کار را انجام داده و خود شما ثبت کرده‌اند؟ آقای محتاج رییس بیهقی گفت:«ما ثبت نکرده‌ایم اما اطمینان می‌دهم صد در صد که رادیو وتلویزیون ملی ثبت کرده و من می‌روم بگیرم.» این قضیه روزها دوام کرد و بعد از رفت‌وآمد زیاد، تلویزیون ملی تنها یک خبر کوتاه و گزارش تکه‌پاره‌ای که از تلویزیون نشر کرده بود، همان را در اختیار بیهقی قرار داد، علاوه بر بیانیه‌ها و مقالات، ما دو پنل داشتیم که هرکدام نیم ساعت تا چهل دقیقه دوام کرده بود، دو دقیقه هم از این پنل‌ها ثبت نشده بود و این برای من مایۀ تاسف شدید گردید هم از تنبلی و بی‌تفاوتی و خوش‌باوری همکاران خودم و هم از نامردی و کارشکنی مسوولان تلویزیون ملی...
#روزنامه_راه_مدنیت
بیشتر بخوانید در:

https://madanyatdaily.com/12-6/

افغانستان به‌سوی حذف کامل تنوع فکری و مذهبی
سید نعمت کوهی
افغانستان به‌سوی حذف کامل اقلیت‌های فکری، مذهبی و قومی در حرکت است. عامل اول این نابودسازی روح جمعی ستیزه‌جوی افغان‌هاست و عامل دوم، آموزه‌های تندروانۀ دینی که جمعی را در قبال دیگران بی‌احساس و خشن بار می‌آورد. جمعیت‌های سیک، هندوباور و یهودی که در افغانستان دارای پیشینۀ تاریخی طولانی بودند، اکنون در افغانستان در حال حذف کامل‌اند.

آخرین یهودی
حضور یهودی‌ها در افغانستان فعلی به 560سال قبل از میلاد برمی‌گردد. یهودی‌ها بیشتر در شهرهای کابل، بلخ، هرات و غزنی زندگی می‌کردند. سیر تاریخی این جمعیت با فرازوفرودهایی مواجه شد. با آمدن دین اسلام، وضعیت این جمعیت رو به وخامت گذاشت. به میزانی که تندروی و بنیادگرایی دینی و مذهبی در افغانستان رشد کرد، تنوع فکری و فرهنگی هم به سمت نابودی رفت.
در افغانستان تا حدی دست به خشونت و دیگرستیزی زده شد که جمعیت‌های غیرمسلمان و رنگین‌کمان دینی، حالا در مسیر نابودی کاملی است. یکی از طیف‌های زیبای این رنگین‌کمان، یهودی‌های افغان بود. به تاریخ 17سنبله 1400، زیبولا سمنتوف، آخرین یهودی که در شهر نو کابل زندگی می‌کرد کشورش را ترک کرد.
زرتشت که سه‌هزار سال قبل در بلخ امروزی زاده شد و دینی مبتنی بر آزادی را بنیان نهاد اکنون از آن در افغانستان خبری نیست. وی سه‌هزار سال قبل یک کد اخلاقی و رفتاری مدرن را برای آدمیان تعریف کرد؛ پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک.

سیک‌ها و هندوباوران
طیف دیگری از رنگین‌کمان اجتماعی و فرهنگی کشور ما، سیک‌ها و هندوباوران بودند. آن‌ها در هیچ منازعۀ مذهبی، نژادی، حزبی و اجتماعی دخیل نبودند. عدم رواداری و مدارای اجتماعی، باعث گردید که این جمعیت قومی و مذهبی از این سرزمین به مهاجرت اجباری رو آورند.
مردمان این سرزمین قبل از ورود اسلام، اکثرا بودایی و هندو بودند. بودایی‌ها که روزگاری، در افغانستان یک تمدن داشتند و تا هنوز جهان بینندۀ عظمت بودای شکستۀ بامیان است، اما در حال حاضر شاهد حضور یک بودایی هم در افغانستان نیستیم. حضور هندوها در این حوزه به سه‌هزار سال قبل می‌رسد. از روزی که دین اسلام وارد این حوزه شد، تقابل دینی و مذهبی هم رشد کرد. تعدادی از سیک‌ها و هندوباوران به اسلام گراییدند، شماری آواره شدند و برخی هم مقاومت کردند و به دین و مذهب‌شان باقی ماندند.
در عصر سلطان محمود غزنوی، هندوباوران مورد ستم و ظلم شدید مذهبی و دینی قرار گرفتند. به میزانی که گرایش اسلامی در این حوزه رشد کرد، جمعیت‌های غیرمسلمان هم به تغییر اجباری دینی وادار شدند. بعد از ظهور مذهب سیک توسط گورو نانک در سال 1469 این مذهب در افغانستان نیز پیروانی پیدا کرد. این دین تلفیقی از هندوییسم و اسلام می‌باشد، اما داعیه‌اش این است که پیروان اسلام و هندوییسم باید به مذهب سیک بپیوندند.
سیک‌ها و هندوباوران در 32ولایت افغانستان معبد و عبادتگاه داشتند؛ اکنون حدود پنج معبد دارند و دیگر معابد همه غصب گردید. در سال1980 میلادی تعداد جمعیت آنان 220هزار نفر اعلان شده بود. رادیو فردا به تاریخ یک سنبله1401، گزارشی در مورد وضعیت هندوباوران و سیک‌ها به نشر رساند و تعداد جمعیت باقی‌مانده را 17خانواده ذکر کرد. این 17خانواده نیز در تلاش مهاجرت و خروج از افغانستان‌اند.
اکثریت هندوباورها و سیک‌ها در ولایت‌های ننگرهار، کابل، غزنی، پکتیکا، قندوز و بغلان زندگی می‌کردند. به‌صورت کلی شغل آنان تجارت و طبابت سنتی بود. عصر طلایی سیک‌ها و هندوباورها در زمان زمامداری امان‌الله خان بود. به نقل از ویب‌سایت همبستگی، در کابینه امان‌الله خان “دیوان نرنجنداس” وزیر مالیه و “دیوان نند لال بهسین” در دارالانشای دارالسلطنه اجرای وظیفه می‌کرد.

عوامل حذف سیک‌ها، هندوباوران و یهودی‌ها
فکری و مذهبی: بیشتر ادیان به این باورند که حقیقت به‌صورت کامل در اختیار آن و دیگری باطل است. دین اسلام نیز بر این اصل استوار است. در ...
#روزنامه_راه_مدنیت
بیشتر بخوانید در:

https://madanyatdaily.com/12-7/

سکولاریسم؛ حقیقت‌گرایی یا منفعت‌طلبی؟
عبدالحفیظ منصور
... جهان سکولار خدامحور نیست، انسان‌محور است. همه چیز در دست انسان است و به‌خاطر صلاح و بهبود انسان تلاش صورت می‌گیرد، انسان سکولار خودش برای خود حقوق تعریف کرده، همه چیز را به دلخواه خویش می‌طلبد؛ حتی خدا را! این انسان سفارش می‌دهد، که برای خدا چنین کاری زیبنده نیست، چنان کاری زیبنده است. انسان متدین شکرگزار، قانع و سر به‌زیر است، اما انسان سکولار سرکش و طغیان‌گر می‌باشد. سکولاریسم با دگرگون‌سازی اخلاق انسان‌ها، در پی تغییر جهان برآمده است، هم می‌خواهد خود را تغییر دهد، هم نباتات، هم حیوانات و هم جمادات را! انسان متدین حقیقت‌طلب است، ولی انسان سکولار منفعت‌طلب و سودجو، از این رو در جهان سکولار، حقیقت جای خود را به کارکردگرایی داده است. برای انسان سکولار علم برای علم و هنر برای هنر مطرح می‌باشد. از نظر اخلاقی قناعت یک ارزش اخلاقی پنداشته می‌شد، و با اندک متاع انسان‌های متدین راضی می‌شدند، اما انسان سکولار سیری‌ناپذیر است و پیوسته می‌کوشد تا از لذات و نعمات دنیا بهره‌مند شود. دیگر اعتقادی به حسن و قبح دینی ندارد، خوبی و زشتی را عقل تعیین می‌کند و بس، پس از این ارزش‌ها را از دین نمی‌گیرد، بل از عقل خود بنیاد می‌گیرد...
#روزنامه_راه_مدنیت
بیشتر بخوانید در:

https://madanyatdaily.com/12-8/

سکولاریسم دشمن دین نیست
✍️فاضل سانچارکی
حفیظ منصور در نوشته‌ای تحت عنوان «سکولاریسم، حقیقت‌گرایی یا منفعت‌طلبی؟» مانند رهبران اخوان، دندان کین بر سکولاریسم فشرده و این پدیدۀ مدرن امروزی را ستیز با خداگرایی، دشمن دین و ناسازگار با شرایط و ویژگی‌های اجتماعی و فرهنگی جهان اسلام عنوان کرده و از صمیم قلب به نفی و انکار آن در همۀ عرصه‌های زندگی اجتماعی، سیاسی و فرهنگی پرداخته است.
چند نکتۀ کوتاه را یاد می‌کنم و تفصیل بحث را به متخصصان این مبحث می‌گذارم:
سکولاریسم به‌معنای ...
#روزنامه_راه_مدنیت #سکولاریسم
🔸بیشتر بخوانید در:👇

https://madanyatdaily.com/12-9/

«سیاست آموزش و پرورش»؛ ترجمه‌ای جدید از منیژه رامزی
راه مدنیت: به‌تازگی کتابی زیر عنوان «سیاست آموزش و پرورش» به‌دست منیژه رامزی؛ استاد دانشگاه کابل از زبان ترکی به فارسی دری ترجمه شده است.
منیژه رامزی که فعلا دورۀ دکترای خود را در دانشگاه غازی ترکیه سپری می‌کند در گفتگو با راه مدنیت گفت: «موضوع سیاستِ آموزش و پرورش تا حدی زیاد در جامعۀ افغانستان تعریف‌ناشده و ناشناخته باقی مانده است و امیدوارم این کتاب مسیر مطالعات و کارهای بزرگ‌تر علمی را در این راستا باز کند.»
در این کتاب به سیاست آموزش‌ ‎و پرورش به‌‎‌عنوان ...
#روزنامه_راه_مدنیت #Madanyat_Media
https://madanyat.media/education-policy/

https://x.com/MadanyatMedia/status/1786128562224828459?t=GZazcytPwY6nvH14E7CKaQ&s=08
هیات معاونت ملل متحد در افغانستانUNAMA در تازه‌ترین گزارش حقوق بشری خود از بازداشت‌های خودسرانه، شکنجه و بدرفتاری و قتل‌های فراقانونی مقام‌ها و اعضای نیروهای دفاعی و امنیتی حکومت پیشین ابراز نگرانی کرده است.
‎#روزنامه_راه_مدنیت
‎#MadanyatMedia

راه مدنیت: بازیکن تیم ملی کریکت افغانستان، جایگاه نخست را در سطح جهان در بخش «آل‌روندران» به خود اختصاص داد.
به تازگی شورای بین‌المللی کریکت با اعلام یک فهرست جدید، بازیکنان برتر را در قالب بازی‌های ۲۰ آور در بخش آل‌روندران درجه‌بندی کرده که محمدنبی عیسی‌خیل با نمایش‌های جذاب در بازی‌های اخیر به‌عنوان بازیکن درجه نخست جهان از افغانستان انتخاب شده است.
عیسی‌خیل قبلا هم در بازی‌های یک‌روزه به‌عنوان بهترین بازیکن شناخته شده است.
محمدنبی عیسی‌خیل (متولد ۱۹۸۵) بازیکن تیم ملی کریکت از ولایت لوگر کشور است. او قبلا کپتان تیم ملی کریکت هم بوده است.
#روزنامه_راه_مدنیت

سه پسر در درجه‌های اول، دوم و سوم نتایج کانکور
🔸راه مدنیت: نتایج آزمون کانکور ورود به دانشگاه‌ امروز یکشنبه ۳۱سرطان اعلان شد. بر اساس این اعلان، در جایگاه اول نمره عمومی کانکور ۱۴۰۳، اتل‌خان رحیم‌زوی، دانش‌آموز لیسه حبیبیه کابل قرار گرفته است. وی با کسب ۳۵۹.۶۱ توانسته با موفقیت، شرایط کامیابی ورود به دانشگاه طبی کابل را دریافت کند.
🔸همین گونه سید حامد هاشمی از ولایت بلخ، دوم نمره کانکور اعلام شده است. او با کسب ۳۵۷.۷۱ نمره به دانشگاه علوم طبی کابل راه یافته است.
🔸و در درجه سوم عمومی، شفیع‌الله نظامی از ولایت فراه با کسب ۳۵۷.۲۵ نمره این جایگاه را در آزمون کانکور ۱۴۰۳ به دست آورده و در دیپارتمنت عمومی دانشکده طب معالجوی دانشگاه هرات کامیاب شده است.
🔸وزارت تحصیلات عالی گروه طالبان در حالی نتایج آزمون کانکور امسال را اعلان کرده است که پس از سه‌سال تسلط این گروه بر افغانستان، هنوز دختران از تحصیل در دانشگاه‌های کشور محروم هستند.
#روزنامه_راه_مدنیت
#RMD