****
ТАРЖИМА САНЪАТИНИНГ
ГЎЗАЛ СИРЛАРИ
Таржима – ҳар бир мутаржим учун мустақил ижод туридир. У бегона бир шоирнинг фикр ва туйғуларини ўз фикр ва туйғулари каби ўз халқига тақдим этади. Шеърий таржимада асл нусха мазмунини сақлаган ҳолда асарнинг руҳини бериш муҳим бўлса, насрий таржимада асарнинг мазмунини ҳам, руҳини ҳам сақлаш зарурдир.
Ҳадисшунослик илмида бир қоида бор: жаҳон олимлари томонидан ҳадиснинг маъносини сақлаш муҳимлиги қабул қилинган. Бунга сабаб шуки, бир муборак ҳадисни бир нечта ровий баён қилган бўлиши мумкин. Баъзан ровийлар баёнидаги сўзларда фарқлар учраб қолади. Шунинг учун олимлар: “Сўзни сақлаш муҳимми ёки маъноними?” – деган саволга жавобан: “Баёнда маънони сақлаш муҳим”, деган тўхтамга келганлар.
Ана шу қоида адабий таржимага ҳам тегишлидир.
УЧ УЛУҒ ЗОТНИНГ ТАРЖИМА
МАКТАБИ
Туркий-ўзбек адабиётида чинакам таржима мактабини барпо қилган уч улуғ зот бор: Муҳаммад Ризо Огаҳий, Усмон Носир, Эркин Воҳидов.
Айниқса, ҳазрати Огаҳий асл санъаткор таржимонларнинг сардори, улуғ маърифат карвонининг сарбонидирлар! Аслида, тўрт улуғ зот дейишимиз керак эди. Чунки ўз замонасининг Маликул-каломи – Сўз султони бўлган Мавлоно Лутфий атоқли муаррих Шарафиддин Али Яздийнинг “Зафарнома” асарини форсийдан туркийга ўн минг байт билан назмий таржима қилганлар. Лекин, ҳазрат Навоий айтганларидек, Баёзга, яъни оққа кўчириб китоб қилмаганлари учун халқнинг эътиборига тушмай қолган. Бу ҳақда ҳазрат Навоий “Мажолис ун-нафоис” асарида хабар берганлар.
Ҳазрати Муҳаммад Ризо Огаҳий Шарқ оламининг йигирмадан ортиқ шеърий ва насрий асарларини, жумладан, Мавлоно Абдураҳмон Жомийнинг “Баҳористон”, “Юсуф ва Зулайҳо”, “Зайнуддин Восифийнинг “Бадоеъ ул вақоеъ” асарларини туркий-ўзбек тилига ўгириб, тенгсиз таржима мактабини барпо этдилар. У зот ҳазрат Навоийдан кейин энг кўп ва хўб маънавий мерос қолдирган адиб сифатида тарихда қолдилар.
Усмон Носир – Александр Пушкиннинг “Боқчасарой фаввораси”, Юрий Лермонтовнинг “Демон” асарлари таржимаси билан ўз беназир мактабини барпо қилди.
Эркин Воҳидов эса – Гётенинг “Фауст” асари, Сергей Есенин, Александр Блок, Михаил Светлов шеърятидан қилган нодир таржималари билан, шубҳасиз, янги таржима мактабини бунёд этди.
Бас, мазкур зотларнинг, жумладан, Усмон Носирнинг мутаржимлик санъати ҳам адабиёт оламида очиб берилмоғи керак. Чунки Усмон Носирнинг таржимонлик санъати мутахассислар томонидан етарли баҳоланган эмас. Бу алоҳида ўрганиладиган мавзудир. У янги давр ўзбек шеъриятида беназир таржима мактабини барпо қилган зотдир. Усмон Носир – Пушкин Лермонтовдек буюк шоирларни ўзбекча куйлатган шоир! Агар улар “Боғчасарой фаввораси” билан “Демон”ни ўзбекча ёзсалар эди, бундан ортиқ ёзолмас эдилар. Пушкиннинг “Боғчасарой фаввораси”дан:
Қовоқ солиб ўлтирар Гарой,
Лабларида каҳрабо чилим.
Даҳшатли хон атрофида жим
Бош эгиб, тек турарди сарой.
Лермонтовнинг “Демон” достонидан:
Қувғинди руҳ, қайғули Демон
Гуноҳкор ер узра учарди.
Масъуд кунлар хаёли шу он
Кўз олдидан бир-бир ўтарди...
Усмон Носирнинг таржима санъати эшикларини биринчилардан бўлиб мутафаккир аллома Иброҳим Ғафур очди. Унинг таржимада “асл нусхадаги руҳ ва ширани сақлашга уринган”ини, шеърда “айнан таржима”нинг моҳирларидан эканини у киши овоза қилди.
Бас, жувонмарг шоирнинг мутаржимлик санъати адабиёт оламида янада теранроқ очиб берилмоғи керак. Бу янги таржимонлар авлоди учун ибрат мактаби бўлажакдир.
Устоз Мирзо КЕНЖАБЕК,
"Ёшларга дил сўзларим" китобидан.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
ТАРЖИМА САНЪАТИНИНГ
ГЎЗАЛ СИРЛАРИ
Таржима – ҳар бир мутаржим учун мустақил ижод туридир. У бегона бир шоирнинг фикр ва туйғуларини ўз фикр ва туйғулари каби ўз халқига тақдим этади. Шеърий таржимада асл нусха мазмунини сақлаган ҳолда асарнинг руҳини бериш муҳим бўлса, насрий таржимада асарнинг мазмунини ҳам, руҳини ҳам сақлаш зарурдир.
Ҳадисшунослик илмида бир қоида бор: жаҳон олимлари томонидан ҳадиснинг маъносини сақлаш муҳимлиги қабул қилинган. Бунга сабаб шуки, бир муборак ҳадисни бир нечта ровий баён қилган бўлиши мумкин. Баъзан ровийлар баёнидаги сўзларда фарқлар учраб қолади. Шунинг учун олимлар: “Сўзни сақлаш муҳимми ёки маъноними?” – деган саволга жавобан: “Баёнда маънони сақлаш муҳим”, деган тўхтамга келганлар.
Ана шу қоида адабий таржимага ҳам тегишлидир.
УЧ УЛУҒ ЗОТНИНГ ТАРЖИМА
МАКТАБИ
Туркий-ўзбек адабиётида чинакам таржима мактабини барпо қилган уч улуғ зот бор: Муҳаммад Ризо Огаҳий, Усмон Носир, Эркин Воҳидов.
Айниқса, ҳазрати Огаҳий асл санъаткор таржимонларнинг сардори, улуғ маърифат карвонининг сарбонидирлар! Аслида, тўрт улуғ зот дейишимиз керак эди. Чунки ўз замонасининг Маликул-каломи – Сўз султони бўлган Мавлоно Лутфий атоқли муаррих Шарафиддин Али Яздийнинг “Зафарнома” асарини форсийдан туркийга ўн минг байт билан назмий таржима қилганлар. Лекин, ҳазрат Навоий айтганларидек, Баёзга, яъни оққа кўчириб китоб қилмаганлари учун халқнинг эътиборига тушмай қолган. Бу ҳақда ҳазрат Навоий “Мажолис ун-нафоис” асарида хабар берганлар.
Ҳазрати Муҳаммад Ризо Огаҳий Шарқ оламининг йигирмадан ортиқ шеърий ва насрий асарларини, жумладан, Мавлоно Абдураҳмон Жомийнинг “Баҳористон”, “Юсуф ва Зулайҳо”, “Зайнуддин Восифийнинг “Бадоеъ ул вақоеъ” асарларини туркий-ўзбек тилига ўгириб, тенгсиз таржима мактабини барпо этдилар. У зот ҳазрат Навоийдан кейин энг кўп ва хўб маънавий мерос қолдирган адиб сифатида тарихда қолдилар.
Усмон Носир – Александр Пушкиннинг “Боқчасарой фаввораси”, Юрий Лермонтовнинг “Демон” асарлари таржимаси билан ўз беназир мактабини барпо қилди.
Эркин Воҳидов эса – Гётенинг “Фауст” асари, Сергей Есенин, Александр Блок, Михаил Светлов шеърятидан қилган нодир таржималари билан, шубҳасиз, янги таржима мактабини бунёд этди.
Бас, мазкур зотларнинг, жумладан, Усмон Носирнинг мутаржимлик санъати ҳам адабиёт оламида очиб берилмоғи керак. Чунки Усмон Носирнинг таржимонлик санъати мутахассислар томонидан етарли баҳоланган эмас. Бу алоҳида ўрганиладиган мавзудир. У янги давр ўзбек шеъриятида беназир таржима мактабини барпо қилган зотдир. Усмон Носир – Пушкин Лермонтовдек буюк шоирларни ўзбекча куйлатган шоир! Агар улар “Боғчасарой фаввораси” билан “Демон”ни ўзбекча ёзсалар эди, бундан ортиқ ёзолмас эдилар. Пушкиннинг “Боғчасарой фаввораси”дан:
Қовоқ солиб ўлтирар Гарой,
Лабларида каҳрабо чилим.
Даҳшатли хон атрофида жим
Бош эгиб, тек турарди сарой.
Лермонтовнинг “Демон” достонидан:
Қувғинди руҳ, қайғули Демон
Гуноҳкор ер узра учарди.
Масъуд кунлар хаёли шу он
Кўз олдидан бир-бир ўтарди...
Усмон Носирнинг таржима санъати эшикларини биринчилардан бўлиб мутафаккир аллома Иброҳим Ғафур очди. Унинг таржимада “асл нусхадаги руҳ ва ширани сақлашга уринган”ини, шеърда “айнан таржима”нинг моҳирларидан эканини у киши овоза қилди.
Бас, жувонмарг шоирнинг мутаржимлик санъати адабиёт оламида янада теранроқ очиб берилмоғи керак. Бу янги таржимонлар авлоди учун ибрат мактаби бўлажакдир.
Устоз Мирзо КЕНЖАБЕК,
"Ёшларга дил сўзларим" китобидан.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
****
Ассалому алайкум ва
раҳматуллоҳи ва барокотуҳ!
БУГУН:
Душанба.
Ҳижрий 1446 йил.
Шаввол ойининг 16-куни.
Милодий 2025 йил, 14-апрель.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
Ассалому алайкум ва
раҳматуллоҳи ва барокотуҳ!
БУГУН:
Душанба.
Ҳижрий 1446 йил.
Шаввол ойининг 16-куни.
Милодий 2025 йил, 14-апрель.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
****
Тариқат шайхлари пайғамбарларнинг ворисларидир.
****
...Авлиёлар хилма-хил бўлурлар: баъзилари маърифат аҳлидирлар, баъзилари муомалот аҳлидирлар, баъзилари муҳаббат аҳлидирлар, баъзилари тавҳид аҳлидирлар ва баъзилари эса бу хислатларнинг ҳаммасига эгадирлар; баъзилари сифат соҳиби бўлиб, баъзилари бесифатдирлар, уларни шарҳлаб бўлмас.
****
Мендан шундай бир ёдгорлик қолсинки, ҳар ким бу китоб("Тазкират ул - авлиё")ни сидқу сафо билан ўқиса, унга авлиёлар асроридан кашфу кушойиш бўлгай ва мени бир фотиҳа билан – бир дуойи хайр билан ёд этгай. Шоядки, ул фотиҳа баракоти билан менга тупроқ ичида раҳмат эшиклари очилса...
“ҲИКМАТ ХАЗИНАСИ” китобидан,
Мусанниф Устоз Мирзо КЕНЖАБЕК.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
Тариқат шайхлари пайғамбарларнинг ворисларидир.
****
...Авлиёлар хилма-хил бўлурлар: баъзилари маърифат аҳлидирлар, баъзилари муомалот аҳлидирлар, баъзилари муҳаббат аҳлидирлар, баъзилари тавҳид аҳлидирлар ва баъзилари эса бу хислатларнинг ҳаммасига эгадирлар; баъзилари сифат соҳиби бўлиб, баъзилари бесифатдирлар, уларни шарҳлаб бўлмас.
****
Мендан шундай бир ёдгорлик қолсинки, ҳар ким бу китоб("Тазкират ул - авлиё")ни сидқу сафо билан ўқиса, унга авлиёлар асроридан кашфу кушойиш бўлгай ва мени бир фотиҳа билан – бир дуойи хайр билан ёд этгай. Шоядки, ул фотиҳа баракоти билан менга тупроқ ичида раҳмат эшиклари очилса...
“ҲИКМАТ ХАЗИНАСИ” китобидан,
Мусанниф Устоз Мирзо КЕНЖАБЕК.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
****
Холиқо! Сенсан азал, Сенсан абад,
Бўлди даҳрингда гуноҳим беадад.
Тавбани танҳо Ўзинг этгунг қабул,
Мағфират қилгувчи зот Сенсан фақат!
Мирзо КЕНЖАБЕК
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
Холиқо! Сенсан азал, Сенсан абад,
Бўлди даҳрингда гуноҳим беадад.
Тавбани танҳо Ўзинг этгунг қабул,
Мағфират қилгувчи зот Сенсан фақат!
Мирзо КЕНЖАБЕК
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
****
МАЖОЗ ВА ҲАҚИҚАТ
Баъзи туркий мамлакатларда девон санъатига асосланган мумтоз адабиёт “Девон адабиёти” деб юритилади.
Девон адабиёти дегани, баъзилар ўйлагандек, подшоҳларга хушомад қиладиган сарой адабиёти ёки сарой шеърияти деган маънода эмас, балки, бизнинг тушунчамиздаги мумтоз адабиёт деган маънодадир.
Девон адабиёти XI асрда Мовароуннаҳрда (бугунги Ўзбекистон заминида) Қорахонийлар салтанати даврида бошланган, исломий маданиятдан баҳра олган, Қуръони карим ва ҳадиси шариф маъноларини ўзига сингдирган маърифий адабиётдир.
Бу мумтоз адабиёт «Мажоз ҳақиқатнинг кўпригидир» деган ҳикматга асосланади; яъни мажоз йўли билан ҳақиқатни куйлайди, мажозий муҳаббатни баҳона қилиб, илоҳий ишқни тараннум этади.
Тасаввуф адабиёти шоирлари икки йўналишда – мажоз ва ҳақиқат тариқида ижод қилганлар.
Мажоз тариқи вакиллари сўз ва истилоҳларни кўчма маънода қўллайдилар. Лекин мажоз санъатида сўзнинг ҳақиқий маъноси тарк этилган бўлиши мумкин эмас, балки мажознинг ортида сўзнинг ўз ҳақиқий маъноси туриши шарт қилинган. (“Ғиёсул-луғот”)
Шунинг учун ҳазрат Навоий айтадилар:
Гар Навоий йиғласа, ишқинг мажозийдур дема –
Ким, назар пок айлагач, айни ҳақиқатдур мажоз.
Мавлоно Лутфий, Шайхзода Атоий, Алишер Навоий, Муҳаммад Фузулий, Муҳаммад Ризо Огаҳий – то ХХ асрнинг 80-йилларигача етишган тасаввуф шоирлари мажоз тариқида ижод қилганлар.
Хожа Аҳмад Яссавий, Сулаймон Боқирғоний, Сўфи Аллоҳёр, Бобораҳим Машраб, Махтумқули, Ҳазиний, Ҳувайдо сингари мумтоз шоирлар ҳақиқат тариқида ижод қилганлар.
Лекин Машраб шеъриятида мажоз тариқидаги ғазаллар ҳам жуда кўп.
Ҳақиқат тариқи сўз санъаткорлари мавзулари ошкор, дунё ва охиратни ўз номи билан атаб, шеърият орқали жўшқин ишқ ва шавқларини, даъват ва чақириқларини очиқ изҳор этадилар.
Мажоз тариқи сўз санъаткорлари эса ўз мақсудларини бошқа сўз ва истилоҳлар билан изҳор этадилар. Лекин моҳиятан икки тариқнинг ҳам мақсуди бирдир.
Мажоз замиридаги ҳақиқатни англаш учун эса тасаввуф таълимоти, тасаввуф адабиёти ва луғатини ўрганиш шарт.
“Масалани мураккаблаштиришнинг нима кераги бор?” дейишингиз мумкин.
Адабиётни ҳаётим деб, тақдирим, қисматим деб, бахту саодатим деб билган истеъдодли қаламкаш учун бу масаланинг ҳеч қандай қийин ва мураккаб жойи йўқ.
Тасаввуф адабиётидан бебаҳра инсон ҳикмат ва маъно оламидан йироқ бўлади.
МАЖОЗДАН МАҚСАД – ИШҚИ ҲАҚИҚИЙДИР
Ҳазрат Навоий ёзадилар:
Мажоздин манга мақсуд эрур ҳақиқий ишқ,
Нединки, аҳли ҳақиқатқа бу тариқат эрур.
Мажоздин чу ҳақиқатқа йўл топар ошиқ,
Қилур мажозни нафй улки, беҳақиқат эрур.
Яъни: “Менга мажоздан мурод башарий-инсоний муҳаббат эмас, балки ҳақиқий ишқ, яъни ишқи Илоҳийдир. Чунки ҳақиқат аҳлига йўл ана шудир. Модомики, ошиқ мажоз орқали ҳақиқатга йўл топар экан, демак, мажозни фақат ҳақиқатсиз кишигина рад этади”.
Яна ёзадилар:
Кўрмаса ҳусни мажози ичра жуз Ҳақ сунъини,
Ошиқеким, бўлса ишқ атвори ичра покбоз,
Зоҳидо, бу ишқдин манъ айлама ошиқниким,
Гар сен идрок айласанг, айни ҳақиқатдур мажоз.
“Бир ошиқ мажоз гўзаллиги ичида Ҳақ таолонинг сунъи – санъатидан бошқа нарсани кўрмайдиган бўлса, агар у ишқ атворида – ишқи илоҳий йўли-равишида покбоз бўлса, яъни ҳақиқий ошиқ бўлса, чин-ҳалол ошиқ бўлса, эй зоҳид, эй ҳамма нарсанинг фақат ташқи томонини кўрувчи зоҳирбин шахс, у ҳолда ошиқни бундай ишқдан асло манъ этма, асло қайтарма. Чунки агар сен идрок айласанг, тушунсанг, мажоз бу айни ҳақиқатдир!”
(давоми бор)
Устоз Мирзо КЕНЖАБЕК,
"Ёшларга дил сўзларим" китобидан.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
МАЖОЗ ВА ҲАҚИҚАТ
Баъзи туркий мамлакатларда девон санъатига асосланган мумтоз адабиёт “Девон адабиёти” деб юритилади.
Девон адабиёти дегани, баъзилар ўйлагандек, подшоҳларга хушомад қиладиган сарой адабиёти ёки сарой шеърияти деган маънода эмас, балки, бизнинг тушунчамиздаги мумтоз адабиёт деган маънодадир.
Девон адабиёти XI асрда Мовароуннаҳрда (бугунги Ўзбекистон заминида) Қорахонийлар салтанати даврида бошланган, исломий маданиятдан баҳра олган, Қуръони карим ва ҳадиси шариф маъноларини ўзига сингдирган маърифий адабиётдир.
Бу мумтоз адабиёт «Мажоз ҳақиқатнинг кўпригидир» деган ҳикматга асосланади; яъни мажоз йўли билан ҳақиқатни куйлайди, мажозий муҳаббатни баҳона қилиб, илоҳий ишқни тараннум этади.
Тасаввуф адабиёти шоирлари икки йўналишда – мажоз ва ҳақиқат тариқида ижод қилганлар.
Мажоз тариқи вакиллари сўз ва истилоҳларни кўчма маънода қўллайдилар. Лекин мажоз санъатида сўзнинг ҳақиқий маъноси тарк этилган бўлиши мумкин эмас, балки мажознинг ортида сўзнинг ўз ҳақиқий маъноси туриши шарт қилинган. (“Ғиёсул-луғот”)
Шунинг учун ҳазрат Навоий айтадилар:
Гар Навоий йиғласа, ишқинг мажозийдур дема –
Ким, назар пок айлагач, айни ҳақиқатдур мажоз.
Мавлоно Лутфий, Шайхзода Атоий, Алишер Навоий, Муҳаммад Фузулий, Муҳаммад Ризо Огаҳий – то ХХ асрнинг 80-йилларигача етишган тасаввуф шоирлари мажоз тариқида ижод қилганлар.
Хожа Аҳмад Яссавий, Сулаймон Боқирғоний, Сўфи Аллоҳёр, Бобораҳим Машраб, Махтумқули, Ҳазиний, Ҳувайдо сингари мумтоз шоирлар ҳақиқат тариқида ижод қилганлар.
Лекин Машраб шеъриятида мажоз тариқидаги ғазаллар ҳам жуда кўп.
Ҳақиқат тариқи сўз санъаткорлари мавзулари ошкор, дунё ва охиратни ўз номи билан атаб, шеърият орқали жўшқин ишқ ва шавқларини, даъват ва чақириқларини очиқ изҳор этадилар.
Мажоз тариқи сўз санъаткорлари эса ўз мақсудларини бошқа сўз ва истилоҳлар билан изҳор этадилар. Лекин моҳиятан икки тариқнинг ҳам мақсуди бирдир.
Мажоз замиридаги ҳақиқатни англаш учун эса тасаввуф таълимоти, тасаввуф адабиёти ва луғатини ўрганиш шарт.
“Масалани мураккаблаштиришнинг нима кераги бор?” дейишингиз мумкин.
Адабиётни ҳаётим деб, тақдирим, қисматим деб, бахту саодатим деб билган истеъдодли қаламкаш учун бу масаланинг ҳеч қандай қийин ва мураккаб жойи йўқ.
Тасаввуф адабиётидан бебаҳра инсон ҳикмат ва маъно оламидан йироқ бўлади.
МАЖОЗДАН МАҚСАД – ИШҚИ ҲАҚИҚИЙДИР
Ҳазрат Навоий ёзадилар:
Мажоздин манга мақсуд эрур ҳақиқий ишқ,
Нединки, аҳли ҳақиқатқа бу тариқат эрур.
Мажоздин чу ҳақиқатқа йўл топар ошиқ,
Қилур мажозни нафй улки, беҳақиқат эрур.
Яъни: “Менга мажоздан мурод башарий-инсоний муҳаббат эмас, балки ҳақиқий ишқ, яъни ишқи Илоҳийдир. Чунки ҳақиқат аҳлига йўл ана шудир. Модомики, ошиқ мажоз орқали ҳақиқатга йўл топар экан, демак, мажозни фақат ҳақиқатсиз кишигина рад этади”.
Яна ёзадилар:
Кўрмаса ҳусни мажози ичра жуз Ҳақ сунъини,
Ошиқеким, бўлса ишқ атвори ичра покбоз,
Зоҳидо, бу ишқдин манъ айлама ошиқниким,
Гар сен идрок айласанг, айни ҳақиқатдур мажоз.
“Бир ошиқ мажоз гўзаллиги ичида Ҳақ таолонинг сунъи – санъатидан бошқа нарсани кўрмайдиган бўлса, агар у ишқ атворида – ишқи илоҳий йўли-равишида покбоз бўлса, яъни ҳақиқий ошиқ бўлса, чин-ҳалол ошиқ бўлса, эй зоҳид, эй ҳамма нарсанинг фақат ташқи томонини кўрувчи зоҳирбин шахс, у ҳолда ошиқни бундай ишқдан асло манъ этма, асло қайтарма. Чунки агар сен идрок айласанг, тушунсанг, мажоз бу айни ҳақиқатдир!”
(давоми бор)
Устоз Мирзо КЕНЖАБЕК,
"Ёшларга дил сўзларим" китобидан.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
****
Ассалому алайкум ва
раҳматуллоҳи ва барокотуҳ!
БУГУН:
Сешанба.
Ҳижрий 1446 йил.
Шаввол ойининг 17-куни.
Милодий 2025 йил, 15-апрель.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
Ассалому алайкум ва
раҳматуллоҳи ва барокотуҳ!
БУГУН:
Сешанба.
Ҳижрий 1446 йил.
Шаввол ойининг 17-куни.
Милодий 2025 йил, 15-апрель.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
****
Шайх Али ибн Усмон Жуллобий айтурларки:
«Шом шаҳрида эдим. Муаззин ҳазрати Билол розийаллоҳу анҳунинг қабри бошида ухлаб қолган эдим. Тушда ўзимни Маккаи мукаррамада кўрдим. Ҳазрати Пайғамбар алайҳиссалом Бани Шайба эшигидан ичкари кирдилар ва худди ёш болани бағрига босган каби бир пири нуронийни том бир меҳрибонлик билан бағирларига босдилар.
Мен олдинга отилиб бориб, ул зотга хос эҳтиром кўрсатдим.
Бул пир кимдир, дея таажжубда қолдим. Ҳазрати Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам мўъжиза ҳукми ила менинг ботинимдан огоҳ бўлдилар ва дедилар:
«Бу зот сенинг ва сенинг диёринг халқининг имоми Абу Ҳанифадир», деб марҳамат қилдилар.
Шайх Фаридуддин Аттор ҳазратларининг
"Тазкират ул-авлиё"асаридан.
Форс тилидан Устоз Мирзо Кенжабек таржимаси.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
Шайх Али ибн Усмон Жуллобий айтурларки:
«Шом шаҳрида эдим. Муаззин ҳазрати Билол розийаллоҳу анҳунинг қабри бошида ухлаб қолган эдим. Тушда ўзимни Маккаи мукаррамада кўрдим. Ҳазрати Пайғамбар алайҳиссалом Бани Шайба эшигидан ичкари кирдилар ва худди ёш болани бағрига босган каби бир пири нуронийни том бир меҳрибонлик билан бағирларига босдилар.
Мен олдинга отилиб бориб, ул зотга хос эҳтиром кўрсатдим.
Бул пир кимдир, дея таажжубда қолдим. Ҳазрати Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам мўъжиза ҳукми ила менинг ботинимдан огоҳ бўлдилар ва дедилар:
«Бу зот сенинг ва сенинг диёринг халқининг имоми Абу Ҳанифадир», деб марҳамат қилдилар.
Шайх Фаридуддин Аттор ҳазратларининг
"Тазкират ул-авлиё"асаридан.
Форс тилидан Устоз Мирзо Кенжабек таржимаси.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
****
Холиқо! Куч бер, муножот айлайин,
Энди вайронимни обод айлайин.
Бир гуноҳ хавфи туғилса, ҳар қачон
Сен билан ёлғиз мулоқот айлайин.
Мирзо КЕНЖАБЕК
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
Холиқо! Куч бер, муножот айлайин,
Энди вайронимни обод айлайин.
Бир гуноҳ хавфи туғилса, ҳар қачон
Сен билан ёлғиз мулоқот айлайин.
Мирзо КЕНЖАБЕК
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
****
НОҚИСДАН КОМИЛ ИШ ЧИҚМАЙДИ
Нима учун маънавият раҳнамолари тасаввуф йўлини инсоннинг янги бир ҳаёти деб атаганлар? Чунки бу руҳий тарбия йўлидир. Чунки бу йўл комиллик йўлидир. Комил иш комил инсонлардан чиқади. Ноқис инсондан комил иш чиқмайди.
Тасаввуф бўлмагунча маънавий юксалиш бўлмайди, ноқисдан комил иш чиқмайди.
Гўзал ахлоққа қараб келаётир инсонлар.
Демакки, юмшоқ қалблиликка, муҳаббатга қараб келаётир. Мана, тасаввуф аҳлининг усули ана шудир.
Зафар қозонмоқ учун икки шарт илгари қўйилади: биринчиси – сабр, иккинчиси – тақво.
Тақво – исломий тасаввуфнинг ғояси.
Муҳаббат – исломий тасаввуфнинг ғояси.
Гўзал ахлоқ – исломий тасаввуфнинг ғояси.
Тасаввуф бўлмагунча, маънавий юксалиш бўлмайди, азиз биродарларим! Мумкин эмас.
Руҳий тарбия бўлмаса, инсон инсон бўла олмайди, инсони комил бўла олмайди.
Комил бўлмаган инсонлардан эса комил иш чиқмайди, ҳамиша ноқис иш чиқади...
ИЖОДДА НУР БЎЛМОҒИ ЛОЗИМ
Сўз санъати, ижод шавқи инсон қалбидан нур талаб қилади.
Ижодда нур бўлмоғи лозим. Ижодкорнинг қалбида нур бўлса, у нур унинг асарларига, ундан китобхоннинг қалбига ўтади.
Чингиз Айтматов асарларида нур бор – қалб нури, гўзал ахлоқ нури бор.
Лев Толстой асарларида нур бор – адолат, ҳаққоният нури бор.
Абдулла Қодирий, Чўлпон асарларида нур бор – маърифат нури бор.
Абдулла Ориф шеъриятида нур бор – ҳақиқат нури бор.
Эркин Воҳидов ижодида нур бор – зарофат ва латофат нури бор.
Иброҳим Ғафур ижодида нур бор – тафаккур ва эҳсос нури бор.
Рауф Парфи шеъриятида нур бор – санъат нури бор.
Эркин Аъзам ижодида нур бор – тўғрилик нури бор.
Усмон Азим шеъриятида нур бор – ростгўйлик ва жўшқин туйғулар нури бор.
Абдували Қутбиддин ижодида нур бор – руҳият нури бор.
Барча мумтоз шоирлар шеъриятида нур бор – муҳаббат нури бор...
Руҳсиз ва нурсиз адабиёт – адабиёт бўлмайди.
Асл ғаввос бўлсанг, дурни кўргайсан,
Соф бўлсанг, кетар чоғ ҳурни кўргайсан.
Ҳамма ёқ зулмат деб шикоят қилма,
Ўзингда нур бўлса, нурни кўргайсан...
Устоз Мирзо КЕНЖАБЕК,
"Ёшларга дил сўзларим" китобидан.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
НОҚИСДАН КОМИЛ ИШ ЧИҚМАЙДИ
Нима учун маънавият раҳнамолари тасаввуф йўлини инсоннинг янги бир ҳаёти деб атаганлар? Чунки бу руҳий тарбия йўлидир. Чунки бу йўл комиллик йўлидир. Комил иш комил инсонлардан чиқади. Ноқис инсондан комил иш чиқмайди.
Тасаввуф бўлмагунча маънавий юксалиш бўлмайди, ноқисдан комил иш чиқмайди.
Гўзал ахлоққа қараб келаётир инсонлар.
Демакки, юмшоқ қалблиликка, муҳаббатга қараб келаётир. Мана, тасаввуф аҳлининг усули ана шудир.
Зафар қозонмоқ учун икки шарт илгари қўйилади: биринчиси – сабр, иккинчиси – тақво.
Тақво – исломий тасаввуфнинг ғояси.
Муҳаббат – исломий тасаввуфнинг ғояси.
Гўзал ахлоқ – исломий тасаввуфнинг ғояси.
Тасаввуф бўлмагунча, маънавий юксалиш бўлмайди, азиз биродарларим! Мумкин эмас.
Руҳий тарбия бўлмаса, инсон инсон бўла олмайди, инсони комил бўла олмайди.
Комил бўлмаган инсонлардан эса комил иш чиқмайди, ҳамиша ноқис иш чиқади...
ИЖОДДА НУР БЎЛМОҒИ ЛОЗИМ
Сўз санъати, ижод шавқи инсон қалбидан нур талаб қилади.
Ижодда нур бўлмоғи лозим. Ижодкорнинг қалбида нур бўлса, у нур унинг асарларига, ундан китобхоннинг қалбига ўтади.
Чингиз Айтматов асарларида нур бор – қалб нури, гўзал ахлоқ нури бор.
Лев Толстой асарларида нур бор – адолат, ҳаққоният нури бор.
Абдулла Қодирий, Чўлпон асарларида нур бор – маърифат нури бор.
Абдулла Ориф шеъриятида нур бор – ҳақиқат нури бор.
Эркин Воҳидов ижодида нур бор – зарофат ва латофат нури бор.
Иброҳим Ғафур ижодида нур бор – тафаккур ва эҳсос нури бор.
Рауф Парфи шеъриятида нур бор – санъат нури бор.
Эркин Аъзам ижодида нур бор – тўғрилик нури бор.
Усмон Азим шеъриятида нур бор – ростгўйлик ва жўшқин туйғулар нури бор.
Абдували Қутбиддин ижодида нур бор – руҳият нури бор.
Барча мумтоз шоирлар шеъриятида нур бор – муҳаббат нури бор...
Руҳсиз ва нурсиз адабиёт – адабиёт бўлмайди.
Асл ғаввос бўлсанг, дурни кўргайсан,
Соф бўлсанг, кетар чоғ ҳурни кўргайсан.
Ҳамма ёқ зулмат деб шикоят қилма,
Ўзингда нур бўлса, нурни кўргайсан...
Устоз Мирзо КЕНЖАБЕК,
"Ёшларга дил сўзларим" китобидан.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
#таваллуд
Бугун 15 апрел – Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф раҳимаҳуллоҳ туғилган кун
****
Мирзо КЕНЖАБЕК:
Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ҳазратларини эслаймиз.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
Бугун 15 апрел – Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф раҳимаҳуллоҳ туғилган кун
****
Мирзо КЕНЖАБЕК:
Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ҳазратларини эслаймиз.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
Самарқандда Имом Бухорий халқаро илмий тадқиқот марказида ИМОМ БУХОРИЙНИНГ ИЛМ-ФАН РИВОЖИГА ҚЎШГАН ҲИССАСИ мавзуйида халқаро конференция иш бошлади.
Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази илмий жамоси бу халқаро анжуманга улкан тайёргарлик билан ташриф буюрган.
Мирзо Кенжабек ва Абдушакур Муродов маърузалари кутилмоқда.
Онлайн кузатиш 👉 https://youtu.be/XnA-hxTJbSo
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази илмий жамоси бу халқаро анжуманга улкан тайёргарлик билан ташриф буюрган.
Мирзо Кенжабек ва Абдушакур Муродов маърузалари кутилмоқда.
Онлайн кузатиш 👉 https://youtu.be/XnA-hxTJbSo
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
2025 йил 15-апрел (1426 йил шаввол ойининг 17-кун сешанбада) Самарқандда Имом Бухорий халқаро илмий тадқиқот марказида ИМОМ БУХОРИЙНИНГ ИЛМ-ФАН РИВОЖИГА ҚЎШГАН ҲИССАСИ мавзуйида халқаро конференция ўз ишини давом эттирди.
Халқаро анжуманда жаҳоннинг кўплаб олимлари иштирок этмоқдалар.
Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази бўлим бошлиғи, фахрий профессор Мирзо Кенжабек "ИМОМ БУХОРИЙ БИЛАН ИМОМ ТЕРМИЗИЙ ЎРТАЛАРИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ ҲАМКОРЛИК НАТИЖАЛАРИ" мавзуйида маъруза қилди.
Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази илмий ходими Абдушакур Муродов "САҲИҲИ БУХОРИЙ' АСАРИ ЩАРҲЛАРИ.РИВОЖИДА НАСАФ УЛАМОЛАРИНИНГ ЎРНИ" мавзуйида маъруза қилди.
Маърузалар давом этмоқда.
Онлайн кузатиш 👉 https://youtu.be/XnA-hxTJbSo
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
Халқаро анжуманда жаҳоннинг кўплаб олимлари иштирок этмоқдалар.
Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази бўлим бошлиғи, фахрий профессор Мирзо Кенжабек "ИМОМ БУХОРИЙ БИЛАН ИМОМ ТЕРМИЗИЙ ЎРТАЛАРИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ ҲАМКОРЛИК НАТИЖАЛАРИ" мавзуйида маъруза қилди.
Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази илмий ходими Абдушакур Муродов "САҲИҲИ БУХОРИЙ' АСАРИ ЩАРҲЛАРИ.РИВОЖИДА НАСАФ УЛАМОЛАРИНИНГ ЎРНИ" мавзуйида маъруза қилди.
Маърузалар давом этмоқда.
Онлайн кузатиш 👉 https://youtu.be/XnA-hxTJbSo
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
****
Ассалому алайкум ва
раҳматуллоҳи ва барокотуҳ!
БУГУН:
Чоршанба.
Ҳижрий 1446 йил.
Шаввол ойининг 18-куни.
Милодий 2025 йил, 16-апрель.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
Ассалому алайкум ва
раҳматуллоҳи ва барокотуҳ!
БУГУН:
Чоршанба.
Ҳижрий 1446 йил.
Шаввол ойининг 18-куни.
Милодий 2025 йил, 16-апрель.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
Унга айтдилар:
– Сенинг яқинингда бир киши борки, ўттиз йилдан бери, бир гўр қазиб, бир кафанни гўрга осиб, қабр оғзида ўтириб, кеча-кундуз тинмай йиғлагани-йиғлаган.
Увайс дарҳол у ерга борди ва озиб-тўзган, ранглари сарғайган, кўзлари ичига ботган ул кишини кўрди. Унга:
– Эй фалон! Ўттиз йилдан бери бў гўр билан кафан сени Аллоҳ таъолодан чалғитиб қўйибди! Сен бу иккиси туфайли йўлдан озибсан! Бу иккиси сенинг йўлингдаги бутдир! – деди.
Ул киши Увайснинг нури билан ўз нафсидаги офатни кўрди. Унга ҳол кашф бўлди, парда кўтарилиб, ҳақиқати ҳол аён бўлди. Бир наъра тортиб, жон берди ва ўша гўр билан кафанга тушди.
Агар гўр билан кафан нсонга шундай парда-тўсиқ бўлса, бас, энди бошқаларнинг пардасини кўргилки, недир!
Шайх Фаридуддин Аттор ҳазратларининг
"Тазкират ул-авлиё"асаридан.
Форс тилидан Устоз Мирзо Кенжабек таржимаси.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
– Сенинг яқинингда бир киши борки, ўттиз йилдан бери, бир гўр қазиб, бир кафанни гўрга осиб, қабр оғзида ўтириб, кеча-кундуз тинмай йиғлагани-йиғлаган.
Увайс дарҳол у ерга борди ва озиб-тўзган, ранглари сарғайган, кўзлари ичига ботган ул кишини кўрди. Унга:
– Эй фалон! Ўттиз йилдан бери бў гўр билан кафан сени Аллоҳ таъолодан чалғитиб қўйибди! Сен бу иккиси туфайли йўлдан озибсан! Бу иккиси сенинг йўлингдаги бутдир! – деди.
Ул киши Увайснинг нури билан ўз нафсидаги офатни кўрди. Унга ҳол кашф бўлди, парда кўтарилиб, ҳақиқати ҳол аён бўлди. Бир наъра тортиб, жон берди ва ўша гўр билан кафанга тушди.
Агар гўр билан кафан нсонга шундай парда-тўсиқ бўлса, бас, энди бошқаларнинг пардасини кўргилки, недир!
Шайх Фаридуддин Аттор ҳазратларининг
"Тазкират ул-авлиё"асаридан.
Форс тилидан Устоз Мирзо Кенжабек таржимаси.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
****
Холиқо! Пок нур - Сенинг килкинг эрур,
Энг гўзал хулқ ҳам Сенинг хулқинг эрур.
Банданинг сарҳадлари беҳудадир,
Қай томон боқсам, Сенинг мулкинг эрур.
Мирзо КЕНЖАБЕК
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
Холиқо! Пок нур - Сенинг килкинг эрур,
Энг гўзал хулқ ҳам Сенинг хулқинг эрур.
Банданинг сарҳадлари беҳудадир,
Қай томон боқсам, Сенинг мулкинг эрур.
Мирзо КЕНЖАБЕК
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
****
ЧАРЛИ ЧАПЛИННИНГ СЎЗСИЗ
САНЪАТИ
Адабиёт сўз санъатидир. Адабиётга таянган бошқа кўплаб санъатлар ҳам сўз санъатига асосланади: қўшиқ, кино, театр. Лекин бир сўзсиз санъат бор: бу – Чарли Чаплиннинг сўзсиз санъати, фильмлари.
У сўзли фильмларни ёқтирмаган. Унинг сўзли фильмлар устида кулиб: “Одамлар бунча кўп гапиради-я!” – деб ғазаблангани таржимаи ҳолида айтилади.
Марҳум шоир Муҳаммад Раҳмоннинг “Гунг муҳаббати” (“Понтамимо учун мазмун”) деган машҳур шеъри бор.
Шеърда гапира олмайдиган гунг инсоннинг муҳаббати ғоят санъаткорона ифодаланган:
“Мана бундай унинг кўзлари... Мана бундай унинг қошлари” – буларни гунг фақат ишоралар билан билдиради.
“Чарли Чаплиннинг сўзсиз санъатини, гунг муҳаббатини эслашнинг нима зарурияти бор?” дейишингиз мумкин.
Бундан қандай ўрнак топамиз, нима хулоса чиқарамиз? Нечук ҳикмат излаймиз бундан?
Шеъриятда ишорат деган санъат бор. Бу айтмасдан туриб айтиш санъатидир. Абдулла Орипов, Рауф Парфи бу санъатни камол нуқтасига етказдилар... Улар зулмни, мустамлакани ишоратлар билан фош этдилар, миллат озодлигини ишоратлар билан куйладилар.
Биринчи хулоса, бундан ишорат санъатини, айтмасдан туриб айтиш йўлини ўрганишдир.
Иккинчи хулоса, камгапликни, оз сўз билан кўп маънони ифодалаш маҳоратини ўрганишдир.
Учинчи хулоса, ҳаётда гапирадиган бўлсак, яхши гапни гапиришни, йўқса, сукут қилишни ўрганишдир.
ТАҚЛИД
Тақлид – аслнинг соясидир. Ижод нур бўлса, тақлид – нур сабабли пайдо бўлган соя.
Афсус, шеъриятимизнинг соялари бор. Адабиётда, шеъриятда тақлид кўп учрайди.
Баъзи тақлидчилар тақлид қилаётганини ўзи билмай ёки билмаганга олиб умр ўтказяпти.
Баъзи санъаткор шоирларга тақлид қилиб бўлмайди.
Абдулла Ориповга тақлид қилган киши уятга қолади, унинг ҳар тарафидан улуғ шоирнинг кийимлари кўриниб туради.
Рауф Парфига тақлид қилган киши тез фош бўлади, ясама шоирга ўхшаб қолади. Ўзини ўзи хижолатга қўяди.
Абдували Қутбиддинга тақлид қиладиган кишининг ўзини расво қилишдан бошқа чораси йўқ. Абдували шеърияти руҳ жилваларидир. Улуғ Нақшбандийлар маърифатининг нурларидир.
Абдувалининг шеърлари “Бир шеърий санъат қилайин” деб ёки “Бировни қойил қолдирайин” деб ёки “шуҳрат топайин” деб битилган мисралар эмас.
Соя нурдан пайдо бўлади. Соя бўлмайлик, нур бўлайлик.
Тақлидчининг “Асл нусхаман” деб даъво қилиши адабиётнинг қаро кунидир.
Устоз Абдулла Ориф ёзадилар:
Тақлид қила бергин етса бардошинг,
Модомики сенда бор экан ҳавас.
Фақат бир қаро кун кўтариб бошинг,
Асл нусхаман деб дод солмасанг бас.
Устоз Мирзо КЕНЖАБЕК,
"Ёшларга дил сўзларим" китобидан.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
ЧАРЛИ ЧАПЛИННИНГ СЎЗСИЗ
САНЪАТИ
Адабиёт сўз санъатидир. Адабиётга таянган бошқа кўплаб санъатлар ҳам сўз санъатига асосланади: қўшиқ, кино, театр. Лекин бир сўзсиз санъат бор: бу – Чарли Чаплиннинг сўзсиз санъати, фильмлари.
У сўзли фильмларни ёқтирмаган. Унинг сўзли фильмлар устида кулиб: “Одамлар бунча кўп гапиради-я!” – деб ғазаблангани таржимаи ҳолида айтилади.
Марҳум шоир Муҳаммад Раҳмоннинг “Гунг муҳаббати” (“Понтамимо учун мазмун”) деган машҳур шеъри бор.
Шеърда гапира олмайдиган гунг инсоннинг муҳаббати ғоят санъаткорона ифодаланган:
“Мана бундай унинг кўзлари... Мана бундай унинг қошлари” – буларни гунг фақат ишоралар билан билдиради.
“Чарли Чаплиннинг сўзсиз санъатини, гунг муҳаббатини эслашнинг нима зарурияти бор?” дейишингиз мумкин.
Бундан қандай ўрнак топамиз, нима хулоса чиқарамиз? Нечук ҳикмат излаймиз бундан?
Шеъриятда ишорат деган санъат бор. Бу айтмасдан туриб айтиш санъатидир. Абдулла Орипов, Рауф Парфи бу санъатни камол нуқтасига етказдилар... Улар зулмни, мустамлакани ишоратлар билан фош этдилар, миллат озодлигини ишоратлар билан куйладилар.
Биринчи хулоса, бундан ишорат санъатини, айтмасдан туриб айтиш йўлини ўрганишдир.
Иккинчи хулоса, камгапликни, оз сўз билан кўп маънони ифодалаш маҳоратини ўрганишдир.
Учинчи хулоса, ҳаётда гапирадиган бўлсак, яхши гапни гапиришни, йўқса, сукут қилишни ўрганишдир.
ТАҚЛИД
Тақлид – аслнинг соясидир. Ижод нур бўлса, тақлид – нур сабабли пайдо бўлган соя.
Афсус, шеъриятимизнинг соялари бор. Адабиётда, шеъриятда тақлид кўп учрайди.
Баъзи тақлидчилар тақлид қилаётганини ўзи билмай ёки билмаганга олиб умр ўтказяпти.
Баъзи санъаткор шоирларга тақлид қилиб бўлмайди.
Абдулла Ориповга тақлид қилган киши уятга қолади, унинг ҳар тарафидан улуғ шоирнинг кийимлари кўриниб туради.
Рауф Парфига тақлид қилган киши тез фош бўлади, ясама шоирга ўхшаб қолади. Ўзини ўзи хижолатга қўяди.
Абдували Қутбиддинга тақлид қиладиган кишининг ўзини расво қилишдан бошқа чораси йўқ. Абдували шеърияти руҳ жилваларидир. Улуғ Нақшбандийлар маърифатининг нурларидир.
Абдувалининг шеърлари “Бир шеърий санъат қилайин” деб ёки “Бировни қойил қолдирайин” деб ёки “шуҳрат топайин” деб битилган мисралар эмас.
Соя нурдан пайдо бўлади. Соя бўлмайлик, нур бўлайлик.
Тақлидчининг “Асл нусхаман” деб даъво қилиши адабиётнинг қаро кунидир.
Устоз Абдулла Ориф ёзадилар:
Тақлид қила бергин етса бардошинг,
Модомики сенда бор экан ҳавас.
Фақат бир қаро кун кўтариб бошинг,
Асл нусхаман деб дод солмасанг бас.
Устоз Мирзо КЕНЖАБЕК,
"Ёшларга дил сўзларим" китобидан.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
****
Ассалому алайкум ва
раҳматуллоҳи ва барокотуҳ!
БУГУН:
Пайшанба.
Ҳижрий 1446 йил.
Шаввол ойининг 19-куни.
Милодий 2025 йил, 17-апрель.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
Ассалому алайкум ва
раҳматуллоҳи ва барокотуҳ!
БУГУН:
Пайшанба.
Ҳижрий 1446 йил.
Шаввол ойининг 19-куни.
Милодий 2025 йил, 17-апрель.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
“БИЗ БЕРГАНИМИЗНИ ҚАЙТИБ
ОЛМАЙМИЗ...”
****
Нақлдирки, бир кишининг олтин тўла ҳамёни йўқолди. У киши Жаъфари Содиқни танимасдан: «Ҳамёнимни сен олгансан», деб унга ёпишди.
– Олтининг қанча эди? – деб сўрадилар Жаъфари Содиқ.
– Минг динор.
Ҳазрати Жаъфари Содиқ уни уйига олиб бориб, унга минг динор берди. Шундан кейин ўша одам ўз олтинларини топди ва Жаъфари Содиқнинг тиллаларини қайтариб келтирди.
– Биз берган нарсамизни қайтиб олмаймиз, – дедилар Жаъфари Содиқ.
Ўшал кимса: «Бу киши ўзи ким?» – дея одамлардан сўради. «Жаъфари Содиқ бўладилар», дейишди. У кўп ҳижолат тортиб, истиғфор айтиб юрди.
Аллоҳнинг дўстларида ўзига хос жавонмардлик бўлар экан. Улар дунёнинг матоҳига кўнгил бермас ва уни кўзга илмас эканлар.
Шайх Жаъфари Содиқ (қуддиса сирруҳу) ҳазратларини Аллоҳ раҳмат айласин!
Шайх Фаридуддин Аттор ҳазратларининг
"Тазкират ул-авлиё"асаридан.
Форс тилидан Устоз Мирзо Кенжабек таржимаси.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
ОЛМАЙМИЗ...”
****
Нақлдирки, бир кишининг олтин тўла ҳамёни йўқолди. У киши Жаъфари Содиқни танимасдан: «Ҳамёнимни сен олгансан», деб унга ёпишди.
– Олтининг қанча эди? – деб сўрадилар Жаъфари Содиқ.
– Минг динор.
Ҳазрати Жаъфари Содиқ уни уйига олиб бориб, унга минг динор берди. Шундан кейин ўша одам ўз олтинларини топди ва Жаъфари Содиқнинг тиллаларини қайтариб келтирди.
– Биз берган нарсамизни қайтиб олмаймиз, – дедилар Жаъфари Содиқ.
Ўшал кимса: «Бу киши ўзи ким?» – дея одамлардан сўради. «Жаъфари Содиқ бўладилар», дейишди. У кўп ҳижолат тортиб, истиғфор айтиб юрди.
Аллоҳнинг дўстларида ўзига хос жавонмардлик бўлар экан. Улар дунёнинг матоҳига кўнгил бермас ва уни кўзга илмас эканлар.
Шайх Жаъфари Содиқ (қуддиса сирруҳу) ҳазратларини Аллоҳ раҳмат айласин!
Шайх Фаридуддин Аттор ҳазратларининг
"Тазкират ул-авлиё"асаридан.
Форс тилидан Устоз Мирзо Кенжабек таржимаси.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
****
Холиқо, хосдир Сенга бахшандалик,
Баски, касб ўлмиш менга шармандалик.
Холиқо! Қалбимни нуринг бирла юв,
Токи банданг Сенга қилсин бандалик.
Мирзо КЕНЖАБЕК
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
Холиқо, хосдир Сенга бахшандалик,
Баски, касб ўлмиш менга шармандалик.
Холиқо! Қалбимни нуринг бирла юв,
Токи банданг Сенга қилсин бандалик.
Мирзо КЕНЖАБЕК
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
****
ИЖОД БУ ҲИКМАТДИР, ҲИКМАТ ЭСА
ПОКЛИК МАҲСУЛИДИР
Луғатимизда “ҳикмат” деган гўзал сўз бор.
Оламдаги Пайғамбарлар Парвардигордан ўзларига ҳикмат ато этишини сўраганлар, улуғ сўз султонлари – қалам аҳллари ҳикматни орзу қилганлар.
Севикли Пайғамбаримиз алайҳиссалом “Шеърда ҳикмат бор, баёнда сеҳр бор”, деганлар.
У ҳолда, “ҳикмат” нима экан ўзи?
“Ҳикмат” сўзининг йигирмадан ортиқ тавсиф ва таърифлари бор.
Шулардан энг муҳимлари:
«Ҳикмат сўзда ва феълда ҳақ ҳукмни сақламоқдир» (Ибни Нужайҳ ҳазрати Мужоҳиддан (розияллоҳу анҳу) ривоят қилганлар).
“Ҳикмат илм ва фиқҳ демакдир” (Ҳазрати Мужоҳид розияллоҳу анҳу).
“Ҳикмат мавжудотнинг моҳиятидаги маъноларни англамоқдир” (Иброҳим Нахоий).
“Ҳикмат ижод демакдир. Ҳикмат сабаб ва иллатларга асосланган ва улар билан алоқадордир, иллатнинг ҳақиқати ҳам яратмоқ ва ижод этмоқдир, шу сабабларга кўра, асл ҳикмат ижод демакдир” (Саййид Шариф Журжоний, «Ал-Таърифот» китоби, 63-саҳифа).
Модомики, ҳикмат шундай бебаҳо неъмат экан, у ҳолда ҳикмат қандай ҳосил қилинади?
“Тасаввуф ва гўзаллик” китобида гўзал ҳадиси шариф келтирилган.
Севикли Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Ҳикматнинг боши Аллоҳдан қўрқувдир”, деганлар.
Аллоҳдан қўрқув дегани инсоннинг “Яратган Зот ҳар бир ишимни кўриб турибди, ҳар бир ният ва ҳаракатимни билиб турибди, ҳар сўзимни эшитиб турибди, ҳар бир иш-амал учун ҳисоб-китоб бор”, деб ҳамиша Ҳақ таолонинг ёди билан яшамоғидир.
Бошқа бир ҳадиси шарифда эса: «Кимки ихлос билан қирқ тонг (яъни қирқ кун ва тун) Аллоҳга ибодат қилса, унинг дилидан тилига ҳикмат булоқлари оқиб чиқа бошлайди», дейилади (ҳазрати Аҳмад ибн Ҳанбал, “Муснад” китоби, “Зуҳд” бўлими; “Жомиъ ул-усул”, “Руҳул баён”).
Яъни, одам қирқ кун ибодат, зикр, тасбиҳ, рўза билан машғул бўлади. Натижада унинг дилидан тилига ҳикмат булоқлари тошиб чиқа бошлайди. Нега? Чунки инсон маънавиятида бир нарсалар юз берди, бир ўзгариш содир бўлди. Қулфлоғлик эшиклар очилди, воридот – файзу футуҳ, ақлий тушунчалар, кашфлар кела бошлади. Дилидан тилига ҳикмат ана шу йўсин кўчди. Сўзлайдиган сўзларининг ҳаммаси ёқимли, гўзал бир ҳолга келди... Бас, хавфуллоҳ – Аллоҳдан қўрқув бўлгач, инсон ана шундай ҳолатга келади” (“Тасаввуф ва гўзаллик”).
БУЛОҚЛАР ЕРДА БЎЛАДИ
“Руҳул-баён” китобида ҳикмат борасида ғоят пурҳикмат шарҳлар бор: “Булоқлар фақат ерда бўлади. Ер юзи сувлар тошиб чиқадиган макондир".
Бу баёндан англашиладики, инкор аҳллари (Илоҳий ҳақиқатларни инкор этувчилар) убудият, яъни бандалик ва тавозуъкорлик рутбасига эришмайдилар, Илоҳий огоҳлантиришларни яхши бир ният билан қабул этмайдилар, шунинг учун улар ҳамиша тотли сув булоқларидан маҳрум бўлиб келганлар.
Демак, поклик ила бандалик қилишда ер билан – тупроқ билан тенглашиш, бирлашиш бор, тавозуъ бор, ўзини хор ва хоксор тутиш бор.
Бу хислатлар қалбни, басиратни, идрок булоқлари кўзини очади.
Ҳазрати Сўфий Аллоҳёр айтганларидек:
Отанг ердур, сенам ердай қилиқ қил:
Ёмонлик айлаганга яхшилиқ қил...
(давоми бор)
Устоз Мирзо КЕНЖАБЕК,
"Ёшларга дил сўзларим" китобидан.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•
ИЖОД БУ ҲИКМАТДИР, ҲИКМАТ ЭСА
ПОКЛИК МАҲСУЛИДИР
Луғатимизда “ҳикмат” деган гўзал сўз бор.
Оламдаги Пайғамбарлар Парвардигордан ўзларига ҳикмат ато этишини сўраганлар, улуғ сўз султонлари – қалам аҳллари ҳикматни орзу қилганлар.
Севикли Пайғамбаримиз алайҳиссалом “Шеърда ҳикмат бор, баёнда сеҳр бор”, деганлар.
У ҳолда, “ҳикмат” нима экан ўзи?
“Ҳикмат” сўзининг йигирмадан ортиқ тавсиф ва таърифлари бор.
Шулардан энг муҳимлари:
«Ҳикмат сўзда ва феълда ҳақ ҳукмни сақламоқдир» (Ибни Нужайҳ ҳазрати Мужоҳиддан (розияллоҳу анҳу) ривоят қилганлар).
“Ҳикмат илм ва фиқҳ демакдир” (Ҳазрати Мужоҳид розияллоҳу анҳу).
“Ҳикмат мавжудотнинг моҳиятидаги маъноларни англамоқдир” (Иброҳим Нахоий).
“Ҳикмат ижод демакдир. Ҳикмат сабаб ва иллатларга асосланган ва улар билан алоқадордир, иллатнинг ҳақиқати ҳам яратмоқ ва ижод этмоқдир, шу сабабларга кўра, асл ҳикмат ижод демакдир” (Саййид Шариф Журжоний, «Ал-Таърифот» китоби, 63-саҳифа).
Модомики, ҳикмат шундай бебаҳо неъмат экан, у ҳолда ҳикмат қандай ҳосил қилинади?
“Тасаввуф ва гўзаллик” китобида гўзал ҳадиси шариф келтирилган.
Севикли Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Ҳикматнинг боши Аллоҳдан қўрқувдир”, деганлар.
Аллоҳдан қўрқув дегани инсоннинг “Яратган Зот ҳар бир ишимни кўриб турибди, ҳар бир ният ва ҳаракатимни билиб турибди, ҳар сўзимни эшитиб турибди, ҳар бир иш-амал учун ҳисоб-китоб бор”, деб ҳамиша Ҳақ таолонинг ёди билан яшамоғидир.
Бошқа бир ҳадиси шарифда эса: «Кимки ихлос билан қирқ тонг (яъни қирқ кун ва тун) Аллоҳга ибодат қилса, унинг дилидан тилига ҳикмат булоқлари оқиб чиқа бошлайди», дейилади (ҳазрати Аҳмад ибн Ҳанбал, “Муснад” китоби, “Зуҳд” бўлими; “Жомиъ ул-усул”, “Руҳул баён”).
Яъни, одам қирқ кун ибодат, зикр, тасбиҳ, рўза билан машғул бўлади. Натижада унинг дилидан тилига ҳикмат булоқлари тошиб чиқа бошлайди. Нега? Чунки инсон маънавиятида бир нарсалар юз берди, бир ўзгариш содир бўлди. Қулфлоғлик эшиклар очилди, воридот – файзу футуҳ, ақлий тушунчалар, кашфлар кела бошлади. Дилидан тилига ҳикмат ана шу йўсин кўчди. Сўзлайдиган сўзларининг ҳаммаси ёқимли, гўзал бир ҳолга келди... Бас, хавфуллоҳ – Аллоҳдан қўрқув бўлгач, инсон ана шундай ҳолатга келади” (“Тасаввуф ва гўзаллик”).
БУЛОҚЛАР ЕРДА БЎЛАДИ
“Руҳул-баён” китобида ҳикмат борасида ғоят пурҳикмат шарҳлар бор: “Булоқлар фақат ерда бўлади. Ер юзи сувлар тошиб чиқадиган макондир".
Бу баёндан англашиладики, инкор аҳллари (Илоҳий ҳақиқатларни инкор этувчилар) убудият, яъни бандалик ва тавозуъкорлик рутбасига эришмайдилар, Илоҳий огоҳлантиришларни яхши бир ният билан қабул этмайдилар, шунинг учун улар ҳамиша тотли сув булоқларидан маҳрум бўлиб келганлар.
Демак, поклик ила бандалик қилишда ер билан – тупроқ билан тенглашиш, бирлашиш бор, тавозуъ бор, ўзини хор ва хоксор тутиш бор.
Бу хислатлар қалбни, басиратни, идрок булоқлари кўзини очади.
Ҳазрати Сўфий Аллоҳёр айтганларидек:
Отанг ердур, сенам ердай қилиқ қил:
Ёмонлик айлаганга яхшилиқ қил...
(давоми бор)
Устоз Мирзо КЕНЖАБЕК,
"Ёшларга дил сўзларим" китобидан.
@m_kenjabek
┈┈• ❀ 🌷☘️🌷 ❀ •┈┈•