🎵 تصنیف " می زده "
🎵 باصدای بانو #مرضیه
🎵 آهنگساز #پرویز_یاحقی
🎵 شعر #بیژن_ترقی

مرضیه کبوتر وحشی

ترانه زیبا و قدیمی " خوش به حال دیوونه " با صدای سوسن

📎 #برای_یادگیری (۱۰) 📎

#قواعد_قافیه (ب)(۳)

تبصرە‌ی ۳: رعایت #قواعد_دوگانه_ی_قافیه #الزامی است. فقط یک #استثناء دارد. اگر در قاعده‌ی ۲ #مصوت #کوتاه باشد و #قافیه، #حروف_الحاقی داشته باشد، این مصوت کوتاه می‌تواند #متفاوت باشد؛ مثلا گَشت (گردید) با کُشت (قتل کرد) #قافیه نمی‌شود؛ زیرا مصوت اولی ضمه و مصوت دومی فتحه است. ولی اگر به #آخر این دو #کلمه حرف یا حروفی؛ مثلا ـــِـــ (هـ بیان حرکت) #الحاق شود، این دو کلمه قافیه می‌شوند:
سراسر همه دشت پر کُشته بود
زمین چون گل ارغوان گَشته بود

همین‌طور منظَر با تصوُّر قافیه نمی‌شود ولی در صورت افزوده‌شدن #حرف_الحاقی مثلا ی قافیه‌شدن آن‌ها اشکال ندارد:
آمدمت که بنگرم باز نظر به خود کنم
سیر نمی‌شود نظر بس که لطیف منظری

گفتم اگر نبینمت مهر فرامشم شود
می‌روی و مقابلی، غایب و در تصوری

(#سعدی)

واژه‌ی بنده (=بند ِ) نیز با ژنده (=ژند ِ) قافیه می‌شود؛ چون کسره‌ی آخر در #حکم الحاقی است.

تبصرە‌ی ۴: #پسوند و #پیشوند گرچه #واژه نیستند اما گاهی در قافیه‌ی شعر در حکم #واژه_ی_قافیه قرار گرفته‌اند:
چنان صورتش بسته تمثالگَر
که صورت نبندد از آن خوب‌تَر

«گر» و «تر» پسوند هستند و باید الحاقی به حساب آیند، امّا خود، واژه‌ی قافیه قرار گرفته‌اند.
همچنین در شعر:
گرفتم که خود هستی از عیب پاک
تعنت مکن بر من عیب‌ناک

ناک پسوند است، اما واژه‌‌ی قافیه قرار گرفته و با کلمه‌ی «پاک» قافیه شده است. در شعر زیر:
دلم جز مهر مه‌رویان طریقی بر نمی‌گیرد
زهر در می‌دهم پندش ولیکن در نمی‌گیرد

«بَر» و «دَر» پیشوند هستند اما واژه‌ی قافیه قرار گرفته‌اند.
در صورتی پسوند یا پیشوند، واژه‌ی قافیه #محسوب می‌شود که #تکرار نشود؛ مثلا در این بیت مولوی:
نک بهاران شد، صلا ای لولیان
بانگ نای و سبزه و آب روان

که گرچه #حروف_مشترک تنها حروف الحاقی «ان» است اما پسوند «ان» در واژه‌ی «لولیان» نشانه‌ی #جمع است و در واژه‌ی «روان» نشانه‌ی #صفت_حالیه و قافیه درست است. ولی در این بیت #دقیقی:
شب سیاه بدان زلفکان تو مانَد
سپید روز به پاکی رخان تو مانَد

«ان» در هر دو واژه‌ی «زلفکان» و «رخان» نشانه‌ی جمع است و چون تکرار شده لذا قافیه درست نیست.


📚 از کتاب قافیه و عروض پیش‌دانشگاهی

دیوان علیشیر نوایی - «فانی»
نویسنده: امیر علیشیر نوایی
به‌سعی و اهتمام: رکن‌الدین همایون‌فرخ

تقدیم ب دوستان🌺🌺🌺🌺🙏🙏

دیوان عبدالواسع جبلی
نویسنده: عبدالواسع جبلی
به تصحیح: ذبیح الله صفا


تقدیم ب دوستان🌺🌺🙏🙏🙏

دیوان شرف‌الشعراء بدرالدین قوامی رازی
به تصحیح: میرجلال‌الدین حسینی ارموی

تقدیم ب دوستان🌺🙏🙏🙏🙏

دیوان قصاید و مقطعات حکیم ناصرخسرو
نویسنده: ناصرخسرو قبادیانی
تصحیح اصل نسخه: آقای حاجی سید نصرالله تقوی
مقدمه به قلم: آقای تقی‌زاده
ذیل بر دیباچه به قلم: مجتبی مینوی

تقدیم ب عزیزان🌺🙏🙏🙏🙏

دیوان عسجدی مروزی
نویسنده: عسجدی مروزی
به اهتمام: شهاب طاهری
با مقدمۀ: سعید نفیسی

تقدیم ب عزیزان🌺🌺🙏🙏🙏

دیوان میرزا ابوالحسن جلوه
نویسنده: میرزا ابوالحسن جلوه
گردآوری نسخه اصلی: آقا میرزا علیخان رسولی
بسعی و اهتمام: سهیلی خوانساری

دیوان اشعار مرحوم آقا میرزا ابوالحسن جلوه مشتمل بر قصاید و غزلیات.

دیوان ادیب طوسی
نویسنده: ادیب طوسی
به تصحیح: م . مهریار طاووسی

دیوان اشعار ناصر بخارایی
نویسنده: ناصر بخارایی
به تصحیح: مهدی درخشان

دیوان میر داماد
نویسنده: میر محمد باقر داماد
به تصحیح: میرزا محمود شفیعی

دیوان وحدت کرمانشاهی
نویسنده: طهماسب قلی خان (وحدت)
به کوشش: احمد کرمی