🌟پرونده‌ی ارزشمند شنیداری

#خط_فارسی (۱/۵)
خاستگاه #خط_عربی‌
آیا خط #فارسی امروز، عربی است؟

خط ایرانی پیش از یورش تازیان(اعراب)

کاری از دکتر #حیدری_ملایری
#ملایری @persianmalayeri


@LoversofIRAN

🌟پرونده ارزشمند شنیداری،
#خط_فارسی (۲/۵)
شماره ۲ از ۵

🔹چگونگی‌ نوشتن #قرآن

پژوهشی از دکتر #حیدری_ملایری
#ملایری @persianmalayeri

https://t.me/joinchat/AAAAAEE9zXIvRsbO03gfdA


@LoversofIRAN

✳️کانال عاشقان ایران/ Lovers of IRAN

@LoversofIRAN

این کانال در جشن #سپندارمذگان ۱۳۹۵ بنا شد
با هدف آشنایی ایرانی تباران فرارودان (آسیای میانه) با ایران زمین، بنابراین نام کانال به انگلیسی گذاشته شد و نوشته ها به #فارسی و #سیرلیک بودند؛ زیرا بیشتر فارسی زبانان تاجیکستان و ازبکستان #خط_فارسی نمی دانند.

پس از چندی، هدف کانال دگرگون شد و تنها به فارسی مطلب نوشته شد، اما نام انگلیسی کانال به یاد روزهای برپایی اش همچنان، برجا ماند.

@LoversofIRAN

در این کانال از دغدغه های ملی و میهنی گستره ایران زمین(ایران بزرگ فرهنگی) گفته می شود.

همراه شوید 👇
https://t.me/joinchat/AAAAAEE9zXIvRsbO03gfdA

👈یکی از هزاران نشانه مرزهای کهن #ایران_زمین

✍ #ماریا_بهمن_پور

از #شاهنامه فردوسی:
سپه سر به سر، زان توانگر شدند
ابا یاره و تخت و افسر شدند
یکی توس را داد از ان تخت اچ
همان یاره و توغ و منشور #چاچ

استاد #فریدون_جنیدی در کلاس شاهنامه خوانی، به این بخش خونخواهی رستم پس از کشته شدن #سیاوخش/ #سیاوش که رسیدند درباره واژه #چاچ گفتند: " این چاچ، نامی کهن در #ازبکستان است که هنوز هم ناحیه ای به آن نام هست و در سفری که به آنجا داشتم دیدم مردم چاچ هنوز فارسی سخن می گویند"

اما #چاچ_باستان در گستره #چیرچیک و میان دو شاخه از رودخانه #سیر_دریا یا همان #سیحون، بود که چند فرسنگ از هم فاصله دارند و کم و بیش موازی هستند. جنوبی‌ترین نقطه چاچ به سیردریا می‌رسید و چاچ در کرانه راست رودخانه بود

در ۷۵۱میلادی "کاوسی‌ان چی" فرمانروای چینی، پادشاه چاچ را کشت و پس از آن دختر پادشاه کشته شده، از مسلمانان کمک خواست. #ابومسلم سردار ایرانی، زیاد بن صالح را با لشکری به آن سرزمین روانه کرد. چینی‌ها را در ۱۳۳ق شکست داد. "کاوسی‌ان چی" در نبرد کشته شد و با همین نبرد، اسلام به آسیای میانه راه یافت. #چین دیگر نتوانست بر آن سامان حکمرانی کند. در منابع پس از اسلام و به ویژه عربی، چاچ را با نام #الشاش نوشته اند زیرا حرف #چ در زبان عربی نیست. در تاریخ #طبری سلسله ۳/ #قانون_مسعودی از #ابوریحان_بیرونی/ و #حدود_العالم درباره چاچ نوشته شده است، چنانکه چاچ را سرزمین جنگاوران دلیر #اسلام در برابر #ترکان و مرز اسلام و ترکان کافر می نامیدند

چاچ در ادبیات فارسی به‌ویژه شاهنامه بسیار آمده. کمانی در قدیم در چاچ ساخته می‌شد که بنام بود و اصطلاح #کمان_چاچی در ادب فارسی یعنی "بهترین کمان". کمان های چاچ از خدنگ و بسیار استوار بود.

چاچ را نام کهن و باستانی #تاشکند نیز گویند در شمال خاوری ازبکستان. در ریشه شناسی واژه تاشکند، از دو بخش "تاش و کند"؛ برخی گویند که #تاش به معنی "سنگ/سنگی" در زبان #ترکی است و #کند در فارسی به معنی "شهر/آبادی/دژ" است.
پسوند فارسی #کند پرکاربرد بوده و بر بسیاری بخش های #خراسان_کهن گذاشته شده بود که برخی شان معرب شده اند به "قند/جند"؛ مانند #سمرقند #بیرجند #نوقند #شواکند

(یکی از هموندان کانال:
#تاش در کُردی، از بن تراشیدن و نام "سنگ و چوبی" است دست تراش یا دیواره کوه و صخره ای که دست تراش یا طبیعی_تراش باشد مانند "فرهاد تاش" در کوه #بیستون
تیشه هم می تواند از همین ریشه باشد
#کردی ذخیره گاه خوب فارسی #پهلوی است)

۱۸۶۵ روس‌ها تاشکند (بخشی از خان‌نشین #خوقند) را تسخیرکردند و زمان سیاه دوری #فرارود/ #فرارودان (ماوراءالنهر) از ریشه #ایرانی اش آغازشد
۱۸۶۷ تاشکند مرکز جدید اداری،سیاسی،صنعتی شد.
۱۹۱۷ حکومت بولشویکی در این شهر برپا شد.
زمین لرزه ۱۹۶۶ شهر و جاذبه‌های تاریخی که روزگاری آبادی سر راه کاروان‌های #جاده_ابریشم بود را ویران کرد اما تاشکند به کمک ۳۰٬۰۰۰ هزار نیروی داوطلب بازسازی شد

امروز تاشکند پایتخت ازبکستان گرچه هنوز #فارسی زبانان بسیاری دارد اما زبان #ازبکی، شاخه ای از زبان های آلتایی_مغولی_ترکی، زبان دولتی و رسمی است و #روسی یادگار چیرگی فرهنگی #کمونیسم، هنوز زبان علمی و ابزار نفوذ روسیه بر آسیای میانه!
در ۳۰ سال گذشته پس از فروپاشی #شوروی و برپایی کشور تازه بنیانی با نام جدید ازبکستان، #تاجیک ها(فارسی ها)ی این سرزمین آزار بسیار دیدند زیرا حکومت ازبکی جدید، درپی خاموش کردن ریشه های ایرانی این دیار و به گوشه راندن زبان فارسی بود. خط این کشور نیز که پس از چیرگی #روس ها از #خط_فارسی به #سیریلیک دگرگون شده بود؛ با استقلال از شوروی فروپاشیده شده همچنان سیرلیک ماند.

اکنون هزاران نسخه خطی فارسی در کتابخانه های ازبکستان، از سوی بسیاری از جوانان این کشور دستیافتنی نیست چون #خط_فارسی نمی دانند.
گرچه فارسی زبانان یا ازبک هایی که شیفته ریشه های ایرانی آن دیار هستند، خودشان خط فارسی را آموخته اند تا ادبیات فارسی را که در ازبکستان دوستدار فراوان دارد از روی نسک های فارسی بخوانند.
#سعدی #رودکی #فردوسی و... در آن سامان بسیار خواهان دارند و والا شمرده می شوند. شاهنامه و... از روی برگردان ها به خط سیرلیک خوانده میشود، حال آنکه تنها با چند روز آموزش می توانند به سادگی شعر فارسی را از کتاب های با خط فارسی بخوانند و لذت دو چندان برند، اما دولت ازبکستان چنین نمی خواهد، مبادا این مردم یاد #ایران کنند

برای دانش بیشتر:
حسن پیرنیا، تاریخ ایران باستان، جلد سوم، چاپ پنج/۱۳۷۰
غیاث‌آبادی، رضا، ایران سرزمین همیشگی آریاییان، ویرایش دوم، چاپ سوم/۱۳۸۴
تاریخ سرزمین ایران، عباس پرویز/ ۱۳۹۰
مهرالزمان نوبان. نام مکان‌های جغرافیایی در بستر زمان. چاپ اول/ ۱۳۷۶
انوشه، حسن. دانشنامه ادب فارسی: ادب فارسی در آسیای میانه. چاپ اول (ویراست۲)/۱۳۷۶

https://t.me/LoversofIRAN/8203?single

👈ستم بر فارسی زبانان فرارود،
از زمان کمونیست ها تا امروز

🔹توضیح کانال عاشقان ایران:
زبان #تاجیک های سرزمین #فرارود (ماوراءالنهر) از زمان #شوروی #کمونیستی تا امروز، با دگرگون شدن خط نگارشی شان، از #خط_فارسی به خط #سیرلیک (که خط #روسی است)؛ دچار تنش های فراوان شده است چنانکه با چیرگی خط روسی، واژگان روسی نیز همراه خط، به زبان این ایرانی تباران سرزمین های شمال خاوری سرازیر شده و با استیلای سیاسی و علمی و فرهنگی شوروی و سپس روسیه بر این سرزمین ها، این مردم پیوند خود را با ادبیات فارسی و نسک(کتاب)های کهن کم کم از دست داده اند اگرچه هنوز بسیار بیش ازآنچه ما در ایران می بینیم، به شهنامه ( #شاهنامه) فردوسی و سعدی و... عشق می ورزند، اما تا این گنجینه های ادبی به خط سیرلیک نویسه گردانی(برگردان) نشود مردم عادی نمی توانند از آن سود برند.


⬅️ یادداشت #محمودخان_برهان‌اف👇

یکی از آسیبهای جبران‌ناپذیر دبیرۀ ناچسبان سریلیک بر فرهنگ ما، آسیب زبانی است.

این دبیره، زبانی مثل عسل شیرین و گفتاری مثل بلبل گویای ما را، تبدیل به زبانی لنگ و لال، و گفتاری تنگ و تار نمود.

این زبان در طول تاریخ، زیباترین آثار را آفریده، شیرین ترین اشعار را سروده و شیواترین گفتار را به جهانیان تقدیم کرده است.

این همان زبان #حافظ است که غزلیات نغز و شیرینش، هر دل خسته را به وجد و هر طبع خیره را به رقص در می‌آورد.

این همان زبان #نظامی است که عاشقانه‌هایش، هر دل مُرده را زنده و هر میل خوابیده را بیدار و شیفته می‌کند.

این همان زبان #مولانا است که با تمثیلات عجیب و حکمتهای شگفت و نکته‌های نابش، همۀ شرق و غرب عالم را به تحسین و آفرین خود واداشته است.

این همان زبان #سعدی است که اشعار حکمت آموزش واقعاً بوستان عقلها، و پندهای عبرت‌آموزش حقیقتاً گلستان قلبهاست.

اما امروز به ما – وارثان این زبان شیرین، چه شده است که بدون لکنت زبان و لقمۀ کلام نمی‌توانیم حتی دو کلام صحبت نماییم؟ یک نگاهی به صحبتهای وزیران و رئیسان، حتی ادیبان و دانشمندانمان ‌اندازید، چه احوالی دارد؟

آیا این طرز دست و پا شکستۀ صحبت کردن، هیچ شباهتی به آن زبان گویا و شیوای نیاکانمان دارد؟

آیا سبب این لنگی و لالی، چیزی جز دبیرۀ سریلیک ناچسبان و ناهماهنگ به زبان مادری ماست؟

اگر امروز حقوق مردم بیچارۀ تاجیک آشکارا پایمال می‌شود، علتش این است که او نمی‌تواند بُرّا و رسا صحبت کند، وقتی بُرّا و رسا صحبت کرده نتواند، قطعاً از حقوق خود هم دفاع کرده نمی‌تواند، وقتی از حقوقش دفاع کرده نتوانست، معلوم است که حقوقش پایمال می‌شود.

آیا وقت آن نرسیده است که زبان شیرین و شیوای خود را از اسارت این قفس نفَسگیر رها کنیم؟

/از پارسی انجمن/

@LoversofIRAN

🌟پرونده ارزشمند شنیداری
#خط_فارسی
_ شماره ۳ از ۵

🔹چگونگی‌ پاگرفتن خط فارسی
■ پژوهشی از دکتر #حیدری_ملایری
#ملایری @persianmalayeri

زبان و خط #پهلوی/ #فهلوی، هزارسال در سراسر ایران و پس از اسلام تا درازمدت در نیمه باختری ایران ( #ری #آذربایجان #اصفهان #همدان #نهاوند)
خط #عبری
خط #سغدی

یورش #اعراب #عرب
#خراسان_بزرگ
#فارسی_دری #دری #پارسی #فارسی

https://t.me/joinchat/AAAAAEE9zXIvRsbO03gfdA


@LoversofIRAN

👈مهرازی ایرانی، گواه بی چون و چرای یکپارچگی سرزمین های پیرامون ایران با ایران


⬅️یک نمونه از یکپارچگی مهرازی(معماری) #ایران_زمین

این بنایی که #نگینه_امانقلوا( امانقلی اوا)، هنرمند نامدار کشور #تاجیکستان، به همراه رقصندگان #سمرقندی (در کشور #ازبکستان، همسایه تاجیکستان)، ترانه ی "دلنامه" را اجرامی کنند، میدان ریگستان شهر #سمرقند است.

ساختمانی که پشت سر او می بینید "مدرسه ی شیردار" است که از کهنترین مدرسه های #سمرقند به شمار می رود و به این دلیل به آن مدرسه ی شیردار می گویند که در دو سوی درآمدگاه(ورودی) مدرسه دو شیر که برپشت خود خورشید دارند بر کاشی سر در مدرسه نقش بسته شده اند؛ یعنی نشان تاریخی #شیر_و_خورشید ایرانی

این تزیینات نما، کار استادکار #اصفهانی است و کتیبه ها همه به #فارسی نوشته شده اند. سمرقند و بخارا که امروز در کشور نوپای ازبکستان هستند، کمتر از ۲۰۰ سال پیش هنوز بخشی از گستره پادشاهی #ایران بودند که با دسیسه های استعمارگران #روس از سرزمین های ایران بزرگ، پاره پاره شدند و به گستره امپراتوری نوین کمونیستی #شوروی پیوست شدند که البته این قلمروز بیش از چند دهه پایدار نماند و در ۱۹۹۱ از هم فروپاشید.

اما پس از استقلال از شوروی سابق و در ۲۸ سال گذشته هم، کشورهای تازه ساز #تاجیکستان و #ازبکستان و #ترکمنستان به ایران امروز از دید روابط فرهنگی و مردمی و اقتصادی نه تنها نپیوستند بلکه نزدیک هم نشدند. البته تاجیکستان اگرچه با زبان رسمی #تاجیکی که یک گویش (لهجه) از زبان فارسی است، تلاش کرده است ریشه های کهن فرهنگ و تمدن مستقل خود را ورای سایه سنگین و ادامه دار فرهنگ #روسیه بازیابی کند اما با دوری و جدایی عمدی که دولت این کشور با ایران امروز دارد و مناسبات فرهنگی و گردشگری مردم دو کشور چندان خوشایندش نیستند.

مبادا تاجیک ها هوای بازگشت به مفهوم ایران بزرگ را داشته باشند، چنانکه حتا(حتی) فعالیت بازرگانان و هنرمندان ایرانی در تاجیکستان را هم محدود کرده است در دو سال گذشته!!! و البته در این سه دهه پس از رهایی از یوغ #روس ها هنوز رییس جمهور خودرای و دیکتاتور تاجیکستان، #امام_علی_رحمان برخلاف درخواست های فراوان بزرگان فرهنگ آن کشور اجازه رسمی شدن #خط_فارسی را در آن دیار نمی دهد و آنها زبان فارسی را با خط روسی #سیرلیک می نویسند و همین مایه کمرنگ شدن پیوستار تاریخی آنها با ادبیات کهن فارسی شده است که کتب فراوانی از آن به خط فارسی در #فرارود (تاجیکستان و ازبکستان) هنوز در کتابخانه ها یافت می شود.

تازه این روزگار خوش فارسی زبانان فرارود در تاجیکستان است که گویا دولتش (که تنها با یک رییس جمهور سالهاست روزگار می گذراند) هنوز زیر سیطره استعماری روسیه، دیوارهای فاصله بین ایرانی تباران و ایرانیان درون مرزهای ایران را پررنگ نگه می دارد.
در ازبکستان و ترکمنستان که اوضاع بسیار بدتر است چنانکه ترکمنستان که شهر باستانی #مرو از تمدن ایرانی در قراردادهای ننگین دوره #قاجار از ایران جداشد و پس از فروپاشی کمونیست هم در ترکمنستان جای گرفت تلاش کرده است در سه دهه همه نشانه های ایرانی به جا مانده در این سرزمین را دگرگون کند یا مسکوت بگذارد و این کشور را میراث محض #ترکمن ها نشان دهد گرچه تاریخ را نمی شود دستکاری کرد.

ازبکستان هم که پس از #فروپاشی_شوروی، برای برپایی کشور #ازبک ها دچار تنش و جنگ با #تاجیک های درون خاکش شد و دست آخر هم به بایکوت طولانی و سرکوب مظاهر تاجیکی (فارسی زبانان) برای بیش از دو دهه در ازبکستان انجامید. #زبان رسمی ازبکستان امروز زبان #ازبکی (یک شاخه از زبان #ترکی ) است. بسیاری از تاجیک ها که شمار بزرگی از توده جمعیتی این کشور نوپا بوده اند در این دو سه دهه مجبور به کوچ به تاجیکستان شدند تا دستکم زبان و فرهنگ خود را بتوانند آسوده تر حفظ کنند.

@LoversofIRAN

نماهنگ زیبای #فارسی #تاجیکی:
دلنامه
#تاجیکستان
خواننده و آهنگساز:
#نگینه_امانقلوا هنرمند نامدار تاجیک
https://t.me/LoversofIRAN/8873

👈نامه سرگشاده "پارسی انجمن"، به سر رشته دارانِ "تاجیکستان"

کاری بسیار شایسته و بایسته از کنشگران "پارسی انجمن" در واکنش به ادامه سیاست دورکردن #فارسی زبانان #فرارود ( آسیای میانه) که در #تاجیکستان و #ازبکستان زندگی می کنند از تاریخ و فرهنگ و مردم #ایران که از دوره کمونیستی شوروی آغاز شد و هنوز هم با بهانه های گوناگون اما با فشار و تنش کمتر دنبال می شود. این نامه تنها به رییس جمهور مادام العمر (و البته دیکتاتور) و سران تاجیکستان نوشته شده است و نه ازبکستان؛ زیرا ازبکستان همه ۳۰سال پس از استقلال از شوروی را در چنبره حکومت #ازبک ها که ضد فارسی ها( #تاجیک ها) هستند در شرایطی است که اصلا نمی توان چنین درخواستی را در شکل یک نامه بدان گسیل داشت!


⬅️درود
به رئیس‌جمهورِ تاجیکستان جنابِ امامعلی رحمان،

به رئیسِ مجلسِ ملیِ مجلسِ عالیِ جمهوریِ تاجیکستان جنابِ محمدسعید عبیدالله‌اف،

به رئیسِ مجلسِ نمایندگانِ مجلسِ عالیِ جمهوریِ تاجیکستان جنابِ شکورجان ظهورف،

به نمایندگانِ مجلسِ عالیِ جمهوریِ تاجیکستان.

می‌دانیم که سده‌ی بیستم سده‌‌ای بسیار تلخ و دردناک برای زبانِ پارسی در #آسیای_میانه یا #فرارودان بود. در این سده، زبانِ #پارسی در تاجیکستان ضربه‌هایی بسیار سخت خورد، آسیبهایی بسیار دید، و سست و ناتوان گردید. اکنون، در زمانِ فرخنده‌ی استقلال، امید است که آنچه زبانِ ما در سده‌ی بیستم از کف داد در سده‌ی بیست‌ویکم دوباره به دست آورد، و شما بزرگواران در جایگاهِ رهبری و نمایندگیِ سرزمینِ نیاکانِ خردمندمان بر این کارِ بزرگ توانایید.

۱. می‌دانیم که تا سالِ ۱۹۲۵ زبانِ مردمانِ فرارودان را «پارسی» می‌نامیدند، و از #رودکی تا #عینی ادبیّاتی را که در این سرزمین پدید آمد ادبیّاتِ پارسی می‌گفتند. زین‌رو، از عالیجنابان درخواست می‌کنیم برای پاسداشتِ یکپارچگیِ ملیِ تاجیکستان، رشدِ خودشناسیِ #ملی و سربلندیِ #تاجیکان، پاسداشتِ میراثِ معنویِ تاجیکستان، تداومِ زبان و گسترش و بالش و شکوفاییِ آن و شراکت در همه‌ی افتخارهای فرهنگیِ پارسی‌گویانِ جهان، نامِ درست و راستینِ زبانِ تاجیکان که «پارسی» است به رسمیت شناخته شود.

۲. از نخستین سالهای برپاییِ حکومتِ شوروی، نظریّه‌پردازانِ حزبِ #کمونیست #روسیه، برای مرزبندی و کشورسازی در سرزمینهایی که روسیّه‌ی تزاری به چنگ آورده بود و برای بریدن پیوند مردمانِ آن سرزمینها از خاستگاههای تاریخی، جغرافیایی و فرهنگیِ خودشان خطِّ کهنِ پارسی را به خطِّ بیگانه‌ی #سیریلیک (روسی) دگر کردند تا همه‌ی گنجینه‌ی فرهنگ و ادبِ نیاکان از دسترسِ نسلهای تازه دور بماند و یک گسستِ بزرگِ تاریخی و فرهنگی پدید آید و حافظه‌ی تاریخیِ مردمان پاک شود، که برآیندِ آن را می‌بینیم، اکنون مهم‌ترین دشواریِ تاجیکان برای پیوند با همزبانانِ خود، و نیز بهره‌گیری از میراثِ گرانسنگِ نیاکانیِ خویش، ندانستنِ دبیره‌ یا #خط پارسی است. تا زمانی که دبیره‌ی نیاکانی به تاجیکستان بازنگردد این کشور نخواهد توانست پیوندِ خود را با هم‌زبانانِ خویش در سراسرِ جهان استوار کند و از دستاوردهای کلانِ فنی، دانشی و فرهنگیِ هم‌زبانان بهره‌ گیرد و به این گنجینه‌ی بزرگ در راهِ پیشرفتِ خود دست یابد. بر همین پایه، از عالیجنابان درخواست می‌شود تا برنامه‌ای زمانمند برای بازگرداندنِ خطِّ نیاکانی به تاجیکستان پی‌ریزی کنند.

۳. زبانِ پارسی میراثِ مشترکِ یک حوزه‌ی تمدّنیِ کهن است که نقشی بزرگ در فرهنگِ جهان داشته است. هر یک از باشندگانِ این حوزه‌ی تمدّنی به یک اندازه‌ صاحبِ این میراثِ زبانی‌اند و به یک اندازه نیز دربرابرِ آن مسئول‌اند. زین‌رو، واژه‌های این زبان را به #افغانستانی و #ایرانی و #تاجیکی و … دسته‌بندی کردن سببِ سستیِ زبانِ مشترکِ پارسی‌زبانان خواهد شد. واژه‌های این زبان از هر سرزمینی که آمده باشند ازآنِ همه‌ی پارسی‌زبانان است، نه کشوری ویژه. در همین راستا، از عالیجنابان درخواست می‌شود تا با گذاردنِ قانون، جلوی سیاستِ جدایی‌افکنانه دشمنانِ زبانِ پارسی را بگیرند، و همچنین زمینه‌های قانونی برای پالایشِ زبانِ پارسی در تاجیکستان از واژه‌های بیگانه را فراهم آورند.

/از پارسی انجمن @parsi_anjoman/



@LoversofIRAN

#یولدوز_توردیه_وا خواننده نامدار ازبکستان در اینستاگرامش آهنگی به زبان #پارسی با هشتگ #پبوند_همتباران منتشرکرد و نام شهرهای #ایران_کهن؛ #سمرقند #بخارا #باکو #شیراز و... را به صورت هشتگ در این پست قرارداد.
او زاده #بخارا از شهرهای #تاجیک نشین #ازبکستان است از baadafrah@

/البته خودش از #ازبک های بخاراست

ازبکستان تقریبا ۳۰ سال از بنیانش پس از فروپاشی #شوروی سابق می گذرد. پیش از چنبره #روس ها بر سرزمین های خاور و باختر دریای #کاسپی/ #خزر/ #کاسپین/ در زمان هایی دراز از تاریخ، بخشی از سرزمین های ایرانی بود( #خوارزم/ خانات #خیوه و بخارا) که #زبان #فارسی در آن هم برای کتابت و دیوانداری بود و هم زبان بسیاری از مردم

در سالهای دست اندازی روس های #کمونیست بر سرزمین های #ایران_زمین_کهن تلاش های رسمی برای زدودن این زبان و جایگزینی #روسی شد که کاربرد امروزین خط #سیرلیک روس یادگار تلخ ان دوران است به جای #خط_فارسی

پس از استقلال ازشوروی؛ با جنگ خونین میان تاجیک ها و #ازبک ها مرزهای #تاجیکستان و ازبکستان بخش شد، اما #تاجیکانی که در ازبکستان بودند در فشار سیستمی سرکوبگر ماندند

@LoversofIRAN

این شعر زیبای #خیام با خوانش #شاملو را یکی از اعضای کانال که اهل #بخارای_شریف است فرستاده بودند.
سپاس بسیار از ایراندوستی او

فارسی زبانان/#تاجیکان ازبکستان دوستی دیرینه با فرهنگ ایرانی دارند و برخی حتا خودشان را #ایرانی می دانند. اگرچه این سرزمین (خانات #خوارزم #خیوه #بخارا) پیش از فروپاشی حکومت محلی اش و چیرگی #شوروی کمونیستی، زبان دیوانی و نوشتاری بسیاری از دورانش #فارسی بود اما با استیلای روس ها هم زبان #روسی جایگزین زبان قبلی شد و هم خط روسی جای #خط_فارسی را گرفت و تا امروز همچنان خط #سیرلیک در این سرزمین و دیگر کشورهایی که شوروی سابق جداشدند استفاده می شود!

پس از استقلال این سرزمین از شوروی/ 1992/و تشکیل کشور نوپای ازبکستان، اینبار با چیرگی قوم #ازبک بر #تاجیک و ایجاد درگیری های خونین میان آنها، باز تاجیکان بیش از ۲دهه از استفاده آسان خط و زبان فارسی بازماندند و دچار سرکوب و فشار شدید بودند تا ۲سال پیش که خوشبختانه رییس جمهور دیکتاتور قبلی فوت کرد ورییس جمهور جدید آزادی بیشتری به تاجیکان داده

Ин шери Хаёом бо хонеши аҳмади шомлӯ ро уеки аз азои санел ке аҳли #Бухорои_Шариф аст ферестоде

@Loversofiran

🖌📖 #ادبی

👈چند واژه در زبان فارسی گویش تاجیکی👉

#زبان_فارسی #فارسی #پارسی #تاجیک #تاجیکی #تاجیکان #فارسی_تاجیکی #فرارود #تاجیکستان #ازبکستان #پارسی_سره #ایران_زمین #ایران_بزرگ_فرهنگی

■□ زبان فارسی در ردهٔ زبان‌های ترکیبی قرار دارد. هنر ترکیب‌سازی با پیوست کردن واژه‌ها به همدیگر و افزودن "وندها" یکی از راه‌های مهم و مؤثر در جهت پویایی، پایداری و ماندگاری زبان فارسی است.

نمونه ترکیب‌های معمول زیر از کتاب "غلامان" استاد #صدرالدین_عینی**(در ادامه درباره استاد عینی توضیح داده شده است) _به کوشش مصطفی باباخانی، آروَن، ۱۳۹۷_ انتخاب شده است که در میان مردمان تاجیک فرارود (ماوراءالنهر؛ تاجیکستان و ازبکستان) کاربرد داشته و در متون آنها آمده است:

(جالب آنکه این ترکیب های فارسی تاجیکی در زیر، همگی پارسی_سره هستند. سوی راست، واژگان تاجیکی است و سوی چپ، برابر امروزی آن در زبان فارسی ما در ایران)

آبچه‌کاری: صیفی‌کاری
آب‌خیزی: طغیان آب
آتش‌گیرک: اَنبر
باششگاه: اقامتگاه
بخارکش: دودکش
بدگپ: گستاخ
بدهوا: متکبر
بلاخور: مفت‌خور
بیکارخواب؛ بی‌استفاده مانده
پخشاپخش: غوغا، سر و صدا
پهلو دری: چارچوب در
پیش‌دهن: وراج
جان‌سَرک: بی‌قرار
جنایتچی: جنایتکار
جوابگر: جوابگو، پاسخگو، مسئول
چای‌جوش: کتری
خالی‌بیخ: کم‌پشت، تـُنک
خلاجا: مستراح
دیوکار: خستگی‌ناپذیر
روی‌کش: روپوش
سرتراشخانه: سلمانی
سیاه‌سر: بدبخت
شیرین‌کامه: حق دلالی، پورسانت
کارجامه: لباس کار
گاو جگر: ناترس، نترس، دلیر، شجاع
گل‌ماهی: قزل‌آلا
ماده‌های تَرکنده: مواد منفجره
یکجایه: باهم، متحد.

/با ویرایش از کانال "حسن قریبی"، پژوهشگر/
__________________________________


■□ /عاشقان ایران/
** آشنایی کوتاه با استاد صدرالدین عینی:

#ما_فارسیها_در_کوچه_بیخبری_تماشاگری_میکنیم!
استاد صدرالدین عینی، از نامداران ادب و فرهنگ در فرارود است. این جمله کوتاه اما تکان دهنده او را پیشتر هم در کانال گذاشته بودم:
《ما فارسی ها (فارسی زبان ها) در کوچه بی خبری، تماشاگری می کنیم!!!》

سپس به بخارا رفت و ادامه تحصیل داد.
ایشان در ۲۶ فروردین۱۲۵۷ / سال ١٨٧٨ میلادی در روستاى ساكتره بخارا در ازبکستان به دنيا آمد، روستای ساکتری در امارت بخارا آن زمان در دست "روسیه" بود. وی ۲۴ تیر ۱۳۳۳ در دوشنبه پایتخت تاجیکستان درگذشت. روانش شادباد. پدر او "سید مراد خواجه"، از پیشه‌وران روستا بود و تأثیر زیادی در رشد فرهنگی صدرالدین داشت.

او نخست در مكتب كهنه روستاى خود تحصيل كرد كه بعدا موضوع داستان "مكتب كهنه" عينى شد. او پس از مدتی به تاجیکستان رفت و در همانجا نیز درگذشت. او از بزرگ‌ترین نویسندگان و ادیبان زبان فارسی تاجیکی در آغاز سده بیستم، نخستین رئیس آکادمی علوم تاجیکستان (۱۹۵۱ تا ۱۹۵۴ میلادی) است. فرزند او نیز "عینی کمال" خاورشناس برجسته تاجیکستان است.

استاد عینی هم در داستان نویسی و هم در شعر تاجیکی پایه گذار و پیشرو بود. چنانکه در آغاز بيشتر شعر مى نوشت و از تازه پردازان شعر_پارسى بود. اما رفته رفته به داستان نويسى روی آورد و نخستين داستان هاى كوتاه و بلند معاصر فارسى در آسياى ميانه را نوشت.

《آدينه، جلادان بخارا، مرگ سودخور، يتيم، داخونده و غلامان》 از داستان هاى معروف عينى اند. 《نمونه ادبيات تاجيک》 عينى كه تذكره آثارى از #شعراى_كلاسیک_پارسى بود، در تعيين #هويت_تاجيكان (جلوگیری از استحاله کامل در فرهنگ روسها) در اتحاد جماهیر #شوروى که آن زمان بر سرزمین فرارود فرمان میراند، نقش مهم داشت.

《یادداشت ها》كتاب خاطرات عينى، از آخرين آفريده هاى او بود كه سال ١٣٦٢ خورشيدى با كوشش سعيدى_سيرجانى به خط_پارسى در ايران منتشر شد. زنده یاد سعیدی سیرجانی همان نویسنده نامدار معاصر است که در زندان با خوردن داروی نظافت، کشته شد.

صدرالدین عینی یکی از نخستین سرایندگان شعر نو فارسی است چنانکه پنج سال پیش از آن که نیما، شعر "افسانه" را بسراید عینی در همان وزن شعری سرود به نام "مارش حریت" یا همان "سرود آزادی" که ان را برای انقلاب روسیه نوشت بر پایه ترانه معروف مارسیز در انقلاب فرانسه. اما آنچه نیما را پدر شعر نوی فارسی کرده است، کوشش های پیوسته و با برنامه او برای یک انقلاب ادبی در شعر فارسی بود که در این راه زندگی خود را گذاشت.

/برگرفته از ویکیپدیا و مقاله "عینی و نیما"/

#بخارا #دوشنبه #مارش_حریت #سرود_آزادی #روسیه #روس #آکادمی_علوم_تاجیکستان #شعر_نو #شعر_نوی_فارسی #ایرانی #سعيدى_سيرجانى #خط_پارسى #ايران #شعر_پارسى #شعر_فارسى #خط_فارسى #نیما #نیما_یوشیج #پدر_شعر_نو #افسانه


/ادامه مقاله "عینی و نیما" در پیام زیرین👇


💌عاشقان ایران🇮🇷
@LoversofIRAN

■ #خط_فارسی
《توانایی‌ و کاستی‌های آن》

□ بخش ۴ ؛
برای شنیدن دیگر بخش های این پرونده به پیامی که به آن ریپلای شده بروید.

پرونده‌ی شنیداری از:
دکتر #حیدری_ملایری


💌 عاشقان ایران:
سوای همه انتقادها، به دید من باید خط کنونی فارسی را پاسداری کرد چون توانایی ها و پیشینه بزرگ آن، بر کاستی هایش پیشی و برتری دارد. این خط یک گسترده ادبی و هنری بزرگ را پشتیبانی می کند. اگرچه باید برای اصلاح کاستی های آن گامهایی را برداشت و دستکاری هایی سودمند برای شیوه بهتر نوشتن با آن داشت، مثلا استفاده فراگیر از "زیر(کسره) زبر(فتحه) و..."برای ساده سازی نوشتار، و آسان کردن تایپ آنها.

خط امروز ایران، پیشینه اش بیش از هزار سال (پس از #اسلام) است، اگرچه ریشه ی این خط، به خط نوشتاری دوره ساسانیان می رسد که از ایران به شبهه جزیره #عربستان رفت و انجا گسترش یافت، با توجه به نیازهای زبانی عربها دگرگونی های پیداکرد تا خط #عربی امروز را ساخت. پس از آن با یورش #مسلمانان به ایران آمد و در ایران زمین هم گسترده شد.


💌عاشقان ایران
@LoversofIRAN

#یولدوز_توردیه_وا خواننده نامدار ازبکستان در اینستاگرامش آهنگی به زبان #پارسی با هشتگ #پبوند_همتباران منتشرکرد و نام شهرهای #ایران_کهن؛ #سمرقند #بخارا #باکو #شیراز و... را به صورت هشتگ در این پست قرارداد.
او زاده #بخارا از شهرهای #تاجیک نشین #ازبکستان است از baadafrah@

/البته خودش از #ازبک های بخاراست

ازبکستان تقریبا ۳۰ سال از بنیانش پس از فروپاشی #شوروی سابق می گذرد. پیش از چنبره #روس ها بر سرزمین های خاور و باختر دریای #کاسپی/ #خزر/ #کاسپین/ در زمان هایی دراز از تاریخ، بخشی از سرزمین های ایرانی بود( #خوارزم/ خانات #خیوه و بخارا) که #زبان #فارسی در آن هم برای کتابت و دیوانداری بود و هم زبان بسیاری از مردم

در سالهای دست اندازی روس های #کمونیست بر سرزمین های #ایران_زمین_کهن تلاش های رسمی برای زدودن این زبان و جایگزینی #روسی شد که کاربرد امروزین خط #سیرلیک روس یادگار تلخ ان دوران است به جای #خط_فارسی

پس از استقلال ازشوروی؛ با جنگ خونین میان تاجیک ها و #ازبک ها مرزهای #تاجیکستان و ازبکستان بخش شد، اما #تاجیکانی که در ازبکستان بودند در فشار سیستمی سرکوبگر ماندند

@LoversofIRAN

🖌📝 #فرهنگی


🎥افشاگری مهمان برنامه ی زنده تلویزیونی، از روند برنامه ریزی شده ای که جایگاه #خط_فارسی را نشانه رفته است و بی مسئولیتی وزارت #آموزش_پرورش در آموزش #خط #زبان_فارسی!



📚 #اسماعیل_امینی، استاد دانشگاه:

در موضوع #خط، یک جریان طراحی‌شده دارد از زبان #فارسی هویت زدایی می کند، مانند کاری (اقلیم #کردنشین عراق) در خط #کردی کرده اند و یا در #ترکیه سالها پیش به دست #آتاتورک انجام شد، و ارتباط مردم با متون و نوشتار کهن قطع شد!

در آموزش و پرورش ایران به تدریج، "نوشتن" را از مدارس حذف کرده‌اند!
در واقع همه چیز شده تیک‌زدن و تست‌!
در آموزش و پرورش ایران #ادبیات_فارسی را به گوشه ی رینگ و زیر ضربات فیزیک و شیمی فرستاده اند!

مسئولان فکر می‌کنند فقط فیزیک و شیمی علم است و نه ادبیات فارسی، در صورتیکه کدام #ملت در جهان بدون یادگیری درست زبان و نوشتار توانسته است دانش بیاموزد.

اصولا کسیکه در خواندن و نوشتن مشکل دارد (مانند برخی دانشجویان امروز در ایران)، بی سواد است حتی اگر هزاران تست شیمی و فیزیک زده باشد. امروز برخی دانشجویان دانشگاههای ما از نوشتن دو خط مطلب ناتوان هستند!


عاشقان ایران 💌
@LoversofIRAN

‍ @LoversofIRAN

👈《بزرگداشت #سعدی_شیرین_سخن در تاجیکستان》👉
《Бузургдошти #саъдӣ_ширин_сухани широзӣ дар тоҷиқистон》

♦️(در پایان این متن، ویدیویی پیوست شده درباره سعدی عزیز که پیشنهاد میکنم از انتهای متن دانلود کنید👇)
(Дар охири матн
Дар бораи Саъдии азиз, Видео замима шуда қе шумо метавонед донлуд қунид👇)


◀️به گزارش خبرگزاری مهر،
هر ساله به مناسبت اول اردیبهشت، دوستداران سخن ماندگار پارسی، در جای‌جای جهان به یاد عاشقانه‌های جاودان و شكوه اخلاقی خداوندگار سخن، #سعدی_شیرازی، گرد هم می آیند؛ از جمله در #تاجیکستان که بسیار سعدی دوست میباشند.
امسال نیز بزرگداشت سعدی در کتابخانه لاهوتی شهر دوشنبه پایتخت این کشور برگزار شد.
رایزنی فرهنگی #سفارت_جمهوری_اسلامی_ایران در تاجیکستان با همکاری #کتابخانه_لاهوتی و گروهی از دوستداران سعدی این مراسم را برگزارکردند.

◀️حجت الله فغانی،
#سفیر_ایران در تاجیكستان در سخنانی با عنوان « #اعتدال_گرایی، #پیام_محوری #شاعر_عصر_فاجعه» گفت:
مولانا عبدالرحمان جامی که خود از شاعران سرآمد قلمرو پهناور پارسی گویان عالم است، می‌فرماید:
در شعر سه کس پیمبرانند
هر چند که لا نبی بعدی
اوصاف و قصیده و غزل را
فردوسی و انوری و سعدی

خود سعدی نیز بی آنکه گرفتار غرور شود، روانی و فخامت شعر خود را چنین تصویر کرده است:
زمین به تیغ بلاغت گرفتی ای سعدی
سپاس دار که جز فیض آسمانی نیست
بدین صفت که در آفاق شعر تو رفت
نرفت دجله که آبش بدین روانی نیست

فغانی با شاره به اعتدال گرایی در پیام سعدی اظهار داشت:
بسیاری از سعدی پژوهان گفته اند که «اعتدال گرایی» پیام محوری در آثار سعدی است. شاید این به خاطر آن است که او شاعر « #عصر_فاجعه» بود. در عصر سعدی، ایران زمین از هر سو عرصه تاخت و تاز نیروهای ویرانگر بود.
در غرب #صلیبیان حکومت در حال زوال #سلجوقیان را زیر ضربات خود گرفته بودند؛
در شرق #مغولان از کشته پشته می‌ساختند. در داخل نیز امیران و حاکمان محلی با باج و خراج
و عده ای نیز با تعصب و خشک مغزی فضای زندگی را بر مردم جهنم کرده بودند.
عصر سعدی به راستی #عصر_فاجعه بود و فاجعه؛ برآیند #افراط و #تفریط و #خشونت و #تعصب است.
روح لطیف سعدی که اینها را می‌دید، دنبال کلیدی بود که همه این قفل‌ها را یکجا باز کند و آن کلید جز « #اعتدال» نبود.
البته همین اعتدال گرایی او را در #معرض_خشم_افراط_گرایان و نقد منتقدان متعصب قرار می‌دهد؛ عده ای ملامتش می‌کنند که وقتی ایران در برابر مغولان وحشی قرار داشت، او به جهانگردی و گشت و گذار پرداخت؛
یا در شرایط دشوار زندگی مردم، او به تغزل پرداخته و عاشقی می‌کرده است؛ اما سعدی نه این بود و نه آن.
همان بود که بنی آدم را اعضای یک پیکر معرفی می‌کرد و نشانه و شاخص آدمیت را «غم هم نوع خوردن» می‌دانست:
تو کز محنت دیگران بی‌غمی/
نشاید که نامت نهند آدمی/

اعتدال گرایی سعدی حتی در #شیوۀ_زبانی_او نیز هویداست؛
شیوه تعلیمی سعدی هماهنگی میان « #چه گفتن و #چگونه گفتن» است.

در عصر #وحشیگری، #ستم، #تعصب و #افراط‌گرایی؛ #مانند_عصر_کنونی؛
سعدی بیماری را خوب تشخیص داد و #بهترین_داروها را برای درمان آن تجویز نمود:
مگوی و منه تا توانی قدم
از اندازه بیرون وز اندازه کم

و همه تاکید وی سپردن #کارها_به_اهل آن است:
ندهد هوشمند روشن ‌رای
به فرومایه کارهای خطیر
بوریا باف اگرچه بافنده است
نبرندش به کارگاه حریر

◀️ مدیر گروه نقد ادبی اتفاق نویسندگان تاجیكستان،#مبشر_اكبرزاد نیز سخنرانی ایراد کرد و در ادامه گزارشی از روند چاپ آثار سعدی در تاجیكستان به #خط_سیریلیك ارئه داد و چاپ #گزیده_غزلیات_سعدی در سال ۲۰۱۴م خود را یكی دیگر از تلاش‌های تاجیكان در معرفی آثار سعدی به مردم تاجیكستان دانست.
نمایشگاهی نیز از آثار سعدی به سه زبان فارسی، روسی و تاجیكی در جنب تالار همایش برپا شده بود. با یكصد جلد كتاب چاپ شده در تاجیكستان و ایران درباره سعدی، كه در كتابخانه لاهوتی نگهداری می‌شود.
از نكات جالب دیگر این نشست، سعدی خوانی دانش آموزان تاجیك بود كه با استقبال مخاطبان حاضر مواجه شد.

@LoversofIRAN

✳️کانال عاشقان ایران/ Lovers of IRAN

@LoversofIRAN

این کانال در جشن #سپندارمذگان ۱۳۹۵ بنا شد
با هدف آشنایی ایرانی تباران فرارودان (آسیای میانه) با ایران زمین، بنابراین نام کانال به انگلیسی گذاشته شد و نوشته ها به #فارسی و #سیرلیک بودند؛ زیرا بیشتر فارسی زبانان تاجیکستان و ازبکستان #خط_فارسی نمی دانند.

پس از چندی، هدف کانال دگرگون شد و تنها به فارسی مطلب نوشته شد، اما نام انگلیسی کانال به یاد روزهای برپایی اش همچنان، برجا ماند.

@LoversofIRAN

در این کانال از دغدغه های ملی و میهنی گستره ایران زمین(ایران بزرگ فرهنگی) گفته می شود.

همراه شوید 👇
https://t.me/joinchat/AAAAAEE9zXIvRsbO03gfdA