جشن #سده امشب
باشگاه زرتشتیان/مارکار تهرانپارس

همه #ملت_ایران ارج نهند؛
جشن های #ملی و #باستانی ایران را که از دل هزاره ها گذرکرده اند و امروز #زرتشتیان میهن پرست زنده نگاهشان داشته اند
@LoversofIRAN

‍ 👈امروز سالروز تلخ جدایی بحرین از ایران👉

@LoversofIRAN

در بیان تاریخ، جانبداری کور همراه با دروغ، بزرگترین آسیب را به روشنگری راه آیندگان می زند.
برای دفاع از #محمدرضا_شاه، #دکتر_مصدق را نکوبیم و شخصیتهای تاریخی را (هرچند که دوستشان داشته باشیم) با دادگری و خردورزی، یعنی دیدن همزمان خدمات و اشتباهاتشان، نقد کنیم.

〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
👈برخی به نادرستی دکتر #مصدق را عامل جدایی #بحرین از #ایران می‌دانند و قصد دارند احساسات ملی مردم را علیه دکتر مصدق تحریک کنند. ذکر چند نکته و سوال در این زمینه خالی از لطف نیست.

⬅️نکته اول:
این که اشغال و استعمار بحرین توسط بریتانیا به سال 1227 شمسی و 1848 میلادی باز می‌گردد.
ایران پس از کودتای 1299 و دوران #رضا_شاه #تلاش_کرد حاکمیت خود را بر بحرین دوباره به دست آورد که #موفق_نشد.
سال ۱۳۰۲ خورشیدی انگلیس در بحرین نمایندگی دایم (فرمانده سرزمینی) راه انداخت. همان سال سرپرسی لورن سفیر بریتانیا در ایران تلاش می‌کرد تا دکتر #محمد_مصدق #وزیر_خارجهٔ_وقت را متقاعد کند که ایران از ادعای خود دربارهٔ بحرین دست بردارد.
مصدق در پاسخ گفته‌بود: "با توجه به #احساسات_ملی موجود در باب این بخش #باستانی از قلمرو ایران، جزایر بحرین که همیشه جزو #استان_فارس، #شیعه مذهب و #ایرانی‌اصل بوده است، هیچ دولت ایرانی‌ای نمی‌تواند بدون یک دلیل مشخص دست از ادعای حاکمیت بر بحرین شسته یا در مورد آن کوتاه بیاید."

⬅️نکته دوم:
در سال ۱۳۱۰ انگلیس با واداشتن شیخ بحرین به امضای قراردادی تازه تسلط خود بر جزیره را افزود.
دولت ایران نامه‌ای سرگشاده به امضای #عبدالحسین_تیمورتاش وزیر دربار #رضاشاه به رابرت کلاویو نوشت: «اصل احترام به حقوق و منافع مشروع تمامِ دُوَل در حقوق بین‌الملل عمومی… اقتضاء دارد که دولت بریتانیا به ایران حق بدهد که سرزمین‌هایی را که مالکیت ایرانی آن‌ها شناخته شده است، رسماً مطالبه کند».
اعتراض‌ها تا ۱۳۱۳ پیوسته تکرار می‌شد؛ سال ۱۳۱۳ زمان #سید_باقر_کاظمی در وزارت خارجه موضوع حاکمیت را ایران پیگیری می‌کرد. اما بریتانیا با بی‌اهمیتی در ۱۳۱۴ پایگاهی برای نیروی دریایی خویش در بحرین درست کرد.

⬅️نکته سوم:
در #نهضت_ملی شدن صنعت نفت، لایحهٔ ملی کردن صنعت نفت که اسفند ۱۳۲۹ تصویب شد شامل ملی کردن #شرکت_نفت_بحرین هم می‌شد. در پی بیرون راندن انگلیسی‌ها از ایران و خلع ید از #شرکت_نفت_ایران_انگلیس، تومارهای بسیاری از بحرین به امضای طبقه‌های مختلف مردم بحرین به تهران می‌رسید. دکتر مصدق می‌خواست پس از حل مسئلهٔ نفت اقدام به بازگرداندن بحرین نماید.
البته در مرداد ۱۳۳۲ کودتا شد و مصدق #تبعید گشت.

⬅️نکته چهارم:
#محمدرضا_شاه در مصاحبه با روزنامه #گاردین لندن در شهریور ۱۳۴۵ گفته‌بود: بحرین با توجه به اینکه ذخایر مروارید در سواحل آن به پایان رسیده‌است، از نظر ایران اهمیتی ندارد!!!
۲ آبان ۱۳۴۷ ایران پس از دیدار رسمی شاه از #عربستان و مذاکره‌های دو طرف، نخستین توافق مهم در حل اختلافات دیرین دو کشور بر سر مرز #فلات_قاره و مالکیت جزیره‌های فارسی و عربی امضاء شد و باعث شد ایران دربارهٔ بحرین عقب‌نشینی کند.
شاه در سال زمستان ۱۳۴۸ بار دیگر اعلام کرد در مصاحبه‌ای خواستار شد که مسئلهٔ بحرین از طریق کسب نظر مردم به طور رسمی توسط #سازمان_ملل پیگیری شود.
دولت ایران در ۱۸ اسفند ۱۳۴۸ رسماً خواستار «مساعی جمیلهٔ دبیرکل سازمان ملل برای استعلام نظرهای واقعی مردم بحرین از طریق انتصاب یک نمایندهٔ ویژهٔ خود برای این مأموریت» شد و بریتانیا هم با پیشنهاد ایران موافقت کرد.
نظرخواهی از روز ۱۰ فروردین ۱۳۴۹ آغاز شد و تا ۲۹ام ادامه یافت.
شیخ بحرین در ۲۳ مرداد ۱۳۵۰ بیانیهٔ #استقلال_بحرین را منتشر کرد و ساعتی بعد ایران #نخستین_کشوری بود که استقلال بحرین را به رسمیت شناخت!!!

⬅️جمع بندی:
#رضاشاه #یازده_بار تلاش کرد بحرین را به ایران بازگرداند اما بحرین در دوران #محمدرضاشاه_پهلوی که خود را #ژاندارم_منطقه می‌خواند، پول و سلاح نیز در اختیار داشت و از همه مهم‌تر مورد حمایت غرب نیز بود از ایران جدا شد.
جالب توجه است که برخی طرفداران سلطنت؛ دکتر مصدق را عامل جدایی بحرین از ایران می‌دانند!!!!

(از کانال مصدق به روایت تاریخ و اسناد @mohammadmosaddegh)

@LoversofIRAN

فیلمی از اعتراض دردناک و تاریخی #محسن_پزشکپور، نماینده ی میهن پرست و غیرتمند مجلس شورای ملی در سال ۴۹، علیه دولت #هویدا و انگلیس درباره جدایی بحرین از ایران.👇👇👇

سوم دی، زادروز استاد بزرگ تاریخ ایران،
زنده یاد دکتر محمد ابراهیم #باستانی_پاریزی
#محمدابراهیم_باستانی_پاریزی

زاده #سیرجان #کرمان
درگذشته در تهران
@LoversofIRAN

زادروز رِند دانای ایرانی، زنده یاد دکتر #باستانی_پاریزی شادباد.

استاد #محمدابراهیم_باستانی_پاریزی
شاعر، موسیقی‌پژوه ونویسنده ی طناز
تاریخ دان و پژوهشگر بزرگ میهن پرست/اهل #سیرجان #کرمان
@LoversofIRAN

سخن ارزشمند زنده یاد استاد
دکتر #باستانی_پاریزی👇

هیچ کدام از #ادیان آسمانی از پناه جستن به دامان #موسیقی بی نیاز نبوده اند …
ارگ نوازانِ کلیسا، و زبورخوانانِ کنشت، و زمزمه کارانِ دیرهای ترسا، و موذنانِ گلدسته‌ها و حفّاظِ خوش الحان قرآن، همه موسیقی را در خدمت دین الهی گرفته اند.
@Santuristکانال

@LoversofIRAN

👈پشت کردن دولت های #ایران و #عراق، به یادگار بسیار ارزشمند و بی مانند تمدن کهن #ایران_زمین

■■بخش‌هایی از بنای باستانی #تاق_خسرو/ #طاق_کسری/ #ایوان_مدائن ایرانیان در #تیسفون عراق فرو ریخت.

یکی از نمایندگان #مجلس #عراق با گذاشتن توژک(ویدیو) بالا از ریزش بخش هایی از ایوان مدائن، از مقام‌های ارشد عراق خواست سریعا برای نجات این اثر #باستانی اقدام کنند.

در روزگارانی دراز، بخش هایی از کشور کنونی عراق، بال باختری(غربی) شاهنشاهی ایران بود. حتا(حتی) پس از اسلام هم در دوره های ازجمله #صفویه و #قاجار، بخش خاوری(شرقی) عراق جزو خاک پادشاهی ایران بود. امروز هم در جای جای شمال عراق و بخش #کرد_نشین آن، نشانه های روشن و بزرگی از فرهنگ #ایران زنده است.

در زمان حمله #اعراب به #ایران، این کاخ، در سدهٔ هفتم میلادی به تاراج رفت. سپس تا زمانی از آن به عنوان #مسجد استفاده شد و پس از آن کم‌کم به فراموشی و ویرانی سپرده شد.

■ و #پرسش_ملی ما این است:
آیا اکنون که روابط #سیاسی و #اقتصادی و #اجتماعی دو کشور ایران و عراق در شرایط

ادامه در👇

https://www.instagram.com/p/BuvYD2TndeP/?utm_source=ig_share_sheet&igshid=1gnmaxewidy2j

فروش سررسید #ایرانشهر ۱۳۹۸

⬅️عقاب علی احمدی
پژوهش: وحید شریعت زاده
تدوین: مهران غلامی
پردازش: م. ایران نژاد، عبدالله موذن زاده، امین محمودی، علی رنگچیان، وحید روزبهانی، علی غلامی
ناشر: ایران نگار/۶۶۹۰۷۴۲۸
فروش تلفنی:
۰۹۱۰۴۳۲۴۲۱۱
۰۹۳۳۵۴۵۸۳۶۶
۰۹۱۲۷۳۳۴۲۶۶
این #گاهشماری به شکل«سررسیدنامه» منتشر شده است با مطالبی چون:
سرود «ای ایران» ( سرودۀ جاودان استاد #حسین_گل_گلاب )
نمودار #جشن های ایرانی
متن فرمان #کورش_بزرگ برگردان پروفسور #عبدالمجید_ارفعی
گاهشماری مهی/قمری
تیره های ایرانی وهمسایگان
گاهشماری خورشیدی ایرانی همسایگان
گاهشماری کشورهای باستانی میانرودان و سوریه
گاهشماری شهرهای باستانی میانرودان
نام ایرانی گاه های شبانه روز
شناخت زمان/زروان
نام های ۳۰روز ماه درفرهنگ ایرانی
نام های ۱۲ماه سی روزۀ ایرانی
دانستنی های سی روز ماه ایرانی
معرفی اندرزنامۀ《 آذرباد مهراسپندان》
باورهای فرهنگی کهن درباره۳۰روز ماه
گل وگیاهان روزهای ماه ایرانی از #بندهش و سروده های #مسعود_سعد_سلمان
نقشۀ #باستانی ایران و جهان
رویدادهای مهم
یکاهای ایرانی سنجش زمان، درازا ...
واژه های پولی و مالی فرهنگ ایران
دستاوردهای علمی ایران از دوره #باستان

👈پانترکیسم، افیونی است که باشتاب مرزهای باختری ایران را هدف گرفته با گسترش اندیشه های تباه و ضدایرانی است

#پان_ترک #پان_کرد
#آذربایجان #کردستان

✍هوشنگ شیخی

🔴پانترکیسم، به مثابه قوه مغذیه پانکردیسم❗️

در استان #آذربایجان_غربی بین دو گفتمان #پانترکیسم و #پانکردیسم رابطه آنتاگونیستی برقرار است. دو‌گفتمان مذکور با هدف حذف و انهدام دیگری در این استان به عنوان بیرونی سازنده(Constitutive Outside) یکدیگر هم عمل می‌کنند.

هر دو نسبت به شمالغرب ایران و استان آذربایجان‌غربی ادعای ارضی دارند و علاوه بر نادیده انگاشتن و‌ مهاجر و‌ مهاجم خواندن دیگری، #حاکمیت_ملی ایران را استعماری و‌ تهاجمی می‌خوانند و بر اساس نظام واژگانی خاص خود از آذربایجان‌جنوبی یا شرق کردستان برای نام بردن این ناحیه از ایران استفاده می‌کنند.

گفتمان پانترکیسم به واسطه کثرت ابزارهای قدرت در دستش و‌ نفوذ عاملانش، در صورت‌های مختلفی نمود یافته است. به طور نمونه پانترکیسم در استان مزبور و مرکز آن بر مبنای دگرسازی هویتی و دگرستیزی؛ گروه‌های #قومی غیر خود را به حساب نمی‌آورد و با #زبان_محلی خود فارغ از #زبان_ملی و رسمی کشور، پیام تبریک صادر می‌کند و یا در بنرهای تبریک عید #نوروز از بکار بردن واژه ایرانی و فارسی «نوروز» اجتناب می‌کند و به جای آن از «ایل بایرامی» استفاده می‌کند. چراکه نوروز در گفتمان پانترکیسم محلی از اعراب ندارد.

از آنجا که نوروز در فرهنگ #باستانی ایران فقط گردش سال نیست بلکه با اسطوره‌های #ملی درهم تنیده و انسجام بخش #هویت_ایرانی در گستره واحد تاریخمند و فرهنگی #ایران بوده است؛ بنابراین پانترکیسم آن را بر نمی تابد کمااینکه #فاشیسم "مصطفی کمال پاشا" در #ترکیه هم هرگز آن را همانند آئینی ایرانی نپذیرفت.

نمونه دیگر تحرک پانترکیسم جعل عبارتی تحت عنوان «اوغوز بایرامی» است که در شبکه‌های اجتماعی و حتی سطح شهر #ارومیه آن را اشاعه می‌دهد و با این عبارت مجعول درصدد تحریف نوروز #ایران_باستان و انتساب آن به #ترکان اوغوز برمی‌آید.

همچنین در راستای ستیهندگی با هویت ملی ایرانی، گفتمان پانترکیسم مانع بازنمایی آئین‌های نوروزی دیگر اقوام ساکن در استان آذربایجان غربی و مرکز آن همانند #کرد ها می‌شود‌. چراکه اگر کردها در مراسمات نوروزی شهر ارومیه سهیم شوند و آئین‌های تاریخی خود را در خصوص نوروز عرضه کنند، پازل مجعول اوغوز نامیدن نوروز باستانی به هم می‌ریزد و این خلاف استراتژی گفتمانی پانترکیسم در خصوص ادعای ارضی نسبت به شمالغرب ایران است.

⭕️آثار این تحرکات پانترکیسم

🔺۱- پانترکیسم اشاعه می‌یابد و با تقویت آن هویت ملی ایرانی و حتی تمامیت ارضی ایران مورد تهدید و‌ خدشه قرار می‌گیرد.
🔺۲-پانترکیسم به عنوان بیرونی، سازنده پانکردیسم را شکل و‌ انسجام می بخشد و #واگرایی را بین کردها تشدید می‌کند چراکه پانترکیسم پشت گفتمان رسمی و ایدئولوژی حکومت پنهان می‌شود بنابراین یارای مقابله با آن از کردهای همگرا هم سلب می‌شود و آنها هم به ورطه گفتمان پانکردیسم کشیده می‌شوند.
در اینجا پانترکیسم به عامل سازنده و تشدید پانکردیسم و قوه مغذیه آن تبدیل می‌شود. البته این رویه به نفع پانترکیسم هم هست چراکه در سایه تقویت پانکردیسم خودش هم قوت می‌یابد و با منازعه #هویتی به تشدید بسیج قومی روی می‌آورد.

🔺۳- نتیجه منازعه پانترکیسم و پانکردیسم در این استان تضعیف هویت ملی و انسجام داخلی ایران و تهدید امنیت ملی در این ناحیه است که قابلیت تسری به سایر نقاط کشور را دارد.

🔺۴-نتیجه قریب الوقوع این منازعه سهمناک در استان آذربایجان‌غربی و شهر ارومیه هم تشدید قومیت‌گرایی در انتخابات اسفندماه مجلس شورای اسلامی و احتمال بروز درگیری خیابانی است.
البته عاملان هر دو گفتمان هم از تحرکات یکدیگر خشنود هستند چراکه تحرک یکی زمینه تحریک دیگری را فراهم می‌کند و به مثابه قوه مغذیه و شارژ دیگری عمل می‌کند. در این بین واپسماندگی مضاعف سهم مردمان این استان و مرکز آن است.

🔴چاره کار چیست؟
گرچه بسیار مایلم با ادبیات روشنفکرانه سخن بگویم و برای تعمیق همزیستی از آزادی حداکثری سخن برانم. اما چه به نام چه به ننگ، باید در خاورمیانه از ایران دفاع کرد!
از یک سو‌ به همدلی مردمان استان برای مقابله با پان‌ها و قوم‌گرایان نیازمندیم و از سوی دیگر بی تعارف و تکلف راه فوری و ضروری این است که مقامات امنیتی و نظارتی استان وظایف‌شان را درست انجام دهند و نسبت به تحرکات پانترکیسم و پانکردیسم در استان آذربایجان‌غربی هوشیار باشند.

🔺باید آگاه بود که پانترکیسم فقط گاموح و‌ #گاموج و #آذوح و #دیرنیش و امثال آن نیستند و درباره پانکردیسم هم چنین است. غفلت امروز موجب بحران فردا است و در شرایطی که گرگ‌های داخلی و بیرونی قصد دریدن ایران را دارند هرگونه غفلت این ثبات و امکان زیست بهتر را از همه ایرانیان سلب می‌کند.

@LoversofIRAN

👈یکی از پاسخ های درستی که می توان به نفرت پراکنی پانترک های باکو علیه ایرانیان داد؛

#پانترک #پانترکیسم #باکو #حزب_مساوات
#ضد_ملی #ضد_ایرانی #ترکیه #تجزیه

@LoversofIRAN

⬅️چالش سفر به قره باغ کوهستانی

☑️بهترین راه پاسخ و مقابله به مثل با اقدامات ضدایرانی رژیم باکو: سفر به منطقه زیبای #آرتساخ یا #قره_باغ کوهستانی؛ بدون ویزا

ایده ای از کانال @Artsakh2019

این منطقه نیمه مستقل که زیر نظر #ارمنستان اداره می شود؛ ناحیه ای زیبا با مردمانی آرام و مهربان است که پس از فروپاشی #شوروی اعلام #استقلال کرد. ولی رژیم باکو قصد اشغال منطقه با کشتار یا اخراج #ارامنه را در سر دارد. در برخی از متون #ساسانی از جمله #بندهش، این منطقه همان #ایرانویچ ( #ایرانویج) یا سرزمین آرمانی #آریائیان دانسته شده است.

☑️ اگر رژیم باکو از #تجزیه_طلبان ضدایرانی حمایت می‌کند؛ وطنخواهان ایرانی نیز باید با سفر تفریحی به منطقه جدایی طلب قره باغ، مقصد گردشگری خود را به این سمت تغییر دهند؛ چیزی که رژیم باکو به شدت از آن هراس دارد.

اگر هر ایرانی وطن پرستی به همراه خانواده خود، فقط برای چند روز به این منطقه زیبا سفری کاملا تفریحی داشته باشد، چه اتفاق هایی رخ میدهد:

1. مسیر گردشگری بسیاری از ایرانیان به مرور از کشورهای دیگر (که سیاست هایشان #ضد_منافع_ملی ما است) به کشورهای دوست تغییر می کند.
2. منطقه آرتساخ، عملا توسط #ایرانی ها به رسمیت شناخته می شود.
3.توسعه گردشگری منطقه آرتساخ، منجر به تقویت یکی از دشمنان اصلی رژیم باکو شده و موازنه ایجاد می شود.
4. منطقه آرتساخ یا قره باغ کوهستانی سرزمینی زیبا و بهشت #آریایی است که دارای مساجد، کلیساها و ابنیه تاریخی متعلق به #ایران است. مناطقی مانند #شوشی، علاوه بر زیبایی دارای ویژگی های شهرهای ایرانی نیز هستند. تا پیش از حمله #عثمانی به این منطقه، خانواده های اشرافی ایرانی در شوشی زندگی میکردند که توسط عثمانی ها #نسل_کشی و قتل عام شدند؛ اما ابنیه تاریخی زیادی از آنها باقی مانده است.
5. فرصت های شغلی و بازرگانی متعددی به ویژه در حوزه معادن، دامداری، واردات دام زنده، محصولات کشاورزی و... در این منطقه وجود دارد.
6. طبیعت بکر و زیبای این منطقه برای کسانی که به دنبال طبیعت گردی هستند بی نظیر است.
7. برای سفر به این منطقه لزومی به استفاده از پرواز های هوایی و هزینه های سرسام آور نیست. به راحتی می توان از مرز زمینی، بدون #ویزا و درج مهر در گذرنامه به این منطقه سفر کرد.

چگونه به آرتساخ سفر کنیم؟
1. برای سفر به آرتساخ یا قره باغ کوهستانی، عبور از مرز « #نوردوز و ورود به ارمنستان کافی است. در این مرز امکان های مختلفی برای سفر به آرتساخ وجود دارد. کافی است از خودروهای مسافربری که در جوار مرز حضور دارند درخواست شود که به این منطقه بروند.
2. راه دیگر، هماهنگی قبلی با یکی از شرکت های گردشگری است تا خودرو همزمان با ورود زمینی شما به مرز آماده بوده و شما را به منطقه ببرد.
در #شوشی و #استپاناکرت (مرکز سیاسی منطقه) هتل هایی زیبا با قیمت بسیار مناسب وجود دارد که برای اقامت ایرانی ها مناسب است. برای اطلاعات بیشتر می توانید به سایت زیر بروید و با مناطق گردشگری این منطقه آشنا شوید:
http://extra.am/tours/tour-to-artsakh/

پس از ورود به ارمنستان برای سفر به آرتساخ نیاز به عبور از مرز خواهید داشت. شما یکبار هنگام ورود به مرز آرتساخ توسط هنگ مرزی کنترل می شوید و مدارک شما پس از مشاهده بررسی می شود. اگر مسافران بخواهند، لازم نیست مهر ورود به منطقه در پاسپورت درج شود و مقامات #ارمنی، همانجا یک کارت ورود جداگانه که به منزله درج در پاسپورت است به شما خواهند داد که باید تا پایان سفر همراه شما باشد.

💯با خانواده و دوستان خود به آرتساخ سفر کنید و لذت گردش در یکی از سرزمین های #باستانی آریایی را تجربه کنید.

🔺چگونه به منطقه زیبای آرتساخ یا قره باغ کوهستانی سفر کنیم؟
http://extra.am/tours/tour-to-artsakh/

Mobile 00 374 95 656956
Work +374 95 656956
Home info@extra.am
www.extra.am


@LoversofIRAN

🔹کتاب فرهنگ واژگان #آذری
(همراه با گزارش همانندی ها با دیگر گویش های ایران)

پژوهش :فیروز منصوری

خواننده با مراجعه به این کتاب می تواند ریشه های واژگان آذری در زبان های #باستانی ، همچون #اوستایی و #پهلوی و #ارمنی ، را بیابد.
در این کتاب ، گنجینه ای از چیستان ها ، معماها ، متل ها ، بایاتی ها و دوبیتی های آذری گرد آمده است.
گزارشی از تاریخ اجتماعی #آذربایجان در دهه های پایانی قرن نوزدهم و آغاز قرن بیستم از دیگر مطالب کتاب است .

امروز، در #آخرین_روز از #نمایشگاه_کتاب_تهران، از تخفیف های ویژه برای خرید کتاب هایی ارزنده که در کتابخانه هر ایرانی میهندوستی لازم است، استفاده کنید.
قیمت بی تخفیف : ۶۰۰۰۰ تومان
قیمت با تخفیف #نمایشگاه : ۵۰۰۰۰ تومان

نشانی غرفه ی نشر سمرقند - انتشارات هزارکرمان : خیابان عباس آباد - نمازگاه ( مصلا ) - شبستان - راهروی ۲۰ - غرفه ی ۳۶

#آذری، زبان پیشین و #باستانی بخش بزرگی از مردم آذربایجان و شمالغرب ایران ( #اردبیل و ...) پیش از آنکه #ترک زبان شوند بوده است و از شاخه های زبان های کهن #ایرانی

@LoversofIRAN

👈پروفسور عدل، بزرگمرد معاصر ایران

۳۱ خرداد درگذشت شهریار عدل (۱۳۲۲ تهران- ۱۳۹۴ پاریس) باستان‌شناس ایرانی، کارشناس تاریخ هنر و معماری، کارشناس پرونده‌های #ثبت میراث جهانی در ایران، که خدمات شایانی به فرهنگ و تاریخ ایران کرد

■ زندگینامه شهریار عدل:
او فرزند احمدحسین عدل و ضیاءالملوک والی. اجداد پدریش از اهالی #تبریز و اجداد مادریش از #بسطام بودند. در ۱۳۳۸ برای ادامه تحصیل به پاریس رفت و در مدرسه عالی علوم تاریخی در #سوربن و در رشته تاریخ عمومی هنر، باستان‌شناسی مشرق‌زمین و تاریخ هنرهای دوره اسلامی در مدرسه موزه #لوور فارغ التحصیل شد. عنوان پایان‌نامه‌اش در دانشگاه سوربن "فتوحات همایون" بود که به تاریخ جنگ‌های #شاه_عباس در #خراسان و فتح #هرات می‌پرداخت.
عدل در سال ۱۹۷۶ (۱۳۵۴) به عضویت مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه ( CNRS) بزرگترین سازمان علمی-پژوهشی فرانسه درآمد.

هم‌چنین ریاست کمیته بین‌المللی تدوین تاریخ آسیای میانه در #یونسکو را داشت.
او نقش بزرگی در ثبت جهانی #تخت_جمشید، #چغازنبیل و #میدان_نقش_جهان اصفهان در فهرست میراث فرهنگی جهان یونسکو داشت. عدل بخشی از فیلم‌های بجا مانده از دوران #قاجار را از خطر نابودی نجات داد و آنها را برای مرمت و بازیابی به فرانسه برد.

در ۱۳ مهر ۱۳۸۸ دبیرکل یونسکو مدال "فرهنگ جهانی یونسکو" موسوم به "پنج قاره" را به شهریار عدل داد. او از اعضای هیئت تحریریه مجله استودیا ایرانیکا بود که از ابتدای دهه ۷۰ میلادی در فرانسه منتشر شده است و دیگر اعضای تحریریه آن افرادی چون ژیلبر لازار، پل برنار، ژان کالمار، یان ریشار و فیلیپ ژینیو بودند.

شهریار عدل در ۳۱ خرداد ۱۳۹۴ به دلیل ایست قلبی در #پاریس درگذشت. در ابتدا مقرر بود که پیکرش پس از انتقال به #تهران، در قطعه نام‌آوران بهشت زهرا به خاک سپرده شود. ولی روز یکشنبه ۷ تیر ۱۳۹۴ در مراسم تشییع جنازه وی که در محوطه #موزه_ملی ایران صورت گرفت، #کامران_عدل برادر شهریار عدل اعلام کرد که با توجه به اینکه هنوز موافقت نشده‌است که پیکر شهریار عدل در محوطه‌ای #باستانی دفن شود، پیکر او به صورت امانت در بهشت زهرا نگهداری می‌شود. در نهایت و با توجه به منع قانونی دفن افراد در محوطه‌های تاریخی، صبح روز دوشنبه ۸ تیرماه ۱۳۹۴ پیکر شهریار عدل در قطعه نام‌آوران بهشت‌زهرا دفن شد.


■ کتابهای شهریار عدل:
_تهران، #پایتخت دویست ساله
_مجموعه مقالات هنر و جامعه در #جهان_ایرانی


■دیدگاه دیگران درباره جایگاه و خدمات او:

مسعود سلطانی‌فر رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در واکنش به مرگ شهریار عدل گفت: او بی‌هیچ توقعی عمر گران بهای خویش را در راه اعتلاء و سربلندی ایران مصروف کرد.
محمد بهشتی رئیس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اعتقاد دارد "هر گوشه‌ای که نگاه می‌کنیم رد پایی از وی را می‌بینیم. او مانند یک نسیم در حوزه میراث فرهنگی حاضر بود."
مهدی حجت نیز شهریار عدل را فردی توصیف کرد که "فوق‌العاده به بلندی نام ایران و اینکه آثار ایران به دقت مراقبت و حفاظت شود، توجه داشت."
#داریوش_شایگان در گفتگویی پس از مرگ عدل با بیان خدمات شهریار عدل به ایران و آثار تاریخیش، اضافه کرد که "آدم خیلی مهمی را از دست دادیم مرگ او را من به ملت ایران تسلیت می‌گویم."
علیرضا تابش مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی نیز در پیام تسلیتی تلاش شهریار عدل برای یافتن و مرمت و معرفی فیلم‌های زمان #مظفر_الدین_شاه قاجار را افکندن پرتویی نو بر آغاز تاریخ سینمای ایران دانست.
علیرضا رزم‌حسینی استاندار #کرمان نیز تأکید کرد که مردم استان کرمان هرگز زحمات و خدمات ارزنده شهریار عدل را در دوران پس از زلزله دهشتناک #بم و ثبت #ارگ تاریخی و منظر فرهنگی شهر بم در فهرست میراث جهانی یونسکو را فراموش نخواهند کرد.
محمد فرهادی، وزیر علوم و تحقیقات نیز در پیام تسلیتش اظهار امیدواری کرد که پژوهشگران با شناخت ابعاد گوناگون شخصیت شهریار عدل، راه او را در شناخت و صیانت از فرهنگ و میراث تمدنی ایران ادامه دهند.
ایرینا بوکووا مدیرکل یونسکو در نامه تسلیتی به سفیر ایران در یونسکو ضمن برشمردن سابقه همکاری شهریار عدل با یونسکو اعلام کرد که "فقدان پروفسور عدل و جای خالی او برای یونسکو سنگین و عمیق خواهد بود."

/گزیده و ویرایش شده از ویکی پدیای شهریار عدل/


@LoversofIRAN

کاری ارزنده از کتابخانه ملی ایران

آفریدن خاطره ای زیبا از #تیرگان در ذهن #کودکان_کار و دیگر کودکان تهران که ایکاش در همه ایران، این شادی آفرینی برای کودکان در #جشن های #باستانی #ایران_زمین فراگیر شود

برگزاری #جشن_تیرگان در کتابخانه کودکان کتابخانه ملی در روز ۳شنبه ۱۱تیرماه ۹۸
ساعت ۹تا ۱۲
با حضور کودکان کار
از@etelaresaniiran

@LoversofIRAN

👈قاجاریه و دده قورقود؛ پاسخ به ادعایی تازه که مورد تبلیغ #پانترک ها قرار گرفته است

چند روز اخیر در فضای مجازی مطلبی درباره کشف نسخه #قاجاری از #دده_قورقود منتشر شده است. بدیهی است که کشف هر اثر فرهنگی و هنری مربوط به عصر #قاجاریه برای پژوهشگران تاریخ و فرهنگ عصر #قاجار دلگرم کننده و مسرت بخش است ، اما در این میان باید مراقب بود که از دامن زدن به اخبار جعلی و زرد نیز پرهیز کرد.

درباره این خبر چند نکته لازم به ذکر است :
۱. بر فرض صحت کامل اظهارات شخصیت محترمی که به عنوان کاشف این نسخه مطرح شده است ، باز قابلیت انتساب این نسخه به کتابخانه های سلطنتی قاجاریه و شخص آقا محمدخان به شدت قابل تردید است این که شخصی در کتابفروشی ادعا کرده از خاندان قاجار است یا مدعی شده این نسخه در کتابخانه #آقامحمد_خان قاجار بوده ، از نظر علمی و‌منطقی مطلقا ارزشی ندارد ، چرا که در وهله اول ممکن است آن فرد فروشنده کتاب ادعای کذبی را مطرح کرده باشد و بر فرض که صادق هم بوده باشد ممکن است اطلاعاتی که داشته نادرست بوده باشد. آن چه که مسلم است این که کتاب های متعلق به کتابخانه سلطنتی شاهان قاجار به فرزندان و اولاد آنان به ارث نرسیده بلکه جزیی از کتابخانه سلطنتی بوده و عمدتا در این کتابخانه یا کتابخانه مجلس و سایر مراکز عمومی نگهداری می شود . اگر تعدادی کتاب هم به هر شکلی از کتابخانه خارج شده باشد در اختیار مجموعه داران بزرگ است و نه هر شخصی که بخواهد کتاب را در کتابفروشی های میدان انقلاب بفروش برساند .
۲. عدم انتساب کتاب به کتابخانه سلطنتی قاجاریه به معنای رد وجود این نسخه نیست بله ممکن است این نسخه وجود داشته باشد و اتفاقا متعلق به دوره قاجار نیز باشد اما دلیل معتبری برای انتساب آن به کتابخانه شاهان قاجار ارایه نشده است .
۳. برخی شاهان قاجار به هویت قبیله ای خود که ریشه های ترکی و مغولی داشته علاقه داشتند و به همین دلیل برخی از شاهزادگان قاجاریه مانند فرزندان حسنعلی میرزا شجاع السلطنه نیز نام های مغولی هم چون: هلاکو و اباقان داشتند، اما آن چه برای شاهان قاجار به عنوان پادشاهان #ایران اصل بود #هویت_ایرانی شان بوده است که در ذیل ابراز تعلقات #شیعی و #باستانی و اسطوره ای ظهور می یافته است و البته با هویت ترکی آنان نیز تعارضی نداشته است. درست است که نام چهار شاهزاده قاجار، نام #مغولی بوده ولی تعداد بسیار بیش‌تری نام امامان معصومین علیهم السلام و شخصیت های نمادین #شیعه و نیز شاهان و بزرگان #ایران_باستان و #شاهنامه بوده است .
۴. جدای از تعلق یا عدم تعلق نسخه ای از دده قورقود به کتابخانه های شاهان قاجار، مسلم است که دده قورقود و داستان های آن جایی در میان پادشاهان قاجار باز نکرده است چنانچه در کتاب ها و دست نوشته های متعدد پادشاهان و شاهزادگان و‌نخبگان عصر قاجار اعم از #ترک زبان و غیر ترک زبان ، هیچ اشاره ای به دده قور قود وجود ندارد .
۵. آثار فرهنگی مورد علاقه شاهان قاجار ، #شاهنامه #فردوسی، دیوان #حافظ، خمسه #نظامی، #گلستان و #بوستان #سعدی بوده است .چنانچه فرهاد میرزا معتمد الدوله ، با آه و افسوس از زیارت آرامگاه حضرت نظامی یاد می کند.
بسیاری از شاهزادگان قاجار نیز چنین نام هایی داشتند :
#اردشیر میرزا ، #انوشیروان میرزا ، #ایرج میرزا، #کیومرث میرزا ، #بهمن میرزا ، #بهرام میرزا ، #پرویز میرزا ، #جهانگیر میرزا ، #داراب میرزا، #رستم میرزا، #ساسان میرزا ، #سیامک میرزا ، #سیاوش میرزا ، #شاپور میرزا ، #شاهرخ میرزا ، #طهماسب میرزا ، #کیکاووس میرزا ، #کیخسرو میرزا ، #کیقباد میرزا و #خسرو میرزا و #فرهاد میرزا بودند.
همگی این اسامی از شاهنامه اخذ شده بودند که نشان دهنده عجین بودن کامل قاجاریه با فرهنگ شاهنامه است .
۶. قاجارها نیز مانند بسیاری از ایلات #‌ترک_زبان هم چون: افشارها و بیات ها و قشقایی ها و .... به هویت قبیله ای وعشیره ای شان علاقه مند بودند ولی آن را در تضاد و تعارض با هویت ایرانی تعریف نکردند و علایق فرهنگی و هنری شان و از جمله عشق عمیق آنان به حلقه وصل فرهنگ ایرانی یعنی شاهنامه فردوسی در دل تاریخ ثبت شده و مظاهر آن متعدد است کتاب دده قور قود هم به عنوان یک اثر فرهنگی ترکی ، می توانسته مورد علاقه قاجارها قرار بگیرد ولی در مجموع رد پایی از آن در فرهنگ و هنر عصر قاجار به جای نمانده است.

/ازممالک محروسه ایران که محمل نوشته های حاصل از پژوهش در تاریخ قاجاریه است @qajariranhistory


@LoversofIRAN

👈پروفسور عدل، بزرگمرد معاصر ایران

۳۱ خرداد درگذشت شهریار عدل (۱۳۲۲ تهران- ۱۳۹۴ پاریس) باستان‌شناس ایرانی، کارشناس تاریخ هنر و معماری، کارشناس پرونده‌های #ثبت میراث جهانی در ایران، که خدمات شایانی به فرهنگ و تاریخ ایران کرد

■ زندگینامه شهریار عدل:
او فرزند احمدحسین عدل و ضیاءالملوک والی. اجداد پدریش از اهالی #تبریز و اجداد مادریش از #بسطام بودند. در ۱۳۳۸ برای ادامه تحصیل به پاریس رفت و در مدرسه عالی علوم تاریخی در #سوربن و در رشته تاریخ عمومی هنر، باستان‌شناسی مشرق‌زمین و تاریخ هنرهای دوره اسلامی در مدرسه موزه #لوور فارغ التحصیل شد. عنوان پایان‌نامه‌اش در دانشگاه سوربن "فتوحات همایون" بود که به تاریخ جنگ‌های #شاه_عباس در #خراسان و فتح #هرات می‌پرداخت.
عدل در سال ۱۹۷۶ (۱۳۵۴) به عضویت مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه ( CNRS) بزرگترین سازمان علمی-پژوهشی فرانسه درآمد.

هم‌چنین ریاست کمیته بین‌المللی تدوین تاریخ آسیای میانه در #یونسکو را داشت.
او نقش بزرگی در ثبت جهانی #تخت_جمشید، #چغازنبیل و #میدان_نقش_جهان اصفهان در فهرست میراث فرهنگی جهان یونسکو داشت. عدل بخشی از فیلم‌های بجا مانده از دوران #قاجار را از خطر نابودی نجات داد و آنها را برای مرمت و بازیابی به فرانسه برد.

در ۱۳ مهر ۱۳۸۸ دبیرکل یونسکو مدال "فرهنگ جهانی یونسکو" موسوم به "پنج قاره" را به شهریار عدل داد. او از اعضای هیئت تحریریه مجله استودیا ایرانیکا بود که از ابتدای دهه ۷۰ میلادی در فرانسه منتشر شده است و دیگر اعضای تحریریه آن افرادی چون ژیلبر لازار، پل برنار، ژان کالمار، یان ریشار و فیلیپ ژینیو بودند.

شهریار عدل در ۳۱ خرداد ۱۳۹۴ به دلیل ایست قلبی در #پاریس درگذشت. در ابتدا مقرر بود که پیکرش پس از انتقال به #تهران، در قطعه نام‌آوران بهشت زهرا به خاک سپرده شود. ولی روز یکشنبه ۷ تیر ۱۳۹۴ در مراسم تشییع جنازه وی که در محوطه #موزه_ملی ایران صورت گرفت، #کامران_عدل برادر شهریار عدل اعلام کرد که با توجه به اینکه هنوز موافقت نشده‌است که پیکر شهریار عدل در محوطه‌ای #باستانی دفن شود، پیکر او به صورت امانت در بهشت زهرا نگهداری می‌شود. در نهایت و با توجه به منع قانونی دفن افراد در محوطه‌های تاریخی، صبح روز دوشنبه ۸ تیرماه ۱۳۹۴ پیکر شهریار عدل در قطعه نام‌آوران بهشت‌زهرا دفن شد.


■ کتابهای شهریار عدل:
_تهران، #پایتخت دویست ساله
_مجموعه مقالات هنر و جامعه در #جهان_ایرانی


■دیدگاه دیگران درباره جایگاه و خدمات او:

مسعود سلطانی‌فر رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در واکنش به مرگ شهریار عدل گفت: او بی‌هیچ توقعی عمر گران بهای خویش را در راه اعتلاء و سربلندی ایران مصروف کرد.
محمد بهشتی رئیس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اعتقاد دارد "هر گوشه‌ای که نگاه می‌کنیم رد پایی از وی را می‌بینیم. او مانند یک نسیم در حوزه میراث فرهنگی حاضر بود."
مهدی حجت نیز شهریار عدل را فردی توصیف کرد که "فوق‌العاده به بلندی نام ایران و اینکه آثار ایران به دقت مراقبت و حفاظت شود، توجه داشت."
#داریوش_شایگان در گفتگویی پس از مرگ عدل با بیان خدمات شهریار عدل به ایران و آثار تاریخیش، اضافه کرد که "آدم خیلی مهمی را از دست دادیم مرگ او را من به ملت ایران تسلیت می‌گویم."
علیرضا تابش مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی نیز در پیام تسلیتی تلاش شهریار عدل برای یافتن و مرمت و معرفی فیلم‌های زمان #مظفر_الدین_شاه قاجار را افکندن پرتویی نو بر آغاز تاریخ سینمای ایران دانست.
علیرضا رزم‌حسینی استاندار #کرمان نیز تأکید کرد که مردم استان کرمان هرگز زحمات و خدمات ارزنده شهریار عدل را در دوران پس از زلزله دهشتناک #بم و ثبت #ارگ تاریخی و منظر فرهنگی شهر بم در فهرست میراث جهانی یونسکو را فراموش نخواهند کرد.
محمد فرهادی، وزیر علوم و تحقیقات نیز در پیام تسلیتش اظهار امیدواری کرد که پژوهشگران با شناخت ابعاد گوناگون شخصیت شهریار عدل، راه او را در شناخت و صیانت از فرهنگ و میراث تمدنی ایران ادامه دهند.
ایرینا بوکووا مدیرکل یونسکو در نامه تسلیتی به سفیر ایران در یونسکو ضمن برشمردن سابقه همکاری شهریار عدل با یونسکو اعلام کرد که "فقدان پروفسور عدل و جای خالی او برای یونسکو سنگین و عمیق خواهد بود."

/گزیده و ویرایش شده از ویکی پدیای شهریار عدل/


@LoversofIRAN

⬆️ نخستین پست این کانال، سه سال پیش

سپندارمذگان ۱۳۹۵، آغاز به کار این کانال بود

جشن #سپندارمذگان یا #اسفندگان، بزرگداشت زن، زمین، زایش و زندگی در #تقویم_جلالی که گاهشمار کنونی ایران است برابر ۲۹ بهمن؛ و در گاهشمار #باستانی ایران برابر با ۵ اسفند است.


⬅️دقیقا سه سال از روز آغاز به کار کانال #عاشقان_ایران گذشته است. در روز فرخنده ی جشن #سپندارمذگان (گرامیداشت زن و زندگی و زمین)، این کانال را راه اندازی کردم. هدف نخستم ارتباط گیری با فارسی زبانان تاجیکستان و ازبکستان بود که خط فارسی را نمیدانند و به سیرلیک(خط روسی) می نویسند.

در سیاست های استعماری اتحاد جماهیر #شوروی، خط همه سرزمین های پیرامونی تسخیر شده به دست ارتش سرخ، به سیرلیک دگرگون شد و یک استحاله فرهنگی بزرگ رخ داد چراکه پیوند مردم آن سرزمین ها با متون کهن و نوشتارهای پیشین خود که بیشتر به خط فارسی (عربی) بود قطع گشت!

به همین دلیل به یادگیری خط سیرلیک پرداختم و با آزمون و خطا در آغاز راه از آن استفاده کردم. خوشبختانه با تاجیکان فرارود ارتباط برقرارشد، اگرچه دست و پاشکسته و با غلط های نگارشی اما در ادامه ی مسیر خط سیرلیک من هم پیشرفت کرد.

کانال Lovers of Iran نخستین و تنها کانالی در میان کانال های ملی بود که به استفاده از خط #سیرلیک روی آورد. اما چون شمار کاربران تاجیک شبکه تلگرام بسیار محدود بود، هدف اولیه به آن اندازه که در نظر بود، به دست نیامد.

پس از چندماه، رویکرد کانال با تمرکز بر فرهنگ ایرانی داخل کشور و خط فارسی تغییر کرد.
در این سه سال، موزیک ها، ویدیوها و نوشتارهای بسیاری در کانال بارگذاری شد که هدف آن دیدن و شناختن رنگ های گوناگون فرهنگ ایران زمین (درون مرزهای ایران و بیرون از آن) بود به ویژه که موسیقی و آواز، یکی از بارزترین نمودهای فرهنگ ملی هر کشور است.

همچنین به دغدغه های ملی در حوزه های گوناگون فرهنگ، هنر، سیاست، و تاریخ کشور باعث شد درباره این موضوعات هم گاهگاه نوشتارهای گذاشته شود.

سپاسگزارم از همراهی دوستانی که سه سال همراه کانال #عاشقان_ایران بودند و خوشامدگویی می کنم به دوستانی که به تازگی پیوسته اند. برای آشنایی با روش استفاده از این کانال و چیدمان نوشتارها، پیام #راهنمای کانال بالای این برگه سنجاق(pin) شده است.

سپندارمذگان بر ایرانیان شاد باد.

🌺🌱🎊🎊🍃🌹

عاشقان ایران💌
@LoversofIRAN

⬆️ نخستین پست این کانال، سه سال پیش

سپندارمذگان ۱۳۹۵، آغاز به کار این کانال بود

جشن #سپندارمذگان یا #اسفندگان، بزرگداشت زن، زمین، زایش و زندگی در #تقویم_جلالی که گاهشمار کنونی ایران است برابر ۲۹ بهمن؛ و در گاهشمار #باستانی ایران برابر با ۵ اسفند است.


⬅️دقیقا سه سال از روز آغاز به کار کانال #عاشقان_ایران گذشته است. در روز فرخنده ی جشن #سپندارمذگان (گرامیداشت زن و زندگی و زمین)، این کانال را راه اندازی کردم. هدف نخستم ارتباط گیری با فارسی زبانان تاجیکستان و ازبکستان بود که خط فارسی را نمیدانند و به سیرلیک(خط روسی) می نویسند.

در سیاست های استعماری اتحاد جماهیر #شوروی، خط همه سرزمین های پیرامونی تسخیر شده به دست ارتش سرخ، به سیرلیک دگرگون شد و یک استحاله فرهنگی بزرگ رخ داد چراکه پیوند مردم آن سرزمین ها با متون کهن و نوشتارهای پیشین خود که بیشتر به خط فارسی (عربی) بود قطع گشت!

به همین دلیل به یادگیری خط سیرلیک پرداختم و با آزمون و خطا در آغاز راه از آن استفاده کردم. خوشبختانه با تاجیکان فرارود ارتباط برقرارشد، اگرچه دست و پاشکسته و با غلط های نگارشی اما در ادامه ی مسیر خط سیرلیک من هم پیشرفت کرد.

کانال Lovers of Iran نخستین و تنها کانالی در میان کانال های ملی بود که به استفاده از خط #سیرلیک روی آورد. اما چون شمار کاربران تاجیک شبکه تلگرام بسیار محدود بود، هدف اولیه به آن اندازه که در نظر بود، به دست نیامد.

پس از چندماه، رویکرد کانال با تمرکز بر فرهنگ ایرانی داخل کشور و خط فارسی تغییر کرد.
در این سه سال، موزیک ها، ویدیوها و نوشتارهای بسیاری در کانال بارگذاری شد که هدف آن دیدن و شناختن رنگ های گوناگون فرهنگ ایران زمین (درون مرزهای ایران و بیرون از آن) بود به ویژه که موسیقی و آواز، یکی از بارزترین نمودهای فرهنگ ملی هر کشور است.

همچنین به دغدغه های ملی در حوزه های گوناگون فرهنگ، هنر، سیاست، و تاریخ کشور باعث شد درباره این موضوعات هم گاهگاه نوشتارهای گذاشته شود.

سپاسگزارم از همراهی دوستانی که سه سال همراه کانال #عاشقان_ایران بودند و خوشامدگویی می کنم به دوستانی که به تازگی پیوسته اند. برای آشنایی با روش استفاده از این کانال و چیدمان نوشتارها، پیام #راهنمای کانال بالای این برگه سنجاق(pin) شده است.

سپندارمذگان بر ایرانیان شاد باد.

🌺🌱🎊🎊🍃🌹

عاشقان ایران💌
@LoversofIRAN

کرونا، #سرباز_اشکانی را از گوری در #مازندران درآورد!

#اشکانیان

📄 علی رمضانی پاچی پژوهشگر تاریخ:
هنگام دفن یکی از جان باختگان بیماری کرونا در روستای "پاجی" واقع در بخش دودانگه شهرستان ساری در استان مازندران به گوری #باستانی رسیدیم.
بقایای اسکلت انسانی، ظرف سفالی شکسته، شمشیر آهنی، یک تیردان و یک قطعه شی آهنی از ابزار جنگی دوره #اشکانی کشف شد.

۲ سال پیش هم در این قبرستان، گور خمره، گردنبند و النگوی مفرغ کشف شد که مربوط به حدود سه هزار و ۵۰۰ تا پنج هزار سال پیش است.
/ایران نیوز/

پایگاه ایران دوستان مازندران

@jolgeshomali