👈موسیقی تربت جام، عشق وعرفان از دیار کهن

#موسیقی ایرانی

سانسور شرم آور صداوسیما به ساز قدسی "دوتار" خراسانی و نوازنده دریا دل آن هم رحم نکرد!
@LoversofIRAN
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
⬅️موسیقی مقامی خراسان: قطعه "الله مدد"
از پایان این نوشته، بارگیری کنید.

شوربختانه در سال ۹۳، موسیقی ناحیه #تربت_جام #خراسان سه تن از بزرگان خود را از دست داد: ۱۲مهر #غلامعلی_پورعطایی، ۱۷آذر #ذوالفقار_عسگریان و ۲۹اسفند #نورمحمد_درپور

به گزارش فرارو، این هر سه، از استادان تراز اول موسیقی منطقه #جام بودند. موسیقی منطقه تربت جام متاثر از وجود مقبره شیخ #احمد_جامی، عارف نامی قرن ۵ و ۶ هجری و رفت و آمد اهل عرفان است و چه از دیدگاه تکنیکی و چه از دیدگاه محتوای شعری با منطقه شمال خراسان متفاوت است.

مضامین موسیقی این منطقه را بیشتر اشعار عرفانی تشکیل می دهد و در #دوتار نوازی که ساز اصلی این منطقه است از سیم دوم بر خلاف منطقه شمال خراسان هیچ استفاده ای نمی شود. این به آن دلیل است که سیم اول در دوتار این منطقه نمودی از "کثرت در عالم و زمان در گردش" است. اما سیم دوم که همواره صدای آن در زخمه ها به طور ثابت حضور دارد، تداعی "مکان ثابت و زمان سرمدی" است. به عبارت دیگر سیم اول نماینده زمین و سیم دوم نماینده آسمان است و کل ساز نمودی از "کل عالم" است.

نور محمد درپور، در چنین فضایی میراث دار آواز عرفانی در سنت موسیقایی تربت جام بود. یکی از زیباترین اجراهای او به همراه ذوالفقار عسگریان در آلبوم موسیقی تربت جام است.
آنچه که در ادامه می شنوید قطعه معروف «الله مدد» از این آلبوم است. مقام الله مدد، مقام عشق و علاقه مردم اين خطه به پير و مرادشان  عارف واصل حضرت فائض الانوار، شيخ احمد جامی است كه اصلا نام اين سرحدات و این ناحیه هم از روی وجود مقبره او، تربت جام (تربت مقبره احمد جامی) نامگذاری شده است.

شعر اين مقام، بيان ويژگی های "شيخ احمد جام" است و حكايت حالات و كرامات شيخ. با اين همه اين شعرها بيشتر از آن كه بازگو كننده حقايقی درباره زندگی شيخ باشد، بيان كننده ميزان ارادت مردم تربت جام به او هستند. اين ارادت تا آنجاست كه بخش هايی از زندگی شیخ با افسانه در آميخته است که البته از اين دست حكايات در ادبيات عرفانی ما كم نيست.

يكي از اين حكايات می گويد وقتی شيخ به امر خدا تصميم مي گيرد از غار تنهايی خود – در كوه هاي بِزگ - به ميان مردم بيايد، هنگامی كه از دامنه كوه به سوی روستا می رود، می بيند كه سنگ های كوه به دنبالش می آيند (به پیروی از او) شيخ به سنگ ها امر می كند كه بر جای شان آسوده بمانند.
با بِزگ رسيدی با وفا
با پشت سر كردی نگا
ديدی می آيه سنگ ها
يا احمد جامی مدد
احمد بگفتا همچنين
با سنگ خورد و با قوين
آسوده باشن با زمين
يا احمد جامی مدد
ماجرای بازگشت شیخ از غار را در قطعه "الله مدد" می توانید بشنوید در پایان این پیام.

نماهنگ این قطعه زیبا، کاری از شبکه تهران است. اگرچه توجه به موسیقی مقامی از سوی شبکه استانی تهران، کاری ارزشمند است اما بخاطر سیاست های شرم آور #صدا_سیما در نشان ندادن سازهای موسیقی، می بینید که در این نماهنگ استاد زنده یاد "درپور" را هنگام ساززدن یا از دور نشان داده اند و یا او را در پشت بنایی خشتی نشانده اند تا ساز و نوازش دستش بر دوتار، به درستی دیده نشود!
این دوران خجالت آور در تاریخ #هنر_ایران به سیاهی باقی خواهد ماند.
استادی که صدایش رمز و راز نوای روح بخش قدسی از دل تاریخ کهن این سرزمین باستانی است و سازش ترنم نغمه هایی آسمانی، هم در گرادب نادانی و نافهمی، سانسور می شود.

https://t.me/LoversofIRAN/4945

اجرای زنده استاد #سیما_بینا در رادیو دولتی کلن آلمان

موسیقی مقامی #تربت_جام
#خراسان رضوی:
● الله مدد/از مقام: الله مدد
● یار می گوید الله/از مقام: اشترخجو

● و قطعه محلی: دختر عمو

@LoversofIRAN

رقص محلی
تلویزیون ملی ایران #نوروز ۵۴
آواز #عثمان_محمدپرست از استادان بزرگ دوتار #خواف (تلفظ:خاف)شهرباستانی #خراسان همانند #تربت_جام با موسیقی #مقامی غنی برپایه مقام‌های سماعی،دف و دوتار
@LoversofIRAN

رقص مردان:
#هتن یا #هتم و #چوب_بازی
شهر #بادغیس
شمال استان #هرات #افغانستان
گروه افغان بادغیس

#رقص_چوب، رقصی رزمی و #سماع_گونه، یادگار ایران کهن و #خراسان_بزرگ است
خاستگاه آن #تربت_جام
@LoversofIRAN

برنامه:"هنر ایرانی"سال۱۳۵۴
#رقص_چوب مردان که #سماع_گونه و نماد شمشیربازی #ایران_باستان است

موسیقی #تربت_جام (خراسان)
با تنپوش ویژه #خراسان و #سیستان

تربت جام از مراکز فرهنگی خاور ایران
@LoversofIRAN

#چوبازی
رقص #چوب_بازی مردان #لر #بختیاری

این رقص از نظر حرکت های گرد (دایره وار) همانند رقص چوب #تربت_جام #خراسان است اما شیوه حرکات آن، گرچه از شیوه نبرد ایرانی سرچشمه گرفته، با تربت جام متفاوت است.

موسیقی مقامی #خراسان
مقام "الله مدد"درستایش شیخ الاسلام #احمد_جامی عارف قرن۶ #تربت_جام

شعر:ملاصمد
آواز،آهنگ:شادروان استاد #نورمحمد_دُرپور

نماهنگ شبکه تهران و سانسور شرم آور ساز #دوتار!
@LoversofIRAN

👈موسیقی تربت جام، عشق وعرفان از دیار کهن

#موسیقی ایرانی

سانسور شرم آور صداوسیما به ساز قدسی "دوتار" خراسانی و نوازنده دریا دل آن هم رحم نکرد!
@LoversofIRAN
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
⬅️موسیقی مقامی خراسان: قطعه "الله مدد"
از پایان این نوشته، بارگیری کنید.

شوربختانه در سال ۹۳، موسیقی ناحیه #تربت_جام #خراسان سه تن از بزرگان خود را از دست داد: ۱۲مهر #غلامعلی_پورعطایی، ۱۷آذر #ذوالفقار_عسگریان و ۲۹اسفند #نورمحمد_درپور

به گزارش فرارو، این هر سه، از استادان تراز اول موسیقی منطقه #جام بودند. موسیقی منطقه تربت جام متاثر از وجود مقبره شیخ #احمد_جامی، عارف نامی قرن ۵ و ۶ هجری و رفت و آمد اهل عرفان است و چه از دیدگاه تکنیکی و چه از دیدگاه محتوای شعری با منطقه شمال خراسان متفاوت است.

مضامین موسیقی این منطقه را بیشتر اشعار عرفانی تشکیل می دهد و در #دوتار نوازی که ساز اصلی این منطقه است از سیم دوم بر خلاف منطقه شمال خراسان هیچ استفاده ای نمی شود. این به آن دلیل است که سیم اول در دوتار این منطقه نمودی از "کثرت در عالم و زمان در گردش" است. اما سیم دوم که همواره صدای آن در زخمه ها به طور ثابت حضور دارد، تداعی "مکان ثابت و زمان سرمدی" است. به عبارت دیگر سیم اول نماینده زمین و سیم دوم نماینده آسمان است و کل ساز نمودی از "کل عالم" است.

نور محمد درپور، در چنین فضایی میراث دار آواز عرفانی در سنت موسیقایی تربت جام بود. یکی از زیباترین اجراهای او به همراه ذوالفقار عسگریان در آلبوم موسیقی تربت جام است.
آنچه که در ادامه می شنوید قطعه معروف «الله مدد» از این آلبوم است. مقام الله مدد، مقام عشق و علاقه مردم اين خطه به پير و مرادشان  عارف واصل حضرت فائض الانوار، شيخ احمد جامی است كه اصلا نام اين سرحدات و این ناحیه هم از روی وجود مقبره او، تربت جام (تربت مقبره احمد جامی) نامگذاری شده است.

شعر اين مقام، بيان ويژگی های "شيخ احمد جام" است و حكايت حالات و كرامات شيخ. با اين همه اين شعرها بيشتر از آن كه بازگو كننده حقايقی درباره زندگی شيخ باشد، بيان كننده ميزان ارادت مردم تربت جام به او هستند. اين ارادت تا آنجاست كه بخش هايی از زندگی شیخ با افسانه در آميخته است که البته از اين دست حكايات در ادبيات عرفانی ما كم نيست.

يكي از اين حكايات می گويد وقتی شيخ به امر خدا تصميم مي گيرد از غار تنهايی خود – در كوه هاي بِزگ - به ميان مردم بيايد، هنگامی كه از دامنه كوه به سوی روستا می رود، می بيند كه سنگ های كوه به دنبالش می آيند (به پیروی از او) شيخ به سنگ ها امر می كند كه بر جای شان آسوده بمانند.
با بِزگ رسيدی با وفا
با پشت سر كردی نگا
ديدی می آيه سنگ ها
يا احمد جامی مدد
احمد بگفتا همچنين
با سنگ خورد و با قوين
آسوده باشن با زمين
يا احمد جامی مدد
ماجرای بازگشت شیخ از غار را در قطعه "الله مدد" می توانید بشنوید در پایان این پیام.

نماهنگ این قطعه زیبا، کاری از شبکه تهران است. اگرچه توجه به موسیقی مقامی از سوی شبکه استانی تهران، کاری ارزشمند است اما بخاطر سیاست های شرم آور #صدا_سیما در نشان ندادن سازهای موسیقی، می بینید که در این نماهنگ استاد زنده یاد "درپور" را هنگام ساززدن یا از دور نشان داده اند و یا او را در پشت بنایی خشتی نشانده اند تا ساز و نوازش دستش بر دوتار، به درستی دیده نشود!
این دوران خجالت آور در تاریخ #هنر_ایران به سیاهی باقی خواهد ماند.
استادی که صدایش رمز و راز نوای روح بخش قدسی از دل تاریخ کهن این سرزمین باستانی است و سازش ترنم نغمه هایی آسمانی، هم در گرادب نادانی و نافهمی، سانسور می شود.

https://t.me/LoversofIRAN/4945

اجرای زنده استاد #سیما_بینا در رادیو دولتی کلن آلمان

موسیقی مقامی #تربت_جام
#خراسان رضوی:
● الله مدد/از مقام: الله مدد
● یار می گوید الله/از مقام: اشترخجو

● و قطعه محلی: دختر عمو

@LoversofIRAN

#چوبازی
رقص #چوب_بازی مردان #لر #بختیاری

این رقص از نظر حرکت های گرد (دایره وار) همانند رقص چوب #تربت_جام #خراسان است اما شیوه حرکات آن، گرچه از شیوه نبرد ایرانی سرچشمه گرفته، با تربت جام متفاوت است.

برنامه:"هنر ایرانی"سال۱۳۵۴
#رقص_چوب مردان که #سماع_گونه و نماد شمشیربازی #ایران_باستان است

موسیقی #تربت_جام (خراسان)
با تنپوش ویژه #خراسان و #سیستان

تربت جام از مراکز فرهنگی خاور ایران
@LoversofIRAN

رقص مردان:
#هتن یا #هتم و #چوب_بازی
شهر #بادغیس
شمال استان #هرات #افغانستان
گروه افغان بادغیس

#رقص_چوب، رقصی رزمی و #سماع_گونه، یادگار ایران کهن و #خراسان_بزرگ است
خاستگاه آن #تربت_جام
@LoversofIRAN

برنامه:"هنر ایرانی"سال۱۳۵۴
#رقص_چوب مردان که #سماع_گونه و نماد شمشیربازی #ایران_باستان است

موسیقی #تربت_جام (خراسان)
با تنپوش ویژه #خراسان و #سیستان

تربت جام از مراکز فرهنگی خاور ایران
@LoversofIRAN

رقص مردان:
#هتن یا #هتم و #چوب_بازی
شهر #بادغیس
شمال استان #هرات #افغانستان
گروه افغان بادغیس

#رقص_چوب، رقصی رزمی و #سماع_گونه، یادگار ایران کهن و #خراسان_بزرگ است
خاستگاه آن #تربت_جام
@LoversofIRAN

#چوبازی
رقص #چوب_بازی مردان #لر #بختیاری

این رقص از نظر حرکت های گرد (دایره وار) همانند رقص چوب #تربت_جام #خراسان است اما شیوه حرکات آن، گرچه از شیوه نبرد ایرانی سرچشمه گرفته، با تربت جام متفاوت است.

رقص محلی
تلویزیون ملی ایران #نوروز ۵۴
آواز #عثمان_محمدپرست از استادان بزرگ دوتار #خواف (تلفظ:خاف)شهرباستانی #خراسان همانند #تربت_جام با موسیقی #مقامی غنی برپایه مقام‌های سماعی،دف و دوتار
@LoversofIRAN

👈 شعری جاودان، به وسعت ایران زمین 👉

بخش ۱

#اختصاصی_کانال

سروده ی جاودان سعدی شیرین سخن، از خراسان تا اصفهان و کردستان، و افغانستان تا ازبکستان و جمهوری باکو را در نوردیده است. از موسیقی مقامی تا سنتی و پاپ
@LoversofIRAN

#ایرانشهری #ایرانشهر #ایران_زمین #موسیقی #شعر #فرهنک #مقامی #محلی #سنتی #پاپ #مدرن
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰

⬅️ نمود فرهنگ ایرانشهری در موسیقی ایرانی:

🔷 در موسیقی ایرانی نمونه هایی از ملودی ها و تصنیف ها؛ یا ترانه ها و شعرهایی را داریم که به دلیل توانایی موسیقایی و جذابیت شنیداری شان، جغرافیایی گسترده از سرزمین های ایرانی را در نوردیده اند چنانکه با هر اجرای تازه از آن، رنگی نو از هنر ایرانی بر آن افزوده شده است.
این گردش و پویایی هنری، گاه به شکل استفاده یک ملودی و آهنگ یکسان در شهرهای مختلفی که سنت های آوازی کهن و استوار داشته اند رخ نموده است، چنانکه یک آهنگ با شعر و ترانه های مختلف خوانده شده؛
گاهی نیز با دستکاری ملودی و آهنگی که بر روی یک شعر ارزنده کار شده است رخ نمایی کرده است و یک شعر، با ملودی و سبک های آوازی گوناگون خوانده شده؛
و گاه به شکل تغییر هم در ملودی و هم در شعر همراه بوده طوری که بخشی از اثر نخستین را حفظ کرده اما بخش های دیگری از آن را دگرگون ساخته است.

🔷 یکی از این نمونه های زیبا و ارزشمند، قطعه ماندگار #ساری_گلین است که تاریخ و مکان پیدایش و سازنده این قطعه مشخص نیست اما برپایه ی گمانه های قوی احیانا ملودی و شعر نخستین آن #ارمنی بوده است و از سرزمین #آرارات/ #ارمنستان سرچشمه گرفته؛ اما بعدها با وفاداری به ملودی اثر، شعر آن دگرگون شده و هم با شعر #فارسی و هم با شعر #ترکی بازخوانی شده است. البته بدون اغراق باید گفت شعر فارسی که بر این ملودی گذاشته شده است، بسیار دلنوازتر از شعر ارمنی و ترکی آن است و با فضایی لطیف و روحانی، مضمون عاشقانه و عارفانه را همزمان در خود دارد؛ در حالیکه شعر ارمنی و ترکی این ملودی، تنها از عشق ناکام زمینی به یک عروس زیبا روی می گوید (که خانواده دختر او را از پسر عاشق دور نگاه داشته اند) و تهی از مفاهیمی ژرفتر است.

🔷 نمونه دیگر از قطعه های موسیقی که نمود و بروز فرهنگ "ایران زمینی" و "ایرانشهری" در موسیقی هستند، ملودی های گوناگونی است که بر شعر زیبا و شیوای #سعدی شیرین سخن، کار شده است. شعری که به "از من چرا رنجیده ای" شناخته شده است.
این شعر زیبا چنان آهنگین و خوش ساخت و پس از چندین قرن تازه و باطراوات است که هنرمندان آهنگساز را به وجد آورده است و برای آن، در چند سبک مختلف آهنگسازی شده است.
البته در خوانش هایی که از این شعر شده، بخش هایی از آن دستکاری شده مثلا مصرع اول به شکل "ای جان من جانان من" خوانده شده است و یا بیت هایی به آن افزوده و بیت هایی کاسته شده است.
■شعر اصلی:
ای یار ناسامان من از من چرا رنجیده‌ای؟
وی درد و ای درمان من از من چرا رنجیده‌ای؟
ای سرو خوش بالای من ای دلبر رعنای من
لعل لبت حلوای من از من چرا رنجیده‌ای؟
بنگر ز هجرت چون شدم سرگشته چون گردون شدم
وز ناوکت پرخون شدم از من چرا رنجیده‌ای؟
*گر من بمیرم در غمت خونم بتا در گردنت*
فردا بگیرم دامنت از من چرا رنجیده‌ای؟
من سعدی درگاه تو عاشق به روی ماه تو
هستیم نیکوخواه تو از من چرا رنجیده‌ای؟
(معنی بیت چهارم*:
بتا(Beta)= بهل تا / بگذار تا
فردا= فردای قیامت
اگر من در غمت بمیرم بگذار خونم در گردنت باشد تا در قیامت بتوانم آن را دستاویزی کنم که دامنت را بگیرم)

🔷 نخستین قطعه، کار استاد ارجمند زنده یاد #غلامعلی_پورعطایی، هنرمند مردمی موسیقی محلی و مقامی #خراسان است که عمری را با ساده زیستی و فروتنی و عشق سرشار، برای پاسداری و زنده نگاهداشتن این موسیقی گذراند، بدون آنکه به راستی هنرش ارج گذاشته شود و جایگاهی که شایسته آن است برای او در نظر گرفته شود. این قطعه که گویا از نخستین خوانش ها برای آن شعر سعدی است، با دوتار نوازی و صدای گرم این عاشق #تربت_جام زندگی گرفت و با گوش دوستداران موسیقی محلی ایران، آشنا شد.
اجرای این قطعه 👇
https://t.me/LoversofIRAN/4917

رقص مردان:
#هتن یا #هتم و #چوب_بازی
شهر #بادغیس
شمال استان #هرات #افغانستان
گروه افغان بادغیس

#رقص_چوب، رقصی رزمی و #سماع_گونه، یادگار ایران کهن و #خراسان_بزرگ است
خاستگاه آن #تربت_جام
@LoversofIRAN