یکی از بزرگترین سفره های هفت سین نوروزی در ایران
#بیستون_همدان
(از کانال اتحادیه کشورهای ایرانی @cuiic )
#Hamedan
яке аз бузургтарин #7_SIN
ки дар #Nowruz ин сол #Эрон паҳн шудаанд.

@loversofiran

دغدغه دلسوزانه وانتقاد به فرهنگستان زبان وادب پارسی جای خود
اما درباره واژه #کامِش بجایSex فرهنگستان درست عمل کرده است

مثلا درکتیبه #بیستون
یا خسرو و ریدگ
#کام برابر با《میل/میل جنسی》ست

@LoversofIRAN

🔥 #بیستون و #نقش_رستم از اصیل‌ترین یادمان‌های تاریخی🔥

❌ پاسخ به کلیپ «ابطال شناسنامه» #ناصر_پورپیرار

✅ کتیبه بیستون در عکس ها و نقاشی های قدیمی


@Kheradgan
@HistoryPersia

👈چگونه مرو از ایران جدا شد


⬅️ مَرو از شهرهای باستانی ایرانیان بود که ویرانه‌هایش امروزه در انتهای جنوبی بیابان #قره_قوم و به فاصلهٔ نود مایلی شمال شرقی #سرخس است و پیرامون آن از رود #مرغاب/ #مرورود سیراب می‌شود. شهر امروزی #ماری Mary که مرکز استان مرو #ترکمنستان است در ۳۰کیلومتری مرو باستان بنا شد(Merw در ترکمنی)
به ساکنان مرو در فارسی مَروَزی گفته می‌شود به معنی «زیَنده در مرو». مردم شرق #خراسان مرو را به نام مور «Mowr» و باشندگان آن را #موری (بر وزن دوری)‌گویند.

پیشینهٔ مرو، قبل از میلاد مسیح است. #داریوش_اول در سنگ‌نبشته #بیستون مرو را "مَرگَوش" نامید اما جغرافیانویسان قدیم آن را "مَرْگیانا" نامیدند. #مرگیان یا #مرو از سرزمین‌های #اشکانیان هم بود.
مرو در زمان #ساسانیان آباد بود چنان‌که #یزدگرد_سوم آخرین پادشاه #ساسانی پس از شکست #جنگ_نهاوند (۲۱ ه./۶۴۲ م.) به ری، اصفهان، کرمان، بلخ و سپس مرو رفت و از شاه #چین و #خاقان_ترک کمک خواست اما چون از سوءنیت "ماهوی سوری" مرزبان مرو آگاه شد به آسیابانی خسرونام پناه برد و او یزدگرد را به طمع لباس فاخرش کشت (۳۱ ه‍.ق /۶۵۱ م.).
از آن پس سرزمین‌های شرقی ایران یکی پس از دیگری و از جمله مرو به تصرف تازیان(اعراب) درآمد. اما سپس سلسله‌های ایرانی یکی پس از دیگری این ناحیه را به دست گرفتند

مرو شایگان یکی از ۴ شهر #خراسان_بزرگ بود
۳ شهر دیگر؛ #نیشابور، #بلخ و #هرات در #افغانستان کنونی بود
مرو بخاطر نزدیکی به #خوارزم و #ماوراءالنهر( #فرارودان) از یکسو و پیوند با #سرخس و #نیشابور از دیگرسو از نظر نظامی و تجاری موقعیت ویژه داشت به همین روی هم دوره ساسانیان و هم زمان تسلط اعراب تا دوره مأمون پایتخت خراسان بود. #طاهریان مرکز خراسان را نیشابور کردند. #سامانیان پایتخت را به #بلخ و #بخارا بردند ولی #سلجوقیان مرو را مرکز امپراتوری کردند. در عهد #سلطان_سنجر مرو پایتخت خراسان بودو از معتبرترین شهرهای ایران. چنان آباد که زمین‌داران و دهقانانش در توانگری با امرا و ملوک اطراف دم همسری می‌زدند و مانند #جرجانیهٔ_خوارزم اهل فضل آنجا گرد می‌آمدند، در مدارس و کتابخانه‌هایش به فراگیری دانش می‌پرداختند. این شهر در ۵۵۰ ه‍.ق ده کتابخانهٔ بزرگ عمومی داشت که یکی از آن‌ها ۱۲۰۰۰جلد کتاب داشت. مردم مرو #ایرانی و زبانشان #فارسی بود.

#یاقوت که مقارن حمله #مغول در مرو بود می‌نویسد از مرو در ۶۱۶ق. بیرون رفتم در حالی که در حد اعلای نیکویی بود. این شهر در حمله مغول به کلی ویران شد. #سلطان_محمد #خوارزمشاه از آنجا گریخت، مجیر الملک حاکم سابق مرو شهر را دردست گرفت و مرو پنج روز مقاومت کرد اما سرانجام تسلیم تولی پسر #چنگیز شد. سران #خوارزمشاهی گردن زده شدند، ۷۰۰۰۰۰ تن همه مردم شهر کشته شدند. شهر را آتش زدند، قبرها را به طمع دفینه نبش کردند(۶۱۸ق).
پیداست پس از این ویرانی، مرو آن شکوه دیرین را بازنیافت خاصه با رونقی که #هرات در دوره #تیموریان و #صفویه داشت

#نبرد_مرو در ۸۸۹خ. (۹۱۶ قمری) میان #ازبکان به فرماندهی شیبک خان ازبک بنیانگذار سلسله شیبانیان/ازبکان با سپاه قزلباش ایران به فرماندهی شاه اسماعیل یکم بنیانگذار #صفویان رخ داد. در این جنگ سپاه ازبک شکست خورد، شیبک خان کشته شد، مرز ایران از شمال خاوری به رود #جیحون رسید و خراسان از دست ازبکان بیرون شد

در اوایل سده ۱۲هجری، ایرانی‌ها قلمرو #خانات_خیوه و بخارا را به خاک خود پیوستند؛ اما #خانات_بخارا بار دیگر در نیمه دوم همین سده مستقل شدند و مرو را تصرف و همه جمعیتش را به بخارا بردند.
این ویرانی شهر و انتقال کامل جمعیت به بخارا در سال‌های ۱۷۸۸_۱۷۸۹ م. توسط #شاه_مراد روی داد. پس از آن سالورهای آمودریا و دوستانشان از طایفه ساریک به منطقه آمدند و در واحه مرو، نشیمن گزیدند

دوره #صفویه #افشاریه و #قاجاریه گهگاه سرکشان مخصوصا ازبکان و خان‌های خیوه به مرو تاخت وتاز می‌کردند چنان‌که در ۱۲۷۶ق. محمدامین‌خان والی خوارزم به حدود مرو آمد و به تعرض پرداخت. فریدون میرزای فرمانفرما او را در سرخس شکست داد و سر او را به #تهران برای ناصرالدین شاه فرستاد.
چون تعرض #ترکمانان و حکام اطراف به مرو در زمان #قاجار، امری عادی شده بود، #ناصرالدین_شاه در ۱۲۷۶ق. #حشمت_الدوله را همراه #قوام_الدوله ً با ۴۰۰۰۰ سپاهی به مرو فرستاد اما این لشکر با بی‌احتیاطی و اختلاف این دو از ترکمانان شکست خورد و بیشتر آنان کشته و اسیر شدند
این هنگام روسها به شمال دریاچه #آرال و شرق خزر رسیدند و با تصرف #ترکستان شرقی وغربی دره‌های #سیحون و #جیحون به قلمرو ایران دست بردند
از جمله #خیوه در۱۲۷۰
#تاشکند #سمرقند #بخارا در۱۲۸۱ و۱۲۸۵
در #گوگ_تپه "ترکمانان تکه" را ۱۲۹۸ق. از پادرآوردند
سرانجام درمحرم ۱۲۹۹ه‍.ق/۱۲۶۰خ. خط مرزی کنونی ایران در #پیمان_آخال با #روسیه کشیده شد و مرو از ایران جداشد
/گزیده و ویرایش متن ویکیپدیا/
@LoversofIRAN

👈یکی از هزاران نشانه مرزهای کهن #ایران_زمین

✍ #ماریا_بهمن_پور

از #شاهنامه فردوسی:
سپه سر به سر، زان توانگر شدند
ابا یاره و تخت و افسر شدند
یکی توس را داد از ان تخت اچ
همان یاره و توغ و منشور #چاچ

استاد #فریدون_جنیدی در کلاس شاهنامه خوانی، به این بخش خونخواهی رستم پس از کشته شدن #سیاوخش/ #سیاوش که رسیدند درباره واژه #چاچ گفتند: " این چاچ، نامی کهن در #ازبکستان است که هنوز هم ناحیه ای به آن نام هست و در سفری که به آنجا داشتم دیدم مردم چاچ هنوز فارسی سخن می گویند"

اما #چاچ_باستان در گستره #چیرچیک و میان دو شاخه از رودخانه #سیر_دریا یا همان #سیحون، بود که چند فرسنگ از هم فاصله دارند و کم و بیش موازی هستند. جنوبی‌ترین نقطه چاچ به سیردریا می‌رسید و چاچ در کرانه راست رودخانه بود

در ۷۵۱میلادی "کاوسی‌ان چی" فرمانروای چینی، پادشاه چاچ را کشت و پس از آن دختر پادشاه کشته شده، از مسلمانان کمک خواست. #ابومسلم سردار ایرانی، زیاد بن صالح را با لشکری به آن سرزمین روانه کرد. چینی‌ها را در ۱۳۳ق شکست داد. "کاوسی‌ان چی" در نبرد کشته شد و با همین نبرد، اسلام به آسیای میانه راه یافت. #چین دیگر نتوانست بر آن سامان حکمرانی کند. در منابع پس از اسلام و به ویژه عربی، چاچ را با نام #الشاش نوشته اند زیرا حرف #چ در زبان عربی نیست. در تاریخ #طبری سلسله ۳/ #قانون_مسعودی از #ابوریحان_بیرونی/ و #حدود_العالم درباره چاچ نوشته شده است، چنانکه چاچ را سرزمین جنگاوران دلیر #اسلام در برابر #ترکان و مرز اسلام و ترکان کافر می نامیدند

چاچ در ادبیات فارسی به‌ویژه شاهنامه بسیار آمده. کمانی در قدیم در چاچ ساخته می‌شد که بنام بود و اصطلاح #کمان_چاچی در ادب فارسی یعنی "بهترین کمان". کمان های چاچ از خدنگ و بسیار استوار بود.

چاچ را نام کهن و باستانی #تاشکند نیز گویند در شمال خاوری ازبکستان. در ریشه شناسی واژه تاشکند، از دو بخش "تاش و کند"؛ برخی گویند که #تاش به معنی "سنگ/سنگی" در زبان #ترکی است و #کند در فارسی به معنی "شهر/آبادی/دژ" است.
پسوند فارسی #کند پرکاربرد بوده و بر بسیاری بخش های #خراسان_کهن گذاشته شده بود که برخی شان معرب شده اند به "قند/جند"؛ مانند #سمرقند #بیرجند #نوقند #شواکند

(یکی از هموندان کانال:
#تاش در کُردی، از بن تراشیدن و نام "سنگ و چوبی" است دست تراش یا دیواره کوه و صخره ای که دست تراش یا طبیعی_تراش باشد مانند "فرهاد تاش" در کوه #بیستون
تیشه هم می تواند از همین ریشه باشد
#کردی ذخیره گاه خوب فارسی #پهلوی است)

۱۸۶۵ روس‌ها تاشکند (بخشی از خان‌نشین #خوقند) را تسخیرکردند و زمان سیاه دوری #فرارود/ #فرارودان (ماوراءالنهر) از ریشه #ایرانی اش آغازشد
۱۸۶۷ تاشکند مرکز جدید اداری،سیاسی،صنعتی شد.
۱۹۱۷ حکومت بولشویکی در این شهر برپا شد.
زمین لرزه ۱۹۶۶ شهر و جاذبه‌های تاریخی که روزگاری آبادی سر راه کاروان‌های #جاده_ابریشم بود را ویران کرد اما تاشکند به کمک ۳۰٬۰۰۰ هزار نیروی داوطلب بازسازی شد

امروز تاشکند پایتخت ازبکستان گرچه هنوز #فارسی زبانان بسیاری دارد اما زبان #ازبکی، شاخه ای از زبان های آلتایی_مغولی_ترکی، زبان دولتی و رسمی است و #روسی یادگار چیرگی فرهنگی #کمونیسم، هنوز زبان علمی و ابزار نفوذ روسیه بر آسیای میانه!
در ۳۰ سال گذشته پس از فروپاشی #شوروی و برپایی کشور تازه بنیانی با نام جدید ازبکستان، #تاجیک ها(فارسی ها)ی این سرزمین آزار بسیار دیدند زیرا حکومت ازبکی جدید، درپی خاموش کردن ریشه های ایرانی این دیار و به گوشه راندن زبان فارسی بود. خط این کشور نیز که پس از چیرگی #روس ها از #خط_فارسی به #سیریلیک دگرگون شده بود؛ با استقلال از شوروی فروپاشیده شده همچنان سیرلیک ماند.

اکنون هزاران نسخه خطی فارسی در کتابخانه های ازبکستان، از سوی بسیاری از جوانان این کشور دستیافتنی نیست چون #خط_فارسی نمی دانند.
گرچه فارسی زبانان یا ازبک هایی که شیفته ریشه های ایرانی آن دیار هستند، خودشان خط فارسی را آموخته اند تا ادبیات فارسی را که در ازبکستان دوستدار فراوان دارد از روی نسک های فارسی بخوانند.
#سعدی #رودکی #فردوسی و... در آن سامان بسیار خواهان دارند و والا شمرده می شوند. شاهنامه و... از روی برگردان ها به خط سیرلیک خوانده میشود، حال آنکه تنها با چند روز آموزش می توانند به سادگی شعر فارسی را از کتاب های با خط فارسی بخوانند و لذت دو چندان برند، اما دولت ازبکستان چنین نمی خواهد، مبادا این مردم یاد #ایران کنند

برای دانش بیشتر:
حسن پیرنیا، تاریخ ایران باستان، جلد سوم، چاپ پنج/۱۳۷۰
غیاث‌آبادی، رضا، ایران سرزمین همیشگی آریاییان، ویرایش دوم، چاپ سوم/۱۳۸۴
تاریخ سرزمین ایران، عباس پرویز/ ۱۳۹۰
مهرالزمان نوبان. نام مکان‌های جغرافیایی در بستر زمان. چاپ اول/ ۱۳۷۶
انوشه، حسن. دانشنامه ادب فارسی: ادب فارسی در آسیای میانه. چاپ اول (ویراست۲)/۱۳۷۶

https://t.me/LoversofIRAN/8203?single

زبان #پارسی باستان دوره #هخامنشیان

خواندن:
دبیره های(حروف)خط میخی
عددهای پارسی باستان
کتیبه #بیستون #داریوش به پارسی باستان
شگفت است عددهای فارسی از چندهزار سال پیش، کمترین دگرگونی را داشته اند. همچنین، شکل باستانی برخی واژه ها مانند شکل امروزین است؛ بیش از ۲۵۰۰ سال مانایی
اعداد:
یک>ایوا
دو>دوا
سه>شی
چهار>چاهار
پنج>پنچه
شش>شش
هفت>هفته
هشت>اشته
نه>نو
ده>دثه

سنگ‌نبشته بیستون؛
بزرگترین سنگ‌نبشتهٔ جهان و نخستین متن شناخته شدهٔ ایرانی(۵۲۰ پ. م)
در شهر بیستون، #هرسین؛ #کرمانشاه بر دامنه کوه بیستون؛ از مهمترین سندهای تاریخ جهان

نکته‌های مهم کتیبه:
معرفی داریوش و هخامنشیان از زبان داریوش
چگونگی برپایی پادشاهی هخامنشیان
شیوه حکومت داریوش
مرگ کمبوجیه
طغیان گئوماتا وکشتن او درپاییز۵۲۲ ق.م
شورش دربسیاری سرزمین‌ها و سرکوب و بازگرفتنشان
پیروزی‌ در۱۹ نبرد داریوش(مانند پیروزی بر سکاها)
چگونگی برپایی امنیت در شاهنشاهی پهناور
هشدار برای دروغگویی
دفاع از راستی
دعای نیک برای کشور و مردم
سپاسگزاری از اهورامزدا
اندرز به شاهان آینده و مردم
انتشار کتیبه در همه قلمرو به خط میخی و سه زبان #پارسی_باستان #بابلی #ایلامی

@LoversofIRAN

🎵 #موسیقی_ایرانی

«من متعلق به منطقه‌ای هستم در جوار #بیستون و #دالاهو. جایی که موسیقی و ساز به چشم یک پدیده آسمانی و آئینی نگریسته می‌شود به همین دلیل برای دست زدن به ساز، وضو می‌گیرند و آن را پاکیزه نگه می‌دارند.»

بیست و نهم بهمن ماه هفتادمین زادروز #صدای_حماسی_موسیقی_اصیل_ایران و #شوالیه_آواز_ایران، استاد #شهرام_ناظری است.

دمش‌گرم و سَرَش خوش‌باد🌹


پایگاه ایران دوستان مازندران

@jolgeshomali

‏سکانس پایانی سریال ‎نون_خ با قطعه زیبای "شیرین شیرین" ( آهنگ استاد #مظهر_خالقی که #هایده هم خوانده بود) و دیدنی های معبد آناهیتا، #طاق_بستان، #بیستون، بابا یادگار، معبد سلطان سهاک، دکان داوود، فرهاد تراش و نخل های استوار #قصر_شیرین... از بهترین پایان بندی ها بود

سعید آقاخانی هنرمند خوش ذوق و توانای ایرانی با نشان دادن زیبایی‌ و شکوه کرمانشاه، نه تنها جغرافیای ایرانیان کُرد بلکه خلق وخو و لهجه دوستداشتنی آنها را بیش از پیش معرفی کرد

این مجموعه موفق تلویزیونی بسیاری از مردم ما را که شناخت کمی از فرهنگ و خصوصیات #کرد های عزیز داشتند، به آنها علاقه مند کرده است؛ برخلاف دروغ و شانتاژهای #پانکردیسم در فضای مجازی علیه این سریال که آن را توهین به کردها دانسته اند(شلوغکاری همیشگی سبک مغزان #قومگرا در عقده گشایی و نفرت افکنی میان ملت)

اگر برای همه استانهای دوزبانه کشور که زبان #محلی خاصی دارند، چنین مجموعه های پربیننده ای ساخته شود، راه شناخت و پیوند بیش از پیش ملت را هموار میکند وظرفیت های رفتاری را افزایش

تا اینجا "پایتخت و "نون_خ" که بر دو استان دوزبانه ایران تمرکز کردند؛ موفق بودند

عاشقان ایران
@LoversofIRAN

«من ایرانی‌ام و با پا‌ی محکم
روی خاک‌های این سرزمین راه می‌روم»

⚡️گرامی باد ۱۲آذر، زادروز استاد دکتر #ژاله_آموزگار ایرانشناس برجسته

پاسخی به تبلیغات پانترکیسم
از زبان ایشان:

ما یک فرهنگ مداوم داریم؛ همان کسانی که #پاسارگاد #تخت‌_جمشید #بیستون #اصفهان نصف جهان را ساختیم. فردوسی ها از میان ما سربرآورد

#فارسی به جای خاصی تعلق ندارد. نباید روی اسم تعصب داشت. همه جای دنیا همین است. من #خوی #آذربایجان به دنیا آمدم،بسیارخوب #ترکی حرف می‌زنم،از #موسیقی_ترکی لذت می‌برم ولی عاشق #زبان_فارسی هستم که به کشورم ایران تعلق دارد.اول #ایرانی هستم بعد آذربایجانی وخویی

همه ملت‌های تثبیت‌شده، از زبان‌های #محلی مختلف تشکیل شده‌اند اما یک زبان #رسمی دارند. چه کسی گفته، فرزند ما ترکی یا کردی حرف نزند؟
باید حرف بزند، ولی نه که بچه هشت‌ساله، ریاضی را ترکی بخواند!
این هویت و یکپارچگی مملکت را به هم می‌زند. هیچ جا این‌طور نیست

چیزی که ما را جمع کرده ایرانی بودن و زبان فارسی است. امیدوارم شما انسان‌های فاضل میدان ندهید به کسانی که از #احساسات_بی‌جا سوءاستفاده کنند

«زبان فارسی،ایران وفرهنگ‌نویسی»
جلسات کانون زبان پارسی/بنیاد افشار