☝️☝️☝️این قطعه
از ترانه های زیبای محلی #بیرجند است که در متن آن به "بند دره" و "چاره بالا" اشاره شده است که این مکانها از جاهای دیدنی اطراف #بیرجند و در دامنه رشته #کوه_باقران قرار دارند.
اجرای این ترانه توسط بزرگ بانوی آوازهای محلی #خراسان، #سیمابینا مشهور است اگرچه افراد دیگری نیز آن را اجراکرده اند و در سال ۱۳۹۲ هم گروه رستاک اجرای زیبایی از آن را با آمیخته ای از موسیقی های محلی دیگری از نواحی مختلف سرزمین ایران ارایه کرد.

متن ترانه
👇👇👇👇

بیا بیا دلبروک مو قربون تو شم، دنیا دو روزه
بیا مکن شو روز مو خورشید مو صبح نوروزه
دیدی چطومانند "او یکسال برفت سال نواومد؟
یکسال چنو تندِ برفت که پنداری، همی دیروزه

آی بیا که نوروزه، دنیا دو روزه
تا آدمی ، جون دلم، چشمون خو ورسوزه
بینه که قد تو کمون و پشت مو قوزه

بیا بیا افتو فرو شد پشت کوه، کم کموک شو شد
بیا که باز سر زد ز کوه ماه همچونو، یکهو مهتو شد
بر چه چنی بر چه چونو این چونی مبو، دلبروک مو
این جور که می بینی زمونه سال به سال، کهنه و نو شد

آی بیا که نوروزه، دنیا دو روزه
تا آدمی ، جون دلم، چشمون خو ورسوزه
بینه که قد تو کمون و پشت مو قوزه

بیا بیا با هم برم بند دره، یا چاره بالا
مگو صبا دیره صبا ورخه بیا تا برم حالا
در آن دره دور از همه بی همهمه خرم و خندان
دور از شر و شور شره با شرشر "او کنم لالا

آی بیا که نوروزه، دنیا دو روزه
تا آدمی ، جون دلم، چشمون خو ورسوزه
بینه که قد تو کمون و پشت مو قوزه

@loversofiran

☝️☝️☝️این قطعه
از ترانه های زیبای محلی #بیرجند است که در متن آن به "بند دره" و "چاره بالا" اشاره شده است که این مکانها از جاهای دیدنی اطراف #بیرجند و در دامنه رشته #کوه_باقران قرار دارند.
اجرای این ترانه توسط بزرگ بانوی آوازهای محلی #خراسان، #سیمابینا مشهور است اگرچه افراد دیگری نیز آن را اجراکرده اند و در سال ۱۳۹۲ هم گروه رستاک اجرای زیبایی از آن را با آمیخته ای از موسیقی های محلی دیگری از نواحی مختلف سرزمین ایران ارایه کرد.

متن ترانه
👇👇👇👇

بیا بیا دلبروک مو قربون تو شم، دنیا دو روزه
بیا مکن شو روز مو خورشید مو صبح نوروزه
دیدی چطومانند "او یکسال برفت سال نواومد؟
یکسال چنو تندِ برفت که پنداری، همی دیروزه

آی بیا که نوروزه، دنیا دو روزه
تا آدمی ، جون دلم، چشمون خو ورسوزه
بینه که قد تو کمون و پشت مو قوزه

بیا بیا افتو فرو شد پشت کوه، کم کموک شو شد
بیا که باز سر زد ز کوه ماه همچونو، یکهو مهتو شد
بر چه چنی بر چه چونو این چونی مبو، دلبروک مو
این جور که می بینی زمونه سال به سال، کهنه و نو شد

آی بیا که نوروزه، دنیا دو روزه
تا آدمی ، جون دلم، چشمون خو ورسوزه
بینه که قد تو کمون و پشت مو قوزه

بیا بیا با هم برم بند دره، یا چاره بالا
مگو صبا دیره صبا ورخه بیا تا برم حالا
در آن دره دور از همه بی همهمه خرم و خندان
دور از شر و شور شره با شرشر "او کنم لالا

آی بیا که نوروزه، دنیا دو روزه
تا آدمی ، جون دلم، چشمون خو ورسوزه
بینه که قد تو کمون و پشت مو قوزه

@loversofiran

‍ 👈بیرجند، کشف سفال‌ نوشته، به‌خط《پهلوی اشکانی》👉

@LoversofIRAN

⬅️ محسن دانا سرپرست فصل سوم کاوش باستان‌شناختی در تپه #تخچرآباد #بیرجند:
این سفال نوشته پیش از خشک شدن سفال، با یک شیء نوک‌تیز بر روی بدنه آن ایجاد شده است.
بقایای معماری به‌دست آمده در این فصل کاوش، در بالاترین سطح شامل دیوارها و فضاها، کف، اجاق و یافته‌ها شامل سفال، دست افزار و سنگ چاقوتیزکنی بود.
در پایان این فصل پلان بیرونی به طور کامل کاوش شده و تا عمق حدود 1/5 متری از بالاترین سطح تپه از زیر خاک خارج شد.
در این کاوش مشخص شد بنای تخچرآباد، بنایی خشتی و چینه‌ای به صورت دایره نامنظم است که شش برج توپر بر گرداگرد خود دارد.
شواهد نشان می‌دهد در دوره #اشکانی تعداد زیادی خمره در زمین کار گذاشته شده بودند.
فضاهای شبه مسکونی فصل سوم در کنار فضاهای به ظاهر آیینی به دست آمده در فصل دوم کاوش، نشان می‌دهد تعداد اندکی (احتمالاً کاهن) در این فضاها در دوره اشکانی زندگی و مراسم آیینی خود را برگزار می‌کردند.
هدف از فصل سوم کاوش در این محوطه تکمیل باقی مانده پلان بیرونی بنای خشتی است که حدود دوسوم آن در فصل‌های پیشین شناسایی شده بودند.
بر اساس شواهد به‌دست‌آمده از دو فصل پیشین این بنا، اواخر #عصر_آهن جدید و اوایل دوره #هخامنشی تاریخ‌گذاری شد.

@LoversofIRAN

#بیرجندی:عزیز بشین به کنارم
آواز #گلوریا_روحانی(از سروستان #فارس)
#بیرجند شهراستراتژیک جنوب #خراسان دارای
●نخستین سازمان آبرسانی ایران
●دومین سیستم لوله‌کشی
●سومین فرودگاه ومدرسه(شوکتیه)
@LoversofIRAN

قطعه #بیرجندی:عزیز بشین کنارم
آواز دشتی/شور #سیما_بینا

#بیرجند
شهری استراتژیک در جنوب #خراسان دارای
●نخستین سازمان آبرسانی ایران
●دومین سیستم لوله‌کشی
●سومین فرودگاه/سومین مدرسه(شوکتیه)
@LoversofIRAN

👈یکی از هزاران نشانه مرزهای کهن #ایران_زمین

✍ #ماریا_بهمن_پور

از #شاهنامه فردوسی:
سپه سر به سر، زان توانگر شدند
ابا یاره و تخت و افسر شدند
یکی توس را داد از ان تخت اچ
همان یاره و توغ و منشور #چاچ

استاد #فریدون_جنیدی در کلاس شاهنامه خوانی، به این بخش خونخواهی رستم پس از کشته شدن #سیاوخش/ #سیاوش که رسیدند درباره واژه #چاچ گفتند: " این چاچ، نامی کهن در #ازبکستان است که هنوز هم ناحیه ای به آن نام هست و در سفری که به آنجا داشتم دیدم مردم چاچ هنوز فارسی سخن می گویند"

اما #چاچ_باستان در گستره #چیرچیک و میان دو شاخه از رودخانه #سیر_دریا یا همان #سیحون، بود که چند فرسنگ از هم فاصله دارند و کم و بیش موازی هستند. جنوبی‌ترین نقطه چاچ به سیردریا می‌رسید و چاچ در کرانه راست رودخانه بود

در ۷۵۱میلادی "کاوسی‌ان چی" فرمانروای چینی، پادشاه چاچ را کشت و پس از آن دختر پادشاه کشته شده، از مسلمانان کمک خواست. #ابومسلم سردار ایرانی، زیاد بن صالح را با لشکری به آن سرزمین روانه کرد. چینی‌ها را در ۱۳۳ق شکست داد. "کاوسی‌ان چی" در نبرد کشته شد و با همین نبرد، اسلام به آسیای میانه راه یافت. #چین دیگر نتوانست بر آن سامان حکمرانی کند. در منابع پس از اسلام و به ویژه عربی، چاچ را با نام #الشاش نوشته اند زیرا حرف #چ در زبان عربی نیست. در تاریخ #طبری سلسله ۳/ #قانون_مسعودی از #ابوریحان_بیرونی/ و #حدود_العالم درباره چاچ نوشته شده است، چنانکه چاچ را سرزمین جنگاوران دلیر #اسلام در برابر #ترکان و مرز اسلام و ترکان کافر می نامیدند

چاچ در ادبیات فارسی به‌ویژه شاهنامه بسیار آمده. کمانی در قدیم در چاچ ساخته می‌شد که بنام بود و اصطلاح #کمان_چاچی در ادب فارسی یعنی "بهترین کمان". کمان های چاچ از خدنگ و بسیار استوار بود.

چاچ را نام کهن و باستانی #تاشکند نیز گویند در شمال خاوری ازبکستان. در ریشه شناسی واژه تاشکند، از دو بخش "تاش و کند"؛ برخی گویند که #تاش به معنی "سنگ/سنگی" در زبان #ترکی است و #کند در فارسی به معنی "شهر/آبادی/دژ" است.
پسوند فارسی #کند پرکاربرد بوده و بر بسیاری بخش های #خراسان_کهن گذاشته شده بود که برخی شان معرب شده اند به "قند/جند"؛ مانند #سمرقند #بیرجند #نوقند #شواکند

(یکی از هموندان کانال:
#تاش در کُردی، از بن تراشیدن و نام "سنگ و چوبی" است دست تراش یا دیواره کوه و صخره ای که دست تراش یا طبیعی_تراش باشد مانند "فرهاد تاش" در کوه #بیستون
تیشه هم می تواند از همین ریشه باشد
#کردی ذخیره گاه خوب فارسی #پهلوی است)

۱۸۶۵ روس‌ها تاشکند (بخشی از خان‌نشین #خوقند) را تسخیرکردند و زمان سیاه دوری #فرارود/ #فرارودان (ماوراءالنهر) از ریشه #ایرانی اش آغازشد
۱۸۶۷ تاشکند مرکز جدید اداری،سیاسی،صنعتی شد.
۱۹۱۷ حکومت بولشویکی در این شهر برپا شد.
زمین لرزه ۱۹۶۶ شهر و جاذبه‌های تاریخی که روزگاری آبادی سر راه کاروان‌های #جاده_ابریشم بود را ویران کرد اما تاشکند به کمک ۳۰٬۰۰۰ هزار نیروی داوطلب بازسازی شد

امروز تاشکند پایتخت ازبکستان گرچه هنوز #فارسی زبانان بسیاری دارد اما زبان #ازبکی، شاخه ای از زبان های آلتایی_مغولی_ترکی، زبان دولتی و رسمی است و #روسی یادگار چیرگی فرهنگی #کمونیسم، هنوز زبان علمی و ابزار نفوذ روسیه بر آسیای میانه!
در ۳۰ سال گذشته پس از فروپاشی #شوروی و برپایی کشور تازه بنیانی با نام جدید ازبکستان، #تاجیک ها(فارسی ها)ی این سرزمین آزار بسیار دیدند زیرا حکومت ازبکی جدید، درپی خاموش کردن ریشه های ایرانی این دیار و به گوشه راندن زبان فارسی بود. خط این کشور نیز که پس از چیرگی #روس ها از #خط_فارسی به #سیریلیک دگرگون شده بود؛ با استقلال از شوروی فروپاشیده شده همچنان سیرلیک ماند.

اکنون هزاران نسخه خطی فارسی در کتابخانه های ازبکستان، از سوی بسیاری از جوانان این کشور دستیافتنی نیست چون #خط_فارسی نمی دانند.
گرچه فارسی زبانان یا ازبک هایی که شیفته ریشه های ایرانی آن دیار هستند، خودشان خط فارسی را آموخته اند تا ادبیات فارسی را که در ازبکستان دوستدار فراوان دارد از روی نسک های فارسی بخوانند.
#سعدی #رودکی #فردوسی و... در آن سامان بسیار خواهان دارند و والا شمرده می شوند. شاهنامه و... از روی برگردان ها به خط سیرلیک خوانده میشود، حال آنکه تنها با چند روز آموزش می توانند به سادگی شعر فارسی را از کتاب های با خط فارسی بخوانند و لذت دو چندان برند، اما دولت ازبکستان چنین نمی خواهد، مبادا این مردم یاد #ایران کنند

برای دانش بیشتر:
حسن پیرنیا، تاریخ ایران باستان، جلد سوم، چاپ پنج/۱۳۷۰
غیاث‌آبادی، رضا، ایران سرزمین همیشگی آریاییان، ویرایش دوم، چاپ سوم/۱۳۸۴
تاریخ سرزمین ایران، عباس پرویز/ ۱۳۹۰
مهرالزمان نوبان. نام مکان‌های جغرافیایی در بستر زمان. چاپ اول/ ۱۳۷۶
انوشه، حسن. دانشنامه ادب فارسی: ادب فارسی در آسیای میانه. چاپ اول (ویراست۲)/۱۳۷۶

https://t.me/LoversofIRAN/8203?single