‍ 👈مرغ سحر، این تیرماه، ۹۰ ساله شد👉

@LoversofIRAN

👈فایل زیبای این آهنگ را از پایان، بارگیری کنید.
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰

قطعه : #مرغ_سحر
آهنگساز: #مرتضی_نی_داوود
سراینده: #ملک_الشعرا_بهار
خواننده: #محمدرضا_شجریان
دستگاه: #ماهور

⬅️ زایش ترانه:
هفتم تیر ۱۳۰۶، روزنامه ناهید که در زمینه طنز مطالبی را منتشر می‌کرد جشنی به مناسبت آغاز هفتمین سال انتشار خود برپاکرد و «تصنیف در ماهور» به عنوان «اثر طبع یکی از اساتید سخن» درآن جشن اجرا شد که متن آن را پیوست اولین شماره سال هفتم کردند. محل اجرا هم «باغ آقای سهم الدوله» بود.
این تصنیف، بعدها «مرغ سحر» یا «ناله مرغ سحر» نام گرفت و سُراینده آن نیز از پرده ابهام خارج شد و آن را معرفی کردند که ملک‌الشعرا بهار بود.
#نخستین_ضبط این اثر بر روی صفحه‌های پولیفون، در پاییز سال ۱۳۰۶ خورشیدی، با صدای #ملوک_ضرابی_کاشانی و تار #مرتضی_نی‌داوود انجام شد.

⬅️ خوانندگان تصنیف:
نخستین بار این تصنیف را زنده یاد، ملوک_ضرابی و سپس #قمرالملوک_وزیری اجرا کردند و پس از آن با صدای بسیاری از خوانندگان ایرانی اجرا شد. یکی از برترین اجراهای این تصنیف از #محمدرضا_شجریان است که در بسیاری از کنسرتهای او باتوجه به درخواست مدام مردم اجرا می شود.
خوانندگانی که این تصنیف را تا امروز اجرا کرده اند:
قمرالملوک وزیری/ ملوک ضرابی/ ایران‌الدوله هلن/ محمدرضا شجریان/ شکیلا/ سیما بینا/ نادر گلچین/ هنگامه اخوان/ همایون شجریان/ سالار عقیلی/ محمد گلریز(احتمالا)/ فرهاد مهراد/ محسن نامجو/ هوشمند عقیلی/ گوگوش/ سعید مدرس/ محمد ملک/ پیمان.
تصنیف «مرغ سحر» به لحاظ داشتن مضمونی سیاسی-اجتماعی، گویی بیان رنجها و آرزوهای مشترک سرکوب شده و #زبان_حال_ملت_ایران است به همین دلیل در این ۹۰ سالی که از زایش آن گذشته، بر سر زبانها بوده است و هنرمندان بسیاری چه سنتی چه پاپ آنرا اجرا کرده اند.
همچنین با توجه به ارزش‌های موسیقایی و ادبی این قطعه، یکی از #ماندگارترین تصنیف‌های موسیقی معاصر ایران است که روزی سرود غمنانه ی آرمان‌ها و شعارهای شکست خورده ی #انقلاب_مشروطه بود و امروز سرودی برای همه ی دوران #ایرانیان.

⬅️ زندگی این تصنیف تا امروز:
با این که مرغ سحر در سالهای اولیه به قدرت رسیدن #رضا_شاه_پهلوی و در اعتراض به وی روی صفحه ضبط و منتشر شده بود اما تا چندین دهه، چندان صدایی از آن به گوش نمی‌رسید تا اینکه در سالهای #دهه_پنجاه_خورشیدی با آغاز فصل تازه #ترانه_اعتراضی، مرغ سحر بار دیگر جان گرفت.
بیشتر اجراهای گوناگون مرغ سحر در چهار دهه گذشته به آنچه مرتضی نی داوود ساخت وفادار مانده اند و کمابیش همگان به همان شیوه ملوک ضرابی این ترانه را اجرا کرده‌اند.
از اجرای #هنگامه_اخوان همراه با تار #محمدرضا_لطفی در برنامه گلهای تازه رادیو ایران به‌عنوان نزدیکترین اجرا به‌شیوه قمر یاد می‌شود.
برخی آهنگسازان هم این ترانه را در همان ساختار سنتی اما به شیوه‌ای مدرن‌تر تنظیم کرده‌اند که شاید موفق ترین آنها #فرامرز_پایور باشد. پایور مرغ سحر را با سازبندی (ارکستراسیون) منحصر به فرد خود و به شکل چپ کوک (ماهور فا) برای #نادر_گلچین تنظیم کرد که در برنامه گلهای تازه از رادیو ایران پخش شد و از اجراهای موفق این ترانه شد. تنظیم دیگری احتمالا بدست جهانبخش پازوکی انجام گرفت که در آن شیوه ی هم‌آوایی، هارمونی دو صدایی، به کار رفته و با صدای #هوشمند_عقیلی ضبط شده است.
#گروه_کیوسک و #محسن_نامجو هم در سال ۱۳۸۹ اجرایی چندصدایی از مرغ سحر را ارائه دادند که ضرب‌آهنگ ترانه در آن تغییر یافت و بم‌ترین گام برای آن انتخاب شد (ماهور لا). این اجرا با اینکه از لحاظ سازبندی و چندصدایی بودن متفاوت بود ولی همچنان در چارچوب سنتی باقی ماند. یکی از متفاوت‌ترین اجراهای مرغ سحر را سالها پیش #فرهاد_مهراد عرضه کرد. وی با همراهی گیتار، این ترانه را با شیوه و بیانی جدید و متفاوت اجرا کرد.
محبوبیت این تصنیف تا حدی ست که خوانندگان موسیقی پاپ نیز آن را اجراکرده‌اند، از جمله #گوگوش سال۹۳ در کنسرتش در ومبلی لندن، مرغ سحر را با تنظیم بابک امینی، در سبک پاپ بازخوانی کرد.

■منابع:

●مرضیه جعفری. «مرغ سحر» وبگاه انسان‌شناسی وفرهنگ
●کامیار عابدی. «در انتظارِ سحر» مهرنامه شماره ۱۴،مرداد ۱۳۹۰
● آیا صفحهٔ «مرغ سحر» با صدای قمرالملوک وزیری وجود دارد؟. وبگاه صفحه سنگی،۲۶ ژانویه ۲۰۱۵
● مهرداد فرهمند. «گوگوش و مرغ سحر» وبسایت بی‌بی‌سی فارسی
●حرفی برای گفتن(٣): مرغ سحر بی‌بی‌سی فارسی
●از «مرغ سحر» نی داود تا «مرغ سحر» معروفی. اخبار روز، ٣۰ آوریل ۲۰۱٣

@LoversofIRAN
بارگیری کنید👇

👈بانوی جوان و شایسته ای که برای معرفی موسیقی ایران زمین به جهان تلاش می کند👉

@LoversofIRAN

#سپیده_رییس_سادات، زاده ی تهران، از محضر استادان بزرگی چون بهره برده است؛
از ۹سالگی ردیف آوازی محمودکریمی نزد #پریسا
سلفژ غربی، #ایرج_برخوردار
#سه_تار، ارشد طهماسبی و مسعود شعاری
#پرویز_مشکاتیان در ۱۶ سالگی
#محمدرضا_لطفی زمان تحصیل در ایتالیا

این بانوی هنرمند پس از پایان تحصیل در هنرستان گرافیک در سال ۱۳۸۱ موفق به اخذ مدرک لیسانس با گرایش نقاشی گردید. در سال ۱۳۸۷ از دانشکده ادبیات و فلسفه دانشگاه بولونیا در رشتهٔ #موزیکولوژی (موسیقی شناسی) دانش‌آموخته شد. سپیده هم‌زمان با تحصیل در دانشگاه بولونیا، برای چندین سال متوالی از محضر #محمدرضا_لطفی نیز بهره برد. او  در مدت اقامت شش ساله خود در ایتالیا، به اجرا و همکاری در سازمان‌ها و رسانه‌هایی همچون #یونسکو، #واتیکان، #رای (رادیو و تلویزیون ملی ایتالیا) و #بی‌بی‌سی طی چندین کنسرت به همراه  نوازندگان ایرانی و غیر ایرانی، به شناساندن موسیقی ایران زمین پرداخت. سپیده هم اکنون ساکن آلمان است و در رشتهٔ #اتنوموزیکولوژی (موسیقی‌شناسی #قومی ) تحصیل و پژوهش می‌کند.

https://t.me/LoversofIRAN/4995
.

👈بانوی جوان و شایسته ای که برای معرفی موسیقی ایران زمین به جهان تلاش می کند👉

@LoversofIRAN

#سپیده_رییس_سادات، زاده ی تهران، از محضر استادان بزرگی چون بهره برده است؛
از ۹سالگی ردیف آوازی محمودکریمی نزد #پریسا
سلفژ غربی، #ایرج_برخوردار
#سه_تار، ارشد طهماسبی و مسعود شعاری
#پرویز_مشکاتیان در ۱۶ سالگی
#محمدرضا_لطفی زمان تحصیل در ایتالیا

این بانوی هنرمند پس از پایان تحصیل در هنرستان گرافیک در سال ۱۳۸۱ موفق به اخذ مدرک لیسانس با گرایش نقاشی گردید. در سال ۱۳۸۷ از دانشکده ادبیات و فلسفه دانشگاه بولونیا در رشتهٔ #موزیکولوژی (موسیقی شناسی) دانش‌آموخته شد. سپیده هم‌زمان با تحصیل در دانشگاه بولونیا، برای چندین سال متوالی از محضر #محمدرضا_لطفی نیز بهره برد. او  در مدت اقامت شش ساله خود در ایتالیا، به اجرا و همکاری در سازمان‌ها و رسانه‌هایی همچون #یونسکو، #واتیکان، #رای (رادیو و تلویزیون ملی ایتالیا) و #بی‌بی‌سی طی چندین کنسرت به همراه  نوازندگان ایرانی و غیر ایرانی، به شناساندن موسیقی ایران زمین پرداخت. سپیده هم اکنون ساکن آلمان است و در رشتهٔ #اتنوموزیکولوژی (موسیقی‌شناسی #قومی ) تحصیل و پژوهش می‌کند.

https://t.me/LoversofIRAN/4995
.

"کوچه سار شب"
آواز #دشتی
ترانه سرا: امیر #هوشنگ_ابتهاج (ه.ا. #سایه)
خواننده: استاد محمدرضا #شجریان
آهنگساز: #محمدرضا_لطفی
تنظیم: #فریدون_شهبازیان

این قطعه را بانو پروانه از خواننده های تاجیک هم اجرا کرده است 👇
https://t.me/LoversofIRAN/7982

در این سرای بی كسی، كسی به در نمی زند
به دشت پر مــــلال ما، پرنــــــده پر نمـی زنــــد
یكــی زشب گرفتــگان، چــــــــراغ بر نمی كنـــد
كسی به كوچــه سار شب، در سحر نمی زند
نشستــــــه ام در انتظار این غبار بی ســــوار
دریغ كز شبـــــی چنین، سپیــده سر نمی زنــد
دل خراب من دگـــــر، خرابتــــــر نمــــی شـــود
که خنجر غمت از این، خرابتر نمی زند
@LoversofIRAN

برای دانستن از ایران زمین، بپیوندید👇
https://t.me/joinchat/AAAAAEE9zXIvRsbO03gfdA

۲۴ فروردین سالروز درگذشت استاد #غلامحسین_بیگجه‌خانی

⬅روایتی از #سایه

عظیمی: از آقای بیگجه‌خانی بگید
سایه: شاگرد درویش‌خان بود. پیرمرد خیلی محترم خوبی بود خیلی ساز خوش‌صدایی داشت. یادمه آقای بیگجه‌خانی اومد جشن هنر شیراز ساز زد. من با گوش خودم از یه نوازندۀ بزرگ #تار شنیدم:«این آقای بیلچه‌خانی دیگه کیه؟ ما بیلچه‌خانی نداشتیم!» ولی همین آقای بیگجه‌خانی یه روز اومد به چاووش، #محمدرضا_لطفی برای آقای بیگجه‌خانی تو چاووش کنسرت گذاشت، در اون شرایط بد و سخت بیگجه‌خانی، آخرکار هم ظاهراً از جیب خودش یه پول به پیرمرد داد؛ چیزی حدود بیست و پنج هزار تومن و بهش گفت که این از کنسرت شما جمع شده. این کار لطفی خیلی قیمت داره ولی نسبت به کار دیگۀ لطفی تو اون روز خیلی مهم نیست؛ شما باید بودین و می‌دیدین که لطفی درست مثل یه نوآموز داشت به دست بیگجه‌خانی نگاه می‌کرد.(پیر پرنیان‌اندیش، ص۵۷۲)

توضیح ادمین: سخن #هوشنگ_ابتهاج دربارۀ اینکه بیگجه‌خانی شاگرد درویش‌خان بود ظاهراً به‌معنی آموختن آثار وی از راه شنیدن بوده است.

توضیح عکس/استادان:
#بیگجه_خانی
نصرالله ناصح پور
جمشیدعندلیبی
س۱۳۶۳

پایگاه ایران دوستان مازندران
@jolgeshomali

🎵به یاد استاد زبردست تار ایرانی، غلامحسین بیگجه‌خانی/روانش شاد و نامش جاودان باد🥀

#تار_ایرانی

💫✨ زنده یاد غلامحسین بیگجه خانی، (زاده سال ۱۲۹۷ #تبریز - درگذشته ۲۴ فروردین ۱۳۶۶ تبریز) نوازنده برجسته #تار و از استادان #مکتب_تبریز در #موسیقی_ایرانی بود.
استادان ایشان در نوازندگی ساز تار:
حسینقلی‌خان بیگجه‌خانی (پدرش)
رضاقلی‌خان زابلی آذر

او سال ۱۲۹۷ شمسی در تبریز به‌دنیا آمد. پدرش حسینقلی‌خان بیگجه‌خانی نوازنده برجسته تار تبریز بود. بیگجه‌خانی از شش سالگی نزد پدر به آموختن تار پرداخت. پس از مرگ پدر در ۱۳۱۰ شمسی بیگجه‌خانی نزد شاگرد پدرش "رضاقلی‌خان زابلی آذر" آموزش خود را ادامه داد. او بعدها با دختر رضاقلی‌خان ازدواج کرد.

در دوران جوانی با گوش کردن به کارهای استادانی چون "میرزا حسینقلی، درویشخان، نی‌داوود، علی‌اکبرخان شهنازی" از روی صفحه‌های سنگی قدیمی با ساز این استادان آشنا شد. بیگجه‌خانی همچنین از تجربیات ردیفی #اقبال_آذر نیز آموخت و در کنسرتی در باغ گلستان تبریز با استاد #اقبال برنامه اجرا کرد.

او هم‌زمان با تأسیس #رادیو_تبریز فعالیت خود را در آن آغاز کرد و مدتی سرپرست "ارکستر ایرانی رادیو تبریز" بود. بعد در #رادیو_ایران مشغول به کار شد و مدتی نیز به دعوت نورعلی خان برومند در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی به تدریس پرداخت. او آثاری نیز در تنظیم و اجرای #موسیقی_آذربایجانی دارد.
آخرین کنسرت او با "گروه چاوش" (محمدرضا لطفی) در سال ۱۳۶۳ برگزار شد.

متاسفانه از بی توجهی ها و جفاهایی که حتی به هنرمندان موسیقی اصیل ایرانی شد پس از #انقلاب، استاد بیگجه خانی رنج بسیار از این بی مهری ها کشید و هنرش چنان که شایسته و زیبنده وی بود به مردم شناسانده نشد. ایشان در ۲۴ فروردین ۱۳۶۶ دربیمارستان ۲۹بهمن تبریز درگذشت.

آثار به جا مانده از استاد بیگجه خانی: _تکنوازی‌های اصفهان، افشاری، سه‌گاه، شور، چهارگاه، با آواز اقبال آذر،
_کنسرت بیات ترک و سه‌گاه در جشن هنر شیراز
_قسمت دوم بیداد در دستگاه همایون با آواز محمدرضا #شجریان
_مجموعه رنگ‌های آذربایجانی
_اجرا وضبط دستگاه‌های ماهور، سه‌گاه، همایون و آوازهای بیات اصفهان و بیات ترک
_کنسرت در کانون فرهنگی هنری چاووش با #محمدرضا_لطفی در همایون و بیات ترک (سال ۱۳۶۳)
/بخشی از متن از ویکی پدیای استاد بیگجه خانی/



عاشقان ایران💌
@LoversofIRAN